ပၢၤဃာ် နတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤတက့ၢ်
“ဟ့ၣ်. . . ယွၤလၢ ယွၤအတၢ်တက့ၢ်.”—မးသဲ ၂၂:၂၁.
၁. ပဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ် ဒီးပဒိၣ်ပပှၢ်အကလုၢ် ခံမံၤလၢာ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ပကဘၣ်ဒိကနၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်အကလုၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လံာ်စီဆှံစံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပကဘၣ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ထီဘိလီၤ. (မၤတၢ် ၅:၂၉; တံတူး ၃:၁) ပမၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပကြၢးဒိကနၣ်မတၤအကလုၢ်လဲၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်တခါလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး “ဟ့ၣ်ကဲစၢ်လၢကဲစၢ်အတၢ်, ဒီးယွၤလၢ ယွၤအတၢ်တက့ၢ်.” [၁] (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအကတၢၢ်တက့ၢ်.) (မးသဲ ၂၂:၂၁) ပကဟ့ၣ် “ကဲစၢ်လၢကဲစၢ်အတၢ်” ခီဖျိပဒိကနၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ, ယူးယီၣ်ပာ်ကဲပဒိၣ်ပပှၢ် ဒီးပဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲန့ၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၃:၇) ဘၣ်ဆၣ်ဖဲပဒိၣ်ပပှၢ်မၢပမၤ တၢ်လၢအထီဒါလိာ်အသးဒီး ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအခါ ပကဂ့ၢ်လိာ်အီၤလၢတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ.
၂. ပအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၂ ကျဲတဘိလၢပဟ့ၣ်ဆၢက့ၤ “ယွၤလၢ ယွၤအတၢ်” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်အထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် ပတအိၣ်ဃူနီတကပၤဘၣ်. ပကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလီၤ. (ယၡါယၤ ၂:၄) ခီဖျိ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ကဆဲးပၢတၢ်အဃိ ပတဘၣ်ထီဒါ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ပတဘၣ်မၤဘၣ်ဃးပသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် နီတစဲးဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၃:၁, ၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပတဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဆီတလဲလၢ တၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်အကျါဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပတဆီၣ်ထွဲပဒိၣ်ပပှၢ်တဖုဖု, ပတဟ့ၣ်တၢ်ဖးဘၣ် ဒီးပတပၣ်ဃုာ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဖုဖုအကျါဘၣ်.
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လဲၣ်.
၃ ယဟိဝၤယွၤတဲပှၤလၢ ပကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤအဃိလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အကျါတခါန့ၣ် မ့ၢ်လၢပကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူး ဒီးအဝဲတမၤ “ဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်” အဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲတမၤဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၆:၁၅; ၁၇:၁၆) ခံခါတခါန့ၣ် ပဝဲစ့ၢ်ကီးပဆီၣ်ထွဲထဲဒၣ် ယွၤအဘီအမုၢ်တခါဧိၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢပတဆီၣ်ထွဲ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်အဃိ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤယွၤအဘီအမုၢ်လၢ ကမၤကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂ့ၢ်သ့ဝဲလီၤ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ် ဆီၣ်ထွဲဝဲထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖးအိၣ်ထီၣ်ဝဲအါမးလီၤ. မ့မ့ၢ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်လၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါလီၤ.—၁ ပ့းတရူး၂:၁၇.
၄. (က) တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤလၢ ကကီထီၣ်ဝဲလဲၣ်. (ခ) ခဲအံၤဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ ပကအိၣ်တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၄ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအိၣ်ဘၣ်လၢတၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတမၢဆူၣ်ပှၤဒ်သိး ပကဆီၣ်ထွဲထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်တၢ်ကတၢၢ်ဒံးယံာ်ဒံးဘူးထီၣ်ဝဲအသိး ပကအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ် ကကီဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် “အသူၣ်တကၢ်အသးတလီၤဘၣ်” ဒီး ‘အခိၣ်ကိၤ’ အဃိတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အိၣ်အါထီၣ်ဝဲလီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၃, ၄) လၢထံကီၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲခီဖျိလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အတၢ်ဆီတလဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ သတူၢ်ကလာ်အဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ခဲအံၤပကဘၣ်အိၣ် ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ ပတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ် တချုးလၢတၢ်ကီတၢ်ခဲဟဲဘၣ်ပှၤ ဒံးဘၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ပကကွၢ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်ခါလၢ ပအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤ ပသးကသ့အဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.
ထံၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲအသိးတက့ၢ်
၅. ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၅ ကျဲတဘိလၢ ပအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးဒ်သိး ပအိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကသ့အဂီၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်ထံၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် တမ့ၢ်ဒ်သိးကပၢလိာ်အသး တဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်ဘၣ်. (ယံးရမံယၤ ၁၀:၂၃) ကစၢ်ယွၤထံၣ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဒ်အမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤအသိးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် မၤလီၤမုၢ်လီၤဖးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဒီး စံးလီၤအသးလၢ အထံအကီၢ်န့ၣ်ဂ့ၤန့ၢ် ထံကီၢ်အဂၤတဖၣ်လီၤ. ပဒိၣ်ပပှၢ်မ့ၢ်ဖျါဂ့ၤဖျါဝါ ထဲလဲၣ်ထဲလဲၣ်သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ကီတၢ်ခဲ ခဲလၢာ်တန့ၢ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်ထီဒါဝဲ ယွၤအဘီအမုၢ်အဃိ ကဲထီၣ်ဝဲယွၤအဒုၣ်အဒါလီၤ. ယွၤအဘီအမုၢ်အံၤ အိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ၁၉၁၄ ဒီးတယံာ်လၢၤဘၣ် ကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.—ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂:၂, ၇–၉ တက့ၢ်.
အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤနသးလၢ တၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်ကီခဲဒၣ်လဲာ် နကအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်
၆. ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပကြၢးထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်.
၆ ကစၢ်ယွၤပျဲဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ကပၢတၢ်တစိၢ်တလီၢ်ဒ်သိး ထံကီၢ်ကအိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးတစဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ် ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၃:၃, ၄) ကစၢ်ယွၤမၢစ့ၢ်ကီးပှၤလၢ ပကဃ့တၢ်လၢ ပဒိၣ်ပပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ကစၢ်ယွၤ မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၂:၁, ၂) ဖဲပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်ပှၤအခါ ပဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ပဒိၣ် ပပှၢ်အအိၣ်သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. စီၤပီလူးမၤတ့ၢ်ဝဲဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. (မၤတၢ် ၂၅:၁၁) လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ်အစုပူၤ သနာ်က့ လံာ်စီဆှံတတဲဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် ပၢၤဃာ်ဝဲ ပဒိၣ်ပပှၢ်တဂၤစုာ်စုာ်ဘၣ်. (လူၤကၣ် ၄:၅, ၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပတဘၣ်ဟးတဲပှၤဂၤလၢ ပဒိၣ်ပပှၢ်တဂၤအံၤ မ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံသိၣ်လိပှၤလၢ ပတဘၣ်ဟး တဲဟးဂီၤပှၤဂၤဘၣ်.—တံတူး ၃:၁, ၂.
၇. ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်.
၇ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပဒိၣ်ပပှၢ်အတၢ်ထံၣ် ဒီးအတၢ်ပညိၣ် ကကဲဘျုးကဲဖှိၣ်လၢ ပဂီၢ်သနာ်က့ မ့ၢ်လၢပဒိကနၣ်ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်အဃိ ပတဆီၣ်ထွဲပဒိၣ်ပပှၢ်နီတဖုဘၣ်. တဘျီတခီၣ် ပကမၤဒ်အံၤအဂီၢ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအညီလၢပဂီၢ်ဘၣ်. အဒိ, ထံၣ်တမှံကွၢ် ပဒိၣ်တဖုလၢ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢထံဖိကီၢ်ဖိအဂီၢ် တုၤဒၣ်လဲာ် မၤဘၣ်ဒိဃုာ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢအပူထီၣ်ပဒိၣ် အိၣ်ဝဲတဖုစ့ၢ်ကီးလီၤ. နတလဲၤ မၤဘၣ်ဃးနသးဒီး ပှၤပူထီၣ်တၢ်တဖုအံၤ ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်နကဆိကမိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်ဘၣ် ဒီးမ့ၢ်နကမုၢ်လၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကမၤနၢၤတၢ်န့ၣ်ဧါ. (အ့းဖ့းစူး ၂:၂) ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအမ့ၢ် ပှၤပူထီၣ်တၢ်တဖုအံၤ ဂ့ၢ်န့ၢ်ပဒိၣ်အဂၤတဖုန့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤဧါ တအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤဧါန့ၣ် ပတၢ်စံးတၢ်ကတိၤ ဒီးပတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလီၤ.
“ကူၣ်တၢ်သ့” ဘၣ်ဆၣ် “တကူၣ်ဘၣ်တၢ်အၢ”ဘၣ်
၈. ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးလၢ ပကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအခါ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ် “ကူၣ်တၢ်သ့” ဘၣ်ဆၣ် “တကူၣ်ဘၣ်တၢ်အၢ” ဘၣ်န့ၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၈ ဒ်သိးပအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ “ကူၣ်တၢ်သ့ ဒ်ဂုၢ်အသိး, ဒီးတကူၣ်ဘၣ်တၢ်အၢဒ်ထိၣ်လွံၢ်အသိး” န့ၣ်လီၤ. (ဖး မးသဲ ၁၀:၁၆, ၁၇ တက့ၢ်.) “ပကူၣ်တၢ်သ့” ခီဖျိပဆိကမိၣ်ဆိပာ်စၢၤဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်အီၤလၢ ခါဆူညါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပ “တကူၣ်ဘၣ်တၢ်အၢ” အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ဖဲပကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤအခါ ပဆဲးအိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. ပကတဲသကိး တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤတနီၤဒီး ပအိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ ကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
၉. ဖဲပတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤအခါ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်လဲၣ်.
၉ တၢ်တဲသကိးတၢ်အဆၢကတီၢ်. ဖဲပှၤတဲသကိးထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အခါ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးန့ၣ်လီၤ. အဒိ, ဖဲပတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ယွၤအဘီမုၢ်အဂ့ၢ်အခါ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလၢ ပှၤတဲထီၣ်ဝဲထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် မ့တမ့ၢ် ပဒိၣ်တဖုဖုအဂ့ၢ်လၢ အဂ့ၤမ့ၢ်ဂ့ၢ်, အအၢအခါ ပသုတပၣ်ဃုာ်ဘၣ်လၢ အကျါတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. လၢပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃး ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးမၤလီၤမၢ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အလီၢ်န့ၣ် ပကဒုးနဲၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ ဒီးတဲနၢ်ပၢၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ထဲဒၣ်ယွၤအတၢ်ပၢတၢ်ပြးတခါဧိၤန့ၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤသ့ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, ပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးတဲအါလိာ်သးဒီးနၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်ကဒဲကဒဲ မ့တမ့ၢ် ပိာ်ခွါကဒဲကဒဲဟံးန့ၢ်လိာ်အသး မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤလီၤတဲာ်ဖိအဂ့ၢ်အခါန့ၣ် နကြၢးဒုးနဲၣ်အီၤလၢ လံာ်စီဆှံ ဒီးနကြၢးတဲဘၣ်အီၤလၢ နဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်မူပိာ်ထွဲဒ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ပှၤမ့ၢ်သံကွၢ်ကဒီးနၤလၢ ထံကီၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီတနီၤနီၤန့ၣ် ကြၢးပှၤဆီတလဲအီၤ မ့တမ့ၢ် ကြၢးပှၤထုးကွံာ်အီၤဧါအခါ ပတကြၢးပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်ထံၣ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပတကြၢး တဲဆူၣ်ပှၤဂၤ ဒ်သိးအတၢ်ထံၣ် ကဆီတလဲအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်.
တၢ်လၢနနၢ်ဟူအီၤတဖၣ်န့ၣ် ထိၣ်သတြီၤကွၢ်အီၤဒီး “တၢ်ကတိၤအဂ့ၤအဘၣ်” လၢနထံၣ်ဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်
၁၀. ဖဲပကွၢ်ဒီးဖး မံဒံယါအတၢ်ကစီၣ်အခါ ဒ်သိးပပၢၤဃာ် ပတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကသ့အဂီၢ် ပကြၢးပလီၢ်ပသးဒ်လဲၣ်.
၁၀ မံဒံယါ အတၢ်ကစီၣ်တဖၣ်. တဘျီတခီၣ် တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်န့ၣ် တဲဂ့ၤဝဲထဲပှၤတဖုဧိၤအဂ့ၢ်လီၤ. ထံကီၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ဖီၣ်ဃံးဝဲ မံဒံယါအတၢ်ကစီၣ်တဖၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်တဲဝဲဒ် ပဒိၣ်အတၢ်ဘၣ်သးအသိးန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ထံၣ်လၢ ပှၤဘိးဘၣ်ရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်တဂၤ စးထီၣ်တဲတၢ်တခီတၢၤအခါ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသး ဒ်သိးပတၢ်ထံၣ် သုတဆီတလဲအသးတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, နကဘၣ်သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘ပှၤဘိးဘၣ်ရၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်တဂၤ အတၢ်ကစီၣ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ယကနၣ်အီၤမုာ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢအလီၤ၂ တံၤမသ့း ၁:၁၃.
ပလိာ်ဒီး ယတၢ်ဘၣ်သးအဃိဧါ.’ ဒ်သိးပကအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလၢ တၢ်ကွၢ်ဒီးတၢ်ဖးတၢ်ကစီၣ်လၢ အဆီၣ်ထွဲထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကဘၣ်ဃုကွၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢ အတဆီၣ်ထွဲ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ တၢ်လၢနနၢ်ဟူအီၤတဖၣ်န့ၣ် ထီဘိထိၣ်သတြီၤကွၢ်အီၤဒီး “တၢ်ကတိၤအဂ့ၤအဘၣ်” လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. —၁၁. ပမ့ၢ်ပာ်ဒိၣ် တၢ်ထုးတၢ်တီၤန့ၣ် ပကပၢၤဃာ် ပတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ်ကကီဒ်လဲၣ်.
၁၁ တၢ်အဲၣ်ကျိၣ်အဲၣ်စ့. ကျိၣ်စ့ ဒီးတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ် မ့ၢ်ကဲထီၣ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ် ပကပၢၤဃာ် တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ် ကကီဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၇၀ အလီၢ်ခံ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအါဂၤလၢ အိၣ်လၢကီၢ်မၤလၣ်ဝံၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ဝဲ အတၢ်ဖိတၢ်လံၤခဲလၢာ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဆီၣ်ထွဲဝဲ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လီၤသးအုးဒိၣ်မးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အဟံၣ်အဃီ ဒီးအတၢ်ထူးတၢ်တီၤ တကဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရူၣ် စံးဝဲ သါသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ “ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဒီးပှၤဆူ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအဒဲကဝီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဝဲတကဲလၢၤဘၣ်အဃိ က့ၤကဒါက့ၤလၢအဟံၣ်အဃီဒီး နုာ်လီၤဆီၣ်ထွဲဝဲ ပှၤမၤထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်ဆၣ် ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဒ်န့ၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အစ့မ့ၢ်အိၣ်စှၤ မ့တမ့ၢ် အဟံၣ်အဃီအတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ်အီၤခဲလၢာ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် အသးတီဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၃၄.
၁၂, ၁၃. (က) ယဟိဝၤယွၤထံၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပတၢ်ပာ်ကဖၢလၢပသးမ့ၢ်အိၣ်ထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးပထံပကီၢ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၂ တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသး. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ပာ်ထီၣ်ထီအသးခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်အကလုာ်, အတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ, အဝ့ၢ်, မ့တမ့ၢ် ထံကီၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤတဆိကမိၣ်လၢ ပှၤတဂၤဂၤ မ့တမ့ၢ် ကလုာ်ဒူၣ်တဒူၣ်ဒူၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအဂၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ် ပမ့ၢ်တၢ်ဒ်သိးသိးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤ ပှၤတဂၤဒီးတဂၤလီၤဆီလိာ်အသး သနာ်က့ ပဃံလၤတဂၤတမံၤတဂၤတမၠိလီၤ. ကစၢ်ယွၤတအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဆိကမိၣ်ဆံး ပတၢ်ဆဲးတၢ်လၤဘၣ်, ဒီးတအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဆိကမိၣ်ဒိၣ် ပှၤဂၤအတၢ်ဆဲးတၢ်လၤဘၣ်. ဒီးကစၢ်ယွၤ တအဲၣ်ဒိးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပကဆိကမိၣ်လၢ ပဂ့ၢ်ဒိၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤန့ၣ်ဘၣ်.—ရိမ့ၤ ၁၀:၁၂.
၁၃ ပတကြၢးပာ်ဒိၣ်ပသး ဒီးဆိကမိၣ်လၢ ပထံပကီၢ် မ့တမ့ၢ် ပပှၤကလုာ်န့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤဂၤတဖၣ်ဘၣ်. ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး မ့ၢ်အိၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကီဝဲလၢပကအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလီၤ. တၢ်အံၤကဲထီၣ်တ့ၢ်အသးဒီး ခရံာ်ဖိလၢ တၢယၤဖှိၣ်အစိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢပှၤဧ့ၤဘြံၤဖိလၢအကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိတနီၤ ကွၢ်တလီၤဝဲ ပှၤကြံးဖိအမုၣ်ကမဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၆:၁) ပတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသး မ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤဂၤလၢ အိၣ်လၢတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးနၤအခါ မ့ၢ်နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ‘ပမၤတၢ်ဖဲအံၤန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး အဝဲသ့ၣ်အဃိ’ မ့ၢ်နဂ့ၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဘျီဃီဧါ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အရ့ဒိၣ်လၢ “မ့မ့ၢ်လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသုသးသတးဒီး, မ်ပှၤပာ်ပှၤဂၤဂ့ၤန့ၢ်အကစၢ်ဒၣ်ဝဲတက့ၢ်.”—ဖံလံးပံး ၂:၃.
ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤ
၁၄. တၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်, ဒီးလၢလံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်အဒိအတဲာ်အိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၄ ကျဲသၢဘိတဘိလၢ ပကအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်သန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးနကအိၣ်ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤ ဒီးတၢ်ပၢၤသူၣ်ပၢၤသးအဂီၢ် ဃ့ယွၤအသးစီဆှံယၤကိာ် ၁:၅) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဘၣ်လဲၤအိၣ်လၢဃိာ်ပူၤ မ့တမ့ၢ် နကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်တမံၤမံၤ မ့ၢ်လၢနတီဒီးယဟိဝၤယွၤအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဃ့တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒ်သိးနကတဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤဂၤလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ နဘၣ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.—ဖး မၤတၢ် ၄:၂၇–၃၁ တက့ၢ်.
တက့ၢ်. တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤနၤဖဲ ပဒိၣ်ပပှၢ်မၢနမၤတၢ် တတီတလိၤအခါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲနကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးလၢအကီအခဲလၢ နကအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ်အခါ ဃ့တၢ်ကူၣ်သ့လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တက့ၢ်. ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်သိးနကမၤတၢ်လၢ အဘၣ်အဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. (ဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်လၢ အမၤစၢၤနၤလၢ နကအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဂီၢ် ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်သီအဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်
၁၅. ဒ်သိးပအိၣ် တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ ကသ့အဂီၢ် လံာ်စီဆှံမၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢအမ့ၢ် “ လံာ်စီဆှံ မၤဆူၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်နာ်”)
၁၅ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ လံာ်စီဆှံဒ်သိး ကဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဆိကမိၣ်ထံလံာ်စီဆှံ အဆၢတဖၣ်လၢ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤလိဒီးတိၢ်နီၣ်ဃာ် လံာ်စီဆှံအဆၢသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဒ်သိးအကမၤစၢၤနၤဖဲ တၢ်လီၢ်လၢနလံာ်စီဆှံတအိၣ်ဘၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံအံၤ ကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤနတၢ်နာ် ဒီးနတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအတၢ်စံးပာ်တဖၣ်လၢ ခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပတူၢ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်မုၢ်လၢ်ဒ်အံၤလီၤ. (ရိမ့ၤ ၈:၂၅) ဃုထၢလံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်လၢ နအဲၣ်ဒိးလၢအဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤ ဒီးထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ နအိၣ်ဖဲန့ၣ်တက့ၢ်.
ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်အအိၣ်
၁၆, ၁၇. ယွၤအခ့အပှၤလၢ အအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤတဖၣ် အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဘျုးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၁၆ ကျဲလွံၢ်ဘိတဘိလၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိးပကအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကသ့အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်လီၤ. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ ယွၤအခ့အပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒီးဆၢတဲာ်တၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ်စီၤၡၤဒရး, စီၤမ့ၤၡးဒီး စီၤဧဘ့ၤဒနကိၤလၢ အဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်လၢ အဒိလီၤဝဲဘၤဘူၤလိၣ် အပဒိၣ်ပပှၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ဒၤနံးယ့လး ၃:၁၆–၁၈ တက့ၢ်.) တၢ်အဒိအတဲာ်တခါအံၤန့ၣ် မၤစၢၤယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအါဂၤ လၢကအိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူဒီး ဂ့ၢ်လိာ်တၢ်ယူးယီၣ် နီၣ်တယၢ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ် ကီး တပၣ်ဃုာ်လၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ကရၢကရိ လၢအမၤလီၤဖးပှၤအကျါန့ၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဒိအတဲာ်လၢအဂ့ၤအံၤ ကမၤစၢၤအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ “ပာ်သုသးခူတလ့ၢ်တက့ၢ်. ယမၤနၢၤလံဟီၣ်ခိၣ်လံ.”—ယိၤဟၣ် ၁၆:၃၃.
၁၇ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအါဂၤ အိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် တီဒီးယဟိဝၤယွၤအဃိ ဘၣ်တၢ်မၤဆူးမၤဆါအီၤ, ဘၣ်တၢ်ထၢနုာ်အီၤလၢဃိာ်ပူၤ ဒီးတုၤဒၣ်လဲာ်ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဒိအတဲာ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤလၢ ကီၢ်ထဲးရကံၢ် စံးဝဲဒ်အံၤ– “ဖရၢးရံးထၢၣ် မ့ၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤလၢ ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကကဲဟံးတလၢၢ်အသုးဖိအဃိ ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. လံာ်ပရၢလၢ အကွဲးဝဲဆူအမိၢ်အအိၣ် လၢတချုးအဝဲသံအနၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်နာ်ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ ဒီးအတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲယကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်ဒ်သိးအံၤအခါ ယအဲၣ်ဒိးကွၢ်လိမၤဒိး ဖရၢးရံးထၢၣ် အဒိအတဲာ်လီၤ.” [၂] ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအကတၢၢ်တက့ၢ်.
၁၈, ၁၉. (က) ပအိၣ်တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကန့ၢ်အဂီၢ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤတဖၣ် မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) နပာ်လီၤနသးလၢ နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၈ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ နတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး မၤစၢၤနၤသ့ဒ်သိး နအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကသ့အဂီၢ်လီၤ. နတၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်ကီခဲန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်နၤလၢ လံာ်စီဆှံပူၤသ့လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤတဖၣ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါ နတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနၤသ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢနဂီၢ်တက့ၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ပကြၢးဆီၣ်ထွဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. (မးသဲ ၇:၁၂) နဃုထံၣ်န့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ အလီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ အမံၤလၢ jw.org, “Jehovah’s Witnesses Imprisoned for Their Faith—By Location,” NEWSROOM > LEGAL DEVELOPMENTS အပူၤသ့န့ၣ်လီၤ. ဃုထၢပှၤမံၤတနီၤ ဒီးဃ့ယဟိဝၤယွၤ လၢကမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူဒီး ကဆဲးတီဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.—အ့းဖ့းစူး ၆:၁၉, ၂၀.
၁၉ ဒ်တၢ်အကတၢၢ် ဟဲဘူးထီၣ်အသိး ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဆီၣ်သနံးအါထီၣ်ပှၤ ဒ်သိးပသုတအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ခဲအံၤအရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသး ဒ်သိးပအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤကန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
^ [၁] (လံာ်အဆၢ ၁) ဖဲယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲကဲစၢ်အခါန့ၣ် အဝဲအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီးပဒိၣ်ပပှၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကဲစၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပဒိၣ်လၢအစိကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဃိလီၤ.
^ [၂] (လံာ်အဆၢ ၁၇) ကွၢ်လံာ်လၢအမ့ၢ် Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom လံာ်ကဘျံးပၤ ၆၆၂, ဒီးတၢ်လွံၢ်နၢၣ် “He Died for God’s Honor” ဒီးလံာ်လၢအမ့ၢ် God’s Kingdom Rules! လံာ်ကဘျံးပၤ ၁၅၀ န့ၣ်တက့ၢ်.