၁. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤအါဂၤ သးစၢၢ်ဆၢဝဲ မနုၤလဲၣ်.

 ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤအါတက့ၢ် ကွၢ်လီၤထဲ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်နပာ်သူၣ်ပသးဘၣ်ဧါ. အဒိ, ပှၤတနီၤ တဲဂ့ၤလီၤအသးလၢ စိၤၡၢၤမံဒံယါ ဒီးတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲတဖၣ် ဒ်သိးပှၤကဆိကမိၣ်ဒိၣ် အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအသးအိၣ် မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အိၣ်ထဲစှၤဂၤလီၤ. အဃိ လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပသးအိၣ်မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်. ပကမၤလိဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးဟ့ၣ်အီၤ တၢ်လၤကပီၤ ဒ်အကြၢးဒိးန့ၢ်ဝဲအသိးလဲၣ် ဒီးတယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် အကမၤလၤကပီၤ အမံၤဒ်လဲၣ်.

ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်

၂. ဖဲကစၢၢ်စံၤနါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်လၤကပီၤ ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၂ တၢ်လၤကပီၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အလီၤကဟုကညီၢ်ဒိၣ်မး. ယဟိဝၤယွၤ မၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူး စှၤကိာ်သီဝံၤအလီၢ်ခံ အပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်လၤကပီၤ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်. ထံၣ်တမှံကွၢ် တၢ်အိၣ်သးအံၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အကကွဲၢ်တဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး ဖဲကစၢၢ်စံၤနါ ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကဟဲဒိကနၣ် တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ ကတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်. ဒီးဖဲန့ၣ်အခါ တၢ်အၢၣ်ဖးဒိၣ် မၤဘၢဝဲကစၢၢ်စံၤနါ အဒီခိၣ်, ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖးဒိၣ် ဒီးတကတီၢ်ဃီန့ၣ် လီဝၢ်ဒံး ဒီးလီသီၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးကွဲၤသီၣ်ထီၣ်ဝဲဖးဒိၣ်. (၂ မိၤ ၁၉:၁၆-၁၈; ၂၄:၁၇; စံး ၆၈:၈) ဖဲယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤ အိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်အခါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကမၢကမၣ်ဝဲဒိၣ်မး.

၃. ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤ သ့ဒ်လဲၣ်.

^၃ ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤ သ့နီၢ်ကီၢ်ဧါ. ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤသ့. ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤ သ့ခီဖျိ ပတဲဘၣ်ပှၤဂၤ တၢ်လၢအမၤဝဲတဖၣ် ဒီးအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အလီၤထုးန့ၢ်သးတဖၣ်. တကးဒံးဘၣ် ဖဲပစံးထီၣ်ပတြၢၤအီၤ ခီဖျိလၢ အမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပမၤလၢပှဲၤပမူဒါကန့ၢ် အဂီၢ်အခါ မ့ၢ်ဒၣ်  ပဟ့ၣ်အီၤ တၢ်လၤကပီၤစ့ၢ်ကီး. (ၡါ ၂၆:၁၂) လၢပှၤလၢအဟ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤအကျါန့ၣ် စီၤပၤဒၤဝံး ပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ အဒိအတဲာ်ဂ့ၤဒိၣ်မး. စီၤဒၤဝံးဃ့ထုကဖၣ် လၢအံၣ်စရ့လး အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီတဖုအမဲာ်ညါ ဒီးအဃ့ဝဲလၢ “အိ ယဟိဝၤယွၤဧၢ, တၢ်စိတၢ်ကမီၤ, တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ, တၢ်ဃံတၢ်လၤ, တၢ်ကပြုၢ်ကပြီၤ ဒီးတၢ်ကဟုကညီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးနၤလီၤ. တၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ် ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် မ့ၢ်နတၢ်လီၤ.” ဝံၤဒီး စီၤဒၤဝံး ကျၢၢ်တံၢ် အတၢ်ထုကဖၣ် ဒီး “တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီတဖု စံးထီၣ်ပတြၢၤ . . . အကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ.”—၁ ကွဲး ၂၉:၁၁, ၂၀.

၄. ယ့ၣ်ၡူးမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤဒ်လဲၣ်.

^၄ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အမၤလၤကပီၤအပၢ် ခီဖျိအတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ အကမၤ တၢ်လီၤလးအဂီၢ်န့ၣ် အဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အပၢ်ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. (မၢ် ၅:၁၈-၂၀) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤလၤကပီၤ အပၢ်ခီဖျိ အတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး အပၢ်အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒီးအရ့ဒီးပှၤဂၤဂ့ၤဂ့ၤ. ဘၣ်တဘျီ ဖဲယ့ၣ်ၡူး သိၣ်လိတၢ်လၢ ဘူၣ်ဘျီၣ်ပူၤအခါ ပိာ်မုၣ်လၢ တၢ်ဝံတၢ်နါဒိးအီၤ န့ၢ်ဝဲ ၁၈ နံၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ်စ့ၢ်ကီး. တၢ်ဝံတၢ်နါဒိးအီၤအဃိ အပျိၢ်သကူး တုၤဒၣ်လဲာ် အမၤဘျၢထီၣ်ဝဲတန့ၢ် နီတစဲးဘၣ်. ပိာ်မုၣ်အံၤ အသးဟးဂီၤဒိၣ်မး. ယ့ၣ်ၡူးသးကညီၤဘၣ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ဒီးအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤအီၤ. အဃိ ယ့ၣ်ၡူးလဲၤလၢအအိၣ် ဒီးတဲတၢ်ဒီးအီၤမုာ်မုာ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲအီၤလၢ “ပိာ်မုၣ်ဧၢ, နတၢ်ဆါန့ၣ် ဘျါကွံာ်လံ.” ဝံၤဒီး ယ့ၣ်ၡူးပာ်ထီၣ်အစု လၢအလိၤ ဒီးပိာ်မုၣ်အံၤ အပျိၢ်ဘျၢထီၣ်က့ၤဝဲ တဘျီဃီ. ပိာ်မုၣ်အံၤ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဂ့ၤထီၣ် ဒီးအသးတဟးဂီၤလၢၤဘၣ်အဃိ “အဝဲမၤလၤကပီၤ ကစၢ်ယွၤ.” (လူၤ ၁၃:၁၀-၁၃) ဒ်ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အါမးလၢ ကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအသိး ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အါမးလၢ ပကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ.

ဘၣ်မနုၤအဃိ ပသးအိၣ်မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်

၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်.

^၅ ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢ ပယူးယီၣ်ပာ်ကဲအီၤဒိၣ်မး. ပအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤလၢ ပကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ဝဲ သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ် ဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤန့ၣ် လၢာ်ဝဲတသ့ဘၣ်. (စံး ၉၆:၄-၇) ဒီးအတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့ အဒိၣ်အယိာ်. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤသးသမူ ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ပလိၣ်ဘၣ်ဒ်သိး ပကဆဲးအိၣ်မူအဂီၢ်. (လီၣ် ၄:၁၁) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအသးတီ. (လီၣ် ၁၅:၄) ဒီးတၢ်လၢအမၤဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးအမၤလၢပှဲၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤထီဘိ. (ၡူ ၂၃:၁၄) အဃိ ဝံယံးရမံယၤ တဲယဟိဝၤယွၤလၢ “လၢပှၤကလုာ်တဖၣ် အပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ခဲလၢာ်အကျါ ဒီးလၢအဝဲသ့ၣ် အဘီမုၢ်ခဲလၢာ်အကျါန့ၣ် ပှၤလၢအလီၤဂာ်ဒီးနၤ တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်.” (ယံး ၁၀:၆, ၇) ပထံၣ်ဘၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပကယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အဂီၢ် တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဝဲအါမး. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်ခဲလၢာ်အဃိ ပသးအိၣ် ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအီၤ တကးဒံးဘၣ် ပသးအိၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်အီၤဒိၣ်မး.

၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်.

^၆ ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢ ပအဲၣ်အီၤဒိၣ်မး. ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်လၢ အထုးန့ၢ်ပသး. အဒိ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤ ဒီးအသးဂ့ၤဒိၣ်မး. (စံး ၁၀၃:၁၃; ၡါ ၄၉:၁၅) အအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသး အဃိ ဖဲပသးဘၣ်ဒိအခါ အသးဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီး. (ကၤ ၂:၈) တကးဒံးဘၣ် အမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါထီၣ်အီၤ ဒီးကဲထီၣ်အသကိး. (စံး ၂၅:၁၄; မၤတၢ် ၁၇:၂၇) ဒီးအအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး တုၤဒၣ်လဲာ်အ “သကူးလီၤအသး ဒ်သိးကကွၢ်ဝဲ မူခိၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. အဝဲဝံၣ်ဆၢထၢၣ် ပှၤလၢအပတီၢ်ဖုၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ်ကျါ.” (စံး ၁၁၃:၆, ၇) ခီဖျိလၢတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ နတအဲၣ်ဒိး မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤဧီၤ.—စံး ၈၆:၁၂.

၇. ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လီၤဆီမနုၤလဲၣ်.

^၇ ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢ ပအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤဂၤကသ့ၣ်ညါထီၣ်အီၤ. ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အဂ့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ်ရၤလီၤ တၢ်လံၣ်တၢ်လီ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးတၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ်အံၤ ပှၤအါဂၤနာ်အီၣ်ဝဲ. (၂ ကရံၣ် ၄:၄) မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒုးနာ်န့ၢ်ပှၤအါဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အဟ့ၣ်ကၣ်တၢ်, အတသးအိၣ်ပှၤဘၣ် ဒီးအဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဃးဒီး  ပပၢ်ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်. အဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကတဲဘၣ်ပှၤဂၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးမၤလၤကပီၤအီၤ. (ၡါ ၄၃:၁၀) စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်ဟ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤတၢ်ကပီၤ. အဃိ လၢထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ တယုၢ်အံၤ ပကမၤလိ ဘၣ်ဃးဒီး ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤလၢ အကြၢးဒိးန့ၢ်ဝဲ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤ လၢအကြၢးဒိးန့ၢ်ဝဲ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၈. ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၁-၃)

^၈ ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၁-၃. တၢ်လၢပတဲ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် မၤလၤကပီၤအီၤသ့. လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အံၤ တဲဘၣ်ပှၤလၢ ပက “သးဝံၣ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးစံးထီၣ်ပတြၢၤ အမံၤ,” ပက “စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်” ဒီး “တဲဖျါထီၣ် အလၤကပီၤ လၢပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ.” အဃိ ဖဲပမၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအခါ မ့ၢ်ဒၣ် ပမၤလၤကပီၤ ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်. လၢညါ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အသးတီတဖၣ် ဒီးခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် သးဆူၣ်လၢ ကဒီသဒၢ ယဟိဝၤယွၤ အမံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤ ဒီးတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်. (ဒၤ ၃:၁၆-၁၈; မၤတၢ် ၄:၂၉) ပကွၢ်လိအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၉-၁၀. လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလံနၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၉ ပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလံနၤ a လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အမဲရကၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ အဒီသဒၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ လၢအတၢ်မၤလီၢ် ဒူဒူ. အကဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိအသီ တဂၤအဃိ ပှၤကွဲမုာ်အီၤ ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိအဂၤလၢ အစးထီၣ်မၤတၢ်ဖဲန့ၣ် လၢကဟဲထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သး. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကတဲပၠးလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤအဂ့ၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်န့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤဝဲ တၢ်ဂီၤတနီၤလၢ ကပၠးအဝဲသ့ၣ်လၢ အကဲဘၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဂၤအဃိ အသးခုဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် တချုးလၢ အတဲလီၤအဂ့ၢ် ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤတဲဆိလၢအမဲာ်ညါတဂၤ. ဒီးပိာ်ခွါတဂၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ အဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်လၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအကျါ ဒီးအစးထီၣ် တဲအၢတဲသီဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ်. ဖဲန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလံနၤ တဲဝဲလၢ “ယသးကနိးညါ ဘၣ်ဆၣ် ယတဘၣ်သးလၢ ပှၤတဖၣ်အံၤ ကနာ်အီၣ် တၢ်လံၣ်တၢ်လီ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အဂ့ၢ်ဘၣ်. အဃိ ယတဲဖျါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒူဒူ.”

^၁၀ ဖဲပိာ်ခွါတဂၤန့ၣ် တဲတၢ်ဝံၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလံနၤ ဃ့ထုကဖၣ် လၢအသးပူၤ ချ့ချ့. ဒီးအတဲက့ၤ ပှၤတဂၤန့ၣ် မုာ်မုာ်လၢ “ယၤသ့ၣ်, ယတၢ်အိၣ်သး လီၤဂာ်ဒီးနၤ ဒီးယဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်လၢ ယဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအကျါ. ခဲအံၤန့ၣ် ယ ကဲဒံး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဂၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်န့ၣ် အဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဒိၣ်မး ဘၣ်ဆၣ် အဆဲးပာ်အသးမုာ်မုာ်. ဒီးအပၠးအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဂီၤလၢ အီၤဒီးအသကိးတဖၣ် မၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ တၢ်သးခုအပူၤ. အၡဲပၠးဝဲ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်လၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤ. (၁ ပ့း ၃:၁၅) အဃိ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အဘျုးဒ်လဲၣ်. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် တဲတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပိာ်ခွါတဂၤန့ၣ် အသးလီၤကပုာ်ဝဲ. ဝံၤဒီး ပိာ်ခွါတဂၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ အနီၣ်ဘၣ်က့ၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢအဂ့ၤ ဖဲအသးစၢ် ဒီးအအိၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အကျါအခါစ့ၢ်ကီး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလံနၤ တဲဝဲလၢ “ပကြၢးဒီသဒၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ. အဃိ ပမ့ၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ်.” ပဝဲစ့ၢ်ကီး ဖဲပှၤဒုၣ်ဒွဲၣ် ယဟိဝၤယွၤ အမံၤအခါ ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လီၤဆီလၢ ပကစံးထီၣ်ပတြၢၤ ဒီးမၤလၤကပီၤ အမံၤ.

၁၁. လၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၈ ဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၈. ပသူ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢအအိၣ်ဒီးပှၤ ဒီးမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤသ့. လၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် သူဝဲ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢအအိၣ်ဒီးအီၤ လၢကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ထီဘိ. (ကတိၤ ၃:၉) အဒိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၤဘူၣ်လီၤဝဲ ကျိၣ်စ့ ဒီးတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးပှၤကတ့ထီၣ် ဒီးကွၢ်ကတီၤ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်. (၂ စီၤပၤ ၁၂:၄, ၅; ၁ ကွဲး ၂၉:၃-၉) ယ့ၣ်ၡူး အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် စ့ၢ်ကီး ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ယ့ၣ်ၡူး ဒီးအတၢ်မၢဖိတဖၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် “သူဝဲ အနီၢ်ကစၢ် အတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်.” (လူၤ ၈:၁-၃) ဒီးလံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ခီဖျိလၢ တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤတဖၣ် ဆှၢလီၤဝဲ ကျိၣ်စ့တၢ်မၤစၢၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်. (မၤတၢ် ၁၁:၂၇-၂၉) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ သ့ခီဖျိ ပဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ်လၢ တၢ်သးအိၣ်အပူၤ.

၁၂. ပဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ အမံၤဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၂ ပကကွၢ်သကိး တၢ်လဲၤခီဖျိတခါလၢ ပဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ အမံၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်. ဖဲ ၂၀၂၀ လၢကီၢ်စံၣ်ဘၣ်ဘွ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ကိၢ်ဃ့ထီ ဖးယံာ်ညါ. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်အီၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ ပှၤလၢအလီၤဒိ ဒီးဘူးထီၣ်လၢ ကသံန့ၣ် အိၣ်လၢအကကွဲၢ်ညါ ဒီးလၢပှၤကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖြံစခၤစ့ၢ်ကီး. တၢ်အိၣ်သး ကီခဲဒိၣ်မး သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖြံစခၤ ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ မုၢ်သၢနံၤ ဒီးမုၢ်ယဲၢ်နံၤ ကိးနွံဒဲး ဒ်အမၤညီနုၢ်ဝဲအသိး. ဒီးမ့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤထဲၣ်တၢ် အဆၢကတီၢ် သနာ်က့ အလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒံး. ပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် တဲဆါအီၤလၢ အကဘၣ် သူၣ်လီၤဖျးလီၤတၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အဃိ ပှၤတဲအီၤလၢ “နၤဒု နကလီၤဒိ နီၢ်ကီၢ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖြံစခၤ နာ်ဝဲသပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကကွၢ်ထွဲအီၤ အဃိ ထီဘိန့ၣ် အတဲက့ၤအဝဲသ့ၣ်လၢ “ယဟိဝၤယွၤ တပာ်တ့ၢ်အခ့အပှၤ  နီတဘျီဘၣ်.” လၢခံတယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖြံစခၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်ကရၢကရိဆှၢလီၤဝဲ. ခီဖျိလၢ ပဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ်အဃိ ပတၢ်ကရၢကရိ မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖြံစခၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤတဖၣ်န့ၢ်ဝဲ. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖြံစခၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤအခါ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ အခိၣ်အဃၢၤ ထံၣ်ဝဲ ဒီးကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး. ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဲအီၤလၢ “ကစၢ်ယွၤ မၤစၢၤနၤထီဘိ အဃိ ပအဲၣ်ဒိးမၤလိအါထီၣ် အဂ့ၢ်စ့ၢ်ကီး.” ဒီးပှၤအိၣ်လၢ အခိၣ်အဃၢၤနွံဂၤ စးထီၣ်လဲၤထီၣ်ဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်.

၁၃. ဒ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဒ်သိး ပကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ်.

^၁၃ ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၉. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအဂ့ၤန့ၣ် ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ. ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်တဖၣ်လၢ အမၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် အနီၢ်ခိ ကဘၣ်ကဆှဲကဆှီဝဲ. (၂ မိၤ ၄၀:၃၀-၃၂) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကဘၣ် အိၣ်ကဆှဲကဆှီလၢနီၢ်ခိ တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ် ဟးဆှဲးစ့ၢ်ကီး တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲတဖၣ်. (စံး ၂၄:၃, ၄; ၁ ပ့း ၁:၁၅, ၁၆) ပကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဘ့ၣ်လီၤကွံာ် “လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအပူၤကွံာ်” လၢအမ့ၢ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အတဂ့ၤဘၣ် ဒီးလုၢ်လၢ်လၢ အတကဆှီဘၣ်တဖၣ်. ဒီးပကဘၣ် ကူထီၣ်သိးထီၣ်က့ၤ “လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးအသီ” လၢအမ့ၢ် ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးပတၢ်မၤတဖၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်. (ကလီး ၃:၉, ၁၀) ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပှၤလၢအလုၢ်လၢ် သကဲာ်ပဝး တဂ့ၤနီတစဲးဘၣ် ဒီးအမၤတၢ်အၢတၢ်သီဒၣ်လဲာ် ဆီတလဲကွံာ်အသး ဒီးကူထီၣ်သိးထီၣ် လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးအသီသ့ဝဲ.

၁၄. လၢကၠဲၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၄ ပကကွၢ်သကိးကၠဲၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ကၠဲၣ်န့ၣ် အကဲပှၤအၢပှၤသီ ဒီးအလီၤပျံၤဒိၣ်မးအဃိ ပှၤကိးလိာ်ကွဲအမံၤလၢ တၢ်နါ. အမၤကမၣ်တၢ် အၢအၢသီသီ, အကဲပှၤလၢ အလီၤပျံၤလီၤဖုးအဃိ ပှၤစံၣ်ညီၣ်အီၤလၢ အကဘၣ်သံ. ဘၣ်ဆၣ် တချုးလၢ ပှၤမၤသံအီၤဒံးဘၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အလဲၤအိၣ်သကိး ပှၤဃိာ်ဖိန့ၣ် သံကွၢ်ကၠဲၣ်လၢ မ့ၢ်အဘၣ်သး မၤလိလံာ်စီဆှံဧါ. ကၠဲၣ်တူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးအီၤ. ကၠဲၣ်န့ၣ် အမၤဘၣ် တၢ်အၢတၢ်သီဒီဒူၣ် သနာ်က့ အဆီတလဲ အတၢ်အိၣ်မူ ဒီးလၢခံကယီကယီန့ၣ် အတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ကဒိးဘျၢထံ. ကၠဲၣ်ဆီတလဲဒိၣ်မးအဃိ ဖဲပှၤကမၤသံအီၤတနံၤန့ၣ် ပှၤခိးဃိာ်ဖိတနီၤ ဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် အမဲာ်ထံလီၤဝဲ. ဃိာ်ခိၣ်တဂၤ တဲဝဲလၢ “လၢညါ ကၠဲၣ်န့ၣ် အကဲပှၤတဂၤလၢ အအၢအသီကတၢၢ် ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤန့ၣ် အကဲထီၣ်က့ၤ ပှၤလၢအဂ့ၤဒိၣ်မးတဂၤ.” ပှၤမၤသံကၠဲၣ် တနွံဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်လၢ အလဲၤမၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢဃိာ်ပူၤန့ၣ် ထံၣ်ဝဲပှၤဃိာ်ဖိတဂၤလၢ အဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဃိာ်ဖိတဂၤအံၤ ဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ ကဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လဲၣ်. ပှၤဃိာ်ဖိတဂၤအံၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ကၠဲၣ်ဆီတလဲကွံာ် အတၢ်အိၣ်မူ လုၢ်လၢ် သကဲာ်ပဝးအဃိ အကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး ဒီးအအဲၣ်ဒိး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အီၤစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးအကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် အကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်. တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲၡဲၡဲလၢ ပလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအဂ့ၤန့ၣ် မၤလၤကပီၤဝဲ ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်သ့.—၁ ပ့း ၂:၁၂.

တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၤကပီၤ အမံၤဒ်လဲၣ်

၁၅. တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၤကပီၤ အမံၤဒ်လဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၁၀-၁၃)

^၁၅ ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၁၀-၁၃. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆ အလီၢ်ခံကတၢၢ် စှၤကိာ်ဆၢန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်စီၤပၤ ဒီးစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်လၢအတီအလိၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၤကပီၤ အမံၤဒ်လဲၣ်. အကမၤလၤကပီၤ အမံၤခီဖျိ အကစံၣ်ညီၣ်တၢ် တီတီလိၤလိၤ. တကးဒံးဘၣ် အကမၤဟးဂီၤကွံာ် ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ် လၢအမ့ၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်တဖၣ်. မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် မၤတၢ်အၢတၢ်သီ ဒီးတသိၣ်လိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်ဘၣ်. (လီၣ် ၁၇:၅, ၁၆; ၁၉:၁, ၂) တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ် ဟးဂီၤဝံၤအလီၢ်ခံ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤတနီၤ ကဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ တပူၤဃီဒီးပှၤ. ဒီးလၢအၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဟးဂီၤဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပၢတၢ်ပြးခဲလၢာ် ဒီးကမၤဟးဂီၤဝဲ ပှၤလၢအထီဒါအီၤ ဒီးတဲဟးဂီၤအမံၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤပူၤဖျဲးဝဲ ပှၤလၢအအဲၣ်အီၤ, ဒိကနၣ်အီၤ ဒီးသးအိၣ်မၤလၤကပီၤအမံၤ. (မၢ် ၈:၃၈; ၂ သ့း ၁:၆-၁၀) ဒီးခရံာ်ပၢတၢ် အနံၣ်တကထိဝံၤဒီး ဖဲတၢ်မၤကွၢ်လၢ အလီၢ်ခံကတၢၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤကိးဂၤဒဲး ကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ပှၤလၢအကြၢး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ထဲယဟိဝၤယွၤတဂၤလီၤ. (လီၣ် ၂၀:၇-၁၀) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် “ဟီၣ်ခိၣ် ကပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤ အလၤကပီၤ ဒ်ထံကျၢၢ်ဘၢ ပီၣ်လဲၣ်အသိးလီၤ.”—ဃဘး ၂:၁၄.

၁၆. နပာ်လီၤသးလၢ နကမၤမနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၆ ဖဲပှၤကိးဂၤဒဲး မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအမံၤအခါ ဆိကမိၣ်ကွၢ် အကလီၤသးခုထဲလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တချုးလၢ မုၢ်နံၤအံၤ ဟဲတုၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ပကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ လၢပတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲး ဒီးတဲဘၣ်ပှၤဂၤ လၢအဂ့ၢ်. ဒ်သိး ပကသးစၢၢ်ဆၢ ပမူဒါဖးဒိၣ်အံၤအဂီၢ် ပှၤပၢဆှၢတၢ် ကမံးတံာ် ဃုထၢဝဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၈ လၢ ၂၀၂၅ လံာ်စီဆှံအဆၢလၢတနံၣ်အဂီၢ်. ဖဲန့ၣ်တဲဝဲလၢ “ဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၤကပီၤ ဒ်အကြၢးဒီး အမံၤအသိး.”