တၢးထီခိးတၢ် လၢတနံၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ် နဖးဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ လၢာ်လံဧါ. နကစံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ ဒ်လဲၣ်.

ပကဘၣ် “လဲလိာ် [ပ]တၢ်ဆိကမိၣ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. (ရိ ၁၂:၂)

ပလဲလိာ်ပတၢ်ဆိကမိၣ်န့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲထဲ ပမၤတၢ်လၢအဂ့ၤဘၣ်. အဲၣ်ဒိးတဲစ့ၢ်ကီးလၢ ဒ်သိးပမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘျၢကန့ၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ် သမံသမိးလီၤက့ၤပသး ဒီးပကဘၣ်ဆဲးဆီတလဲပသး ဒီးပတၢ်ဆိကမိၣ်ထီဘိ.—တၢး၂၃.၀၁, ကဘျံးပၤ ၈-၉.

ဖဲပထံၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သး လၢဟီၣ်ခိၣ်အခါ ပအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

တၢ်ကဲထီၣ်သး လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ မၤလၢပှဲၤထီၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ်အဃိ ပဘၣ်သးသ့ၣ်ညါ တၢ်ကဲထီၣ်သးန့ၣ် တကမၣ်ဘၣ်. ဒီးခီဖျိလၢ ပတဘၣ်သး တဲတၢ်တမံၤမံၤလၢ ကမၤဟးဂီၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဘၣ်အဃိ ဖဲပတဲသကိး ဝံအတၢ်စံးပာ်အခါ ပတဘၣ် ဟးတယာ်ကြီတၢ်ဘၣ်. ပကဘၣ် တဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ် ဒ်အအိၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်လၢ ပတၢ်ကရၢကရိ ထုးထီၣ်ဝဲ. (၁ ကရံၣ် ၁:၁၀)—တၢး၂၃.၀၂, ကဘျံးပၤ ၁၆.

ယ့ၣ်ၡူး တၢ်ဒိးဘျၢထံန့ၣ် လီၤဆီဒီး အပျဲၢ်အဘီၣ် တၢ်ဒိးဘျၢထံဒ်လဲၣ်.

ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အဟဲလီၤစၢၤလၢ ကလုာ်ဒူၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢပာ်စၢၤဝဲ ဒ်အပှၤဂီၢ်မုၢ် အဃိ အတလိၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒ်သိးဒီးပှၤဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤ ဒီးအတမၤတၢ်ဒဲးဘးဘၣ်. အဃိ အတလိၣ် ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်.—တၢး၂၃.၀၃, ကဘျံးပၤ ၅.

ဒ်သိး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ ကစံးဆၢဘၣ်တၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

ဒ်သိး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ ကစံးဆၢဘၣ်တၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ် စံးဆၢတၢ်ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိ. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတဲဖျါထီၣ်သ့န့ၣ် ကအိၣ်တဘျုးထံၣ်ညါ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးပှၤဂၤ ကစံးဆၢဘၣ်တၢ်အဂီၢ် ပတဘၣ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ကိးထံၣ်ဒဲးဘၣ်.—တၢး၂၃.၀၄, ကဘျံးပၤ ၂၃.

“ကျဲစီဆှံ” လၢ ယၡါယၤ ၃၅:၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ် လၢအဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤအံၤ လၢညါန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဟးထီၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ် ဒီးအက့ၤကဒါလၢ အထံအကီၢ်န့ၣ် အတၢ်လဲၤကျဲ. မ့မ့ၢ်လၢ ပစိၤခဲအံၤဟီမီၤ. ပူၤကွံာ်အနံၣ်လၢအကယၤ တချုးဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ပှၤကတဲာ်ကတီၤဝဲကျဲအံၤ ခီဖျိ ပှၤစဲကျံးထုးထီၣ် ဒီးကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံ ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်. ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် လၢအအိၣ်လၢ နီၢ်သးပၤရဒံစူး အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤ ဒီးခါဆူညါန့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ လၢကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် တၢ်ပၢဖီလာ်.—တၢး၂၃.၀၅ ကဘျံးပၤ ၁၅-၁၉.

ကတိၤဒိ အဆၢဒိၣ် ၉ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်ခံဂၤအဂ့ၢ် ဒ်လဲၣ်.

လံာ်ကတိၤဒိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ပိာ်မုၣ်လၢ အသးတဆးဘၣ်” တဂၤ အတၢ်ကွဲမုာ်န့ၣ် အဆှၢပှၤဂၤလၢ “တၢ်သွၣ်ခိၣ်.” မ့မ့ၢ်ပိာ်မုၣ်လၢ လံာ်ကတိၤဒိ ဒိလီၤဝဲလၢ “တၢ်ကူၣ်သ့နီၢ်ကီၢ်” အတၢ်ကွဲမုာ်န့ၣ် အဆှၢပှၤဂၤလၢ “တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် အကျဲ” ဒီးတၢ်မူ. (ကတိၤ ၉:၁, ၆, ၁၃, ၁၈)—တၢး၂၃.၀၆, ကဘျံးပၤ ၂၂-၂၄.

ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်သးကညီၤ လၢစီၤလိာ်အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်.

ယဟိဝၤယွၤ မၢစီၤလိာ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လၢဝ့ၢ်စဒိၣ်အပူၤ ဒီးလဲၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ကစၢၢ်ကလိအကျါ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲစီၤလိာ်ဃ့ဝဲလၢ အကလဲၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဝ့ၢ်စိၤဧၢ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ ဒိကနၣ် စီၤလိာ်အတၢ်ဃ့ကညး.—တၢး၂၃.၀၇, ကဘျံးပၤ ၂၁.

မါတဂၤ အဝၤမ့ၢ်ကွၢ် တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် အကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

မါတဂၤအံၤ တဘၣ်ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အလိၤဘၣ်. အကဘၣ် ဆဲးမၤဂ့ၤထီၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢ အသးဘၣ်တံာ်တာ် ဘၣ်ဆၣ် အသးမုာ်ထီၣ်က့ၤတဖၣ်အဂ့ၢ် လၢအအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ. မါတဂၤအံၤ ကဘၣ်မၤစၢၤအဝၤ ဒ်သိး အဝၤကဟးဆှဲး တၢ်အိၣ်သးလၢ အကထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်လၢ ကကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့.—တၢး၂၃.၀၈, ကဘျံးပၤ ၁၄-၁၇.

ဖဲပှၤသံကွၢ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အခါ ဒ်သိး ပစံးဆၢက့ၤ ပှၤဂၤမုာ်မုာ်ကသ့အဂီၢ် တၢ်နၢ်ပၢၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.

ဖဲပှၤသံကွၢ်ပှၤ တၢ်သံကွၢ်အခါ ပတဘၣ်ကရီဆိကမိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် သံကွၢ်ဆဲးအဲးတၢ်ဘၣ်. ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဆိလၢ အတၢ်သံကွၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢအဂီၢ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်ဟီ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပစံးဆၢက့ၤအီၤမုာ်မုာ်ကသ့.—တၢး၂၃.၀၉, ကဘျံးပၤ ၁၇.

ဘၣ်ဃးဒီး နီၢ်မၤရံ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါန့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.

ဖဲနီၢ်မၤရံ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကဘၣ်ကဲဝဲ မ့းၡံအၤအမိအခါ နီၢ်မၤရံ ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ပှၤဂၤအအိၣ်. မူခိၣ်ကလူး ကၤဘြံၤအ့လး ဒီးနီၢ်အ့းလံၤစါဘ့း ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ နီၢ်မၤရံ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအအိၣ်သ့.—တၢး၂၃.၁၀, ကဘျံးပၤ ၁၅.

ယဟိဝၤယွၤ ကစံးဆၢ ပတၢ်ထုကဖၣ်ဒ်လဲၣ်.

ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ အကဒိကနၣ် ပတၢ်ထုကဖၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဆိကမိၣ်ဃုာ်ဝဲလၢ တၢ်လၢပဃ့န့ၣ် အဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး အတၢ်တိာ်ပာ်ဒ်လဲၣ်. (ယံး ၂၉:၁၂) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တစံးဆၢ ပတၢ်ထုကဖၣ် ဒ်ပဃ့အီၤအသိးဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အဝဲကမၤစၢၤပှၤထီဘိ.—တၢး၂၃.၁၁, ကဘျံးပၤ ၂၁-၂၂.

ရိမ့ၤ ၅:၂ တဲဖျါထီၣ်ဝဲ “တၢ်မုၢ်လၢ်” ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အတဲဖျါထီၣ်ကဒီးဝဲလၢ အဆၢဖိ ၄ အပူၤလဲၣ်.

ဖဲပှၤတဂၤ နၢ်ဟူဘၣ် တၢ်သးခုကစီၣ်အခါ အသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အကအိၣ်မူဘၣ် မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအထံၣ်ဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်, ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ် ဒီးအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤအခါ ဖျါလၢအတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် ဟဲဂၢၢ်ကျၢၤဒိၣ်ထီၣ်.—တၢး၂၃.၁၂, ကဘျံးပၤ ၁၂-၁၃.