မ့ၢ်နထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတူၢ်ဘၣ်လၢ နဘၣ်လဲၤခီဖျိအီၤ ထဲတဂၤန့ၣ် အိၣ်တဘျီဘျီဧါ. ခဲအံၤ ပအိၣ်မူဘၣ် “တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤဆီလၢ အကီအခဲသပှၢ်တၢၢ်” အဃိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပသးကလီၤစၢ် ဒီးတူၢ်ဘၣ်လၢ ပအိၣ်သယုၢ်သညိ. (၂ တံၤ ၃:၁) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပတလိၣ် လဲၤခီဖျိအီၤ ထဲတဂၤဘၣ်. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “ဖဲတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအိၣ်ဝဲအခါ” ပတံၤသကိးတံၢ်နီၢ် ကမၤစၢၤပှၤ.—ကတိၤ ၁၇:၁၇.

ဖဲတၢ်မၢဖိပီလူး လဲၤမံၤၡၢၤနရံၤ တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအခါ အသကိးလၢ အလဲၤဒီးအီၤ တဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤအီၤအါမး. (ကလီး ၄:၇-၁၁) ဒီးဖဲစီၤပီလူး ဘၣ်အိၣ်လၢဃိာ်ပူၤ လၢဝ့ၢ်ရိမ့ၤအခါ တၢ်လၢအမၤဝဲ တသ့ဘၣ်န့ၣ် အသကိးတဖၣ် မၤန့ၢ်အီၤ. အဒိ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢဝ့ၢ်ဖံလံးပံၤ ဆှၢလီၤန့ၢ် စီၤပီလူး တၢ်ဟ့ၣ်အခါ စီၤအ့းပၤဖရီးဒံတူး လဲၤဆှၢန့ၢ်အီၤ. (ဖံလံး ၄:၁၈) မ့မ့ၢ် စီၤတူဃံၤကူးန့ၣ် အလဲၤဆှၢန့ၢ် စီၤပီလူး အလံာ်ပရၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် တဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ်. (ကလီး ၄:၇) စီၤပီလူးန့ၣ် အဘၣ်အိၣ်လၢဟံၣ်ပူၤ ဒ်ပှၤဃိာ်ဖိတဂၤအသိး ဒီးလၢခံ အဘၣ်အိၣ်လၢဃိာ်ပူၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ အသကိးတဖၣ် မၤစၢၤအီၤအဃိ အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သ့ဒံး. ခဲအံၤမီၤ ပကဲထီၣ် တံၤသကိးတံၢ်နီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အမၤစၢၤလိာ်သး ဒ်တံၤသကိးတံၢ်နီၢ် အသိးန့ၣ် အိၣ်စ့ၢ်ကီး. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲလံစဘဲၣ် လၢအကဲပှၤလဲၤလၢညါ လၢကီၢ်စပ့ၣ်န့ၣ် တဲဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဖဲအထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ မၤစၢၤအီၤ. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲလံစဘဲၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ အမိအိၣ်ဒီး ခဲစၢၤတၢ်ဆါ လၢအဘျါက့ၤ တန့ၢ်လၢၤဘၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤန့ၣ် ဆှၢန့ၢ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး လံာ်စီဆှံအဆၢ လၢအလီတဲစိပူၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲလံစဘဲၣ် တဲဝဲလၢ “အတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ တဖၣ်အံၤ မၤဆူၣ်ထီၣ် ယဂံၢ်ယဘါ လၢယကလဲၤခီဖျိတၢ် တနံၤဘၣ်တနံၤ ဒီးယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယတအိၣ်ထဲတဂၤဘၣ်.”—ကတိၤ ၁၈:၂၄.

တကးဒံးဘၣ် ဖဲပမၤစၢၤလိာ်သး လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ မ့တမ့ၢ် လၢကလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အဂီၢ်အခါ မ့ၢ်ဒၣ် ပမၤဂ့ၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသးပှၢ်လၢ အလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ ကလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မ့တမ့ၢ် လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် နမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဧါ. နမ့ၢ်မၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်အံၤန့ၣ် နကအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး ယၢ်ခီယၢ်ခီ. (ရိ ၁:၁၂) ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤန့ၣ် ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ပူၤ တကဲဘၣ်. အဃိ ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တဂ့ၤဘၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ တမံၤမံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် လဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၢ် တကဲဘၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့ဘ့းန့ၣ် အအိၣ်ဒီး သွံၣ်ခဲစၢၤတၢ်ဆါ (Lymphoma) အဃိ အလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် တကဲဘၣ်. အဘၣ်ကူစါအသးဒီး ကသံၣ်ခံမိၤ ဃုလါဘျဲၣ်ညါ. အဃိ အီၤဒီးအမါ လ့ဒံၤယၤ ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအဟံၣ် လၢအ့ၤထၢၤနဲၣ်ပူၤ.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဝံၤတဘျီဂ့ၤ တဘျီဂ့ၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၢ်န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး တဲတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့ဘ့း ဒီးအမါ လၢအ့ၤထၢၤနဲၣ်ပူၤ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဆှၢန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်မဲးစ့း ဒီးတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်  စံးဆၢတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒိၣ်မး. ခီဖျိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ မၤဝဲဒ်အံၤအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့ဘ့း ဒီးအမါ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အဲၣ်အဝဲသ့ၣ်.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အဟးထီၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤတကဲဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပရဲၣ်ကျဲၤလၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး အဝဲသ့ၣ် ကသ့ဧါ. ဒ်သိး ပကမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအဂီၢ် ပမ့ၢ်ဆီတလဲ ပတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တစဲးတမွဲးန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပတသးပ့ၤနီၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. (ကတိၤ ၃:၂၇) နရဲၣ်ကျဲၤလၢ နကကွဲးလံာ်ပရၢ မ့တမ့ၢ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် လၢလီတဲစိပူၤသ့. ဒီးဒ်သိး ပှၤလၢအဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ပူၤ တကဲဘၣ်တဖၣ် ကထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢအ့ၤထၢၤနဲၣ်ပူၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်ဝဲ သ့စ့ၢ်ကီး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့ဘ့း ဒီးအမါ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလၢ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤဒိၣ်မး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့ဘ့း တဲဝဲလၢ “ဖဲပအိၣ်ဖှိၣ်သကိးဒီး ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤကရူၢ်အခါ ပတဲသကိးဘၣ်တၢ် ဒီးနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ထုကဖၣ် ထဲတစိၢ်ဖိ သနာ်က့ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢပဂီၢ်ဒိၣ်မး.” တကးဒံးဘၣ် တဘျီတခီၣ် ပဟဲကိး ပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အဟးထီၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤတကဲဘၣ် အဟံၣ် ဒီးမၤလိသကိးတၢ်ဖဲန့ၣ်သ့. ဘၣ်ဆၣ် တချုးလၢ ပဟဲကိး အဝဲသ့ၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဃ့ဆိအခွဲးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ပူၤ တကဲဘၣ်အအိၣ်.

ဖဲပမၤသကိး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အဟးထီၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤတကဲဘၣ်အခါ ပသ့ၣ်ညါအါထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်, အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သး ဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်. အဒိ ဖဲပနၢ်ဟူ အဝဲသ့ၣ်သိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံ ဒီးမၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ကဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်အခါ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်ထီၣ်. အဃိ ပမ့ၢ်မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ ကလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ်အါထီၣ်သကိး.—၂ ကရံၣ် ၆:၁၃.

ဖဲစီၤပီလူး ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ အသကိး စီၤတံတူး လဲၤလၢအအိၣ်ဒီး မၤမုာ်ထီၣ်အသး. (၂ ကရံၣ် ၇:၅-၇) ဒ်စီၤတံတူး မၤဝဲအသိး ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပတဲတၢ်လၢ အကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်သ့. တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်အိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကပၤ ဒီးမၤစၢၤအီၤန့ၣ် အသးကမုာ်ထီၣ်က့ၤ.—၁ ယိၤ ၃:၁၈.

ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ ကီၢ်ရၢၡါ ပာ်လီၤ တၢ်ဒိတၢ်တဲာ် ဂ့ၤဒိၣ်မး. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါစၤက့ ဒီးအမါထၤထံၤယါနၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ဘၣ်တဘျီ ပလံးလဲၤဃုကွၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ် ဒီးက့ၤကိးအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကသံကွၢ်သံဒိး အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်. ပှၤပျၢ်ကွံာ်ဆိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ထၤထံၤယါနၤ ဒီးအက့ၤကဒါလၢအဟံၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါစၤက့ တဲဝဲလၢ “ဖဲ [ထၤထံၤယါနၤ] က့ၤတုၤလၢဟံၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အသးဒူတဂၤ ဟဲလၢပဟံၣ် တဘျီဃီ. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢအဂၤတဖၣ် ဟဲမၤစၢၤပှၤ ဒီးမၤကဆှီစၢၤပဟံၣ်.”

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါစၤက့ တဲဝဲလၢ “ယၤန့ၣ် ယကၠဲး ကတိၤဒိ ၁၇:၁၇ ဒိၣ်မး. ဖဲန့ၣ်တဲဝဲလၢ ‘တံၤသကိးတံၢ်နီၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်ကိးဆၢကတီၢ်ဒဲး ဒီးဖဲတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအိၣ်ဝဲအခါ အကဲထီၣ်ဝဲ နဒီပုၢ်ဝဲၢ်လီၤ.’ ဖဲယထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနး အခါ ယလိၣ်ဘၣ် ယသကိးတဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤ ဖးအါညါ. ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ယၤ သကိးလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူ ဒီးအမၤစၢၤယၤ အါမး. အဃိ ယသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ တၢ်ကတိၤဖဲ ကတိၤဒိ ၁၇:၁၇ န့ၣ် အဘၣ်ဝဲ သပှၢ်တၢၢ်.” a

ခဲအံၤ ပအိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ် ကီခဲအဃိ ပလိၣ်ဘၣ် ပသကိးတဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤ. ဒီးခါဆူညါ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပကလိၣ်ဘၣ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်မၤစၢၤအါန့ၢ်ခဲအံၤဒံး. အဃိ မ်ပဂုာ်ကျဲးစၢး ကဲထီၣ် တံၤသကိးတံၢ်နီၢ်ထီဘိ.—၁ ပ့း ၄:၇, ၈.