သ့တၢ်လၢာ်ဘၣ်ဆၣ် ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်
“[ယဟိဝၤယွၤ] သ့ၣ်ညါပနီၢ်ခိလီၤ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲလၢ ပမ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်အကမူၣ်လီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၄.
၁, ၂. (က) ယဟိဝၤယွၤရ့ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးအလီၢ်အလၤတဖၣ်န့ၣ် အါတက့ၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအသး မ့တမ့ၢ် မၤနၢၤအီၣ်ဃီၣ်ပှၤဂၤလီၤ. (မးသဲ ၂၀:၂၅; စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၈:၉) မ့မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ် ဒီးအစိအကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ်ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်ထီဘိလီၤ. အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤ ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲ ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒီး တၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပမ့ၢ်ပှၤတလၢတပှဲၤဘၣ်, ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အဃိ တၢ်လၢပမၤအီၤတသ့ဘၣ်န့ၣ် အဝဲတမၢန့ၢ်ဆူၣ်ပှၤ နီတဘျီဘၣ်.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၃, ၁၄.
၂ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အခ့အပှၤတဖၣ်အဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပကမၤလိဘၣ် တၢ်အဒိအတဲာ်သၢခါလီၤ. တၢတခါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤဝဲ ဖိသၣ်ၡမူၤအ့လးလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒ်သိးအဝဲကလဲၤတဲဘၣ်ဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်လၢ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်ဧ့လံၤအအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ခံခါတခါန့ၣ် ဖဲစီၤမိၤၡ့တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲထုးထီၣ်ကွံာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤတသ့ဘၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဝံသးစူၤလၢ အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်. သၢခါတခါန့ၣ် ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်, ဒီးပကွၢ်လိမၤဒိးအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
အဝဲဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ဖိသၣ်ပိာ်ခွါတဂၤအဂီၢ်
၃. ဘၣ်တနၤ တၢ်မၤအသးလီၤဆီမနုၤတခါ ဟဲကဲထီၣ်အသးဒီး စီၤၡမူၤအ့လးန့ၣ်လဲၣ်, ဒီးပကသံကွၢ်ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၃ စီၤၡမူၤအ့လး စးထီၣ်မၤတၢ်လၢဒဲစီဆှံ လၢအနီၢ်ဆံးခါလံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၃:၁) ဘၣ်တနၤ ဖဲအဝဲမံဝဲအဆၢကတီၢ် တၢ်မၤအသးလီၤဆီတခါလီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) (ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၃:၂-၁၀ တက့ၢ်.) အဝဲနၢ်ဟူသီၣ်ဝဲ ပှၤတဂၤကိးအမံၤ ဒီးဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်ဧ့လံၤ လၢအမ့ၢ်ပှၤသးပှၢ်တဂၤကိးအီၤလီၤ. အဃိ အဝဲဂဲၤဆၢထၢၣ်ဒီးလဲၤဝဲဆူ စီၤဧ့လံၤအအိၣ်ဒီးတဲဝဲလၢ “ကွၢ်ကွၢ်, ယၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နကိးယၤလီၤ.” စီၤဧ့လံၤတဲအီၤလၢ “ယတကိးဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ်လၢခံကစၢ်ယွၤကိးကဒီးအီၤဒ်န့ၣ် ခံဘျီအဃိ စီၤဧ့လံၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကိး စီၤၡမူၤအ့လးလီၤ. အဃိ စီၤဧ့လံၤတဲဘၣ် စီၤၡမူၤအ့လးလၢ လၢခံတဘျီကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ကိးအီၤန့ၣ် အဝဲကဘၣ်တဲဝဲဒ်လဲၣ် ဒီးစီၤၡမူၤအ့လးစ့ၢ်ကီး ဒိကနၣ်ဝဲလီၤ. လၢအခီၣ်ထံးလံၤလံၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤတတဲဘၣ်ဝဲ စီၤၡမူၤအ့လးလၢ အဝဲကိးအီၤန့ၣ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ကမ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ စီၤၡမူၤအ့လးအဂီၢ်အဃိလီၤ.
၄, ၅. (က) ဖဲယဟိဝၤယွၤမၢဝဲ စီၤၡမူၤအ့လးလဲၤတဲဘၣ် စီၤဧ့လံၤတၢ်ကစီၣ်အခါ စီၤၡမူၤအ့လးမၤဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.
၄ ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၃:၁၁-၁၈ တက့ၢ်. လၢစီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤ ယဟိဝၤယွၤမၤလိာ်ဝဲလၢ ပှၤဖိသၣ်တဖၣ် ကဘၣ်ပာ်ကဲပှၤသးပှၢ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၂:၂၈; ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖိသၣ်ၡမူၤအ့လးန့ၣ် ကဘၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဂီၤဂီၤဒီး ကဘၣ်လဲၤတဲဝဲ စီၤဧ့လံၤလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ် စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်န့ၣ် ကကီလၢအဂီၢ်ထဲလဲၣ်. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤၡမူၤအ့လး “ဒုးနဲၣ် စီၤဧ့လံၤလၢတၢ်လီၣ်ဖျါတဘူၣ်ဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ စီၤဧ့လံၤလၢ အဝဲကိးဝဲ စီၤၡမူၤအ့လးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤဧ့လံၤတဲဘၣ်စီၤၡမူၤအ့လးလၢ အကတဲဘၣ်အီၤ တၢ်ဂ့ၢ်ခဲလၢာ် လၢယဟိဝၤယွၤတဲအီၤန့ၣ်လီၤ. စီၤၡမူၤအ့လး ဒိကနၣ်ဝဲစီၤဧ့လံၤဒီး “ဒုးနဲၣ်အီၤလၢတၢ်ခဲလၢာ်” လီၤ.
ဒ်သိးစီၤၡမူၤအ့လး ဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ် ဒီးတၢ်ပာ်ကဲကညီအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤအီၤ
၅ တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢ အလီၤကမၢကမၣ်လၢ စီၤဧ့လံၤအဂီၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢ “ယွၤအပှၤကညီတဂၤ” ဟဲတဲဘၣ်အီၤဝံၤလံအဃိလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၂:၂၇-၃၆) တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ သိၣ်လိပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢပှၤဂၤအဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ.
၆. ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤ စီၤၡမူၤအ့လးအဂ့ၢ်န့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိမနုၤလဲၣ်.
၆ နမ့ၢ်ပှၤသးစၢ်တဂၤဧါ. နမ့မ့ၢ်ပှၤသးစၢ်န့ၣ် စီၤၡမူၤအ့လးအဂ့ၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤနၢ်ပၢၢ် နတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးနတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဒ်သိးနကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအသးပှၢ်န့ၢ်နၤအဂီၢ် နမဲာ်ကဆှးဒီးကကီလၢနဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးမၤစၢၤနၤလီၤ. အဃိ ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢအအိၣ် ဒီးတဲဘၣ်အီၤ နတၢ်တူၢ်ဘၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်တက့ၢ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆၂:၈) ဆိကမိၣ်ထံ ပှၤသးစၢ်လၢအဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ် လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ လၢအလီၤဂာ်ဒ် စီၤၡမူၤအ့လးန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးတဲသကိးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အသးနံၣ်ထဲသိးဒီးနၤ မ့တမ့ၢ် အသးပှၢ်န့ၢ်နၤ လၢအဘၣ်လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်သိးနၤန့ၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကတဲဘၣ်နၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးကစၢ်ယွၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကျဲလၢအတဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲနီတဘျီဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ စီၤမိၤၡ့အဂီၢ်
၇, ၈. ယဟိဝၤယွၤ ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ စီၤမိၤၡ့အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၇ ဖဲစီၤမိၤၡ့အသးအိၣ်အနံၣ် ၈၀ အခါ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤအီၤ မူဒါလၢအကီအခဲတခါလၢအမ့ၢ် အဝဲကဘၣ် လဲၤလၢကီၢ်အဲၤကူပတူး ဒ်သိးကလဲၤထုးထီၣ်ကွံာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ လၢကုၢ်အလီၢ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၃:၁၀) မ့ၢ်လၢစီၤမိၤၡ့ကဲဝဲ ပှၤကွၢ်သိလၢ ကီၢ်မံးဒယၣ်အပူၤအနံၣ် ၄၀ အဃိ ဖဲကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤအီၤမူဒါအံၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဖုးဘၣ်အသးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤမိၤၡ့တဲဝဲလၢ “ယဲဒၣ်အံၤ ယမ့ၢ်မတၤတဂၤလၢ ယကလဲၤဆူဖၤရိၤအအိၣ်, ဒီးဒုးဟးထီၣ်ကွံာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဲၤကူပတူးအပူၤန့ၣ်လဲၣ်.” ယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤ စီၤမိၤၡ့လၢ “ယကအိၣ်ဒီးနၤလီၤ.” (၂ မိၤၡ့ ၃:၁၁, ၁၂) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် ‘ကကနၣ်အကလုၢ်’ လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်စီၤမိၤၡ့တဲဒံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ် “တနာ်ဘၣ်ယၤဘၣ်, ဒီးတကနၣ်ဘၣ်ယကလုၢ်ဘၣ်” တခီမီၣ်. (၂ မိၤၡ့ ၃:၁၈; ၄:၁) စီၤမိၤၡ့အတၢ်ကတိၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဲတၢ်န့ၣ်ကကမၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤလၢ စီၤမိၤၡ့အဖီခိၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲဟ့ၣ်ဝဲစီၤမိၤၡ့ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ကမၤတၢ်လီၤလးအဂီၢ်လီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤမိၤၡ့မ့ၢ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဆိကတၢၢ်တဂၤလၢ အန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤလီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၄:၂-၉, ၂၁.
၈ လၢခံစီၤမိၤၡ့တဲပူၤဖျဲးကဒီးအသးလၢ အဝဲတဲတၢ်တသ့ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကစၢ်ယွၤတဲအီၤလၢ “ယကအိၣ်ဒီးနထးခိၣ်, ဒီးနကကတိၤတၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်, ယကသိၣ်လိနၤလီၤ.” မ့ၢ်စီၤမိၤၡ့ တူၢ်လိာ်အမူဒါလံဧါ. တတူၢ်လိာ်ဝဲဒံးဘၣ်. အဝဲမၢကစၢ်ယွၤဆှၢလီၤဝဲ ပှၤအဂၤတဂၤလၢ ကမၤဝဲမူဒါအံၤလၢအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ သးထီၣ်အီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲစီၤမိၤၡ့အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဃိ ဆှၢလီၤဝဲစီၤအၤဟရိၣ်လၢ ကလဲၤတဲန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤမိၤၡ့အဂီၢ်လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၄:၁၀-၁၆.
၉. ဒ်သိးစီၤမိၤၡ့ကကဲထီၣ် ပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢအဂ့ၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤအီၤလၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤဒီး တၢ်သးကညီၤအပူၤဒ်လဲၣ်.
၉ တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်အဃိ အဝဲမ့ၢ်သူဝဲအစိအကမီၤ ဒီးမ့ၢ်မၤပျံၤမၤဖုးဝဲ စီၤမိၤၡ့ဒ်သိးကဒိကနၣ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ် အဝဲမၤဝဲသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ တမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ, တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး ဒုးနာ်န့ၢ်အခ့အပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဂၤအံၤ လၢအဝဲကအိၣ်ဒီးအီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အကဲဘျုးဧါ. ကဲဘျုးဝဲလီၤ. စီၤမိၤၡ့ကဲထီၣ်ဝဲ ခိၣ်နၢ်အဂ့ၤတဂၤလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲဝဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤဒီး ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤ မၤတ့ၢ်အီၤအသိးလီၤ.—၄ မိၤၡ့ ၁၂:၃.
မ့ၢ်နရ့ဒီးပှၤဂၤ ဒ်ယဟိဝၤယွၤ ရ့ဒီးပှၤဂၤအသိးဧါ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၀)
၁၀. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤအသိးန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးဒ်လဲၣ်.
၁၀ ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိမနုၤလဲၣ်. နမ့မ့ၢ်ဝၤ, မိၢ်ပၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်န့ၣ် နအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်တနီၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ နကဘၣ်ကွၢ်လိမၤဒိးယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိနပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ, တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤဒီး ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ နမါ, နဖိဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၁၉-၂၁; ၁ ပ့းတရူး ၅:၁-၃) နမ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤဒီး ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢအဒိၣ်န့ၢ်စီၤမိၤၡ့န့ၣ် ကညီလၢပှၤကဟဲဆူနအိၣ်, တဲတၢ်ဒီးနၤ ဒီးနကကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. (မးသဲ ၁၁:၂၈, ၂၉) တကးဒံးဘၣ် နကကဲထီၣ်ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၇.
အစိအကမီၤဒိၣ်ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ်လၢ အဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်
၁၁, ၁၂. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟးထီၣ်လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးအခါ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ ဖဲ ချ.ခ.န ၁၅၁၃ န့ၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဟဲဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးတဖၣ် ကအိၣ်ဝဲ သၢကကွဲၢ်ဘျဲၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီးပှၤဖိသၣ်, ပှၤသးပှၢ် ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ကဆိးက့ မ့တမ့ၢ် အနီၢ်ခိအဂံၢ်ဘါကစၢ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်တဖုအံၤန့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢ အကနၢ်ပၢၢ်စၢၤအီၤဒီး သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်ဒ်န့ၣ်တဂၤ ခီဖျိအသူဝဲစီၤမိၤၡ့လီၤ. အဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဘၣ်ဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢ တုၤဒၣ်လဲာ် အပာ်တ့ၢ်ဝဲအဟံၣ်အဃီဘူၣ်န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၈:၅၂, ၅၃.
၁၂ ဒ်သိးအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအခါ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒီး “ကတဲာ်ကတီၤ” ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၁၃:၁၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤတီခိၣ်ရိၤမဲအဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီးအီၤ, ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဒီး ဒီသဒၢအီၤအဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်အၢၣ်လၢမုၢ်ဆါ” ဒီးလၢမုၢ်နၤန့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲလၢ “မ့ၣ်အူ” လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၈:၁၄) တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်နာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
ယဟိဝၤယွၤကဟုကယာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအပူၤဒ်လဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၃)
၁၃, ၁၄. (က) ယဟိဝၤယွၤ ကယုကယာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအပူၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲအစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ် ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၃ ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၄:၁၉-၂၂ တက့ၢ်. ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ နအိၣ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဖဲန့ၣ်တဖၣ်အကျါတက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်အခါ နကျဲကတၢၢ်လံ. ဒီးပှၤအဲၤကူပတူးအသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် အိၣ်လၢနလီၢ်ခံ ဒီးလၢနမဲာ်ညါန့ၣ် အိၣ်ဒီးပီၣ်လဲၣ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤနၤလီၤ. တၢ်အၢၣ်အထူၣ်လၢ အအိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ် လဲၤသုးအသးဆူ ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်ဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤလီၤ. လၢပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် အအိၣ်တကပၤန့ၣ်တၢ်ခံး ဘၣ်ဆၣ်လၢနအိၣ်တကပၤန့ၣ် တၢ်ကပီၤလီၤ. နထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့ယူာ်ထီၣ်အစုလၢ ပီၣ်လဲၣ်အဖီခိၣ်ဒီး ကလံၤဆူၣ်ဆူၣ်ဟဲလၢ မုၢ်ထီၣ်တခီ ဒီးပီၣ်လဲၣ်သ့ၣ်ဖး ဒီးကျဲအိးထီၣ်အသးဖးလဲၢ် တုၤလၢပီၣ်လဲၣ်အဝၢ်ဘးခီလီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် နၤ, နဟံၣ်ဖိဃီဖိ, နဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် ပိာ်ထီၣ်လိာ်သးခံဒီး ဟးလၢပီၣ်လဲၣ်အခံဒးလီၤ. ဒီးနထံၣ်ဘၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်အခံဒးန့ၣ် တဘၣ်စီၣ်ဘၣ်, တဘျ့ဘၣ် ဒီးတၢ်ဃ့ထီအဃိ နဟးဘၣ်အီၤမုာ်လီၤ. ပှၤလၢအဟးဃၢကတၢၢ်တဂၤဒၣ်လဲာ် လဲၤတုၤလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဝၢ်ဘးခီ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ.
၁၄ ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၄:၂၃, ၂၆-၃၀ တက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဖၤရိၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးအသးအၢတဂၤန့ၣ် ဆဲးလူၤပိာ်ဝဲနၤဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အခံလီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် စီၤမိၤၡ့ ယူာ်ထီၣ်ကဒီးအစုလၢ ပီၣ်လဲၣ်အဖီခိၣ်အဃိ ပီၣ်လဲၣ်အထံခံကပၤန့ၣ် ဟဲက့ၤလီၤကဒါက့ၤဝဲဆူ စီၤပၤဖၤရိၤဒီး အသုးမုၢ်တဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တပူၤဖျဲးဝဲ နီတဂၤဘၣ်.—၂ မိၤၡ့ ၁၅:၈-၁၀.
၁၅. တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၅ တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ သိၣ်လိပှၤတၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတမံၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ယွၤလၢ အရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၄:၃၃) ဒ်ပှၤကွၢ်သိလၢ အအံးထွဲကွၢ်ထွဲဒီးအဲၣ်အသိအသိးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဟုကယာ်ဝဲ အပှၤဂီၢ်မုၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤပာ်အဝဲသ့ၣ် ဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢဒီး ဒီသဒၢအီၤလၢ အဒုၣ်အဒါတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒ်တၢ်အကတၢၢ် ဟဲဘူးထီၣ်ဝဲအသိးန့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒီး ပနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤသ့ဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၁:၃၃.
၁၆. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံက့ၤ ယဟိဝၤယွၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးဒ်လဲၣ်.
၁၆ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ ဆဲးအံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲ အခ့အပှၤတဖၣ်ဒံးလီၤ. ဒီးမၤစၢၤအခ့အပှၤတဖၣ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤကဂ့ၤ ဒီးဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်လၢ အဒုၣ်အဒါတဖၣ်လီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်မ့ၢ်ဟဲန့ၣ် အဝဲကမၤဝဲဒ်န့ၣ်အသိးစ့ၢ်ကီးလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၉, ၁၀) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤလၢ အသးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဂ့ၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တဂ့ၤဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်တပျံၤတၢ်ဘၣ်. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်နီၣ်ဝဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ “မ့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤသု အမုၢ်အလါဘူးထီၣ်သတးဒီး, ကွၢ်ထီၣ်ဒီးမိာ်ထီၣ်သုခိၣ်တက့ၢ်.” (လူၤကၣ် ၂၁:၂၈) စီၤကိးလၢအမ့ၢ် ပှၤကလုာ်တဖၣ် လၢအပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး လၢအစိအကမီၤကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး စီၤပၤဖၤရိၤန့ၣ် ဖဲအဟဲဒုး ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အခါ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်နာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂, ၁၄-၁၆) ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တဆီတလဲဘၣ်အဃိလီၤ. အဝဲကပာ်ဖျါထီၣ်ကဒီးဝဲလၢ အမ့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ်လၢ အကဟုကယာ်ဒီး အဲၣ်ဝဲအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၂၆:၃, ၂၀.
၁၇. (က) ဖဲပမၤလိ တၢ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အခ့အပှၤအဂီၢ်အခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပမၤလိဘၣ် တၢ်အဒိတနီၤလၢဘၣ်ဃးဒီး ဖဲယဟိဝၤယွၤ အံးထွဲကွၢ်ထွဲ, ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးဒီသဒၢအပှၤဂီၢ်မုၢ်အခါ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်ဒီး ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအခါ ဂုာ်ကျဲးစၢးဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အသီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ်တက့ၢ်. နမၤဒ်န့ၣ်သ့ခီဖျိ ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်လၢ နတပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ် လၢညါတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒ်နသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အသိး နတၢ်အဲၣ်အီၤဒီးတၢ်နာ်န့ၢ်အီၤ ကအါထီၣ်ဝဲလီၤ. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကမၤလိဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ပကွၢ်လိမၤဒိးယဟိဝၤယွၤသ့ခီဖျိ ပဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်ဒီး ပှၤလၢပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 3 ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤယူဒၤဖိအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ, ကၠိၤစံဖၢၤ(စ်) တဲဝဲလၢ ဖဲန့ၣ်အခါ စီၤၡမူၤအ့လးအသးအိၣ် ၁၂ နံၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 16 ပှၤလၢအပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ အၢ်မက့းဒိၣ်တနီၤန့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤလၢ အနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အခါ အဝဲမၤဘျါက့ၤဝဲ “ကယဲၢ် . . . တၢ်အက့အကွဲၣ်ခဲလၢာ်” မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါစၢ်ကိးဂၤဒဲးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်လၢအမၤတ့ၢ်ဝဲဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲကမၤန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤလၢအပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ အၢ်မက့းဒိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၉:၃၅) ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်န့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝဲဒီး ကပှဲၤဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ်လီၤ.
