ဖဲ ၂၀၂၂, လါမ့ၤ ၁၉ သီန့ၣ်​ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအကရူၢ် (United Nations Security Council) နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤဒိၣ်ပှၤပှၢ် အါန့ၢ်ဒံး ၇၅ ဂၤန့ၣ်​ တဲဝဲလၢ “ခီဖျိလၢ ခိၤရိၤနၤတၢ်ဆါ ဒီးမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးဘၣ်အဃိန့ၣ်​ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီ အိၣ်ထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ ယူၣ်ခြ့အဃိ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤ နးထီၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်. ဒီးလၢတၢ်လီၢ်တနီၤန့ၣ်​ တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ အိၣ်ထီၣ်ဒိၣ်မး.” လၢခံတယံာ်ဘၣ်ဒီး လံာ်တဘ့ၣ်လၢ အကွဲးဖျါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး စံပွါယ့အဂ့ၢ် (The Economist) န့ၣ်တဲဝဲလၢ “ဟီၣ်ခိၣ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်​ အိၣ်ပာ်စၢၤဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမးလံ. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိ တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ ကအိၣ်ထီၣ်ဒီဒူၣ်ဒံး.” လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီ ဒ်န့ၣ်တဖၣ်​ ကဟဲကဲထီၣ်အသး. ဘၣ်ဆၣ်​ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အကမၤစၢၤပှၤလၢ ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်ကန့ၢ်.

•    ယ့ၣ်ၡူး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ “ပှၤကလုာ် တဒူၣ်ဒီးတဒူၣ်​ ကဒုးလိာ်အသး ဒီးဘီမုၢ်တဘ့ၣ်ဒီးတဘ့ၣ်​ ကဒုးလိာ်အသးလီၤ. တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲ”—မးသဲ ၂၄:၇.

•    လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤဒီးကသ့ၣ်​ လွံၢ်ဂၤအဂ့ၢ်. တဂၤန့ၣ်​ ဒိလီၤဝဲ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ. ဒီးအဂၤတဂၤလၢ အပိာ်ထီၣ်အခံန့ၣ်​ ဒိလီၤဝဲ တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ. အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ် ကအိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကအီၣ်ဘၣ်တၢ်အဂီၢ် တညီဘၣ်​ ဒီးတၢ်ပှ့ၤကထီၣ်​ အါတလၢ. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဒိးကသ့ၣ်အံၤန့ၣ်​ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ဒီးယထံၣ်​ ကသ့ၣ်သူတဒု ဒီးပှၤလၢအဒိးအီၤတဂၤန့ၣ်​ စိာ်ဝဲဒီးစီၤပီၢ်လီၤ. ယနၢ်ဟူတၢ်လၢ အလီၤဂာ်ဒီးတၢ်အကလုၢ် . . . ဒီးအတဲဝဲလၢ “ဘုကၠူၣ်တသလိး လၢစ့ဒန့ၤရံၤတဘ့ၣ်အဂီၢ် ဒီးဘုမုယီၤသၢသလိးလၢ စ့ဒန့ၤရံၤတဘ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ.”—လီၣ်ဖျါ ၆:၅, ၆.

 လံာ်စီဆှံ အတၢ်စံးပာ်လၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီ ကအိၣ်ထီၣ်န့ၣ်​ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်​ လၢပစိၤခဲအံၤလၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်” အပူၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁) ဒ်သိး နကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်” အဂီၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲအသး စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်လံၤလံၤလံ. ဒီးဒ်သိးနကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဒိးကသ့ၣ်လွံၢ်ဂၤလၢ လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအဂ့ၢ်အဂီၢ် ဖးကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢမ့ၢ်ဝဲ “ပှၤဒိးကသ့ၣ်လွံၢ်ဂၤန့ၣ်​ လံာ်စီဆှံဒိလီၤဝဲလၢ မနုၤလဲၣ်.”

•    လံာ်စီဆှံန့ၣ်​ အအိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အကဲဘျုးလၢပဂီၢ် လၢအကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ကန့ၢ်. တကးဒံးဘၣ်​ ဖဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီ အပှ့ၤထီၣ်​ ဒီးတၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ အိၣ်ထီၣ်အခါ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပလဲၤခီဖျိအီၤကန့ၢ်. ဒ်သိး နကသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤအဂီၢ် ဖးကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “ပတၢ်မ့ၢ်တအိၣ်အါအါဘၣ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.”

•    လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်သးကဂ့ၤထီၣ်အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဒံး. အတဲဝဲလၢ “လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်​ ဘုကအါဟုကအါဝဲ” အဃိ ပှၤကိးဂၤဒဲး ကအီၣ်ဘၣ်တၢ်ဘျဲဘျဲ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၂:၁၆) ဒ်သိး နကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ လံာ်စီဆှံ အတၢ်အၢၣ်လီၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ခါဆူညါ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ နနာ်န့ၢ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်အၢၣ်လီၤသ့လဲၣ်အဂီၢ် ဖးကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်နီၢ်ကီၢ် လၢခါဆူညါအဂီၢ်.”