တၢ်မၤလိ ၃၉
“ကွၢ်ကွၢ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်”
“ကွၢ်ကွၢ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ ပှၤဂံၢ်ထီၣ်တသ့ဘၣ် နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်, . . . ဆၢထၢၣ်လၢ လီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ” လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၇:၉.
တၢ်သးဝံၣ် ၆၀ အဝဲသ့ၣ် အသးသမူ ကပူၤဖျဲးအဂီၢ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ဖဲ ခ.န ၉၅ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်သး ဒ်လဲၣ်.
စီၤယိၤဟၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးလၢ အကီအခဲ, ကဘၣ်ဖဲ ခ.န ၉၅ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသးပှၢ်ထီၣ် ဒီးဘၣ်လဲၤအိၣ်လၢ ကီးပးမူး ဒ်ပှၤဃိာ်ဖိတဂၤအသိးလီၤ. ဖျါလီၤဂာ်လၢ ပှၤတၢ်မၢဖိလၢ အအိၣ်တ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ထဲအီၤ တဂၤဧိၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁:၉) အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢအထီဒါတၢ်တဖၣ် ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖးလီၤ. အဃိ ကဖျါလၢ တယံာ်တမီၢ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီတဖၣ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ.—ယူဒၤ ၄; လီၣ်ဖျါ ၂:၁၅, ၂၀; ၃:၁, ၁၇.
တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် ထံၣ် “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” သိးဒီးဆ့ဝါဖးထီ ဒီးစိာ်ဃာ်ဒီး စူၣ်ပလိၣ်အဒ့တဖၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၂)
၂. ဖဲ လီၣ်ဖျါ ၇:၉-၁၄ န့ၣ်စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်တက့ၢ်.)
၂ ဖဲစီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢ အကီအခဲအခါ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤအီၤ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢအလီၤသးခုဒိၣ်မး တခါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤအပူၤန့ၣ် မူခိၣ်ကလူးတဂၤ တဲဘၣ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးလွံၢ်ဂၤလၢ ကဖီၣ်ဃာ်ဝဲ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အကလံၤ လၢအမၤဟးဂီၤတၢ် တုၤလၢပှၤစဲပနီၣ် ကုၢ်တဖု ဝံၤဝဲတစုလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၁-၃) ပှၤတဖုအံၤ အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲ ၁၄၄,၀၀၀ ဒီးကပၢဘၣ်တၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး လၢမူခိၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၁၂:၃၂; လီၣ်ဖျါ ၇:၄) ဝံၤဒီးစီၤယိၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤအဂၤတဖုလီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖုအံၤ အနီၣ်ဂံၢ်အါဒိၣ်မးအဃိ စီၤယိၤဟၣ် ကိးထီၣ်ဝဲလၢ “ကွၢ်ကွၢ်” လီၤ. တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အခီကညီကမ့ၢ်လၢ တၢ်လၢအဝဲထံၣ်ဝဲန့ၣ် ဒုးကမၢကမၣ်အီၤလီၤ. အဝဲထံၣ်ဝဲ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ ပှၤဂံၢ်ထီၣ်တသ့ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်, ဟဲလၢကယဲၢ်ပှၤကလုာ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤအဒူၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်အကျါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဆၢထၢၣ်လၢလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ” လီၤ. (ဖး လီၣ်ဖျါ ၇:၉-၁၄ တက့ၢ်.) စီၤယိၤဟၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ ခါဆူညါန့ၣ် ပှၤအါဂၤ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤ လၢကျဲမ့ၢ်ကျဲတီအဃိ အဝဲကသးခုဒိၣ်မးလီၤ.
၃. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတၢ်နာ်ကြၢးဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ခီဖျိလၢ စီၤယိၤဟၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအဃိန့ၣ်လဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကမၤလိဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီတခါအံၤ ကမၤဆူၣ်ထီၣ် စီၤယိၤဟၣ်အတၢ်နာ် သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ် အဆၢကတီၢ်အဃိ ပတၢ်နာ် ကြၢးဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် အါန့ၢ်အီၤလီၤ. ပထံၣ်ဘၣ် ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး လၢကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဒီးအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကမၤလိဘၣ်လၢ လၢအနံၣ်ဃိးဆံဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ် အခ့အပှၤတဖၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်ခံမံၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်အံၤလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢတမံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲအါမး ဒီးခံမံၤတမံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဟဲလၢ ကလုာ်ဒူၣ် အကလုာ်ကလုာ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ကအိၣ်ဘၣ်ဖဲလဲၣ်
၄. ခရံာ်ဖိတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အါတက့ၢ် တနၢ်ပၢၢ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီမနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်နၢ်ပၢၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် လီၤဆီဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒ်လဲၣ်.
၄ ခရံာ်ဖိလၢအကမၣ်တဖၣ် တသိၣ်လိဝဲ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး မုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဘၣ်. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၃, ၄) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ခရံာ်ဖိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအါတက့ၢ်န့ၣ် သိၣ်လိဝဲလၢ ပှၤအဂ့ၤခဲလၢာ် ကထီၣ်ဆူမူခိၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် သံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိ အကရူၢ်ဆံးဆံးဖိလၢ အထုးထီၣ်ဝဲ တၢးထီခိးတၢ်, စးထီၣ်ဖဲ ၁၈၇၉ န့ၣ်တသိၣ်လိဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် နၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကဒီး ပၤရဒံစူးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီးပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ် လၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီးတမ့ၢ်လၢမူခိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါနီၤဖးဝဲ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ် ကမ့ၢ်မတၤလဲၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤ.—မးသဲ ၆:၁၀.
၅. ဘၣ်ဃးဒီးပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ န့ၣ်လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် နာ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၅ လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤတနီၤကဘၣ် “တၢ်ပှ့ၤက့ၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ” ဒ်သိးကလဲၤပၢတၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး လၢမူခိၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၄:၃) ဒီးပှၤတဖၣ်အံၤ ကမ့ၢ်ခရံာ်ဖိလၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ မၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲ ၁၄၄,၀၀၀ လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်မီၤ, လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် နာ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၆. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် နာ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၆ လၢတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် စီၤယိၤဟၣ်ထံၣ်ဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် “ဆၢထၢၣ်လၢ လီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ” လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဒ်ပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ အသိးလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ခံဖုလၢာ် မ့ၢ်လဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖုဒီးတဖု ကလီၤဆီလိာ်အသးဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤလၢ အတဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကမ့ၢ်ပှၤလၢ အအိၣ်မူဒ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဘျၢအသိးဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တနီၤန့ၣ် ကဆဲးအိၣ်လၢ ခရံာ်ဖိလၢအကမၣ် အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကျါဒံးလီၤ. လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်ဘၣ်အဃိ တတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ကပၢဘၣ်တၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်ဘၣ်. ခီဖျိလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤ အတၢ်အဲၣ်ကစၢ်ယွၤ တဒိၣ်အါအါဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ကအိၣ်လၢ လီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ် တဆ့ၣ်နီၤဘၣ်လၢ လီၢ်ပစိာ်အလိၤဘၣ်.
၇. လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် နာ်ဝဲလၢ လၢအနံၣ်တကထိအတီၢ်ပူၤ မတၤတဖၣ် ကအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလဲၣ် ဒီးဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢပျၢၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် နာ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၇ ပှၤလၢအကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ကမ့ၢ်မတၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် နာ်ဝဲလၢဖဲပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ မူခိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤအဂၤ လၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လၢခရံာ်အတၢ်ပၢဖီလာ် အနံၣ်တကထိလီၤ. လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် တချုးလၢ ခရံာ်အတၢ်ပၢ စးထီၣ်ဒံးဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်လီၤ. ဒီးပှၤကသိၣ်လိ အဝဲသ့ၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဖဲအနံၣ်တကထိ အတီၢ်ပူၤလီၤ. ဝံၤဒီးပှၤလၢ အအိၣ်မူဒ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိးန့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ် ဒီးပှၤလၢအထီဒါတၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤ အဝဲသ့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤတနီၤလၢအကမၤတၢ်ဒ် “ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်” လၢအနံၣ်တကထိအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ကလဲၤဆူမူခိၣ် ဖဲအနံၣ်တကထိဝံၤ အလီၢ်ခံလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် နာ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ “ပှၤတီပှၤလိၤ လၢပျၢၤတဖၣ်” (ပှၤပိာ်ခွါလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ လၢအသံဝဲ တချုးဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤ) လၢအဟဲက့ၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဖဲအနံၣ်တကထိအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ကပၣ်ဃုာ်လၢ “ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်” အကျါလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၅:၁၆.
၈. လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤသၢဖုန့ၣ် ကအိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်.
၈ လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကအိၣ်ဝဲ သၢဖုလီၤ. တၢတဖုန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤ ၁၄၄,၀၀၀, ခံဖုတဖုန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအမ့ၢ် ခရံာ်ဖိလၢ အတအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အါအါဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဆၢထၢၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအလီၢ်ပစိာ် အမဲာ်ညါ လၢမူခိၣ်လီၤ. ဒီးပှၤသၢဖုတဖုန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လၢအကဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဖဲအနံၣ်တကထိအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. * ဘၣ်ဆၣ် လၢခံယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအခ့အပှၤတဖၣ်ဒ်သိး ကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဂီၢ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၄:၁၈.
တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဟဲကပီၤဒိၣ်ထီၣ်
ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပှၤအါဂၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် ဒိးဘျၢထံ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၉)
၉. (က) ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ဆၢထၢၣ်လၢ “လီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ” သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီလၢဘၣ်ဃးဒီး လီၣ်ဖျါ ၇:၉ န့ၣ်ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကနၣ်လိၤဝဲလဲၣ်.
၉ ဖဲ ၁၉၃၅ န့ၣ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲ ၡဲၡဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ စီၤယိၤဟၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်မတၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ ဒ်သိးပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ကဆၢထၢၣ်လၢ “လီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ” အဂီၢ်တလိၣ်အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်လၢမူခိၣ် အနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒၣ်လဲာ် မ့ၢ်တူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပၢတၢ် ဒီးမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အတူၢ်လိာ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ပၢအံၤ ခီဖျိလၢ အဒိကနၣ်ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်အဝဲသ့ၣ် ဆၢထၢၣ်လၢ “လီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ” လီၤ. (ယၡါယၤ ၆၆:၁) အဝဲသ့ၣ် ဆၢထၢၣ်လၢ “သိဖိအမဲာ်ညါ” သ့ခီဖျိ နာ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤလီၤ. မးသဲ ၂၅:၃၁, ၃၂ စ့ၢ်ကီးပာ်ဖျါဝဲလၢ “ကယဲၢ်ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်” ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤအၢပှၤသီစ့ၢ်ကီး ကဘၣ်တၢ်ဒုး “အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်” အီၤလၢယ့ၣ်ၡူးအလီၢ်ပစိာ် လၢအပှဲၤဒီးအလၤအကပီၤ “အမဲာ်ညါ” လီၤ. အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ၡဲၡဲလၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် တၢ်တပာ်ဖှိၣ်အီၤလၢ မူခိၣ်ဘၣ် ဒီးတၢ်ကပာ်ဖှိၣ်အီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. တၢ်နၢ်ပၢၢ်တခါအံၤန့ၣ် ပှၤကနၣ်လိၤဝဲလီၤ. တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီအံၤန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ လံာ်စီဆှံ တတဲဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ကထီၣ်ဆူ မူခိၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ထဲဒၣ်ပှၤတကရူၢ်လၢအမ့ၢ်ပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ လၢ ‘ကပၢဟီၣ်ခိၣ်’ ဃုာ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ အဝဲသ့ၣ်လၢ အကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ် လၢမူခိၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၅:၁၀.
၁၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ကဘၣ်မၤလိ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် တချုးလၢ အနံၣ်တကထိ စးထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၁၀ စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၃၅ န့ၣ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ စီၤယိၤဟၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ လၢကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ် လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အဂီၢ် တချုးလၢအနံၣ်တကထိ စးထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤလိ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤလီၤ. တချုးလၢယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပၢ အနံၣ်တကထိတုၤဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်နာ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်က “ပူၤဖျဲးဒီးတၢ်လၢ အကမၤအသးတဖၣ်ခဲလၢာ်” အဂီၢ်လီၤ.—လူၤကၣ် ၂၁:၃၄-၃၆.
၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် နာ်ဝဲလၢ ပှၤတနီၤကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ် ဖဲအနံၣ်တကထိ ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လဲၣ်.
၁၁ တၢးထီခိးတၢ် လၢ ၁၉၁၃, လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤလၢအဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် ဖဲအနံၣ်တကထိ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ် ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်လီၤ. အဃိ တၢ်သံကွၢ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ‘ခရံာ်ဖိလၢ အတအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီအါအါတဖၣ် ကထီၣ်ဘၣ်လၢမူခိၣ် ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ လၢပျၢၤတဖၣ် ကအိၣ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လဲၣ်.’ ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်ခံမံၤအဃိ နာ်ဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်ခံမံၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ (၁) ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ကထီၣ်ဆူမူခိၣ် ဒီး (၂) ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲခရံာ်ဖိလၢ အတအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် အါအါဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၂-၁၃. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၂ ဒ်ပမၤလိဘၣ်အသိး စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၃၅ န့ၣ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် လၢစီၤယိၤဟၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤလၢ အပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ အၢ်မက့းဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်က “ဟဲလၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ” ဖဲဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကဆဲး “ကိးပသူထီၣ်လၢ အကလုၢ်သီၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, မ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အိၣ်ဒီးပကစၢ်လၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢ လီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်, ဒီးသိဖိန့ၣ်တက့ၢ်.” (လီၣ်ဖျါ ၇:၁၀, ၁၄) တကးဒံးဘၣ်, လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်မၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအီၤ လၢမူခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢအ “ဂ့ၤန့ၢ်” ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ လၢပျၢၤတဖၣ်ဒံးလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၄၀) ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ကွဲမုာ်ပှၤဂၤလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဒီး ကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
၁၃ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤ အသးခုဒိၣ်မး ခီဖျိလၢ အတၢ်မုၢ်လၢ်အံၤအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ မတၤတဖၣ် ကမၤယွၤအတၢ်မၤလၢ မူခိၣ်လဲၣ် ဒီးမတၤတဖၣ် ကမၤယွၤအတၢ်မၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်လဲၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆၢတဲာ်ဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် တူၢ်လိာ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မုၢ်လၢ်အံၤသ့ ထဲလၢယဟိဝၤယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤ ခရံာ်အတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိလီၤ.—ရိမ့ၤ ၃:၂၄.
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲအါမး
၁၄. ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါဂၤအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် အနီၣ်ဂံၢ် ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၁၄ ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ်, ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်တဖၣ် ကကဲထီၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ ဖဲပှၤနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ် လၢဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအခါန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ရီနၢၤ ဖါခ့ၤ(န်) အသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ ၁၂ နံၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိအိၣ်ဝဲအဂၤ ၅၆,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤအဃိ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ဖျါလၢအနီၣ်ဂံၢ် တအိၣ်အါအါဘၣ်.”
၁၅. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အနီၣ်ဂံၢ် ဟဲအါထီၣ် ဒ်လဲၣ်.
၁၅ လၢခံ အနံၣ်လၢအဆံ ပူၤကွံာ်ဒီး မံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤ လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤအဃိ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အနီၣ်ဂံၢ် အါထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤ. ဒီးဖဲ ၁၉၆၈ န့ၣ်ပှၤစးထီၣ်သူ လံာ်လၢအမ့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ကဆှၢပှၤဆူ တၢ်မူအထူအယိာ် (The Truth That Leads to Eternal Life) ဒီးပှၤသူလံာ်အံၤ ဒ်သိး ပှၤကမၤတၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံဒီး ပှၤဂၤလီၤ. လံာ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီယိယိဖိအဃိ ထုးန့ၢ်ပှၤအါဂၤအသး ဒိၣ်မးလီၤ. အဃိ လၢလွံၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤဒိးဘျၢထံအိၣ်ဝဲ ယဲၢ်ကလီၢ်ဘျဲၣ်လီၤ. လၢ လဲထၢၤ အမဲရကၤ ဒီးထံကီၢ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် ခဲးသလ့းအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ တအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ် အါအါလၢၤဘၣ် ဒီးလၢကီၢ်ယူရပၤ အမုၢ်ထီၣ်တကပၤ ဒီးတၢ်လီၢ်လၢ ကီၢ်အၤဖြံၤကၤန့ၣ် ပှၤတတြီဃာ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢၤဘၣ်အဃိ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဒိးဘျၢထံလီၤ. (ယၡါယၤ ၆၀:၂၂) ဒီးလၢအပူၤကွံာ်အနံၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိ ထုးထီၣ်ဝဲ တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ အထုးန့ၢ်ပှၤသးတဖၣ် အါမးလီၤ. ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်လၢလံာ်စီဆှံသိၣ်လိဝဲတဖၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး အိၣ်ဝဲဃိးကကွဲၢ်ဘျဲၣ်လီၤ.
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ဟဲလၢကလုာ်ဒူၣ် အကလုာ်ကလုာ်
၁၆. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ကဟဲလၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်.
၁၆ ဖဲစီၤယိၤဟၣ် ကွဲးဝဲအတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအခါ အဝဲကွဲးဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ကဟဲလၢ “ကယဲၢ်ပှၤကလုာ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤအဒူၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်” အကျါလီၤ. ဝံစကၤရယၤစ့ၢ်ကီး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ဒ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးဝဲလၢ “တၢ်လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤဆံဆဲၣ်ဂၤလၢ ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်အကျါန့ၣ် ကဟံးဃာ်တၢ်, ကဟံးဃာ်ဒၣ်လဲာ် ပှၤယူဒၤဖိတဂၤ အဆ့အသရ့ၤ, ဒီးစံး, ပကလဲၤတၢ်ဒီးသုလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပနၢ်ဟူလၢ ကစၢ်အိၣ်ဝဲဒီးသုလီၤ.”—စကၤရယၤ ၈:၂၃.
၁၇. ဒ်သိးပှၤကမၤစၢၤ ပှၤကတိၤကျိာ်ကိးကလုာ်ဒဲးအဂီၢ် ပှၤမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဒ်သိးပှၤကတိၤကျိာ် အကလုာ်ကလုာ် ကပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးအဂီၢ် ပှၤကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ် လၢကျိာ်အါမးလီၤ. ပကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်လဲၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး လံာ်စီဆှံန့ၣ် အိၣ်လံအနံၣ် ၁၃၀ ဘျဲၣ်လံ. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤန့ၣ် ပကျိာ်ထံအီၤလၢ ကျိာ်လၢအကယၤတဖၣ်လီၤ. လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် ပှၤတမၤဒ်အံၤ နီတဘျီဘၣ်. အဃိ ဖျါၡဲၡဲဖိလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်လီၤလး လၢပစိၤခဲအံၤ ခီဖျိပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အကတိၤကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်တဖၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်အီၣ်တၢ်အီ လၢကျိာ်အကလုာ်ကလုာ်အဃိ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် လၢအဟဲလၢ ကလုာ်ဒူၣ်အကလုာ်ကလုာ်န့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢတၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပူၤ န့ၢ်ဝဲလီၤ. ဒီးယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤ ခီဖျိလၢ အသူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ဒီးအဲၣ်လိာ်အသး တဂၤဒီးတဂၤအဃိလီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ ပတၢ်နာ်ဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ.—မးသဲ ၂၄:၁၄; ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၅.
တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ အဘျုးအိၣ်လၢပဂီၢ် ဒ်လဲၣ်
၁၈. (က) ဒ် ယၡါယၤ ၄၆:၁၀, ၁၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ယဟိဝၤယွၤ မၤလၢပှဲၤထီၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် လၢပဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လဲၣ်. (ခ) ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ် သနာ်က့ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် အသးတအုးဘၣ်လဲၣ်.
၁၈ ခီဖျိလၢ ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အဃိ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤလၢပှဲၤထီၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤလၢ ကျဲလၢအလီၤကမၢကမၣ်လီၤ. (ဖး ယၡါယၤ ၄၆:၁၀, ၁၁ တက့ၢ်.) ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤန့ၣ် အသးခုဒိၣ်မး ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ အဝဲသ့ၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်အဃိလီၤ. ကစၢ်ယွၤ တဒိးဖှူအီၤလၢ အသးစီဆှံ ဒ်သိးကပၢဘၣ်တၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး လၢမူခိၣ်ဘၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် အသးတအုးဘၣ်. လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ပဖးဘၣ်လၢ ပှၤပိာ်မုၣ် ဒီးပှၤပိာ်ခွါလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤလၢ သးစီဆှံ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် တပၣ်ဃုာ်လၢပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ အကျါဘၣ်. အဒိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤယိၤဟၣ် ဒီးစီၤဒၤဝံးအဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. (မးသဲ ၁၁:၁၁; မၤတၢ် ၂:၃၄) အဝဲသ့ၣ် ဒီးပှၤအါဂၤန့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးတီလၢ ယဟိဝၤယွၤဒီး အတၢ်ပၢန့ၣ်လီၤ.
၁၉. ပမ့ၢ်နၢ်ပၢၢ် စီၤယိၤဟၣ်အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ အခီပညီန့ၣ် ပကမၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၉ လၢညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤအကကွဲၢ်လၢ ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်အကျါဒ်အံၤ နီတဘျီဘၣ်. ပမ့မ့ၢ် ပှၤလၢအတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်လၢ မူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တသ့ဖဲအသ့ ပကြၢးမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးကပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအမ့ၢ် “သိလၢအဂုၤအဂၤ” အကျါလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၀:၁၆) တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ဒ်ဝံအတၢ်စံးပာ်အိၣ်ဝဲအသိး တၢ်ပၢတၢ်ပြး ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် အဝဲသ့ၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အကျါန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကမၤဘၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၇:၁၄.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၃၉ ထံၣ်ကမှံကွၢ် ဖဲတၢ်ခဲလၢာ်မ့ၢ်တၢ်အသီ
^ လံာ်အဆၢ. 5 လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး စီၤယိၤဟၣ်အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” န့ၣ်လီၤ. အဃိတၢ်မၤလိအံၤ ကမၤဆူၣ်ထီၣ် ပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၣ်ဖးဒိၣ်အကျါတဖၣ် အတၢ်နာ်လီၤ.
