၁, ၂. ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မနုၤလဲၣ်.

စးထီၣ်လၢ စီၤဟ့းဘ့းလးအစိၤ တုၤလီၤလၢ ပစိၤခဲအံၤ ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်လၢ အတီဒီးအီၤခဲလၢာ်န့ၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ကိးဂၤဒဲးလီၤ. စီၤပီလူးတဲဝဲ ပှၤဧ့ၤဘြံၤခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ဒ်သိးသုကမၤ တၢ်ဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသးဒီး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ် “သုဘၣ်တၢ်ဒုးလိာ်ယၤလိာ်လၢ တၢ်ဖှီၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အပူၤ” လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၃၂-၃၄) စီၤပီလူးထိၣ်သတြီၤဝဲ ခရံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤဂာ်ဒ် ပှၤပြၢတၢ်လၢကြံးအစိၤဒ်သိးဒီး ပှၤဃ့ၢ်ပြၢ, ပှၤကနိဒီး ပှၤထိပြၢလိာ်သးန့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁, ၄) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပဘၣ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ ပသးသမူအဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးဒုၣ်ဒါလၢ အဲၣ်ဒိးမၤတံာ်တာ်ပှၤဒီး အဲၣ်ဒိးမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ပတၢ်သးခု ဒီးတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အခဲအံၤဒီး ခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

^၂ ပဒုၣ်ပဒါအဒိၣ်ကတၢၢ်လၢပဘၣ် “ကနိ” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲမုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်လ့ပစီတဖၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိဒီး အတၢ်ထံၣ်, ဟးဆှဲးတၢ်မၤလၢအတဂ့ၤတဘၣ် ဒ်သိးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ် အီမိာ် ဒီးတၢ်အီမူၤသံး မ့တမ့ၢ် တၢ်သူကသံၣ်မူၤဘှီးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ်မၤနၢၤ ပတၢ်သးဟးဂီၤဒီး ပနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃-၆; ကလီးစဲ ၃:၅-၉.

၃. ဒ်သိး ပဒုးဆၢက့ၤပဒုၣ်ပဒါကန့ၢ်အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤသိၣ်လိနဲၣ်လိပှၤဒ်လဲၣ်.

^၃ ဒုၣ်ဒါလၢ အဂံၢ်ဆူၣ်တဖၣ်အံၤ ပဒုးနၢၤအီၤကသ့ဧါ. ပဒုးနၢၤအီၤသ့ ဘၣ်ဆၣ်ကကီဝဲလီၤ. စီၤပီလူးထိၣ်သတြီၤလီၤအသးဒ်အမ့ၢ် ပှၤထိတၢ်ဖိတဂၤလီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ– “ယဃ့ၢ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိး, ဒ်ပှၤသးဒ့ဒီအသိးတမ့ၢ်ဘၣ်. ယထိတၢ်ဒ်န့ၣ်အသိး, ဒ်ပှၤတီၢ်ကလံၤအသိးတမ့ၢ်ဘၣ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၉:၂၆) ဒ်ပှၤထိတၢ်ဖိတဂၤ ဘၣ်ထိဆၢက့ၤဝဲ ပှၤလၢ အထိဒီးအီၤတဂၤအသိး ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပဘၣ်က့ၤဒုးဆၢက့ၤပဒုၣ်ပဒါစ့ၢ်ကီးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤ ဒီးသိၣ်လိနဲၣ်လိပှၤဒ်သိး ပဒုးဆၢက့ၤပဒုၣ်ပဒါကသ့အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤစၢၤပှၤခီဖျိ လံာ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲမၤစၢၤစ့ၢ်ကီးပှၤခီဖျိ လံာ်လဲၢ်လၢတၢ်ကရၢကရိထုးထီၣ်ဝဲ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်တနွံဘၣ်တနွံ, ကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤစၢၤလၢ ကစၢ်ယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နဟံးန့ၢ်အီၤစ့ၢ်ကီးဧါ. နမ့ၢ်တဟံးန့ၢ်အီၤဘၣ်န့ၣ် ဖဲနဒုးဆၢက့ၤနဒုၣ်နဒါအခါ နကလီၤဂာ်ဒ်ပှၤထိတၢ်ဖိလၢအထိ ကလံၤအသိးလီၤ.

၄. ဒ်သိးမုၣ်ကီၤလံၢ် သုတမၤနၢၤပှၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

^၄ ပကဘၣ်အိၣ်ပလီၢ် ပသးထီဘိလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ ပဒုၣ်ပဒါန့ၣ်ကဟဲဒုးပှၤဖဲ ပတပလီၢ်ပသး ဒီးပဂံၢ်လီၤစၢ်အဆၢကတီၢ်အဃိလီၤ. လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ပလီၢ် ဒီး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဒ်အံၤလီၤ– “သုတဒိးတၢ်မၤနၢၤသုလၢ တၢ်အၢတၢ်သီတဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အၢ လၢတၢ်ဂ့ၤန့ၣ်တက့ၢ်.” (ရိမ့ၤ ၁၂:၂၁) ပမ့ၢ်ဆဲးဒုးတၢ်န့ၣ် ပမၤနၢၤတၢ်အၢသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပဂံၢ်မ့ၢ်လီၤစၢ်ဒီး ပမ့ၢ်တဆဲးဒုးတၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်လ့ပစီ ဒီးပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် မၤနၢၤပှၤသ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တဘၣ်ဟ့ၣ်ၡူနီတဘျီတဂ့ၤ. တဘၣ်သးဆံးဒီး ပျဲနစုလီၤစၢ်တဂ့ၤ.—၁ ပ့းတရူး ၅:၉.

၅. (က) ဒ်သိး ပကမၤတၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးဒီး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ပကတဲသကိး မတၤတဖၣ်အဂ့ၢ်လဲၣ်.

^၅ ဒ်သိးပမၤနၢၤ မုၣ်ကီၤလံၢ်ကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ထီဒါအီၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ပအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဘၣ်ယွၤအသးဒီး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဃိလီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆ စံးဝဲလၢ– “ပှၤလၢအဟဲဃီၤဆူယွၤအအိၣ်, ဘၣ်နာ်လၢအအိၣ်, ဒီးလၢအမ့ၢ်ပှၤဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဘျုးလၢ ပှၤလၢအဃုအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.” တၢ်ဃုယွၤလၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ နဂုာ်ကျဲးစၢးမၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤလီၤ. (မၤတၢ် ၁၅:၁၇) လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ပှၤလၢအမၤဒ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. အဒိ စီၤယၤကိာ်, နီၢ်ရၤဃ့လး, စီၤယိၤသးဒီး စီၤပီလူးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်ကိးဂၤဒဲး လဲၤခီဖျိဝဲန့ၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလီၤ. ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤသ့လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.

၆. ဖဲစီၤယၤကိာ်ကနိဒီး မူခိၣ်ကလူးအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိအဝဲတဟ့ၣ် အၡူဘၣ်လဲၣ်, ဒီးအဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးန့ၣ်တက့ၢ်.)

^၆ ပှၤတီပှၤလိၤစီၤယၤကိာ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်ဆၣ် အဝဲလဲၤခီဖျိဝဲန့ၢ် မ့ၢ်လၢအဝဲအဲၣ်ဝဲယဟိဝၤယွၤ ဒီးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ အတၢ်ရ့လိာ်အသးဒီးအီၤအဃိလီၤ. အဝဲနာ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကဆိၣ်ဂ့ၤအချံအသၣ်န့ၣ် သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂၈:၃, ၄) ဖဲစီၤယၤကိာ်ဘူးကပှဲၤထီၣ်လၢ အနံၣ်တကယၤအခါ ဒ်သိးအဝဲကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ် အဝဲကနိဒီးမူခိၣ်ကလူးလီၤ. (ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၂:၂၄–၂၈ တက့ၢ်.) မ့ၢ်စီၤယၤကိာ် အဂံၢ်ဆူၣ်အဘါဆူၣ်တုၤ ကကနိဒီး မူခိၣ်ကလူးလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂံၢ်အဘါန့ၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်လၢအဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်ဒီး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲကဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ စီၤယၤကိာ်အတၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဒီး ယွၤကိးအီၤလၢ စီၤအံၣ်စရ့လးလီၤ. အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပှၤလၢအတဟ့ၣ်ၡူဘၣ်ဒီး ပြၢတၢ်ဒီးယွၤလီၤ. ဒ်စီၤယၤကိာ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအသိး ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ တၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ စ့ၢ်ကီးလီၤ.

၇. (က) နီၢ်ရၤဃ့လး တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သူၣ်အုးသးအုးမနုၤလဲၣ်. (ခ) နီၢ်ရၤဃ့လးမၤဝဲဒ်လဲၣ် ဒီးအဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤလဲၣ်.

 ^၇ စီၤယၤကိာ်အမါသးဘိ နီၢ်ရၤဃ့လး စ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤဒီး အဝၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးထံၣ်ဝဲနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ဝဲတခါလီၤ. နီၢ်ရၤဃ့လးန့ၣ်အဖိအိၣ်တန့ၢ်ဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အစိၤ ပှၤဖိမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢ အလီၤ သူၣ်အုးသးအုးဒိၣ်မးတခါလီၤ. ဒ်သိး အဝဲကမၤနၢၤဝဲ တၢ်သူၣ်အုးသးအုးအဂီၢ် အဝဲမၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲတဟ့ၣ်ၡူဘၣ် လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကစၢ်ယွၤစံးဆၢ အတၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ် ဒီးလၢခံအဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒီး အဖိအိၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးအဝဲစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ယကနိ . . . ဒီးယမၤနၢၤတၢ်လီၤ.”—၁ မိၤၡ့ ၃၀:၈, ၂၀-၂၄.

၈. စီၤယိၤသးကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲမနုၤလဲၣ် ဒီးအဝဲကဲထီၣ်တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၈ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဖဲစီၤယိၤသးဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ အဝဲကကွၢ်လိဝဲအပၢ် စီၤယၤကိာ်ဒီး အမိၢ်နီၢ်ရၤဃ့လး အတၢ်သးတီန့ၣ်လီၤ. ဖဲစီၤယိၤသးအိၣ် ၁၇ နံၣ်အခါ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် သးက့ၣ်အီၤအဃိ ဆါကွံာ်အီၤလၢ ကုၢ်အလီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲအအိၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤအခါ အဝဲအတၢ်ကမၣ်တအိၣ် နီတမံၤဘၣ်သနာ်က့ ပှၤဆိကမိၣ်ကမၣ်အီၤအဃိ ဘၣ်အိၣ်ဝဲလၢ ဃိာ်ပူၤတဘျုးနံၣ်ညါ. (၁ မိၤၡ့ ၃၇:၂၃-၂၈; ၃၉:၇-၉, ၂၀, ၂၁) ဘၣ်ဆၣ်စီၤယိၤသး အသးတဟးဂီၤ, တသးဆါတၢ်ဒီး တက့ၤမၤကၣ်တၢ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ အဝဲပာ်ဒိၣ်ဝဲအတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ လၢအသူၣ်ဒီဖျၢၣ် အသးဒီဖျၢၣ်အဃိ လီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၁၉:၁၈; ရိမ့ၤ ၁၂:၁၇-၂၁) ပကွၢ်လိ စီၤယိၤသး အဒိအတဲာ်သ့ဝဲလီၤ. လၢပနီၢ်ဆံးအခါ ပတၢ်အိၣ်မူမ့ၢ်ကီမ့ၢ်ခဲ မ့တမ့ၢ် ပတၢ်အိၣ်မူခဲအံၤ မ့ၢ်လီၤဂာ်လၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ် သနာ်က့ ဒ်သိးပကမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်ဆဲးဒုးဒီး ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤလီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပနာ်သ့နီၢ်နီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤပှၤလီၤ.—ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၉:၂၁–၂၃ တက့ၢ်.

၉. ပကွၢ်လိမၤဒိး စီၤယၤကိာ်, နီၢ်ရၤဃ့လးဒီး စီၤယိၤသးကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်တတီတလိၤ, တၢ်ကွၢ်တလီၤ, မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမဲာ်ဆှးနၤ ဒီးတကးဒံးဘၣ် ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ကသးက့ၣ်နၤလီၤ. နမ့ၢ်ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် တဘၣ်သးလီၤစၢ်တဂ့ၤ. မ့မ့ၢ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ စီၤယၤကိာ်, နီၢ်ရၤဃ့လးဒီး စီၤယိၤသးအဒိအတဲာ် ဒ်သိးနဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤ ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ယွၤမၤဆူၣ်ထီၣ်ဒီး ဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဟ့ၣ်ၡူဘၣ်ဒီး ဆဲးအိၣ်မူဒ် အတၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်အသိးလီၤ. မ့ၢ်လၢပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အဆၢကတီၢ်အဃိ ပကဘၣ် သးစၢၢ်ဆၢဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ခါဆူညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လီၤ. ဒ်သိးနကမၤတၢ်ဘၣ်ယွၤအသးအဂီၢ် မ့ၢ်နဂုာ်ကျဲးစၢး ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါဒီးကနိ တၢ်လၢအမၤတံာ်တာ်နၤတဖၣ်ဧါ.

၁၀, ၁၁. (က) ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ် ကနိလဲၣ်. (ခ) ဒ်သိးပကမၤ တၢ်ဃုထၢလၢအဘၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤပှၤသ့လဲၣ်.

^၁၀ ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ကနိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ ပတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အကမၣ်တဖၣ်သ့ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တမုာ်အါအါဘၣ်, အဂၤတနီၤနီၤန့ၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒီးအဂၤတနီၤနီၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကပျၢ်ပှၤလၢအမၤဘၣ်ဒိအီၤတဂၤ အတၢ်ကမၣ်အဂီၢ်ကီဝဲလီၤ. ပဝဲဒၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ပမၤယွၤအတၢ်မၤ အနံၣ်မ့ၢ်ယံာ်ထဲလဲၣ်ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ် ဒုးဆၢက့ၤတၢ်တမံၤလၢ်လၢ်လၢ အကမၤတံာ်တာ်ပှၤ ဒ်သိးပကမၤယွၤလၢ အဆိၣ်ဂ့ၤပှၤလၢ အသးတီတဖၣ် အတၢ်အဂီၢ်လီၤ.

^၁၁ ပကကဲခရံာ်ဖိဒီး ပကမၤတၢ်လၢအဘၣ်အဂီၢ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအညီဘၣ်. လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲ ပကဘၣ်ဒုး ပနီၢ်ကစၢ် အတၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အကမၣ်တဖၣ်အခါလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၁၇:၉) နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒီး ဃ့အသးစီဆှံ အတၢ်မၤစၢၤတက့ၢ်. တၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဒီး သးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤန့ၣ် ကဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်နဂံၢ်နဘါ ဒ်သိးနကမၤတၢ်လၢအဘၣ် ဒီးနကန့ၢ်ဘၣ်ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဆၢတဲာ်လီၤနသးလၢ နကဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်မူဒ် နတၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်အသိးတက့ၢ်. ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးဖးလံာ်စီဆှံကိးနံၤဒဲး ဒီးဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နနီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအဂီၢ်တက့ၢ်.—ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၃၃ တက့ၢ်.

၁၂, ၁၃. ခရံာ်ဖိခံဂၤအံၤ ဒ်သိးကဒုးနၢၤဝဲ တၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အကမၣ်အဂီၢ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဒ်လဲၣ်.

^၁၂ တၢ်အဒိအတဲာ်အါမး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယွၤအကလုၢ်ကထါ, အသးစီဆှံ ဒီးလံာ်လဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ် မၤစၢၤဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် ဒ်သိးကမၤနၢၤကွံာ် အတၢ်သးကွံ လၢအကမၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသးစၢ်တဂၤဖးဘၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တခါလၢ လံာ်လၢအမ့ၢ် (Awake! of December 8 2003) အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “နထီဒါ တၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အကမၣ်တဖၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.” အဝဲဖးဝဲဝံၤဒီး တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. တဲဝဲလၢ “ယဘၣ်ဒုးဆၢက့ၤ ယတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတကြၢးတဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယဖးဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအခါ ယသ့ၣ်ညါလၢ ‘ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အါဂၤ ဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးဝဲ တၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အကမၣ်အံၤစ့ၢ်ကီးအဃိ’ ယသ့ၣ်ညါလၢ တမ့ၢ်ထဲယၤတဂၤဘၣ် ဒီးယဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်လဲၤခီဖျိဝဲဒ်အံၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.” တကးဒံးဘၣ် သးစၢ်တဂၤအံၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဖဲ “ပှၤအိၣ် မူလၢ ပှၤမဲာ်ညါတမံၤပှၤလီၢ်ခံတမံၤ န့ၣ်မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤတူၢ်လိာ်ဝဲဧါ” လၢ (Awake! of October 8 2003) အပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤအပူၤစ့ၢ်ကီး ပှၤတနီၤနီၤ ဘၣ်ဒုးအနီၢ်ကစၢ် အတၢ်သးကွံထီဘိဒ် ‘တၢ်ဆှုၣ်အိၣ်လၢ အဖံးအညၣ်အကျါ’ အသိးလီၤ.(၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၇) အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်အသးဒ်အံၤသနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢခါဆူညါန့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သးစၢ်အံၤစံးဝဲ “လၢတၢ်ဂ့ၢ်အဝဲန့ၣ်အဃိ ဖဲတနံၤဘၣ်တနံၤ လဲၤပူၤကွံာ်အခါ ယဆိကမိၣ်လၢ ယအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီသ့မၢၤ. ဒီးယစံးဘျုးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ အဝဲသူဝဲ အတၢ်ကရၢကရိလၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပူၤဖျဲးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢဝဲအံၤအပူၤ အဃိလီၤ.”

^၁၃ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အအိၣ်လၢ အမဲရကၤတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိတက့ၢ်. အဝဲကွဲးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ယအဲၣ်ဒိးစံးဘျုးစံးဖှိၣ်ဘၣ်သု ခီဖျိသုဟ့ၣ်ဒုးအီၣ်ပှၤ နီၢ်သးတၢ်အီၣ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ် ဒ်ပလိၣ်ဘၣ်အသိးအဃိလီၤ. ယတူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အီၤလၢ ယဂီၢ်လီၤ. ယဘၣ်ဒုးဒီး တၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ဝဲန့ၣ် တဘျုးနံၣ်လံ. တဘျီတခီၣ် ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယအဲၣ်ဒိး ပျၢ်စုပျၢ်ခီၣ် ဒီးတူၢ်ၡူယသးလီၤ. ယသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အမ့ၢ်ပၢ်တဂၤလၢ အသးကညီၤတၢ်သ့ ဒီးပျၢ်ပှၤတၢ်ကမၣ်ညီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ယတသးဟ့ တၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အကမၣ်ဘၣ်အဃိ ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယတဒိးန့ၢ်ဘၣ်ယွၤ အတၢ်မၤစၢၤဘၣ်. တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တခါအံၤ ဘၣ်ဒိဝဲ ယတၢ်အိၣ်မူကိးသနၢၣ်ဒဲးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ယဖးဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအမ့ၢ် ‘မ့ၢ်နအိၣ်ဒီး သးလၢအအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤဧါ’ လၢ Watchtower of March 15 2013 အပူၤလီၤ. ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးမၤစၢၤယၤ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.”

၁၄. (က) စီၤပီလူးဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်ဆၣ် အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်လဲၣ်. (ခ) ပမၤနၢၤ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ဖး ရိမ့ၤ ၇:၂၁–၂၅ တက့ၢ်. စီၤပီလူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပကဒုးဆၢက့ၤ ပတၢ်သးကွံလၢ အတဂ့ၤဘၣ်ဒီး ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအညီဘၣ်. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ အဝဲနာ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးနာ်လၢယွၤကမၤစၢၤအီၤ ဒီးအဝဲမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အနာ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် အဝဲကမၤနၢၤတၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်လၢပဝဲဒၣ်မီၤ. ပမၤနၢၤပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ကသ့ဧါ. ပမ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိးစီၤပီလူးဒီး ပာ်ဂံၢ်ပာ်ဘါယဟိဝၤယွၤ ဒီးပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပနာ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် ပမၤနၢၤ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်သ့ဝဲလီၤ.

၁၅. ဒ်သိးပကတီတုၤအကတၢၢ်ဒီး မၤနၢၤတၢ်မၤကွၢ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ တဘျီတခီၣ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤ ကဘၣ်ပှၤဒ်သိး အဝဲကသ့ၣ်ညါ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. အဒိ ပနီၢ်ကစၢ် မ့တမ့ၢ် ပဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤဂၤ အိၣ်မ့ၢ်တဆူၣ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ပကမၤဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်နာ် ယဟိဝၤယွၤလၢ ပသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ် ပကဃ့ကညးအီၤလၢကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ, တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီဒီး ကအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်အဂီၢ်လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၄:၁၃) အဒိ ခရံာ်ဖိလၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢပလိၣ်ဘၣ် ဒ်သိးပမၤနၢၤ တၢ်မၤကွၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.

၁၆, ၁၇. နဆၢတဲာ်လီၤနသးလၢ နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၆ မုၣ်ကီၤလံၢ်အဲၣ်ဒိးထံၣ်ဝဲလၢ နဂံၢ်နဘါလီၤစၢ်, နဟ့ၣ်ၡူနသးဒီး နစုအဂံၢ်အဘါစၢ်လီၤဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဆၢတဲာ်လီၤနသးလၢနက “ဟံးဃာ်တၢ်အဂ့ၤတက့ၢ်.” (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂၁) နဒုးနၢၤ မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အပၢဝဲအံၤ ဒီးတၢ်သူၣ်လီသးကွံ အကမၣ်တဖၣ်သ့ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်နာ်နီၢ်နီၢ်လၢ ယွၤကမၤစၢၤ ဒီးဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်နဂံၢ်နဘါန့ၣ် နကမၤနၢၤတၢ်လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၄:၇-၉; ကလၤတံ ၆:၉.

^၁၇ လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဆဲးဒုး, ဆဲးထီဒါ, ဆဲးကနိ ဒီးဆဲးထဲးဂံၢ်ထဲးဘါတက့ၢ်. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤက ‘လူလီၤန့ၢ်နၤ လၢတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ တုၤအလီၢ်တတြီၢ်ဘၣ်’ န့ၣ်လီၤ.—မၤလကံ ၃:၁၀.