၁. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၁-၅ ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.

 လၢတၢ်မၤလိလၢ အပူၤကွံာ်တခါန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤလၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဂ့ၤထီၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤထီဘိန့ၣ် ကဲထီၣ် ပှၤတမှံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဒဲပူၤသ့. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး ပကကဲဘၣ် ပှၤတမှံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဒဲပူၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅ ကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၁-၅.) တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိး ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ကဂ့ၤထီဘိအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ တဆၢဒိၣ်အံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤ.

၂. ဖဲစီၤဒၤဝံး တဲဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အဒဲအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဆိကမိၣ်ထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး မနုၤလဲၣ်.

^၂ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅ စးထီၣ်အသးလၢ တၢ်သံကွၢ်တဖျၢၣ်အံၤ. “အိ ယဟိဝၤယွၤဧၢ, မတဂၤ ကကဲ ပှၤတမှံၤလၢ နဒဲပူၤလဲၣ်. မတဂၤ ကအိၣ်ဘၣ်လၢ နကစၢၢ်စီဆှံအလိၤလဲၣ်.” (စံး ၁၅:၁) ဖဲစီၤဒၤဝံး တဲဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအ “ဒဲ” အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဆိကမိၣ်ထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ဒဲစီဆှံ ဒီးဖဲန့ၣ်အခါ ဒဲစီဆှံ အိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ကံးဘိၣ် တတီၤဖိညါ. ဒီးဖဲစီၤဒၤဝံး တဲဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအ “ကစၢၢ်စီဆှံ” အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အအဲၣ်ဒိးတဲ ဘၣ်ဃးဒီး ဒဲလၢအအိၣ်လၢ ကစၢၢ်စံယိၣ်အလိၤ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ. စီၤဒၤဝံး သူၣ်ထီၣ် ဒဲတဖျၢၣ် လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ကံးဘိၣ် အကလံၤထံးတခီ ဒီးအယံၤဝဲ တဘျုးမံးလာ်ညါ. လၢဒဲတဖျၢၣ်အံၤ အပူၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံး ပာ်လီၤဝဲ တလါစီဆှံ တုၤလၢ ပှၤတ့ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဝံၤဝဲ.—၂ မူၤ ၆:၁၇.

၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်မၤလိ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅ အပူၤလဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၃ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အါတက့ၢ်န့ၣ် တမၤဘၣ်တၢ်လၢ ဒဲစီဆှံအပူၤဘၣ်. ဒီးပှၤလၢ အလဲၤနုာ် လၢဒဲပူၤ ဖဲပှၤပာ် တလါစီဆှံ အလီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်ထဲစှၤဂၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤ လၢအသးတီ ခဲလၢာ်န့ၣ် ကဲထီၣ် အပှၤတမှံၤလၢ အဒဲပူၤ ဒီးဆဲးမၤဂ့ၤထီၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤသ့. ဒီးပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပဘၣ်သးကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤ ဒီးဆဲးကဲ အသကိးထီဘိ. အဃိ ဒ်သိး ပကဆဲးကဲဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသကိး ထီဘိအဂီၢ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ တနီၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤ.

 လဲၤတၢ်လၢ တၢ်သးတီအပူၤ, မၤတၢ်လၢအဘၣ်

၄. ပဒိးဘျၢထံ မ့ၢ်ဝံၤသနာ်က့ ပကဘၣ်ဆဲးမၤ မနုၤလဲၣ်. (ယၡါယၤ ၄၈:၁)

^၄ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအကဲ ကစၢ်ယွၤအသကိးန့ၣ် အကဲပှၤလၢ “အလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သးတီအပူၤ, မၤတၢ်လၢ အဘၣ်.” တၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “လဲၤတၢ်” ဒီး “မၤတၢ်” န့ၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤ တၢ်လၢပကဘၣ် ဆဲးမၤအီၤထီဘိ. ဘၣ်ဆၣ် ပ ‘လဲၤတၢ်လၢ တၢ်သးတီ’ ကသ့နီၢ်ကီၢ်ဧါ. ပလဲၤသ့နီၢ်ကီၢ်. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤ နီတဂၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကထံၣ်ပှၤ ဒ်သိး “ပှၤလၢအလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သးတီအပူၤ.” အဃိ ဖဲပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဒိးဘျၢထံအခါ မ့ၢ်ဝဲ ခီၣ်ခါအဆိကတၢၢ်လၢ ပစးထီၣ်လဲၤတၢ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤ. အဒိ လၢလံာ်စီဆှံအစိၤန့ၣ် ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ကဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ သနာ်က့ အတကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤ တဘျီဃီဒံးဘၣ်. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတနီၤန့ၣ် ကိးထီၣ်ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် တမၤတၢ် “လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးတၢ်သူၣ်တီသးလိၤ အပူၤ” ဘၣ်. (ဖး ယၡါယၤ ၄၈:၁.) အဃိ ဒ်သိး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဖၣ် ကကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤအဂီၢ် အကဘၣ်မၤလိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးမၤထွဲအီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဆၢကတီၢ် ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ကဂ့ၤထီဘိအဂီၢ် ထဲပဒိးဘျၢထံ ဒီးပကဲထီၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးန့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်, ပကဘၣ်မၤတၢ် အါန့ၢ်အံၤဒံး. ပကဘၣ်ဆဲး “မၤတၢ်လၢ အဘၣ်” ထီဘိ. ပဆဲးမၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

၅. ပဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ် လၢပတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲးန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်.

^၅ ပှၤတဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢ “အလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သးတီအပူၤ” ဒီး “မၤတၢ်လၢ အဘၣ်” န့ၣ် တဘၣ်မ့ၢ်ထဲ အလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တခါဘၣ်. အကဘၣ်မၤဝဲ အါန့ၢ်အံၤဒံး. (၁ မူၤ ၁၅:၂၂) ဖဲပှၤတထံၣ်ပှၤ အခါဒၣ်လဲာ် ပကဘၣ် ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ် လၢပတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲး. (ကတိၤ ၃:၆; စံၣ် ၁၂:၁၃, ၁၄) ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တမံၤမံၤ မ့ၢ်ဖျါလၢ အရ့တဒိၣ်ဘၣ် သနာ်က့ ပမ့ၢ်ဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤ ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်အီၤ.—ယိၤ ၁၄:၂၃; ၁ ယိၤ ၅:၃.

၆. တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပမၤတ့ၢ်လၢ အပူၤကွံာ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀-၁၂)

 ^၆ လၢအပူၤကွံာ် တၢ်လၢပမၤန့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ် အပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ပမၤန့ၢ်တၢ်လၢ အဂီၢ်အဃိ ပကဆဲးကဲဘၣ် အပှၤတမှံၤလၢအဒဲပူၤန့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀-၁၂. (ဖး.) ယဟိဝၤယွၤ တသးပ့ၤနီၣ် တၢ်လၢပမၤန့ၢ်လၢ အဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဘၣ်သးဝဲလၢ ပကဆဲး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ လၢပသးဒီဖျၢၣ် “တုၤလၢအကတၢၢ်.” ဒီး “ပမ့ၢ်တဟ့ၣ်အၡူဘၣ်န့ၣ်” အကဆဲးကဲ ပသကိး လီၤထူလီၤယိာ်.—ကလၤ ၆:၉.

တဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ နသးပူၤ

၇. ပတဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ပသးပူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲ မနုၤလဲၣ်.

^၇ ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ကဲထီၣ် ပှၤတမှံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဒဲပူၤန့ၣ် အကဘၣ် “တဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အသးပူၤ.” (စံး ၁၅:၂) တၢ်ကတိၤအံၤ တအဲၣ်ဒိး တဲဝဲထဲလၢ ပတဘၣ် လံၣ်အီၣ်လီအီၣ်တၢ် တခါဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲလၢ ပကတဲတၢ် ဒီးမၤတၢ် တီတီလိၤလိၤ လၢတၢ်ခဲလၢာ်အပူၤ. (ဧ့ၤ ၁၃:၁၈) လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ သးဘၣ်အၢ ပှၤလၢအလံၣ်အီၣ်လီအီၣ်တၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအသူၣ်ဘျၢသးဘျၢန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ရ့ဒီးအီၤဘူးဘူး.” အဃိ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကတဲတၢ် ဒီးမၤတၢ် တီတီလိၤလိၤ ထီဘိ.—ကတိၤ ၃:၃၂.

၈. တၢ်လၢ ပကဘၣ်မၤထီဘိန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၈ ပှၤလၢအ ‘တဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အသးပူၤ’ န့ၣ် လၢပှၤမဲာ်ညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤလီၢ်ခံမ့ၢ်ဂ့ၤ အမၤထွဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ထီဘိ. (ၡါ ၂၉:၁၃) ဒီးအဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်တီတီလိၤလိၤ. မ့မ့ၢ် ပှၤလၢ တမၤတၢ်တီတီလိၤလိၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်. (ယၤ ၁:၅-၈) အဒိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တနီၤန့ၣ် အကထံၣ်ဝဲလၢ အရ့တဒိၣ်ဘၣ်အဃိ အတဒိကနၣ်ဝဲဘၣ်. ဒီးဖဲန့ၣ်အခါ အမ့ၢ်တတူၢ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အတၢ်ကမၣ်အဃိ နီတမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ် အသးကဒူဒိၣ်ထီၣ်လၢ အကမၤကမၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. ဒီးအမ့ၢ်မၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တတူၢ်လိာ် အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ်. (စံၣ် ၈:၁၁) အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပကဘၣ် မၤတၢ်တီတီလိၤလိၤ လၢတၢ်ခဲလၢာ်အပူၤ ထီဘိ.

၉. ဖဲယ့ၣ်ၡူးထံၣ် စီၤနၤသန့လး အဆိကတၢၢ်တဘျီအခါ ယ့ၣ်ၡူး တဲမနုၤလဲၣ် ဒီးပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၉ ပကကွၢ်သကိး တၢ်မၤလိ အရ့ဒိၣ်တခါလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ပကဘၣ် တဲတၢ်တီတီလိၤလိၤ လၢပသးပူၤ. ဘၣ်တဘျီ စီၤဖံလံးပူး ဟဲကိးအသကိး စီၤနၤသန့လးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်. စီၤနၤသန့လးန့ၣ်  ယ့ၣ်ၡူး တထံၣ်ဘၣ်အီၤ နီတဘျီဘၣ် သနာ်က့ ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ “ကွၢ်မီၤ, အဝဲမ့ၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ နီၢ်ကီၢ်တဂၤလၢ တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ တအိၣ်လၢ အပူၤဘၣ်.” (ယိၤ ၁:၄၇) ယ့ၣ်ၡူး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဲပှၤလၢ အတဲတၢ်ဒီးမၤတၢ် တီတီလိၤလိၤ ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢ စီၤနၤသန့လးန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး ထံၣ်အီၤလီၤဆီန့ၢ်ပှၤဂၤ. ဒ်ပဝဲအသိး စီၤနၤသန့လးန့ၣ် အတကဲ ပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ အတပာ်မၤသးဘၣ် ဒီးအမၤတၢ်တီတီလိၤလိၤ လၢတၢ်ခဲလၢာ်အပူၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ ဒီးပတြၢၤအီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ယ့ၣ်ၡူး မ့ၢ်ထံၣ်ပှၤ ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကလီၤသးခုဒိၣ်မး တမ့ၢ်ဧီၤ.

၁၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ပလီၢ်သး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢပတဲလဲၣ်. (ယၤကိာ် ၁:၂၆)

^၁၀ အါတက့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် အဘၣ်ဃးဒီး ပကဘၣ်ရ့ဒီး ပှၤဂၤဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢအကဲ ပှၤတမှံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဒဲပူၤန့ၣ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အ “တသူအပျ့ၤလၢ ကတဲဟးဂီၤပှၤဂၤဘၣ်, အဝဲတမၤအၢ ပှၤလၢအဃၢၤနီတမံၤဘၣ် ဒီးအတမၤဟးဂီၤ အသကိးတဖၣ်အမံၤဘၣ်.” ပမ့ၢ်တဲဟးဂီၤ ပှၤဂၤအဂ့ၢ် ဒီးပှၤဂၤသးမ့ၢ်ဘၣ်ဒိန့ၣ် ပတကဲဘၣ် ပှၤတမှံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဒဲပူၤလၢၤဘၣ်.—ဖး ယၤကိာ် ၁:၂၆.

၁၁. တၢ်တဲဟးဂီၤ ပှၤဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲ မနုၤလဲၣ် ဒီးပှၤတဂၤ မ့ၢ်တဲဟးဂီၤ ပှၤဂၤအဂ့ၢ် ဒီးမ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် တၢ်ကကဲထီၣ်သးဒီးအီၤ ဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်တဲဟးဂီၤ ပှၤဂၤအဂ့ၢ်. တၢ်တဲဟးဂီၤ ပှၤဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲ မနုၤလဲၣ်. အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပတဲလံၣ်တဲလီ ပှၤတဂၤအဂ့ၢ် ဒ်သိးအမံၤအသၣ် ကဟးဂီၤအဂီၢ်. ပှၤတဂၤ မ့ၢ်တဲဟးဂီၤ ပှၤဂၤအဂ့ၢ် ဒီးမ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် ပှၤကနီဟးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ.—ယံး ၁၇:၁၀.

၁၂-၁၃. လၢတၢ်တပလီၢ်သးအပူၤ တဘျီတခီၣ် ပတဲဟးဂီၤဘၣ် ပသကိးအမံၤ သ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၂ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၃ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် စ့ၢ်ကီးပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤန့ၣ် တမၤအၢ ပှၤလၢအဃၢၤ နီတမံၤဘၣ် ဒီးအတမၤဟးဂီၤ အသကိးတဖၣ်အမံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမၤဟးဂီၤဘၣ် ပသကိးတဖၣ် အမံၤသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ တဘျီတခီၣ် လၢတၢ်တပလီၢ်သးအပူၤ ပကတဲဟးဂီၤဘၣ် ပှၤတဂၤဂၤအမံၤ ခီဖျိပဟးတဲ အဂ့ၢ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်. အဒိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အိၣ်သး တဖၣ်အံၤ. (၁) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ တဆဲးမၤ  ကစၢ်ယွၤတၢ်မၤ လၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤလၢၤဘၣ်. (၂) ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ တမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လးလၢၤဘၣ်. (၃) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ တကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢၤဘၣ် မ့တမ့ၢ် တကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အပှၤမၤစၢၤတၢ်လၢၤဘၣ်. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤန့ၣ် ပတဘၣ် ဆိကမိၣ်ကြီလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ အတၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် မၤကမၣ်တၢ် တမံၤမံၤအဃိ ဒီးဟးတဲဘၣ် ပှၤဂၤဘၣ်. တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤလၢ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဒီဒူၣ်ဒံး. တကးဒံးဘၣ် ပှၤတမှံၤလၢ အအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဒဲပူၤန့ၣ် “အဝဲတမၤအၢ ပှၤလၢအဃၢၤနီတမံၤဘၣ် ဒီးအတမၤဟးဂီၤ အသကိးတဖၣ်အမံၤဘၣ်.”

ပာ်ကဲ ပှၤလၢအပျံၤ ယဟိဝၤယွၤ

၁၄. ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤ တရ့ဒီး “ပှၤလၢအလီၤသးဘၣ်အၢတဖၣ် နီတဂၤဘၣ်” န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.

^၁၄ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၄ တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အသကိးန့ၣ် “အဝဲတရ့ဒီး ပှၤလၢအလီၤသးဘၣ်အၢတဖၣ် နီတဂၤဘၣ်.” ပှၤလၢ အလီၤသးဘၣ်အၢန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပတကဲ ပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ် အဃိ ပတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တအိၣ်လၢ ပကတဲလၢ ပှၤတဂၤအံၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤတဂၤန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အလီၤသးဘၣ်အၢန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပတဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး ပှၤတနီၤနီၤ အလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး ဒီးအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ်အဃိ ပကထံၣ်အီၤလၢ အကဲပှၤလၢ အလီၤသးဘၣ်အၢ. ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပကဘၣ် ဟးဆှဲးထဲ ပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢအကဲ “ပှၤလၢအလီၤသးဘၣ်အၢ.” (၁ ကရံၣ် ၅:၁၁) တကးဒံးဘၣ် ပှၤလၢ အလီၤသးဘၣ်အၢန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢ တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးဆဲးမၤ တၢ်အၢ, ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢအတပာ်ကဲ ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဘၣ် ဒီးပှၤလၢ အဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဟးဂီၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ.—ကတိၤ ၁၃:၂၀.

၁၅. ပပာ်ကဲ “ပှၤလၢအပျံၤ ယဟိဝၤယွၤ” ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၄ တဲပှၤလၢ ပကဘၣ်ပာ်ကဲ “ပှၤလၢအပျံၤ ယဟိဝၤယွၤ.” အဃိ ပကဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဆိ တၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ ဒီးတၢ်ပာ်ကဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အသကိးတဖၣ် အဖီခိၣ်. (ရိ ၁၂:၁၀) ပပာ်ဖျါထီၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤ မၤတၢ်အၢၣ်လီၤအခါ “အတၢ်အၢၣ်လီၤ မ့ၢ်ကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်သနာ်က့ အဝဲတမၤဟးဂီၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်.” အဃိ ပမ့ၢ်မၤဟးဂီၤ ပတၢ်အၢၣ်လီၤန့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိ ပှၤဂၤအသး. (မး ၅:၃၇) အဒိ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲလၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ ကဆဲးတီဒီး အတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဖျီသးအခါ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးစ့ၢ်ကီးလၢ မိပါတဖၣ် မ့ၢ်အၢၣ်လီၤအဖိ တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကမၤလၢပှဲၤဝဲ. ခီဖျိလၢ ပအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပှၤလၢပဃၢၤအဃိ ပကဂုာ်ကျဲးစၢး အဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးပကတီဒီး ပတၢ်အၢၣ်လီၤထီဘိ.

၁၆. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤ အသကိးလၢ ကျဲအဂၤ သ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၆ ပပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤ အသကိး လၢကျဲအဂၤသ့ခီဖျိ ပကဲ ပှၤလၢအအဲၣ် ပှၤတမှံၤ ဒီးကဲပှၤလၢ အဟ့ၣ်တၢ်ညီ. (ရိ ၁၂:၁၃) ပမ့ၢ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကရ့လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်ကဂ့ၤ ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သး ဒီးယဟိဝၤယွၤစ့ၢ်ကီး ကဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်အဲၣ် ပှၤတမှံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကျဲတဘိလၢ ပကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤ.

ဆဲးဟးဆှဲး တၢ်အဲၣ်ကျိၣ်စ့

၁၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ ကျိၣ်စ့အဂ့ၢ်လဲၣ်.

^၁၇ ပဖးဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤန့ၣ် “တဟ့ၣ်လိၢ်စ့လၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် စ့အ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်, အဝဲတတူၢ်လိာ် တၢ်ထီးကျိၣ်ထီးစ့ ဒ်သိးကထီဒါ ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်.” (စံး ၁၅:၅) ဘၣ်မနုၤအဃိ စံးထီၣ်ပတြၢၤ အဖုၣ်တဆၢအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ ကျိၣ်စ့အဂ့ၢ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ ပမ့ၢ်အဲၣ်ကျိၣ်စ့ အါန့ၢ်တၢ်အဂၤန့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိ ပှၤအဂၤ ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤစ့ၢ်ကီး ကဟးဂီၤဝဲ. (၁ တံၤ ၆:၁၀) လၢလံာ်စီဆှံအစိၤန့ၣ် ပှၤတနီၤ ဟ့ၣ်လိၢ်စ့လၢ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဖှီၣ်အယာ်တဖၣ် ဒီးဃ့က့ၤဝဲ စ့အ့ၣ်အါအါအဃိ အဝဲသ့ၣ် တရ့ဒီး အဒီပုၢ်ဝဲၢ် တီတီလိၤလိၤဘၣ်. ဒီးစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် တနီၤစ့ၢ်ကီး တူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ထီးကျိၣ်ထီးစ့အဃိ ပှၤလၢ အတၢ်ကမၣ်  တအိၣ်ဘၣ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်စံၣ်ညီၣ်ဝဲလၢ အတၢ်ကမၣ်အိၣ်. အဃိ ပှၤလၢ အမၤတၢ်ဒ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲ.—ဃ့း ၂၂:၁၂.

၁၈. ဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ကျိၣ်စ့အဖီခိၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ် သံကွၢ်လီၤပသးဒ်လဲၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၅)

^၁၈ ဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ကျိၣ်စ့အဖီခိၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ် သမံသမိးလီၤက့ၤပသး. ပကဘၣ် သံကွၢ်လီၤပသးလၢ ‘မ့ၢ်ယဆိကမိၣ်ထဲ ကျိၣ်စ့အဂ့ၢ် ဒီးယစ့မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် ယကပှ့ၤ မနုၤမနုၤလဲၣ်လီၤဧါ. ဖဲယဃ့လိၢ် ပှၤစ့အခါ ယဆိကမိၣ်လၢ အတလိၣ်ဘၣ်ဝဲ ဒံးဘၣ်အဃိ ယတလိၣ်ဟ့ၣ်က့ၤအီၤ ချ့ချ့ဘၣ်ဧါ. ယစ့အိၣ်အဃိ ယဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤယသးဧါ မ့တမ့ၢ် ယပံဒံဧါ. ဖဲယထံၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ကဲဒိၣ်အခါ ယဆိကမိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်စ့အါန့ၢ်ဒံး အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဧါ. မ့ၢ်ယရ့ထဲ ပှၤလၢအကဲဒိၣ် ဒီးမ့မ့ၢ်ပှၤဖှီၣ်ဖိန့ၣ် ယတဘၣ်သး ရ့အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဧါ.’ ခီဖျိလၢ ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤအဃိ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကသံကွၢ်လီၤပသးလၢ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ. ဒီးဒ်သိး ပဆဲးကဲဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤထီဘိ ကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်အဲၣ်ကျိၣ်စ့. ပမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တပာ်တ့ၢ်ပှၤ နီတဘျီဘၣ်.—ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၅.

ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်အသကိးတဖၣ်

၁၉. တၢ်လၢစံးထီၣ်ပတြၢၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပကမၤထွဲ ခဲလၢာ်လဲၣ်.

^၁၉ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ “ပှၤတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤလၢ အမၤထွဲ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကဆၢထၢၣ် ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤထီဘိ.” (စံး ၁၅:၅) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပကမၤထွဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ တဆၢဒိၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ခဲလၢာ်လဲၣ်န့ၣ် ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ တဂၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပကသးခု တကးဒံးဘၣ် အအဲၣ်ဒိးစ့ၢ်ကီးလၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒီးတၢ်ဒီသဒၢ.—ၡါ ၄၈:၁၇.

၂၀. ခါဆူညါ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ မနုၤလဲၣ်.

^၂၀ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤတမှံၤတဖၣ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ခါဆူညါ. ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဘၣ်လၢမူခိၣ် လၢတၢ်လီၢ်ဖဲ ယ့ၣ်ၡူးကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်. (ယိၤ ၁၄:၂) မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ တၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်ဖဲ လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ. အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ကွဲမုာ်ပှၤလၢ ပကကဲထီၣ် အပှၤတမှံၤ လၢအဒဲပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် လီၤသးခုဒိၣ်မး.