၁, ၂. စီၤယံးဖသၤဒီး အဖိမုၣ်န့ၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မနုၤလဲၣ်.

ပိာ်မုၣ်ဖိတဂၤ လဲၤဃ့ၢ်သဂၢၢ်ဝဲအပၢ်လီၤ. အဝဲအသးခုဒိၣ်မးလၢ အပၢ်လဲၤဒုးတၢ် ဒီးဟဲက့ၤပူၤပူၤဖျဲးဖျဲးအဃိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအပၢ်မၤနၢၤတၢ်ဒုးအဃိ အဝဲဂဲၤကလံၣ် ဒီးသးဝံၣ်တၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲ အပၢ်ထံၣ်အီၤအခါ တၢ်ကတိၤလၢအပၢ်တဲအီၤဒီး တၢ်လၢအပၢ်မၤဝဲန့ၣ် ဒုးကမၢကမၣ်အီၤလီၤ. အဝဲဖှီယာ်အဆ့ကၤဒီး စံးဝဲဒၣ်– “ယဖိမုၣ်ဧၢ, နမၤသ့ၣ်ဖးယသးလီၤ.” ဒီးစံးဘၣ်အဖိမုၣ်လၢ အဝဲမၤတ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢ ကဆီတလဲအဖိမုၣ်အတၢ်အိၣ်မူ တစိၤအသးလီၤ. ခီဖျိလၢအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအဃိ အဖိမုၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အပၢ်လၢကတီဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်နာ်လၢ ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဃ့အီၤန့ၣ် ကကဲဘျုးကဲဖှိၣ်လီၤ. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၃၄-၃၇, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.) ဖဲအပၢ်ထံၣ် အတၢ်နာ်အခါန့ၣ် အသးခုဒိၣ်မးလီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ညါလၢ အဖိမုၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်လီၤအသးန့ၣ် ကမၤသးခုယဟိဝၤယွၤအသးအဃိန့ၣ်လီၤ.

^၂ စီၤယံးဖသၤဒီး အဖိမုၣ်န့ၣ် နာ်ဝဲယဟိဝၤယွၤဒီး တၢ်လၢယွၤမၤဝဲတဖၣ်လၢ လၢပှဲၤပှဲၤလီၤ. မ့ၢ်တညီဘၣ်လၢအဂီၢ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီလီၤ. အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအသးအဃိ တၢ်လၢယွၤဃ့ဝဲ တမံၤဂ့ၤ, တမံၤဂ့ၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ဝဲကဲလီၤ.

၃. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ စီၤယံးဖသၤဒီးအဖိမုၣ် အဒိအတဲာ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၃ ပကတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် တညီဝဲထီဘိဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ် “ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးတၢ်လၢတၢ်နာ်” အဂီၢ်လီၤ. (ယူဒၤ ၃) ဒ်သိးပကတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပကမၤလိသကိး စီၤယံးဖသၤဒီးအဖိမုၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် တီဒီးယဟိဝၤယွၤဒ်လဲၣ်.

၄, ၅. (က) ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လဲၤနုာ်ဆူကီၢ်တၢ်စံးပာ်အပူၤအခါ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်မၤလိာ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဒ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တၢ်ဒိကနၣ်တအိၣ်ဘၣ်အခါ တၢ်မၤအသးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၄ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်အဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် စီၤယံးဖသၤဒီး အဖိမုၣ် ကဆိကမိၣ်ဝဲထီဘိလီၤ. ဖဲပူၤကွံာ်အနံၣ် ၃၀၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤမၤလိာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ကဘၣ်မၤသံပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ် လၢအိၣ်လၢကီၢ်တၢ်စံးပာ်အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တဒိကနၣ်ဝဲဘၣ်. (၅ မိၤၡ့ ၇:၁-၄) ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအါဂၤ ကွၢ်လိမၤဒိးဝဲ ပှၤကနၤဧၣ်ဖိလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ် ဒီးအလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၆:၃၄–၃၉ တက့ၢ်.

^၅ မ့ၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်ဒိကနၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤတဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်လၢ အဒုၣ်ဒါအစုပူၤလၢၤဘၣ်. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၂:၁-၃; ၁၁-၁၅; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၆:၄၀-၄၃) ပှၤလၢအအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤတဖၣ် ကတီဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ် ကကီဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအတီဒီးယွၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲတနီၤ ဒ်သိးဒီး စီၤယံးဖသၤဒီးအဖိမုၣ်, စီၤအ့လကါနၤ, နီၢ်ဃးနၤဒီး စီၤၡမူၤအ့လးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤသးခုယဟိဝၤယွၤအသးလီၤ.—၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၂၀-၂၈; ၂:၂၆.

၆. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူ မၤအသးဒ်လဲၣ်, ဒီးပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၆ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး အသကဲာ်ပဝးန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်ပှၤကနၤဧၣ်ဖိတဖၣ်အသိးလီၤ. အဝဲသ့ၣ် သးစၢၢ်ဆၢထဲတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးဒီး ကျိၣ်စ့အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဒ်ကစၢ်ယွၤဒီသဒၢတ့ၢ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အသိး အဲၣ်ဒိးဒီသဒၢဝဲပှၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. မ့ၢ်ပကဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်ဧါ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၆-၁၁) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မ်ပကဂုာ်ကျဲးစၢး လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးပကဟးဆှဲး တၢ်ဆိကမိၣ် လၢအတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:၂) မ့ၢ်ပဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လံဧါ.

၇. (က) စီၤယံးဖသၤကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်မၤနၢၤအီၣ်အီၤဒ်လဲၣ်. (ခ) စီၤယံးဖသၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်အိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၇ လၢစီၤယံးဖသၤအစိၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တဒိကနၣ်ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်အဃိ ပှၤဖလ့ၡသးဖိဒီး ပှၤအမိၢ်ဖိတဖၣ် မၤနၢၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၀:၇, ၈) မ့မ့ၢ်စီၤယံးဖသၤန့ၣ် အဒုၣ်အဒါ တကးဒံးဘၣ် အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအခိၣ်အနၢ်တဖၣ်န့ၣ် မၤနၢၤအီၣ်အီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. မ့ၢ်လၢ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အသးကါအီၤဒီးသးဟ့အီၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်နီဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲ စီၤယံးဖသၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲအပူၤလီၤ. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၁-၃) ဘၣ်ဆၣ်စီၤယံးဖသၤတပျဲဝဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ် ပာ်သူၣ်ပာ်သး လၢအအၢအသီအံၤ ကမၤဟးဂီၤအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢအဂ့ၤဘၣ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လး အသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢအအိၣ်အခါ အဝဲမၤစၢၤဝဲတဘျီဃီလီၤ. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၄-၁၁) တၢ်မနုၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် စီၤယံးဖသၤလၢ ကမၤဝဲဒ်အံၤလဲၣ်.

၈, ၉. (က) တၢ်ဘျၢလၢ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤန့ၣ် မၤစၢၤစီၤယံးဖသၤဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ စီၤယံးဖသၤအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၈ စီၤယံးဖသၤ မ့ၢ်ဝဲပှၤသုးဖိလၢအဆူၣ်တဂၤဒီး သ့ၣ်ညါဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤဒီး စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်သးအဃိ အဝဲသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ်လီၤ. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၁၂-၂၇) ဖဲစီၤယံးဖသၤ ဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်အခါ သူဝဲအတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်သးထီၣ်ဒီး တၢ်မၤကၣ်တၢ်န့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ် ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ အခ့အပှၤတဖၣ် ကအဲၣ်လိာ်အသးကဒဲကဒဲန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် သိၣ်လိအီၤလၢ ကဘၣ်ရ့ဒီး ပှၤလၢအသးဟ့အီၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.—ဖး ၂ မိၤၡ့ ၂၃:၅; ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၁၇, ၁၈ တက့ၢ်.

^၉ စီၤယိၤသးအဒိအတဲာ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကကဲဘျုးကဲဖှိၣ်လၢ စီၤယံးဖသၤအဂီၢ်လီၤ. စီၤယံးဖသၤ ကသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ စီၤယိၤသးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ် သးဟ့အီၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃၇:၄; ၄၅:၄, ၅) ခီဖျိလၢစီၤယံးဖသၤဆိကမိၣ်ဝဲ တၢ်အဒိအတဲာ်အံၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤဒ်သိး အဝဲကမၤတၢ်ဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသးလီၤ. အဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါအီၤဒိၣ်မး သနာ်က့ ဖဲပှၤဟဲဃ့အီၤတၢ်မၤစၢၤ လၢကလဲၤဒုးတၢ်အခါန့ၣ် အဝဲလဲၤဝဲလီၤ. မ့ၢ်လၢအအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအမံၤဒီး အပှၤကလုာ်အဃိန့ၣ်လီၤ. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၉) အဝဲပာ်လီၤအသးကျၢၤမုဆှုလၢ ကတီဒီးယဟိဝၤယွၤလီၤ. စီၤယံးဖသၤအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤအဃိ အဝဲဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၃၂, ၃၃.

၁၀. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ လံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤခရံာ်ဖိတဖၣ်သ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၀ ပမၤလိတၢ်လၢ စီၤယံးဖသၤအအိၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် မ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိပှၤ မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်တဂ့ၤလၢပဖီခိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပကမၤဒ်လဲၣ်. ပတဘၣ်ပျဲ ပတၢ်သးဘၣ်ဒိ မၤတံာ်တာ်ပှၤလၢ ပကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤဘၣ်. တဘၣ်ပတုာ် တၢ်လဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်တဂ့ၤ. မ်ပကကွၢ်လိ စီၤယံးဖသၤဒီး ဒိကနၣ်ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်တက့ၢ်. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်ဒီး ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကလဲၤခီဖျိ တၢ်အိၣ်အသးလၢ အကီအခဲတဖၣ်ဒီး ပကကဲထီၣ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၂:၂၀, ၂၁; ကလီးစဲ ၃:၁၃.

၁၁, ၁၂. စီၤယံးဖသၤ မၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ မနုၤတမံၤလဲၣ်, ဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤ အခီပညီဒ်လဲၣ်.

^၁၁ စီၤယံးဖသၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အလိၣ်ဘၣ်ဝဲယွၤအတၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးကမၤပူၤဖျဲး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ပှၤအမိၢ်ဖိအစုပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤယံးဖသၤအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်မၤစၢၤအီၤ ဒ်သိးကမၤနၢၤတၢ်ဒုးအဂီၢ်န့ၣ် အဝဲကလုၢ်ထီၣ်ဝဲပှၤလၢ အဟဲသဂၢၢ်အီၤ အဆိကတၢၢ်တဂၤ ဒ် “တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူ” အသိးန့ၣ်လီၤ. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၃၀, ၃၁) တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်.

^၁၂ ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ တၢ်လုၢ်ထီၣ်ပှၤကညီအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ စီၤယံးဖသၤန့ၣ် တလုၢ်ထီၣ်ဝဲပှၤကညီအနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. (၅ မိၤၡ့ ၁၈:၉, ၁၀) စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီတခါလၢ ပှၤတဂၤဂၤ ကဟ့ၣ်လီၤအသးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲစီၤယံးဖသၤတဲဝဲလၢ အဝဲကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ပှၤတဂၤဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် အဝဲအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပှၤတဂၤအံၤ ကဘၣ်မၤတၢ်လၢယွၤအဒဲစီဆှံအပူၤ တစိၤအသးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤဒိကနၣ်ဝဲ စီၤယံးဖသၤအတၢ်ထုကဖၣ်ဒီး မၤစၢၤအီၤဒ်သိး ဒုးတၢ်ကနၢၤအဂီၢ်လီၤ. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၃၂, ၃၃) ဘၣ်ဆၣ် စီၤယံးဖသၤ ကဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ မတၤတဂၤလဲၣ်.

၁၃, ၁၄. စီၤယံးဖသၤ အတၢ်ကတိၤလၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၃၅ အပူၤန့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်နာ်အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်အိၣ်သးလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးအံၤတက့ၢ်. ဖဲစီၤယံးဖသၤဟဲက့ၤလၢ တၢ်ဒုးပျီအခါ ပှၤလၢအဟဲသဂၢၢ်အီၤ အဆိကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲအဖိမုၣ်ထဲတဂၤဧိၤလၢ အအဲၣ်ဝဲဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်စီၤယံးဖသၤကတီဒီး အတၢ်အၢၣ်လီၤစ့ၢ်ကီးဧါ. မ့ၢ်အဝဲကပျဲအဖိမုၣ် မၤတၢ်လၢယွၤအဒဲစီဆှံပူၤ တစိၤဒၣ်အသးစ့ၢ်ကီးဧါ.

^၁၄ ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ် ကမၤစၢၤစီၤယံးဖသၤလၢ ကဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ကတိၤလၢ ၂ မိၤၡ့ ၂၃:၁၉ လၢအဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကသးအိၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ဆိၣ်တၢ်ဆိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲလၢ အဝဲ “တဘၣ်မၤဟးဂီၤ အတၢ်ကတိၤဘၣ်. ကဘၣ်မၤ ဒ်ကယဲၢ်တၢ်လၢ အထီၣ်ဖျဲးလၢ အထးခိၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.” (၄ မိၤၡ့ ၃၀:၂) နီၢ်ဃးနၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအတီဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကအိၣ်မူဘၣ် တစိၤဃီဒီး စီၤယံးဖသၤလီၤ. ဒ်နီၢ်ဃးနၤအသိး စီၤယံးဖသၤစ့ၢ်ကီး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤအဖိမုၣ် သနာ်က့ အဝဲတီဒီးအ တၢ်အၢၣ်လီၤလီၤ. အဖိမုၣ်မ့ၢ်လဲၤမၤတၢ်လၢ ဒဲစီဆှံအပူၤန့ၣ် ဟံးန့ၢ်အဝၤတသ့လၢၤဘၣ်. ဒီးပှၤလၢကဟံးန့ၢ် စီၤယံးဖသၤအမံၤဒီး အဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်န့ၣ် တအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢၤဘၣ်. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၃၄) သနာ်က့ စီၤယံးဖသၤစံးဝဲဒ်အံၤ– “ယအဲးထီၣ်ယထးခိၣ်လၢ ယွၤအမဲာ်ညါ, ဒီးယက့ၤကဒါက့ၤတသ့ဘၣ်.” (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၃၅) ယဟိဝၤယွၤ တူၢ်လိာ်စီၤယံးဖသၤ အတၢ်လုၢ်ထီၣ်ဒီး ဆိၣ်ဂ့ၤအီၤလီၤ. နမ့ၢ်အိၣ်လၢ စီၤယံးဖသၤအလီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်နကတီဒီးနတၢ်အၢၣ်လီၤစ့ၢ်ကီးဧါ.

၁၅. ပဝဲအါဂၤ ပမၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤမနုၤလဲၣ်, ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်သးတီကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ဖဲပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အခါန့ၣ် မ့ၢ်ပအၢၣ်လီၤအီၤလၢ ပကမၤအတၢ်တစိၤဒၣ်ပသးလီၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပကမၤလၢပှဲၤ ပတၢ်အၢၣ်လီၤန့ၣ်တညီဝဲထီဘိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်မၢပမၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ ပတအဲၣ်ဒိးမၤဘၣ်န့ၣ် ပကမၤဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်မၤနၢၤပတၢ်သူၣ်ပျံၤသးဖုး ဒီးဒိကနၣ်ယွၤအကလုၢ် လၢတၢ်သးအိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပတီဒီးပတၢ်အၢၣ်လီၤလီၤ. တဘျီတခီၣ် ပဘၣ်တူၢ်ဆါပသး ဘၣ်ဆၣ်ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ အါန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢပဘၣ်တူၢ်ၡူန့ၣ်လီၤ. (မၤလကံ ၃:၁၀) မ့မ့ၢ်စီၤယံးဖသၤအဖိမုၣ်မီၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး အပၢ်အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤန့ၣ် မ့ၢ်အဝဲမၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီးဧါ.

၁၆. စီၤယံးဖသၤအဖိမုၣ် မၤလၢပှဲၤ အပါအတၢ်အၢၣ်လီၤဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)

^၁၆ စီၤယံးဖသၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤန့ၣ် လီၤဆီဒီး နီၢ်ဃးနၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဒ်လဲၣ်. နီၢ်ဃးနၤအၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲလၢ ကဟ့ၣ်လီၤအဖိခွါ စီၤၡမူၤအ့လးလၢ ကမၤတၢ်လၢ ဒဲစီဆှံအပူၤဒ် ပှၤနစၤရံဖိတဂၤအသိးလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၁၁) ပှၤနစၤရံဖိန့ၣ် ဆီဟံၣ်ဆီဃီသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤယံးဖသၤအဖိမုၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤဒ် “တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူ” အသိးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ဟံးန့ၢ်အဖိတသ့လၢၤဘၣ်. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၃၇-၄၀) ဆိကမိၣ်ကွၢ် အတၢ်အိၣ်သးတက့ၢ်. မ့ၢ်လၢအပၢ်မ့ၢ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အခိၣ်အနၢ်အဃိ အဝဲဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ပိာ်ခွါလၢအဂ့ၤကတၢၢ် ကသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤ အဝဲကဲထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ ဒဲစီဆှံအပူၤတဂၤလီၤ. ပိာ်မုၣ်သးစၢ်တဂၤအံၤ မၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ် ခီဖျိအစံးဘၣ်အပၢ်လၢ– “မၤတၢ်ဒ်တၢ်ထီၣ်ဖျဲးလၢ နထးခိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.” (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၃၆) ဒ်သိးမၤဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤကသ့အဂီၢ် အဝဲတဟံးန့ၢ်အဝၤဒီး အဖိလၢၤဘၣ်. ပကွၢ်လိမၤဒိး အတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသး ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၁၇. (က) ပကွၢ်လိစီၤယံးဖသၤဒီး အဖိမုၣ်အတၢ်နာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) နကဟ့ၣ်လီၤအါထီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ် ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀-၁၂ မၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်.

 ^၁၇ ပှၤသးစၢ်လၢအကထိတဖၣ် ဒ်သိးမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ကန့ၢ်အါထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တဆီဟံၣ်ဆီဃီဒံးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် ဆီဟံၣ်ဆီဃီ သနာ်က့ တဟံးန့ၢ်အဖိဒံးဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤအဃိန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အညါအိၣ်ထီၣ်တနီၤန့ၣ် လၢကဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ် လၢအဖိအလံၤအလီၢ် အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်အါထီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် မၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ် မ့တမ့ၢ် လဲၤထီၣ်ဝဲ ပှၤစိာ်ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်ဖိအကၠိဒီး လဲၤသုးအသးဆူ တၢ်လီၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိလီၤ. အဂၤတနီၤန့ၣ် ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤအါထီၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူး အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဟ့ၣ်လီၤအသး ဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤတသးပ့ၤနီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်မၤနီတဘျီဘၣ်. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀–၁၂ တက့ၢ်.) မ့မ့ၢ်နၤန့ၣ် မ့ၢ်နဟ့ၣ်လီၤအါထီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်ကသ့ဧါ.

၁၈, ၁၉. လံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၣ်ဘၣ်ဃးဒီး စီၤယံးဖသၤ ဒီးအဖိမုၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးပကွၢ်လိအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၈ ဒ်သိးစီၤယံးဖသၤ လဲၤခီဖျိတၢ်မၤကွၢ်အါမံၤကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. ခီဖျိအဝဲပျဲ ယဟိဝၤယွၤ လၢကဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤ လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤအဃိလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲတပျဲဝဲလၢ ပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် ကမၤလီၤစှၤ အတၢ်အဲၣ်ယွၤဘၣ်. ပှၤမ့ၢ်မၤသးအုးအီၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲတီဒီးကစၢ်ယွၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ စီၤယံးဖသၤဒီးအဖိမုၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် သးအိၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အမ့ၢ်အတီအဂီၢ်လီၤ. ဖဲပှၤအဂၤတမၤလၢၤ တၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးအခါဒၣ်လဲာ် စီၤယံးဖသၤဒီးအဖိမုၣ် တီဒီးယဟိဝၤယွၤလီၤ.

^၁၉ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “ကွၢ်လိပှၤလၢ အနာ်တၢ်ဒီး ဝံသးစူၤတၢ်သတးဒီး န့ၢ်သါတၢ်စံးပာ်တဖၣ်” န့ၣ်တက့ၢ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၂) မ်ပကွၢ်လိ စီၤယံးဖသၤဒီးအဖိမုၣ် အဒိအတဲာ်တက့ၢ်. ဒ်အဝဲသ့ၣ်အသိး ပမ့ၢ်တီဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤလီၤ.