၁. ခီဖျိလၢ ပအိၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိ အပူၤအဃိ ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်.

 ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး နးဒိၣ်ထီၣ်မၣ်ဒိၣ်ထီၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပအိၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိ အပူၤအဃိ ပသးခုဒိၣ်မး. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ပှၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် လၢကမၤစၢၤပှၤ. (စံး ၁၃၃:၁) ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု. (အ့း ၅:၃၃–၆:၁) တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိ တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤကန့ၢ် ဒီးပကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးပှၤ တၢ်ကူၣ်သ့လၢပလိၣ်ဘၣ်.

၂. ပကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၂ သနာ်က့ ဒ်သိးပကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးမၤအတၢ်မၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ခီဖျိလၢ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပသးဟးဂီၤလၢ ပှၤဂၤအတၢ်ကတိၤ ဒီးအတၢ်မၤအဃိ. ဒီးပမ့ၢ်မၤကမၣ်တၢ် ခဲအံၤခဲအံၤ, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပတၢ်ကမၣ် မ့ၢ်ကဲတၢ်ကမၣ် တခါလီၢ်လီၢ်န့ၣ် ပသးကဟးဂီၤစ့ၢ်ကီး. အဃိ ပကဘၣ် ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ (၁) ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ တဂၤဂၤ မၤဟးဂီၤပသး, (၂) ဖဲပသးသမူတံၤသကိး မၤဟးဂီၤပသး, (၃) ဖဲပသးဟးဂီၤလၢ ပနီၢ်ကစၢ် တၢ်ကမၣ်အဃိ. လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်အိၣ်သးသၢခါအံၤအဂ့ၢ်. ဒီးပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤသးတီလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ တဂၤဂၤ မၤဟးဂီၤပသး

၃. ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤလဲၣ်.

^၃ တၢ်ကီတၢ်ခဲ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးတၢ်လၢအမၤဝဲန့ၣ် မၤတံာ်တာ်ပသးသ့. အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် ကမၤဟးဂီၤပသး ဒီးတရ့ဒီးပှၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်  ကမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်စ့ၢ်ကီး. ခီဖျိလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ ပှၤတနီၤန့ၣ် အသးဒ့ဒီလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိအဖီခိၣ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ “ဃူဃူဖိးဖိး” ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢၤဘၣ်. (ဖါ ၃:၉) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တရ့ဒီးပှၤလၢ အမၤဟးဂီၤအသး ဒီးတလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢၤဘၣ်. အမၤဝဲဒ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢအဂီၢ်ဧါ. ခဲအံၤ ပကကွၢ်သကိး ပှၤတဂၤလၢ အထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤ အဒိအတဲာ် လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ.

၄. တၢ်မၢဖိပီလူး ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်လဲၣ်.

^၄ ပှၤအဒိလၢလံာ်စီဆှံအပူၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ် တကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ်. အဒိ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတနီၤ လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤအခါ အဝဲသ့ၣ်တနာ်လၢ စီၤပီလူးကဲထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်ဘၣ်. (မၤတၢ် ၉:၂၆) လၢခံ ပှၤတနီၤ တဲဟးဂီၤ စီၤပီလူးအဂ့ၢ် ဒ်သိးပှၤတနာ်န့ၢ်အီၤလၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်. (၂ ကရံၣ် ၁၀:၁၀) တကးဒံးဘၣ် စီၤပီလူး ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဂၤ ဆၢတဲာ်ကမၣ်တၢ်အဃိ အတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လီၤဃံၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်. (ကလၤ ၂:၁၁, ၁၂) ဒီးစီၤမၢ်ကူး လၢအလဲၤသကိးတၢ်ဒီး စီၤပီလူးန့ၣ် အမၤဟးဂီၤ စီၤပီလူးအသးဒိၣ်မး. (မၤတၢ် ၁၅:၃၇, ၃၈) ခီဖျိလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ စီၤပီလူး တကနာ်ဃုာ် ပှၤလၢအမၤဟးဂီၤအသး ဒီးတရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ်လၢၤဘၣ်ဧါ. အတမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. စီၤပီလူးကွၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အတၢ်ဂ့ၤ ဒီးအဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ. စီၤပီလူး ကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်.

၅. ဒ်သိး စီၤပီလူးကပျၢ်ကွံာ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အတၢ်ကမၣ် ဒီးဆဲးရ့ဒီး အဝဲသ့ၣ်ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. (ကလီးစဲ ၃:၁၃, ၁၄) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၅ စီၤပီလူး အဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒိၣ်မးအဃိ အတၢ်အဲၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကကွၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂ့ၤ ဒီးတကွၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ဘၣ်. အတၢ်အဲၣ်အံၤ မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကမၤထွဲ တၢ်လၢအကွဲးဝဲဖဲ ကလီးစဲ ၃:၁၃, ၁၄. (ဖး.) ခဲအံၤ ပကကွၢ်သကိး စီၤပီလူး ပျၢ်ကွံာ် စီၤမၢ်ကူးအတၢ်ကမၣ် ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်. ဖဲစီၤပီလူး လဲၤမံၤၡၢၤနရံၤ အတၢ်လဲၤ တၢတဘျီအခါ စီၤမၢ်ကူး တလဲၤဒီးအီၤလၢၤဘၣ် သနာ်က့ စီၤပီလူး တဆဲးသးထီၣ်အီၤဘၣ်. လၢခံ ဖဲစီၤပီလူး ကွဲးလံာ်ပရၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ကလီးစဲအခါ လၢလံာ်ပရၢအပူၤန့ၣ် အပတြၢၤစီၤမၢ်ကူး ဒီးတဲဝဲလၢ စီၤမၢ်ကူး “ကဲထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ” လၢအဂီၢ်ဒိၣ်မး. (ကလီး ၄:၁၀, ၁၁) ဒီးဖဲစီၤပီလူး အိၣ်လၢဃိာ်ပူၤ ဖဲဝ့ၢ်ရိမ့ၤအခါ အမၢစီၤမၢ်ကူး ဟဲလၢအအိၣ် ဒီးမၤစၢၤအီၤ. (၂ တံၤ ၄:၁၁) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤပီလူး ပျၢ်ကွံာ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အတၢ်ကမၣ် ဒီးဆဲးရ့ဒီး အဝဲသ့ၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ. လၢစီၤပီလူးအအိၣ်န့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.

၆-၇. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ တဂၤဂၤ မ့ၢ်တရ့ဒီးပှၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ် သနာ်က့ ပဆဲးပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. (၁ ယိၤဟၣ် ၄:၇)

^၆ တၢ်မၤလိ. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပကဆဲးပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ. (ဖး ၁ ယိၤဟၣ် ၄:၇.) အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ တဂၤဂၤ မ့ၢ်တရ့ဒီးပှၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ် သနာ်က့ ပကဘၣ်ထံၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလိာ် ဒီးပတဘၣ်ထံၣ် လၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သးမၤဆါပှၤဘၣ်. (ကတိၤ ၁၂:၁၈) နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပတကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤ နီတဂၤဘၣ်, သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ပှၤ. ဒီးပမၤကမၣ်တၢ် သနာ်က့ အဆဲးကဲပသကိး ဒီးအတစၢဃာ် ပတၢ်ကမၣ်ဘၣ်. (စံး ၁၀၃:၉) ပသးခုဒိၣ်မးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ်. အဃိ ပကဘၣ်ကွၢ်လိအီၤ ဒီးပျၢ်ကွံာ်ပှၤဂၤတၢ်ကမၣ်စ့ၢ်ကီး.—အ့း ၄:၃၂–၅:၁.

^၇ ပကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ တၢ်အကတၢၢ် ဘူးထီၣ်ဒိၣ်မးအဃိ ပကဘၣ် မၤဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ. ခါဆူညါန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနး အါန့ၢ်ခဲအံၤဒံး. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကလီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ ခီဖျိလၢ ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အဃိ. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်သး ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကလိၣ်ဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အတၢ်မၤစၢၤ အါန့ၢ်ခဲအံၤဒံး. (ကတိၤ ၁၇:၁၇) ပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါကၠိစဲး a လၢအကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအံၤ အအိၣ်လၢ ကီၢ်စပ့ၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါကၠိစဲး ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအဂၤတနီၤ တလဲၤကဲသုးဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ. အတဲဝဲလၢ “ပအိၣ်လၢဃိာ်ပူၤ တပူၤဃီ ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပမၤအ့န့ဘၣ်လိာ်သး. အဃိ ပဘၣ်ဆဲး ဝံသးစူၤလိာ်သး ဒီးပျၢ်လိာ်သးတၢ်ကမၣ်. ပမၤဒ်အံၤအဃိ အမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဃူဃူဖိးဖိး. ဒီးပဒီသဒၢလိာ်သးလၢ ပှၤဃိာ်ဖိလၢ အတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ် သ့စ့ၢ်ကီး. အဒိ ဘၣ်တဘျီန့ၣ် ယစုဘၣ်ဒိအဃိ ယဘၣ်ဘိၣ်ဘံဃာ်အီၤ ဒီးယမၤတၢ်တသ့ နီတမံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဆှုၣ်န့ၢ်ယတၢ်ကူတၢ်ကၤ ဒီးမၤစၢၤယၤအါမး. တၢ်လဲၤခီဖျိတခါအံၤ ဒုးသ့ၣ်ညါယၤလၢ ဖဲယလိၣ်ဘၣ် တၢ်အဲၣ်ဒိၣ်ကတၢၢ်အခါ ယန့ၢ်ဘၣ်သပှၢ်တၢၢ်.” ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိလၢ ပတၢ်ဂ့ၢ်ကီ မ့ၢ်အိၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ တဂၤဂၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်လၢ ပကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤအီၤခဲအံၤ.

ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဖဲပသးသမူတံၤသကိး မၤဟးဂီၤပသး

၈. ပှၤလၢအဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤလဲၣ်.

^၈ တၢ်ကီတၢ်ခဲ. ပှၤလၢအဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ. ဒီးလံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပျီပျီလၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤန့ၣ် “ကအိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ အါမံၤ.” (၁ ကရံၣ် ၇:၂၈) ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ခီဖျိလၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ်, အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအတၢ်ဘၣ်သး တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၢ် ဒီးလုၢ်လၢ်စ့ၢ်ကီး တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဖျီသး န့ၢ်တတီၤဖိမၣ် အကသ့ၣ်ညါဘၣ်လိာ်သး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လၢအတသ့ၣ်ညါဝဲဒံးဘၣ်တဖၣ်. ခီဖျိလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲ အိၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ အဘၢၣ်စၢၤသ့. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ အိၣ်ထီၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ်အဃိ ဒီးနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤစၢၤလိာ်သး ဒ်သိး ကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်ကီ. သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ကပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ တဂၤဒီးတဂၤအလိၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဆိကမိၣ်လၢ အမ့ၢ်အိၣ်လီၤဖး မ့တမ့ၢ် မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်ကဂ့ၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲ ကဘၣ်ဂီၢ်က့ၤဧါ. b ခဲအံၤ ပကကွၢ်သကိး ပှၤအဒိတဂၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ. ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ အဝၤမၤကီမၤခဲအီၤနးမး သနာ်က့ အဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤဒံး.

၉. နီၢ်အဘံၤကါယံးလး ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤလဲၣ်.

^၉ ပှၤအဒိလၢလံာ်စီဆှံအပူၤ. နီၢ်အဘံၤကါယံးလးန့ၣ် အဝၤကဲဝဲ စီၤနၤဘလး. ဒီးလံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤနၤဘလးန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အဆူၣ်အကိၤတဂၤ ဒီးအသကဲာ်ပဝး တဂ့ၤဘၣ်. (၁ မူၤ ၂၅:၃) နီၢ်အဘံၤကါယံးလး ဘၣ်အိၣ်ဒီး ဝၤဒ်အံၤတဂၤန့ၣ် ကကီလၢအဂီၢ် ဖးဒိၣ်ညါ. တကးဒံးဘၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် အိၣ်ထီၣ်လၢ နီၢ်အဘံၤကါယံးလး ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီးအဝၤ. တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် အိၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်တဘျီ စီၤနၤဘလး တဲဆါစီၤဒၤဝံး လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢကကဲထီၣ်ဘၣ် အံၣ်စရ့လး အစီၤပၤတဂၤ ဒီးတဲဆါစ့ၢ်ကီး စီၤဒၤဝံးအပှၤအဃိ စီၤဒၤဝံးဟဲလၢအအိၣ် ဒ်သိးကမၤသံအီၤ. (၁ မူၤ ၂၅:၉-၁၃) နီၢ်အဘံၤကါယံးလး မ့ၢ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသး ဒီးပျဲဝဲလၢ စီၤဒၤဝံး ကမၤသံ စီၤနၤဘလးသ့. သနာ်က့ အတမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဃ့ ကညးန့ၢ်တၢ်လၢ အဝၤအဂီၢ်. (၁ မူၤ ၂၅:၂၃-၂၇) ဘၣ်မနုၤအဃိ အမၤဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်.

၁၀. နီၢ်အဘံၤကါယံးလး အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ သနာ်က့ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲလဲၣ်.

^၁၀ နီၢ်အဘံၤကါယံးလး အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. ဖျါလၢ အသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤလိာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤ နီၢ်အံၣ်အု ဒီးစီၤအၤဒၣ် ဖဲအဒုးဖျီအဝဲသ့ၣ်အခါ. (၁ မိၤ ၂:၂၄) နီၢ်အဘံၤကါယံးလး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. အဘၣ်သး မၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးအဃိ အဂုာ်ကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးကမၤပူၤဖျဲး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးအဝၤစ့ၢ်ကီး. ဒီးဒ်သိး စီၤဒၤဝံး တမၤသံဘၣ် စီၤနၤဘလး တဂ့ၤအဂီၢ် အကရီ လဲၤတြီဝဲစီၤဒၤဝံး. တကးဒံးဘၣ် အတမၤကမၣ်တၢ် နီတမံၤဘၣ် သနာ်က့ အဃ့ဝံသးစူၤ စီၤဒၤဝံး. နီၢ်အဘံၤကါယံးလးန့ၣ် အကဲပိာ်မုၣ်လၢအသးဒူ ဒီးအတအဲၣ်လီၤထဲသးဘၣ် အဃိ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်အီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ နီၢ်အဘံၤကါယံးလးအအိၣ် သ့ဒ်လဲၣ်.

၁၁. (က) ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤ ကရ့လိာ်သးဒ်လဲၣ်. (အ့းဖ့းစူး ၅:၃၃) (ခ) လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခါမဲၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် နန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၁ တၢ်မၤလိ. ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ မ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဆဲးအိၣ် တပူၤဃီ. ဖဲယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဘၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲ, ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ် ဒီးပာ်ကဲလိာ်သးအခါ ယဟိဝၤယွၤ သးခုဒိၣ်မး. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၃၃.) ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခါမဲၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. အဖျီသးန့ၢ် ဃုနံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အစးထီၣ် မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဒီးလၢခံ အဒိးဘျၢထံ. အတဲဝဲလၢ “ယဝၤတတူၢ်လိာ် ယတၢ်ဆၢတဲာ်ဘၣ်. အသးက့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ. အတဲဆါယၤ ဒီးအတဲပျံၤယၤလၢ အကပာ်တ့ၢ်ယၤ.” သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခါမဲၤ ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. ဒီးအဆဲးတဲဝဲ “လၢခံ ယံာ်ထီၣ်ဘျီ ယနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် ယဝၤအတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးယတဲတၢ်ဒီးအီၤ လၢတၢ်ကတိၤမုာ်မုာ် သ့ဒိၣ်ထီၣ်. ယသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအဃိ ယဂုာ်ကျဲးစၢး အဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးယကမၤထွဲ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ. ယအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ ယတဆိကမိၣ်လၢ ယကပာ်တ့ၢ်ယဝၤ နီတဘျီဘၣ်.” c လၢအနံၣ် ၅၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခါမဲၤ ဂုာ်ကျဲးစၢး ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အအဲၣ်အဝၤ ဒီးပာ်ကဲအဝၤ. နၤစ့ၢ်ကီး နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢနတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ သနာ်က့ ဒ်သိးနကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဂီၢ် နကဘၣ် နာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤ.

ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဖဲပသးဟးဂီၤလၢ ပနီၢ်ကစၢ် တၢ်ကမၣ်အဃိ

၁၂. ပမ့ၢ်မၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပကတူၢ်ဘၣ် ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ တၢ်ကီတၢ်ခဲ. ပမ့ၢ်မၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပသးကဟးဂီၤနးမး. ဖဲန့ၣ်အခါ ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီး “သးလၢ အသ့ၣ်ဖး ဒီးအသဘှံး.” (စံး ၅၁:၁၇) အဒိ ဒ်သိးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရီဘၢၤ ကကဲထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ် အဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ တဘျုးနံၣ်ညါ. သနာ်က့ အမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးအသ့ၣ်ညါလီၤသးလၢ အတတီဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢၤဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရီဘၢၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲယသ့ၣ်ညါလီၤသးလၢ ယမၤကမၣ်တၢ်အခါ ယသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မၤတံာ်တာ်ယၤ ဖၣ်နးညါ. လၢခံန့ၣ် ယတူၢ်ဘၣ် တမုာ်နီတစဲးဘၣ်. ယဟီၣ်နးမး ဒီးယဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. ယဆိကမိၣ်လၢ ယမၤဟးဂီၤ ယဟိဝၤယွၤအသးအဃိ ယဃ့ထုကဖၣ် လၢအအိၣ်သနာ်က့ အတဘၣ်သးကနၣ် ယတၢ်ထုကဖၣ် နီတဘျီလၢၤဘၣ်.” ပမ့ၢ်မၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပသးကဟးဂီၤနးမး. ဒီးပကဆိကမိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သး ကနၣ်ဃုာ်ပှၤလၢၤဘၣ် အဃိ ပကဆိကမိၣ်လၢ ပမ့ၢ်ဆဲးမၤ အတၢ်မၤသနာ်က့ အဘျုးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. (စံး ၃၈:၄) နၤမီၤ, နတူၢ်ဘၣ်ဒ်အံၤဧါ. ပကကွၢ်သကိး ပှၤအဒိလၢလံာ်စီဆှံအပူၤ. ပှၤတဂၤအံၤ အမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးမၤအတၢ်မၤဒံး.

၁၃. စီၤပ့းတရူး မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးအမၤတၢ်ကမၣ်အဂၤ မနုၤလဲၣ်.

^၁၃ ပှၤအဒိလၢလံာ်စီဆှံအပူၤ. တချုးဖဲ ယ့ၣ်ၡူးကသံအနၤန့ၣ် တၢ်မၢဖိ ပ့းတရူး မၤကမၣ်ဘၣ်တၢ် တခါဝံၤတခါ ဒီးလၢခံ အမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် စီၤပ့းတရူး နာ်န့ၢ်လီၤသးအါတလၢ, အပတြၢၤလီၤသး ဒီးတဲဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ် အဂၤတဖၣ် မ့ၢ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယ့ၣ်ၡူးသနာ်က့ အတပာ်တ့ၢ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်. (မၢ် ၁၄:၂၇-၂၉) ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် အိၣ်လၢကရၢၢ်ပူၤ ဖဲက့ၤသစ့းမနၤအခါ စီၤပ့းတရူး မံဘၣ်အသး တလီၢ်လီၢ်. (မၢ် ၁၄:၃၂, ၃၇-၄၁) ဝံၤဒီး ဖဲပှၤဟဲဖီၣ်ယ့ၣ်ၡူးအခါ စီၤပ့းတရူး ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤ. (မၢ် ၁၄:၅၀) လၢခံ စီၤပ့းတရူး ဆိၣ်အၢလီၤအသး ဒီးအတဲဝဲလၢ အတသ့ၣ်ညါ ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်န့ၣ် သၢဘျီညါ. (မၢ် ၁၄:၆၆-၇၁) ဖဲစီၤပ့းတရူး သ့ၣ်ညါလီၤသးလၢ အမၤကမၣ်တၢ်ဖးဒိၣ်အခါ အမၤဝဲဒ်လဲၣ်. စီၤပ့းတရူး အသးဘၣ်ဒိဒိၣ်မး ဒီးဟီၣ်ဝဲ လၢအတၢ်ကမၣ်အဃိ. (မၢ် ၁၄:၇၂) ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖဲပှၤမၤသံ ယ့ၣ်ၡူးဝံၤအလီၢ်ခံ စှၤကိာ်နၣ်ရံၣ်န့ၣ် စီၤပ့းတရူး အသးကဟးဂီၤနးမး. စီၤပ့းတရူး ကတူၢ်ဘၣ်လၢ အဘျုးတအိၣ် နီတစဲးဘၣ်.

၁၄. စီၤပ့းတရူး ကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဒီးဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. (ကွၢ်.)

^၁၄ စီၤပ့းတရူး သးဟးဂီၤ သနာ်က့ အဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဒီးဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဒံး. အတအိၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်ကျိာ်ကျာ်ဘၣ်. အလဲၤလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအအိၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤအသး. (လူၤ ၂၄:၃၃) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ အပာ်ဖျါထီၣ်သးလၢ စီၤပ့းတရူးအမဲာ်ညါ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ. (လူၤ ၂၄:၃၄; ၁ ကရံၣ် ၁၅:၅) စီၤပ့းတရူး မၤကမၣ်တၢ်သနာ်က့ ယ့ၣ်ၡူး တသိၣ်ဃီၣ်အီၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူး တဲအီၤလၢ အကန့ၢ်အါထီၣ်မူဒါ. (ယိၤ ၂၁:၁၅-၁၇) စီၤပ့းတရူး သ့ၣ်ညါလီၤသးလၢ အမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် သနာ်က့ အဂုာ်ကျဲးစၢး ဆဲးမၤက့ၤတၢ်လၢအဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဆဲးမၤဝဲ ဒ်န့ၣ်လဲၣ်. အသ့ၣ်ညါလၢ ယ့ၣ်ၡူး သးတလၢာ်အီၤဘၣ် ဒီးယ့ၣ်ၡူး အဲၣ်အီၤဒံး. တကးဒံးဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဆဲးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အီၤ ဒီးမၤစၢၤအီၤ. လၢစီၤပ့းတရူးအအိၣ်န့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ ဒ်လဲၣ်.

၁၅. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပကနာ်မနုၤလဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၅; ရိမ့ၤ ၈:၃၈, ၃၉) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၅ တၢ်မၤလိ. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပကနာ်လၢ အအဲၣ်ပှၤ ဒီးအသးအိၣ် ပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ်. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၅; ရိမ့ၤ ၈:၃၈, ၃၉.) ဖဲပမၤကမၣ်တၢ်အခါ ပတူၢ်ဘၣ်တမုာ်ဘၣ်. ဒီးပတူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် အတကမၣ်ဘၣ်. သနာ်က့ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ပှၤဒံး ဒီးအသးအိၣ် ပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ်အဃိ ပကဘၣ် လဲၤဃ့တၢ်မၤစၢၤ တဘျီဃီ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရီဘၢၤ လၢပတဲသကိးအဂ့ၢ်န့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ယနာ်န့ၢ်လီၤသး ဒီးဆိကမိၣ်လၢ ယတြီဆၢ တၢ်လ့ပစီကန့ၢ်အဃိ ယမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရီဘၢၤ သ့ၣ်ညါက့ၤလၢ အကဘၣ် တဲသကိးတၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်. အဆဲးတဲဝဲလၢ “ဖဲယလဲၤတဲတၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ် မၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယကသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ယၤဒံး. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် သးတလၢာ်ယၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် မၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယကနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တပာ်တ့ၢ်ယၤဘၣ်.” ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးနီၢ်ကီၢ်, လဲၤဃ့တၢ်မၤစၢၤ ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးပတမၤကဒီး တၢ်ကမၣ် တခါလီၢ်လီၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ပှၤဒံး. (၁ ယိၤ ၁:၈, ၉) ဒီးပမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပမ့ၢ်နာ် သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ပှၤ ဒီးသးအိၣ် ပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ်န့ၣ် ပကဆဲးတီဒီးအီၤ ဒီးဆဲးမၤအတၢ်မၤဒံး.

၁၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ နပာ်လီၤသးလၢ နကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲလဲၣ်.

^၁၆ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ် ဒီးတၢ်အိၣ်သး ကီခဲနးမး သနာ်က့ ပဂုာ်ကျဲးစၢး မၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအဃိ အပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဒိၣ်မး. ဒီးပမ့ၢ်သးဟးဂီၤလၢ ပနီၢ်ကစၢ်တၢ်ကမၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဂၤမၤဟးဂီၤပသးမ့ၢ်ဂ့ၤ ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤအဃိ ပဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲသ့. ပကဘၣ် မၤအါထီၣ်တၢ်အဲၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဖီခိၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤဟးဂီၤပသး သနာ်က့ ပကဘၣ် ပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ကမၣ်. ဒီးပကဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. ပမၤဒ်န့ၣ် သ့ခီဖျိ ပဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ ပှၤဒီးပသးသမူတံၤသကိး အဘၢၣ်စၢၤ. ဒီးပမ့ၢ်မၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်, တူၢ်လိာ် အတၢ်အဲၣ်, နာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ အသးအိၣ် ပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ် ဒီးဆဲးမၤအတၢ်မၤ. ပမ့ၢ်တ “တူၢ်ၡူပသးလၢ ပကဆဲးမၤတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်” ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤ သပှၢ်တၢၢ်.—ကလၤ ၆:၉.