တၢ်လၢပကဘၣ်မၤအီၤ လၢကဒိတၢ်ဂီၤမူအဂီၢ်. လၢတနံၣ်အံၤအတီၢ်ပူၤ တၢ်လၢယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲ အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ အဟဲလၢယ့ၣ်ၡူးအအိၣ် တၢ်ဂီၤမူပိာ်ထွဲ အဆိကတၢၢ် တခါ. ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဂီၤမူအံၤလံ. ဒီးတၢ်ဂီၤမူပိာ်ထွဲတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဝဲ ၁၈ ခါ. ဒ်သိးပဒိတၢ်ဂီၤမူ အဆိကတၢၢ်တကူာ် ကန့ၢ်အဂီၢ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးနဆီၣ်ထွဲဘၣ် တၢ်ဂီၤမူတခါအံၤလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.

 တၢ်သးခုကစီၣ် အတၢ်ဂီၤမူတဖၣ်အံၤ အါတက့ၢ်န့ၣ် ပဒိအီၤလၢ အီးစတြ့လ့ၡၢၣ် အဝဲၤတြၢ်. ဒီးဖဲပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူ တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် ပှၤပၣ်ဃုာ်ဝဲ အဂၤ ၅၀ တုၤလၢ အဂၤ ၈၀. a ပကတဲာ်ကတီၤ မုၢ်ဆါခီတၢ်အီၣ်, ဟါခီတၢ်အီၣ် ဒီးကိၣ်ဖိနီဖိတဖၣ်လၢ ပှၤလၢအမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်ဂီၤမူတဖၣ်အံၤအဂီၢ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီၣ်တၢ်အီတဖၣ်န့ၣ် ပှၤရဲၣ်ကျဲၤပာ်စၢၤအီၤဂ့ၤဂ့ၤ. အ့စထၢၤ လၢအမၤတၢ်လၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အဝဲၤကျိၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ပပှ့ၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ တၢ်လီၢ်အါတီၤ ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အီၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးလၢအပှ့ၤဘၣ်. ဒ်သိး တၢ်အီၣ်တလၢာ်ဂီၤ တဂ့ၤအဂီၢ် ပကတဲာ်ကတီၤတၢ်အီၣ် သ့သ့ဘၣ်ဘၣ်. အဃိ တနံၤဘၣ်တနံၤန့ၣ် ပှၤတဂၤအဂီၢ် လၢာ်ဝဲ လွံၢ်ဒီၤလၤ.”

 ပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူအဖွဲးန့ၣ် တလိၣ်ဘၣ်ထဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီဘၣ် အဝဲသ့ၣ် လိၣ်ဘၣ် တၢ်ဒီသဒၢစ့ၢ်ကီး. လၢအီးစတြ့လံယါကီၢ်န့ၣ် တၢ်ကိၢ် ဒီးမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ လၢအကဆှဲကဆှီ အနံၤအိၣ်ဝဲအါမး. ဘၣ်ဆၣ် မုၢ်အတၢ်ကိၢ်လၢ အမၤဘၣ်ဒိပှၤန့ၣ် အိၣ်အါဝဲစ့ၢ်ကီး. အဃိ ဒ်သိး ပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူအဖွဲးတဖၣ် တဘၣ်ဒီးမုၢ်အါတလၢတဂ့ၤ ဒီးတလီၤဘှံးလၢ မုၢ်အတၢ်ကိၢ်အဃိ တဂ့ၤအဂီၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အဟဲမၤစၢၤတၢ်တဖၣ် သူၣ်ထီၣ်ဒဲ ဒီးတၢ်အိၣ်ခုၣ်သးအလီၢ်. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤဝဲ စါစခြံ (sunscreen), သဒၢမုၢ် ဒီးထံအီတဖၣ်. ခဲဘ့ လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်ကလုၢ် ဒီးတၢ်ဂီၤမူတဂၤ တဲဝဲလၢ “ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢအဟဲမၤစၢၤ တၢ်မၤတခါအံၤန့ၣ် အါတက့ၢ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ပှၤဘ့ၤသ့လးဖိလၢ အအိၣ်လၢတၢ်ချၢ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် မၤမူဒါတဖၣ်အံၤ ဒီးမူဒါအဂၤ လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်သးခုအပူၤ. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တဟဲမၤစၢၤတၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပတၢ်မၤတခါအံၤ တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဘၣ်.

 တဘျီတခီၣ် ဒ်သိးတၢ်ဂီၤမူ ကဖျါလီၤဂာ်ဒီး တၢ်လီၢ်နီၢ်ကီၢ်အဂီၢ် ပဒိအီၤထဲ ဝဲၤတြၢ်အကရၢၢ်ပူၤ ဒီးပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူ အဒၢးပူၤတသ့ဘၣ်. အဃိ ပဘၣ်လဲၤလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤ. ဒ်သိးတၢ်အိၣ်သးလၢ တၢ်ဂီၤမူအပူၤ ကလီၤဂာ် ဒ်သိးဒီး လံာ်စီဆှံအစိၤအဂီၢ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဃုထၢ တၢ်လီၢ်လၢ မ့ၣ်အူပျံၤ, ကျဲမုၢ် ဒီးဟံၣ်ဃီလၢ စိၤခဲအံၤတအိၣ်ဘၣ်အလီၢ်. အဃိ ပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူအဖွဲးသ့ၣ်တဖၣ် လဲၤလၢတၢ်လီၢ်အယံၤဒီး တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ. ပှၤဘိၣ်ထီၣ် တၢ်ကူတၢ်ကၤ ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ် ဒီးလဲၤဆှၢအီၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူ ဒီးပှၤပာ်ဃာ်အီၤ ဂ့ၤဂ့ၤဖဲန့ၣ်. တချုးလၢ ပှၤစးထီၣ်ဒိတၢ်ဂီၤမူဒံးဘၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ လၢအဟဲမၤစၢၤတၢ်တနီၤန့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤဝဲ မ့ၣ်အူစဲး, ထံအီ ဒီးတၢ်ဟးလီၢ်. ပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူအဖွဲးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်လဲၤအိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဟံၣ်, ကါဟံၣ်, ဟိၤထဲ မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်လၢ ပှၤလဲၤအိၣ်ကသုၣ်ကသီအလီၢ်.

 ဖဲပှၤလဲၤဒိတၢ်ဂီၤမူလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤအခါ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ, တၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢာ်ဝဲအါမး. အဃိ ဖဲ ၂၀၂၃ န့ၣ် ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပှၤကပှ့ၤ ဝံၤဒံၤအိၤတၢ်ဒူၣ်ကပၤလၢ လၢပှၤကဒိတၢ်ဂီၤမူအဂီၢ် ဒီးအလၢာ်ဝဲ စ့ဒီၤလၤ ၂.၅ ကကွဲၢ်. ဒီးတၢ်ဒူၣ်တခါအံၤန့ၣ် အဖျါၡဲဒိၣ်မး, တကးဒံးဘၣ် အိၣ်ဒီးမ့ၣ်အူလၢ ပှၤမၤဒိၣ်ထီၣ်မၤဆံးလီၤသ့ ဒ်သိးအကဖျါလီၤဂာ်ဒီး တၢ်လီၢ်နီၢ်ကီၢ်. ဒီးပတဘၣ်လဲၤဒိတၢ်ဂီၤမူ လၢတၢ်လီၢ်အဂၤ အါအါလၢၤဘၣ်အဃိ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ လၢာ်လီၤစှၤဝဲ. ဒါရဲၤလၢအကဲဝဲ အီးစတြ့လ့ၡၢၣ် ဝဲၤတြၢ်ကမံးတံာ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ခီဖျိလၢ ပှၤသူဝံၤဒံၤအိၤတၢ်ဒူၣ်ကပၤအံၤ အဃိ ပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူအဖွဲးတဖၣ် တလိၣ်လီၤဘှံး အါအါလၢၤဘၣ်. အဒိ ပှၤမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဒိမုၢ်လီၤနုာ်န့ၣ် မ့မ့ၢ် တၢ်ချၢန့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်ထဲတစဲးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်ဒူၣ်ကပၤအံၤ အဃိ ပဒိမုၢ်လီၤနုာ် တဘျီဝံၤတဘျီ တုၤလၢ ပသးမံသ့.”

 တၢ်သးခုကစီၣ် အတၢ်ဂီၤမူပိာ်ထွဲ တခါဘၣ်တခါန့ၣ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူဖိ အဂၤလၢအကယၤညါ. အဃိ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကွၢ်ထွဲ အဝဲသ့ၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

 ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် အဲဘၢၤ လၢအအိၣ်လၢ မဲလဘၢၤန့ၣ် အပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါအံၤ ဒီးအဘၣ်ဟဲယံၤဝဲ ၄၃၅ အမံးလာ်ညါ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ဖဲယလဲၤတုၤလၢ ကဘီယူၤသန့အခါန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ ဘ့ၤသ့လးတဖၣ် ကွၢ်ထွဲယၤဂ့ၤဂ့ၤ. ပှၤဘ့ၤသ့လးဖိအါဂၤန့ၣ် ကွဲမုာ်ယၤလၢ ကလဲၤအီၣ်တၢ် ဒီးအီသကိးထံချီ. ဒီးဖဲယဒိတၢ်ဂီၤမူအခါန့ၣ် ယတတူၢ်ဘၣ်လၢ ယသးကနိးဘၣ် ဒီးယတူၢ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ယၤ. ယတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤ တဘျီအံၤန့ၣ် ယဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမး. အဃိ ယတတူၢ်ဘၣ်လၢ ယဘၣ်တူၢ်ဆါသးဘၣ်.”

 ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ဒဲရဲး လၢအပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါအံၤစ့ၢ်ကီး တဲဝဲလၢ “စးထီၣ်လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဆီၣ်ထွဲပှၤ ဒီးယသးခုဒိၣ်မး လၢယမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်, အဂံၢ်အဘါ ဒီးတၢ်လၢအိၣ်ဒီးအီၤတဖၣ် လၢတၢ်မၤတခါအံၤအဂီၢ်. အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ဆီၣ်ထွဲတၢ်, သးအိၣ်မၤစၢၤတၢ် ဒီးသးဂ့ၤ. အဃိ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤပဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်. အဃိ ယနာ်လၢ တၢ်လၢပမၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အီၤတဖၣ် ဒီးပမၤအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ.

 တၢ်မၤဘူၣ်လၢ နထၢနုာ် မ့တမ့ၢ် နဟ့ၣ်လီၤလၢ donate.pr418.com အပူၤန့ၣ် ပသူအီၤလၢ တၢ်ဂီၤမူ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တခါအံၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. သုဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ်အဃိ ပစံးဘျုးသုဒိၣ်မး.