၁, ၂. ဘၣ်ပမနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိလၢ ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် သးစၢၢ်ဆၢဝဲ ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၈ န့ၣ်လဲၣ်.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဖဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးပွဲအဆၢကတီၢ် နကဖးဘၣ် ရိမ့ၤ ၈:၁၅-၁၇ လီၤ. လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လၢမူခိၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအသးဒ်လဲၣ်. ရိမ့ၤ ၈:၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ “ပှၤလၢယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပူၤ” လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၈ န့ၣ် ဘၣ်ထွဲဒၣ်ထဲ ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်လီၤဧါ မ့တမ့ၢ် ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး ပှၤလၢတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ.

^၂ ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၈ န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤ လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် “သး” ဒ်ပှၤလၢအ “ကွၢ်လၢ်ဖိအလီၢ်, (ဒ်ပစံးတၢ်အသိး) ပနီၢ်ခိအတၢ်ထူၣ်ဖျဲးအကျဲန့ၣ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၈:၂၃) ခါဆူညါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမ့ၢ် ယွၤအဖိခွါလၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဒဲးဘး ခီဖျိ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်ပာ်တီပာ်လိၤအီၤဒီး  ကဲထီၣ်ယွၤအဖိခွါသ့ဝဲလီၤ.—ရိမ့ၤ ၃:၂၃-၂၆; ၄:၂၅; ၈:၃၀.

၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢကအိၣ်မူဘၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်တဖၣ် ကြၢးမၤလိဝဲ ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၈ န့ၣ်လဲၣ်.?

^၃ လၢလံာ်ရိမ့ၤအပူၤန့ၣ် စီၤပီလူးကွဲးဝဲဒၣ် ပိာ်ခွါတဂၤလၢ တဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤဘၣ် အဂ့ၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပိာ်ခွါတဂၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်အီၤဒ် အမ့ၢ်ပှၤတီပှၤလိၤလီၤ. အဝဲမ့ၢ် စီၤအၤဘြၤဟၣ်လီၤ. ပှၤတီပှၤလိၤတဂၤအံၤ အိၣ်မူဝဲတချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟဲဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒံးဘၣ် အခါန့ၣ်လီၤ. (ဖး ရိမ့ၤ ၄:၂၀-၂၂ တက့ၢ်.) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ် ပှၤတီပှၤလိၤအသိးစ့ၢ်ကီးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၈ အပူၤန့ၣ် ကဲဘျုးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ.

၄. ဖဲပဖး ရိမ့ၤ ၈:၂၁ အခါ ပကြၢးသံကွၢ်လီၤပသးဒ်လဲၣ်.

^၄ ရိမ့ၤ ၈:၂၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်သီ ဒီး ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်ဒဲးဘးဒီးတၢ်သံန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိအံၤစံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကသူၣ်ခုသးခုဝဲလၢ “ကလဲၤနုာ်ဆူ ယွၤအဖိတဖၣ် အတၢ်ထူၣ်ဖျဲး” အဃိလီၤ. မ့ၢ်နထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ နအိၣ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤန့ၣ်ဧါ. ပကတဲသကိးဘၣ်ဃး ဖဲပအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအခါ ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

၅. လၢ ရိမ့ၤ ၈:၄-၁၃ အပူၤ စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်သးမနုၤအဂ့ၢ်လဲၣ်.

^၅ ဖး ရိမ့ၤ ၈:၄-၁၃ တက့ၢ်. လၢအဆၢဒိၣ် ဃိးအပူၤန့ၣ် စီၤပီလူးတဲဝဲဘၣ်ဃး ပှၤခံဖုအဂ့ၢ်လီၤ. ပှၤခံဖုအံၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအ “ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” ဒီးပှၤလၢအ “ဘၣ်ဃးဒီးသး”  န့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ စီၤပီလူးတဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအမ့ၢ်ခရံာ်ဖိဒီး ပှၤလၢတမ့ၢ်ခရံာ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲအံၤစီၤပီလူးကွဲးဝဲဘၣ်ဃး ခရံာ်ဖိလၢအမ့ၢ် “ပှၤစီဆှံ” တဖၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁:၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢအ “ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” ဒီးပှၤလၢအ “ဘၣ်ဃးဒီးသး” ခံဖုလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲခရံာ်ဖိတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်လီၤဆီလိာ်အသးလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.

၆, ၇. (က) လၢလံာ်စီဆှံပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” အခီပညီတနီၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် (ခ) လၢရိမ့ၤ ၈:၄-၁၃ အပူၤတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၆ လံာ်စီဆှံသူဝဲ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” န့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တဘျုးခါသ့ဝဲလီၤ. တဘျီတခီၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲဘၣ်ဃး ပနီၢ်ခိဖံးညၣ်နီၢ်ကီၢ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၂:၂၈; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၉, ၅၀) မ့တမ့ၢ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး အဘူးအတံၢ်လီၤ. အဒိ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်မ့ၢ် “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” လၢအဟဲ “အိၣ်ဖျဲၣ်လၢစီၤဒၤဝံးအချံအသၣ်” လီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤပီလူးကိးဝဲ ပှၤယူဒၤဖိလၢ “ပှၤဒီဘူးဒီတံၢ်ဒီးယၤဒ် တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်အသိး” လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁:၃; ၉:၃.

^၇ လၢရိမ့ၤ ၈:၄-၁၃ အပူၤ စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤလၢ အမ့ၢ်ပှၤလၢအ “ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” န့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒ်သိးပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သံကွၢ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကကွၢ်သကိး ရိမ့ၤ ၇:၅ လီၤ. စီၤပီလူးကွဲးဝဲလၢ– “ပအိၣ်လၢတၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဒဲးဘးအတၢ်ဂဲၤလၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိတဖၣ်န့ၣ်, မၤတၢ်လၢပဂီၤတဖၣ်အပူၤ” လီၤ. ဖဲအံၤစီၤပီလူး တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအ “ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤလၢအမၤဝဲဒ် အတၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အတကြၢးတဘၣ်အသိးဒီး မၤဝဲဖဲဒၣ်အသးန့ၣ်လီၤ.

၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ ဒ်သိးအသု တအိၣ်မူဒ်ပှၤလၢ “အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” န့ၣ်လဲၣ်.

 ^၈ ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူးဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ခရံာ်ဖိလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်ဒ်သိး အသုတအိၣ်မူဒ် ပှၤလၢအ “ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” တဖၣ်အသိးလဲၣ်. ဒီးမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အံၤလဲၣ်. မ့ၢ်လၢယွၤအခ့အပှၤလၢ အသးတီတဖၣ် မၤပိာ်ထွဲဝဲ အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်သူၣ်လီသးကွံအခံ သ့ဝဲအဃိလီၤ. အဒိ စီၤပီလူးကွဲးဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤလၢ အအိၣ်လၢဝ့ၢ်ရိမ့ၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “အဟၢဖၢဒၣ်ဝဲ [အတၢ်သူၣ်လီသးကွံ]” အကုၢ်လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးစံးဝဲလၢ တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မံဃုာ်အိၣ်ဃုာ်, တၢ်အီၣ်တၢ်အီ မ့တမ့ၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ပၠီၣ်တဖၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၆:၁၇, ၁၈; ဖံလံးပံၤ ၃:၁၈, ၁၉; ယူဒၤ ၄, ၈, ၁၂) ဘၣ်တဘျီ လၢကရံၣ်သူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢ ပှၤတဂၤ မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါဒီး “အပၢ်အမါ” န့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁) ဖဲအံၤပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်အံၤ လိၣ်ဘၣ်စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် လၢဘၣ်ဃးတၢ်အိၣ်မူဒ် “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” အသိးန့ၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၈:၅, ၆.

၉. ရိမ့ၤ ၈:၆ န့ၣ်တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၉ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အဝဲအံၤ ဘၣ်ထွဲဒီးပဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤလၢအမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ အနံၣ်ဖးယံာ်တဖၣ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်စးထီၣ်အိၣ်မူဝဲဒ် “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” အသိးသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်စီၤပီလူး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပတကြၢးဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်ဖံးတၢ်မၤ, တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး ဒီးတၢ်မံဃုာ်အိၣ်ဃုာ်အဂ့ၢ် နီတစဲးဘၣ်န့ၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဘၣ်ကဲထီၣ်အသးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဒၣ်လဲာ် အီၣ်သကိးအီသကိးတၢ် ဒီးဒုးအီၣ်ဒုးအီပှၤဂၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢအလိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါ စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒီးစီၤပီလူး ကွဲးဝဲလၢ တၢ်မံဃုာ်အိၣ်ဃုာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ နီၢ်ဒီမါဝၤအဂီၢ်လီၤ.

၁၀. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “သးအိၣ်တၢ်” န့ၣ်အခီပညီဒ်လဲၣ်.

^၁၀ စီၤပီလူး အတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “သးအိၣ်တၢ်” န့ၣ် လၢကြံးအကျိာ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ သးစၢၢ်ဆၢထဲတၢ်ဂ့ၢ်တခါဧိၤဒီး ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကမၤဝဲတၢ်အံၤအဂီၢ်လီၤ. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဂၤ တဲဝဲလၢ တၢ်ကတိၤအံၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ပှၤလၢ “အသးစၢၢ်ဆၢထဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒီးတဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ် အံၤတလီၢ်လီၢ်” ဒီးအသးဆူၣ်လၢ ကမၤဝဲဒ်အတၢ်ဘၣ်သးအသိးလီၤ. ဒီးပျဲဝဲ အတၢ်သူၣ်လီသးကွံတဖၣ်အံၤ ဒိၣ်စိလၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ.

၁၁. တၢ်လၢအကဲထီၣ် တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူပူၤသ့န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၁၁ ပှၤခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢဝ့ၢ်ရိမ့ၤတဖၣ် ဘၣ်သမံသမိးလီၤအသးဒီး ဃုသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် အသးအိၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် အသးအိၣ်ဝဲထဲ “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” လီၤဧါ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတဲသကိးအီၤ အမုာ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်လၢပမၤအီၤ မုာ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ပှၤတနီၤကဆိကမိၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးကအီကွၢ်ဝဲ စပံးထံး အကလုာ်ကလုာ်, ကမၤဃံမၤလၤထီၣ်အဟံၣ်အဃီ, ပှ့ၤတၢ်ကူတၢ်ကၤအသီ, ကဃုကျိၣ်ဃုစ့, ကလဲၤဟးကသုၣ်ကသီ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်လၢအကမၣ်ဘၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ ပမၤညီနုၢ်အီၤတဖၣ်လီၤ. အဒိ ယ့ၣ်ၡူးဒၣ်လဲာ် မၤကဲထီၣ်ဝဲ ထံလၢစပံးထံဖဲ တၢ်ဖျီအမူးန့ၣ်လီၤ. ဒီးစီၤပီလူးစ့ၢ်ကီး ဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ စီၤတံၤမသ့းလၢ ကအီ “စပံးထံတစဲး” လၢအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၅:၂၃; ယိၤဟၣ် ၂:၃-၁၁) ဘၣ်ဆၣ် စပံးထံန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်.  မ့မ့ၢ်လၢ ပဝဲတခီမီၣ်. တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

၁၂, ၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢပသးစၢၢ်ဆၢတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်.

^၁၂ စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲလၢ– “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ် အသးအိၣ်တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သံ” လီၤ. (ရိမ့ၤ ၈:၆) အဝဲအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်မူဒ် “ပှၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” န့ၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဟးဂီၤဝဲသ့ဒီး ပတဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ဆီတလဲ အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် တၢ်တကဲထီၣ်အသးဒီးအီၤဒ်အံၤဘၣ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ လၢကရံၣ်သူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပှၤလၢအမၤကမၣ်မုၣ် ကမၣ်ခွါတဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်နီဟးထီၣ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲဆီကလဲကွံာ် အတၢ်အိၣ်မူဒီး တမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလၢၤဘၣ်. ဒီးလၢခံ အဝဲမၤက့ၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၂:၆-၈.

^၁၃ အဝဲမ့ၢ် “ပှၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” နးနးကလဲာ်တဂၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူန့ၢ်ဝဲလီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ခရံာ်ဖိတဂၤ မ့ၢ်တမၤပိာ်ထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢၤဘၣ် ဒီးမ့ၢ်စးထီၣ်မၤဝဲဒ် အတၢ်သးကွံလၢတကြၢးတဘၣ်အသိး သနာ်က့ အဝဲဆီတလဲကွံာ် အတၢ်အိၣ်မူသ့ဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤဒ်သိးပကမၤ တၢ်ဆီတလဲလၢ အလိၣ်ဒီးပှၤသ့ဝဲလီၤ.

၁၄, ၁၅. (က) စီၤပီလူးဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) “သးအသးအိၣ်တၢ်” န့ၣ်တအဲၣ်ဒိး စံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၄ စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဃး “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ် အသးအိၣ်တၢ်” အဂ့ၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တဲကဒီးဝဲ– “သးအသးအိၣ်တၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်မူဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ.” ပမ့ၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးလၢ အလုၢ်အပှ့ၤဒိၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤသးခုဒိၣ်မးလီၤ.

^၁၅ ဘၣ်ဆၣ်ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီး “သးအသးအိၣ်တၢ်” န့ၣ်အခီပညီ တမ့ၢ်လၢ ပှၤတဂၤအံၤ တသးအိၣ်တၢ်ဒ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအသိးန့ၣ်ဘၣ်. ဒီးတအဲၣ်ဒိးစံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပှၤတဂၤအံၤ ကတဲဝဲထဲ ယဟိဝၤယွၤဒီး လံာ်စီဆှံအဂ့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဒိ, လၢတၢယၤဖှိၣ်အစိၤ ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူ လီၤဂာ်ဒ် ပှၤဂၤအသိးစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲသ့ၣ် အီၣ်တၢ်အီတၢ်, ဒိးတ့ဒိးဖျီအသးဒီး လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီးအိၣ်ဒီးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၤ.—မၢ်ကူး ၆:၃; ၁ သ့းစၤလနံ ၂:၉.

၁၆. တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ စီၤပီလူးအတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၆ စီၤပီလူးဒီး ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ တၢယၤဖှိၣ်န့ၣ် တပျဲဝဲဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. အဒိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ စီၤပီလူးလုၢ်အီၣ်အသးသမူလၢ တၢ်ဆးဒဲတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၤအဝဲအံၤ တမ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ စီၤပီလူး အတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤ ယွၤအတၢ်မၤလီၤ. စီၤပီလူး သးစၢၢ်ဆၢထဲဒၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤဒီး တၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိပှၤဂၤလၢ ယွၤအကလုၢ်ကထါန့ၣ်လီၤ. (ဖး မၤတၢ် ၁၈:၂-၄; ၂၀:၂၀, ၂၁, ၃၄, ၃၅ တက့ၢ်.) ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢဝ့ၢ်ရိမ့ၤ ဘၣ်ကွၢ်လိမၤဒိးဝဲ စီၤပီလူးအသိး ပဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ပဘၣ်ကွၢ်လိမၤဒိးအီၤလီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၅:၁၅, ၁၆.

၁၇. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး “သးအသးအိၣ်တၢ်” န့ၣ်ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်.

^၁၇ ပမ့ၢ်သးစၢၢ်ဆၢလၢ ပကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤန့ၣ်  ပတၢ်အိၣ်မူကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ရိမ့ၤ ၈:၆– ပာ်ဖျါဝဲလၢ “သးအသးအိၣ်တၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်မူဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ.” ပမၤဒ်န့ၣ်သ့ခီဖျိ ပပျဲယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤဒီး ပဂုာ်ကျဲးစၢး ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်ယွၤအသိးလီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤလၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်ခုသးခုဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်ခဲအံၤဒီး ခါဆူညါလီၤ.

၁၈. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး “သးအသးအိၣ်တၢ်” န့ၣ်ပအိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၈ စီၤပီလူးစံးဝဲလၢ “သ အသးအိၣ်တၢ်” ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဃူတၢ်ဖိးသ့န့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ပှၤကိးဂၤဒဲး အဲၣ်ဒိးအိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိး လီၤဆီဒၣ်တၢ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပှၤလၢ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ် အိၣ်စှၤဂၤလီၤ. ဒီးပစံးဘျုးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် နီၢ်နီၢ်အဃိလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီး ပဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤသ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. မ့ၢ်လၢပတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ တဘျီတခီၣ် တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤသ့ဝဲလီၤ. ဖဲတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် အိၣ်ထီၣ်ဝဲအခါ ပမၤပိာ်ထွဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် လၢအမ့ၢ်– “အိၣ်ဃူလိာ်ဒီးနဒီပုၢ်ဝဲၢ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၅:၂၄) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ နဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး မၤဝဲယဟိဝၤယွၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအကစၢ်” အတၢ်မၤန့ၣ်တက့ၢ်.—ရိမ့ၤ ၁၅:၃၃; ၁၆:၂၀.

၁၉. ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးမတၤတဂၤလဲၣ်.

^၁၉ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး “သးအသးအိၣ်တၢ်” န့ၣ်ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး ကစၢ်ယွၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဝံယၡါယၤ ကွဲးဝဲလၢ– “ပှၤအသးလၢ အသန့ၤအသးလၢနၤန့ၣ် န [ယဟိဝၤ] ကပၢၤအီၤလၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအလၢအပှဲၤန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သန့ၤအသးလၢနၤလီၤ.”—ယၡါယၤ ၂၆:၃; ဖး ရိမ့ၤ ၅:၁ တက့ၢ်.

၂၀. တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၈ အပူၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤစံးဘျုးစံးဖှိၣ် ဒိၣ်မးလဲၣ်.

^၂၀ ပတၢ်မုၢ်လၢ်မ့ၢ်အိၣ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လၢမူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၈ ကဲဘျုးလၢ ပဝဲကိးဂၤဒဲးအဂီၢ်လီၤ. ပသးခုလၢ လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကသးစၢၢ်ဆၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအါန့ၢ်ဒံး ပနီၢ်ကစၢ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး “သးအသးအိၣ်တၢ်” န့ၣ်ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ခိၣ်ဖးလၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လီၤ. စီၤပီလူးကွဲးဝဲလၢ– “ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်မူအထူအယိာ်လၢ ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အဃိန့ၣ်လီၤ.”—ရိမ့ၤ ၆:၂၃.