ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ
တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤဘူၣ်လၢ ပှၤကဆီၣ်ထွဲဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမ့ၢ်အတီအဂီၢ်. လၢညါန့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၤလိာ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဟဲနုာ်လၢ တနံၣ်အဂီၢ်အကျါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ a လၢအမ့ၢ် တၢ်အပူတဆံအကျါတပူလီၤ. ကစၢ်ယွၤ တဲအဝဲသ့ၣ်လၢ ‘တနံၣ်ဘၣ် တနံၣ်န့ၣ် နတၢ်ချံ လၢအမဲထီၣ်သၣ်ထီၣ်လၢ ပျီပူၤ ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် နကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤ သပှၢ်တၢၢ်လီၤ.’—၅ မိၤၡ့ ၁၄:၂၂.
တၢ်မၤလိာ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲစီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်. မ့မ့ၢ် ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အဖီလာ်ဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တလိၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဘၣ်. (ကလီးစဲ ၂:၁၃, ၁၄) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ် ဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ်အခါ ကဘၣ် “ဟ့ၣ်တၢ် ဒ်အဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤလီၤအသး အသိး . . .ဒီးတဘၣ်မ့ၢ်လၢ တၢ်သးတအိၣ်ဘၣ်အပူၤ မ့တမ့ၢ် လၢတၢ်မၢဆူၣ် အဃိဘၣ်.”—၂ ကရံၣ်သူး ၉:၇.
တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူလၢ အအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ—“လံာ်စီဆှံ အလီၢ်လံၤတကတြူၢ်”
လၢလံာ်စီဆှံ အလီၢ်လံၤတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် အိၣ်ဝဲတဘျုးဘျီညါ. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူအံၤန့ၣ် အါတက့ၢ် ပထံၣ်ဘၣ်အီၤဖဲ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအအိၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံလီၤ.
တချုးလၢ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်အခါ
ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤလၢ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဟ့ၣ်တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲစီၤအၤဘြၤဟၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၁၄:၁၈-၂၀; ဧ့ၤဘြံၤ ၇:၄) ၡၤလ့ၣ်အစီၤပၤလၢ အမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်န့ၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ ထဲတဘျီ ဒီးလၢခံန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် မ့တမ့ၢ် အဖိတဖၣ်န့ၣ် ဆဲးဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဘၣ်.
ပှၤခံဂၤတဂၤလၢ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ အဟ့ၣ်တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အလံၤခွါ စီၤယၤကိာ်. ဒီးစီၤယၤကိာ် အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအီၤန့ၣ် အဝဲကဟ့ၣ်ကစၢ်ယွၤ လၢတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူလၢ ကယဲၢ်တၢ်လၢအဒိးန့ၢ်ဝဲတဖၣ် ခဲလၢာ်အကျါလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂၈:၂၀-၂၂) ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဘၣ်ဃးဒီးလံာ်စီဆှံန့ၣ် တဲဝဲလၢ ဒ်သိးစီၤယၤကိာ် ကဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူအံၤအဂီၢ် အလုၢ်ထီၣ်ဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလီၤ. စီၤယၤကိာ်န့ၣ် အဝဲမၤထွဲဝဲ အတၢ်အၢၣ်လီၤအံၤဘၣ်ဆၣ် တမၢန့ၢ်ဆူၣ်ဝဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်လၢ ကမၤဒ်အီၤအသိးဘၣ်.
စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲလၢ
ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢညါတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ ဒ်သိးကဆီၣ်ထွဲဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဂီၢ်လီၤ.
ပှၤလၢအမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤတဖၣ် ဒ်သိးဒီးပှၤလ့ၤဝံဖိ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ်အစံာ်ဧိၤပှဲၤဧိၤလၢ ကသူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်တၢ် တအိၣ်ဘၣ်အဃိ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ. (၄ မိၤၡ့ ၁၈:၂၀, ၂၁) အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဒ်လဲၣ်. ပှၤလ့ၤဝံဖိတဖၣ်လၢ အတမ့ၢ်ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အအိၣ်. ဒီး “လၢတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် အကျါ” အဝဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲ “တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ” လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒီးဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်တဖၣ်လီၤ.—၄ မိၤၡ့ ၁၈:၂၆-၂၉.
ဖျါလၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူ တနံၣ်ခံဘျီ. ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲ ခံဘျီတဘျီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် အကဲဘျုးလၢ ပှၤလ့ၤဝံဖိ ဒီးပှၤလၢတမ့ၢ် ပှၤလ့ၤဝံဖိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၄:၂၂, ၂၃) ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် သူဝဲတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူ ခံခါတခါအံၤလၢ ဘူၣ်လီၤဆီတဖၣ်အဂီၢ်. ဒီးတဘျီတခီၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲလၢ ကမၤစၢၤပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိတဖၣ် အဂီၢ်လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၁၄:၂၈, ၂၉; ၂၆:၁၂.
တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. တၢ်လၢအမဲထီၣ်သၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အစံာ်ပူၤ တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူလီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၂၇:၃၀) အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တအဲၣ်ဒိး ဟ့ၣ်လီၤတၢ်လၢ အမဲထီၣ်သၣ်ထီၣ်တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ဝဲလၢစ့သ့. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဒွးဝဲ တၢ်လၢအမဲထီၣ်သၣ်ထီၣ်တဖၣ်အံၤအပှ့ၤ ဒီးတဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲထဲအမျးကယၤ တဆံဘၣ်, ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲ တဆံခံ မျးကယၤလီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၂၇:၃၁) ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီး “တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ လၢအဘၣ်ဃးဒီး ကျီၢ်, သိ ဒီးမဲာ်တဲးလဲး” လီၤ.—၃ မိၤၡ့ ၂၇:၃၂.
ဒ်သိးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ ဘၣ်ဃးဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဂံၢ်အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢအဟးထီၣ်လၢ အကရၢပူၤပှဲၤထီၣ် တုၤလၢအဒုတဆံ ကိးဘျီဒဲးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်တဒုန့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်တဒုန့ၣ် စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တဘၣ် သမံသမိးအီၤ မ့တမ့ၢ် ခီလဲအီၤဒီးအဂၤတဒုဘၣ်. ဒီးတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ ဘၣ်ဃးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိန့ၣ် ပှၤဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ ကျိၣ်စ့တန့ၢ်ဘၣ်. (၃ မိၤၡ့ ၂၇:၃၂, ၃၃) မ့မ့ၢ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူ ခံခါတခါလၢ ပှၤကသူအီၤလၢ တနံၣ်တဘျီဘူၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်လီၤဝဲလၢစ့န့ၣ် သ့ဝဲလီၤ. ခီဖျိလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤလၢစ့ သ့ဝဲအဃိ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်လဲၤထီၣ်ဘူၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤဖးယံၤအခါဒၣ်လဲာ် ကညီဒိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၁၄:၂၅, ၂၆.
ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ အဘျီထဲလဲၣ်. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူ ကိးနံၣ်ဒဲး. (၅ မိၤၡ့ ၁၄:၂၂) ဘၣ်ဆၣ် နွံနံၣ်တနံၣ် မ့ၢ်ဘၣ်ကိးဘျီဒဲးန့ၣ် အကဲဝဲတၢ်အိၣ်ဘှံးအနံၣ် ဒီးဖဲတၢ်တနံၣ်န့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တသူၣ်လီၤဖျးလီၤတၢ်နီတမံၤဘၣ်. (၃ မိၤၡ့ ၂၅:၄, ၅) အဃိ ဖဲနွံနံၣ်တနံၣ် ပှၤကူးတၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တလိၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဘၣ်. မ့မ့ၢ် ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူခံခါတခါလၢ သၢနံၣ်တနံၣ် ဒီးဃုနံၣ်တနံၣ် ကိးဘျီဒဲးအခါ အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲလၢ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိ ဒီးပှၤလ့ၤဝံဖိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၁၄:၂၈, ၂၉.
ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ မ့ၢ်တဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဧါ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မ့ၢ်တဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဘၣ် သနာ်က့ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဘၣ်. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် တမ့ၢ်လၢအပျံၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အဃိဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် မ့ၢ်လၢအမ့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကြၢးမၤဝဲအဃိလီၤ. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဝံၤအခါ လၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဝံၤလံ ဒီးဃ့ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၂၆:၁၂-၁၅) အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဘၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤထံၣ်ဝဲဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဟုၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်လီၤ.—မၤလကံ ၃:၈, ၉.
တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် မ့ၢ်အကဲထီၣ်တၢ်ဝံတၢ်ယိးဃၢလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအဂီၢ်ဧါ. တကဲထီၣ်ဘၣ်. ကစၢ်ယွၤအၢၣ်လီၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒီးကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ကိးမံၤဒဲး. (မၤလကံ ၃:၁၀) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ မ့ၢ်တဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ. အဒိ အဝဲသ့ၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢၤဘၣ် ဒီးမ့ၢ်လၢ ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်ဒီး ပှၤလ့ၤဝံဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဘၣ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် ဒီးကဘၣ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အသးသမူအဃိ အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤ တချုးလၢၤဘၣ်.—နဃ့မယၤ ၁၃:၁၀; မၤလကံ ၃:၇.
တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူလၢ အအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ—“လံာ်စီဆှံ အသီတကတြူၢ်”
ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်ဒံးတၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယ့ၣ်ၡူးသံဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤတလိၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူလၢၤဘၣ်.
ဖဲယ့ၣ်ၡူး အိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ
လၢလံာ်စီဆှံ အသီတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဆဲးဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူဒံး. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲဒၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ်လၢ အဟ့ၣ်တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢအကဆူးကတ့ၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်လၢ ‘တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်န့ၢ်အန့ၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံၣ်ညီၣ်တီ, တၢ်သးကညီၤ ဒီးတၢ်သးတီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်ကပာ်အီၤ’ အဃိလီၤ.—မးသဲ ၂၃:၂၃.
ယ့ၣ်ၡူးသံဝံၤအလီၢ်ခံ
ယ့ၣ်ၡူးတူၢ်သံအသးအဃိ မၤကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤလိာ်လၢပှၤ “ကဘၣ်ထၢဝဲ တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူ” လီၤ. အဃိ ဖဲယ့ၣ်ၡူးသံဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤတလိၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူလၢၤဘၣ်.—ဧ့ၤဘြံၤ ၇:၅, ၁၈; အ့းဖ့းစူး ၂:၁၃-၁၅; ကလီးစဲ ၂:၁၃, ၁၄.
a တၢ်ဆံဆဲၣ်ပူတပူန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “ပှၤတဂၤ အတၢ်ဟဲနုာ် အပူတဆံအကျါတပူလၢ အဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤ လီၤလီၤဆီဆီ. . . . ဒ်သိးကသူအီၤလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဂီၢ်.”—Harper’s Bible Dictionary, page 765.