စံပွါယ့ (မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်) အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အပတီၢ်တုၤသိးလိာ်သးန့ၣ် ကအိၣ်ဝဲဒံးဧါ
ထံကီၢ်တနီၤန့ၣ် စံပွါယ့ အပတီၢ်တတုၤသိးလိာ်သးအဃိ ပှၤတနီၤန့ၣ် ဟးထီၣ်လၢ ကျဲဖီခိၣ်ဒီး ပူထီၣ်ထီဒါတၢ်. ခီဖျိလၢ ခိၤရိၤနၤ တၢ်ဆါသံသတြိာ်အဃိ စံပွါယ့ အတၢ်အိၣ်သးစ့ၢ်ကီး နးထီၣ်ဝဲလီၤ. မ့ၢ်လၢ ပှၤထုးထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပှၤကဘၣ်အိၣ်လၢဟံၣ်ပူၤ, တၢ်လၢပှၤလိၣ်ဘၣ်တနီၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ တၢ်အိၣ်သးနးထီၣ်ဝဲ တကးဒံးဘၣ် ပှၤတနီၤန့ၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ကူစါယါဘျါဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်အဃိ ပှၤကဲဒိၣ် ဒီးပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိ အပတီၢ် ဖုၣ်ထီလိာ်အသး နးန့ၢ်အလီၢ်လီၤ.
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် စံပွါယ့ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးဘၣ်အဃိ တၢ်အိၣ်သးအံၤ ဂ့ၤထီၣ်က့ၤဝဲ ကသ့ဒံးဧါ. သ့ဝဲ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ကမၤလီၢ်မၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပထံၣ်ဘၣ်တဖၣ်အံၤ.
စံပွါယ့ အတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲတဖၣ်
တၢ်ကီတၢ်ခဲ– ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ စံပွါယ့ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အကမၤလၢပှဲၤပှၤကိးဂၤဒဲး အတၢ်လိၣ်ဘၣ်န့ၣ် တသ့ဘၣ်.
တၢ်လၢကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤတၢ်– ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ပၢတၢ်ပြၢးလၢ အမ့ၢ် ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကပၢက့ၤတၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်အလီၢ်လီၤ. ဘီမုၢ်အံၤ ကအိၣ်လၢ မူခိၣ်ဒီး ကပၢဝဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ်လီၤ.—ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄; မးသဲ ၆:၁၀.
တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်– မ့ၢ်လၢယွၤ အဘီအမုၢ် ကပၢဝဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဃိ ကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်တအိၣ်လၢၤဘၣ် ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ကျိၣ်စ့စ့ၢ်ကီးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉:၇-၉, ၁၈) လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလၢ အတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အပူၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤ ဒီးကအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအပူၤလီၤ. လံာ်စီဆှံ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ “ကသူၣ်ဟံၣ်, ဒီးကအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအပူၤ, ဒီးကသူၣ်စပံးအလီၢ်, ဒီးကအီၣ်အတၤသၣ်လီၤ. တမၤဘၣ်ဟံၣ်ဒီး ပှၤဂၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအပူၤဘၣ်. တသူၣ်ဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤဂၤအီၣ်အတၤသၣ်ဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဒ်သ့ၣ်တထံးအမုၢ်နံၤအသိးန့ၣ် ယပှၤဂီၢ်မုၢ်အမုၢ်နံၤကအိၣ်လီၤ. ဒီးယပှၤဃုထၢဖိ ကမုာ်လၤတၢ်လၢအမၤဝဲလၢ အစုဃဲးဃဲးလီၤ.”—ယၡါယၤ ၆၅:၂၁, ၂၂.
တၢ်ကီတၢ်ခဲ– ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်တန့ၢ်ဘၣ်.
တၢ်လၢကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤတၢ်– ကစၢ်ယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ကယဲၢ်တၢ်လၢအမၤပျံၤမၤဖုး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ခီဖျိ ယွၤအဘီအမုၢ်.
တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်– ကစၢ်ယွၤ ကကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် တထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဘၣ်ဃး နီၢ်ခိတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်လၢၤဘၣ်. အဒိ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ ဒီးတၢ်ဆါသံသတြိာ်တဖၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၆:၉; ၇၂:၁၆; ယၡါယၤ ၃၃:၂၄) ကစၢ်ယွၤ တဲဝဲလၢ “ယပှၤတကလုာ်ကအိၣ်လၢ တၢ်အလီၢ်လီၤစံာ်မုာ်, လၢတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအလီၢ်ကျၢၤ, ဒီးလၢတၢ်အိၣ်ဘှံးအလီၢ်မုာ်ယုာ်အပူၤလီၤ.”—ယၡါယၤ ၃၂:၁၈.
တၢ်ကီတၢ်ခဲ– ညီနုၢ်ပှၤလၢအအဲၣ်လီၤထဲအသး ဒီးပှၤလၢအသူၣ်လီသးကွံတၢ်တဖၣ်န့ၣ် မၤပှၤဂၤတတီတလိၤ.
တၢ်လၢကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤတၢ်– ပှၤလၢအအိၣ်မူလၢ ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်တဖၣ်န့ၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ်လၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ် အါန့ၢ်ဒံး အအဲၣ်လီၤအသး.—မးသဲ ၂၂:၃၇-၃၉.
တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်– လၢယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် ပှၤကိးဂၤဒဲး ကကွၢ်လိမၤဒိး ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ “တဃုအနီၢ်ကစၢ်အဘျုးဘၣ်” လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၄, ၅) လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲလၢ “တမၤအၢဘၣ်, ဒီးတမၤဟးဂီၤဘၣ်ဘၣ်လၢ ယကစၢၢ်စီဆှံဒီဖျၢၣ်ညါအလိၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဟီၣ်ခိၣ်ကပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါယွၤဒ်ထံကျၢၢ်ဘၢ ပီၣ်လဲၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”—ယၡါယၤ ၁၁:၉. a
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်ဒီး တယံာ်လၢၤဘၣ် ကစၢ်ယွၤ ကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်စံးပာ် ဒ်သိးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် စံပွါယ့ အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. b (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂:၅) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ် ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ စံပွါယ့တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ကသ့အဂီၢ်လီၤ. အဒိ ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် “How to Live on Less” and “A Balanced View of Money.”
a ယဟိဝၤန့ၣ် မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအမံၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၃:၁၈.
b ဒ်သိး နကသ့ၣ်ညါလၢ လံာ်စီဆှံမ့ၢ်လံာ်လၢ နနာ်န့ၢ်အီၤသ့အဂီၢ် ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် “လံာ်စီဆှံ—တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂံၢ်ခီၣ်ထံး လၢပနာ်န့ၢ်အီၤသ့”