“ယအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် ဘၣ်ဃးဒီးယွၤ”
“စီၤအၤဒၣ်အကတၢၢ်တဂၤန့ၣ် ကဲထီၣ်လၢသးမၤမူထီၣ်တၢ်လီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၄၅.
၁-၃. (က) ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အတၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
ပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်သံကွၢ်နၤလၢ နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အတၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်, နကစံးဆၢက့ၤအီၤဒ်လဲၣ်. နကစံးဆၢက့ၤအီၤလၢ နနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ဒီးပှၤလၢအဟ့ၣ်ပှၤသးသမူန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကတဲစ့ၢ်ကီးလၢ နနာ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် နကတဲဘၣ်အီၤ ခါဆူညါလၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်လၢ နဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်နကတဲဘၣ်အီၤစ့ၢ်ကီးဧါ.
၂ ပမ့ၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကလဲၤခီဖျိတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်သနာ်က့ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်တခါလၢ ပနာ်အီၤလီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ– “ပှၤသံမ့ၢ်တဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤဘၣ်ဒီး, ခရံာ်တဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်.” ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲပၢတၢ်လၢမူခိၣ် ဒ်စီၤပၤတဂၤအသိး၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၁၂-၁၉ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. မ့ၢ်လၢပနာ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဃိ ပလီၤဆီဒီးပှၤစးဒူၤကဲတဖၣ်လီၤ. ပှၤစးဒူၤကဲတဖၣ်န့ၣ် တနာ်ဝဲတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်. ပှၤဂၤမ့ၢ်မၤမဲာ်ဆှးပှၤသနာ်က့ ပတၢ်နာ်လၢ ယွၤမၤသမူထီၣ်က့ၤပှၤသံသ့န့ၣ် တလီၤစှၤနီတဘျီဘၣ်.—မၢ်ကူး ၁၂:၁၈; မၤတၢ် ၄:၂, ၃; ၁၇:၃၂; ၂၃:၆-၈.
တသ့ဘၣ်. ဒီးပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤစ့ၢ်ကီး အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်. (ဖး၃ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ တၢ်သိၣ်လိလၢအဘၣ်ဃးဒီး “ပှၤသံအတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ “ခရံာ်အကလုၢ်ကထါအခီၣ်ထံး” လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁, ၂) စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲနာ်တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. (မၤတၢ် ၂၄:၁၀, ၁၅, ၂၄, ၂၅) ဖဲပစးထီၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံအခါ ပမၤလိဘၣ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်လီၤ. ဒီးတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်သိၣ်လိ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိတခါလၢပနာ်အီၤ ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၢ်ဆဲးလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၁၂) ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၄. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ် တၢ်သံကွၢ်မနုၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲသ့လဲၣ်.
၄ ဖဲပှၤစးထီၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံအခါ အဝဲသ့ၣ်ကဖးဘၣ်ဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ် ဒ်သိးဒီး စီၤလါစရူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ် ကမၤလိဘၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်, စီၤယိၤဘး ဒီးစီၤဒၤနံးယ့လးန့ၣ် နာ်ဝဲလၢ ခါဆူညါ ပှၤသံတဖၣ်ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလီၤ. ပှၤတဂၤမ့ၢ်သံကွၢ်နၤလၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤတ့ၢ်အီၤ အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်လံ ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်အီၤသ့ဒံးဝဲလဲၣ်န့ၣ် ဒုးနဲၣ်ပှၤတၢ်အုၣ်သးလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤတက့ၢ်. ဒီးခါဆူညါတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ကကဲထီၣ်အသး အခါဖဲလဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဧါ. ဖဲန့ၣ်အခါ နကစံးဆၢအီၤဒ်လဲၣ်. တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ကမၤဆူၣ်ထီၣ်ပတၢ်နာ်လီၤ.
တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်အီၤ အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်
၅. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၅ ပှၤလၢအသံတယံာ်ဒံးဘၣ်တဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ပထံၣ်တမှံအီၤကညီလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၁:၁၁; မၤတၢ် ၂၀:၉, ၁၀) ဘၣ်ဆၣ် ခါဆူညါန့ၣ် ပှၤလၢအသံတ့ၢ်လၢ အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤန့ၣ် ပနာ်အီၤသ့ဧါ. ပှၤလၢအသံတယံာ်ဒံးဘၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤလၢအသံယံာ်တ့ၢ်လံတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ပနာ်အီၤသ့ဧါ. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤကအိၣ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲယံာ် အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်ဝံၤမး ဟဲကဲထီၣ်အသးလီၤ. ဒီးပနာ်တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢအကဲထီၣ်တ့ၢ်အသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဖဲလဲၣ်တခါလဲၣ်. ဒီးဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ပတၢ်နာ်လၢခါဆူညါ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်.
၆. ဝံအတၢ်ကတိၤလၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈ အံၤဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ယ့ၣ်ၡူးဒ်လဲၣ်.
၆ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈ န့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်စီၤဒၤဝံး ကွဲးဝဲလီၤ. ပကတဲသကိး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်အီၤအနံၣ်လၢ အကယၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စံးထီၣ်ပတြၢၤ တဆၢအံၤအပူၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ်– “အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်ခဲကနံၣ်အံၤတက့ၢ်. ယွၤဧၢ” ဒီး “ပှၤလၢအဟဲလၢယွၤအမံၤန့ၣ် မ်အဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတက့ၢ်.” တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးသံဒံးဘၣ် ဖဲလါနံစၣ် ၉ သီန့ၣ် အဝဲဒိးကသ့ၣ်ယီၤ ဒီးလဲၤနုာ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်ကိးပသူထီၣ်ဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးမ့းၡံအၤအံၤန့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈:၂၅, ၂၆; မးသဲ ၂၁:၇-၉) ဘၣ်ဆၣ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈ န့ၣ်ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ခါဆူညါတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်. ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ စံးကဒီးဝဲဒ်အံၤတက့ၢ်– “လၢၢ်လၢပှၤမၤတၢ်ဖိ ညိကွံာ်ဝဲတဖျၢၣ်န့ၣ် အိၣ်ကဲထီၣ်လၢတၢ်အသနၢၣ်အခိၣ်လံ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈:၂၂.
၇. ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.
လူၤကၣ် ၂၃:၁၈-၂၃) ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အဃိလီၤ.
၇ “ပှၤမၤတၢ်ဖိ” လၢအဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် မ့းၡံအၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤယူဒၤဖိအခိၣ်အနၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် မ့းၡံအၤ တကးဒံးဘၣ် တတူၢ်လိာ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အမ့ၢ်ခရံာ်ဘၣ်. ပှၤယူဒၤဖိအါဂၤ ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်ယ့ၣ်ၡူး ဒီးမၢစီၤပီၣ်တံၤပံၤလး မၤသံအီၤန့ၣ်လီၤ. (၈. ယ့ၣ်ၡူး “ကဲထီၣ်လၢတၢ်အသနၢၣ်အခိၣ်” ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၈ ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်အီၤ ဒီးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤအဃိ အဝဲ “ကဲထီၣ်လၢတၢ်အသနၢၣ်အခိၣ်” ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဝဲမ့ၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤမး ကဲထီၣ်ဝဲသ့လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ယ့ၣ်ၡူးတဲဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အဒိလၢဘၣ်ဃးဒီး စပံးလီၢ်အကစၢ်တဂၤ ဆှၢလီၤဝဲအခ့အပှၤတဖၣ် ဆူအပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် မၤအၢမၤနးဝဲ အခ့အပှၤတဖၣ်လီၤ. လၢခံစပံးလီၢ်အကစၢ်န့ၣ် ဆှၢလီၤဝဲအဖိခွါ ဒီးမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ကဒိကနၣ်အကလုၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် မၤသံဝဲစပံးလီၢ်အကစၢ်အဖိခွါန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲတၢ်အဒိအံၤဝံၤဒီး ယၢၤထီၣ်ဝဲ ဝံအတၢ်ကတိၤလၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈:၂၂ အပူၤန့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၂၀:၉-၁၇) တၢ်မၢဖိပ့းတရူးစ့ၢ်ကီး ဖဲအကတိၤတၢ်ဒီး ပှၤယူဒၤဖိအ “ပဒိၣ်ပပှၢ်, ဒီးပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်, ဒီးပှၤကွဲးလံာ်, . . . အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်လၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ” အခါအဝဲသူဝဲ လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ပှၤနစၤရ့းဖိယ့ၣ်ၡူးလၢ သုပျၤထီအီၤလၢ ထူၣ်စုညါအလိၤ, ဒီးယွၤဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤလၢတၢ်သံ” န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲတဲကဒီးဝဲလၢ– “အဝဲဒၣ်မ့ၢ်လၢၢ်တဖျၢၣ်လၢ ပှၤသူၣ်ဟံၣ်, သုဝဲသ့ၣ်အံၤ, သုပာ်အီၤလၢတၢ်နီတမံၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီးကဲထီၣ်လၢ ဟံၣ်အသနၢၣ်အခိၣ်လီၤ.”—မၤတၢ် ၃:၁၅; ၄:၅-၁၁; ၁ ပ့းတရူး ၂:၅-၇.
၉. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈:၂၂ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်မနုၤလဲၣ်.
၉ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်လၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈:၂၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်အီၤ အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်ဝံၤမး ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မ့းၡံအၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်အီၤ ဒီးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးအဝဲကကဲထီၣ် တၢ်အသနၢၣ်အခိၣ်အဂီၢ် အဝဲကဘၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဃိ ကဲထီၣ်ပှၤထဲတဂၤဧိၤလၢ “ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ.—မၤတၢ် ၄:၁၂; အ့းဖ့းစူး ၁:၂၀.
၁၀. (က) စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆:၁၀ တဲဆိပာ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သ့လၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆:၁၀ န့ၣ်တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ စီၤဒၤဝံးဘၣ်လဲၣ်.
၁၀ ပကတဲသကိး လံာ်စီဆှံအဆၢအဂၤတဆၢလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်အီၤယံာ်ဝဲ အနံၣ်တကထိဘျဲၣ်မး ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကနာ်လၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်အီၤယံာ်လံဘၣ်ဆၣ် ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆ န့ၣ်ပဖးဘၣ် စီၤဒၤဝံးအတၢ်ကွဲးလၢ– “နတပာ်လီၤတဲာ်ဘၣ် ယသးလၢပျုၤပူၤဘၣ်, နတဒုးထံၣ်ဘၣ်နပှၤစီဆှံလၢ တၢ်အုၣ်သံဘၣ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆:၁၀) စီၤဒၤဝံး တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ အဝဲတသံနီတဘျီဘၣ် ဒီးတဘၣ်တၢ်ခူၣ်လီၤအီၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ စီၤဒၤဝံးအသးပှၢ်ထီၣ် ဒီးသံဝဲ ဒီး “ပှၤခူၣ်လီၤကွံာ်အီၤလၢ စီၤဒၤဝံးအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.” (၁ စီၤပၤ ၂:၁, ၁၀) မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် စီၤဒၤဝံး အတၢ်ကတိၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မတၤတဂၤလဲၣ်.
ဖဲ၁၁. စီၤပ့းတရူး တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆:၁၀ အံၤအခီပညီလၢအခါဖဲလဲၣ်.
၁၁ စီၤဒၤဝံးကွဲးဝဲ တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤဝံၤ အနံၣ်တကထိဘျဲၣ်အလီၢ်ခံ စီၤပ့းတရူးတဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆:၁၀ န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ မတၤတဂၤအဂ့ၢ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ စှၤကိာ်နွံဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤပ့းတရူး တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိ ဒီးပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်လၢ အကထိတဖၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ. (ဖး မၤတၢ် ၂:၂၉-၃၂ တက့ၢ်.) စီၤပ့းတရူး ဒုးသ့ၣ်နီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ စီၤဒၤဝံး သံဒီးဘၣ်တၢ်ခူၣ်လီၤကွံာ်အီၤလံ. ဒီးဖဲစီၤပ့းတရူး စံးဝဲလၢ စီၤဒၤဝံး “ထံၣ်ပာ်ဝဲ . . . ဒီး, ကတိၤတၢ်လၢ ခရံာ်အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအဂ့ၢ်” အခါ လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဖဲန့ၣ်တဖၣ် ဂ့ၢ်လိာ်အီၤဘၣ်.
၁၂. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆:၁၀ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် ဝဲဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤလၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပနာ်အီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၂ စီၤပ့းတရူး တူၢ်လိာ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ခီဖျိအဝဲယၢၤထီၣ်ဝဲ စီၤဒၤဝံးအတၢ်ကတိၤလၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၀:၁ န့ၣ်လီၤ. (ဖး မၤတၢ် ၂:၃၃-၃၆ တက့ၢ်.) စီၤပ့းတရူး သူဝဲလံာ်စီဆှံအဆၢအဂၤတဖၣ်အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤဒ်သိး ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် ကနာ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “ကစၢ်ဒီးခရံာ်” န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆:၁၀ န့ၣ်ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ ဖဲယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအခါန့ၣ်လီၤ. လၢခံတၢ်မၢဖိပီလူးစ့ၢ်ကီး ဖဲအဝဲကတိၤတၢ်ဒီး ပှၤယူဒၤဖိလၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အၣ်တံၤအီာ်လၢ ကီၢ်ပံၤစံၤဒံအပူၤအခါ သူဝဲတၢ်အုၣ်သးတဖၣ်အံၤလီၤ. ဒီးတၢ်အုၣ်သးတဖၣ်အံၤ ထိၣ်ဟူးထီၣ်ဂဲၤထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အသးလၢ ကအဲၣ်ဒိးဒိကနၣ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢစီၤပီလူးတဲဝဲန့ၣ်လီၤ. (ဖး မၤတၢ် ၁၃:၃၂-၃၇, ၄၂ တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လံာ်စီဆှံအတၢ်စံးပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်စၢၤအီၤ အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်သနာ်က့ ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်သပှၢ်တၢၢ်န့ၣ် ပနာ်အီၤသ့လီၤ.
တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ကကဲထီၣ်အခါဖဲလဲၣ်
၁၃. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် တၢ်သံကွၢ်မနုၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲသ့လဲၣ်.
၁၃ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်အီၤယံာ် အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်သနာ်က့ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲအဃိ ဒုးဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတနီၤနီၤကသံကွၢ်ဒံးဝဲလၢ– ‘ဒ်သိးယကထံၣ်ဘၣ်က့ၤ ပှၤသံလၢယအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ် ယကဘၣ်အိၣ်ခိးဖးယံာ်ဒံးဧါ. တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ကကဲထီၣ်အသးအခါဖဲလဲၣ်.’ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါ ဒီးတနၢ်ပၢၢ်ဝဲဘၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး– “အမုၢ်အလါ, အဆၢအကတီၢ်, လၢပၢ်ပာ်လီၤလၢ အစိအကမီၤ ဒၣ်ဝဲအပူၤန့ၣ်” အိၣ်ဝဲလီၤ. (မၤတၢ် ၁:၆, ၇; ယိၤဟၣ် ၁၆:၁၂) ဘၣ်ဆၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ကကဲထီၣ်အသးအခါဖဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၄. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် လီၤဆီဒီးပှၤလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ အမဲာ်ညါတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၄ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ် တခါလၢ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်န့ၣ် ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကထံၣ်ဘၣ်က့ၤ ပှၤသံလၢပအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. တချုးလၢယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒံးဘၣ်အခါ ပှၤလၢစီၤအ့ၤလံယၤ ဒီးစီၤအလံၤၡါ မၤမူထီၣ်က့ၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်ရိမ့ၤ ၆:၉; လီၣ်ဖျါ ၁:၅, ၁၈; ကလီးစဲ ၁:၁၈; ၁ ပ့းတရူး ၃:၁၈.
ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် က့ၤသံကဒါက့ၤ ဒီးကဲထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် “ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလၢတၢ်သံဒီး, တသံလၢၤဘၣ်ဝဲဘၣ်. တၢ်သံတကဲလၢၤဘၣ် ကစၢ်လၢအဖီခိၣ်ဘၣ်.” အဝဲကအိၣ်မူ “လီၤထူလီၤယိာ်” လၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ.—၁၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “တၤသၣ်ဆိ” လဲၣ်.
၁၅ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ် ဒ်ပှၤနီၢ်သးဖိတဂၤအသိး ဒီးအတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. (မၤတၢ် ၂၆:၂၃) ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတမ့ၢ်ပှၤထဲတဂၤဧိၤလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ မူခိၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အတၢ်မၢဖိလၢအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ် ကပၢဃုာ်တၢ်ဒီးအီၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၂၂:၂၈-၃၀) ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်သံမ့ၢ်ဝံၤမး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးအံၤလီၤ. ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး အဝဲသ့ၣ်ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဒ်ပှၤနီၢ်သးဖိတဖၣ်အသိးလီၤ. စီၤပီလူး ကွဲးဝဲလၢ– “ခရံာ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလံလၢ တၢ်သံလံ. ဒီးကဲထီၣ်ပှၤမံတဖၣ်န့ၣ် အတၤသၣ်ဆိလီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤအဂၤလၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဒီးက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ– “ပှၤကညီတဂၤဒီးတဂၤ လၢအတီၤဒၣ်ဝဲအပူၤစုာ်စုာ်, တၤသၣ်ဆိခရံာ်, လၢခံက့ၤပှၤဘၣ်ဃးဒီး ခရံာ်ဖဲအဟဲလီၤက့ၤ အကတီၢ်လီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၀, ၂၃.
၁၆. တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ် စးထီၣ်ကဲထီၣ်အသးအခါဖဲလဲၣ်.
၁၆ စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ် စးထီၣ်အသးလၢ အခါဖဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ်န့ၣ် စးထီၣ်ကဲထီၣ်အသးဖဲ ခရံာ်ဟဲလီၤက့ၤအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်အုၣ်သးလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလၢ ခရံာ် “ဟဲလီၤက့ၤအကတီၢ်” န့ၣ် စးထီၣ်အသးဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤန့ၣ် ပအိၣ်မူဘၣ်ဒံးလၢ ခရံာ် “ဟဲလီၤက့ၤအကတီၢ်” ဒီးယွၤကမၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီန့ၣ်ဘူးထီၣ်လံလီၤ.
၁၇, ၁၈. ဖဲခရံာ်ဟဲလီၤက့ၤ အကတီၢ်န့ၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတနီၤ တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၇ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ မူခိၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ– “တဘၣ်ဘၣ်ပသးလၢ သုတသ့ၣ်ညါဘၣ် ပှၤလၢအမံအဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်, . . . အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပမ့ၢ်စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးသံဝဲ, ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤဝဲဒီး, ပှၤလၢအမံလၢယ့ၣ်ၡူးအပူၤတဖၣ်န့ၣ်, ယွၤကဒုးဟဲက့ၤထီၣ်အီၤလၢအသိးဒ်န့ၣ် အသိးစ့ၢ်ကီးလီၤ. . . . လၢပှၤလၢအမူ, ဒီးအိၣ်တုၤကစၢ်ဟဲက့ၤန့ၣ်ပဝဲဒၣ်အံၤ, ပတလဲၤထီၣ်လၢပှၤလၢအမံတဖၣ် အမဲာ်ညါဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကစၢ်အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ကဟဲလီၤလၢမူခိၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကိးပသူ, . . . ပှၤလၢအသံလၢခရံာ်အပူၤတဖၣ်န့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်ဆိဝဲ, တုၤနုၤတစု, ပှၤလၢအမူဒီးအိၣ်ဒံးပဝဲဒၣ်အံၤ, တၢ်ကထုးထီၣ်န့ၢ်ပှၤတပူၤဃီ ဒီးအဝဲသ့ၣ်, ဆူတၢ်အၢၣ်အပူၤ, ဒ်သိးပကသဂၢၢ်ကစၢ်လၢမူကပိာ်လိၤ, ဒီးပကအိၣ်ဒီးကစၢ် အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်ဒ်န့ၣ်လီၤ.”—၁ သ့းစၤလနံ ၄:၁၃-၁၇.
၁၈ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်န့ၣ် စးထီၣ်ဝဲဖဲ ခရံာ်ဟဲလီၤက့ၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ အအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် “တၢ်ကထုးထီၣ် . . . အဝဲသ့ၣ်ဆူတၢ်အၢၣ်အပူၤ” လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ အခီပညီ အိၣ်ဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ် “ထုးထီၣ်” အီၤတဖၣ်န့ၣ် တ “မံ” လၢတၢ်သံအပူၤဘၣ်. အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တသံယံာ်ယံာ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်သံန့ၣ် ‘ကဘၣ်တၢ်လဲက့ၤအီၤကိးဂၤဒဲး, လၢတစိၢ်ဖိ, တဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤ, ဖဲကွဲၤအကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.’—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၁, ၅၂.
၁၉. တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ အ “ဂ့ၤ” ဒိၣ်တခါန့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ခရံာ်ဖိလၢအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီအါတက့ၢ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤဘၣ် ဒီးတပၢဃုာ်တၢ်ဒီးခရံာ်လၢမူခိၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ “ကစၢ်ယွၤအမုၢ်နံၤ” လၢကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အကတၢၢ်ကဟဲ အခါဖဲလဲၣ်န့ၣ် ပှၤတသ့ၣ်ညါအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးနီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အကတၢၢ်ဘူးထီၣ်လံ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁-၃) လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤန့ၣ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ကအိၣ်လၢအဂၤတခါလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကကဲထီၣ်ပှၤလၢပှၤပှဲၤလီၤ. လၢအပူၤကွံာ် ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်မၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအီၤတဖၣ်န့ၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ်သံက့ၤဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ တခါအံၤ “ဂ့ၤ” န့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၃၅.
န့ၣ် တၢ်အုၣ်အသးအိၣ်ဝဲလီၤ. (၂၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သ့လၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ကလဲၤအသးလၢ အဂ့ၢ်အဝီ လဲၣ်.
၂၀ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ပှၤလၢကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအီၤ “တဂၤဒီးတဂၤ လၢအတီၤဒၣ်ဝဲအပူၤစုာ်စုာ်” လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်စ့ၢ်ကီးကလဲၤအသးလၢ အဂ့ၢ်အဝီဒၣ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်သံကွၢ်ကအိၣ်ထီၣ်လၢ– ဖဲကစၢ်ခရံာ်ပၢတၢ်လၢ အနံၣ်တကထိအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤလၢအသံခဲအံၤတဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်ဆိဒီး ကတူၢ်လိာ်မုာ်ဝဲ ပှၤလၢအကဟဲက့ၤသမူထီၣ်က့ၤလၢ အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ်န့ၣ်ဧါ. ပှၤတီပှၤလိၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်သ့တဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်ဆိ ဒီးကမၤစၢၤကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤဧါ. ပှၤလၢတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးသံဝဲတဖၣ်တခီမီၤ. တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ အခါဖဲလဲၣ် ဒီးလၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. တၢ်သံကွၢ်လၢ ပကအဲၣ်ဒိးသံကွၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တလိၣ်ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်လၢ တၢ်ဝံသးစူၤအပူၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ ကမၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤ သူၣ်ပိၢ်သးဝးဒိၣ်မးလီၤ.
၂၁. နတၢ်မုၢ်လၢ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၂၁ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်နာ်ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤခီဖျိယ့ၣ်ၡူး လၢအဝဲတသးပ့ၤနီၣ်ပှၤသံတဖၣ်ဘၣ် ဒီးကမၤသမူထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၅:၂၈, ၂၉; ၁၁:၂၃) ဘၣ်တဘျီ ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲ လၢယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်န့ၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ်, စီၤအံၤစဲး ဒီးယၤကိာ် “ခဲလၢာ်မူဝဲ” အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ပှၤလၢအသံတဖၣ် သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၂၀:၃၇, ၃၈) ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အဂ့ၤအါမးလၢ ပကတဲဒ် စီၤပီလူးအသိးလၢ– “ယအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ဘၣ်ဃးဒီးယွၤလၢ . . . ပှၤသံ . . . ကဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလီၤ.”—မၤတၢ် ၂၄:၁၅.