ခီ​ဆူ​ ​တၢ်​ဂ့ၢ်​မိၢ်​ပှၢ်

လဲၤတလၢတုၤလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီတဖၣ်

တၢ်မၤလိ ၃၅

တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၃ မၤထွဲယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ

ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်

ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်

“ဖဲပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိတဂၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးအခါ တၢ်သးခု ကအိၣ်ဝဲ လၢမူခိၣ်လၢ ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိတဂၤန့ၣ်အဃိ အါန့ၢ်ဒံးလၢ ပှၤတီပှၤလိၤ ၉၉ ဂၤလၢ အတလိၣ် ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးဘၣ်တဖၣ် အဃိဒံးလီၤ.”လူၤ ၁၅:၇.

တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်

ပှၤတနီၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလဲၣ်. ဒ်သိး အကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးအတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ကဂ့ၤထီၣ်က့ၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.

၁-၂. (က) ပှၤလၢအမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးတပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပှၤလၢအမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ အကမၤမနုၤလဲၣ်.

 ပတကဲ ပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲ အဃိ အနၢ်ပၢၢ်စၢၤပှၤ. (စံး ၁၃၀:၃, ၄) ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့တၢ်ကမၣ်ခဲလၢာ် ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် အတဘၣ်သးဝဲ နီတစဲးဘၣ်. (စံး ၅:၄-၆) အအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဒိကနၣ် အတၢ်မၤလိာ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ. ဒီးပှၤလၢ ‘အသူဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သးကညီၤ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် လၢကတဲပူၤဖျဲးအသးလၢ ကမၤတၢ်ကမၣ်လၢ တအိၣ်ဒီး တၢ်မဲာ်ဆှး’ န့ၣ် အတဘၣ်သးဝဲဘၣ်. (ယူ ၄) အဃိ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲအၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုး အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် “ပှၤလၢအတယူးတယီၣ်ယွၤဘၣ်.”—၂ ပ့း ၃:၇; လီၣ် ၁၆:၁၆.

ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကတုၤလၢ တၢ်ဟးဂီၤ နီတဂၤဘၣ်. ဒ်တၢ်မၤလိလၢ အပူၤကွံာ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ “အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤခဲလၢာ် ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး.” (၂ ပ့း ၃:၉) အဃိ ဒ်သိး ပှၤလၢအမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်တဂၤ ကဆီတလဲက့ၤသး ဒီးမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် သးအိၣ်မၤစၢၤအီၤ. ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် မၤစၢၤပှၤတဂၤန့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဝံသးစူၤ ဒ်ယဟိဝၤယွၤအသိး. သနာ်က့ ပှၤလၢအမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်တနီၤန့ၣ် တတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်မၤစၢၤဘၣ်. (ၡါ ၆:၉) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် အါဘျီသနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ဆဲးမၤတၢ်ကမၣ်ဒံး. အဃိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်.

“ထုးထီၣ်ကွံာ် ပှၤအၢပှၤသီတဂၤအံၤ”

၃. (က) ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤ မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ ပှၤကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤ မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲလၢ အလီၤဂာ်ဒ်သိး အဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ ပှၤကထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလဲၣ်.

ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤ မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဘၣ်မၤထွဲဝဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အအိၣ်ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁၃. ဖဲန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ထုးထီၣ်ကွံာ် ပှၤအၢပှၤသီတဂၤအံၤ လၢသုကျါ.” ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤ သ့ၣ်ညါ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ ဘၣ်ဆၣ် အမ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် အကကူးဘၣ်တၢ်ဒ် အဖှံဝဲ အသိး. (ကလၤ ၆:၇) အဃိ အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး အနီၢ်ကစၢ် ဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ ပှၤကထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မၤစၢၤအီၤ တဘျုးဘျီ သနာ်က့ အတဘၣ်သး ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးဘၣ်. (၂ စီၤပၤ ၁၇:၁၂-၁၅) ဒီးအပာ်ဖျါဝဲလၢ အတအဲၣ်ဒိး အိၣ်မူမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်.—၅ မိၤ ၃၀:၁၉, ၂၀.

၄. ဖဲပှၤထုးထီၣ်ကွံာ် ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဘၣ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလဲၣ်.

ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤ မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ် ဒီးပှၤမ့ၢ် ထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလၢ အတမ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး တဂၤလၢၤဘၣ်. a ပှၤမၤဒ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢ ကမၤမဲာ်ဆှးအီၤအဂီၢ်ဘၣ်. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “သုတဘၣ်ရ့လိာ်သုသးဒီး အီၤတဂ့ၤ. အီၣ်သကိးတၢ်ဒီး ပှၤဒ်န့ၣ်တဂၤဒၣ်လဲာ်တဂ့ၤ.” အဃိ ဒ်သိး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိ မၤထွဲတၢ်မၤလိာ် တခါအံၤကန့ၢ်အဂီၢ် ပှၤဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ. (၁ ကရံၣ် ၅:၉-၁၁) တကးဒံးဘၣ် တၢ်မၢဖိပီလူး တဲဝဲလၢ “ကိၣ်မံၣ်ထဲတစဲးဖိ မၤပွးထီၣ် ကိၣ်ဒီတလိၣ်ညါ.” (၁ ကရံၣ် ၅:၆) အဃိ ပှၤမ့ၢ်တထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဘၣ်န့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိ ပှၤဂၤဒ်လဲၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤလၢ အဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်မူမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ် ကဆိကမိၣ်လၢ အမ့ၢ်မၤကမၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီသနာ်က့ တဘၣ်နီတမံၤဘၣ်.—ကတိၤ ၁၃:၂၀; ၁ ကရံၣ် ၁၅:၃၃.

၅. ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ပကြၢးထံၣ်အီၤ ဒ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ပကြၢးထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်. ပတရ့ဒီးအီၤဘၣ် သနာ်က့ ပကြၢးထံၣ်အီၤ ဒ်သိဖိလၢ အဟးဖျိး ဒီးတမ့ၢ်ဒ်သိဖိလၢ အကျဲကတၢၢ်ဘၣ်. သိဖိလၢအဟးဖျိးန့ၣ် အဟဲက့ၤကဒါသ့ဒံး. ဒီးပဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤလၢ အဟးဖျိးတဂၤအံၤ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ပာ်စၢၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်လံ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ အတအိၣ်မူဒ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး အသိးလၢၤဘၣ်အဃိ အအိၣ်လၢ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အပူၤ. (ဃ့း ၁၈:၃၁) သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤအဃိ တချုးလၢ တၢ်အကတၢၢ် ဟဲတုၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ပမုၢ်လၢ်လၢ အကဟဲက့ၤကဒါ. အဃိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကွၢ်လိယဟိဝၤယွၤ ဒီးမၤစၢၤ ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကမၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်

၆. ဒ်သိး ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤတဂၤ ကဟဲက့ၤကဒါအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကမၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.

ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် တမၤစၢၤအီၤလၢ အကဟဲက့ၤကဒါ လၢၤဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကမံးတံာ် တဲဘၣ်အီၤလၢ ပှၤကထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအခါ အဝဲသ့ၣ် တဲဘၣ်စ့ၢ်ကီးအီၤ တၢ်လၢအကဘၣ်မၤဝဲ ဒ်သိး အကဟဲက့ၤကဒါအဂီၢ်. ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကတဲအီၤလၢ အကထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤလၢ စှၤလါအတီၢ်ပူၤ ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဆီတလဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဧါ. အမ့ၢ်တူၢ်လိာ်လၢ အကထံၣ်လိာ်သးဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်န့ၣ် ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဝဲအခါ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးဟဲက့ၤကဒါ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲန့ၣ်အခါ အမ့ၢ်တဆီတလဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒံးဘၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကရဲၣ်ကျဲၤလၢ ကထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤ လၢအသီတဘျီ ဒီးဆဲးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး.

၇. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကွၢ်လိယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ယံးရမံယၤ ၃:၁၂)

ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤ ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤ. အဒိ ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ တပိာ်ကျဲဘၣ်အခါ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဆိအဝဲသ့ၣ် ဒီးအတအိၣ်ခိးတုၤလၢ အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ဒိးပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤအံၤ ခီဖျိ ဝံဟိၤၡ့ ဒီးအမါအတၢ်လဲၤခီဖျိ. တၢ်မၤလိ ခံခါတခါ လၢလံာ်တဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဝံဟိၤၡ့အမါ မၤတၢ်ကမၣ် ဒီးတပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဒံးဘၣ် သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤမၢ ဝံဟိၤၡ့ ပျၢ်အမါအတၢ်ကမၣ် ဒီးက့ၤကိးအီၤ. တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ သိၣ်လိပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤဖးဒိၣ်ညါ တမ့ၢ်ဧီၤ. (ဟိၤ ၃:၁; မၤ ၃:၇) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကွၢ်လိယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ဒိးဝဲ သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤ ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးကမၤစၢၤအီၤဒ်သိး အဟဲက့ၤ ကညီအဂီၢ်.—ဖး ယံးရမံယၤ ၃:၁၂.

၈. ယ့ၣ်ၡူး တဲတၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီး ဖိခွါလၢအဟးဖျိး အဂ့ၢ်န့ၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ပှၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤ အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. (လူၤကၣ် ၁၅:၇)

လၢတၢ်မၤလိ ခံခါတခါန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် ယ့ၣ်ၡူး တဲတၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီး ဖိခွါလၢ အဟးဖျိးအဂ့ၢ်. ဖဲန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဖဲအပါ ထံၣ်ဆိ အဖိခွါဟဲက့ၤအခါ အပါ “လဲၤဃ့ၢ်လၢအအိၣ်, ဖိးဟုအီၤ ဒီးနၢမူအီၤ ကဖီလီဖိ.” (လူၤ ၁၅:၂၀) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပါတဂၤန့ၣ် အဲၣ်အဖိခွါအဃိ အတအိၣ်ခိးဝဲတုၤလၢ အဖိခွါ ဟဲဃ့ပျၢ် အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်, အလဲၤဃ့ၢ်ဆိလၢ အဖိခွါအအိၣ်. ယဟိဝၤယွၤစ့ၢ်ကီး အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒ်သိးဒီး ပါတဂၤန့ၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ကွၢ်လိအဒိအတဲာ်. အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤလၢအပာ်တ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ကဟဲက့ၤကဒါလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. (လူၤ ၁၅:၂၂-၂၄, ၃၂) အဃိ ဖဲပှၤတဂၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးဟဲက့ၤကဒါအခါ ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး, မူခိၣ်ကလူး ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါခဲလၢာ် သးခုဒိၣ်မး.—ဖး လူၤကၣ် ၁၅:၇.

၉. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ် ကမၤမနုၤလဲၣ်.

ဒ်ပမၤလိတ့ၢ်အသိးန့ၣ် ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤ မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အကဆဲးအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဘၣ်. သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ တပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤဘၣ်, အအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤတဂၤအံၤ ကဟဲက့ၤကဒါလၢ အအိၣ်အဃိ အကဆဲးမၤစၢၤအီၤဒံး. ပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဒ်လဲၣ်. ဖဲ ဟိၤၡ့ ၁၄:၄ န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢ “ယကမၤဘျါကွံာ် အဝဲသ့ၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် တအိၣ်ဒီး တၢ်သးတတီဘၣ်လၢၤဘၣ်. မ့ၢ်လၢ ယတသးထီၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ ယကအဲၣ်အဝဲသ့ၣ် လၢယသူၣ်ကံၢ်သးလဲ.” တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ထံၣ်လၢ ပှၤတဂၤအံၤ ဆီတလဲအသး ထဲတစဲးဖိဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ် ကဂုာ်ကျဲးစၢး မၤစၢၤအီၤ. လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤလၢ အကဟဲက့ၤကဒါလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢအချ့.

၁၀-၁၁. ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တနီၤ လၢပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ တယံာ်ဒံးဘၣ် မ့တမ့ၢ် ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ ဖးယံာ်လံန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

၁၀ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တနီၤ လၢပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ တယံာ်ဒံးဘၣ် မ့တမ့ၢ် ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ ဖးယံာ်လံန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကမၣ်လၢ အမၤဝဲလၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် အတမၤဝဲလၢၤဘၣ်. ဒီးပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အတနီၣ်ဘၣ်ဝဲလၢၤဘၣ်. ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ်အံၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဂုာ်ကျဲးစၢး ဃုက့ၤအဝဲသ့ၣ် ဒီးလဲၤအိၣ်သကိးအီၤ. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် လဲၤအိၣ်သကိးအီၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ကဃ့ထုကဖၣ်ဒီးအီၤ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ အကဟဲက့ၤကဒါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်. ပှၤတဂၤလၢ အအိၣ်ယံၤဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အနံၣ်အါမးန့ၣ် အနီၢ်သးကလီၤစၢ်ဝဲဒိၣ်မး. အဃိ အမ့ၢ်တဲဝဲလၢ အအဲၣ်ဒိးဟဲက့ၤကဒါ ဒီးပှၤမ့ၢ်တတူၢ်လိာ်က့ၤအီၤဒံးဘၣ် သနာ်က့ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကမၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်လိၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ပှၤတဂၤဂၤ ကမၤလိအီၤလံာ်စီဆှံ.

၁၁ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ကွၢ်လိယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဂုာ်ကျဲးစၢး ဃုက့ၤပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤကိးဂၤဒဲး ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ အကဟဲက့ၤကဒါ. ဖဲပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤ ဆီတလဲက့ၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အတဂ့ၤဘၣ်အခါ ပှၤကတူၢ်လိာ်က့ၤအီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ လၢအချ့.—၂ ကရံၣ် ၂:၆-၈.

၁၂. (က) တၢ်ကမၣ်တနီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကဘၣ်သမံသမိးဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဘၣ် ဆိကမိၣ်လၢ ပှၤတနီၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤ တသ့လၢၤဘၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်.)

၁၂ တချုးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် တူၢ်လိာ်က့ၤ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်သမံသမိးဝဲ ပှၤတဂၤန့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. အဒိ လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤတဂၤ မ့ၢ်မၤတၢ်ကမၣ်လၢ အလီၤရၢၢ်လီၤစၢၢ် ဒ်သိးဒီး အမၤတရီတပါဖိသၣ်, အထီဒါက့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ မ့တမ့ၢ် အကူၣ်ထီၣ်တၢ် ဒ်သိး အကမၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ မ့ၢ်အပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး နီၢ်ကီၢ်ဧါ. (မၤ ၂:၁၄; ၂ တံၤ ၃:၆) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဘၣ်ဒီသဒၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်သမံသမိးဝဲ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ် ဒ်န့ၣ်တဂၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လီၤတံၢ်လီၤဆဲး သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်ဆိကမိၣ်လၢ ပှၤတဂၤအံၤ အဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သးကညီၤ တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. b (၁ ပ့း ၂:၁၀) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးနီၢ်ကီၢ် ဒီးတမၤတၢ်ကမၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကတူၢ်လိာ်က့ၤအီၤ.

တၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ကဘၣ်မၤဝဲ

၁၃. ပှၤလၢ ပှၤသိၣ်ဃီၣ်အီၤ ဒီးပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် အတၢ်အိၣ်သး လီၤဆီလိာ်သးဒ်လဲၣ် ဒီးပဘၣ်ထံၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

၁၃ တၢ်မၤလိလၢ အပူၤကွံာ်တခါန့ၣ် ပမၤလိဘၣ်လၢ တဘျီတခီၣ် ပှၤဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤလၢ ပှၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်သိၣ်ဃီၣ်အီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ခီဖျိလၢ အပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးတမၤဝဲ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤလၢၤဘၣ်အဃိ ပရ့ဒီးအီၤသ့ဒံး. (၁ တံၤ ၅:၂၀) အကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိဒံး ဒီးဒ်သိး အကဆဲးမၤ တၢ်လၢအဘၣ်အဂီၢ် အကလိၣ်ဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ. (ဧ့ၤ ၁၀:၂၄, ၂၅) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢ ပှၤသိၣ်ဃီၣ်အီၤ ဒီးပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် အတၢ်အိၣ်သး လီၤဆီလိာ်သး. ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ပ “တဘၣ်ရ့လိာ် [ပ] သးဒီးအီၤ” ဒီး “အီၣ်သကိးတၢ်ဒီး” အီၤလၢၤဘၣ်.—၁ ကရံၣ် ၅:၁၁.

၁၄. ဖဲပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤတဂၤ ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

၁၄ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁၁ န့ၣ် တဲဝဲလၢ ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ပတရ့ဒီးအီၤလၢၤဘၣ်. အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပကွဲမုာ်အီၤလၢ ကဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မ့တမ့ၢ် ဖဲအဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ပဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤ တသ့နီတစဲးဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ကဲ ပဘူးပတံၢ် မ့တမ့ၢ် ပသကိးလၢ ပမုာ်ဒီးအီၤန့ၣ် ပဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ ကကွဲမုာ်အီၤလၢ အကဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သ့. ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ် လၢအဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးပသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် အဖီခိၣ်. အမ့ၢ်ဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ပဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. လၢညါန့ၣ် ပတဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤ ခရံာ်ဖိတဂၤ ကမၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် အဖီခိၣ်. အဃိ ဖဲပှၤတဂၤန့ၣ် ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ခရံာ်ဖိတနီၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်လၢ အဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤ မ့တမ့ၢ် တူၢ်လိာ်မုာ်အီၤသ့ သနာ်က့ အတဆဲးတဲတၢ်ဒီးအီၤဖးယံာ် ဒီးတရ့ဒီးအီၤဘၣ်.

ခရံာ်ဖိတဂၤ ကကွဲမုာ် ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤတဂၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဧါ မ့တမ့ၢ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ အကဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤဧါန့ၣ် ကဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် အဖီခိၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၄)


၁၅. ၂ ယိၤဟၣ် ၉-၁၁ န့ၣ် တဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး ပှၤမၤတၢ်ကမၣ် ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢအမ့ၢ် “ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်လၢ စီၤယိၤဟၣ်တဲဝဲ ဒီးစီၤပီလူးတဲဝဲန့ၣ် အလီၤဆီလိာ်သးဒ်လဲၣ်.”)

၁၅ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ တနီၤန့ၣ် ပတဘၣ် ဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤဘၣ်. ပမ့ၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိး ပဆီၣ်ထွဲ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အအၢအသီ. (ဖး ၂ ယိၤဟၣ် ၉-၁၁.) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ကွၢ် ၂ ယိၤဟၣ် ၉-၁၁ အတၢ်ကတိၤလၢ အလီၢ်ခံ ဒီးအမဲာ်ညါန့ၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ အအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီးဒီး ပှၤလၢအထီဒါက့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢ အဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဝဲ ဒ်သိး ပှၤဂၤကထီဒါက့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. (လီၣ် ၂:၂၀) ဒီးပှၤလၢအထီဒါက့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဂၤ မ့ၢ်မၤဝဲ ဒ်သိးပှၤဂၤကနာ်ဝဲ တၢ်သိၣ်လိလၢအကမၣ် မ့တမ့ၢ် မၤကမၣ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် တလဲၤအိၣ်သကိးအီၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးန့ၣ် အပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးသ့ဒံး. သနာ်က့ အမ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် ပတဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤ ဒီးကွဲမုာ်အီၤလၢ ကဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်.

ကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤ

၁၆-၁၇. (က) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ် ကမၤမနုၤလဲၣ်. (ယဃ့းစက့လး ၁၈:၃၂) (ခ) ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မၤစၢၤ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်လိယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၁၆ တၢ်မၤလိ ယဲၢ်ခါလၢာ်လၢ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကတုၤလၢ တၢ်ဟးဂီၤနီတဂၤဘၣ်. (ဖး ယဃ့းစက့လး ၁၈:၃၂.) အအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ် ကဟဲက့ၤအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးအီၤ. (၂ ကရံၣ် ၅:၂၀) အဃိ ပမ့ၢ်ကွၢ်က့ၤလၢ အပူၤကွံာ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အခ့အပှၤလၢ အတပိာ်ကျဲဘၣ်တဖၣ် တလီၢ်လီၢ် ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးဟဲက့ၤကဒါ လၢအအိၣ်. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ စ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ မၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကမၤစၢၤ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ် ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးအဂီၢ်.—ရိ ၂:၄; ၁ ကရံၣ် ၃:၉.

၁၇ ဖဲပှၤမၤတၢ်ကမၣ်တဖၣ် ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးအခါ ထံၣ်တမှံကွၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပှၤအိၣ်လၢမူခိၣ်တဖၣ် ကသးခုထဲလဲၣ်. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အဲၣ် ဒီးအတၢ်သးကညီၤ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အံၤန့ၣ် ပတၢ်အဲၣ်အီၤ ကဆဲးဒိၣ်ထီၣ်မးဒိၣ်ထီၣ်.—လူၤ ၁:၇၈.

တၢ်သးဝံၣ် ၁၁၁ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အမၤသးခုပှၤ

a ပတကိး ပှၤတဂၤအံၤလၢ ပှၤလၢ ပှၤဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလၢၤဘၣ်. ခဲအံၤ ပကိးက့ၤအီၤလၢ ပှၤလၢ ပှၤထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ. ပသူတၢ်ကတိၤလၢ အလီၤဂာ်ဒီး စီၤပီလူး အတၢ်ကတိၤ ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁၃.

b လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤတနီၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တပျၢ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်. ပှၤဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် အမ့ၢ်ဝဲ ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်လၢ အပာ်လီၤဃာ်အသးလၢ ကထီဒါကစၢ်ယွၤ ဒီးအတအဲၣ်ဒိး ဆီတလဲအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး နီတဘျီလၢၤဘၣ်. ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ပှၤဒ်န့ၣ်ဧါ တမ့ၢ်ဧါန့ၣ် ပဆၢတဲာ်တသ့ဘၣ်, ထဲဒၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ကစံၣ်ညီၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲ.—မၢ် ၃:၂၉; ဧ့ၤ ၁၀:၂၆, ၂၇.