ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်
တၢ်မၢဖိပီလူးကွဲးဝဲလၢ “တၢ်လ့ပစီလၢအဆူၣ်ကဲၣ်ဆိး, လၢသုဒိးတကဲဘၣ်န့ၣ်” ယဟိဝၤယွၤ“တဒုးဒိးဘၣ်သုဘၣ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၃) လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢဆိပာ်ဝဲတၢ်မၤကွၢ် လၢပဂီၢ်လၢပတူၢ်အီၤကဲ လၢပကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်ဧါ.
တၢ်ကတိၤအံၤမ့မ့ၢ် အမ့ၢ်အတီန့ၣ် ပတၢ်အိၣ်မူကဘၣ်ဒိဒ်လဲၣ်, ဆိကမိၣ်ကွၢ်တၢ်အဒိတခါတက့ၢ်. အဒိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ အဖိခွါမၤသံလီၤအသးလီၤ. ဖဲန့ၣ်ပၢ်အံၤအသးကဘၣ်ဒိဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးအဝဲကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ကွၢ်ဝဲတၢ်ကမၤအသးခါဆူညါ ဒီးဃုထၢပာ်ဝဲလၢ အီၤဒီးအမါကဘၣ်တူၢ်ဝဲတၢ်သူၣ်အုးသးအုးဧါန့ၣ်လီၤ. လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အံၤအပူၤ ပဝဲအါဂၤ ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်အုးသးအုးအါမံၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မ့ၢ်ပကြၢးနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဃုထၢဆိပာ်ဝဲ တၢ်လၢကဟဲကဲထီၣ်အသးလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤခဲလၢာ်န့ၣ်ဧါ.
ဖဲပသမံသမိးကွၢ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၃ အခါ ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢဆိပာ်ဝဲတၢ်မၤကွၢ် လၢပဂီၢ်လၢပကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်အီၤန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်. ပကသမံသမိးကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်ထံၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်တၢတထံၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကဃုထၢတၢ်လၢ တၢ်သဘျ့အပူၤလီၤ. အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပမၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၃၀:၁၉, ၂၀; ယိၤၡူ ၂၄:၁၅) ပမ့ၢ်မၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ အဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသးန့ၣ် ပခိးကွၢ်လၢ်ယွၤအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲသ့ဝဲလီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၆:၉) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်မၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢကမၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ အဟဲကဲထီၣ်အသးလၢ ပတၢ်ဆၢတဲာ်အဃိလီၤ. (ကလၤတံ ၆:၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ဃုထၢန့ၢ်ပှၤတၢ်လၢပကဘၣ်တူၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပအိၣ်ဒီး တၢ်ဃုထၢတၢ်လၢတၢ်သဘျ့နီၢ်နီၢ်ဒံးဧါ.
ခံထံၣ်တထံၣ်န့ၣ်, ယဟိဝၤယွၤတဒီသဒၢပှၤလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဟဲကဲထီၣ်အသးခီဖျိ “တၢ်ဘၣ်အတီၤ” အဃိဘၣ်. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၉:၁၁) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ပှၤတဂၤ ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ တၢ်ဘၣ်အတီၤအဃိလီၤ. အဒိယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃး ပှၤ ၁၈ ဂၤသံဝဲလၢ တၢးလီၤပှီၢ်ဘၣ်အဝဲသ့ၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဖျါဝဲလီၤတံၢ်လီၢ်ဆဲးလၢ အဝဲသ့ၣ်သံန့ၣ် တမ့ၢ်လၢယွၤအဃိဘၣ်. (လူၤကၣ် ၁၃:၁-၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တချုးလၢ တၢ်လၢအလီၤသူၣ်အုးသးအုးကဲထီၣ်အသးဒံးအခါ ပတဲလၢ ယွၤဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤဝဲလၢ မတၤကဘၣ်သံလဲၣ် ဒီးမတၤကဘၣ်မူလဲၣ်န့ၣ် တသ့ဝဲဘၣ်.
သၢထံၣ်တထံၣ်န့ၣ်, ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပကဘၣ်အိၣ်တီအိၣ်လိၤ ဒီးယဟိဝၤယွၤလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် မၤယွၤအတၢ်မၤမ့ၢ်လၢ တၢ်လၢယွၤဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဃိလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပတတီဒီးယွၤလၢၤဘၣ်. (ယိၤဘး ၁:၉-၁၁; ၂:၄; လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၀) ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ဒီသဒၢပှၤဒ်သိး ပသုတထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်တနီၤတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ် ကဖျါလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်တဲတၢ်န့ၣ်ဘၣ်ဝဲလီၤ.
လွံၢ်ထံၣ်တထံၣ်န့ၣ်, ယဟိဝၤယွၤတဃုထၢဝဲလၢ အကသ့ၣ်ညါဆိတၢ်ကမၤအသး ဒီးပှၤလၢခါဆူညါခဲလၢာ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးဃုထၢဝဲလၢ ကသ့ၣ်ညါဆိ တၢ်ကမၤအသးလၢ ခါဆူညါခဲလၢာ်န့ၣ်သ့ဝဲလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၆:၁၀) ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါန့ၢ်ပှၤလၢ အဝဲတဃုထၢဝဲလၢ ကသ့ၣ်ညါတၢ်လၢခါဆူညါခဲလၢာ်ဘၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၁၈:၂၀, ၂၁; ၂၂:၁၂) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပှဲၤဝဲဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး တီဝဲလိၤဝဲအဃိ ပျဲဝဲပဝဲဒၣ်တဂၤစုာ်စုာ်ကမၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢတၢ်သဘျ့အပူၤလီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၃၂:၄; ၂ ကရံၣ်သူး ၃:၁၇.
မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤလၢ အတဲဝဲလၢ “တၢ်လ့ပစီလၢအဆူၣ်ကဲၣ်ဆိး, လၢသုဒိးတကဲဘၣ်န့ၣ်” ယဟိဝၤယွၤ “တဒုးဒိးဘၣ်သုဘၣ်” အဲၣ်ဒိးစံးဝဲအခီပညီဒ်လဲၣ်. ဖဲအံၤ စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်မၤကွၢ်အဖၢမုၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကမၤန့ၢ်ပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ တချုးလၢပထံၣ်ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အခါန့ၣ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဒ်သိးပတူၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤပှၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၂၂) ခဲအံၤ ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်ခံခါလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိစီၤပီလူးတဲဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လဲၣ်.
တၢ်ဂ့ၢ်အဆိကတၢၢ်တထံၣ်န့ၣ်, တၢ်မၤကွၢ်လၢ ပထံၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်မၤကွၢ်အသီလၢအ “တဘၣ်ဒံးဘၣ် ပှၤကညီ” တဖၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်ပၢအဖီလာ်အဃိ ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပမ့ၢ်ဒိးသန့ၤထီၣ်ပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တၢ်မၤကွၢ်လၢပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တဖၣ်, ပတူၢ်ကကဲဒီး ပဆဲးတီဒီးယွၤသ့ဝဲလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၅:၈, ၉) ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူးအဆၢဒိၣ် ၁၀ န့ၣ် စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မၤကွၢ်တနီၤလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲ ဖဲအအိၣ်လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢအခါန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၆-၁၁) ပှၤလၢ သန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်တူၢ်ဝဲတၢ်မၤကွၢ်တဖၣ် ကဲဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတနီၤန့ၣ် တဒိကနၣ်ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်ဘၣ်. ဒီးမ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် တဒိးသန့ၤအသးလၢယဟိဝၤယွၤအဃိ တတီဒီးယဟိဝၤယွၤလၢၤဘၣ်.
တၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်တထံၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ် “ကစၢ်လၢအကလုၢ်တီ” လီၤ. တၢ်အံၤအဲၣ်ဒိးစံးဝဲအခီပညီဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤဝဲ အခ့အပှၤလၢညါတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ “ပှၤလၢအအဲၣ်အီၤဒီး တိၢ်န့ၢ်အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်” န့ၣ်ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် လၢတၢ်သးတီအပူၤလီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၇:၉) ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တီဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤထီဘိလီၤ. (ယိၤၡူ ၂၃:၁၄) ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ (၁) တၢ်မၤကွၢ်လၢ ပတူၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အကကီထီၣ်တုၤဒၣ်လဲာ် ပတူၢ်အီၤတကဲလၢၤဘၣ်ဒီး (၂) အဝဲ “ကမၤထီၣ်ကျဲ” လၢပဂီၢ်လီၤ.
ယဟိဝၤယွၤ “မၤမုာ်ထီၣ်ပှၤလၢ ပတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ခဲလၢာ်အပူၤ”
ယဟိဝၤယွၤ “ကမၤထီၣ်ကျဲ” လၢပှၤလၢ ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ အီၤတဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်တဲတီတီန့ၣ် အဝဲမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်မၤကွၢ်တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ “ကမၤထီၣ်ကျဲ ဒ်သိးသုကပူၤဖျဲး” အဂီၢ်လီၤ. ညီနုၢ်ယဟိဝၤယွၤမၤထီၣ်န့ၢ်ပှၤကျဲ ခီဖျိမၤဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါဒ်သိး ပဆဲးတီဒီးအီၤကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. ပကတဲသကိးကျဲတနီၤလၢ အဝဲမၤဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါန့ၣ်လီၤ.
-
ယဟိဝၤယွၤ “မၤမုာ်ထီၣ်ပှၤလၢ ပတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ခဲလၢာ်အပူၤ” လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၁:၃, ၄) ယဟိဝၤယွၤ ကမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပသး, ပတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးကမၤလီၤစှၤပတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီ ခီဖျိ အကလုၢ်ကထါလံာ်စီဆှံ, အသးစီဆှံဒီး အကုၢ်အပှၤလၢ အကလုၢ်တီန့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၂၄:၄၅; ယိၤဟၣ် ၁၄:၁၆, ရိမ့ၤ ၁၅:၄.
-
ယဟိဝၤယွၤသူဝဲအသးစီဆှံ ဒ်သိးကဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၄:၂၆) သးစီဆှံကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီး အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒ်သိးပကမၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.
-
ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ အမူခိၣ်ကလူးလၢ ကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ် သ့ဝဲလီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁:၁၄.
-
ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ ကမၤစၢၤပှၤသ့ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်စံးတၢ်ကတိၤဒီး အတၢ်မၤစၢၤတဖၣ်န့ၣ် မၤဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါလီၤ.—ကလီးစဲ ၄:၁၁.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤပီလူး အတၢ်ကတိၤဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၃ န့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ တဃုထၢဆိဝဲ တၢ်မၤကွၢ်လၢ ပကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်အခါ ပမ့ၢ်ဒိးသန့ၤထီၣ်ပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပလဲၤခီဖျိတၢ်မၤကွၢ်ကန့ၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်အခါ ယဟိဝၤယွၤကအိးဟိထီၣ်န့ၢ်ပှၤကျဲ ဒ်သိးပဆဲးတီဒီးအီၤကသ့အဂီၢ်လီၤ.
