၁, ၂. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.) (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ “ဒ်ခ့ယုၢ်ကညီၤရုၢ်ရုၢ်အသိးန့ၣ်, . . . မုၣ်ကီၤလံၢ်ဟးဝ့ၤဝီၤဃုပှၤလၢ အကယူၢ်လီၤဝဲလီၤ.” (၁ ပ့းတရူး ၅:၈; လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူပှဲၤဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလီၤ. ယွၤအခ့အပှၤလၢညါတဖၣ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလီၤ. အဒိ, လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ တဘျီတခီၣ်စီၤပၤဒၤဝံးအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃:၂) ဒီးတၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအ “တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ်” လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၈) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ ပမၤတၢ်မနုၤကသ့လဲၣ်.

^၂ ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် မၤစၢၤဝဲအခ့အပှၤလၢပျၢၤတဖၣ် ဒ်သိးအတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ ကလီၤစှၤဝဲအဂီၢ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤပှၤလီၤ. လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ– “ကယဲၢ်သုတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီန့ၣ်, ပာ်ထီၣ်လၢအဝဲဒၣ်, အလိၤခဲလၢာ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အသးအိၣ်သုလီၤ.” (၁ ပ့းတရူး ၅:၇)  ပပာ်ထီၣ်ပတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ လၢယွၤအအိၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကတဲသကိးကျဲလွံၢ်ဘိ (၁) တၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်, (၂) ဖးဒီးဆိကမိၣ်ထံ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ (၃) ပျဲယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံမၤစၢၤနၤ, ဒီး (၄) တဲပၠးနတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤလၢနနာ်န့ၢ်အီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲပသမံသမိး တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်မံၤအံၤအခါ ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢနအဲၣ်ဒိးမၤဂ့ၤထီၣ်အီၤလၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.

၃. န “ပာ်ထီၣ်နတၢ်ဝံတၢ်ယိးလၢ ယွၤအလိၤ” ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၃ တၢတမံၤန့ၣ် ပပာ်ထီၣ် ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအလိၤသ့ခီဖျိ ပဃ့ဘါထုကဖၣ်ဆူအအိၣ် လၢပသးဒီးဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ နပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် အဲၣ်ဒိးလၢ နကပာ်ဖျါထီၣ် နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဆူ အအိၣ်လီၤ. ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ စီၤဒၤဝံး ဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤလၢ– “ကစၢ်ယွၤဧၢ, ဒိကနၣ် ယတၢ်ထုကဖၣ်တက့ၢ်.” ဒီးဖဲအဆၢဖိအံၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံး စံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ– “ပာ်ထီၣ်နတၢ်ဝံတၢ်ယိးလၢ ယွၤအလိၤတက့ၢ်. ဒီးအဝဲဒၣ် ကမၤစၢၤနၤလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၁, ၂၂, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) နဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဘၣ်ဂီၢ် နတၢ်ကီတၢ်ခဲမ့ၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ နမ့ၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လၢ သူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်န့ၣ် ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး နသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်န့ၣ် အဘျုးအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပသုတအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်တဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်ထုကဖၣ် မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၄:၁၈, ၁၉.

၄. ဖဲပသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဝဲလဲၣ်.

^၄ ဖး ဖံလံးပံၤ ၄:၆, ၇ တက့ၢ်. ပမ့ၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ပသးဒီဖျၢၣ် ဒီးဃ့လၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးပဟးဆှဲး တၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး သးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အတကြၢးတဘၣ်တဖၣ်ကန့ၢ်လီၤ. လၢပကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒီးပျံၤတၢ်အလီၢ် ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်နီၢ်နီၢ်လီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်အါဂၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်ဒ်အံၤလီၤ. နၤစ့ၢ်ကီး နဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤသ့လီၤ. “ယွၤအတၢ်ဃူတၢ်ဖိး” ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ကိးမံၤဒဲးကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤလၢအမ့ၢ်– “ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယအိၣ်ဒီးနၤလီၤ. ကွၢ်တရံးတၢ်တဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမ့ၢ်နကစၢ်လီၤ. ယဒုးဆူၣ်ထီၣ်လံ နဂံၢ်နဘါလံ, မ့ၢ်မးယမၤစၢၤလံနၤလံ” န့ၣ်နနာ်သ့နီၢ်နီၢ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၄၁:၁၀.

၅. နကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ မၤစၢၤနၤသ့ဒ်လဲၣ်.

^၅ ကျဲခံဘိတဘိလၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ ဒီးဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢပဖးအီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါအဃိလီၤ. လံာ်စီဆှံန့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးအဘျုးအိၣ်လၢပဂီၢ် ခီဖျိအဟဲလၢတၢ်ဘၣ်တ့ ကစၢ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ် မၤစၢၤနၤကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢနဂီၢ်လီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကလီၤစှၤ, နလဲၤခီဖျိအီၤကန့ၢ် မ့တမ့ၢ် နဟးဆှဲးအီၤကန့ၢ်ဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤစံးဝဲလၢ တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံန့ၣ် ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနက “ပာ်ဆူၣ်နသး,  ဒီးတံးတဟီၣ်” အဂီၢ် တမ့ၢ်လၢနက “ပျံၤတၢ်” ဒီး “ဘၣ်ယိၣ်တၢ်” အဂီၢ်ဘၣ်.—ယိၤၡူ ၁:၇-၉.

၆. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် အဘျုးအိၣ်လၢနဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၆ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ပဖးဘၣ်လၢယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီးမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤဝဲ လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤလၢအဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် ဒီးပှၤလၢအသူၣ်အုးသးအုးတဖၣ်လီၤ. (ဖး မးသဲ ၁၁:၂၈-၃၀ တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. (မၢ်ကူး ၆:၃၀-၃၂) ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကမၤစၢၤအတၢ်မၢဖိလၢ အပိာ်အခံတဖၣ်အသိး အဝဲကမၤစၢၤ စ့ၢ်ကီးပှၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤလီၤ. ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ် တလိၣ်လၢအဝဲကဘၣ်အိၣ်လၢ ပကပၤဘၣ် ဒ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ် ပစီၤပၤလၢမူခိၣ်တဂၤအသိး အဝဲဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ်လၢ ပဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲနအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲကအိၣ်ဒီးနၤ ဒီးကမၤစၢၤနၤဖဲ နလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိ ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၂:၁၇, ၁၈; ၄:၁၆.

၇. သးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.

^၇ ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ပမ့ၢ်ဃ့သးစီဆှံန့ၣ် ကစၢ်ယွၤကဟ့ၣ်ပှၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၁၁:၁၀-၁၃) ကျဲသၢဘိတဘိလၢ အမ့ၢ်သးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤန့ၣ် ကမၤလီၤစှၤ ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဒ်လဲၣ်. ယွၤအသးစီဆှံ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါဒ် ယဟိဝၤယွၤအသိးလီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၁၀) တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ လံာ်စီဆှံကိးဝဲလၢ “သးအတၤသၣ်” လီၤ. (ဖး ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်မၤအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤန့ၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤဂၤကဂ့ၤထီၣ် ဒီးပဟးဆှဲးတၢ်လၢ အကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဖၣ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. သးအတၤသၣ် မၤစၢၤပှၤသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ်ပကကွၢ်သကိးတက့ၢ်.

၈-၁၂. သးအတၤသၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်.

^၈ “တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, တၢ်သူၣ်ခုသးခု, တၢ်ဃူတၢ်ဖိး.” ပမ့ၢ်ရ့ဒီးပှၤဂၤလၢ တၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအပူၤန့ၣ် ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤကလီၤစှၤဝဲလီၤ. လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဖဲနပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်ပုၢ်အဲၣ်ဝဲၢ်, တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, ဒီးတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအခါ နဟးဆှဲး တၢ်အိၣ်သးလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိး, တၢ်သူၣ်အ့န့သးအ့န့ ဒီးတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤသ့ဝဲလီၤ. ဒီးကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး ဒီးပှၤဂၤလီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀.

^၉ “တၢ်ဝံသးစူၤ, တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ, တၢ်မၤဂ့ၤတၢ်.” လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ– “ဝံသးစူၤလိာ်သုသး, သူၣ်ကညီၤသးကညီၤလိာ်သုသး, ပျၢ်လိာ်သုတၢ်” တက့ၢ်. (အ့းဖ့းစူး ၄:၃၂) ဖဲပမၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤအခါ ပကအိၣ်ဃူလိာ်ဖိးလိာ်ဒီးပှၤဂၤ ဒီးပကဟးဆှဲးတၢ်အိၣ်အသးလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ပတလၢတပှဲၤဘၣ် သနာ်က့ တၢ်ကီတၢ်ခဲ မ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိအီၤကညီအဂီၢ်လီၤ.

^၁၀ “တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်.” မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ အါတက့ၢ်ပသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢ ကျိၣ်စ့ဒီး တၢ်လၢနီၢ်ခိတခီအဂီၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၈:၁၁) ပဟးဆှဲး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဖၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကဘၣ်မၤထွဲ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အမ့ၢ် “ဖဲသုတၢ်အိၣ်တဖၣ်န့ၣ်, သူၣ်မံသးမံဒီးအီၤတက့ၢ်.” ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်ယဟိဝၤယွၤ ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကနာ်လၢ အဝဲကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်လၢ ပလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤအၢၣ်လီၤပှၤလၢ– “ယတညိကွံာ်ဘၣ်နၤဘၣ်, ယတလဲၤသဒၣ်ဘၣ်နၤဘၣ်.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒ်စီၤပီလူးအသိး ပတဲသ့လၢ– “ယွၤမ့ၢ်ပှၤမၤစၢၤယၤ, ဒီးဖဲဒၣ်ပှၤကညီကမၤဘၣ်ယၤန့ၣ်, ယတပျံၤဘၣ်.”—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၅, ၆.

^၁၁ “တၢ်ဆီၣ်လီၤပသး, တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး.” ဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ နမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသးန့ၣ် ကကဲဘျုး ဒီးကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ နဂီၢ်ဒ်လဲၣ်တက့ၢ်. တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နသုတမၤ မ့တမ့ၢ် တဲတၢ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒီးနဟးဆှဲး “တၢ်အခၣ်, ဒီးတၢ်သးဒိၣ်, ဒီးတၢ်သးဟ့, ဒီးတၢ်ကလာ်တၢ်, ဒီးဒုၣ်ဒွဲၣ်တၢ်” တဖၣ်ကသ့လီၤ.—အ့းဖ့းစူး ၄:၃၁.

^၁၂ ဒ်သိးနကနာ် “ယွၤ” အစိကမီၤဒီး နကပာ်ထီၣ် “နတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီ . . . လၢအဝဲဒၣ်အလိၤခဲလၢာ်” အဂီၢ်နကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၅:၆, ၇) နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤ ဒီးကအံၤက့ၤကွၢ်က့ၤနၤလီၤ. နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤနသးလၢ ဒ်တၢ်လၢနမၤသ့အိၣ်အသိး တၢ်လၢနမၤတသ့ဘၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲအဃိ နတသန့ၤသးလၢ နနီၢ်ကစၢ်လၢၤဘၣ်. နကသန့ၤနသးလၢယွၤအဃိ နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤကလီၤစှၤဝဲလီၤ.—မံကၤ ၆:၈

၁၃. ဖဲယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢခဲဂီၤအဂီၢ်တဂ့ၤ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၃ မးသဲ ၆:၃၄ (ဖးတက့ၢ်), ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ– “ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢခဲဂီၤအဂီၢ်တဂ့ၤ.” ဖျါလၢ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤ ပကလူၤပိာ်ထွဲအီၤအဂီၢ်ကီဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. ပမၤလိဘၣ်တ့ၢ်လၢ စီၤဒၤဝံးဒီး စီၤပီလူးစ့ၢ်ကီး တဘျီတခီၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအမၤယွၤအတၢ်မၤတဖၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ယ့ၣ်ၡူးတဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်လၢအတကြၢးသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဖၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်အါတလၢအခၢးန့ၣ် တကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ကမၤဘၣ်ဂီၢ် တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ကအိၣ်ဝဲကိးနံၤဒဲးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ခရံာ်ဖိတဖၣ် တဘၣ်မၤအါထီၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤခီဖျိ ဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢအပူၤကွံာ် ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤ မၤလီၤစှၤ နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

၁၄. နမၤလီၤစှၤ နတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤဒ် စီၤဒၤဝံးအသိးကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ပှၤတနီၤနီၤအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ မ့ၢ်လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤဘၣ်တ့ၢ် တၢ်ကမၣ်အဃိလီၤ. တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပူၤကွံာ်လၢအနံၣ်တဖၣ်လံ ဘၣ်ဆၣ်  အသးဘၣ်ဒိဒံးဝဲဒိၣ်မးလီၤ. လၢညါစီၤဒၤဝံးစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်လၢအမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်အဃိ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလီၤ. အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲလၢ– “ယကိးပသူထီၣ်လၢ ယသူၣ်ကိၢ်ယသးဂီၤအဃိန့ၣ်လီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၈:၃, ၄, ၈, ၁၈) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် စီၤဒၤဝံးမၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. အဝဲနာ်ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤ ဒီးအတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘးန့ၣ်လီၤ. ဒီးစီၤဒၤဝံးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယွၤပျၢ်အတၢ်ကမၣ်အဃိ အဝဲအသးဖှံထီၣ်ဝဲလီၤ.—ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၂:၁-၃, ၅ တက့ၢ်.

၁၅. (က) ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤဒၤဝံးအအိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) နမၤလီၤစှၤ နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “ကျဲတနီၤလၢ ကမၤလီၤစှၤ တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ.”)

^၁၅ တဘျီတခီၣ် နကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်လၢ နတၢ်အိၣ်သးခဲအံၤအဃိလီၤ. အဒိ ဖဲစီၤဒၤဝံးကွဲးဝဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅ အခါ အဝဲဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကမၤသံအီၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၂-၅) ဘၣ်ဆၣ်အဝဲတပျဲဝဲ အတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ မၤလီၤမၢ်ကွံာ် အတၢ်နာ်ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. စီၤဒၤဝံးဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤအီၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကဘၣ်မၤစ့ၢ်ကီး တၢ်တမံၤမံၤလီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၃၀-၃၄) နဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤဒၤဝံးအအိၣ်သ့ဝဲလီၤ. ပတပျဲတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒိၣ်စိလၢပဖီခိၣ်ဘၣ် လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဘၣ်ဂီၢ် ပတၢ်ဂ့ၢ်ကီဒီး နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤလၢ ကကဟုကယာ်ပှၤလီၤ.

၁၆. ယွၤအမံၤ အခီပညီန့ၣ် မၤဆူၣ်ထီၣ် နတၢ်နာ်သ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၆ တဘျီတခီၣ် ခရံာ်ဖိတနီၤနီၤ ကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်လၢ ခါဆူညါအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တလိၣ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ တၢ်လၢအတဟဲကဲထီၣ်အသး ဒံးဘၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. အါတက့ၢ် တၢ်တဟဲကဲထီၣ်အသးဒ် ပဆိကမိၣ်အသိးဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်လၢယွၤမၤဝဲတသ့ဘၣ်န့ၣ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤအမံၤ အခီပညီန့ၣ်မ့ၢ် “အဝဲဒုးကဲထီၣ်တၢ်” လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၃:၁၄ ) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပတလိၣ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်လၢ ခါဆူညါအဂီၢ်ဘၣ်. ကစၢ်ယွၤကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ် ဒ်အမံၤအခီပညီအသိးန့ၣ်လီၤ. ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤကဆိၣ်ဂ့ၤ အခ့အပှၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ် တကးဒံးဘၣ် ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးအတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ လၢအပူၤကွံာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤဒီး လၢခါဆူညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ကလီၤစှၤအဂီၢ်လီၤ.

၁၇, ၁၈. ဖဲနအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ နမ့ၢ်တဲသကိးတၢ်ဒီးပှၤဂၤန့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤဒ်လဲၣ်.

^၁၇ ကျဲလွံၢ်ဘိတဘိလၢ ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ ကလီၤစှၤအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲနတဲပၠးနတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤလၢနနာ်န့ၢ်အီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးနကသ့ၣ်ညါ နတၢ်အိၣ်သးနီၢ်နီၢ်အဂီၢ် နသးသမူတံၤသကိး, နတံၤသကိး မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် တဂၤဂၤ အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤနၤသ့ဝဲလီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ– “တၢ်မၤကိၢ်မၤဂီၤလၢ ပှၤကညီအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် ဒုးသကူးအီၤလီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်ကတိၤမုာ်တထံၣ်န့ၣ် ဒုးသးခုအီၤလီၤ.” (ကတိၤဒိ ၁၂:၂၅) လံာ်စီဆှံတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ– “တၢ်ကူၣ်လိာ်အသးတအိၣ်ဘၣ်ဒီး, တၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤန့ၣ် တကဲထီၣ်ဘၣ်, မ့မ့ၢ်လၢပှၤဒုးကူၣ်တၢ်အိၣ်အါဂၤန့ၣ် ဂၢၢ်ဝဲကျၢၤဝဲလီၤ.”—ကတိၤဒိ ၁၅:၂၂.

^၁၈ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကလီၤစှၤအဂီၢ်လီၤ. တနွံဘၣ်တနွံ ဖဲပလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အခါ ပရ့ဘၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် လၢအသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ပှၤဒီး အဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤန့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅) “တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်” ဒ်အံၤတဖၣ် ကဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်နဂံၢ်နဘါဒီး ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နလဲၤခီဖျိ နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကညီထီၣ်ဝဲအဂီၢ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁:၁၂.

၁၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ နနာ်သ့လၢ နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ကဒုးဆူၣ်ထီၣ် နဂံၢ်နဘါလဲၣ်.

^၁၉ တၢ်ပာ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအလိၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ ခဲနဒၣ်တဂၤသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲမ့ၢ်ကၠိသရၣ်ဒီး ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်ကၠိဖိအဃိ အတၢ်မၤန့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအါမးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်ဆါလၢ အသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်ညီန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိး အဝဲကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲအဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ် အတံၤသကိးနီၢ်နီၢ်မၤစၢၤအီၤဒီး အဝဲတဲဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အမါအအိၣ် ပျီပျီအဃိလီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢအဂၤဒီး ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်စ့ၢ်ကီး မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အဝဲကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤအသိးလီၤ. ကသံၣ်သရၣ်စ့ၢ်ကီး မၤစၢၤဝဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်အံၤဒ်သိး ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲ အတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဂ့ၢ် ဒီးကဆီတလဲ တၢ်မၤအဆၢကတီၢ်, ကဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါ ဒီးမၤနီၢ်ခိတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ အဂီၢ်လီၤ. လၢခံကယီကယီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ကဘၣ်ပၢၤဃာ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒီး အတၢ်အိၣ်သးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢအဝဲ မၤဝဲမ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပာ်ဂံၢ်ပာ်ဘါဝဲ ယဟိဝၤယွၤလီၤ.

၂၀. (က) ပပာ်ထီၣ် ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢ ယွၤအအိၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၂၀ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပမၤလိဘၣ်လၢ ပပာ်ထီၣ် ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအလိၤ ခီဖျိတၢ်ထုကဖၣ်, တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ, ဒီးပဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢပဖးအီၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပမၤလိဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်ပျဲယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံမၤစၢၤပှၤ, တဲတၢ်ဒီးပှၤလၢ ပနာ်န့ၢ်အီၤတဂၤ ဒီးထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကမၤလိဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤခီဖျိဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆.