၁. ဖဲပတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်အဂ့ၢ်အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိကမိၣ်လီၤပသးလၢ တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်.

 ပှၤအါတက့ၢ် နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အမံၤ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ် အါအါဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ စီၤအၤဘြၤဟၣ် အဂ့ၢ်ဒီဒူၣ်. အဒိ လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်န့ၣ် အကဲဝဲ “ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် . . . ကိးဂၤဒဲးအပၢ်.” (ရိ ၄:၁၁) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိကမိၣ်လီၤပသးလၢ ‘မ့ၢ်ယနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် လၢအဂၢၢ်ကျၢၤ ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိး ကသ့ဧါ.’ ပအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤ ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိးသ့.

၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်မၤလိ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ်လဲၣ်. (ယၤကိာ် ၂:၂၂, ၂၃)

^၂ ပမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ပတၢ်နာ် ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိးသ့ခီဖျိ ပမၤလိ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ်. ကစၢ်ယွၤမၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် လဲၤအိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖးယံၤ ဒီးအဘၣ်အိၣ်လၢ ဒဲပူၤလၢအနံၣ်အါမး. တကးဒံးဘၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် သးအိၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် အဖိခွါစီၤအံၤစဲး လၢအအဲၣ်ဝဲဒိၣ်မးတဂၤ. တၢ်လၢစီၤအၤဘြၤဟၣ်မၤဝဲန့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ဒီးအနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ သပှၢ်တၢၢ်. ခီဖျိလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်နာ်လၢ တၢ်မၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ ဒီးအကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသကိး. (ဖး ယၤကိာ် ၂:၂၂, ၂၃.) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပဝဲခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီးနၤစ့ၢ်ကီး ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒ်သိးဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ်. အဃိ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံထိးဘၣ်ဝဲ စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ်အသးလၢ ကကွဲးလီၤဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ်. ခဲအံၤ ပကတဲသကိး စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ် လၢအအိၣ်လၢ ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၄ ဒီးယၤကိာ် အဆၢဒိၣ် ၂ အပူၤ. စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ် ခံဂၤလၢာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်တမံၤ လၢအဘၣ်ဃးဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ်.

၃. ဘၣ်ဃးဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ် အတၢ်နာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ် တဲက့ၤဝဲတၢ်ကတိၤလၢ လံာ်စီဆှံအဆၢ ဖဲလဲၣ်တဆၢလဲၣ်.

 ^၃ စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ် တဲက့ၤဝဲတၢ်ကတိၤ လၢအအိၣ်ဖဲ ၁ မိၤၡ့ ၁၅:၆. ဖဲန့ၣ် တဲဝဲလၢ “[စီၤအၤဘြၤဟၣ်] နာ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးကစၢ်ယွၤ ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဒ်ပှၤတီပှၤလိၤအသိး.” ပှၤတီပှၤလိၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီယိယိဖိလၢ ပှၤတဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်အီၤဒ်ပှၤတီပှၤလိၤ ဒီးအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တလၢတပှဲၤဘၣ် ဒီးမၤတၢ်ဒဲးဘးသနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ အတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် လီၤကမၢကမၣ်ဖးဒိၣ်ညါ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပဘၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကထံၣ်ပှၤဒ်န့ၣ်. အဃိ ခဲအံၤန့ၣ် ပကမၤလိဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်ဒ် ပှၤတီပှၤလိၤတဂၤလဲၣ်. ဒီးဒ်သိး ယဟိဝၤယွၤ ကထံၣ်ပှၤဒ် ပှၤတီပှၤလိၤတဂၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.

၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တကဲပှၤတီပှၤလိၤဘၣ်လဲၣ်.

^၄ ဖဲစီၤပီလူးကွဲးန့ၢ်ဝဲ လံာ်ပရၢလၢ ပှၤရိမ့ၤဖိအအိၣ်အခါ အတဲဝဲလၢ ပှၤခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိ. (ရိ ၃:၂၃) ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးပှၤ ဒီးထံၣ်ပှၤဒ် ပှၤတီပှၤလိၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ် တအိၣ်ဘၣ်လဲၣ်. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ တၢ်သံကွၢ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢအဂီၢ် စီၤပီလူး ကွဲးဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ်.

၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ကိးစီၤအၤဘြၤဟၣ်လၢ ပှၤတီပှၤလိၤလဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၄:၂-၄)

^၅ ဖဲစီၤအၤဘြၤဟၣ် အိၣ်လၢကီၢ်ကနၤဧၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ ကိးအီၤလၢ ပှၤတီပှၤလိၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ကိးစီၤအၤဘြၤဟၣ်လၢ ပှၤတီပှၤလိၤလဲၣ်. ခီဖျိလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် မၤထွဲစီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. (ရိ ၄:၁၃) ဖဲယဟိဝၤယွၤ ကိးစီၤအၤဘြၤဟၣ်လၢ ပှၤတီပှၤလိၤအခါ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တအိၣ်ဒံးဘၣ်. လၢခံအနံၣ် ၄၀၀ ဘျဲၣ်မၣ် စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ထီၣ်ဝဲ. အဃိ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ကိးစီၤအၤဘြၤဟၣ် လၢ ပှၤတီပှၤလိၤလဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် လၢစီၤအၤဘြၤဟၣ်အဖီခိၣ် ဒီးကိးအီၤလၢ ပှၤတီပှၤလိၤ ခီဖျိလၢစီၤအၤဘြၤဟၣ် အတၢ်နာ်အဃိ.—ဖး ရိမ့ၤ ၄:၂-၄.

၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ကိးပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိလၢ ပှၤတီပှၤလိၤသ့လဲၣ်.

^၆ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ပှၤတဂၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ “အတၢ်နာ်အံၤအဃိ အဝဲဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤဒ် ပှၤတီပှၤလိၤ အသိး.” (ရိ ၄:၅) အဆဲးတဲဝဲလၢ “စီၤဒၤဝံး တဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ပာ်ပနီၣ် ပှၤတဂၤဒ်ပှၤတီပှၤလိၤအသိး လၢအတမ့ၢ်ခီဖျိ တၢ်မၤအဃိဘၣ်န့ၣ် ပှၤတဂၤန့ၣ် ကသးခုဝဲလီၤ. ‘ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အီၤ ဒီးပှၤလၢအတၢ်ဒဲးဘး ဘၣ်တၢ်ကျၢၢ်ဘၢအီၤန့ၣ် ကသးခုဝဲလီၤ. ပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ တဟံးန့ၢ်အရ့လၢ အတၢ်ဒဲးဘးအဃိဘၣ်န့ၣ် ကသးခုဝဲ.’” (ရိ ၄:၆-၈; စံး ၃၂:၁, ၂) ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ကမၣ် မ့တမ့ၢ် ကကျၢၢ်ဘၢကွံာ် အတၢ်ဒဲးဘး. တကးဒံးဘၣ် ကစၢ်ယွၤ ကပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ကမၣ် လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ ဒီးတဟံးန့ၢ်အရ့လၢ အတၢ်ဒဲးဘးအဃိလၢၤဘၣ်. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ် ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ် ဒီးအမ့ၢ်ပှၤတီပှၤလိၤ.

၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤလၢညါတဖၣ်န့ၣ် ကဲဝဲပှၤတီပှၤလိၤလဲၣ်.

^၇ စီၤအၤဘြၤဟၣ်, စီၤဒၤဝံး ဒီးကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤ လၢအသးတီ အဂၤတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကိးအဝဲသ့ၣ်လၢ ပှၤတီပှၤလိၤ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် တကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ် ဒီးကဲဒံးဝဲပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်တၢ်နာ်အဃိ ကစၢ်ယွၤထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ် ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်လီၤဆီန့ၢ်ဒံး ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤဘၣ်. (အ့း ၂:၁၂) လၢစီၤပီလူး အလံာ်ပရၢအပူၤန့ၣ် အတဲဖျါထီၣ်ဝဲၡဲၡဲလၢ ဒ်သိးပကကဲထီၣ် ကစၢ်ယွၤ အသကိးအဂီၢ် ပကဘၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်. စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးစီၤဒၤဝံး ကဲထီၣ်ကစၢ်ယွၤအသကိးန့ၣ် ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်အဃိ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကကဲထီၣ် ကစၢ်ယွၤအသကိးအဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်.

၈-၉. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တနီၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ကမၣ်လၢ စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ် အတၢ်ကွဲးအဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၈ တၢ်နာ်ဒီးတၢ်မၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒ်လဲၣ်န့ၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် တဲအါလိာ်သး အိၣ်ဝဲအနံၣ်လၢ အကယၤလံ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ခိၣ်နၢ်တနီၤ သိၣ်လိဝဲလၢ ဒ်သိး ပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်နာ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကနၢ်ဟူဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ “နမ့ၢ်နာ်ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် နကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ.” ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် တဲက့ၤဝဲ စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤ လၢအတဲဝဲလၢ “ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ပာ်ပနီၣ် ပှၤတဂၤဒ်ပှၤတီပှၤလိၤအသိး လၢအတမ့ၢ်ခီဖျိ တၢ်မၤအဃိဘၣ်န့ၣ်” ပှၤတဂၤန့ၣ် ကသးခုဝဲ. (ရိ ၄:၆) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအဂၤတနီၤ တဲဝဲလၢ နမ့ၢ်လဲၤဟးလၢ တၢ်လီၢ်လၢ သရိာ်ပာ်ပနီၣ်ဝဲလၢ အစီဆှံ ဒီးနမ့ၢ်မၤတၢ်ဂ့ၤန့ၣ် “နကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ.” အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲဒ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဟံန့ၢ်ဝဲ တၢ်ကတိၤ လၢအအိၣ်ဖဲ ယၤကိာ် ၂:၂၄ လၢအတဲဝဲလၢ “ပှၤတဂၤဂ့ၤ တဂၤဂ့ၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်တီပာ်လိၤအီၤ ခီဖျိလၢ အတၢ်မၤအဃိ ဒီးတမ့ၢ်ထဲလၢ အတၢ်နာ်တခါအဃိဘၣ်.”

^၉ ခီဖျိလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တနီၤ နာ်တၢ်တဒ်သိးဘၣ်အဃိ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ လံာ်စီဆှံတကပၤတနီၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဒ်သိးပှၤတဂၤ ကန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ် အတၢ်ထံၣ် တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တနီၤ သိၣ်လိဝဲလၢ စီၤပီလူးန့ၣ် အနာ်ဝဲလၢ ဒ်သိးပှၤကန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ထဲ တၢ်နာ်တခါ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဲဝဲလၢ မ့မ့ၢ် စီၤယၤကိာ်န့ၣ် နာ်ဝဲလၢ ဒ်သိးပှၤကန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီး လၢတၢ်မၤ. ထဲန့ၣ်တကးဒံးဘၣ် ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ တကပၤတဂၤ တဲဝဲလၢ “စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ ဒ်သိးပှၤတဂၤ [ကကဲထီၣ်ပှၤတီပှၤလိၤအဂီၢ်] အကလိၣ်ဘၣ်ထဲ တၢ်နာ်တခါ ဒီးတလိၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ တၢ်မၤဘၣ်န့ၣ် စီၤယၤကိာ် တနၢ်ပၢၢ်ဝဲဘၣ်. ဒီးစီၤယၤကိာ် အသးတလီၤပလိာ်ဒီး စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤအံၤဘၣ်.” သနာ်က့ ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံထိးဘၣ် စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ်အသး ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကကွဲးလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ. (၂ တံၤ ၃:၁၆) အဃိ ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ် အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် အတၢ်ကတိၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ကွၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဂ့ၢ်အလီၢ်ခံမဲာ်ညါ လၢအဝဲသ့ၣ်ကွဲးဝဲ.

၁၀. တၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “တၢ်မၤ” လၢစီၤပီလူး ကွဲးဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၃:၂၁, ၂၈) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၀ တၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “တၢ်မၤ” လၢစီၤပီလူး ကွဲးဖျါထီၣ်ဝဲဖဲ  ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၃ ဒီးအဆၢဒိၣ် ၄ အပူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. စီၤပီလူး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး “တၢ်မၤ လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီ.” တၢ်သိၣ်တၢ်သီတခါအံၤ အကဲဝဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဖဲကစၢၢ်စံၤနါအခါ. (ဖး ရိမ့ၤ ၃:၂၁, ၂၈.) ဖဲစီၤပီလူးအစိၤန့ၣ် ဖျါလၢ ပှၤယူၤဒၤဖိလၢ အကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိတနီၤ နာ်ဝဲလၢ အကဘၣ်မၤထွဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒံး. အဃိ စီၤပီလူးသူဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ် အဒိအတဲာ် ဒ်သိး ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပကကဲထီၣ် ပှၤတီပှၤလိၤအဂီၢ် ပတလိၣ်မၤထွဲ “တၢ်မၤ လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီ” လၢၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အတဲဝဲလၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လၢပဂီၢ်ဒိၣ်မး ဒီးပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်နာ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ် ပကဲထီၣ် ပှၤတီပှၤလိၤသ့.

၁၁. တၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “တၢ်မၤ” လၢစီၤယၤကိာ် ကွဲးဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၁ ပမ့ၢ်ကွၢ် တၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “တၢ်မၤ” လၢယၤကိာ် အဆၢဒိၣ် ၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် အလီၤဆီဒီး “တၢ်မၤ လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီ.” စီၤယၤကိာ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ တၢ်မၤအံၤ ကဲဝဲ တၢ်မၤလၢ ပမၤအီၤကိးနံၤဒဲး လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ. အဒိ ခရံာ်ဖိတဂၤ အနာ်ကစၢ်ယွၤ နီၢ်ကီၢ်ဧါ တနီၢ်ကီၢ်ဧါန့ၣ် အကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ခီဖျိအတၢ်မၤ. ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်အဒိခံခါလၢ စီၤယၤကိာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ.

၁၂. စီၤယၤကိာ်ၡဲပၠးဝဲလၢ တၢ်နာ်ဒီးတၢ်မၤန့ၣ် အဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၂ တၢ်အဒိ တၢတခါ. စီၤယၤကိာ်တဲဝဲလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် တဘၣ်ကွၢ်မဲာ်တၢ်ဘၣ် ဒီးကဘၣ်ရ့ဒီး ပှၤကိးဂၤဒဲး. စီၤယၤကိာ် ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤတဂၤ ကွၢ်မဲာ်ဝဲပှၤထူးပှၤတီၤ ဒီးအရ့ဝဲဂ့ၤဂ့ၤ. မ့မ့ၢ် ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိန့ၣ် အပာ်ဆံးဝဲ ဒီးအတရ့ဝဲဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. အဃိ စီၤယၤကိာ် တဲဝဲလၢ ပှၤတဂၤန့ၣ် အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် သနာ်က့ အတၢ်မၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အတၢ်နာ်တအိၣ်ဘၣ်. (ယၤ ၂:၁-၅, ၉) တၢ်အဒိ ခံခါတခါ. စီၤယၤကိာ် တဲဝဲလၢ ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ထံၣ်ဝဲ ‘ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဂၤဂၤ လၢအတၢ်ကူတၢ်ကၤ မ့တမ့ၢ် အတၢ်အီၣ်တၢ်အီ တအိၣ်ဘၣ်,’ ဘၣ်ဆၣ် အမ့ၢ်တမၤစၢၤဝဲဘၣ်န့ၣ် အတဲဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်  သနာ်က့ အတၢ်မၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အတၢ်နာ်တအိၣ်ဘၣ်. အဃိ ဒ်စီၤယၤကိာ်ကွဲးဝဲအသိး “တၢ်နာ်မ့ၢ်တအိၣ်ဒီး တၢ်မၤဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်နာ်လၢအသံ.”—ယၤ ၂:၁၄-၁၇.

၁၃. ဘၣ်ဃးဒီး ပကဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်နာ် ခီဖျိတၢ်မၤန့ၣ် စီၤယၤကိာ် ဟ့ၣ်တၢ်အဒိ ဒ်လဲၣ်. (ယၤကိာ် ၂:၂၅, ၂၆)

^၁၃ စီၤယၤကိာ် ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီး နီၢ်ရၤဃးအဂ့ၢ်. နီၢ်ရၤဃးန့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်နာ် ခီဖျိအတၢ်မၤ. (ဖး ယၤကိာ် ၂:၂၅, ၂၆.) နီၢ်ရၤဃး နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးအနာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ. (ၡူ ၂:၉-၁၁) အဃိ နီၢ်ရၤဃး ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်နာ် ခီဖျိအတၢ်မၤ ဒီးအမၤပူၤဖျဲးဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အပှၤကွၢ်ဟုၣ်တၢ်ခံဂၤ အသးသမူလၢ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အပူၤ. ဒီးဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိး နီၢ်ရၤဃး တကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ် ဒီးအတမၤထွဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် ကဲထီၣ်ဝဲ ပှၤတီပှၤလိၤ. လၢနီၢ်ရၤဃး အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ် ခီဖျိပတၢ်မၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး.

၁၄. စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ် အတၢ်ကွဲး လီၤပလိာ်လိာ်သးဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ခဲအံၤ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်နာ်ဒီးတၢ်မၤအဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ် တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်အိၣ်သး လီၤဆီလိာ်သးအဖီခိၣ်. စီၤပီလူးတဲဘၣ် ပှၤယူဒၤဖိလၢအကဲထီၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤထွဲထဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်. မ့မ့ၢ်လၢ စီၤယၤကိာ်န့ၣ် အတဲဝဲလၢ ခရံာ်ဖိခဲလၢာ် ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်နာ် ခီဖျိအမၤဂ့ၤတၢ် လၢပှၤဂၤအဖီခိၣ်.

၁၅. ပပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ် ခီဖျိပတၢ်မၤ သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၅ ယဟိဝၤယွၤ တတဲဝဲလၢ ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ပှၤတီပှၤလိၤန့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် မၤဝဲအသိးခဲလၢာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ပပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ် ခီဖျိပတၢ်မၤ သ့လၢကျဲအါဘိ. အဒိ ပပာ်ဖျါသ့ခီဖျိ ပတူၢ်လိာ်မုာ် ပှၤသီတဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ, မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤ ဒီးမၤဂ့ၤတၢ်လၢ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိအဖီခိၣ်. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးပှၤ ဒီးကဆိၣ်ဂ့ၤ ပှၤ. (ရိ ၁၅:၇; ၁ တံၤ ၅:၄, ၈; ၁ ယိၤ ၃:၁၈) ကျဲအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တဘိလၢ ပပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ် ခီဖျိပတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဆူၣ်ဆူၣ် ဒီးပတဲဘၣ်ပှၤဂၤ လၢတၢ်သးခုကစီၣ်. (၁ တံၤ ၄:၁၆) တကးဒံးဘၣ် ပနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်သပှၢ်တၢၢ် ဒီးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ မ့ၢ်တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢပဂီၢ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်သ့ခီဖျိ ပတၢ်မၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤကထံၣ်ပှၤ ဒ်ပှၤတီပှၤလိၤတဂၤ ဒီးပကကဲထီၣ် အသကိး.

၁၆. တၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် အဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ် အတၢ်နာ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၆ ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မၤလိအရ့ဒိၣ် အဂၤတခါ လၢပန့ၢ်ဘၣ်လၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အအိၣ်. တၢ်မၤလိတခါန့ၣ် အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤ စီၤအၤဘြၤဟၣ်လၢ “ပှၤအါကလုာ်” ကဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢအီၤ ဒီးအကကဲထီၣ် “ပှၤအါကလုာ် အပၢ်.” တၢ်မုၢ်လၢ်တခါအံၤ ကမၤသးခု စီၤအၤဘြၤဟၣ် အသးဒိၣ်မး. (၁ မိၤ ၁၂:၃; ၁၅:၅; ၁၇:၄; ရိ ၄:၁၇) ဘၣ်ဆၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် အသးပှၢ်ထီၣ်န့ၢ်အနံၣ် ၁၀၀ ဒီးနီၢ်စၤရါ သးပှၢ်ထီၣ်န့ၢ်အနံၣ် ၉၀ လံသနာ်က့ တၢ်အၢၣ်လီၤလၢ အဝဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ဘၣ် အဖိခွါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒံးဘၣ်. ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ထံၣ်န့ၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးနီၢ်စၤရါ အဖိအိၣ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. အဃိ တၢ်မုၢ်လၢ်တခါအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤကွၢ်လၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂီၢ် ဖးဒိၣ်ညါ. ဘၣ်ဆၣ် “စီၤအၤဘြၤဟၣ် မုၢ်လၢ်တၢ် ဒီးအဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လၢ အကကဲထီၣ် ပှၤအါကလုာ်အပၢ် ဒ်တၢ်စံးပာ်အိၣ်ဝဲအသိး.” (ရိ ၄:၁၈, ၁၉) ဒီးလၢခံ ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲအသိး အဖိခွါစီၤအံၤစဲး ဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲ အဃိ စီၤအၤဘြၤဟၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ်အံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲနီၢ်ကီၢ်.—ရိ ၄:၂၀-၂၂.

၁၇. ပကဲထီၣ် ကစၢ်ယွၤအသကိး လၢအတီအလိၤတဂၤ သ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပန့ၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး ဒီးကဲထီၣ်ပှၤတီပှၤလိၤ ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိးသ့. တကးဒံးဘၣ် စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ “တၢ်ကတိၤလၢ အမ့ၢ် “အဝဲဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ” န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ကွဲးလီၤအီၤထဲလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်တၢ်ကွဲးစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ ပဂီၢ်လီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်ပှၤ ဒ်ပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ် အသိး, မ့ၢ်လၢပနာ် ပှၤတဂၤလၢ အဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤ ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး” အဃိ. (ရိ ၄:၂၃, ၂၄) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိး ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ် ခီဖျိပတၢ်မၤ. တကးဒံးဘၣ် လၢရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၅ အပူၤန့ၣ် စီၤပီလူးဆဲးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်မုၢ်လၢ်အဂ့ၢ်. ဒီးဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်မုၢ်လၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပကတဲသကိးလၢ တၢ်မၤလိလၢခံတခါ.