၁, ၂. (က) ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤကံးဒဧိၣ်ဒီးအပှၤ ၃၀၀ အအိၣ်သ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.) (ခ) ဒ် မးသဲ ၂၄:၁၃ ပာ်ဖျါဝဲအသိး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လဲၣ်.

ထံၣ်တမှံကွၢ် တၢ်ဒုးဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် ကဲထီၣ်အသးလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဒီးပှၤမံးဒယၣ်ဖိအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်တက့ၢ်. လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတကပၤ ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်တဂၤန့ၣ် မ့ၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်စီၤကံးဒဧိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဒီးအပှၤတဖၣ် လူၤဝဲပှၤမံးဒယၣ်ဖိ ဒီတနၤညါ ဒီးလူၤဝဲတၢ်ဒ့ၣ်စၢၤယံၤဝဲ ၃၂ ကံလိမံထၢၣ် (မံးလာ် ၂၀) န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ– “စီၤကံးဒဧိၣ်လဲၤခီဂာ်ယၢ်ဒ့ၣ်, အဝဲဒီးပှၤသၢကယၤအိၣ်ဒီးအီၤလီၤ. တၢ်ဘှံးအသးဘၣ်ဆၣ်ဒီးလူၤဝဲလီၤ.” ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒုးတၢ်တနၢၤတဝၢ်ဒံးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဒုးတၢ်ဒံး ဒီးဒုၣ်ဒါ အဂၤ ၁၅,၀၀၀ လီၤ. မ့ၢ်လၢဒုၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ယံာ်တ့ၢ်လံအဃိ ကဘၣ်ဒုးဝဲတုၤလၢအနၢၤတစုလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤကံးဒဧိၣ် ဒီးအပှၤတဖၣ် ဆဲးလူၤဝဲအဒုၣ်အဒါ တုၤအနၢၤဝဲတစုလီၤ.—စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၇:၂၂; ၈:၄, ၁၀, ၂၈.

^၂ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပဘၣ်ဒုးတၢ်ကီကီခဲခဲလီၤ. ပကဘၣ်ဒုးပဒုၣ်ပဒါလၢအမ့ၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်, ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပၢဝဲဒီး ပတၢ်တလၢတပှဲၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဝဲတနီၤန့ၣ် ပဒုးတၢ်ယံာ်တ့ၢ် လံလီၤ. မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပမၤနၢၤတၢ်အါမးလံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပတမၤနၢၤတၢ်မၤနၢၤလၢ အလီၢ်ခံကတၢၢ်ဒံးဘၣ်. လၢတၢ်ဒုးအံၤအဃိ တဘျီတခီၣ် ပလီၤဘှံးဒိၣ်မးလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပလီၤဘှံးသ့စ့ၢ်ကီး ခီဖျိလၢ ပအိၣ်ခိးတၢ်အကတၢၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ဖဲမုၢ်နံၤခံကတၢၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဒီး တၢ်မၤအၢမၤနးသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲစံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်မ့ၢ်ကဲန့ၣ် ပကမၤနၢၤတၢ်လီၤ. (ဖး မးသဲ ၂၄:၁၃ တက့ၢ်.) မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်ကကဲအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤသ့လၢ ပှၤလၢအတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ် ကဲတဖၣ်အအိၣ်လဲၣ်. ပပာ်ဖျါထီၣ် “တၢ်ဝံသးစူၤအိၣ်ဒီး အတၢ်မၤအလၢအပှဲၤ” ကသ့ဒ်လဲၣ်.—ယၤကိာ် ၁:၄.

၃. တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၃ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ အခီပညီတမ့ၢ်ထဲလၢ ပတူၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ် ဘၣ်ထွဲစ့ၢ်ကီးဒီး ပတၢ်ထံၣ် ဒီးပတၢ်ဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤကွၢ်လၢ ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ, တၢ်သးတီဒီး တၢ်ဝံသးစူၤလီၤ. လံာ်တဘ့ၣ်စံးဝဲလၢ တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတခါလၢ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ဒီး မၤစၢၤစ့ၢ်ကီးပှၤဖဲ ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ဒ်သိးပသုတတူၢ်ၡူပသးတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဖဲတၢ်မၤကွၢ် အနးကတၢၢ် အဆၢကတီၢ်ဒၣ်လဲာ် တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤ ဒီးဒ်သိးပသု တကဒံကဒါတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးမၤစၢၤစ့ၢ်ကီးပှၤလၢ ပကမၤနၢၤတၢ်လ့ပစီလၢ အဘၣ်ပှၤတဖၣ်အံၤဒီး ပကသးစၢၢ်ဆၢလၢပဖီတၢၣ်ဒီး တမ့ၢ်လၢပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်.

၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢ တၢ်အဲၣ်န့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ်လဲၣ်.

^၄ တၢ်အဲၣ်န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤ ဒ်သိးပတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၄, ၇ တက့ၢ်.) လၢကျဲဒ်လဲၣ်. တၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကတူၢ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤပျဲဝဲ တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၂၂:၄၁, ၄၂) ပတၢ်အဲၣ်ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကကွၢ်ကပာ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၄:၈) တၢ်အဲၣ်ပသးသမူတံၤသကိးစ့ၢ်ကီးန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကလဲၤခီဖျိ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်” လၢပှၤလၢအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤဒၣ်လဲာ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. ထဲန့ၣ်တကးဒံးဘၣ် ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးနီၢ်ဒီမါဝၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၇:၂၈.

၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ပှၤအဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤလၢ အမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ်လဲၣ်.

^၅ ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်ဝဲ “တၢ်ဝံသးစူၤဒီးတၢ်မၤမုာ်အကစၢ်” န့ၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၅:၅) ထဲဒၣ်ကစၢ်တဂၤဧိၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲပတၢ်အိၣ်သး, ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ် ဒီးပဂ့ၢ်ပကျိၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်လၢအလိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤသ့ၣ်ညါဝဲန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “ကမၤဝဲဖဲဒၣ် ပှၤလၢအပျံၤအီၤတဖၣ်အသး, ဒီးကဒိကနၣ်အတၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁၉) ဖဲပဃ့ထုကဖၣ် လၢကစၢ်ယွၤ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ဒ်သိးပတီဒီးအီၤ တုၤအကတၢၢ်ကသ့အခါန့ၣ် ကစၢ်ယွၤကစံးဆၢ ပတၢ်ထုကဖၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

၆. ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိ တၢ်မၤကွၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ “ကမၤထီၣ်ကျဲ” ဒ်လဲၣ်.

 ^၆ ဖဲပဃ့တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်ဒ်သိးပတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ် ကန့ၢ်အဂီၢ်အခါ အဝဲအၢၣ်လီၤပှၤလၢအ ‘ကမၤထီၣ်ကျဲဒ်သိးပကပူၤဖျဲး’ အဂီၢ်လီၤ. (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၃ တက့ၢ်.) ကစၢ်ယွၤကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. တဘျီတခီၣ်ကစၢ်ယွၤ ကမၤလီၤမၢ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ် အဝဲကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒ်သိး ပလဲၤခီဖျိအီၤလၢ “တၢ်ဝံသးစူၤ, ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤဒီးတၢ်သးခု” အပူၤကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၁:၁၁) ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤသ့ၣ်ညါဝဲ ပနီၢ်ခိ, ပသးဒီး ပတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤဂ့ၤဂ့ၤအဃိ တပျဲဝဲတၢ်မၤကွၢ်လၢ အကီတလၢတုၤဒၣ်လဲာ် ပပၢၤဃာ်ပတၢ်သးတီတသ့လၢၤန့ၣ်ဘၣ်.

၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပလိၣ်ဘၣ်နီၢ်သး အတၢ်အီၣ်တၢ်အီလဲၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.

^၇ နီၢ်သးတၢ်အီၣ်တၢ်အီန့ၣ် မၤဆူၣ်ထီၣ်နတၢ်နာ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ နီၢ်သးတၢ်အီၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဝဲလဲၣ်. အဒိ ပှၤတဂၤကထီၣ်ကစၢၢ် အဲဘရဲးအဂီၢ် အဝဲကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ ခဲလိၣ်ရံၣ် (တၢ်အီၣ်လၢ န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါ) တနံၤန့ၣ် ၆,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ် ဒ်သိးအဂံၢ်အဘါကအိၣ်အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲကဘၣ်အီၣ်အါထီၣ် တၢ်အီၣ်လီၤ. ဒ်သိးအဝဲအဂံၢ်အဘါကအိၣ်ဝဲ ဒီးလဲၤဝဲကတုၤလၢ အဖီတၢၣ်အဂီၢ် ကဘၣ်အီၣ်တၢ်အါအါန့ၣ်လီၤ. ပဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီး ပလိၣ်ဘၣ်နီၢ်သးတၢ်အီၣ်တၢ်အီအါအါဂီၢ်ဂီၢ်လၢ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ဒ်သိးပတူၢ်တၢ်ကန့ၢ် ဒီးပတုၤလၢပဖီတၢၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. ပကဘၣ်ပာ်လီၤပသးလၢ ပကဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတၢ်နာ်ကဂၢၢ်ကျၢၤအဂီၢ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၆:၂၇.

၈, ၉. (က) ဒ်ယိၤဘး ၂:၄, ၅ ပာ်ဖျါဝဲအသိး ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်အခါ မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်ကစၢ်ယွၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်အခါ ပထံၣ်တမှံကွၢ် တၢ်အိၣ်သးမနုၤကသ့လဲၣ်.

^၈ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ နတၢ်သးတီဒီးယွၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီအခါ တမ့ၢ်ထဲလၢ ပဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်တခါဧိၤဘၣ်. ပတၢ်သးတီဒီးယွၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲပဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်ပှၤအခါ မ့ၢ်ပနာ်လၢယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တၢ်ပၢကစၢ်ဧါ, တနာ်ဘၣ်ဧါန့ၣ် ကဖျါထီၣ်ဝဲလီၤ. ကဖျါထီၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ်မ့ၢ် ဒုၣ်ဒါတဂၤလၢ အထီဒါ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ပၢတၢ်ပြး ဒီးစံးအၢစံးသီ ကစၢ်ယွၤခီဖျိ စံးဝဲလၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အံၤ ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤတမ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ယွၤနီၢ်နီၢ်အဃိဘၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ်စံးဝဲလၢ– “ကယဲၢ်တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤန့ၣ်, ပှၤကဟ့ၣ်ဝဲလၢ အသးသမူအဂီၢ်လီၤ.” တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီးစီၤယိၤဘးန့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်စံးဘၣ် ကစၢ်ယွၤလၢ “ယူာ်ထီၣ်လၢ်နစု, ဒီးထိးအဃံ, ဒီးအညၣ်တက့ၢ်. ဒီးကဆိၣ်မးနၤလၢနမဲာ်သၣ်လီၤ.” (ယိၤဘး ၂:၄, ၅) အခဲအံၤ မ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ်ဆီတလဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလံဧါ. တဆီတလဲနီတစဲးဘၣ်. ပူၤကွံာ်အနံၣ်အါမးဝံၤအလီၢ်ခံ ဖဲမုၣ်ကီၤလံၢ် ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤအီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်အခါ အဝဲစံးအၢစံးသီဒံး ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၀) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မုၣ်ကီၤလံၢ် စံးအၢစံးသီဒံးဝဲ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးထံၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် ကဂ့ၢ်လိာ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ပၢ ဒီးပတုာ်မၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.

^၉ ဖဲနဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်အခါ ထံၣ်တမှံကွၢ်တၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤတက့ၢ်. မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အိၣ်လၢအဝဲတကပၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကွၢ်နၤဒီးစံးဝဲလၢ နကတူၢ်ၡူနသးလီၤ. မ့မ့ၢ်အဝဲတကပၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်, ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢအအိၣ်ဝဲလၢမူခိၣ်တဖၣ်ဒီး မူခိၣ်ကလူးအါအါဂီၢ်ဂီၢ် ခိးကွၢ်နၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်လၢ နဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘၣ်နၤလီၤ. ခီဖျိလၢ နတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်န့ၢ်ဒီး တီဒီးယဟိဝၤယွၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်အသးကခုဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးနကနၢ်ဟူလၢ ယဟိဝၤယွၤကစံးဘၣ်နၤလၢ– “ယဖိခွါဧၢ, ကူၣ်တၢ်သ့, ဒီးမၤသးခုယသး  ဒ်သိးယကစံးဆၢ ပှၤလၢအဒုၣ်ဒွဲၣ်ယၤန့ၣ်တက့ၢ်.”—ကတိၤဒိ ၂၇:၁၁.

၁၀. ယ့ၣ်ၡူးကွၢ်စိဃီၤ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ကန့ၢ်ဘၣ်ဝဲခီဖျိ အတၢ်သးတီအဃိ ပကွၢ်လိအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၀ ကွၢ်စိဃီၤ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်တက့ၢ်. ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ နလဲၤတၢ်လီၢ်တတီၤတက့ၢ်. လၢကျဲန့ၣ် နကဘၣ်လဲၤခီဂာ်ကျဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လာ်တဘိ (tunnel) လီၤ. ကျဲအံၤခံးဝဲ ဒီတဘိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နသ့ၣ်ညါလၢ နမ့ၢ်ဆဲးလဲၤန့ၣ် နကဖျိထီၣ်လၢအဝဲတကပၤဒီး နကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကပီၤလီၤ. ပတၢ်အိၣ်မူစ့ၢ်ကီးလီၤဂာ်ဒ် တၢ်လဲၤအံၤလီၤ. နကလဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအကီအခဲဒိၣ်မးတုၤဒၣ်လဲာ် နကဆိကမိၣ်လၢ နတူၢ်တပှဲၤလၢၤဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးဒၣ်လဲာ် ကတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲပှၤပျၤထီၣ်အီၤလၢ သ့ၣ်တၢၣ်လိၤအခါ အဝဲတူၢ်ဘၣ်တၢ်မဲာ်ဆှးဒီး ကဆါဝဲနးနးကလဲာ်လီၤ. တၢ်အံၤကမ့ၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်အကီအခဲဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. အဝဲတူၢ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ အဝဲကွၢ်ဃီၤတၢ်ဆူ– “တၢ်သးခု အိၣ်ပာ်လီၤအသးလၢအမဲာ်ညါ” န့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၂, ၃) ယ့ၣ်ၡူးသးစၢၢ်ဆၢ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲခီဖျိ အတၢ်သးတီအဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၤကပီၤ ကစၢ်ယွၤအမံၤဒီး ဆီၣ်ထွဲကစၢ်ယွၤအတၢ်ပၢတၢ်ပြးန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်မၤကွၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်ဒီး မ့မ့ၢ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ မူခိၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်လ့ပစီလၢ ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်တဖၣ် ကမၤလီၤဘှံးပသးဒီး ကမၤဘၣ်ဒိပှၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကအိၣ်ဒၣ်ထဲတစိၢ်တလီၢ်လီၤ.

၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးတဲသကိး- “ပှၤလၢအဝံသးစူၤတၢ်” တဖၣ်အဂ့ၢ်လဲၣ်.

^၁၁ ပတတူၢ်ဘၣ်တၢ်ထဲတဂၤဧိၤဘၣ်. ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်အခါ ဒ်သိးပဂံၢ်ပဘါကအိၣ်ဝဲအဂီၢ် တၢ်မၢဖိပ့းတရူးကွဲးဝဲဒ်အံၤ– “အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤလၢတၢ်နာ်အပူၤ, ဒီးတြီအဝဲဒၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုသ့ၣ်ညါလၢ သုဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခဲလၢာ် ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တမံၤဃီအံၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ.” (၁ ပ့းတရူး ၅:၉) “ပှၤလၢအဝံသးစူၤတၢ်” တဖၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပှၤ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ ဒီးဒ်သိးပဃ့ၢ်တုၤလၢအကတၢၢ်ကကဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်တီတုၤလၢအကတၢၢ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးလီၤ. (ယၤကိာ် ၅:၁၁) ပကကွၢ်သကိး တၢ်အဒိအတဲာ်တနီၤလီၤ. ^[၁]—ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအကတၢၢ်တက့ၢ်.

၁၂. ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ ခ့ရူာ်တဖၣ်အအိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ ခ့ရူာ် န့ၣ်မ့ၢ်မူခိၣ်ကလူးလၢ အပတီၢ်ထီတဖၣ်လီၤ. ဖဲစီၤအၤဒၣ်ဒီး နီၢ်အံၣ်အုမၤတၢ်ဒဲးဘးဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ ခ့ရူာ်တဖၣ်မူဒါအသီလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. မူဒါဝဲအံၤ အလီၤဆီန့ၢ်ဒံး အဝဲသ့ၣ်အမူဒါလၢမူခိၣ်လီၤ. ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢ အကီအခဲအခါ အဝဲသ့ၣ်အဒိအတဲာ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢပဂီၢ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ “ပာ်ခ့ရူာ်တဖၣ် လၢဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ်အလီၢ် မုၢ်ထီၣ်တခီ, ဒီးနးမ့ၣ်အူ လၢအတရံးအသးကိးခီဒဲး ဒ်သိးအကပၢၤသ့ၣ်တၢ်မူအကျဲလီၤ.” ^[၂] (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအကတၢၢ်တက့ၢ်.) (၁ မိၤၡ့ ၃:၂၄) လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခ့ရူာ်တဖၣ်အံၤ ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ် မ့တမ့ၢ် ဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤအသးလၢ တၢ်မၤအံၤတကြၢး ဝဲဒီးအီၤဘၣ်လီၤ. တၢ်တကၢၣ်အဝဲသ့ၣ်အသးဘၣ်, မၤဝဲလၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤလၢပှဲၤဝဲမူဒါအံၤ တုၤအမူဒါဝံၤဝဲတစုလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အမူဒါဝဲအံၤ ကဝံၤဝဲဖဲ ထံလုၢ်ဘၢတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံဒီး ကယံာ်ဝဲအနံၣ် ၁,၆၀၀ ဘျဲၣ်လီၤ.

၁၃. စီၤယိၤဘး တူၢ်တၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်.

^၁၃ စီၤယိၤဘး မ့ၢ်ပှၤလၢအသးတီတဂၤလီၤ. တဘျီတခီၣ် နသးကဘၣ်ဒိ ခီဖျိလၢ နဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး နတံၤသကိးတဖၣ် တဲဆါနၤအဃိလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကသူၣ်အုးသးအုး လၢတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဃိ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢနအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဂၤ သံဝဲအဃိလီၤ. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ, ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဟံးန့ၢ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ စီၤယိၤဘးအဒိအတဲာ်တက့ၢ်. (ယိၤဘး ၁:၁၈, ၁၉; ၂:၇, ၉; ၁၉:၁-၃) ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤယိၤဘးတူၢ်ဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အံၤ သတူၢ်ကလာ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲတသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတတူၢ်ၡူအသး နီတဘျီဘၣ်. ဒ်သိးအဝဲတူၢ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးတအဲၣ်ဒိးမၤသးအုး ယဟိဝၤယွၤအသးဘၣ်. (ယိၤဘး ၁:၁) မုာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ဖှီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ထီဘိန့ၣ်စီၤယိၤဘးအဲၣ်ဒိးမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးလီၤ. ဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤစၢၤစီၤယိၤဘး ခီဖျိတဲဘၣ်အီၤ အစုအတၢ်ဘၣ်တ့လၢ အလီၤလိၢ်လီၤလးတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤယိၤဘးနာ်ဝဲလၢ အဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဘး ၄၂:၁, ၂) ဒ်စီၤယိၤဘးဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤဝဲအသိး တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ် “ယွၤမၤဘီၣ်ထီၣ်ညီထီၣ် ကဒါက့ၤကဒီးအီၤ, ဒီးဟ့ၣ်အီၤတၢ်လၢ အအိၣ်တ့ၢ်ဒီးအီၤလၢညါခံစးန့ၣ်လီၤ.” စီၤယိၤဘးအိၣ်မူဘၣ်ဝဲအ “နံၣ်အါလါအါန့ၣ်လီၤ”—ယိၤဘး ၄၂:၁၀, ၁၇, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.

၁၄. ဒ် ၂ ကရံၣ်သူး ၁:၆ ပာ်ဖျါဝဲအသိး စီၤပီလူးတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်ကဲအဃိ ကဲထီၣ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ တၢ်မၢဖိပီလူး. မ့ၢ်နတူၢ်ဘၣ် တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. ခီဖျိလၢနမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ မ့တမ့ၢ် ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တဂၤလၢ အမူဒါအါအဃိ မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တၢ်မၢဖိပီလူး အဒိအတဲာ်မၤစၢၤနၤသ့လီၤ. စီၤပီလူးန့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဒီး ထီဘိန့ၣ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၃-၂၉) ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူးတတူၢ်ၡူအသး နီတဘျီဘၣ်. အဃိအဒိအ တဲာ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. (ဖး ၂ ကရံၣ်သူး ၁:၆ တက့ၢ်.) နၤစ့ၢ်ကီးနတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ် မ့ၢ်ကဲဒ်စီၤပီလူးအသိးန့ၣ် နကကဲထီၣ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢပှၤဂၤအဂီၢ်လီၤ.

၁၅, ၁၆. (က) တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်. (ခ) “တၢ်ဝံသးစူၤအိၣ်ဒီး အတၢ်မၤအလၢအပှဲၤ” ကသ့ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.

^၁၅ စီၤယၤကိာ်ကွဲးဝဲဒ်အံၤ– “မ်တၢ်ဝံသးစူၤအိၣ်ဒီး အတၢ်မၤအလၢအပှဲၤ, ဒ်သိးသုကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်, ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်, ဒီးတလီၤစှၤဘၣ်လၢ တၢ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.” (ယၤကိာ် ၁:၄) “တၢ်ဝံသးစူၤအိၣ်ဒီး အတၢ်မၤအလၢအပှဲၤ” ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲပဘၣ်လဲၤခီဖျိ တၢ်မၤကွၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အခါ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ, တၢ်သ့ၣ်ညါဆၢက့ၤ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံထီဘိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အခါ ပသ့ၣ်ညါလၢ ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ အါန့ၢ်ဒံးအလီၢ်လီၤ. ခီဖျိလၢပလဲၤခီဖျိတၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ ပတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ကအိၣ်အါထီၣ်လၢပပူၤလီၤ.

^၁၆ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိလၢ အဂ့ၤန့ၢ်ဒံးလၢညါန့ၣ်လီၤ. အဃိ တမ့ၢ်လၢ ပကလုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒ်သိးပဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အံၤ ကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲချ့ချ့အဂီၢ်ဘၣ်. အဒိ ဖဲတၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်သိးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ဟဲနုာ်လီၤဆူ ပခိၣ်နူာ်ပူၤအခါ ပတဘၣ်ပျဲ တၢ်လ့ပစီအံၤမၤနၢၤပှၤဘၣ်. ဒ်သိးနဂ့ၢ်လိာ် တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်အံၤကန့ၢ်အဂီၢ် ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တက့ၢ်. နဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အထီဒါနၤအိၣ်ဧါ. မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဟ့ၣ်အၡူတဂ့ၤ. ပာ်လီၤနသးလၢ နကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤထီဘိတက့ၢ်. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်ဒီး နတၢ်နာ် ယဟိဝၤယွၤ ကအါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ထီဘိန့ၣ်နကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ– နကဒိးန့ၢ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် နကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ တုၤလၢအကတၢၢ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၅:၃-၅; ယၤကိာ် ၁:၁၂.

၁၇, ၁၈. (က) တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ တုၤအကတၢၢ် အရ့ဒိၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်. (ခ) ဒ်တၢ်အကတၢၢ် ဟဲဘူးထီၣ်အသိး ပနာ်န့ၢ်တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.

^၁၇ ပကဘၣ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤ ထဲတစိၢ်ဖိတမ့ၢ်ဘၣ်. ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး တုၤလၢအကတၢၢ်လီၤ. ထံၣ်တမှံကွၢ် ကဘီလၢလီၤဘျၢတဘ့ၣ်တက့ၢ်. ဒ်သိးပှၤဒိးကဘီဖိတဖၣ် ကပူၤဖျဲးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ပီၢ်ထံ တုၤလၢထံကၢၢ်နံၤလီၤ. ပှၤလၢအစးထီၣ်ပီၢ်ထံဒီး ပာ်စၢ်လီၤအသးတဖၣ်န့ၣ် ကလီၤအုးသံလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤလၢတပီၢ်ထံတုၤလၢ ထံကၢၢ်နံၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကလီၤအုးသံဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးအိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤန့ၣ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲလီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး စံးဝဲလၢ “ပတလီၤဘှံးဘၣ်.” မ်ပအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်စီၤပီလူး အသိးတက့ၢ်. —၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁, ၁၆.

^၁၈ တၢ်မၢဖိပီလူး နာ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကတီဒီးယွၤတုၤအကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူးကွဲးဝဲလၢ “မ့မ့ၢ်လၢတၢ်န့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်အပူၤ, ပမ့ၢ်ပှၤလၢအမၤနၢၤတၢ်လၢလၢပှဲၤပှဲၤ, လၢပှၤလၢအအဲၣ်ပှၤအဃိလီၤ.‏ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယနာ်လၢတၢ်သံမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်မူမ့ၢ်ဂ့ၤ, ကလူးမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အဒိၣ်အခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အစိအကမီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢအတအိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢထးခီမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢလာ်ခီမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ဘၣ်တ့အဂုၤအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, မၤလီၤဖးပှၤဒီးယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလၢအအိၣ် လၢပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပူၤ, တသ့ဘၣ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၈:၃၇-၃၉) ပမ့ၢ်တဲလိၤလိၤန့ၣ် တဘျီတခီၣ်ပလီၤဘှံးလီၤတီၤသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ်ပကွၢ်လိ စီၤကံးဒဧိၣ်ဒီးအပှၤတဖၣ်တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် လီၤဘှံးလီၤတီၤသနာ်က့ တဟ့ၣ်အၡူဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် “လူၤဝဲ” အဒုၣ်အဒါတုၤလၢအကတၢၢ်လီၤ. —စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၈:၄.