ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ အမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လးန့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး တ့ထီၣ်ဝဲ WBBR ကလံၤဒၢသန့လၢ စတ့ၣ်ထၢၤ အါလဲ, ဝ့ၢ်နူယီး အိၣ်တနံၣ်ဘျဲၣ်လံ. တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ် တ့ထီၣ်သန့ အလီၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကူာ်လီၤသ့ၣ် ဝံၤဒီးတ့ထီၣ် ဟံၣ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိအဂီၢ် ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖျၢၣ်လၢ ကပာ်ဃာ် တၢ်ပီးတၢ်လီအဂီၢ်. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် တ့ထီၣ်တၢ် ဝံၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ထီထီၣ်ဒီးဆီလီၤဝဲ တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ကရၤလီၤ တၢ်ကလုၢ်လၢ ကလံၤဒၢပူၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတနီၤ.

တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆီလီၤ ကလံၤဒၢအတၢၣ်မိၢ်ပှၢ် (antenna). ကလံၤဒၢအတၢၣ်အံၤ အထီဝဲ ၉၁ မံထၢၣ် (အပ့ၣ် ၃၀၀) ဒီးပှၤကဘၣ် စၢထီၣ်အီၤလၢ တၢ်ထူၣ်ခံထူၣ် လၢအထီဝဲ ၆၁ မံထၢၣ် (အပ့ၣ် ၂၀၀) အဘၢၣ်စၢၤ. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆီလီၤဝဲ အဆိကတၢၢ် တဘျီအခါ အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ လၢခံအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲန့ၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခဲလဘ့ၤ ဖြီစၢၤ လၢအမၤစၢၤဘၣ်တၢ်တဂၤ တဲဝဲလၢ “ပဆီလီၤ ကလံၤဒၢအတၢၣ်မိၢ်ပှၢ် မ့ၢ်န့ၢ်ဘၣ်ဖုးဖဲ အဆိကတၢၢ် တဘျီန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပတြၢၤလီၤပသး ဒီးတဲလၢ ‘ကွၢ်ထံၣ်, ပမၤန့ၢ်လံ.’” ဘၣ်ဆၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် တပတြၢၤလီၤအသးဘၣ် ဒီးဟ့ၣ်တၢ်လၤကပီၤ ခဲလၢာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ. သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢအဂၤဒံး.

လၢညါ ပှၤကရၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်လၢ ကလံၤဒၢပူၤအဂီၢ် အကဲဝဲ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအသီ ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပှၤကသူအီၤလၢ ကရၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်လၢ ကလံၤဒၢပူၤအဂီၢ်န့ၣ် ပှၤပှ့ၤဘၣ်အီၤ တညီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ပှ့ၤန့ၢ်ဝဲ တၢ်ပီးတၢ်လီ တခါလၢ ပှၤတ့ဝဲ ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤ ဒီးပှၤသူပာ်စၢၤဝဲ. အဝဲသ့ၣ် တပှ့ၤဝဲ တၢ်ကလုၢ်ဒၢဘၣ်, အဝဲသ့ၣ် သူဝဲလၢ လီတဲစိ. ဘၣ်တနၤဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် ပာ်လီၤသးလၢ ကမၤကွၢ်ဝဲ တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်. အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်ကစီၣ်လၢ ကရၤလီၤဝဲလၢ ကလံၤဒၢပူၤ အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် သးဝံၣ်ဝဲ ဘီမုၢ်အတၢ်သးဝံၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအၢနဲး လိ တဲပၠးက့ၤဝဲ တၢ်လီၤနံၤ လၢ အဟဲကဲထီၣ်သးတခါ. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် သးဝံၣ်တၢ်လၢ ကလံၤဒၢပူၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရၢၤသဖၢၤ b လၢအအိၣ်လၢ ဘရိးကလ့ၣ် ယံၤဒီးအဝဲသ့ၣ် ၂၅ ကံလိမံထၢၣ် (၁၅ မံးလာ်) န့ၣ် နၢ်ဟူဝဲလၢ ကလံၤဒၢပူၤ ဒီးကိးအဝဲသ့ၣ်လၢ လီတဲစိ.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရၢၤသဖၢၤ တဲဝဲလၢ “သုကလုၢ်သီၣ် တမုာ်နီစဲးဘၣ်. ပတုာ်ကွံာ်ဟီ. အသီၣ်လီၤဂာ်လၢ သၣ်မံညီၤကိးသီၣ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်မဲာ်ဆှး ဒီးအဝဲသ့ၣ် ပတုာ်ကွံာ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါအံၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်ကလုၢ်ဒၢ မၤတၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အစးထီၣ်ရၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်လၢ ကလံၤဒၢပူၤန့ၢ်လံ.

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၄, ၁၉၂၄ န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ရၤလီၤတၢ်ကစီၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢ ကလံၤဒၢပူၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရၢၤသဖၢၤ ပာ်စီဆှံ ကလံၤဒၢသန့ တတီၤအံၤ ဒီးတဲဝဲလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ “ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် တၢ်လၢမ့းၡံအၤ အဘီအမုၢ် အဲၣ်ဒိးလၢပမၤ.” ဒီးအဆဲးတဲဝဲလၢ ပတ့ထီၣ် တၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ ဒ်သိးပကမၤစၢၤ “ပှၤခဲလၢာ်လၢ ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်အရ့ဒိၣ် လၢပအိၣ်မူဘၣ်ခဲအံၤ.”

ပရၤလီၤတၢ်ကစီၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီ လၢကလံၤဒၢပူၤန့ၣ် လဲၤသးဂ့ၤမး. ကလံၤဒၢသန့ တတီၤအံၤ ပသူဘၣ်အီၤ ၃၃ နံၣ် ဒီးပသူအီၤလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ကရၤလီၤဝဲ တၢ်ကစီၣ်လၢ ကလံၤဒၢပူၤ.

ဖဲလါယူၤလံ ၁၉၂၄ န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် မၤဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ခိလၢဘၢး, အိၤဟါအိၤအပူၤ. ပှၤတမှံၤတဖၣ် အိၣ်ဟဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒီးပှၤဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤလၢ အၣ်ရးဘံး, ကီၤလၤဝါ, ဖြၣ်စ့ၣ်, ကၠၢမနံၣ်, ကြံး, ဟၢကဲရံယၢၤ, အံးထလံၤ, လ့းသွ့နံယါ, ဖီလံး, ရၢၡါ, စကဒံၤန့ဘံယၢၤ ဒီးယူၣ်ခြ့အကျိာ်. တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တနီၤန့ၣ် ပှၤရၤလီၤလၢ ကလံၤဒၢအပူၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတနီၤ မၢဝဲလီၢ်ကဝီၤ ပှၤကွဲးလံာ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ကကွဲးဝဲတၢ်ကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ကိးနံၤဒဲး.

ဖဲမုၢ်လွံၢ်နံၤ လါယူၤလံ ၂၄ သီန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ၅,၀၀၀ ဘျဲၣ် ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ခီဖျိအဝဲသ့ၣ် ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်. အဝဲသ့ၣ် နီၤလီၤဝဲလံာ် ကအိၣ်အဘ့ၣ် ၃၀,၀၀၀ ညါ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်စးထီၣ် တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤ အိၣ်ဝဲအခါလၢ အကထိဘျဲၣ်ညါ. တၢးထီခိးတၢ် မဲးကစံ တဲဝဲလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤတနံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အကျါတခါ လၢအလီၤသးခုဒိၣ်မး.”

ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရၢၤသဖၢၤ ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် ဖဲမုၢ်ယဲၢ်နံၤ လါယူၤလံ ၂၅ သီ အခါန့ၣ် အဖးထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်ဒူဒူလၢ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် အတၢ်ကမၣ်. အတဲဝဲလၢ ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ် ဒီးပှၤမၤစံပွါယ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် “တြီဝဲပှၤဂၤ  ဒ်သိးတမၤလိဘၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ် ဒီးတဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ တဂ့ၤအဂီၢ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရၢၤသဖၢၤ တဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပှၤတဖၣ်အံၤ “ဆီၣ်ထွဲဝဲ ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢ ဒီးတဲဝဲလၢ ‘ကစၢ်ယွၤဘၣ်သးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကပၢတၢ်.’ တၢ်လၢပှၤတဖၣ်အံၤ တဲဝဲန့ၣ် တဘၣ်နီတစဲးဘၣ်.” အဃိဒ်သိး လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ကတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကစီၣ်အံၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူနီၢ်ကီၢ်.

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢးထီခိးတၢ် မဲးကစံတဘ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အကဲဘျုး. မဲးကစံအံၤ တဲဝဲလၢ “ကစၢ်အသုးဖိ ဆံးဆံးဖိတဒူၣ် ဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ခိလၢဘၢးအဃိ အဝဲသ့ၣ် တၢ်နာ်ဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် . . . ဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် ဒုၣ်ဒါအတၢ်ထီဒါ လၢအလီၤဂာ်ဒီး ပျၢ်မ့ၣ်အူသနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူလၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလံၤအိၤ ချီၤ လၢအထီၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပသးဆူၣ်လၢ ပကတဲဘၣ် ပှၤအိၣ်လၢ ပလီၢ်ကဝီၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ.”

ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ထုးထီၣ်ရၤလီၤဝဲ လံာ်ဖိတဘ့ၣ် လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ Ecclesiastics Indicted လၢအကကွဲၢ်ညါ. လၢလံာ်ဖိပူၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရၢၤသဖၢၤ ဖးဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ် အတၢ်ကမၣ်အဂ့ၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဖြဲၣ် ကၠီစၢၤ လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဖိတဖျၢၣ်လၢ ချံဖလဲ, အိၤကလၤအိမၤန့ၣ် အဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဃိ ပှၤတနီၤလၢ ဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် သးပှံၢ်ထီၣ်အီၤ ဒီးဃုဖီၣ်အီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကဟဲအိၣ်စိၢ်အီၤ ဘၣ်ဆၣ် အအိၣ်ခိး အဝဲသ့ၣ်လၢတၢ်ချၢ တဘူၣ်ဘၣ်အဃိ အလဲၤအိၣ်ခူသူၣ်လၢ သရိာ်လၢအအိၣ်ဘူးဒီးအီၤ. လၢသရိာ်ပူၤန့ၣ် ပှၤတအိၣ်နီဂၤဘၣ်အဃိ လၢအမံးနံး ၂၀ အတီၢ်ပူၤ အဝဲပာ်လီၤ လံာ်ဖိလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် အလံာ်စီဆှံကဆူး ဒီးပာ်လီၤဝဲလၢ လံာ်စီဆှံလၢ အအိၣ်လၢ လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤကိးကျိၤဒဲး အကဆူး. ဖဲအဟးထီၣ်လၢ သရိာ်ပူၤဝံၤအလီၢ်ခံ အတၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်တ့ၢ်တစဲးဖိဒံးအဃိ အဝဲလဲၤလၢ သရိာ်အဂၤခံဖျၢၣ် ဒီးအမၤဝဲဒ် အမၤတ့ၢ်ဝဲလၢ သရိာ်အဆိကတၢၢ်တဖျၢၣ်အသိး.

ဝံၤဘျီ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဖြဲၣ် က့ၤကဒါလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကဟဲအိၣ်စိၢ်အီၤ. အအိၣ်ခူသူၣ်လၢ ပှၤဘိလီၤကါသိအလီၢ် ဒီးအကွၢ်စူၣ် ပှၤလၢအလူၤဖီၣ်အီၤတဖၣ်. ပှၤတဖၣ်န့ၣ် လဲၤနီကါ ဘူးဒီးအီၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် တထံၣ်အီၤဘၣ်. ဖဲပှၤတဖၣ်န့ၣ် က့ၤတလၢအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်ဘူးဒီးအီၤန့ၣ် ဟဲတုၤဒီးအဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်ဖဲန့ၣ်.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ တဲဝဲလၢ “ပဟးထီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်ဝံၤဒီး ပလဲၤတလၢ သရိာ်သၢဖျၢၣ်. ဒီးလၢသရိာ် တဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ် အမဲာ်ညါန့ၣ် ပှၤဆၢထၢၣ် ကအိၣ်ဝဲ အဂၤ ၅၀ ညါ. အဝဲသ့ၣ်တနီၤ ဖးဝဲလံာ်ဖိ ဒီးတနီၤန့ၣ် ပၠးဝဲအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်. ဒ်သိး ပတထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဂ့ၤအဂီၢ် ပဟးထီၣ်ကွံာ်ဖဲန့ၣ်. ပစံးဘျုးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ အဒီသဒၢပှၤလၢ ပဒုၣ်ပဒါအစုပူၤ ဒီးပဒုးသ့ၣ်ညါဘၣ် ပှၤဂၤလၢ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်.”

လံာ်စီဆှံကၠိဖိ လၢထံကီၢ်အဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သးဒူအပူၤ ဒ်န့ၣ်အသိးစ့ၢ်ကီး. အဒိ လၢကီၢ်ဖြၣ်စ့ၣ် ကလံၤစိးတခီန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါကၠိၤစဲၣ် ခြဲၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ အခူၣ်လၢၢ်သွဲၣ်လး လၢအအိၣ်ဟဲလၢ ကီၢ်ဖိလဲ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါကၠိၤစဲၣ် ခြဲၣ် န့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢ ကဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “တယံာ်လၢၤဘၣ် ပှၤသံတဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ.” ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် လဲၤနီၤလီၤ လံာ်ကွဲမုာ်လၢ သဝီပူၤအခါ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဖဲန့ၣ်တဂၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်လဲၤကနၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဘၣ်. သနာ်က့ ပှၤဟဲထီၣ်ကနၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲအဂၤ ၅,၀၀၀ ဘျဲၣ် ဒီးလၢအကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဂၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခြဲၣ် မၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် တဂၤအံၤ ဟဲထီၣ်တဲ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ် ဘၣ်ဆၣ် အတဟဲထီၣ်ဘၣ်. ဖဲတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤဒိကနၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်သးသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဒံး ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခြဲၣ် ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်လၢ လံာ်လဲၢ် ဒီးလံာ်ဖိ လၢအအိၣ်ဒီးအီၤခဲလၢာ်.—ဧၤ ၈:၁၁.

လၢကီၢ်အၤဖြံၤကၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါချီၣ် ဘြီ လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ် လၢကိခိၣ်. ကိခိၣ်န့ၣ် ခဲအံၤပှၤကိးဝဲလၢ ကီၢ်ကၣ်နၣ်. ခီဖျိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါချီၣ် ဘြီ ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးနီၤလီၤပှၤဂၤလၢ လံာ်လဲၢ် ဒီးလံာ်ဖိအဃိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ရၤလီၤအသးချ့မး. အဒိ ကၠီ ဘျဲၣ်စၢၤ လၢအထီၣ်တၢ်မၤလိ ဒ်သိးအကကဲထီၣ်ဘၣ် ကသံၣ်သရၣ်လၢ အဆါကသံၣ်ကသီန့ၣ် အဟဲထီၣ်ကနၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါချီၣ် ဘြီ အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်.  ဒီးအသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ အထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလံ. ကၠီတဲဝဲလၢ “ယသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိ ယသးခုညါ ဒီးဖဲယအိၣ်လၢ တီၤဒၢးပူၤအခါ ယတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.”

ကၠီ သ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ယွၤသၢဂၤတဂၤဃီအဂ့ၢ်န့ၣ် တအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤဘၣ်. အဃိ ဘၣ်တနံၤန့ၣ် အဝဲလဲၤလၢ ဖှံထံ (အဲကလံးကၣ်) သရိာ် ဒီးအသံကွၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကိးဃါအီၤ ဒီးတဲအီၤလၢ “နၤန့ၣ် နတကဲခရံာ်ဖိဘၣ်, နဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ် အဃိ ဟးထီၣ်ကွံာ်ဖဲအံၤ.”

ဖဲကၠီက့ၤတုၤလၢ ဟံၣ်အခါ အကွဲးလံာ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်အအိၣ် ဒီးမၢအဟဲ ထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤလၢ ပှၤအါဂၤမဲာ်ညါ ဒီးကတဲသကိး ယွၤသၢဂၤတဂၤဃီအဂ့ၢ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် မၢအလဲၤလၢ အသရၣ်ကၠိခိၣ်အရူ. ဒီးဖဲန့ၣ် အသရၣ်ကၠိခိၣ် သံကွၢ်အီၤလၢ နကွဲးလံာ်ပရၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်အအိၣ်ဧါ.

ကၠီ တဲဝဲလၢ “မ့ၢ်သရၣ်, ယကွဲး.”

သရၣ်ကၠိခိၣ် မၢကၠီ ကွဲးဃ့ဝံသးစူၤက့ၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဂၤန့ၣ် ဒီးကၠီကွဲးဝဲလၢ

“သရၣ်ဒိၣ်ဧၢ, ယသရၣ်ကၠိခိၣ် မၢယဃ့ဝံသးစူၤနၤ. ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်အၢၣ်လီၤလၢ နတၢ်သိၣ်လိန့ၣ် ကမၣ်မး ယကဃ့ဝံသးစူၤနၤ.”

ဖဲအသရၣ်ကၠိခိၣ် ထံၣ်တၢ်လၢ ကၠီကွဲးဝဲအခါ အဖုးဘၣ်အသး ဒီးတဲဝဲလၢ “ဘျဲၣ်စၢၤ, နကွဲးဃ့ဝံသးစူၤဒ်န့ၣ်ဧါ.”

ကၠီတဲက့ၤလၢ “မ့ၢ်, ယဘၣ်သးကွဲး ဒ်အံၤလီၤ.”

အကၠိခိၣ်တဲအီၤလၢ “နမ့ၢ်ဆဲးထီဒါ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်လၢ ပဒိၣ်ဆီၣ်ထွဲဝဲန့ၣ် ပှၤကနီဟးထီၣ်နၤလၢကၠိ.”

ဘၣ်ဆၣ် ကၠီတဲဝဲလၢ “သရၣ်ဧၢ . . . ဖဲနသိၣ်လိပှၤအခါ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပသံကွၢ်နၤသ့ တမ့ၢ်ဧီၤ.”

အသရၣ် တဲဝဲလၢ “နသံကွၢ်သ့ဝဲ.”

အတဲဝဲလၢ “သရၣ်ဧၢ, အဝဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအသိၣ်လိပှၤလံာ်စီဆှံန့ၣ် ယသံကွၢ်အီၤ တၢ်သံကွၢ်တဖျၢၣ်. ဒီးအစံးဆၢက့ၤယၤ မ့ၢ်တဘၣ်ဘၣ်န့ၣ် ယကဘၣ် ကွဲးဃ့ဝံသးစူၤအီၤဒု ဘၣ်ဝဲလဲၣ်.”

ပှၤတနီဟးထီၣ်ကွံာ် ဘျဲၣ်စၢၤ လၢကၠိဘၣ် ဒီးအတလိၣ် ကွဲးဃ့ဝံသးစူၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် တဂၤန့ၣ်လၢၤဘၣ်.

ဖဲပကွၢ်ကဒါက့ၤ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢတနံၣ်အတီၢ်ပူၤအခါ ပထံၣ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံတဆၢလၢ တၢးထီခိးတၢ် မဲးကစံတဘ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် “စီၤဒၤဝံး တဲဝဲလၢ ‘နကဟ့ၣ်ယၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ယကဒုးတၢ်အဂီၢ်.’ (စံး ၁၈:၃၉) တနံၣ်အံၤ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤအတၢ်မၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢပဂီၢ်ဒိၣ်မး. ဒီးအခ့အပှၤတဖၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ တၢ်သးခုအပူၤ.”

ဘူးထီၣ်ဖဲ နံၣ်ကကတၢၢ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကတ့ထီၣ် ကလံၤဒၢသန့ လၢအဂၤတတီၤ. ကလံၤဒၢသန့ တတီၤအံၤ ပှၤတ့ထီၣ်ဝဲဘူးဒီး ဝ့ၢ်ခၠံးခါကိၤ ဒီးပကိးန့ၢ်အမံၤလၢ တၢ်ကတိၤ (WORD). တဘျီအံၤ တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပကသူအီၤလၢ ကရၤလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ ကလံၤဒၢပူၤအဂီၢ်န့ၣ် အဂံၢ်ဆူၣ်န့ၢ်ဒံး လၢညါတခါ အဃိ ပှၤလၢအအိၣ်ယံၤ အမံးလာ်လၢ အကယၤတဖၣ် နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ တၢ်ကစီၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ခဲနဒၣ် အမုၢ်ထီၣ်တခီ နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီး.

ဖဲ ၁၉၂၅ န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝဲ လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ်လၢ ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အသီလၢ လီၣ်ဖျါ အဆၢဒိၣ် ၁၂ အပူၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတနီၤ တတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် တဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢၤဘၣ်. သနာ်က့ ပှၤအါဂၤ တူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢ မူခိၣ် ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ကဲဘျုးလၢ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဂီၢ် ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်.