၁-၂. တချုးလၢ ပှၤတဂၤဒိးဘျၢထံဒံးဘၣ်န့ၣ် အကဘၣ်မၤဆိ မနုၤလဲၣ်.

 ပူၤကွံာ်ယဲၢ်နံၣ်န့ၣ် ပှၤတကကွဲၢ်ဘျဲၣ် ဒိးဘျၢထံဒ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အသိး. အဝဲသ့ၣ်အါဂၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး တၢ်မၢဖိစီၤတံၤမသ့း လၢအမၤလိဘၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ စးထီၣ်လၢအမ့ၢ် “ဖိသၣ်အီနုၢ်လံၤလံၤ” အခါလံ. (၂ တံၤ ၃:၁၄, ၁၅) မ့မ့ၢ်အဂၤတနီၤန့ၣ် မၤလိဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဖဲအညါအိၣ်ထီၣ် ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ် ဖဲအသးပှၢ်ထီၣ်အခါ. ပူၤကွံာ်စှၤကိာ်နံၣ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်တဂၤ မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဒီးလၢခံ အဒိးဘျၢထံ ဖဲအအိၣ် ၉၇ နံၣ်.

^၂ နမ့မ့ၢ် ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဂၤ မ့တမ့ၢ် နမ့ၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤန့ၣ် နဆိကမိၣ်လၢ နကဒိးဘျၢထံဧါ. နဖီတၢၣ်မ့ၢ်အိၣ် ဒ်န့ၣ်န့ၣ် အဂ့ၤဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် တချုးလၢ နဒိးဘျၢထံဒံးဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဆိသး လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. တၢ်မၤလိတခါအံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်. ဒီးကမၤစၢၤ စ့ၢ်ကီးနၤလၢ နကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ် ဒီးနကဒိးဘျၢထံအဂီၢ် နတလိၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဘၣ်.

တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်

၃. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် မတဂၤ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်လဲၣ်. တဲဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ.

^၃ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပှၤတဂၤဂၤလၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် အဘၣ်တၢ်ပာ်လီၤဆီအီၤလၢ တၢ်မၤတမံၤမံၤအဂီၢ်. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိန့ၣ် အကဲဝဲ ကလုာ်ဒူၣ်တဒူၣ်လၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. သနာ်က့ လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအကျါန့ၣ် ပှၤတနီၤဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လီၤလီၤဆီဆီ. အဒိ လၢစီၤအၤဟရိၣ် အခိၣ်လိၤန့ၣ် အိၣ်ဒီး “တၢ်ပနီၣ်စီဆှံတခါ” လၢအမ့ၢ်ဝဲ ထူဘ့ၣ်ဘၣ်လၢ အကပြုၢ်ကပြီၤ လၢအအိၣ်လၢ အခိၣ်ဖၢၣ်အမဲာ်ညါ. ထူဘ့ၣ်ဘၣ်တဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ်အီၤ လၢအကမၤအတၢ်မၤ လီၤလီၤဆီဆီ ဒ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် တဂၤအသိး. (၃ မိၤ ၈:၉) ပှၤနစၤရံဖိစ့ၢ်ကီး ကဲဝဲပှၤလၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လီၤလီၤဆီဆီ. တၢ်ကတိၤ “နစၤရံ” န့ၣ်ဟဲလၢ ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤ နစၢၤ (nazirʹ) လၢအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ပာ်လီၤဆီအီၤ” မ့တမ့ၢ် “ပှၤလၢအဟ့ၣ်လီၤအသး.” ပှၤနစၤရံဖိန့ၣ် အကဘၣ်အိၣ်မူမၤထွဲ တၢ်မၤလိာ် လီၤလီၤဆီဆီ လၢအအိၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤ.—၄ မိၤ ၆:၂-၈.

၄. (က) ဖဲနဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်အခါ နပာ်လီၤသးလၢ နကမၤမနုၤလဲၣ်. (ခ) တၢ်ကတိၤလၢ “အတဘၣ်အိၣ်မူလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်လၢၤဘၣ်” န့ၣ်အခီပညီဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၄ ဖဲနဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်အခါ နပာ်လီၤသးလၢ နကကဲထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဂၤ ဒီးနကပာ်ဆိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢလၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤ. နမ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးန့ၣ် နကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ “ပှၤလၢ အအဲၣ်ဒိးပိာ်ယခံ တဂၤဂၤန့ၣ် အတဘၣ်အိၣ်မူလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်လၢၤဘၣ်.” (မး ၁၆:၂၄) ကြံးအတၢ်ကတိၤလၢ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံက့ၤလၢ “အတဘၣ်အိၣ်မူလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်လၢၤဘၣ်” န့ၣ်ပှၤကွဲးကျိာ်ထံစ့ၢ်ကီးလၢ “အသုတမူလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ် လၢၤတဂ့ၤ.” နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ နတဘၣ်မၤ တၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ အတဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသးဘၣ်. (၂ ကရံၣ် ၅:၁၄, ၁၅) တၢ်လၢ နတဘၣ်မၤတဖၣ်န့ၣ် အပၣ်ဃုာ်ဒီး “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ် အတၢ်သူၣ်လီသးကွံ” ဒ်သိးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ. (ကလၤ ၅:၁၉-၂၁; ၁ ကရံၣ် ၆:၁၈) နကဒိကနၣ်ဒီးမၤထွဲ တၢ်မၤလိာ်အံၤအဂီၢ် အကီဘၣ်နၤဧါ. နမ့ၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ကဲဘျုးလၢနဂီၢ်န့ၣ် နကမၤထွဲအီၤအဂီၢ် အတကီဘၣ်. (စံး ၁၁၉:၉၇; ၡါ ၄၈:၁၇, ၁၈) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါနံၣ်ခိလဲး တဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် နထံၣ်အီၤလၢ အလီၤဂာ်ဒီး ဃိာ်အဒူၣ်လၢ အတြီဃာ်နၤဒ်သိး နကမၤတၢ်လၢ နဘၣ်သးမၤသ့ မ့တမ့ၢ် နထံၣ်အီၤလၢ အလီၤဂာ်ဒီး တၢ်အဒူၣ်လၢ ပှၤကရၢဃာ်ခ့ယုၢ် ဒ်သိးကဒီသဒၢနၤသ့.”

၅. (က) နကဘၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးတၢ်ဒိးဘျၢထံန့ၣ် လီၤဆီလိာ်သးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၅ နကဘၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်ဒ်လဲၣ်. နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး သ့ခီဖျိ နဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးတဲအီၤလၢ နကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ထဲအီၤတဂၤ ဒီးနကပာ်ဆိ အတၢ်ဘၣ်သးလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢ လၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤ. ဝံၤဒီး နအၢၣ်လီၤ ယဟိဝၤယွၤ လၢ နကဆဲးအဲၣ်အီၤ “လၢနသးဒီဖျၢၣ်, လၢနတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲးအပူၤ, လၢနတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆး ခဲလၢာ် ဒီးလၢနဂံၢ်နဘါ ခဲလၢာ်.” (မၢ် ၁၂:၃၀) ဖဲနဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အခါ ပှၤလၢအသ့ၣ်ညါဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ထဲ နၤဒီးယဟိဝၤယွၤခံဂၤလီၤ, ပှၤဂၤတသ့ၣ်ညါဝဲ နီတဂၤဘၣ်. မ့မ့ၢ် တၢ်ဒိးဘျၢထံန့ၣ် နဘၣ်မၤအီၤလၢ ပှၤအါဂၤအမဲာ်ညါ. ဒီးဖဲနဒိးဘျၢထံအခါ နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပှၤအါဂၤအမဲာ်ညါလၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးဝံၤလံ. ဖဲနဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်အခါ နမၤတၢ်အၢၣ်လီၤ အရ့ဒိၣ်တခါဒီး ယဟိဝၤယွၤ. နကဘၣ် ပာ်လီၤသးလၢ နကမၤလၢပှဲၤ နတၢ်အၢၣ်လီၤတခါန့ၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ နကမၤလၢပှဲၤအီၤစ့ၢ်ကီး.—စံၣ် ၅:၄, ၅.

ဘၣ်မနုၤအဃိ နဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်လဲၣ်

၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတဂၤ ဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ အကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်လဲၣ်.

^၆ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲနအဲၣ်အီၤ. နတၢ်အဲၣ်န့ၣ် တသန့ၤထီၣ်သး ထဲလၢနတၢ်တူၢ်ဘၣ် တခါဘၣ်. နတၢ်အဲၣ်န့ၣ် အသန့ၤထီၣ်သးလၢ “တၢ်သ့ၣ်ညါ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး” ဒီး “တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢ နီၢ်သးတခီ.” အဃိ နတၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် နကဘၣ်သ့ၣ်ညါအဂ့ၢ် ဒီးအတၢ်တိာ်ပာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. (ကလီး ၁:၉) နမၤလိ လံာ်စီဆှံအဃိ နနာ်လၢ (၁) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲဝဲ ပှၤအနီၢ်ကီၢ်တဂၤ, (၂) လံာ်စီဆှံန့ၣ် အကဲဝဲ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ, (၃) ကစၢ်ယွၤသူဝဲ အတၢ်ကရၢကရိလၢ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်ဘၣ်သး.

၇. တချုးလၢ ပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.

^၇ ပှၤလၢအဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် အကဘၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်သိၣ်လိအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ လၢအအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ ဒီးအကဘၣ် အိၣ်မူမၤထွဲဒ် လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲအသိး. ဒီးတၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲန့ၣ် အဂုာ်ကျဲးစၢး တဲဘၣ်က့ၤပှၤဂၤ. (မး ၂၈:၁၉, ၂၀) တကးဒံးဘၣ် အတၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်ထီၣ် ဒီးအဘၣ်သး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ထဲယဟိဝၤယွၤတဂၤ. နၤစ့ၢ်ကီး နမ့ၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢနသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ် နကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံ. ဘၣ်ဆၣ် နမၤဒ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲလၢ နအဲၣ်ဒိးမၤသးခု ပှၤလၢအသိၣ်လိနၤလံာ်စီဆှံ တဂၤအသး မ့တမ့ၢ် နမိနပါအသးဘၣ်. ဒီးနမၤဒ်န့ၣ် တမ့ၢ်ခီဖျိလၢ နဘၣ်သးမၤပိာ် နသကိးတဖၣ် အခံဘၣ်.

၈. နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်နၤခဲလၢာ်န့ၣ် နကဘၣ်သး မၤမနုၤလဲၣ်. (စံး ၁၁၆:၁၂-၁၄)

^၈ နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်နၤခဲလၢာ်န့ၣ် နကဘၣ်သး စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤအီၤ ဒီးဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး လၢအအိၣ်. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၆:၁၂-၁၄.) လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “တၢ်ဟ့ၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်လၢအလၢအပှဲၤ ခဲလၢာ်” န့ၣ်ဟဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. (ယၤ ၁:၁၇) ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ အဟ့ၣ်ပှၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲအဖိခွါယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်တထံၣ်အံၤ. တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ လၢအဂ့ၤ. ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်နၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ နကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်. (၁ ယိၤ ၄:၉, ၁၀, ၁၉) အဃိ နမ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်န့ၣ် နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နစံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤ တၢ်လၢအမၤန့ၢ်နၤ ဒီးတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂၤ လၢအဟ့ၣ်နၤ. (၅ မိၤ ၁၆:၁၇; ၂ ကရံၣ် ၅:၁၅) တကးဒံးဘၣ် လံာ်လၢအမ့ၢ် အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု, တၢ်မၤလိ ၄၆, တၢ်ဂ့ၢ် ၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ ပကပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်. ဒီးအအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်ဂီၤမူ သၢမံးနံး လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ ဟ့ၣ်လီၤနတၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်.

နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံန့ၢ်လံဧါ

၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ နတကြၢးဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ခီဖျိလၢ ပှၤဂၤဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး အဃိဘၣ်လဲၣ်.

^၉ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိကမိၣ်လၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံ တန့ၢ်ဒံးဘၣ်. ဒီးဒ်သိး နကအိၣ်မူမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နဆိကမိၣ်လၢ နကဘၣ်ဆီတလဲသးအိၣ်ဒံး. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နလိၣ်ဘၣ်အါထီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကမၤဂၢၢ်ကျၢၤဒိၣ်ထီၣ် နတၢ်နာ်. (ကလီး ၂:၆, ၇) ပမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ်န့ၣ် ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ် အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီ တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်. ဒီးဖဲပှၤသးစၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံအခါ အသးနံၣ်တဒ်သိးလိာ်သး ကိးဂၤဒဲးဘၣ်. အဃိ ဂုာ်ကျဲးစၢး သမံသမိးလီၤက့ၤ နတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီ လၢနီၢ်သးတခီ, တၢ်လၢနဘၣ်ဆီတလဲ မ့ၢ်အိၣ်ဒံးန့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆီတလဲအီၤ ဒီးတဘၣ် ထိၣ်သတြီၤနသးဒီး ပှၤဂၤတဂ့ၤ.—ကလၤ ၆:၄, ၅.

၁၀. နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး တန့ၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “ ပှၤလၢအဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤအဂီၢ်.”)

^၁၀ နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် တန့ၢ်ဒံးဘၣ် သနာ်က့ ဆဲးပာ်လီၤဃာ်ဖီတၢၣ်တခါအံၤ. ဒီးနမ့ၢ်ဘၣ်မၤ တၢ်ဆီတလဲ တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤန့ၣ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ အကမၤစၢၤနၤ. (ဖံလံး ၂:၁၃; ၃:၁၆) တကးဒံးဘၣ် နကဘၣ်နာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ဟူနတၢ်ဃ့ ဒီးအကမၤစၢၤနၤ.—၁ ယိၤ ၅:၁၄.

ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤ မၤယံာ်မၤနီၢ်သးလဲၣ်

၁၁. ဒ်သိးပကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ပှၤတနီၤ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံန့ၢ်လံ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤယံာ်မၤနီၢ်သးဒံး. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ အဒိးဘျၢထံမ့ၢ်ဝံၤ ဒီးအမ့ၢ်မၤကမၣ်တၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပှၤကထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဘၣ်ယိၣ်ဒ်န့ၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး “[န] ကအိၣ်မူ ဒ်ပှၤလၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဒီး ယဟိဝၤယွၤ, မၤတၢ်ဘၣ်အသးလၢ တၢ်ခဲလၢာ်အပူၤ” အဂီၢ် နကဘၣ်နာ် သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤ. (ကလီး ၁:၁၀) တကးဒံးဘၣ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤတ့ၢ် ပှၤအါဂၤလၢ ကမၤတၢ်လၢအဘၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကမၤတၢ်လၢအဘၣ်စ့ၢ်ကီး. (၁ ကရံၣ် ၁၀:၁၃) ဒီးခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကဆဲးတီဒီးအီၤအဃိ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် တအိၣ်အါအါဘၣ်.

၁၂. ဒ်သိး ပတမၤတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် တဂ့ၤအဂီၢ် ပမၤမနုၤသ့လဲၣ်.

^၁၂ ပတကဲ ပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ်အဃိ ပမၤကမၣ်တၢ်သ့. (ယၤ ၁:၁၄) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီလၢ ပကမၤကမၣ်တၢ်အခါ ပကမၤဧါ တမၤဧါန့ၣ် တၢ်ဆၢတဲာ် အိၣ်လၢပစုပူၤ. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပကအိၣ်မူဒ်လဲၣ် ဒီးပကမၤမနုၤလဲၣ်န့ၣ် အကဲဝဲ ပနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဃုထၢ. ပှၤတနီၤတဲဝဲလၢ ဒ်သိးပတမၤထွဲ တၢ်သူၣ်လီသးကွံ လၢအကမၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပပၢၤပသးတန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် တဲဝဲန့ၣ် တဘၣ်ဘၣ်, ပပၢၤပသးသ့. အဃိ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီလၢ ပ ကမၤကမၣ်တၢ် သနာ်က့ ပဃုထၢလၢ ပတမၤဘၣ်သ့. ဒီးဒ်သိး ပတမၤကမၣ်တၢ် တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ကိးနံၤဒဲး. ပကဘၣ်ဆဲးမၤ နီၢ်ကစၢ် တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံထီဘိ, လဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်နာ်အဂ့ၢ်. ပမ့ၢ်မၤဒ်အံၤ ထီဘိန့ၣ် အကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမၤလၢပှဲၤထီၣ် ပတၢ်အၢၣ်လီၤဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဖဲပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ အအိၣ်အခါ. ဒီးပကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤထီဘိ.—ကလၤ ၅:၁၆.

၁၃. စီၤယိၤသး ပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်အဂ့ၤ ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ဒ်သိး ပကမၤလၢပှဲၤထီၣ် ပတၢ်အၢၣ်လီၤဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် တၢ်လၢကမၤစၢၤပှၤန့ၣ် အိၣ်ဒံး. တချုးလၢ ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီဒံးဘၣ်အခါ ပမ့ၢ်ဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤသးလၢ ပကမၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကညီလၢ ပကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ. တကးဒံးဘၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီး ပှၤအါဂၤလၢ အမၤဝဲဒ်န့ၣ် အဒိအတဲာ်. အဝဲသ့ၣ် တကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤသးအဃိ အဝဲသ့ၣ် ဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ. အဒိ စီၤပိၤတံၤဖၢ်အမါ ဂုာ်ကျဲးစၢးလ့ပစီ စီၤယိၤသးမၢ်မၢ်. သနာ်က့ စီၤယိၤသး ကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် အသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤဝဲလံ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤယိၤသး “ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ” ဒီးအတဲဝဲလၢ “ယမၤတၢ်အၢတၢ်သီ လၢအဒိၣ်တမံၤအံၤ ဒီးမၤကမၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.” (၁ မိၤ ၃၉:၈-၁၀) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တချုးလၢ စီၤပိၤတံၤဖၢ်အမါ ဂုာ်ကျဲးစၢးလ့ပစီ စီၤယိၤသး ဒံးဘၣ်အခါ စီၤယိၤသး ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤသးလံ. အဃိ ဖဲအထံၣ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီအခါ ညီလၢအကမၤတၢ်လၢအဘၣ်.

၁၄. ဒ်သိးပတမၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ်.

^၁၄ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီအခါ ပကွၢ်လိ စီၤယိၤသး သ့ဒ်လဲၣ်. တချုးလၢ ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤသး လၢခဲအံၤ. ပကဘၣ် ဟးဆှဲး တၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ဝဲ တဘျီဃီ ဒီးပတဘၣ် ဆိကမိၣ်အဂ့ၢ် နီတစဲးဘၣ်. (စံး ၉၇:၁၀; ၁၁၉:၁၆၅) ခီဖျိလၢ ပဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤသးအဃိ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီအခါ ပသးတဒ့ဒီဘၣ် ဒီးပတမၤကမၣ်တၢ်ဘၣ်.

၁၅. နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နဃုယဟိဝၤယွၤလၢ “တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် အပူၤ” သ့ဒ်လဲၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆)

^၁၅ မ့မ့ၢ်နၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ နသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလံအဃိ နဘၣ်သး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးမၤအတၢ်မၤ လၢနသးဒီဖျၢၣ် ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နဆိကမိၣ်လၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံ တန့ၢ်ဒံးဘၣ်. နမ့ၢ်ဆိကမိၣ် ဒ်န့ၣ်န့ၣ် မၤဒ်သိး စီၤပၤဒၤဝံးမၤဝဲ ဒီးဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤလၢ “အိ ကစၢ်ယွၤဧၢ, ဃုကွၢ်ယၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ယသးတက့ၢ်. သမံသမိးယၤ ဒီးသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ယတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အမၤကိၢ်မၤဂီၤ ယသးန့ၣ်တက့ၢ်. မ့ၢ်တၢ်အၢ အိၣ်လၢယပူၤတမံၤမံၤဧါန့ၣ် ဃုကွၢ်တက့ၢ်. ဒီးဟံးစုနဲၣ်ကျဲယၤလၢ ကျဲလၢအအိၣ်ဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်တက့ၢ်.” (စံး ၁၃၉:၂၃, ၂၄) ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤ ပှၤလၢအဃုအီၤလၢ “တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် အပူၤ.” အဃိ ဖဲနဂုာ်ကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်လၢ နကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံ အခါ နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နဃုယဟိဝၤယွၤ လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် အပူၤ.—ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆.

ဆဲးမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ

၁၆-၁၇. ပှၤလၢအဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မူၤဃီၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (ယိၤဟၣ် ၆:၄၄)

^၁၆ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မူၤဃီၤအဝဲသ့ၣ်. (ဖး ယိၤဟၣ် ၆:၄၄.) တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲအံၤ အဘၣ်ထွဲဒီးနၤစ့ၢ်ကီးအဃိ အလီၤသးခုဒိၣ်မး တမ့ၢ်ဧီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤတဂၤဂ့ၤ တဂၤဂ့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ မူၤဃီၤဝဲန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၤလၢ အဝဲသ့ၣ် အသးပူၤ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲ ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ ဒ်သိး “ပှၤလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်” မ့တမ့ၢ် “တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တခါ.” (၅ မိၤ ၇:၆) နၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်နၤဒ်န့ၣ်.

^၁၇ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဲပှၤသးစၢ်တဂၤလၢ အဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ. အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နဆိကမိၣ်လၢ နဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ နမိနပါ ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဃိ ဒီးတမ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မူၤဃီၤနၤအဃိဘၣ်. နအိၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အကျါ ဘၣ်ဆၣ်လၢပှၤသးစၢ် ဒီဒူၣ်အကျါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်နၤစ့ၢ်ကီး. ဒီးအမူၤဃီၤ ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢအဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ. တကးဒံးဘၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “သုးဘူးသုသးဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်တက့ၢ်. ဒီးအဝဲကသုးဘူးအသး ဆူသုအိၣ်.” (ယၤ ၄:၈; ၁ ကွဲး ၂၈:၉) အဃိ နမ့ၢ်သုးဘူးဆိနသး လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် အဝဲကသုးဘူးအသးလၢနအိၣ်. ဒီးပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ မူၤဃီၤဝဲတဂၤ မ့ၢ်သုးဘူးဆိအသး လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကသုးဘူးက့ၤအသးလၢအအိၣ် ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ယၤကိာ် ၄:၈.—ထိၣ်သတြီၤဒီး ၂ သ့းစၤလနံ ၂:၁၃.

၁၈. တၢ်မၤလိ လၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၀:၈)

^၁၈ နမ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဒိးဘျၢထံန့ၣ် နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒ်သိးယ့ၣ်ၡူး. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူး သးအိၣ်မၤ အပါအတၢ်ဘၣ်သး ဒီးမၤတၢ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤလၢ အပါမၢအီၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၀:၈; ဧ့ၤ ၁၀:၇) နဒိးဘျၢထံ ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒ်သိးနကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤနၤလဲၣ်. ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ တၢ်မၤလိ လၢခံတခါ.