တၢ်မၤလိ ၂၂
ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်ဟ့ၣ်လၢ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်တဖၣ်
“ပတကွၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ အအိၣ်ဖျါဘၣ်, မ့ၢ်တၢ်လၢ အတအိၣ်ဖျါဘၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢအအိၣ်ဖျါန့ၣ် အိၣ်တစိၢ်ဖိဧိၤလီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်လၢ အတအိၣ်ဖျါဘၣ်န့ၣ်, အိၣ်ဝဲလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.”—၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၈.
တၢ်သးဝံၣ် ၄၅ ယသးအတၢ်ဆိကမိၣ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ မူခိၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ ကိးခါဒဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လူၢ်ခိၣ်အခါ အတဲဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢမူခိၣ် လၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကျိၣ်ဧိၤစ့ဧိၤလီၤ. ဝံၤဒီး အဝဲတဲကဒီးဝဲလၢ “ဖဲသုတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် အိၣ်ဝဲအလီၢ်န့ၣ် သုသးကအိၣ်ဖဲန့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.” (မးသဲ ၆:၁၉-၂၁) တၢ်တမံၤမံၤလၢ ပမ့ၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤန့ၣ် ပဂုာ်ကျဲးစၢးဒ်သိး ပကန့ၢ်ဘၣ်အီၤလီၤ. ဒီးပပာ်ဖှိၣ်ပ “တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢမူခိၣ်” ခီဖျိပအိၣ်ဒီး မံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤ လၢယွၤအမဲာ်ညါလီၤ. တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်ဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤဟုၣ်ဝဲ ဒီးမၤဟးဂီၤဝဲတန့ၢ် နီတဘျီဘၣ်.
၂. (က) ဒ် ၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၇, ၁၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ဒ်လဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ တၢ်မၢဖိပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကကွၢ်လၢ “တၢ်လၢအတအိၣ်ဖျါဘၣ်” လီၤ. (ဖး ၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၇, ၁၈ တက့ၢ်.) တၢ်လၢအတအိၣ်ဖျါတဖၣ်အံၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်အဂ့ၤခဲလၢာ်လၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်မံၤလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်လၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤသ့လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်မံၤအံၤ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်ဒီးမ့ၢ်ဝဲ (၁) ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးကစၢ်ယွၤ, (၂) တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ်တၢ်ထုကဖၣ်, (၃) ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤဒီး (၄) ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး ဒီးမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤ လၢပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပကတဲသကိးစ့ၢ်ကီး ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢအဖီခိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ
၃. တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပထံၣ်အီၤလၢပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤ သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၃ တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပထံၣ်အီၤလၢပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၁၄) ကစၢ်ယွၤဒီတံၤဒီသကိးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အတလၢတပှဲၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲဆဲးစီဆှံဝဲ လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ကစၢ်ယွၤ ဆဲးစီဆှံဝဲ လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ သ့ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤ “လၢအစိာ်ထီၣ်ကွံာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ဒဲးဘး” အဃိလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁:၂၉) တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးသံဒံးဘၣ်ဒၣ်လဲာ် ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကတီတုၤလၢအသံ ဒ်သိးကမၤပူၤဖျဲး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကစၢ်ယွၤဒီတံၤဒီသကိးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လၢ အအိၣ်မူလၢ တချုးခရံာ်သံဒံးဘၣ်သ့ဝဲလီၤ.—ရိမ့ၤ ၃:၂၅.
၄. ဟ့ၣ်တၢ်အဒိလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်ခွါတနီၤလၢ အကဲဘၣ်ကစၢ်ယွၤအတံၤသကိး လၢအအိၣ်မူ တချုးဖဲခရံာ်အစိၤန့ၣ်တက့ၢ်.
၄ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ပိာ်ခွါတနီၤလၢ အကဲဘၣ်ကစၢ်ယွၤအတံၤသကိး လၢအအိၣ်မူ တချုးဖဲခရံာ်အစိၤအဂ့ၢ်တက့ၢ်. အဒိ စီၤအၤဘြၤဟၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လၢ အဂၢၢ်ကျၢၤလီၤ. စီၤအၤဘြၣ်ဟၣ် သံဝဲအနံၣ် ၁,၀၀၀ ဘျဲၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤကိးအီၤလၢ “ယတံၤယသကိး” လီၤ. (ယၡါယၤ ၄၁:၈) စီၤအၤဘြၤဟၣ် မ့ၢ်သံသနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ တသးပ့ၤနီၣ်အီၤဘၣ်. (လူၤကၣ် ၂၀:၃၇, ၃၈) အဃိပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်သံဒၣ်လဲာ် မၤလီၤဖး ယဟိဝၤယွၤဒီး အတံၤသကိးလၢ အဘူးဒီးအီၤတဖၣ်တသ့ဘၣ်. တၢ်အဒိလၢအဂၤတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ စီၤယိၤဘးလီၤ. ဖဲမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတပူၤဃီ လၢမူခိၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤတဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အနာ်န့ၢ်စီၤယိၤဘး သပှၢ်ကတၢၢ် ဒီးတဲဝဲလၢ စီၤယိၤဘးမ့ၢ် “ပှၤလၢအလၢအပှဲၤ, ဒီးအတီအလိၤ, ပှၤလၢအပျံၤယွၤ, ဒီးဟးဆှဲးတၢ်အၢ” တဂၤလီၤ. (ယိၤဘး ၁:၆-၈) မ့မ့ၢ် စီၤဒၤနံးယ့လးလၢ အမၤယွၤအတၢ်မၤဖဲ ထံကီၢ်လၢ ပှၤတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်လံလၢအနံၣ် ၈၀ ဃၣ်ဃၣ်တခီမီၤ, ယဟိဝၤယွၤထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်. မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဒုးနာ်န့ၢ် စီၤဒၤနံးယ့လးသၢဘျီလၢ အမ့ၢ် “ပှၤလၢ” ကစၢ်ယွၤ “အဲၣ်အီၤ” လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၃; ၁၀:၁၁, ၁၉) ယဟိဝၤယွၤအတံၤသကိးလၢ အသံတ့ၢ်လၢ အအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ အဲၣ်ဒိးမၤသမူထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်လီၤ.—ယိၤဘး ၁၄:၁၅.
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်လၢ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၅) *
၅. ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.
၅ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတံၤသကိး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤပိာ်ခွါ, ပှၤပိာ်မုၣ် ဒီးပှၤဖိသၣ် လၢအအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ယွၤအတံၤသကိးနီၢ်နီၢ် ခီဖျိလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ တူၢ်လိာ်ဝဲ “ပှၤအတီအလိၤတဖၣ်န့ၣ်” ဆူ “အတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အပူၤ” လီၤ. (ကတိၤဒိ ၃:၃၂, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤသ့ထဲလၢ အဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤ အဃိလီၤ. ခီဖျိလၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ ပကဲထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတံၤသကိးသ့ ဒီးပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ပသး ဆူအအိၣ် ဒီးဒိးဘျၢထံသ့လီၤ. ဒီးဖဲပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ပသး ဒီးဒိးဘျၢထံဝံၤအခါ ပပၣ်ဃုာ်လၢ ခရံာ်ဖိလၢအကကွဲၢ် လၢအဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသး ဒီးဒိးဘျၢထံဝံၤတဖၣ်အကျါလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ အိၣ်ဒီး ‘တၢ်ရ့လိာ်သး’ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် ဒီးပှၤလၢအဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ မူခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်တဂၤလီၤ.
၆. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၆ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးစီၤယိၤဘး လၢအဆဲးတီဒီး ကစၢ်ယွၤ လၢအနံၣ်တကယၤဘျဲၣ်အသိး ပမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ မ့ၢ်ယံာ်ထဲလဲၣ်သနာ်က့ ပကဘၣ်ဆဲးတီဒီးအီၤလီၤ. ဒီးဒ်စီၤဒၤနံးယ့လးအသိး ပကဘၣ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပသးသမူလီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၆:၇, ၁၀, ၁၆, ၂၂) ဒီးခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပလဲၤခီဖျိ တၢ်မၤကွၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤသ့ ဒီးပဆဲးကဲအတံၤသကိး သ့ဝဲလီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၄:၁၃.
တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ထုကဖၣ်
၇. (က) ဒ် ကတိၤဒိ ၁၅:၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဃးဒီးပတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢပတၢ်ထုကဖၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၇ တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ် အဂၤတမံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. တံၤသကိးလၢ အအဲၣ်လိာ်သးတဖၣ်န့ၣ် တဲဘၣ်လိာ်သး အတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်ကတိၤဒိ ၁၅:၈ တက့ၢ်.) ဒ်တံၤသကိးလၢ အအဲၣ်ပှၤတဂၤအသိး ယဟိဝၤယွၤ ဒိကနၣ်ဝဲ ပတၢ်ထုကဖၣ် တကးဒံးဘၣ် စံးဆၢဝဲ ပတၢ်ထုကဖၣ် စ့ၢ်ကီးလီၤ. တဘျီတခီၣ်န့ၣ် အဝဲစံးဆၢဝဲ ပတၢ်ထုကဖၣ် ချ့ချ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဆဲး ဃ့ဘါထုကဖၣ် အဘျီတဖၣ်အဘျီလီၤ. သနာ်က့ ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကစံးဆၢ ပတၢ်ထုကဖၣ်လၢ ကျဲလၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. တဘျီတခီၣ် ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢပတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဒ်ကျဲလၢ ပမုၢ်လၢ်အီၤအသိးဘၣ်. အဒိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲတမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပတၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး “တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ” အဂီၢ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၃, NWT.
လီၤ. ပရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒ်န့ၣ်သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ တဲတၢ်ဒီးပှၤ ခီဖျိလၢ အကလုၢ်ကထါ လံာ်စီဆှံ ဒီးဖဲန့ၣ်န့ၣ် အပာ်ဖျါန့ၢ်ပှၤ အတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်လီၤ. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပတဲတၢ်ဒီးအီၤ ခီဖျိလၢ တၢ်ထုကဖၣ် ဒီးပတဲဘၣ်အီၤလၢ ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးပတၢ်တူၢ်ဘၣ်သ့လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ သးအိၣ်ဒိကနၣ် ပတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. (ဖး(ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၈) *
၈. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ထုကဖၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၈ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ထုကဖၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပပာ်ဖျါထီၣ်သ့ ခီဖျိပဒိကနၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအမ့ၢ် “ဘါထုကဖၣ်တၢ် တထံၣ်ဃီတက့ၢ်.” (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၇) ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သဘျ့ ဒီးအဝဲတမၢဆူၣ်ပှၤလၢ ပကဃ့ဘါထုကဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကဃ့ “ထုကဖၣ်” သပှၢ်ပှၢ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၁၂) အဃိ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဟ့ၣ်အံၤသ့ခီဖျိ ပဃ့ဘါထုကဖၣ် ကိးနံၤဒဲးလီၤ. ဒီးပကဘၣ် စံးဘျုးဒီး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤ လၢပတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၂, ၃.
၉. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ တၢ်ဃ့ထုကဖၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ် ဒီးနၤစ့ၢ်ကီး နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ထုကဖၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၉ ဖဲပမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ အနံၣ်ယံာ်ထီၣ် ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ်လၢ အစံးဆၢ ပတၢ်ထုကဖၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်အခါ ပကြၢးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအါထီၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခရံး(စ်) လၢအမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ အိၣ်လံ ၄၇ နံၣ်တဂၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယမံပၢၢ်ထီၣ်ဂီၤဂီၤ ဒီးယဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်မုာ်မး. ဖဲမုၢ်ဟဲထီၣ်သီသီ ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်ဖျါဝဲ ဃံဃံလၤလၤအခါ ယတဲဘၣ်တၢ် ဒီးယဟိဝၤယွၤအဃိ မၤမုာ်ယသးဒိၣ်မး. အဃိ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ယၤလၢ ယကစံးဘျုးစံးဖှိၣ်အီၤ ခီဖျိလၢတၢ်ဟ့ၣ်ကိးမံၤဒဲး ဃုာ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢအမ့ၢ် တၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲမုၢ်ဟါလီၤ တချုးယမံအဆၢကတီၢ် ယဃ့
ထုကဖၣ်တၢ်ဝံၤ, ယအိၣ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢအကဆှီ ဒီးယက့ၤမံမုာ်မုာ်လီၤ.”တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် သးစီဆှံ
၁၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ကစၢ်ယွၤ အသးစီဆှံလဲၣ်.
၁၀ တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်အဂၤတမံၤလၢ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ် ဒီးပကြၢးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံလီၤ. (လူၤကၣ် ၁၁:၉, ၁၃) ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲအသးစီဆှံ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ပှၤ “အစိအကမီၤဒိၣ်ကဲၣ်ဆိး” လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၇; မၤတၢ် ၁:၈) ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤ အသးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပလဲၤခီဖျိ တၢ်မၤကွၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ သ့ဝဲလီၤ.
(ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၁) *
၁၁. သးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤသ့ လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ မၤဂ့ၤထီၣ် ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်သ့လီၤ. သးစီဆှံအံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမၤလၢပှဲၤ ပမူဒါလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တဖၣ်လီၤ. ဒီးပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ခဲလၢာ်လၢ ပမၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် လၢကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ အတၢ်မၤစၢၤအဃိလီၤ.
၁၂. ဒ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉:၂၃, ၂၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပဃ့ယွၤအသးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤ လၢမနုၤအဂီၢ်သ့လဲၣ်.
၁၂ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံသ့ခီဖျိ ပဃ့လၢယွၤအသးစီဆှံ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ မ့ၢ်ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢအတဂ့ၤ အိၣ်ဝဲတမံၤမံၤဧါန့ၣ်လီၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉:၂၃, ၂၄ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်ဃ့အီၤဒ်အံၤန့ၣ် အဝဲကမၤစၢၤပှၤ ခီဖျိအသးစီဆှံ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါလီၤ ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢ အတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးဖဲပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢ အတဂ့ၤတဖၣ်အခါ ပကြၢးဃ့ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပကထုးထီၣ်ကွံာ် ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကထံၣ်ဝဲလၢ ပတအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ အဝဲကပတုာ် ဟ့ၣ်လီၤပှၤ အသးစီဆှံန့ၣ်ဘၣ်.—အ့းဖ့းစူး ၄:၃၀.
၁၃. ပမ့ၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ သးစီဆှံန့ၣ် ပကမၤနုၤလဲၣ်.
၁၃ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ မၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကစံးဘျုးစံးဖှိၣ်အီၤ အါထီၣ်လီၤ. တချုးယ့ၣ်ၡူး က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ် အဝဲတဲဘၣ် အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ “ဖဲသးစီဆှံဟဲလီၤလၢ သုလိၤဝံၤဒီး, သုကဒိးန့ၢ် တၢ်အစိအကမီၤ, ဒီးသုကကဲထီၣ် ယပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် . . . ပၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အကတၢၢ်လီၤ.” (မၤတၢ် ၁:၈) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ခီဖျိလၢ သးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဃိးကကွဲၢ် ယဲၢ်ကလီၢ်ဘျဲၣ်လီၤ. ဒီးမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ လၢအမ့ၢ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, တၢ်သူၣ်ခုသးခု, တၢ်ဃူတၢ်ဖိး, တၢ်ဝံသးစူၤ, တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ, တၢ်မၤဂ့ၤတၢ်, တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်, တၢ်ဆီၣ်လီၤပသး, တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပအိၣ်ဘၣ်ဃူဃူဖိးဖိး ဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “သးအတၤသၣ်” လီၤ. (ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃) အဃိ သးစီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဟ့ၣ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် တခါလီၤ.
လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢမူခိၣ်
၁၄. ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤမနုၤလဲၣ်.
၁၄ တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်အဂၤတမံၤလၢ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပ “မၤဃုာ်တၢ်” ဒီးယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး ဒီးမူခိၣ်ကလူးတဖၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁) ဖဲပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပမၤသကိးတၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ အဝဲဒီးပှၤလၢအမၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤတဖၣ် “မ့ၢ်ယွၤအပှၤမၤသကိးတၢ်” လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၃:၉) ဒီးဖဲပပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအခါ မ့ၢ်ပမၤသကိးဃုာ်တၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်. မ့ၢ်လၢ ဖဲယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢက ‘လဲၤဒုးကဲထီၣ် ပှၤအကလုာ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်’ အခါ အဝဲတဲဝဲလၢ “ယအိၣ်ဒီးသု” လီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀) ဒီးပမၤဃုာ်တၢ်ဒီး မူခိၣ်ကလူးလၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဖဲပတဲဘၣ် “တၢ်သးခုအကစီၣ်အထူအယိာ် . . . လၢပှၤအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ” အခါ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤလီၤ. အဃိပသးခုဒိၣ်မးလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၄:၆.
၁၅. ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအပူၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် တဲဖျါထီၣ် တၢ်အဒိတခါ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤတက့ၢ်.
၁၅ တၢ်မၤစၢၤလၢ အဟဲလၢမူခိၣ်န့ၣ် အမၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤကဲထီၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲပဖှံလီၤတၢ်ချံလၢအမ့ၢ် ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်အဂ့ၢ်အခါ, တၢ်ချံတနီၤနီၤန့ၣ် လီၤဘၣ်လၢ ပှၤသးဘျၢတဖၣ်အပူၤ ဒီးဟဲမဲထီၣ်ဝဲလီၤ. (မးသဲ ၁၃:၁၈, ၂၃) မတဂၤဒုးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအချံ လၢကမဲထီၣ် ဒီးသၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤသးပူၤလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ‘အပၢ် . . . မ့ၢ်တမိၤဘၣ်ဒီး’ ပှၤကဲထီၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တသ့ဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၆:၄၄) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အဒိလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ်က့ၤ ဖဲစီၤပီလူး စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ ပှၤပိာ်မုၣ်တဖၣ် လၢဝ့ၢ်ဖံလံးပံးအချၢအခါ တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်ဃးဒီး နီၢ်လူၤဒံလၢအမ့ၢ် ပှၤပိာ်မုၣ်ဖဲန့ၣ်အကျါတဂၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ယွၤအိးထီၣ်အသူၣ်အသး ဒ်သိးအကတူၢ်လိာ်တၢ်လၢ စီၤပီလူး စံးဘၣ်တဲဘၣ်ဝဲတဖၣ်” လီၤ. (မၤတၢ် ၁၆:၁၃-၁၅) ဒ်နီၢ်လူၤဒံအသိးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မိၤဝဲပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်လီၤ.
၁၆. ဖဲပမၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အခါ မတဂၤကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်လၤကပီၤလဲၣ်.
၁၆ ဖဲပမၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အခါ မတဂၤကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်လၤကပီၤလဲၣ်. ဖဲစီၤပီလူး ကွဲးလံာ်ဆူ ကရံၣ်သူး အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ အဝဲတဲဝဲလၢ “ယဲဒၣ်အံၤ, ယသူၣ်တၢ်, ဒီးစီၤအပီးလိၤဖှိၣ်တၢ်, မ့မ့ၢ်ယွၤဒုးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၤလၢအသူၣ်တၢ် တမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်, ဒီးပှၤလၢအဖှိၣ်တၢ် တမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်, မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အဒုးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ယွၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၃:၆, ၇) အဃိ ဒ်စီၤပီလူးအသိးန့ၣ် ဖဲပမၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အခါ ပကြၢးဟ့ၣ်တၢ်လၤကပီၤဆူ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်ခဲလၢာ်လီၤ.
၁၇. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢပမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ဒီးမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၇ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢပမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ဒီးမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပပာ်ဖျါထီၣ်သ့ခီဖျိ တသ့ဖဲအသ့န့ၣ် ပတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပမၤဒ်န့ၣ်သ့လၢ ကျဲအါဘိလီၤ. အဒိ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်အမဲာ်ညါမ့ၢ်ဂ့ၤ, တဟံၣ်စဲတဟံၣ်, တဟံၣ်စဲတဟံၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၂၀:၂၀) ဒီးပှၤအါဂၤမၤဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တပူၤလၢ်လၢ် မုာ်မးလီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအတသ့ၣ်ညါဝဲတဂၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ဆၢဂ့ၤဆၢဝါဝဲ ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢး တဲသကိးတၢ်ဒီးအီၤ မုာ်မုာ်လီၤ. ဒီးဖဲပှၤဂၤသးအိၣ် တဲဆၢက့ၤတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်တဲဘၣ်အီၤလၢ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ် လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤလီၤ.
(ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၈) *
၁၈-၁၉. (က) ဖဲပဖှံလီၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအချံဝံၤအခါ ပလူအီၤလၢထံကသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝဲ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဂၤဒ်လဲၣ်.
၁၈ ဒ်ပမ့ၢ် “ယွၤအပှၤမၤသကိးတၢ်” အသိး ပကဘၣ်ဖှံလီၤတၢ်မ့ၢ်
တၢ်တီအချံ တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ်လူထံစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲပှၤတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသးအိၣ်ဝဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး က့ၤကဒါက့ၤလၢအအိၣ် မ့တမ့ၢ် ရဲၣ်ကျဲၤလၢ ပှၤတဂၤဂၤ ကက့ၤကဒါက့ၤ ဒီးစးထီၣ်တၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံဒီးအီၤလီၤ. ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝဲ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကဆီတလဲ အတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်အခါ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ.၁၉ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ရၤဖၤလၤလၤနံ အဂ့ၢ်တက့ၢ်. အဝဲအိၣ်လၢ ကလံၤထံး အၤဖြံၤကၤ ဒီးအမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ အသရၣ်တဂၤလီၤ. အဝဲဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ တဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအမၤလိဘၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆဲးကျိးဒီး မိၢ်ပၢ်ဖံဖုလၢအသံတ့ၢ်တဖၣ်အခါ ကီဒိၣ်မးလၢ အကတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၈:၁၀-၁၂) ဘၣ်ဆၣ် ကယီကယီန့ၣ် အဝဲတူၢ်လိာ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်လီၤ. အဝဲလုၢ်အီၣ်အသးသမူလၢ တၢ်မၤတၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲပတုာ်ဝဲ တၢ်မၤအံၤလီၤ. ခဲအံၤ အဝဲအသးအိၣ် အနံၣ် ၆၀ လံ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် မၤစၢၤယၤလၢ ကျဲအါဘိအဃိ ယစံးဘျုးဘၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒိၣ်မးလီၤ. အဒိ အဝဲသ့ၣ်ဃုစၢၤယၤတၢ်မၤလီၤ. ဒီးတၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ယစံးဘျုးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢအမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယကဆီတလဲ ယတၢ်အိၣ်မူ ဒီးယကဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ် ဒ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ အဒိးဘျၢထံဝံၤတဂၤ အဃိလီၤ.”
၂၀. နပာ်လီၤနသးလၢ နကမၤ မနုၤလဲၣ်.
၂၀ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပတဲသကိး တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်လွံၢ်မံၤလီၤ. လၢတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်အံၤအကျါ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်တခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ. ဖဲပအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်အခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်အဂၤ လၢပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ် ဒ်သိးဒီး ပတဲဘၣ်တၢ်ဒီးအီၤလၢ တၢ်ထုကဖၣ်, ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် အသးစီဆှံတၢ်မၤစၢၤ ဒီးလၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအပူၤ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤ လၢမူခိၣ်လီၤ. အဃိ မ်ပပာ်လီၤပသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ ပကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအါထီၣ် တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ်တဖၣ်အံၤတက့ၢ်. ဒီးထီဘိန့ၣ် မ်ပစံးဘျုး ယဟိဝၤယွၤလၢ အကဲပတံၤသကိးလၢအဂ့ၤကတၢၢ် အဃိတက့ၢ်.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၄၅ ယွၤအတၢ်စံးပာ် ပၤရဒံစူး
^ လံာ်အဆၢ. 5 လၢတၢ်မၤလိလၢ အပူၤကွံာ်တခါန့ၣ် ပတဲသကိး ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တနီၤလၢ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံသ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တနီၤလၢ ပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့ဘၣ် ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်မၤလိအံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်ဖျါအါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 58 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– (၁) ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ကွၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်တ့အခါ အဝဲဆိကမိၣ်ထံ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 60 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– (၂) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ ဃ့ယဟိဝၤယွၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်အီၤ တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ လၢကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 62 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– (၃) သးစီဆှံ မၤစၢၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ ဒ်သိးကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒ်သိးကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်တပူၤလၢ်လၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 64 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– (၄) လၢခံဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ စးထီၣ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤလီၤ. ခီဖျိလၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ မၤဝဲတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အတၢ်မၤ ဒီးဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ.