ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ပှၤလၢအ ‘သၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ’
“တၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ပှၤလၢအ . . . သၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ အသူၣ်စူၤအသးစူၤလီၤ.”—လူၤကၣ် ၈:၁၅.
၁, ၂. (က) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတဒိကနၣ်တၢ်အါအါတဖၣ် အဒိအတဲာ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢပဂီၢ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.) (ခ) ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ အကစၢ် “အထံအကီၢ်” မ့တမ့ၢ် အဝ့ၢ်ဒၣ်ဝဲအပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤကသးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.)
ဆၢကၠံၤအိၤ ဒီးအိၤလ့ဒၤန့ၣ် မၤပှၤလဲၤလၢညါတၢ်မၤလၢ ကီၢ်အမဲရကၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် အသးအိၣ်အနံၣ် ၈၀ ဘျဲၣ်လံ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် အခီၣ်ဆါအဃိ ဟးဝဲတကဲအါအါလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စးထီၣ်လၢ ဂီၤခီနွံနၣ်ရံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်လဲၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤအိၣ်အါအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်အံၤန့ၢ်ဝဲ တဘျုးနံၣ်လံ. အဝဲသ့ၣ်ဆၢထၢၣ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီး ဘၢး(စ်)ကါ ပတုာ်အလီၢ် ဒီးနီၤလီၤဝဲလံာ်လဲၢ်ဆူ ပှၤဟးထီၣ်ဟးလီၤတဖၣ်အအိၣ်လီၤ. ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် တဟံးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အလံာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဆၢကၠံၤအိၤ ဒီးအိၤလ့ဒၤန့ၣ် ဆၢထၢၣ်ဒီးနံၤကမှံပၠးဝဲ ပှၤလၢအဟးထီၣ်ဟးလီၤ ဖဲန့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ဒီးလၢဟါလီၤခီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်က့ၤလၢအဟံၣ် လၢအခီၣ်ကယီကယီလီၤ. ဒီးလၢခံတဂီၤ အဝဲသ့ၣ်လဲၤကဒီး ဒီးမၤဝဲဒ်န့ၣ်တနွံဃုသီ ဒီတနံၣ်ကျၢၤလီၤ.
၂ ဒ်ဆၢကၠံၤအိၤ ဒီးအိၤလ့ဒၤအသိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤနီၤန့ၣ် လၢအဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ အလီၢ်ကဝီၤအပူၤန့ၢ်ဝဲ အနံၣ်အါမးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတဒိကနၣ်အတၢ်ဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နၤစ့ၢ်ကီး လၢနဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ် နကထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤအဃိ ပပတြၢၤနၤဒိၣ်မးလီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) နတၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ တကးဒံးဘၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစ့ၢ်ကီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိအါတဖၣ်လီၤ. ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တနီၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲယမၤသကိးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ်လၢ တၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤပူၤအခါ အဝဲသ့ၣ်အဒိအတဲာ်န့ၣ် ဒုးဆူၣ်ထီၣ်ယဂံၢ်ယဘါဒိၣ်မး.” “အဝဲသ့ၣ်အတၢ်သးတီန့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤလၢ ယကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤလီၤ.” “အဝဲသ့ၣ်အဒိအတဲာ်န့ၣ် ထုးန့ၢ်ယသးဒိၣ်မး.”
၃. ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤလဲၣ်.
၃ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်သၢဖျၢၣ် အတၢ်စံးဆၢလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပသးဟးဂီၤလဲၣ်. ပကဘၣ်သၣ်ထီၣ်န့ၣ် အခီပညီ ဒ်လဲၣ်. ပကဆဲးသၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢပဂီၢ် ဒ်သိးပကဆဲးမၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးမၢပှၤန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပသးဟးဂီၤလဲၣ်
၄. (က) ဖဲပှၤယူဒၤဖိအါတက့ၢ် တတူၢ်လိာ်အတၢ်ကစီၣ်အခါ စီၤပီလူးတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူးတူၢ်ဘၣ်ဒ်အံၤလဲၣ်.
၄ လၢနဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ ပှၤတဒိကနၣ် နတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဃိ နသးဟးဂီၤအိၣ်တဘျီဘျီဧါ. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီးနၤ ဒ်အံၤန့ၣ် နကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် တၢ်မၢဖိပီလူး အတၢ်တူၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤ ယံာ်ဝဲအနံၣ် ၃၀ ဃၣ်ဃၣ် ဒီးမၤစၢၤဘၣ်ပှၤအါဂၤလၢ ကကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိလီၤ. (မၤတၢ် ၁၄:၂၁; ၂ ကရံၣ်သူး ၃:၂, ၃) အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤဝဲ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ဒ်သိးကကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် တဒိကနၣ်အီၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်မၤအၢမၤနးအီၤလီၤ. (မၤတၢ် ၁၄:၁၉; ၁၇:၁, ၄, ၅, ၁၃) ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် တတူၢ်လိာ်အတၢ်ကစီၣ်အဃိ စီၤပီလူးတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယသးအုးဒိၣ်မး, ဒီးယသးကိၢ်တဘိယူၢ်ဃီလီၤ.” (ရိမ့ၤ ၉:၁-၃) ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်အံၤလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲအသးဆူၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ဒီးအဲၣ်ဝဲပှၤဂၤအဃိလီၤ. စီၤပီလူးသးအိၣ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်ဒိၣ်မးအဃိ ဖဲအဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်သးကညီၤအခါ အဝဲအသးအုးဝဲဒိၣ်မးလီၤ.
၅. (က) တၢ်မနုၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ တဘျီတခီၣ် ပသးဟးဂီၤသ့လဲၣ်.
၅ ဒ်စီၤပီလူးအသိး ပအဲၣ်ပှၤဂၤ ဒီးပအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်အဃိ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ. (မးသဲ ၂၂:၃၉; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၁) ပနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်မၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤ ပှၤဂၤဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပဆဲးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ်လၢ ကမၤလိတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးကစၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်ပလဲၤစိာ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးပတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ ‘ဝံသးစူၤတူၢ်လိာ် တၢ်ဟ့ၣ်အံၤတက့ၢ်.’ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ် ပတၢ်ဟ့ၣ်အခါ ဒ်စီၤပီလူးအသိးပ ‘သးအုးဒိၣ်မး’ လီၤ. ပတူၢ်ဘၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢ ပတၢ်နာ်စှၤလီၤအဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢပအဲၣ် အဝဲသ့ၣ်နီၢ်ကီၢ်အဃိလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တဘျီတခီၣ် ပသးဟးဂီၤသနာ်က့ ပဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ. အဲၤလံနၤ လၢအမၤပှၤလဲၤလၢညါန့ၢ် ၂၅ နံၣ်ဘျဲၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်ကီဝဲ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤအဂၤလၢ ယမၤအီၤမုာ်ဒိၣ်န့ၢ်အအံၤန့ၣ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်.”
ပကဘၣ်သၣ်ထီၣ်န့ၣ် အခီပညီ ဒ်လဲၣ်
၆. ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆ ပမ့ၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်ဂ့ၤ ဖဲလဲၣ်ဂ့ၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သ့လၢ ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် ကဲဘျုးဝဲလဲၣ်. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ တၢ်သံကွၢ်လၢအရ့ဒိၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကတဲသကိး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဒိခံခါလၢ အဘၣ်ဃးဒီးပကဘၣ် “သၣ်ထီၣ်” ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၃:၂၃) တၢ်အဒိအဆိကတၢၢ်တခါန့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီးစပံးမုၢ်အဂ့ၢ်လီၤ.
၇. (က) လၢယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဒိအပူၤ “ပှၤပၢၤစပံးမုၢ်အလီၢ်,” “စပံးအမုၢ်” ဒီး “အဒ့” န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ မတၤတဖၣ်လဲၣ်. (ခ) ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖျၢၣ် အတၢ်စံးဆၢလဲၣ်.
၇ ဖး ယိၤဟၣ် ၁၅:၁-၅, ၈ တက့ၢ်. လၢတၢ်ကတိၤဒိအံၤအပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် “ပှၤပၢၤစပံးမုၢ်အလီၢ်,” ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်မ့ၢ် “စပံးအမုၢ်” ဒီးအပျဲၢ်အဘီတဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ “အဒ့” လီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ “သုသၣ်ထီၣ်အါမးအဃိန့ၣ်, ယပၢ်အလၤကပီၤအိၣ်ဖျါထီၣ်, ဒီးသုကကဲထီၣ် ယပျဲၢ်ယဘီၣ်လီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်သၣ်ထီၣ်န့ၣ် အခီပညီ ဒ်လဲၣ်. လၢတၢ်ကတိၤဒိအံၤအပူၤ တၤသၣ်အံၤမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲတဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်သံကွၢ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢအဂီၢ်လီၤ.
၈. (က) လၢယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဒိအပူၤ “သၣ်ထီၣ်” န့ၣ်ဘၣ်မနုၤအဃိ တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်လဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤ မၢပှၤထဲလၢပကမၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ကယဲၢ်ဒ့လၢယလိၤလၢ အတသၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်, [ယပၢ်] ပဲာ်ကွံာ်ဝဲ” လီၤ. ပမ့ၢ်တဲလၢကျဲအဂၤတဘိန့ၣ် ထဲဒၣ်ပှၤလၢ အသၣ်ထီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ အပျဲၢ်အဘီၣ်သ့ဝဲလီၤ. (မးသဲ ၁၃:၂၃; ၂၁:၄၃) လၢတၢ်ကတိၤဒိအံၤအပူၤ သၣ်ထီၣ်န့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပကဘၣ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ဘၣ်. (မးသဲ ၂၈:၁၉) အဒိ, ယွၤအခ့အပှၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ် မ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤပှၤဂၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တကဲထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ် နီတဂၤဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်လီၤဂာ်ဒီး တၢ်အဒ့လၢအတသၣ်ထီၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပမၢဆူၣ်ပှၤဂၤလၢ ကကဲထီၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ် တသ့ဘၣ်အဃိလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအဃိ တၢ်လၢပမၤတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲတမၢဆူၣ်ပှၤဘၣ်. အဝဲမၢပမၤတၢ်လၢ ပမၤသ့န့ၣ်လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၃၀:၁၁-၁၄.
၉. (က) ပသၣ်ထီၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပကတဲသကိး တၢ်ကတိၤဒိလၢခံတခါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၉ မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ် ပကဘၣ်သၣ်ထီၣ်န့ၣ် အခီပညီ ဒ်လဲၣ်. အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လၢပမၤသ့တဖၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မၢအခ့အပှၤတဖၣ် မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ မၢအခ့အပှၤတဖၣ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်လီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) (မးသဲ ၂၄:၁၄) ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဒိလၢခံတခါ လၢအဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဖှံတၢ်ချံအဂ့ၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ. ခဲအံၤပကတဲသကိး တၢ်ကတိၤဒိအံၤလီၤ.
၁၀. (က) လၢယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ကတိၤဒိအပူၤ တၢ်ချံဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘုတထူၣ်န့ၣ် ကသၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၀ ဖး လူၤကၣ် ၈:၅-၈, ၁၁-၁၅ တက့ၢ်. တၢ်ကတိၤဒိလၢဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဖှံတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ တၢ်ချံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “ယွၤအကလုၢ်အကထါ” မ့တမ့ၢ် တၢ်ကစီၣ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤကညီအသးလီၤ. တၢ်ချံလၢလီၤဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အဂ့ၤန့ၣ် အဂံၢ်ကစဲၤလီၤ, ကဒိၣ်ထီၣ် ဒီးကကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလီၤ. လၢခံတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအံၤ “အသၣ်အါန့ၢ်က့ၤအလီၢ် တကယၤလီၤ.” အဒိ, နမ့ၢ်ဖှံလီၤဘုချံတဖျၢၣ်န့ၣ် ကမဲထီၣ်ဝဲဘုတထူၣ် ဒီးလၢခံဘုတထူၣ်န့ၣ် ကသၣ်ထီၣ်အချံတဖၣ်လီၤ. ဒီးလၢခံအချံတဖၣ်န့ၣ် ကမဲထီၣ်ကဒီး ဒီးကကဲထီၣ်အထူၣ်တဖၣ်လီၤ. ဘုတထူၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢကသၣ်ထီၣ် အထူၣ်တဖၣ်တဘျီဃီဘၣ်. လၢတၢ်ကတိၤဒိအံၤအပူၤ တၢ်ချံတဖျၢၣ်န့ၣ် ကသၣ်ထီၣ်အချံ ၁၀၀ လီၤ. တၢ်ကတိၤဒိအံၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤဒ်လဲၣ်.
ပ ‘သၣ်ထီၣ်လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ’ ကသ့ဒ်လဲၣ် (လံာ်အဆၢ ၁၁)
၁၁. (က) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဒိလၢ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤဖှံတၢ်န့ၣ် သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ပသၣ်ထီၣ် တၢ်ချံအသီကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ဖဲပမိၢ်ပပၢ် မ့တမ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဂၤဂၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃး ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်အခါ လီၤဂာ်ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ဖှံလီၤတၢ်ချံလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ညၣ်လၢအဂ့ၤအဖီခိၣ်လီၤ. ဖဲပတူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကစီၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်သးခုဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးတၢ်ချံန့ၣ်ဒိၣ်ထီၣ်တုၤဒၣ်လဲာ် ကသၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဒ်ပတဲတ့ၢ်အသိးဘုထူၣ်န့ၣ် တသၣ်ထီၣ်ဝဲဘုထူၣ်တဖၣ်ဘၣ် မ့မ့ၢ်သၣ်ထီၣ်ဝဲ ဘုသၣ်တဖၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပတမၤအါထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ် လၢအသီဘၣ် မ့ၢ်ပဖှံလီၤတၢ်ချံလီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) ပဖှံလီၤတၢ်ချံလၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဖဲပတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ် တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိး ပမၤအါထီၣ်ဒီး ပဖှံလီၤကဒီးတၢ်ချံအသီဆူ ပှၤဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၆:၄၅; ၈:၁) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပ ‘သၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ’ လီၤ.
၁၂. (က) ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဒိလၢ ဘၣ်ဃးဒီး စပံးမုၢ်ဒီးပှၤဖှံတၢ်ချံန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤလိအံၤန့ၣ် နတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဒိလၢ ဘၣ်ဃးဒီး စပံးမုၢ်ဒီးပှၤဖှံတၢ်ချံန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပ “သၣ်ထီၣ်” ဧါ တသၣ်ထီၣ်ဧါန့ၣ် တသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ပှၤဒိကနၣ်ပတၢ်ကစီၣ်အဃိဘၣ်. သန့ၤထီၣ်အသးလၢ ပကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သးတီအပူၤန့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူးစ့ၢ်ကီးတဲဝဲလၢ “ပှၤကန့ၢ်ဘၣ်အဘူးအလဲ, တဂၤဒီးတဂၤ, ဒ်အတၢ်မၤဒၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၃:၈) ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤခီဖျိ ပမၤတၢ်အဃိလီၤ. တမ့ၢ်လၢပမၤအတၢ်မၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် ထဲလဲၣ်အဃိဘၣ်. မထ့(လ်)ဒၤန့ၣ် အဝဲမၤပှၤလဲၤလၢညါန့ၢ်အနံၣ် ၂၀ လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ပတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ ယသးခုဒိၣ်မးလီၤ.”
ပကဆဲးသၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်
၁၃, ၁၄. ဒ် ရိမ့ၤ ၁၀:၁, ၂ ပာ်ဖျါဝဲအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူး ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်.
၁၃ ပကဆဲး ‘သၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ’ အဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ပကကွၢ်သကိး စီၤပီလူးအဒိအတဲာ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဖဲပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် တတူၢ်လိာ်တၢ်ကစီၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီမုၢ်အဂ့ၢ်အခါ စီၤပီလူးအသးအုးဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူး ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒံးလီၤ. အဝဲအတၢ်ထံၣ်အိၣ်လၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒ်အံၤလီၤ. “ယဆၢတၢ်လၢယသူၣ်ကံၢ်သးလဲ, ဒီးယတၢ်ထုကဖၣ်ယွၤလၢ အံၣ်စရ့လးအဂီၢ်, မ့ၢ်ဒ်သိးအကတုၤက့ၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယအုၣ်ယသးလၢအဂီၢ်လၢ အသးဂဲၤလိာ်ဝဲလၢယွၤ အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်ဒီး တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ် တၢ်သ့ၣ်ညါအသိးဘၣ်.” (ရိမ့ၤ ၁၀:၁, ၂) ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူးဆဲး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်.
၁၄ တၢတထံၣ်န့ၣ် စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ “ယဆၢတၢ်လၢယသူၣ်ကံၢ်သးလဲ” လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဃိ အဝဲစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၁:၁၃, ၁၄) ခံထံၣ်တထံၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယတၢ်ထုကဖၣ် ယွၤလၢအံၣ်စရ့လးအဂီၢ်” လီၤ. စီၤပီလူးဃ့ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ဒ်သိးကတူၢ်လိာ်ဘီမုၢ် တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ်လီၤ. သၢထံၣ်တထံၣ်န့ၣ် စီၤပီလူး တဲဝဲလၢအဝဲသ့ၣ် “အသးဂဲၤလိာ်ဝဲလၢယွၤအဂီၢ်” လီၤ. စီၤပီလူး အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးထံၣ်ဝဲလၢပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်ယွၤအခ့အပှၤသ့လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိလၢအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် ဒ်အဝဲအသိးသ့လီၤ.
၁၅. ပကွၢ်လိမၤဒိး စီၤပီလူးကသ့ဒ်လဲၣ်. ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၁၅ ပကွၢ်လိမၤဒိး စီၤပီလူးကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢတထံၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဃု “ပှၤလၢတၢ်ပာ်အီၤလၢ အကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်တဖၣ်” လီၤ. ခံထံၣ်တထံၣ်န့ၣ် ပဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤလၢ အသူၣ်ဘျၢသးဘျၢတဖၣ် ဒ်သိးကဒိကနၣ် ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၃:၄၈; ၁၆:၁၄) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် စံၤလဘါနၤ လၢအမၤပှၤလဲၤလၢညါ န့ၢ်ဝဲအနံၣ် ၃၀ ဃၣ်ဃၣ် န့ၣ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “တချုးလၢယလဲၤ စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်အခါ ယဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်သိးယကအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤလီၤ.” ပဃ့စ့ၢ်ကီးလၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကထံၣ်ဘၣ်ပှၤလၢ အသးအိၣ်ဒိကနၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၀:၁၁-၁၃; လီၣ်ဖျါ ၁၄:၆) ရီဘၢၤ န့ၣ်မၤဝဲပှၤလဲၤလၢညါန့ၢ် အနံၣ် ၃၀ ဘျဲၣ် ဒီးတဲဝဲလၢ “ပမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး မူခိၣ်ကလူးလၢ အသ့ၣ်ညါဟံၣ်ကစၢ် အတၢ်အိၣ်သးအဃိ လီၤသးခုဒိၣ်မးလီၤ.” သၢထံၣ်တထံၣ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးထံၣ်လၢအဝဲသ့ၣ် ကဲထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤသ့လီၤ. ခါ(လ်) န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ဒီးအဝဲဒိးဘျၢထံ န့ၢ်ဝဲအနံၣ် ၅၀ ဘျဲၣ်လံ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယဂုာ်ကျဲးစၢးဃုထံၣ် တၢ်ပနီၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ဟံၣ်ကစၢ်န့ၣ် အသးအိၣ်ဒိကနၣ်တၢ်လီၤ. အဒိ, အဝဲနံၤကမှံဧါ, အသးဂ့ၤဧါ မ့တမ့ၢ် သံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ဘျၢသးဘျၢအပူၤဧါ.” ပမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် ဒ်စီၤပီလူးအသိး ပက ‘သၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ’ လီၤ.
“ထုးက့ၤနစုတဂ့ၤ”
၁၆, ၁၇. (က) ဖဲ စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၁:၆ န့ၣ်ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိမနုၤလဲၣ်. (ခ) ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢပှၤလၢအကွၢ် ပခီၣ်ခါတဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ထီဘိန့ၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ မ့ၢ်ဖျါလၢ ပှၤတဒိကနၣ် တၢ်ကစီၣ်လၢပတဲတဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤန့ၣ် အဘျုးအိၣ်ဝဲလီၤ. (ဖး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၁:၆ တက့ၢ်.) ပှၤအါဂၤန့ၣ် ကွၢ်ဝဲပခီၣ်ခါလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲ ပကူပကၤကဆှဲကဆှီ, အိၣ်ဒီးတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ဒီးတၢ်မဲာ်မုာ်နါဆၢအခါ ကထုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသးလီၤ. လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဆိကမိၣ် ကမၣ်ပှၤဘၣ်ဆၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ထံၣ်ဆီတလဲသ့လီၤ. ဆၢကၠံၤအိၤ ဒီးအိၤလ့ဒၤ စ့ၢ်ကီးထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်အံၤလီၤ.
၁၇ ဆၢကၠံၤအိၤ တဲဝဲလၢ “မ့ၢ်လၢပအိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်အဃိ ပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တကဲဘၣ် အိၣ်တစိၢ်ဖိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပက့ၤကဒါက့ၤအခါ ပှၤဟးထီၣ်ဟးလီၤတဖၣ် သံကွၢ်ပှၤလၢ ‘သုဘၣ်တမံၤမံၤဧါ. ပသးသယုၢ်ဘၣ်သုဒိၣ်မး.’” အိၤလ့ဒၤ နံၤကမှံထီၣ်ဒီး တဲဝဲလၢ “ပှၤနီကါဖိတဖၣ် ဝံၢ်ဝၢ်ပၠးပှၤလၢအစု ဒီးတနီၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ ‘သုမၤတၢ်န့ၣ်ဂ့ၤဒိၣ်မး’ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဃ့ပှၤ မဲးကစံလီၤ.” တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်တဘျီ ပိာ်ခွါတဂၤဟဲလၢ လ့ၣ်ဆီၣ်ကပၤ ဒီးဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ဖီတကဒိၣ် ဒီးစံးဘျုးစံးဖှိၣ် အဝဲသ့ၣ်အဃိ ဆၢကၠံၤအိၤ ဒီးအိၤလ့ဒၤ ကမၢကမၣ်ဝဲဒိၣ်မးလီၤ.
၁၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ နပာ်လီၤနသးလၢ နက ‘သၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ’ လဲၣ်.
၁၈ ဒ်သိးနကတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်အဂီၢ် တဘၣ် “ထုးက့ၤနစုတဂ့ၤ.” နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်နပၣ်ဃုာ်လၢ “တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ.” (မးသဲ ၂၄:၁၄) မ့ၢ်လၢနသ့ၣ်ညါလၢ နမၤသးခုယဟိဝၤယွၤအသးအဃိ နကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဝဲ ပှၤလၢအ ‘သၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ’ လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 2 ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ အကစၢ် “အထံအကီၢ်” မ့တမ့ၢ် အဝ့ၢ်ဒၣ်ဝဲအပူၤန့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်လၢာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤလီၤ. မးသဲ ၁၃:၅၇; မၢ်ကူး ၆:၄; လူၤကၣ် ၄:၂၄; ယိၤဟၣ် ၄:၄၄.
^ လံာ်အဆၢ. 7 လၢတၢ်ကတိၤဒိအပူၤ တၢ်အဒ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲခရံာ်ဖိလၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အဒိအံၤ ကဲဘျုးလၢ ယွၤအခ့အပှၤခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 9 တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “သၣ်ထီၣ်” န့ၣ်အခီပညီမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ဒုးအိၣ်ထီၣ် “သးအတၤသၣ်” လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤလိတခါအံၤ ဒီးလၢခံတခါန့ၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလီၤဆီဒၣ်တၢ် ပသၣ်ထီၣ် “ပထးခိၣ်အတၤသၣ်” လၢအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီမုၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.—ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၅.
^ လံာ်အဆၢ. 11 တဘျီတခီၣ် တၢ်ဖှံတၢ် ဒီးတၢ်ကူးတၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဒိလီၤဝဲလၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်အသီန့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၉:၃၇; ယိၤဟၣ် ၄:၃၅-၃၈.
