ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ်​ ပှၤမၤတၢ်လၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်ကွဲမုာ် အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး ကလဲၤထီၣ်ဝဲ ကံးလဧး တၢးထီခိးတၢ် လံာ်စီဆှံကၠိလၢ ဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ တၢးထီခိးတၢ် တၢ်သိၣ်လိအလီၢ်လၢအိၣ်လၢ ဖဲထစၢၤ, နူယီးန့ၣ်လီၤ. a လၢကံးလဧး ကၠိန့ၣ်​ ကၠိဖိတဖၣ်​ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်​ မၤလၢပှဲၤဝဲ အမူဒါတမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိအပူၤ ကသ့ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်မၤလိအံၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်​ လၢကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီးမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်​ ဒီးဝဲၤတြၢ်တဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.

 ကံးလဧးကၠိန့ၣ်​ မ့ၢ်ကၠိလၢအဘၣ်ထွဲဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, ကံးလဧးကၠိ ၁၄၇ ဝီတဝီလၢ ဘၣ်တၢ်မၤအီၤ ဖဲ ၂၀၁၉ န့ၣ်​ ကၠိဖိအိၣ်ဝဲ ၅၆ ဂၤလၢအဟဲလၢ ကီၢ် ၂၉ ဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိလၢ အဟဲထီၣ်ကံးလဧးကၠိတဖၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ပှၤတဖၣ်လၢ အမၤတၢ်လၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ ဒ်အမ့ၢ် ပှၤဘ့ၤသ့လးဖိ, ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်, မံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်​ မ့တမ့ၢ် ပှၤလဲၤလၢညါလီၤဆီတဖၣ်လီၤ.

 တချုးလၢ ကၠိစးထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ပှၤကဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤဖးယံာ်ညါလီၤ. အဒိ, ဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်​ တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတၢ် အဝဲၤကျိၤ (WHQ Travel) န့ၣ်ပှ့ၤန့ၢ်ဝဲ ကဘီယူၤလဲးမးလၢ ပှၤကဟဲထီၣ်ကၠိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ကံးလဧး ၁၄၇ ဝီတဝီ, အတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ လၢကၠိဖိလၢထံဂၤကီၢ်ဂၤ တဂၤစုာ်စုာ် အတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအဂီၢ်န့ၣ်​ ကအိၣ်ဝဲ ဒီလၣ်​ ၁,၀၇၅ (U.S.). ကၠိဖိလၢ စီလမိၣ်ကီး (Solomon Islands) တဖၣ်န့ၣ်​ ကဟဲတုၤလၢ ဖဲထစၢၤအဂီၢ် ဘၣ်ဒိးဝဲ ကဘီယူၤ ၄ တီၤဒီး လၢအက့ၤတခီန့ၣ်​ ၃ တီၤအဃိ တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤခဲလၢာ်န့ၣ်​ ကအိၣ်ဝဲ ၃၅,၄၀၀ ကံလိမံထၢၣ်​ (၂၂, ၀၀၀ မံးလာ်) ညါလီၤ. ကၠိဖိတဂၤန့ၣ်​ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤအိၣ်ဝဲ ဒီလၣ်​ ၂,၃၀၀ (U.S.) လီၤ. ဒ်သိးတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ ကစှၤလီၤအဂီၢ် တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဝဲၤကျိၤ သူဝဲခီၣ်ဖၠူထၢၣ်​ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​ ဒီးဃုကွၢ်ဝဲ လဲးမးလၢ အပှ့ၤကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဃုကွၢ်ဝဲမ့ၢ်ဝံၤဒၣ်လဲာ် ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်​ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဆဲးဃုကဒီးဝဲလၢအနွံ မ့တမ့ၢ် အလါတဖၣ်​ ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ လဲးမးအပှ့ၤလီၤဒံးဧါန့ၣ်လီၤ. တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဝဲၤကျိၤ သူဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကလီလၢ ကဘီယူၤလဲၤတၢ်အမံးလာ် (airline credits and mileage) အဂီၢ်လၢ ပှၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခီဖျိ ပှၤပှ့ၤကဘီယူၤလဲးမး စ့ၢ်ကီးလီၤ.

 ကၠိဖိအါတက့ၢ် ကနုာ်လီၤဆူ ကီၢ်အမဲရကၤအဂီၢ် လိၣ်ဘၣ်​ လံာ်ခီကီၢ် (visas) လီၤ. ဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်​ သဲစးဝဲၤကျိၤန့ၣ်မၤစၢၤဝဲ ကၠိဖိတဖၣ်​ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ လံာ်ခီကီၢ်အဂီၢ်လီၤ. ကၠိဖိတဂၤအဂီၢ် လံာ်ခီကီၢ် ဒီးတၢ်ဆဲးလီၤမံၤအဂီၢ်န့ၣ်​ လၢာ်ဝဲ ဒီလၣ်​ ၅၁၀ (U.S.) လီၤ.

 တၢ်သိၣ်လိလၢ ကၠိဖိတဖၣ်​ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်​ ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ဟဲဒရၣ်​ ကူၢ်နၣ်ဝၣ်​ လၢအမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဒီးအိၣ်လၢ ကီၢ်အ့ၡၢၣ်တဂၤန့ၣ်​ တဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး ပှၤနီၢ်ဒီမါဂၤခံဂၤလၢ အထီၣ်ကံးလဧးကၠိဝံၤ လၢအအိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တဲဝဲလၢ “လၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်​ အပူၤကွံာ်ပှၤလဲၤလၢညါတအိၣ်​ နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲ ပှၤဖျိထီၣ်ကၠိခံဂၤအံၤ ဟဲတုၤအခါ အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်​ ဒီးအတၢ်သးအိၣ်မၤတၢ်န့ၣ်​ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်​ ပှၤအဂၤတဖၣ်လၢ ကစးထီၣ်မၤ ပှၤလဲၤလၢညါအဂီၢ်လီၤ. လၢခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤလၢ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်​ ထီၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤစိာ်ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်ဖိအကၠိလီၤ.

 ဒီပုၢ်ဝဲၢ် စဲကၠံၣ်အိ ဖဲကၠဲထဲၣ်​ လၢအမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤလၢအဖျိထီၣ်​ ကံးလဧးကၠိတဖၣ်​ လၢ ကီၢ်ခ​ ဝဲၤတြၢ်တဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်​ တဲဝဲဒ်အံၤလီၤ. “တၢ်သိၣ်လိလၢ အဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်​ တမ့ၢ်ထဲလၢအကဲထီၣ်​ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ လၢပဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤလိန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်အါမး သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ တဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ ဒ်သိးပှၤကထံၣ်ဒိၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ တဲပၠးက့ၤပှၤဂၤ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. တၢ်အံၤကဲထီၣ်​ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢပဂီၢ် ဒီးပဝဲစ့ၢ်ကီး ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါက့ၤ ပှၤအဂၤတဖၣ်လီၤ.”

 တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤလၢ ကၠိတဖၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်​ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲလဲၣ်. ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤ ခီဖျိလၢ တၢ်မၤဘူၣ်လၢ ပှၤဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ donate.pr418.com အပူၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘျုးဒိၣ်မးလၢ သုဟ့ၣ်တၢ်လၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်​ လၢကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ကၠိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.