ကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤတက့ၢ်
“ယွၤ, ကစၢ်ယွၤလၢအသးအိၣ်တၢ်, ဒီးသးကညီၤတၢ်.” —၂ မိၤၡ့ ၃၄:၆.
၁. ယဟိဝၤယွၤ လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ စီၤမိၤၡ့အအိၣ် လၢအမ့ၢ်ယွၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လဲၣ်.
ဘၣ်တဘျီ ကစၢ်ယွၤလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ စီၤမိၤၡ့အအိၣ်ခီဖျိ ဒုးသ့ၣ်ညါအီၤလၢအမံၤ ဒီးအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးတဲဖျါထီၣ်ဆိ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤဒီး အတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် မၤဝဲသ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဆိကတၢၢ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤလီၤ. (ဖး ၂ မိၤၡ့ ၃၄:၅- ၇ တက့ၢ်.) စီၤမိၤၡ့ကအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ အီၤနီၢ်ကီၢ်ဧါ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ဒ်သိးကဒုးသ့ၣ်ညါအခ့အပှၤတဖၣ်လၢ အဝဲကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်သပှၢ်တၢၢ်န့ၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၃၃:၁၃) ဖဲနသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ပှၤနီၢ်နီၢ်အခါ မ့ၢ်နတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သးကညီၤလၢ အထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤ ဒ်သိးပဒိသူၣ်ဒိသး ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ဒီးသးအိၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
၂, ၃. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢ တၢ်သးကညီၤအဂ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လဲၣ်.
၂ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ယွၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤတဂၤလီၤ. အဝဲတ့လီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဒ်အဂီၤဒၣ်ဝဲအသိးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကဟုကယာ်လိာ်သးတဂၤဒီးတဂၤလီၤ. ဒီးပှၤလၢအတသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤဒၣ်လဲာ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁:၂၇) လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ပဖးဘၣ်ပှၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤအဂၤအဖီခိၣ်အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. အဒိ ဖဲစီၤပၤၡလိၤမိၤအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲ ဖိသၣ်တဂၤအံၤ အမိၢ်နီၢ်နီၢ်မ့ၢ်မတၤတဂၤလဲၣ်အခါ အဝဲဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်လၢ ပှၤကကျီသ့ၣ်ဖးကွံာ်ဖိသၣ်အံၤ ခံက့လီၤ. မ့ၢ်လၢဖိသၣ်အမိၢ်နီၢ်နီၢ်တဂၤန့ၣ် သးကညီၤဘၣ်အဖိဒိၣ်မးအဃိ မၢပှၤဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အဖိဆူ ပိာ်မုၣ်အဝဲတဂၤအအိၣ်လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၃:၂၃-၂၇) တၢ်အဒိအဂၤတခါလၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သးကညီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ စီၤပၤဖၤရိၤအဖိမုၣ်လီၤ. ဖဲအထံၣ်ဝဲ ဖိသၣ်စီၤမိၤၡ့အခါ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဖိသၣ်တဂၤအံၤကြၢးလၢပှၤမၤသံအီၤ မ့ၢ်လၢအဝဲမ့ၢ်ပှၤဧ့ၤဘြံၤဖိအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢစီၤပၤဖၤရိၤအဖိမုၣ်န့ၣ် “သးကညီၤအီၤ” အဃိ ကွၢ်လုၢ်ဖိအီၤလီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၂:၅, ၆.
၃ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်မၤလိအါထီၣ် တၢ်သးကညီၤအဂ့ၢ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကကွၢ်လိမၤဒိးအီၤလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၅:၁) ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ယွၤတ့လီၤပှၤဃုာ်ဒီး တၢ်သးကညီၤသနာ်က့ မ့ၢ်လၢပတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ ပအဲၣ်လီၤထဲပသးသ့ဝဲလီၤ. တဘျီတခီၣ် ပကဘၣ်မၤစၢၤပှၤဂၤဧါ မ့တမ့ၢ် ပကဘၣ်ကွၢ်ထဲပနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဧါန့ၣ် ပကဘၣ်ဆၢတဲာ်အီၤကီဒိၣ်မးလီၤ. ဒ်သိးပတၢ်သးအိၣ်ပှၤဂၤ ကအါထီၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. အဆိကတၢၢ် ပကကွၢ်သကိး ယဟိဝၤယွၤဒီးပှၤအဂၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သးကညီၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ယွၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤအဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤ
၄. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤဆှၢလီၤ မူခိၣ်ကလူးဆူ ဝ့ၢ်စဒိၣ်လဲၣ်. (ခ) ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤလိာ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိအအိၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၄ လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သးကညီၤအါဘျီလီၤ. အဒိ, ပကကွၢ်သကိး ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလၢ စီၤလိာ်အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်. စီၤလိာ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤအတီအလိၤတဂၤဒီး “အသူၣ်ကိၢ်အသးဂီၤ” လၢပှၤလၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ် ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤတဖၣ် အတၢ်အၢအဃိလီၤ. မ့ၢ်လၢပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တယူးယီၣ်ပာ်ကဲယွၤနီတစဲးဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤပာ်လီၤအသးလၢ ကစံၣ်ညီၣ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၂:၇, ၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤဆှၢလီၤဝဲ မူခိၣ်ကလူးဒ်သိး ကလဲၤတဲဘၣ် စီၤလိာ်ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်လၢ ကဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤအပူၤလီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ “ဖဲအ [စီၤလိာ်] မၤယံာ်မၤနီၢ်အသးအဖၢမုၢ်ဒီး, မ့ၢ်ယွၤသးအိၣ်အီၤဒီး, ပှၤတဖၣ် [မူခိၣ်ကလူး] န့ၣ်ဟံးဃာ်အစု, ဒီးအမါအစု, ဒီးအဖိမုၣ်ခံဂၤအစု, ဒီးဆှၢထီၣ်အီၤဒီးပာ်အီၤလၢ ဝ့ၢ်အခိတခီန့ၣ်လီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၁၉:၁၆) ဒ်ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲ စီၤလိာ်အတၢ်အိၣ်သးအသိး အဝဲနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပထံၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၆၃:၇-၉; ယၤကိာ် ၅:၁၁; ၂ ပ့းတရူး ၂:၉.
တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပထံၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲဂ့ၤဂ့ၤလီၤ
၅. လံာ်စီဆှံသိၣ်လိပှၤလၢ ပကပာ်ဖျါတၢ်သးကညီၤဒ်လဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤသိၣ်လိစ့ၢ်ကီး အခ့အပှၤတဖၣ်လၢ ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤန့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီတခါလၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ပှၤလၢအဟ့ၣ်လိၢ်စ့တဂၤန့ၣ် ဟံးန့ၢ်ဝဲပှၤလၢ အဟဲဃ့လိၢ်တၢ်တဂၤအယၣ် ဒ်သိးကမ့ၢ်တၢ်အုၣ်ကီၤတခါလၢ ပှၤတဂၤအံၤကဘၣ်ဟ့ၣ်က့ၤဝဲ အကမၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ၂ မိၤၡ့ ၂၂:၂၆, ၂၇ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ် မုၢ်မ့ၢ်လီၤနုာ်န့ၣ် ပှၤလၢအဟ့ၣ်လိၢ်တၢ်တဂၤအံၤ ကဘၣ်ဟ့ၣ်က့ၤဝဲ ပှၤတဂၤန့ၣ်အယၣ် ဒ်သိးဖဲမုၢ်နၤခီ တၢ်သုတဂိၢ်အသးတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်သိၣ်လိဝဲ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလီၤ. ပှၤလၢတၢ်သးကညီၤတအိၣ်ဘၣ်တဖၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တအဲၣ်ဒိး ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤပှၤဂၤအယၣ်ဘၣ်. တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ သိၣ်လိပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပတဘၣ်ကွၢ်ကပာ်ကွံာ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အတၢ်လိၣ်ဘၣ်ဘၣ်. ဖဲပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤဂၤ ဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်အခါ ပမၤစၢၤအီၤမ့ၢ်သ့န့ၣ် ပကဘၣ်မၤစၢၤအီၤလီၤ.—ကလီးစဲ ၃:၁၂; ယၤကိာ် ၂:၁၅, ၁၆; ဖး ၁ ယိၤဟၣ် ၃:၁၇ တက့ၢ်.
၆. ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သးကညီၤ လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အဖီခိၣ်န့ၣ် ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၆ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၤကမၣ်တၢ်ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. ပဖးဘၣ်လၢ “ယွၤ အပၢ်အကစၢ်မၢလီၤ တၢ်လၢအကလူးတဖၣ်အစုပူၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢဂီၤဂီၤ, ဒီးမၢလီၤတၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သးကညီၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးအတၢ်အိၣ်ဝဲဆိးဝဲအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.” (၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၆:၁၅) ဒ်န့ၣ်အသိး ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပကြၢးပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤလၢအတသ့ၣ်ညါဒံး ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢမုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး ဒီးကဲထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ အတံၤသကိးသ့ဝဲအဃိလီၤ. ဖဲယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ်တၢ်အခါ အဝဲတအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကတုၤလၢတၢ်ဟးဂီၤနီတဂၤဘၣ်. (၂ ပ့းတရူး ၃:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်အိၣ်ဒံးအခါ ပအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ယွၤအတၢ်သးကညီၤန့ၣ်လီၤ.
၇, ၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ နာ်ဝဲလၢယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်လဲၣ်.
၇ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ယွၤအတၢ်သးကညီၤလီၤ. အဒိ, ဖဲ ၁၉၉၀ လၢကီၢ်ဘီ(စ်)နံၤယၤ အပူၤန့ၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤဒီးတၢ်မၤသံမၤဝီ ကဲထီၣ်အသးလၢ ကလုာ်ဒူၣ်တဖၣ်အကျါလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် မံၤလဲ(န်) န့ၣ်အသးအိၣ်ဝဲ ၁၂ နံၣ် ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. မံၤလဲ(န်) အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးယဟိဝၤပှၤအုၣ်သးလၢအဂၤတဖၣ် ဒိးထီၣ်ကါဘၢး(စ်) ဒ်သိးကလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ ကီၢ်စဲဘံယါန့ၣ်လီၤ. မံၤလဲ(န်) အမိဒီးအပါ ကဒိးဘျၢထံဖဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတုၤလၢ ကီၢ်ဆၢအခါ ပှၤသုးဖိလၢအခိးတၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲလၢဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲကလုာ်အဂၤအဃိ မၢအဝဲသ့ၣ်စံၣ်လီၤလၢ ကါပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ် သုးဖိတဖၣ်ပျဲ အဝဲသ့ၣ်လၢကဆဲးလဲၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. သုးဖိတဖၣ်ဖီၣ်ဃာ် အဝဲသ့ၣ်ယံာ်ဝဲခံသီလီၤ. လၢခံသုးဖိလၢအဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤ ဆဲးကျိးဝဲအသုးခိၣ် ဒ်သိးအကဘၣ်မၤဝဲ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မံၤလဲ(န်) အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဆၢထၢၣ်ဘူးဒီး သုးဖိလၢတဲတၢ်တဂၤအဃိ နၢ်ဟူဝဲသုးခိၣ်အတၢ်ကတိၤလၢ “ကိးထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢတၢ်ချၢ ဒီးခးသံကွံာ်အီၤဖဲန့ၣ်.”
၈ ဖဲသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်တဲတၢ်အခါ ပှၤခံဂၤဟဲသုးဘူးအသးဆူ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ် ဒီးတဲကသွံ မံၤလဲ(န်) အမိအပါလၢအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလီၤ. အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲတၢ်မၤအသးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အလဲၤဒိးကါဘၢး(စ်)တဖၣ် တဲဘၣ်အီၤအဃိလီၤ. ပှၤခံဂၤအံၤတဲဝဲလၢ မံၤလဲ(န်) ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်န့ၣ်လဲၤဒိးပိာ် အဝဲသ့ၣ်အကါအခံသ့ မ့ၢ်လၢပှၤတသံကွၢ်သံဒိး ဖိသၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ. မ့မ့ၢ်လၢ မံၤလဲ(န်) အမိအပါခံဂၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ ကလဲၤလၢအခီၣ်ဒီးလဲၤတရံးဝဲ ပှၤအိၣ်ခိးတၢ်အလီၢ်လၢ တၢ်လီၢ်ခံတကပၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အံၤတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကက့ၤထံၣ်လိာ်က့ၤအသးလၢ ကီၢ်ဆၢအဝၢ်ဘးခီတကပၤန့ၣ်လီၤ. မံၤလဲ(န်) န့ၣ်ပျံၤတၢ်ဒိၣ်မးအဃိ ကဘၣ်ဟီၣ်ဧါကဘၣ်နံၤဧါန့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. မံၤလဲ(န်) အမိၢ်အပၢ်သံကွၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ “နဆိကမိၣ် အဝဲသ့ၣ်ကပျဲလဲၤပှၤဒ်အံၤလီၤဧါ.” ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်အခါ လီၤဂာ်ဒ်သိး ပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် တထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. လၢခံ မံၤလဲ(န်) ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်န့ၣ် က့ၤထံၣ်လိာ်က့ၤအသးဒီးအမိၢ်အပၢ် ဒီးလဲၤထီၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် နာ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဒိကနၣ် အတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤတဒီသဒၢဝဲ အခ့အပှၤတဖၣ်လၢကျဲဒ်န့ၣ်ကိးဘျီဒဲးဘၣ်. (မၤတၢ် ၇:၅၈-၆၀) ဘၣ်ဆၣ် မံၤလဲ(န်) တဲဝဲလၢ– “ယဆိကမိၣ်လၢ မူခိၣ်ကလူးမၤတဒၢဝဲ ပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အမဲာ် ဒီးယဟိဝၤယွၤမၤပူၤဖျဲးပှၤလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၇:၁၀.
ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး နပာ်လီၤနသးလၢ နကမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒီးသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဧါ
၉. ဖဲယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အခါ အဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၉ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤထီဘိလီၤ. အဝဲသးကညီၤဘၣ်ပှၤဂၤ မ့ၢ်လၢပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ “လီၤပြံလီၤပြါဝဲဒ်သိတဖၣ်လၢ တၢ်တအိၣ်ကွၢ်ဘၣ်အီၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲ “သိၣ်က့ၤသီက့ၤအီၤအါမံၤလီၤ.” (မးသဲ ၉:၃၆; ဖး မၢ်ကူး ၆:၃၄ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢပှၤဖၤရံၤၡဲတဖၣ် တပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤဘၣ် ဒီးတသးအိၣ်မၤစၢၤစ့ၢ်ကီးပှၤဂၤဘၣ်. (မးသဲ ၁၂:၉-၁၄; ၂၃:၄; ယိၤဟၣ် ၇:၄၉) ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး နပာ်လီၤနသးလၢ နကမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒီးသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဧါ.
၁၀, ၁၁. မ့ၢ်ပကြၢးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ ထီဘိဧါ. ၡဲပၠးတက့ၢ်.
၁၀ တၢ်သးကညီၤန့ၣ် ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ အလီၢ်ဘၣ်အကျဲဘၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဒိ, ယဟိဝၤယွၤ မၢစီၤစီလူးမၤသံကွံာ်ဝဲ ကယဲၢ်ပှၤဧမၤလ့းဖိ ဒီးအဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိခဲလၢာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤပၤစီၤစီလူး တမၤသံဝဲယဟိဝၤယွၤ အဒုၣ်အဒါ လၢအမ့ၢ်ပှၤဧမၤလ့းဖိ အစီၤပၤစီၤအၤကးဘၣ် ဒီးတမၤသံစ့ၢ်ကီး ပှၤဧမၤလ့းဖိ အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိခဲလၢာ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢစီၤပၤစီၤစီလူး အတၢ်ဒိကနၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်စီၤပၤတဂၤအသိးလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၃, ၉, ၁၅) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်လၢအတီ ဒီးထံၣ်ပသးသ့အဃိ ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤအခါဖဲလဲၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. (သးသယုၢ်တၢ် ၂:၁၇, ယဃ့းစက့လး ၅:၁၁) တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲကစံၣ်ညီၣ်ဝဲ ကယဲၢ်ပှၤလၢ တအဲၣ်ဒိးဒိကနၣ်အကလုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၁:၆-၁၀) ဖဲန့ၣ်အခါ တမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကသးကညီၤ ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိလၢ ယွၤစံၣ်ညီၣ်ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်အဃိ မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသးကညီၤဝဲ ပှၤအတီအလိၤတဖၣ်လီၤ.
၁၁ ပတအိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ပကစံၣ်ညီၣ်ပှၤဂၤလၢ အဝဲသ့ၣ်ကြၢးသံဧါ ကြၢးမူဧါန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပမူဒါန့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ် ပကဘၣ်မၤစၢၤ ပှၤဂၤလၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ပကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်သကိး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤလီၤ.
ပကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤဒ်လဲၣ်
၁၂. နပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၂ မၤစၢၤပှၤဂၤတက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢခရံာ်ဖိတဖၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤလၢအဃၢၤဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၄, ၃၅; ၁ ပ့းတရူး ၃:၈) တၢ်သးကညီၤအခီပညီတခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “တူၢ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တပူၤဃီ” ဒ်သိးသိးန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤန့ၣ် မၤစၢၤဝဲပှၤလၢ အဘၣ်ကီဘၣ်ခဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တသ့ဖဲအသ့ ပကြၢးဃုတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးပကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်တၢ်မၤ ဒီးတၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၇:၁၂.
ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤသ့ ခီဖျိပမၤစၢၤပှၤဂၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၂)
၁၃. ဖဲန့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်ထီၣ်အခါ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၃ လဲၤမၤစၢၤတၢ် ဖဲန့ဆၢၣ်အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကဲထီၣ်အလီၢ်. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် ပှၤဂၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ခီဖျိန့ဆၢၣ်အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတမံၤမံၤအခါန့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. ပှၤအါဂၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးသ့ၣ်တဖၣ် မၤစၢၤပှၤဂၤ ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤအခါလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၂:၁၇) အဒိ, ဖဲ ၂၀၁၁ ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဒီးစူၤနၢ်မံး ကဲထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ယပၣ်အခါဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲဟးဂီၤဝဲလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢဖဲယထံၣ်ဘၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲလၢတၢ်လီၢ်အါတီၤ တကးဒံးဘၣ် တနီၤန့ၣ်ဟဲလၢ ထံကီၢ်အဂၤအဃိ “ယဂံၢ်ယဘါထီၣ် ဒီးယသူၣ်မုာ်သးမုာ်ဒိၣ်မးလီၤ.” တကးဒံးဘၣ် “ယသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ပှၤဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢပဂီၢ်လီၤ.”
၁၄. နမၤစၢၤပှၤဆူးပှၤဆါ ဒီးပှၤသးပှၢ်တဖၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ မၤစၢၤပှၤလၢအဆူးအဆါ ဒီးအသးပှၢ်တဖၣ်တက့ၢ်. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒီးပှၤသးပှၢ်တဖၣ်အခါ ပသးကညီၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်လၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤ ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲအဃိ ပဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ်ကဟဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲပအိၣ်ခိးတၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် တသ့ဖဲအသ့ ပဂုာ်ကျဲးစၢး မၤစၢၤပှၤလၢအဆူးအဆါ ဒီးပှၤသးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကွဲးလံာ်ဖိတဂၤ ကွဲးဝဲဒ်အံၤလီၤ. ဘၣ်တနံၤအမိၢ်သးပှၢ်တဂၤလၢ အိၣ်ဒီးသးပ့ၤနီၣ်တၢ်ဆူၣ်တၢ်ဆါ (Alzheimer’s disease) န့ၣ်လဲၤလၢတၢ်ဟးလီၢ်တတုၤဘၣ်အဃိ အကူအကၤဘၣ်အၢဝဲလီၤ. ဖဲအမိၢ်မၤကဆှီ အသးအခါ ပှၤဟဲဒိတကျိာ်အပဲတြီလီၤ. ပှၤလၢအဟဲဒိတကျိာ်ပဲတြီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးခံဂၤလၢ အဟဲညီနုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤသံကွၢ်ဝဲလၢ ယကဘၣ်မၤစၢၤနၤဧါ. ဒီးပိာ်မုၣ်သးပှၢ်အံၤ စံးဆၢက့ၤအီၤလၢ “လီၤမဲာ်ဆှးညါ ဘၣ်ဆၣ် နမၤစၢၤယၤသ့.” ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခံဂၤအံၤ မၤကဆှဲကဆှီစၢၤအီၤတၢ်လီၤ. ဝံၤဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆ့ၣ်နီၤ တဲသကိးတၢ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤကျဲန့ၢ်အီၤ လာ်ဖးထံလီၤ. ဒီးအဖိခွါန့ၣ် စံးဘျုးဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဖၣ် ဒီးတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် “မၤဝဲဒ်အစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲအသိးလီၤ.” မ့ၢ်နတၢ်သးကညီၤန့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်နၤလၢ နမၤစၢၤပှၤဆူးပှၤဆါဒီး ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်တသ့ဖဲအသ့န့ၣ်ဧါ.—ဖံလံးပံၤ ၂:၃, ၄.
၁၅. တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤဂၤဒ်လဲၣ်.
၁၅ မၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤတက့ၢ်. ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢ ပကမၤစၢၤပှၤဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပသိၣ်လိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ ဒီးအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးကျဲအဂၤတဘိန့ၣ် ပကဘၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဒိကနၣ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကဲဘျုးလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈) တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢ ပကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤဒီး ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်နဟ့ၣ်လီၤအါထီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤကသ့ဧါ.—၁ တံၤမသ့း ၂:၃, ၄.
တၢ်သးကညီၤန့ၣ် ကဲဘျုးလၢနဂီၢ်စ့ၢ်ကီး
၁၆. ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢပနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်တဲဝဲလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤန့ၣ် ပတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကဂ့ၤ ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤဂၤစ့ၢ်ကီး ကဂ့ၤထီၣ်လီၤ. နမ့ၢ်မၤစၢၤပှၤလၢအဘၣ်ကီဘၣ်ခဲတဖၣ်န့ၣ် နကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု, နတၢ်မုၢ်လၢ်ကကပီၤထီၣ်, နတၢ်သယုၢ်သညိကလီၤစှၤ ဒီးနကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢနဂီၢ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၃၁, ၃၂) တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ မ့ၢ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကမၤစၢၤပှၤဂၤန့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢအဂ့ၤ မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါလၢ ပမၤတၢ်ဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသးအဃိလီၤ. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤန့ၣ် နကကဲထီၣ်မိၢ်ပၢ်လၢအဂ့ၤ, သးသမူတံၤသကိးလၢအဂ့ၤ ဒီးတံၤသကိးလၢအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်တဖၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤအခါ ပှၤမၤစၢၤက့ၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ.—ဖး မးသဲ ၅:၇; လူၤကၣ် ၆:၃၈ တက့ၢ်.
၁၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလဲၣ်.
၁၇ ပပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤန့ၣ် ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ် ပအဲၣ်ဒိးကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤဒီးမၤလၤကပီၤအီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်သးကညီၤအဂံၢ်ခီၣ်ထံးလီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၄:၃၁) အဝဲပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢပဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မ်ပကကွၢ်လိမၤဒိးအီၤ ခီဖျိပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကဘူးဒိၣ်ထီၣ်ဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤလၢပခိၣ်ပဃၢၤတဖၣ်ကဂ့ၤဝဲလီၤ.—ကလၤတံ ၆:၁၀; ၁ ယိၤဟၣ် ၄:၁၆.
