တၢ်ဂ့ၢ်အသီတဖၣ်
လၢတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အကလုာ်ကလုာ်လၢ အအိၣ်လၢ jw.org သန့ အပူၤလီၤ. သူတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ ဒီးတၢ်ဂီၤမူတဖၣ် လၢနကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် နတၢ်နာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအကဲဘျုးလၢ အအိၣ်လၢလံာ်စီဆှံပူၤ တဖၣ်တက့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢအနံၣ် ၅၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လီၤစှၤဝဲ ၇၃ မျးကယၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအမၤပူၤဖျဲး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိသ့န့ၣ် အိၣ်ထဲတဂၤလီၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အိၣ်လၣ်ပ့း တၢ်လိာ်ကွဲန့ၣ် အမၤဃူမၤဖိးပှၤ ကန့ၢ်အနီၢ်ကီၢ်ဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤအကကွဲၢ်လၢအကထိတဖၣ် ကွၢ်ဝဲ ပှၤလၢထံကီၢ် ၂၀၆ ဘ့ၣ် လိာ်ကွဲ ပြၢတၢ်လၢ ၂၀၂၄ တၢ်ကိၢ်ခါ အိၣ်လၣ်ပ့း အတၢ်လိာ်ကွဲ. တၢ်လိာ်ကွဲတဖၣ်အံၤ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်နီၢ်ကီၢ်ကသ့ဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလိာ်သးလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ ဒီးတၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖးတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤ ကကတၢၢ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အ့ၤထၢၤနဲၣ် မၤဘၣ်ဒိ နဖိသ့ဧါ—လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤမိပါတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ကမၤစၢၤမိပါတဖၣ် ဒ်သိးကဒီသဒၢအဖိလၢ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ အအိၣ်လၢ အ့ၤထၢၤနဲၣ်အပူၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်အၢတၢ်သီ အါထီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဝးဝး—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်အၢတၢ်သီ အါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ဝးဝးလဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤ စှၤလီၤကွံာ်ဝဲလဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤ စှၤလီၤမၣ်စှၤလီၤဝဲ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤ လီၤစှၤဝဲလဲၣ်. တကးဒံးဘၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲ ပကဘၣ်တဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤ ဒီးရ့ဒီးပှၤဂၤ ဒ်လဲၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ ပိာ်မုၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲဒ်လဲၣ်
ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢန့ၣ် အရ့ဒိၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်. ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃး ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်တဖၣ်လဲၣ် ဒီးအကမၤ လီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်တတီတလိၤလၢ ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါလိာ်သး ကကတၢၢ်ကွံာ် လၢအခါဖဲလဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲ ခဲလၢာ်.
မၤနၢၤတၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိ ခီဖျိမၤစၢၤပှၤဂၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဒ်သိး နတၢ်သယုၢ်သညိ ကလီၤစှၤအဂီၢ် မၤစၢၤပှၤဂၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ကျဲခံဘိ လၢနမၤစၢၤပှၤဂၤသ့.
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ခဲၣ်ဖ့
ယ့ၣ်ၡူးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီ
ဘၣ်ဃးဒီ တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူး မၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ် ဒီးကမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ခဲၣ်ဖ့
ယ့ၣ်ၡူး ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ် ဒီးကမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ခဲၣ်ဖ့
ယ့ၣ်ၡူး ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ် ဒီးကမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဂီၢ် စ့လၢာ်ဝဲ အကကွဲၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် တကးဒံးဘၣ် ပှၤဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ် တၢ်လၢအဂၤတဖၣ်
တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤတသူအီၤလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဂီၢ်လၢၤဘၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်လၢ အကဲထီၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိန့ၣ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ.
နလဲၤခီဖျိ တၢ်သယုၢ်သညိကန့ၢ်အဂီၢ် ရ့ဒီးပှၤဂၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤနၤသ့ဧါ
မၤလိကွၢ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ခံခါ လၢကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ တၢ်သယုၢ်သညိကန့ၢ်အဂီၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤတနာ်အီၣ် ထံကီၢ်ပှၤခိၣ်ပှၤနၢ်တဖၣ်လၢၤဘၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်ပလီၢ်သး ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢပနာ်န့ၢ်အီၤတဖၣ် ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ ခိၣ်နၢ်လၢပနာ်န့ၢ်အီၤသ့ လၢအကမၤဂ့ၤထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်အိၣ်သး လၢခါဆူညါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး ကကဲထီၣ်ဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ အကဲထီၣ်အသးလၢ ပစိၤခဲအံၤအဂ့ၢ် တကးဒံးဘၣ် အတဲစ့ၢ်ကီးဝဲ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ် ကကတၢၢ်ကွံာ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်စ့ၢ်ကီး.
ကစၢ်ယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲ ပှၤလၢ အတနၢ်ဟူတၢ်တဖၣ်
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအတနၢ်ဟူတၢ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သိၣ်လိလၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်. ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
ပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်သယုၢ်သညိ အိၣ်အါထီၣ်ဝဲ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်သယုၢ်သညိန့ၣ် အဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ တၢ်သးခု ကသ့ဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
နလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ၂၀၂၄ အပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤတဖၣ် ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိး နကအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်မူလၢ အဂ့ၤန့ၢ်အလီၢ် လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဒီးနကခိးကွၢ်လၢ် တၢ်အိၣ်မူလၢခါဆူညါ လၢအဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်အလီၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
၂၀၂၃ မ့ၢ်ဝဲနံၣ်တနံၣ်လၢ ပှၤအါဂၤဘၣ်ယိၣ်တၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ၂၀၂၃ န့ၣ် တၢ်မၤအသးဒ်အံၤလဲၣ်.
ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်သယုၢ်သညိ အိၣ်အါထီၣ်မးအါထီၣ်—နလဲၤခီဖျိ တၢ်သယုၢ်သညိ ကသ့ဒ်လဲၣ်
ဆိကမိၣ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ခံခါလၢ ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ တၢ်သယုၢ်သညိ ကန့ၢ်အဂီၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသးဟ့လိာ်သး အိၣ်အါဝဲ ထဲအံၤညါလဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့လၢ ပစိၤခဲအံၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးအခီပညီ လၢအရ့ဒိၣ် ဒီးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး တန့ၢ်ဘၣ်လဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်သၢခါလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တန့ၢ်ဘၣ်လဲၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ထံလၢအကဆှီ စှၤလီၤဝဲန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤဝဲ တၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပှၢ်တဖၣ် မၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ် ဒီးအကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ထံတကပၤ.
ဟူဒြ့ၣ် ဆွံကလံၤ ဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
ဖဲ ခရံာ်နံၣ် ၁၅၀၀ ဘျဲၣ်န့ၣ် ဟူဒြ့ၣ် ဆွံကလံၤ ထံၣ်န့ၢ်လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအါမး ဒီးအမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးပှၤကမၤဒ်သိးဒီးအီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်မၤလိ ဒီးအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
မတဂၤ ကမၤပူၤဖျဲး ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်လဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ “ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ.” အကမၤဝဲလၢကျဲဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အၢ်မက့းဒိၣ် ကစးထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်ဃးဒီး အၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ် လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒံးဧါ
ဟီၣ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပှဲၤဝဲဒီး တၢ်လံၣ်တၢ်လီ သနာ်က့ လံာ်စီဆှံ ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနကထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.
ဘၣ်ဃးဒီး ကျိၣ်စ့ တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြးအိၣ်ဝဲတခါလၢ အမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ကျိၣ်စ့ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်တထဲသိးတုၤသိးလိာ်သးသ့. မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ.
ဘၣ်ဃးဒီး ပဒိၣ်ပပှၢ်လၢ အမၤတၢ်တတီတလိၤဘၣ်န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် အပှၤပၢတၢ်လၢ ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့ လၢလၢပှဲၤပှဲၤ ဒီးအမၤတၢ် တီတီလိၤလိၤထီဘိအဂ့ၢ်.
ဘၣ်ဃးဒီး ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါတဖၣ် ဒ်လဲၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး အနီၢ်ကီၢ်ဒ်လဲၣ်.
ပှၤတအီၣ်တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်ဘၣ် (ပှၤအီၣ်သဲးသးလိး)—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤမ့ၢ်တအီၣ် တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်ဘၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်အိၣ်သး ကဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်ဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ထံဒိၣ်ထီၣ်အဃိ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်လီၢ်အါတီၤန့ၣ် ထံဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ သတူၢ်ကလာ်အဃိ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးအဃိ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီကၤထီၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အဂ့ၤဒိၣ်မး တကးဒံးဘၣ် အဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ် ကဂ့ၤထီၣ်ဝဲ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ဖဲ ၂၀၂၃ တၢ်ကိၢ်ခါအဆၢကတီၢ် တၢ်ကိၢ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လၢအပူၤကွံာ်ဒံး—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပှၤကမၤဟးဂီၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဝံသးစူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ အဆၢတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး ဒီးပာ်ကဲပှၤ ကိးဂၤဒဲး.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤမၤတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တကပၤ တဲဝဲလၢ စိၤၡၢၤမံဒံယါ မၤဘၣ်ဒိဝဲ ပှၤသးစၢ်တဖၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
ဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံသၢဆၢလၢ ကမၤစၢၤမိၢ်ပၢ်တဖၣ်လၢ ကဒီသဒၢအဖိအဂီၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပဒိၣ်ပပှၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် သူဝဲစ့လၢ သုးမုၢ်သံၣ်ဘိအဂီၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲ စ့ဒီၤလၤ အကကွဲၢ် ၂ ကကွဲၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဝံအတၢ်စံးပာ် တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ကအ့ၣ်လိာ်အသး ဒီးကသူဝဲ ကျိၣ်စ့အါမး ဒ်သိး ကဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤ ဒိၣ်ကတၢၢ်အဂီၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အ့ၤထၢၤနဲၣ် ဒီးစဲးဖီကဟၣ် အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတဖၣ်န့ၣ် အကဲဘျုးဧါ မ့တမ့ၢ် အဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အုၣ်ကီၤဝဲလၢ ပှၤကသူဝဲစဲးဖီကဟၣ် အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီၣ်တဖၣ်ထဲလၢ ပှၤကမၤတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်တသ့ဘၣ်လဲၣ်
ဒ်သိး နကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်
ဒ်သိး ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဂီၢ် တၢ်ခံမံၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးမၢပမၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ယူၣ်ခြ့တၢ်ဒုး နုာ်လီၤလၢ ခံနံၣ်တနံၣ်လံ—လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မုၢ်လၢ်ဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်အၢၣ်လီၤ လၢလံာ်စီဆှံပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးကလီၤမၢ်ကွံာ်ခဲလၢာ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤသးစၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သးလီၤစၢ်တၢ်ဆါအါထီၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံအိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂ့ၤလၢ ကမၤစၢၤဝဲပှၤသးစၢ်တဖၣ် လၢအထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သးလီၤစၢ်တၢ်ဆါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖးဒိၣ်လၢ ကီၢ်ထၢးကံၣ် ဒီးဆံရံယါအဃိ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအါမး—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လၢကီၢ်ထၢးကံၣ် ဒီးဆံရံယါအပူၤ ပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖးဒိၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် သုးချ့ထီၣ်ဝဲ နၣ်ရံၣ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ကဟးဂီၤဘူးထီၣ် အတၢ်ဆၢကတီၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အကတၢၢ်အဂ့ၢ် ဘၣ်ဆၣ် အမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤစ့ၢ်ကီး.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ဒီးဟီလိခီၣ် (Holocaust)တၢ်မၤသံမၤဝီ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤအါဂၤန့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ တၢ်မၤအသး ဒ်သိးဒီး ဟီလိခီၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်ကဒီးဝဲ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်ကွၢ်ဒိၣ်ဆံးအါစှၤလိာ်သး လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ကန့ၢ်ဒံးဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ အမၤလိလံာ်စီဆှံအဃိ အသ့ၣ်ညါထီၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အကဘၣ်ရ့ဒီးပှၤဂၤလၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တကပၤ ဘၣ်မနုၤဃိ တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး အိၣ်အါထီၣ်လဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး အိၣ်အါထီၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ကီတခါအံၤ ကဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ ခီဖျိခိၣ်နၢ်တဂၤလၢ အမၤဃူမၤဖိးက့ၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကိးဂၤဒဲးသ့ အဃိ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
၂၀၂၃ န့ၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢအဂ့ၤ ကသ့ဒံးဧါ—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤအါဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ နံၣ်ထီၣ်လၢအသီတနံၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်သးကဂ့ၤထီၣ်. တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
၂၀၂၂ န့ၣ် အိၣ်ထဲ တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒီးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ အတၢ်စံးဆၢဘၣ်ဝဲ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဂဲၤပြၢ ဖျၢၣ်ထူအမူးန့ၣ် အမၤဃူမၤဖိး ပှၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် နီၢ်ကီၢ်ကသ့ဧါ—လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဂဲၤပြၢ ဖျၢၣ်ထူအမူးန့ၣ် ပှၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အတမ့ၢ်ထဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးဘၣ်, ပှၤဆိကမိၣ်လၢ အကဲဘျုးအါန့ၢ်အန့ၣ်ဒံး.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤအဃိ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တကဲထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်မၤဝဲကန့ၢ်ဧါ—လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မၤဂ့ၤထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ် တန့ၢ်ဘၣ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.
ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်ဖိခံဂၤ လၢအထၢနုာ်လီၤက့ၤ ကစၢ်ယွၤအမံၤလၢ လံာ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်ပူၤ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဘၣ်ထၢနုာ်လီၤက့ၤ ကစၢ်ယွၤအမံၤလဲၣ်. အရ့ဒိၣ်လၢ ပှၤကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ်ဧါ.
တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤလၢအသူၣ်အုးသးအုး
ဖဲပှၤလၢပအဲၣ်ဘၣ်အီၤသံအခါ ပတူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတနၢ်ပၢၢ် ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ပၢၢ်ပတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးအမၤစၢၤပှၤသ့.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
နကဃုထၢ ခိၣ်နၢ်ဖဲလဲၣ်တဂၤလဲၣ်—လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ခိၣ်နၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်ဒၣ်လဲာ် မၤတၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခိၣ်နၢ်လၢ ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့န့ၣ် အိၣ်ဝဲတဂၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲလၢ တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် အၢ်မက့းဒိၣ် ကဘၣ်ဝဲ—လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
အၢ်မက့းဒိၣ် ကကဲထီၣ်ဝဲ ခီဖျိလၢ နၠူခလံယါ တၢ်စုကဝဲၤတဖၣ်အဃိဧါ
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ထံကၤနိကၤ—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သးတခါအံၤ ကဂ့ၤထီၣ်ဒံးဧါ. ခါဆူညါန့ၣ် ပတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဧါ
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ခရံာ်ဖိတဖၣ် ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ခရံာ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ် မ့ၢ်ပတဲလၢ အဝဲသ့ၣ် မၤထွဲယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲသ့ဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ကိၢ်ဒိၣ်ထီၣ်နးမး—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
ခါဆူညါန့ၣ် မ့ၢ်ပဟီၣ်ခိၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ပှၤအိၣ်လၢအပူၤ တသ့လၢၤဘၣ်ဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤန့ၣ် ပှၤသူကျိ ဒီးဟးခးသံပှၤဂၤအါထီၣ်—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးတဖၣ်အံၤ ကလီၤမၢ်ကွံာ် တဘျီဘျီဧါ
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဟီၣ်ခိၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ဟးဂီၤထီၣ်လံ—အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လံာ်စီဆှံတဆၢ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်သၢထံၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး န့ဆၢၣ်တၢ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ အမၤဘၣ်ဒိဟီၣ်ခိၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်ပှ့ၤဒိၣ်ထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲလဲၣ်. လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤပှၤသ့ဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤဟဲခးတၢ်လၢကၠိ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်လၢအလီၤသးအုးတဖၣ် ဟဲကဲထီၣ်လဲၣ်. တၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ် လီၤမၢ်ကွံာ် ကန့ၢ်ဒံးဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ ယူၣ်ခြ့အဃိ တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ အါထီၣ်ဝဲ
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီ ဒ်န့ၣ်တဖၣ် ကဟဲကဲထီၣ်အသး. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အကမၤစၢၤပှၤလၢ ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်ကန့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢခိၤရိၤနၤ တၢ်ဆါအဃိ ပှၤသံဝဲ ဃုကကွဲၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ တၢ်ဆါသံသတြိာ်တဖၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ် ခီဖျိလၢ တၢ်ဆါတဖၣ်အံၤအဃိ ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါတဖၣ်အံၤ ကလီၤမၢ်ကွံာ် လီၤထူလီၤယိာ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမၤဘၣ်ဃးအသးဒီးတၢ်ဒုး လၢအကဲထီၣ်သး လၢကီၢ်ယူၣ်ခြ့န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ် ခံကပၤလၢာ် လၢအအိၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢ အဒုးလိာ်သးခံဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် တမၤထွဲဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သိၣ်လိဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဆီၣ်ထွဲပှၤဂၤလၢ ကဒုးတၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ ဒီးဘၣ်စံၣ်ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်ယူၣ်ခြ့
ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်လဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ကကတၢၢ်ကွံာ်အဂ့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ကီၢ်ရၢၡါ လဲၤဒုးဝဲ ကီၢ်ယူၣ်ခြ့
ဒီးလံာ်စီဆှဲတဲဝဲလၢ တၢ်ကမၤအသး ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
ခီဖျိလၢ ခိၤရိၤနၤ (COVID-19) အဃိ မ့ၢ်ပတၢ်အိၣ်မူ ကက့ၤအိၣ်ကဒါက့ၤ ဒ်လၢညါအသိးဒံးဧါ. ဒီးလံာ်စီဆှံ မၤစၢၤပှၤလၢ ပလဲၤခီဖျိ တၢ်အိၣ်သးအံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဃုခါ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကလဲၤခီဖျိ တၢ်လၢအကကဲထီၣ်သး လၢခါဆူညါအဂီၢ်.
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ် ကြၢးမၤဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဧါ
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤအါဂၤလၢ အတဲလီၤအသးလၢ အမ့ၢ်ခရံာ်ဖိတဖၣ် မၤဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အါမး. မ့ၢ်ပှၤကြၢးမၤဒ်န့ၣ်ဧါ.
စံပွါယ့ (မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်) အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အပတီၢ်တုၤသိးလိာ်သးန့ၣ် ကအိၣ်ဝဲဒံးဧါ
တၢ်ပၢတၢ်ပြးအိၣ်ဝဲတခါလၢ ကပၢဟီၣ်ခိၣ် တီတီလိၤလိၤ ဒီးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ် ဒီးစံပွါယ့ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်.
နလဲၤခီဖျိ မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးကန့ၢ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤနၤသ့
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤ တချုးဖဲ နထံၣ်ဘၣ်ဒီး မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးအခါ မ့ၢ်ဂ့ၤ, ဖဲနထံၣ်ဘၣ်အခါမ့ၢ်ဂ့ၢ်, နထံၣ်ဘၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံမ့ၢ်ဂ့ၤ.
တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး ဒီးတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးတဖၣ် ကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဧါ
တချုးလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး လီၢ်မၢ်ကွံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် အိၣ်ဝဲခံမံၤလၢ ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤလၢအကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးတဖၣ်အဂီၢ်.
ဟီၣ်ခိၣ်အံၤအကတၢၢ် ဘူးထီၣ်လံဧါ. လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်ဝဲ တၢ်ခဲလၢာ် ကဟးဂီၤကွံာ်ဝဲအဂ့ၢ်ဧါ
လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်အံၤ ကအိၣ်လီၤထူလီၤယိာ် သနာ်က့ မ့မၢ် ဟီၣ်ခိၣ် (ပှၤလၢတယူးယီၣ်ယွၤ) န့ၣ်ကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲ.
ဖဲပှၤလၢပအဲၣ်အီၤတဂၤ သံဝဲအခါ
ဃ့တၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ တၢ်သူၣ်ဟးဂီၤသးဟးဂီၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်.
တၢ်ဆါရၤလီၤအသး—နဒီသဒၢလီၤနသး ကသ့ဒ်လဲၣ်
ဖဲတၢ်ဆါရၤလီၤအသးအခါ နဒီသဒၢလီၤ နတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ , နတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးနနီၢ်သးကသ့ဒ်လဲၣ်.
ဟီၣ်ခိၣ်သီ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ လၢစပ့ၣ်ကျိာ် လၢပှၤဘှီဂ့ၤထီၣ်အီၤ
လၢပှၤဖးလံာ်ဖိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ် အခီပညီမ့ၢ်အိၣ် အါန့ၢ်ဒံးတခါန့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဖၣ် မၤဝဲဒ်လဲၣ်.
နဘၣ်အိၣ် သယုၢ်သညိထဲတဂၤဧိၤအခါ နဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်
ဖဲနတူၢ်ဘၣ်လၢ နဘၣ်အိၣ်သယုၢ်သညိထဲ တဂၤဧိၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိၣ်ကမိၣ်လၢ နဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်မုၢ်လၢ်, တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢ အပှဲၤဒီးအခီပညီတန့ၢ်ဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်, နဃုထံၣ်န့ၢ် သ့ဝဲလီၤ.
အဝဲသ့ၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤလံာ်စီဆှံ
မဲကၢၤ စဘံတၢၤ, ဝ့ၢ်လယၢၣ် တ့ၣ်တ့ ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤထီဒုၣ်ထီဒါ အဝဲသ့ၣ်, ပှၤကမၤသံအဝဲသ့ၣ် ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢ အသးသမူအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒီသဒၢ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.
အဝဲသ့ၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤလံာ်စီဆှံ—တၢ်ဂ့ၢ်ဖုၣ်ကိာ် (ဝ့ၢ်လယၢၣ် တ့ၣ်တ့)
အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အတၢ်မၤ, အဝဲမၤဝဲဒ်န့ၣ် အဃိ ကဲဘျုးတုၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢအနံၣ် ၅၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လီၤစှၤဝဲ ၇၃ မျးကယၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအမၤပူၤဖျဲး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိသ့န့ၣ် အိၣ်ထဲတဂၤလီၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အိၣ်လၣ်ပ့း တၢ်လိာ်ကွဲန့ၣ် အမၤဃူမၤဖိးပှၤ ကန့ၢ်အနီၢ်ကီၢ်ဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤအကကွဲၢ်လၢအကထိတဖၣ် ကွၢ်ဝဲ ပှၤလၢထံကီၢ် ၂၀၆ ဘ့ၣ် လိာ်ကွဲ ပြၢတၢ်လၢ ၂၀၂၄ တၢ်ကိၢ်ခါ အိၣ်လၣ်ပ့း အတၢ်လိာ်ကွဲ. တၢ်လိာ်ကွဲတဖၣ်အံၤ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်နီၢ်ကီၢ်ကသ့ဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလိာ်သးလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ ဒီးတၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖးတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤ ကကတၢၢ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အ့ၤထၢၤနဲၣ် မၤဘၣ်ဒိ နဖိသ့ဧါ—လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤမိပါတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ကမၤစၢၤမိပါတဖၣ် ဒ်သိးကဒီသဒၢအဖိလၢ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ အအိၣ်လၢ အ့ၤထၢၤနဲၣ်အပူၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်အၢတၢ်သီ အါထီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဝးဝး—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်အၢတၢ်သီ အါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ဝးဝးလဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤ စှၤလီၤကွံာ်ဝဲလဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤ စှၤလီၤမၣ်စှၤလီၤဝဲ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤ လီၤစှၤဝဲလဲၣ်. တကးဒံးဘၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲ ပကဘၣ်တဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤ ဒီးရ့ဒီးပှၤဂၤ ဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါလိာ်သး ကကတၢၢ်ကွံာ် လၢအခါဖဲလဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲ ခဲလၢာ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဂီၢ် စ့လၢာ်ဝဲ အကကွဲၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် တကးဒံးဘၣ် ပှၤဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ် တၢ်လၢအဂၤတဖၣ်
တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤတသူအီၤလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဂီၢ်လၢၤဘၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်လၢ အကဲထီၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိန့ၣ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤတနာ်အီၣ် ထံကီၢ်ပှၤခိၣ်ပှၤနၢ်တဖၣ်လၢၤဘၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်ပလီၢ်သး ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢပနာ်န့ၢ်အီၤတဖၣ် ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ ခိၣ်နၢ်လၢပနာ်န့ၢ်အီၤသ့ လၢအကမၤဂ့ၤထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်အိၣ်သး လၢခါဆူညါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး ကကဲထီၣ်ဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ အကဲထီၣ်အသးလၢ ပစိၤခဲအံၤအဂ့ၢ် တကးဒံးဘၣ် အတဲစ့ၢ်ကီးဝဲ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ် ကကတၢၢ်ကွံာ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်စ့ၢ်ကီး.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
နလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ၂၀၂၄ အပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤတဖၣ် ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိး နကအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်မူလၢ အဂ့ၤန့ၢ်အလီၢ် လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဒီးနကခိးကွၢ်လၢ် တၢ်အိၣ်မူလၢခါဆူညါ လၢအဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်အလီၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
၂၀၂၃ မ့ၢ်ဝဲနံၣ်တနံၣ်လၢ ပှၤအါဂၤဘၣ်ယိၣ်တၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ၂၀၂၃ န့ၣ် တၢ်မၤအသးဒ်အံၤလဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသးဟ့လိာ်သး အိၣ်အါဝဲ ထဲအံၤညါလဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့လၢ ပစိၤခဲအံၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးအခီပညီ လၢအရ့ဒိၣ် ဒီးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး တန့ၢ်ဘၣ်လဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်သၢခါလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တန့ၢ်ဘၣ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
မတဂၤ ကမၤပူၤဖျဲး ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်လဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ “ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ.” အကမၤဝဲလၢကျဲဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အၢ်မက့းဒိၣ် ကစးထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်ဃးဒီး အၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ် လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ထံဒိၣ်ထီၣ်အဃိ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်လီၢ်အါတီၤန့ၣ် ထံဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ သတူၢ်ကလာ်အဃိ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးအဃိ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီကၤထီၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အဂ့ၤဒိၣ်မး တကးဒံးဘၣ် အဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ် ကဂ့ၤထီၣ်ဝဲ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ဖဲ ၂၀၂၃ တၢ်ကိၢ်ခါအဆၢကတီၢ် တၢ်ကိၢ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လၢအပူၤကွံာ်ဒံး—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပှၤကမၤဟးဂီၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤမၤတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တကပၤ တဲဝဲလၢ စိၤၡၢၤမံဒံယါ မၤဘၣ်ဒိဝဲ ပှၤသးစၢ်တဖၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
ဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံသၢဆၢလၢ ကမၤစၢၤမိၢ်ပၢ်တဖၣ်လၢ ကဒီသဒၢအဖိအဂီၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပဒိၣ်ပပှၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် သူဝဲစ့လၢ သုးမုၢ်သံၣ်ဘိအဂီၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲ စ့ဒီၤလၤ အကကွဲၢ် ၂ ကကွဲၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဝံအတၢ်စံးပာ် တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ကအ့ၣ်လိာ်အသး ဒီးကသူဝဲ ကျိၣ်စ့အါမး ဒ်သိး ကဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤ ဒိၣ်ကတၢၢ်အဂီၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
အ့ၤထၢၤနဲၣ် ဒီးစဲးဖီကဟၣ် အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတဖၣ်န့ၣ် အကဲဘျုးဧါ မ့တမ့ၢ် အဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အုၣ်ကီၤဝဲလၢ ပှၤကသူဝဲစဲးဖီကဟၣ် အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီၣ်တဖၣ်ထဲလၢ ပှၤကမၤတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်တသ့ဘၣ်လဲၣ်
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ယူၣ်ခြ့တၢ်ဒုး နုာ်လီၤလၢ ခံနံၣ်တနံၣ်လံ—လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မုၢ်လၢ်ဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်အၢၣ်လီၤ လၢလံာ်စီဆှံပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးကလီၤမၢ်ကွံာ်ခဲလၢာ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤသးစၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သးလီၤစၢ်တၢ်ဆါအါထီၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံအိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂ့ၤလၢ ကမၤစၢၤဝဲပှၤသးစၢ်တဖၣ် လၢအထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သးလီၤစၢ်တၢ်ဆါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖးဒိၣ်လၢ ကီၢ်ထၢးကံၣ် ဒီးဆံရံယါအဃိ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအါမး—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လၢကီၢ်ထၢးကံၣ် ဒီးဆံရံယါအပူၤ ပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖးဒိၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် သုးချ့ထီၣ်ဝဲ နၣ်ရံၣ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ကဟးဂီၤဘူးထီၣ် အတၢ်ဆၢကတီၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အကတၢၢ်အဂ့ၢ် ဘၣ်ဆၣ် အမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤစ့ၢ်ကီး.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ဒီးဟီလိခီၣ် (Holocaust)တၢ်မၤသံမၤဝီ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤအါဂၤန့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ တၢ်မၤအသး ဒ်သိးဒီး ဟီလိခီၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်ကဒီးဝဲ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်ကွၢ်ဒိၣ်ဆံးအါစှၤလိာ်သး လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ကန့ၢ်ဒံးဧါ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ အမၤလိလံာ်စီဆှံအဃိ အသ့ၣ်ညါထီၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အကဘၣ်ရ့ဒီးပှၤဂၤလၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တကပၤ ဘၣ်မနုၤဃိ တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး အိၣ်အါထီၣ်လဲၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး အိၣ်အါထီၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ကီတခါအံၤ ကဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ ခီဖျိခိၣ်နၢ်တဂၤလၢ အမၤဃူမၤဖိးက့ၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကိးဂၤဒဲးသ့ အဃိ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
၂၀၂၃ န့ၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢအဂ့ၤ ကသ့ဒံးဧါ—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤအါဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ နံၣ်ထီၣ်လၢအသီတနံၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်သးကဂ့ၤထီၣ်. တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
၂၀၂၂ န့ၣ် အိၣ်ထဲ တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒီးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ အတၢ်စံးဆၢဘၣ်ဝဲ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဂဲၤပြၢ ဖျၢၣ်ထူအမူးန့ၣ် အမၤဃူမၤဖိး ပှၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် နီၢ်ကီၢ်ကသ့ဧါ—လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဂဲၤပြၢ ဖျၢၣ်ထူအမူးန့ၣ် ပှၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အတမ့ၢ်ထဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးဘၣ်, ပှၤဆိကမိၣ်လၢ အကဲဘျုးအါန့ၢ်အန့ၣ်ဒံး.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤအဃိ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တကဲထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်မၤဝဲကန့ၢ်ဧါ—လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မၤဂ့ၤထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ် တန့ၢ်ဘၣ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
နကဃုထၢ ခိၣ်နၢ်ဖဲလဲၣ်တဂၤလဲၣ်—လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ခိၣ်နၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်ဒၣ်လဲာ် မၤတၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခိၣ်နၢ်လၢ ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့န့ၣ် အိၣ်ဝဲတဂၤ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲလၢ တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် အၢ်မက့းဒိၣ် ကဘၣ်ဝဲ—လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
အၢ်မက့းဒိၣ် ကကဲထီၣ်ဝဲ ခီဖျိလၢ နၠူခလံယါ တၢ်စုကဝဲၤတဖၣ်အဃိဧါ
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ထံကၤနိကၤ—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သးတခါအံၤ ကဂ့ၤထီၣ်ဒံးဧါ. ခါဆူညါန့ၣ် ပတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဧါ
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ခရံာ်ဖိတဖၣ် ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ခရံာ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ် မ့ၢ်ပတဲလၢ အဝဲသ့ၣ် မၤထွဲယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲသ့ဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ကိၢ်ဒိၣ်ထီၣ်နးမး—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
ခါဆူညါန့ၣ် မ့ၢ်ပဟီၣ်ခိၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ပှၤအိၣ်လၢအပူၤ တသ့လၢၤဘၣ်ဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤန့ၣ် ပှၤသူကျိ ဒီးဟးခးသံပှၤဂၤအါထီၣ်—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးတဖၣ်အံၤ ကလီၤမၢ်ကွံာ် တဘျီဘျီဧါ
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဟီၣ်ခိၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ဟးဂီၤထီၣ်လံ—အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လံာ်စီဆှံတဆၢ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်သၢထံၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး န့ဆၢၣ်တၢ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ အမၤဘၣ်ဒိဟီၣ်ခိၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်ပှ့ၤဒိၣ်ထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်—ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲလဲၣ်. လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤပှၤသ့ဒ်လဲၣ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤဟဲခးတၢ်လၢကၠိ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်လၢအလီၤသးအုးတဖၣ် ဟဲကဲထီၣ်လဲၣ်. တၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ် လီၤမၢ်ကွံာ် ကန့ၢ်ဒံးဧါ.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ ယူၣ်ခြ့အဃိ တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ အါထီၣ်ဝဲ
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီ ဒ်န့ၣ်တဖၣ် ကဟဲကဲထီၣ်အသး. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အကမၤစၢၤပှၤလၢ ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်ကန့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
လၢခိၤရိၤနၤ တၢ်ဆါအဃိ ပှၤသံဝဲ ဃုကကွဲၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ တၢ်ဆါသံသတြိာ်တဖၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ် ခီဖျိလၢ တၢ်ဆါတဖၣ်အံၤအဃိ ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါတဖၣ်အံၤ ကလီၤမၢ်ကွံာ် လီၤထူလီၤယိာ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမၤဘၣ်ဃးအသးဒီးတၢ်ဒုး လၢအကဲထီၣ်သး လၢကီၢ်ယူၣ်ခြ့န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲဒ်လဲၣ်
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ် ခံကပၤလၢာ် လၢအအိၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢ အဒုးလိာ်သးခံဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် တမၤထွဲဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သိၣ်လိဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဆီၣ်ထွဲပှၤဂၤလၢ ကဒုးတၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ ဒီးဘၣ်စံၣ်ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်ယူၣ်ခြ့
ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်လဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ကကတၢၢ်ကွံာ်အဂ့ၢ်.
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
ကီၢ်ရၢၡါ လဲၤဒုးဝဲ ကီၢ်ယူၣ်ခြ့
ဒီးလံာ်စီဆှဲတဲဝဲလၢ တၢ်ကမၤအသး ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
လံာ်ကဘျံးပၤ လၢအမဲာ်ညါ
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ ပိာ်မုၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲဒ်လဲၣ်
ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢန့ၣ် အရ့ဒိၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်. ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃး ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်တဖၣ်လဲၣ် ဒီးအကမၤ လီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်တတီတလိၤလၢ ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲဧါ.
မၤနၢၤတၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိ ခီဖျိမၤစၢၤပှၤဂၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဒ်သိး နတၢ်သယုၢ်သညိ ကလီၤစှၤအဂီၢ် မၤစၢၤပှၤဂၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ကျဲခံဘိ လၢနမၤစၢၤပှၤဂၤသ့.
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ခဲၣ်ဖ့
ယ့ၣ်ၡူးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီ
ဘၣ်ဃးဒီ တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူး မၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ် ဒီးကမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ခဲၣ်ဖ့
ယ့ၣ်ၡူး ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ် ဒီးကမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ခဲၣ်ဖ့
ယ့ၣ်ၡူး ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ် ဒီးကမၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
နလဲၤခီဖျိ တၢ်သယုၢ်သညိကန့ၢ်အဂီၢ် ရ့ဒီးပှၤဂၤ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤနၤသ့ဧါ
မၤလိကွၢ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ခံခါ လၢကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ တၢ်သယုၢ်သညိကန့ၢ်အဂီၢ်.
ကစၢ်ယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲ ပှၤလၢ အတနၢ်ဟူတၢ်တဖၣ်
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအတနၢ်ဟူတၢ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သိၣ်လိလၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်. ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
ပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်သယုၢ်သညိ အိၣ်အါထီၣ်ဝဲ—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်သယုၢ်သညိန့ၣ် အဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ တၢ်သးခု ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်သယုၢ်သညိ အိၣ်အါထီၣ်မးအါထီၣ်—နလဲၤခီဖျိ တၢ်သယုၢ်သညိ ကသ့ဒ်လဲၣ်
ဆိကမိၣ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ခံခါလၢ ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ တၢ်သယုၢ်သညိ ကန့ၢ်အဂီၢ်.
ဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ထံလၢအကဆှီ စှၤလီၤဝဲန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤဝဲ တၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပှၢ်တဖၣ် မၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ် ဒီးအကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ထံတကပၤ.
တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒံးဧါ
ဟီၣ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပှဲၤဝဲဒီး တၢ်လံၣ်တၢ်လီ သနာ်က့ လံာ်စီဆှံ ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနကထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.
ဘၣ်ဃးဒီး ကျိၣ်စ့ တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြးအိၣ်ဝဲတခါလၢ အမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ကျိၣ်စ့ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်တထဲသိးတုၤသိးလိာ်သးသ့. မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ.
ဘၣ်ဃးဒီး ပဒိၣ်ပပှၢ်လၢ အမၤတၢ်တတီတလိၤဘၣ်န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် အပှၤပၢတၢ်လၢ ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့ လၢလၢပှဲၤပှဲၤ ဒီးအမၤတၢ် တီတီလိၤလိၤထီဘိအဂ့ၢ်.
ဘၣ်ဃးဒီး ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါတဖၣ် ဒ်လဲၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤမနုၤလဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး အနီၢ်ကီၢ်ဒ်လဲၣ်.
ပှၤတအီၣ်တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်ဘၣ် (ပှၤအီၣ်သဲးသးလိး)—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤမ့ၢ်တအီၣ် တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်ဘၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်အိၣ်သး ကဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်ဧါ.
ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဝံသးစူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ အဆၢတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး ဒီးပာ်ကဲပှၤ ကိးဂၤဒဲး.
ခီဖျိလၢ ခိၤရိၤနၤ (COVID-19) အဃိ မ့ၢ်ပတၢ်အိၣ်မူ ကက့ၤအိၣ်ကဒါက့ၤ ဒ်လၢညါအသိးဒံးဧါ. ဒီးလံာ်စီဆှံ မၤစၢၤပှၤလၢ ပလဲၤခီဖျိ တၢ်အိၣ်သးအံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဃုခါ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကလဲၤခီဖျိ တၢ်လၢအကကဲထီၣ်သး လၢခါဆူညါအဂီၢ်.
စံပွါယ့ (မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်) အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အပတီၢ်တုၤသိးလိာ်သးန့ၣ် ကအိၣ်ဝဲဒံးဧါ
တၢ်ပၢတၢ်ပြးအိၣ်ဝဲတခါလၢ ကပၢဟီၣ်ခိၣ် တီတီလိၤလိၤ ဒီးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ် ဒီးစံပွါယ့ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်.
တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး ဒီးတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးတဖၣ် ကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဧါ
တချုးလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး လီၢ်မၢ်ကွံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် အိၣ်ဝဲခံမံၤလၢ ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤလၢအကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးတဖၣ်အဂီၢ်.
နဘၣ်အိၣ် သယုၢ်သညိထဲတဂၤဧိၤအခါ နဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်
ဖဲနတူၢ်ဘၣ်လၢ နဘၣ်အိၣ်သယုၢ်သညိထဲ တဂၤဧိၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိၣ်ကမိၣ်လၢ နဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်မုၢ်လၢ်, တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢ အပှဲၤဒီးအခီပညီတန့ၢ်ဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်, နဃုထံၣ်န့ၢ် သ့ဝဲလီၤ.
အကလုာ်ကလုာ်
ဟူဒြ့ၣ် ဆွံကလံၤ ဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
ဖဲ ခရံာ်နံၣ် ၁၅၀၀ ဘျဲၣ်န့ၣ် ဟူဒြ့ၣ် ဆွံကလံၤ ထံၣ်န့ၢ်လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအါမး ဒီးအမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးပှၤကမၤဒ်သိးဒီးအီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်မၤလိ ဒီးအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်ဖိခံဂၤ လၢအထၢနုာ်လီၤက့ၤ ကစၢ်ယွၤအမံၤလၢ လံာ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်ပူၤ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဘၣ်ထၢနုာ်လီၤက့ၤ ကစၢ်ယွၤအမံၤလဲၣ်. အရ့ဒိၣ်လၢ ပှၤကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ်ဧါ.
တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤလၢအသူၣ်အုးသးအုး
ဖဲပှၤလၢပအဲၣ်ဘၣ်အီၤသံအခါ ပတူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတနၢ်ပၢၢ် ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ပၢၢ်ပတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးအမၤစၢၤပှၤသ့.
ဒ်သိး နကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်
ဒ်သိး ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဂီၢ် တၢ်ခံမံၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးမၢပမၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ဖဲပှၤလၢပအဲၣ်အီၤတဂၤ သံဝဲအခါ
ဃ့တၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ တၢ်သူၣ်ဟးဂီၤသးဟးဂီၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်.
ဟီၣ်ခိၣ်သီ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ လၢစပ့ၣ်ကျိာ် လၢပှၤဘှီဂ့ၤထီၣ်အီၤ
လၢပှၤဖးလံာ်ဖိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ် အခီပညီမ့ၢ်အိၣ် အါန့ၢ်ဒံးတခါန့ၣ် ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဖၣ် မၤဝဲဒ်လဲၣ်.
အဝဲသ့ၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤလံာ်စီဆှံ—တၢ်ဂ့ၢ်ဖုၣ်ကိာ် (ဝ့ၢ်လယၢၣ် တ့ၣ်တ့)
အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အတၢ်မၤ, အဝဲမၤဝဲဒ်န့ၣ် အဃိ ကဲဘျုးတုၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ.
အဝဲသ့ၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤလံာ်စီဆှံ
မဲကၢၤ စဘံတၢၤ, ဝ့ၢ်လယၢၣ် တ့ၣ်တ့ ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤထီဒုၣ်ထီဒါ အဝဲသ့ၣ်, ပှၤကမၤသံအဝဲသ့ၣ် ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢ အသးသမူအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒီသဒၢ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.
ဝံသးစူၤ, တၢ်ကတိၤလၢနဃုကွၢ်န့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်
