၁-၂. စီၤစၤဒိးန့ၣ် အကဲမတဂၤလဲၣ်. (၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၂:၂၂, ၂၆-၂၈)

 ထံၣ်တမှံကွၢ် တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ. ပိာ်ခွါအဂၤ ၃၄၀,၀၀၀ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး ဒ်သိး ကဒုးကဲထီၣ် စီၤဒၤဝံးလၢစီၤပၤ လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိခဲလၢာ် အဖီခိၣ်. လၢသၢသီအတီၢ်ပူၤ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်လၢ တၢ်လူၢ်တၢ်တြီၤ ဘူးဒီးဝ့ၢ်ဃ့ဘြိၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် အီၣ်သကိးတၢ်, တဲသကိးတၢ်, သူၣ်ဖှံသးညီ ဒီးစံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤ. (၁ ကွဲး ၁၂:၃၉) လၢအဝဲသ့ၣ် အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤသးစၢ် စီၤစၤဒိး ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအါဂၤ တပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤဘၣ်. သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤ ဒီးအဲၣ်ဒိးလၢ ပကသ့ၣ်ညါလၢ စီၤစၤဒိး ပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤတဖၣ်န့ၣ် အကျါစ့ၢ်ကီး. (ဖး ၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၂:၂၂, ၂၆-၂၈.) စီၤစၤဒိးန့ၣ် အကဲမတဂၤလဲၣ်.

^၂ စီၤစၤဒိးန့ၣ် အကဲပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်တဂၤ လၢအမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် စီၤအ့ဘယၤသၢ်. စီၤစၤဒိးန့ၣ် အကဲစ့ၢ်ကီး “ပှၤထံၣ်တၢ်တဂၤ” ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကနၢ်ပၢၢ် အတၢ်ဘၣ်သးအါမး. (၂ မူၤ ၁၅:၂၇) ဖဲပှၤလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤအခါ ပှၤလဲၤဃ့ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ စီၤစၤဒိး အအိၣ်. တကးဒံးဘၣ် စီၤစၤဒိးန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူ. အဃိ လၢတၢ်မၤလိအံၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်သးဒူအဂ့ၢ်.

၃. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူလဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၃ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ် အဆၢကတီၢ်အဃိ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဟးဂီၤဝဲ ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ အါန့ၢ်ဒံးလၢညါ. (၁ ပ့း ၅:၈) ဖဲပအိၣ်ခိးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ပၢလၢ အအၢအသီအံၤအခါ ပကဘၣ် ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူ. (စံး ၃၁:၂၄) အဃိ ခဲအံၤ ပကတဲသကိး ကျဲသၢဘိလၢ စီၤစၤဒိး ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးဒူ ဒီးပကွၢ်လိအီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.

ဆီၣ်ထွဲ ယွၤအဘီအမုၢ်

၄. ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ကဆီၣ်ထွဲ ယွၤအဘီအမုၢ်အဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူလဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၄ ပကဲ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အဃိ ပကဘၣ် ဆီၣ်ထွဲ ယွၤအဘီအမုၢ် လၢပသးဒီဖျၢၣ်. ဒီးပကဆီၣ်ထွဲ ယွၤအဘီအမုၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူ. (မး ၆:၃၃) အဒိ ခဲအံၤ  လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အိၣ်ထဲ တၢ်အၢတၢ်သီအဃိ ဒ်သိးပက အိၣ်မူမၤထွဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူ. (၁ သ့း ၂:၂) ဒီးခီဖျိလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး အိၣ်ထီၣ်အါမး. အဃိ ဒ်သိး ပတပၣ်ဃုာ်လၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် နီတကပၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူ. (ယိၤ ၁၈:၃၆) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အါဂၤန့ၣ် တပၣ်ဃုာ်လၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် ဒီးတလဲၤကဲသုးဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲ, ပှၤမၤအၢမၤနး အဝဲသ့ၣ် တကးဒံးဘၣ် ပှၤပၢနုာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤ.

၅. ဒ်သိး စီၤစၤဒိး ကဆီၣ်ထွဲ စီၤဒၤဝံးအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အလိၣ်ဘၣ် တၢ်သးဒူလဲၣ်.

^၅ စီၤစၤဒိး လဲၤလၢ ဝ့ၢ်ဃ့ဘြိၣ် ဒ်သိး ကသးခုဃုာ်ဒီး စီၤဒၤဝံးလၢ ကကဲထီၣ်ဘၣ်စီၤပၤ. တကးဒံးဘၣ် အလဲၤစိာ်ဒီး အတၢ်စုကဝဲၤ ဒီးအအိၣ်ကတီၤသးလၢ ကဒုးတၢ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. (၁ ကွဲး ၁၂:၃၈) လၢတၢ်ဒုးတကပၤန့ၣ် စီၤစၤဒိး အတၢ်လဲၤခီဖျိ တအိၣ်အါအါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး ကဒီသဒၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ လၢဒုၣ်ဒါအစုပူၤအဂီၢ် အသးအိၣ်လဲၤပိာ် စီၤဒၤဝံးအခံလၢ တၢ်ဒုးပျီပူၤ ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးဒူနီၢ်ကီၢ်.

၆. စီၤဒၤဝံး အတၢ်သးဒူန့ၣ် ကဲထီၣ် တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်အဂ့ၤလၢ စီၤစၤဒိး အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၈:၃)

^၆ ဒ်သိး ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်စီၤစၤဒိး ကအိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူအဂီၢ် အမၤလိန့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤ ဖဲလဲၣ်. စီၤစၤဒိးန့ၣ် အအိၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤပိာ်ခွါလၢ အဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ် ဒီးအသးဒူတဖၣ်အကျါ. အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤတဖၣ်န့ၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ အါမး. အဒိ စီၤဒၤဝံးန့ၣ် အကဲသုးခိၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ ဒီးအ “တီခိၣ်ရိၤမဲ အံၣ်စရ့လးလၢ ကလဲၤဒုးတၢ်” အဂီၢ် အဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိခဲလၢာ် ဆီၣ်ထွဲအီၤ ဒီးဘၣ်သး ဒုးကဲထီၣ်အီၤလၢစီၤပၤ. (၁ ကွဲး ၁၁:၁, ၂) ဒီးဖဲစီၤဒၤဝံး ကဒုးတၢ်ဒီး အဒုၣ်အဒါအခါ အဃ့ ယဟိဝၤယွၤ တၢ်မၤစၢၤထီဘိ. (စံး ၂၈:၇; ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၈:၃.) တကးဒံးဘၣ် စီၤစၤဒိး မၤလိန့ၢ်တၢ်သးဒူလၢ ပိာ်ခွါလၢအအိၣ်မူ တစိၤဃီဒီးအီၤအအိၣ် တဘျုးဂၤညါ. လၢပိာ်ခွါတဖၣ်အံၤ အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး စီၤယဟိၤယဒါ ဒီးအဖိခွါ စီၤဘနါယၤ လၢအကဲ ပှၤဒုးတၢ်ဖၠဲး ဃုာ်ဒီး ဒူၣ်ဖိထၢဖိ အခိၣ်အနၢ် ၂၂ ဂၤ လၢအဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ စီၤဒၤဝံး.  (၁ ကွဲး ၁၁:၂၂-၂၅; ၁၂:၂၆-၂၈) ပိာ်ခွါတဖၣ်အံၤ ဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ ကဒုးကဲထီၣ် စီၤဒၤဝံးလၢစီၤပၤ ဒီးဒီသဒၢအီၤ.

၇. (က) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပမၤလိန့ၢ် တၢ်သးဒူ လၢမတဂၤအအိၣ်သ့လဲၣ်. (ခ) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါနစံၤလူၤ အဒိအတဲာ် လၢတၢ်ဂီၤမူ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် နန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ ဒ်လဲၣ်.

^၇ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဒ်သိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ ကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆီၣ်ထွဲ အဘီအမုၢ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူအါမး. ဒီးဖဲပဆိကမိၣ်ထံ အဝဲသ့ၣ် အဒိအတဲာ်အခါ ပတၢ်သးဒူ ဟဲအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အတမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပၢတၢ်ပြး နီတစဲးဘၣ်. (မး ၄:၈-၁၁; ယိၤ ၆:၁၄, ၁၅) ဒီးဒ်သိး ယ့ၣ်ၡူး ကအိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူလၢ အကမၤ တၢ်လၢအဘၣ်အဂီၢ် အသန့ၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤထီဘိ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်အါဂၤ တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် ဒီးတလဲၤကဲသုးဘၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲအါမး. ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနၤလၢ နကဖးကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိလၢ jw.org အပူၤ. a

မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်

၈. ဒ်သိး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူလဲၣ်.

^၈ ပဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် ပသးအိၣ်မၤစၢၤလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤဒိၣ်မး. (၂ ကွဲး ၈:၄) ဘၣ်ဆၣ် ပကမၤစၢၤလိာ်သးအဂီၢ် တဘျီတခီၣ် ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်သးဒူ. အဒိ ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အခါ လီၢ်ကဝီၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကလိၣ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ, တၢ်မၤစၢၤ ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ် နီၢ်ခိ ဒီးနီၢ်သး တၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အဲၣ်ဝဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဃိ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် မ့ၢ်အိၣ်လၢ အသးသမူအဂီၢ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ဆဲးကွၢ်ထွဲ ဒီးမၤစၢၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ. (ယိၤ ၁၅:၁၂, ၁၃) ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒ်န့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိးဝဲ စီၤစၤဒိး အတၢ်သးဒူ.

၉. ဒ် ၂ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၂၇-၂၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး စီၤဒၤဝံး မၢစီၤစၤဒိး မၤမနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၉ ဖဲစီၤဒၤဝံး ထံၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ အသးသမူအဂီၢ်အခါ စီၤစၤဒိး မၤစၢၤအီၤ. စီၤဒၤဝံးအဖိခွါ စီၤအးဘၡါလိၣ် ပာ်လီၤသးလၢ အကမၤသံ အပါစီၤဒၤဝံး ဒီးထီၣ်က့ၤလၢအလီၢ်. (၂ မူၤ ၁၅: ၁၂, ၁၃) အဃိ စီၤဒၤဝံး ဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် တဘျီဃီ. စီၤဒၤဝံးတဲဘၣ် အခ့အပှၤလၢ “ဂဲၤဆၢထၢၣ်, ပကဘၣ်ဃ့ၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်တဃ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပတပူၤဖျဲးလၢ စီၤအးဘၡါလိၣ် အစုပူၤ နီတဂၤဘၣ်.” (၂ မူၤ ၁၅:၁၄) ဖဲစီၤဒၤဝံး အခ့အပှၤတဖၣ် ဟးထီၣ်အခါ စီၤဒၤဝံး ဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ဒ်သိး အကသ့ၣ်ညါ စီၤအးဘၡါလိၣ် အတၢ်ကူၣ်အဂီၢ် ပှၤတဂၤဂၤ ကဘၣ်အိၣ်တ့ၢ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်. အဃိ စီၤဒၤဝံး မၢစီၤစၤဒိး ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်အဂၤတဖၣ် က့ၤကဒါလၢဝ့ၢ်ပူၤ ဒ်သိး ကကဲ ပှၤကွၢ်ဟုၣ်တၢ်ဖိ. (ဖး ၂ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၂၇-၂၉.) အဝဲသ့ၣ် ကကွၢ်ဟုၣ် စီၤအးဘၡါလိၣ် ဒီးဃုသ့ၣ်ညါ အတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ပလီၢ်သးဒိၣ်မး. တကးဒံးဘၣ် စီၤအးဘၡါလိၣ်န့ၣ် အကဲပှၤအၢပှၤသီ, အအဲၣ်လီၤထဲအသး ဒီးအကူၣ်သံ အနီၢ်ကစၢ်အပါ. အဃိ စီၤအးဘၡါလိၣ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ စီၤဒၤဝံး ဆှၢလီၤခူသူၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိး ကဒီသဒၢ စီၤဒၤဝံးအဂီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တအိၣ်မူဘၣ် နီတဂၤလၢၤဘၣ်.

၁၀. စီၤစၤဒိး ဒီးအသကိးလၢ အသးတီအဂၤတဖၣ် ဒီသဒၢဝဲ စီၤဒၤဝံးဒ်လဲၣ်.

^၁၀ စီၤဒၤဝံး မၢစီၤစၤဒိး ဒီးစီၤဃူၡဲၤ ဃုာ်ဒီးအသကိးလၢ အသးတီ လၢအဂၤတဖၣ် ဆီၣ်ထွဲ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ. (၂ မူၤ ၁၅:၃၂-၃၇) အဃိ စီၤဃူၡဲၤ ပာ်မၤအသးဒ်သိးဒီး အဆီၣ်ထွဲဝဲ စီၤအးဘၡါလိၣ် ဒီးအဟ့ၣ်ကူၣ် စီၤအးဘၡါလိၣ်လၢ ကဘၣ်ထီဒါက့ၤ စီၤဒၤဝံးဒ်လဲၣ်. ဒီးဖဲစီၤအးဘၡါလိၣ် ဒိကနၣ် စီၤဃူၡဲၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အခါ စီၤဃူၡဲၤ တဲဘၣ်က့ၤ စီၤစၤဒိး ဒီးစီၤအ့ဘယၤသၢ် လၢစီၤအးဘၡါလိၣ် အတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤ. (၂ မူၤ ၁၇:၈-၁၆) ဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ်ဆှၢလီၤဝဲ စီၤအးဘၡါလိၣ် အတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤ အဂ့ၢ်လၢ စီၤဒၤဝံးအအိၣ်. (၂ မူၤ ၁၇:၁၇) ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ စီၤစၤဒိး ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်တဖၣ် ဒီသဒၢဝဲ စီၤဒၤဝံး လၢတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်.—၂ မူၤ ၁၇:၂၁, ၂၂.

၁၁. ဖဲပမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအခါ ပကွၢ်လိ စီၤစၤဒိး အတၢ်သးဒူ သ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် ဒီးဃ့ပှၤတၢ်မၤစၢၤအခါ ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးဒူ ဒ်သိးဒီး စီၤစၤဒိး ကသ့ဒ်လဲၣ်. (၁) ပကဘၣ် မၤထွဲတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အခါ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဆဲးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး. တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ် မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအဟဲလၢ လီၢ်ကဝီၤဝဲၤတြၢ်အအိၣ်. (ဧ့ၤ ၁၃:၁၇) အဒိ ဖဲန့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကဲထီၣ်အခါ ပကဘၣ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤ ပသးဒ်လဲၣ် ဒီးပကဘၣ် မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်  ကဘၣ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ လီၢ်ကဝီၤတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ် ခဲအံၤခဲအံၤ. (၁ ကရံၣ် ၁၄:၃၃, ၄၀) (၂) ပကဘၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်ပလီၢ်သး. (ကတိၤ ၂၂:၃) တချုးလၢ ပမၤတၢ်တမံၤမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. ဒီးပကဘၣ် ဟးဆှဲးတၢ်လၢ ကကဲထီၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် လၢပဂီၢ်. (၃) ပကဘၣ် သန့ၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သးအိၣ်ပှၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါခဲလၢာ် ဒီးအအဲၣ်ဒိးလၢ ပကအိၣ်ဘၣ် ပူၤပူၤဖျဲးဖျဲး. တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိး ပမၤစၢၤက့ၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကသ့အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤ.

၁၂-၁၃. လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝံထၢၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝံထလံၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် နန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၂ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝံထၢၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝံထလံၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခံဂၤအံၤ ဟ့ၣ်လီၤအသး ဒီးလဲၤဆှၢဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအအိၣ် လၢကီၢ်ယူၣ်ခြ့. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝံထၢၤ တဲဝဲလၢ “ပဃုကွၢ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး ဒီးညီနုၢ်န့ၣ် ပနၢ်ဟူ ပှၤခးလိာ်သးဘူးဒီးပှၤ. ပထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤလၢ အဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ လၢအပာ်ဃာ်ဝဲ. ဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီတဖၣ်အံၤ ကဲဘျုးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ် တတီၤဖိညါ. ဒီးဖဲပပာ်ထီၣ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢ ကါပူၤအခါ မ့ၣ်ပိၢ် လီၤတဲာ်ဘူးဒီးပှၤထဲ ၂၀ မံထၢၣ် (၆၆ ပ့ၣ်) လီၤ. ဖဲတၢ်တနံၤန့ၣ် ဒ်သိး ယကဆဲးမၤစၢၤဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဂီၢ် ယဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤ သပှၢ်တၢၢ်လၢ အကဟ့ၣ်ယၤတၢ်သးဒူ.”

^၁၃ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝံထလံၤ တဲဝဲလၢ “ယတၢ်လဲၤကျဲန့ၣ် ယံာ်ဝဲ ၁၂ နၣ်ရံၣ်ညါ. အဃိ ယဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢကျဲဒီတဘိ ဒီးယကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူဖးအါညါ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝံထလံၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ ဘၣ်ဆၣ် အအိၣ်ဒီး တၢ်ပလီၢ်သးစ့ၢ်ကီး. အဆဲးတဲဝဲလၢ “ယဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ အကဟ့ၣ်ယၤ တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး. အဃိ ယလဲၤနီကါထဲ ကျဲလၢပဒိၣ်ဟ့ၣ်အခွဲး. ဒီးဖဲယထံၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤသကိးတၢ်ဃူဃူဖိးဖိးအခါ ယတၢ်နာ် ဟဲဆူၣ်ထီၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤပျီန့ၢ်ပကါကျဲ, ပာ်ထီၣ်ပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးတၢ်လီၢ်လၢ ပကအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ်.”

ဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤထီဘိ

၁၄. ဖဲပှၤလၢပအဲၣ် ဒီးပှၤလၢ ပမုာ်ဒီးအီၤ ဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယဟိဝၤယွၤအခါ ပကတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ဖဲပဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢပအဲၣ်အီၤ မ့တမ့ၢ် ပသကိးလၢ ပမုာ်ဒီးအီၤ ဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယဟိဝၤယွၤအခါ ပသးကဘၣ်ဒိ ဒီးပသးဂံၢ်ဘါ ကလီၤစၢ်ဖးဒိၣ်ညါ. (စံး ၇၈:၄၀; ကတိၤ ၂၄:၁၀) အဒိ ဖဲပှၤနီဟးထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢပအဲၣ် ဒီးပှၤလၢ ပမုာ်ဒီးအီၤ ဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအခါ ပကတူၢ်လိာ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. အဃိ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ ဒ်အံၤန့ၣ် စီၤစၤဒိး အဒိအတဲာ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးတီန့ၣ် မၤစၢၤပှၤသ့.

၁၅. ဒ်သိး စီၤစၤဒိး ကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အလိၣ်ဘၣ် တၢ်သးဒူလဲၣ်. (၁ စီၤပၤ ၁:၅-၈)

^၁၅ စီၤစၤဒိး အသကိး စီၤအ့ဘယၤသၢ် တတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ လၢၤဘၣ် သနာ်က့ စီၤစၤဒိး ဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤဒံး. ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ် ဘၣ်ဖဲ စီၤဒၤဝံး ပၢတၢ်ဘူးကကတၢၢ် အဆၢကတီၢ်. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ စီၤၡလိၤမိၤ ကကဲထီၣ် စီၤပၤလၢ စီၤဒၤဝံးအလီၢ် ဘၣ်ဆၣ် ဖဲစီၤဒၤဝံး သးပှၢ်ထီၣ် ဒီးဘူးကသံအခါ အဖိခွါ စီၤအဒိနံၤယၤ ဂုာ်ကျဲးစၢး ထီၣ်လၢအလီၢ်. (၁ ကွဲး ၂၂:၉, ၁၀) ဖဲန့ၣ်အခါ စီၤအ့ဘယၤသၢ် ဆီၣ်ထွဲဝဲ စီၤအဒိနံၤယၤ. (ဖး ၁ စီၤပၤ ၁:၅-၈.) ခီဖျိလၢ စီၤအ့ဘယၤသၢ် မၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ အတဆဲးတီဒီး စီၤဒၤဝံးဘၣ် ဒီးအတတီဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢၤဘၣ်. အဃိ စီၤစၤဒိး ကသးအုး ဒီးသးကဟးဂီၤထဲလဲၣ်န့ၣ် ပထံၣ်တမှံကွၢ်သ့. စီၤစၤဒိး ဒီးစီၤအ့ဘယၤသၢ် မၤသကိးတၢ် ဒ်သိးသိး ဒီးကဲဝဲပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ် န့ၢ်အနံၣ် ၄၀ ညါ. (၂ မူၤ ၈:၁၇) ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကွၢ်ထွဲဘၣ်ဝဲ “ယွၤလၢအမ့ၢ်အတီတဂၤ အတလါစီဆှံ” ဒ်သိးသိး. (၂ မူၤ ၁၅:၂၉) တကးဒံးဘၣ် ဖဲစီၤဒၤဝံး ကဲစီၤပၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ဆီၣ်ထွဲစီၤဒၤဝံး ဒီးအဝဲသ့ၣ်မၤဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢအဂၤဒီဒူၣ်ဒံး.—၂ မူၤ ၁၉:၁၁-၁၄.

၁၆. စီၤစၤဒိး ကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီအဂီၢ် တၢ်မနုၤ မၤစၢၤအီၤလဲၣ်.

^၁၆ စီၤအ့ဘယၤသၢ် ထီဒါက့ၤ စီၤဒၤဝံးလၢ ကစၢ်ယွၤဃုထၢထီၣ်ဝဲ အဃိ အတတီဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢၤဘၣ်. မ့မ့ၢ် စီၤစၤဒိးန့ၣ် အဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤဒံး. စီၤစၤဒိး အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီအဃိ  စီၤဒၤဝံး နာ်န့ၢ်အီၤဘူၣ်ထီဘိ. အဒိ ဖဲစီၤဒၤဝံး သ့ၣ်ညါဘၣ် စီၤအဒိနံၤယၤ အတၢ်ကူၣ်အၢအခါ စီၤဒၤဝံးမၢ စီၤစၤဒိး, စီၤနၤသၣ် ဒီးစီၤဘနါယၤ ဒုးကဲထီၣ် စီၤၡလိၤမိၤ လၢစီၤပၤ. (၁ စီၤပၤ ၁:၃၂-၃၄) စီၤစၤဒိး ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်အဂ့ၤလၢ ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်သိးဒီး စီၤနၤသၣ် ဒီးပှၤအဂၤလၢ အဆီၣ်ထွဲ စီၤပၤဒၤဝံးအဃိ အဂံၢ်အဘါဆူၣ်ထီၣ်က့ၤ. (၁ စီၤပၤ ၁:၃၈, ၃၉) အဃိ ဖဲစီၤၡလိၤမိၤ ကဲထီၣ်စီၤပၤအခါ အ “ပာ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ် စီၤစၤဒိး လၢစီၤအ့ဘယၤသၢ် အလီၢ်.”—၁ စီၤပၤ ၂:၃၅.

၁၇. ဖဲပှၤလၢပအဲၣ် တဂၤဂၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယဟိဝၤယွၤအခါ ပကွၢ်လိ စီၤစၤဒိး ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ နကွၢ်လိ စီၤစၤဒိး အဒိအတဲာ် သ့ဒ်လဲၣ်. အဒိ ဖဲပှၤလၢနအဲၣ် တဂၤဂၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယဟိဝၤယွၤအခါ နကဘၣ် ဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ. (ၡူ ၂၄:၁၅) ဒီးဒ်သိး နကဆဲးမၤ တၢ်လၢအဘၣ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဆူၣ်ထီၣ် နဂံၢ်နဘါ ဒီးကဟ့ၣ်နၤ တၢ်သးဒူ. ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဆဲးရ့ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အသးတီတဖၣ်ထီဘိ. ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ နတၢ်သးတီ ဒီးအကဆိၣ်ဂ့ၤက့ၤနၤ.—၂ မူၤ ၂၂:၂၆.

၁၈. လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါမးကိၤ ဒီးအမါဆံစ့ၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် နန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.

^၁၈ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါမးကိၤ ဒီးအမါဆံစ့ၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ ဘၣ်ဃးဒီး အဖိမုၣ်ခံဂၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါမးကိၤ တဲဝဲလၢ “စးထီၣ်လၢ ပဖိအိၣ်ဖျဲၣ်လီၤ တုၤလၢခဲအံၤန့ၣ် ပအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မး. ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်တထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဂ့ၤအဂီၢ် ပဂုာ်ကျဲးစၢး ဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်. အဃိ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယဟိဝၤယွၤအခါ ပသးဘၣ်ဒိဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတူၢ်တၢ်ကကဲ ဒီးအဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒ်သိး ပကမၤစၢၤလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ. အဃိ ဖဲယသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ်အခါ ယမါမၤမုာ်ထီၣ်ယသး ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤ ဒ်သိး ယကမၤ တၢ်လၢအဘၣ်. ဒီးဖဲယမါအသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ်အခါ ယမၤမုာ်ထီၣ်အသး ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါက့ၤအီၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဆံစ့ၤ တဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တမၤစၢၤပှၤ ဒီးဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဘၣ်န့ၣ် ပလဲၤခီဖျိ တၢ်သးအုးအံၤ တန့ၢ်ဘၣ်. ဒီးဖဲပဖိမုၣ်ခံဂၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယဟိဝၤယွၤအခါ ယသးအုးဒိၣ်မး ဒီးယတူၢ်ဘၣ်လၢ အကဲဝဲ ယတၢ်ကမၣ်. လၢခံစှၤကိာ်သီန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ ယတထံၣ်ဘၣ်အီၤ ဖးယံာ်တဂၤ ဟဲဖိးဟုယၤ ဒီးအကွၢ်ယမဲာ် ဒီးတဲဝဲလၢ ‘ဆံစ့ၤဧၢ, တမ့ၢ်နတၢ်ကမၣ်ဘၣ်.’ ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤယၤအဃိ ယဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု ဒီးဆဲးမၤအတၢ်မၤန့ၢ်ဝဲ.”

၁၉. နပာ်လီၤသးလၢ နကမၤမနုၤလဲၣ်.

^၁၉ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ခဲလၢာ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ ဒ်သိးဒီး စီၤစၤဒိး. (၂ တံၤ ၁:၇) ဘၣ်ဆၣ် အအဲၣ်ဒိးလၢ ပကသန့ၤသးလၢအီၤ ဒီးတအဲၣ်ဒိးလၢ ပကသန့ၤသးလၢ ပနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဘၣ်. အဃိ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူအဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤ. ဒ်ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်စီၤစၤဒိး တၢ်သးဒူအသိး ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သးဒူစ့ၢ်ကီး.—၁ ပ့း ၅:၁၀.