အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ် ပှၤတၢ်ချၢအသိးတဂ့ၤ
“ဒ်သိးသုသုတဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဟံးဃာ်သုလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ကူၣ်သ့လၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်ဒီး အလီန့ၢ်တၢ်တဂ့ၤဒီး ပလီၢ်သုသးတက့ၢ်.”—ကလီးစဲ ၂:၈, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
၁. စီၤပီလူးကွဲးလံာ်လၢ ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ကလီးစဲတဖၣ်အအိၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
ဖဲ ခ.န ၆၀-၆၁ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် တၢ်မၢဖိပီလူး ဘၣ်အိၣ်လၢရိမ့ၤအဃိာ်ပူၤလီၤ. ဖဲအဝဲအိၣ်လၢဃိာ်ပူၤအခါ ကွဲးဝဲလံာ်ပရၢဆူ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအအိၣ်လၢ ကလီးစဲတဖၣ်အအိၣ်လီၤ. အဝဲတဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲ “တၢ်နၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဃးဒီးသး” လဲၣ်. အခီပညီ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤအသိးလဲၣ်. (ကလီးစဲ ၁:၉) စီၤပီလူး စံးဝဲလၢ– “သုသုတပျဲပှၤဆှၢကမၣ်သုလၢ တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ် ကဘျံးကဘျၣ်လၢ အဖျါဂ့ၤဖျါဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ. ဒ်သိးသုသုတဘၣ် တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဟံးဃာ်သုလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ကူၣ်သ့လၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်ဒီး အလီန့ၢ်တၢ်တဂ့ၤဒီး ပလီၢ်သုသးတက့ၢ်. တၢ်သိၣ်လိသီလိတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ဟ့ၣ်ခီဃီၤ တဆီဘၣ်တဆီလၢ အဟဲလၢဟီၣ်ခိၣ်အကစူၤကစၢ်အအိၣ် ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်လၢခရံာ်အအိၣ်န့ၣ်ဘၣ်လီၤ.” (ကလီးစဲ ၂:၄, ၈, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) စီၤပီလူးတဲကဒီးအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်တနီၤနီၤန့ၣ် ကမၣ်ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါဂၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲလဲၣ်. အဒိ, ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်လီၤအသးလၢ အကူၣ်တၢ်သ့ဒီးအဖၠဲးဒိၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပီလူးကွဲးလံာ်လၢ ကမၤစၢၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဒ်သိးဟးဆှဲးဝဲ ပှၤတၢ်ချၢအတၢ်ထံၣ် ဒီးလုၢ်လၢ်လၢအကမၣ်တဖၣ် ကသ့အဂီၢ်လီၤ.—ကလီးစဲ ၂:၁၆, ၁၇, ၂၃.
၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကတဲသကိး တၢ်အဒိလၢဘၣ်ဃးဒီး ပှၤတၢ်ချၢအတၢ်ထံၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လဲၣ်.
၂ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအသိးန့ၣ် တပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်တပလီၢ်ပသးဘၣ်န့ၣ် ပကကဲထီၣ်ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ဒီးပတၢ်နာ်ယွၤ စှၤလီၤဝဲကယီကယီသ့လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးပှၤတၢ်ချၢအတၢ်ထံၣ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်အီၤလၢ တၢ်ဂီၤမူ, အ့ထၢၣ်နဲး, တၢ်မၤလီၢ် ဒီးလၢကၠိန့ၣ်လီၤ. ပဟးဆှဲးတၢ်ထံၣ်လၢအကမၣ်တဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်အဒိယဲၢ်ခါလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ပှၤတၢ်ချၢအတၢ်ထံၣ် ဒီးပဟးဆှဲးအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်ပကဘၣ်နာ်ယွၤဧါ
၃. ပှၤအါဂၤန့ၣ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ထံၣ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤ အဃိလဲၣ်.
၃ “ယမ့ၢ်တနာ်ယွၤသနာ်က့ ယကဲပှၤအဂ့ၤသ့လီၤ.” မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ လၢထံကီၢ်အါဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ် ပှၤအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်အံၤလီၤ. ပှၤလၢအတဲတၢ်ဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဖဲအသးအဃိ ယွၤအိၣ်ဧါတအိၣ်ဧါန့ၣ် တဆိကမိၣ်ထံဝဲဘၣ်. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀:၄ တက့ၢ်.) ပှၤတနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်တနာ်ယွၤသနာ်က့ ယကဲပှၤအဂ့ၤသ့” န့ၣ်ပှၤကဆိကမိၣ်ဒိၣ်အီၤလီၤ.
၄. ပှၤတဂၤမ့ၢ်တဲဝဲလၢ အဝဲတနာ်လၢ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်အိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပကစံးဆၢက့ၤအီၤဒ်လဲၣ်.
၄ ပှၤမ့ၢ်တနာ်လၢ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်အိၣ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အဘၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤဃုသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်သံကွၢ်အံၤအတၢ်စံးဆၢလၢ စဲအ့ၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ အအိၣ်အခါ အခိၣ်နူာ်ဘံဘူဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ညီညီဖိလီၤ. ဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်အသးဒၣ်ဝဲကသ့ဧါ. လ့ၤတက့ၤတသ့ဘၣ်. ဒ်သိးဟံၣ်တဖျၢၣ်ကကဲထီၣ်အဂီၢ် ပှၤကဘၣ်တ့ထီၣ်အီၤလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး တၢ်သးသမူတဖၣ် ကဟဲကဲထီၣ်အဂီၢ် ကီဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ဟံၣ်တဖျၢၣ်ကကဲထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. စဲ(လ်) ဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ်န့ၣ် မၤအါထီၣ်အသးအသီတဖျၢၣ်သ့ ဘၣ်ဆၣ်ဟံၣ်န့ၣ်မၤအါအသးတသ့ဘၣ်. စဲ(လ်) ဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ်န့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ဃာ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒီးရၤလီၤဝဲဆူ စဲ(လ်) လၢအသီတဖၣ်အအိၣ် ဒ်သိး စဲ(လ်) လၢအသီတဖၣ် ဆဲးမၤအါထီၣ်အသးကသ့အဂီၢ်လီၤ. ဒ်သိး စဲ(လ်)သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤတၢ်ဒ်အံၤကသ့အဂီၢ် မတၤတဂၤတ့လီၤအီၤလဲၣ်. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ– “ကယဲၢ်ဟံၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်, ပှၤဒုးကဲထီၣ်ဝဲတဂၤဂၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအဒုးကဲထီၣ် တၢ်ခဲလၢာ်တဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ယွၤလီၤ.”—ဧ့ၤဘြံၤ ၃:၄.
၅. ပှၤတနီၤနီၤမ့ၢ်တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တနာ်ယွၤသနာ်က့ မၤတၢ်အဂ့ၤသ့န့ၣ် နကစံးဆၢက့ၤအီၤဒ်လဲၣ်.
၅ ပှၤတနီၤနီၤမ့ၢ်တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တနာ်ယွၤသနာ်က့ မၤတၢ်အဂ့ၤသ့န့ၣ် နကစံးဆၢက့ၤအီၤဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ပှၤလၢအတနာ်ယွၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤသ့လီၤ. (ရိမ့ၤ ၂:၁၄, ၁၅) အဒိ, ပှၤတဂၤကယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ဒီးအဲၣ်အမိၢ်အပၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲမ့ၢ်တမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ် အတၢ်ဆၢတဲာ်ကမၣ်ဝဲသ့လီၤ. (ယၡါယၤ ၃၃:၂၂) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အါဂၤ တူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ပလိၣ်ဘၣ်ယွၤအတၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးပကမၤဘၣ်လိာ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်လီၤ. (ဖး ယံးရမံယၤ ၁၀:၂၃ တက့ၢ်) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်တနာ်ယွၤ ဒီးမၤထွဲအတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ် ပတဲလၢပသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၤကသ့ဧါ. ပတဲဒ်န့ၣ်တသ့နီတဘျီဘၣ်.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၆:၃.
မ့ၢ်ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါဧါ
၆. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ် ပှၤအါဂၤအတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၆ “နတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ မ့ၢ်တအိၣ်သနာ်က့ နသးခုသ့လီၤ.” ပှၤအါဂၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ် အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် သိၣ်လိဝဲ လရာ်မ့ၣ်အူအဂ့ၢ်, မၢဆူၣ်ပှၤဂၤလၢ ကဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ် မ့တမ့ၢ် ဆီၣ်ထွဲထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢတသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် အါထီၣ်အါထီၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကတဲဝဲလၢ “ယနာ်ယွၤဘၣ်ဆၣ် ယတအဲၣ်ဒိးမၤဘၣ်ထွဲယသးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါဘၣ်.”
၇. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီ မၤသးခုနၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၇ နတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါမ့ၢ်တအိၣ်သနာ်က့ နသးခုသ့ဧါ. နမ့ၢ်တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအကမၣ်ဒၣ်လဲာ် နသးခုသ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပမ့ၢ်တကဲ ယဟိဝၤယွၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်သးခုကစၢ်” အတံၤသကိးဘၣ်န့ၣ် ပဒိးန့ၢ်တၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်တသ့ဘၣ်. (၁ တံၤမသ့း ၁:၁၁, nwt) တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢပှၤဂၤအဂီၢ်လီၤ. ဒ်ပမ့ၢ်ယွၤအခ့အပှၤအသိး ဖဲပဃုကျဲလၢ ပကမၤစၢၤပှၤဂၤအခါ ပပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. (မၤတၢ် ၂၀:၃၅) အဒိ, ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအမ့ၢ်အတီ မၤစၢၤဝဲဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ပမၤလိဘၣ်လၢ ပကဘၣ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ဒီးတီဒီးပသးသမူတံၤသကိး, ကွၢ်လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်နီၢ်နီၢ်လၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအမ့ၢ်အတီန့ၣ် မၤစၢၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤ.—ဖး ယၡါယၤ ၆၅:၁၃, ၁၄ တက့ၢ်.
၈. ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်အဂီၢ် လူၤကၣ် ၁၁:၂၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၈ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤန့ၣ် အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်သ့ဧါ. တၢ်မနုၤမၤသးခု ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လဲၣ်. ပှၤတနီၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခုလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ, တၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲ မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢအမၤဝဲမုာ်တဖၣ်အဃိလီၤ. ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်ထွဲဒီးကဟုကယာ်ဘၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ်အဃိ အသူၣ်ခုသးခုလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သးခုဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢကမၤသးခုပှၤ ဒိၣ်န့ၢ်အအံၤအိၣ်ဝဲလီၤ. ပဝဲဒၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ပတလီၤဂာ်ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဘၣ်. ပသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ဒီးပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤသ့လီၤ. အဝဲတ့လီၤပှၤ ဒ်သိးပမ့ၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤမး ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခုလီၤ. (ဖး လူၤကၣ် ၁၁:၂၈ တက့ၢ်.) အဒိ, ဖဲပထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအခါ ပသူၣ်ခုသးခု ဒီးပဂံၢ်ပဘါထီၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၃:၁) တကးဒံးဘၣ် ပသူၣ်ခုသးခု မ့ၢ်လၢပအိၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တၢ်ကရၢကရိ, အိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်လၢအဂ့ၤ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ခါဆူညါအဃိလီၤ.
မ့ၢ်ပလိၣ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဧါ
၉. (က) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မံဃုာ်အိၣ်ဃုာ်န့ၣ် ပှၤအါတက့ၢ်အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ လံာ်စီဆှံ တြီဝဲတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလဲၣ်.
၉ “တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ် မ့ၢ်အကမၣ်ဧါ.” ပှၤအါဂၤန့ၣ် ကသံကွၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ– “ပကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ သုထုးထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီဃံးဃံးလဲၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံ တြီဝဲတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) (ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၄:၃-၈ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤပှၤအဃိ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကထုးထီၣ်န့ၢ်ပှၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါခံဂၤ ဖျီအသးမ့ၢ်ဝံၤမး မံဃုာ်အိၣ်ဃုာ်လိာ်အသးသ့လီၤ. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ပှၤအဃိ ဟ့ၣ်လီၤပှၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်အံၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပမ့ၢ်မၤပိာ်ထွဲအတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် ပတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အမၤထွဲယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အဲၣ် ဒီးတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤကအါထီၣ် ဒီးကပူၤဖျဲးဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပှၤလၢ အသ့ၣ်ညါယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးတမၤထွဲဝဲတဖၣ်န့ၣ် ယွၤကစံၣ်ညီၣ်အီၤလီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄.
၁၀. ခရံာ်ဖိတဂၤ ဟးဆှဲးဝဲတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀ လံာ်စီဆှံသိၣ်လိပှၤလၢ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်လၢပကွၢ်တဖၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ– “ကယဲၢ်ပှၤလၢအကွၢ်ပိာ်မုၣ်ဒီး အသးကတၢကိးဂၤဒဲးန့ၣ် အဲၣ်ဘၢလံတၢ်ဒီးအီၤလၢအသးကံၢ်ပူၤလံ. ဒီးနမဲာ်ထွဲတခီ မ့ၢ်မၤလီၤဃံၤနၤဒီး, အူခွဲးထီၣ်ကွံာ်အီၤ, ဒီးကွံာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤလၢနအိၣ်တက့ၢ်.” (မးသဲ ၅:၂၈, ၂၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ ဒီးပတဘၣ်ဒိကနၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢလၢ အတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. စီၤပီလူး ကွဲးဝဲလၢ– “မၤသံသုဂီၤတဖၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒ်ပစံးတၢ်အသိး, တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ” န့ၣ်တက့ၢ်. (ကလီးစဲ ၃:၅) ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလၢ ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးပတၢ်စံးတၢ်ကတိၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.—အ့းဖ့းစူး ၅:၃-၅.
မ့ၢ်ပကြၢးပာ်ဒိၣ် ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်ဧါ
၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဒီးတၢ်မၤလၢအဂ့ၤလဲၣ်.
၁၁ “နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်မၤလၢအဂ့ၤန့ၣ် နကသးခုလီၤ.” ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤဂၤကမၢဆူၣ်ပှၤလၢ ပကသူပတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးပဂံၢ်ပဘါလၢ ပကမၤဟီၣ်ခိၣ်တၢ်မၤ လီၤဆီဒၣ်တၢ် တၢ်မၤလၢကမၤဒိၣ်ထီၣ်ပမံၤ, ပကအိၣ်ဒီးလီၢ်လၤ မ့တမ့ၢ် ပကကဲဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပှၤအါဂၤန့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်မၤလၢအဂ့ၤန့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ်ဒ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အသိးသ့လီၤ.
၁၂. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢအဂ့ၤန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်ဧါ.
၁၂ တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အပတီၢ်ထီ ဒီးအိၣ်ဒီးအလၤကပီၤန့ၣ် ကဟ့ၣ်နၤတၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်ဧါ. တဟ့ၣ်နၤတၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်ဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတက့ၢ်. မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒီးတၢ်လၤတၢ်ကပီၤလီၤ. ဒ်အဝဲအဲၣ်ဒိးဝဲအသိး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိး ဒီးအတသးခုဘၣ်. (မးသဲ ၄:၈, ၉; လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၂) ဖဲပမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ကစၢ်ယွၤ ဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ ခါဆူညါအဂ့ၢ်အခါ ပသူၣ်ခုသးခု ထဲလဲၣ်န့ၣ်ဆိကမိၣ်ကွၢ်တက့ၢ်. လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ ကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သးခုဒ်အံၤန့ၣ် တအိၣ်နီတခါဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလၢအဂ့ၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ပြၢလိာ်အသး, အ့ၣ်လိာ်ဆိးက့လိာ်သး မ့တမ့ၢ် သးက့ၣ်လိာ်အသးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်အံၤဘၣ်ဆၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ခုသးခုဘၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်မၤန့ၣ် “တဂိာ်တသီၣ်ဘၣ်.”—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၄:၄.
၁၃. (က) ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ပကြၢးထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလၢအဒုးသးခု စီၤပီလူးနီၢ်နီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၃ ဒ်သိးပကလုၢ်အီၣ်ပသးသမူအဂီၢ် ပကဘၣ်ဃုကျိၣ်စ့အဃိ ပဃုထၢတၢ်မၤလၢ ပမၤအီၤမုာ်န့ၣ်တကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပတၢ်မၤန့ၣ်တဘၣ်မ့ၢ် တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ– “ကစၢ်ခံဂၤအတၢ်မၤန့ၣ် ပှၤမၤတသ့ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကသးဟ့အဝဲတဂၤဒီး ကအဲၣ်အဝဲတဂၤလီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး ကဘျုးအသးလၢအဝဲတဂၤ, ဒီးကမၤတရီတပါအဝဲတဂၤလီၤ. ယွၤအတၢ်မၤ, ဒီးမၤမိၣ်အတၢ်မၤန့ၣ် သုမၤတသ့ဘၣ်.” (မးသဲ ၆:၂၄) ပမ့ၢ်မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံန့ၣ် ကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သးခုအဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး လဲၤခီဖျိဘၣ်ဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲအသးစၢ်ဒံးအခါ ဂုာ်ကျဲးစၢးဒ်သိး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢအဂ့ၤလီၤ. လၢခံဖဲအဝဲထံၣ်ဘၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ကစီၣ် ဆီတလဲဝဲပှၤလၢအသိၣ်လိဝဲတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအခါ အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သးခုနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၂:၁၃, ၁၉, ၂၀ တက့ၢ်.) လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ တၢ်မၤလၢကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သူၣ်ခုသးခုနီၢ်နီၢ် ဒ်သိးဒီးတၢ်မၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဒီးသိၣ်လိပှၤလၢအဂ့ၢ်န့ၣ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်.
ဖဲပမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကမၤလိယွၤအဂ့ၢ်အခါ ပသးခုဒိၣ်မး (ကွၢ်လၢလံာ်အဆၢ ၁၂, ၁၃)
ပမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ကသ့ဧါ
၁၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ထံၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မၤလီၤမၢ်ကွံာ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲသ့လဲၣ်.
၁၄ “ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်သ့လီၤ.” ပှၤအါဂၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ထံၣ်တခါအံၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်မ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပတလိၣ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢၤဘၣ် ဒီးပမၤဖဲပသးသ့ဝဲလီၤ. နကနၢ်ဟူဘၣ်လၢ တၢ်လီၢ်တတီၤတီၤန့ၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်သိးဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်အၢတၢ်သီ, တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒီးတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်တဖၣ်စှၤလီၤဝဲလီၤ. တၢ်ကစီၣ်တခါပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ– “မ့ၢ်လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤဟီၣ်ခိၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူ လဲၤထီၣ်လဲၤထီဝဲလီၤ.” အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်တခါအံၤ မ့ၢ်အဘၣ်ဧါ. မ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် န့ၢ်နီၢ်နီၢ်လံဧါ. ပကကွၢ်သကိး တၢ်အုၣ်သးတဖၣ်လီၤ.
၁၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် နးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလဲၣ်.
၁၅ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၢ်လံဧါ. ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး တၢတဘျီဒီး ခံဘျီတဘျီန့ၣ် ပှၤသံဝဲ အကကွဲၢ် ၆၀ ဘျဲၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၁၅ န့ၣ်မ့ၢ်လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးတၢ်မၤဆူၣ်မၤဆိးအဃိ ပှၤ ၁၂.၄ ကကွဲၢ် ဘၣ်ဃ့ၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဝဲ အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲ ၆၅ ကကွဲၢ်ညါလီၤ. တၢ်အၢတၢ်သီ တဖၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤမၢ်လံဧါ. လၢတၢ်လီၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် တၢ်အၢတၢ်သီတနီၤလီၤစှၤဝဲ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အၢတၢ်သီလၢ အဂၤတဖၣ်ဒ်သိးဒီး တၢ်မၤလံၣ်မၤလီတၢ်လၢ အ့ထၢၣ်နဲး (cybercrime), တၢ်မၤဆူးမၤဆါဖိမါ, တၢ်မၤဆူၣ်မၤဆိး ဒီးတၢ်အီၣ်ကျိၣ်အီၣ်စ့တဖၣ် အါထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤ. တၢ်ဆူးတၢ်ဆါတဖၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်လံဧါ. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ထုးထီၣ်ဝဲကသံၣ်ကသီလၢ အကူစါယါဘျါဝဲ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါန့ၢ်တနီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲ ၂၀၁၃ န့ၣ်တၢ်ကစီၣ်တခါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအသးအနံၣ်အိၣ် ၆၀ ဆူအဖီလာ် အဂၤခွံကကွဲၢ်ဃၣ်ဃၣ် ဘၣ်သံဝဲလၢ သးဖျၢၣ်တၢ်ဆါ, ကလံၤဖၠး, ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ, ပသိၣ်တၢ်ဆါ ဒီးဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါအဃိလီၤ. ဒီးတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ် တဖၣ်လီၤမၢ်လံဧါ. ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အစ့တၢး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲ ၁၉၉၀ န့ၣ်လၢကီၢ်အၤဖြံၤကၤအပူၤ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိအနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲထဲ အကကွဲၢ် ၂၈၀ လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ ၂၀၁၂ န့ၣ်ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိအနီၣ်ဂံၢ် အါထီၣ်ဝဲတုၤလၢအကကွဲၢ် ၃၃၀ ညါလီၤ.
၁၆. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ထဲယွၤအဘီအမုၢ်တခါဧိၤ မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်သ့ဝဲလဲၣ်. (ခ) ဝံယၡါယၤဒီးပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်ကမၤန့ၢ်ပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၆ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢအအဲၣ်လီၤထဲအသးတဖၣ် ပၢဝဲမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် (စီးပွားရေး) ဒီးထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢထးတဖၣ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်အၢတၢ်သီ, တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒီးတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်တဖၣ်တန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် မၤလီၤမၢ်န့ၢ်ပှၤသ့ဝဲလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤကမၤန့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ယွၤအဘီအမုၢ်ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ခဲလၢာ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒ်သိးဒီး တၢ်အဲၣ်လီၤဒၣ်ထဲသး, တၢ်အီၣ်ကျိၣ်အီၣ်စ့, တၢ်အဲၣ်ကလုာ်, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအကမၣ် ဒီးမုၢ်ကီၤလံၢ်န့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၆:၈, ၉) ယွၤအဘီအမုၢ်ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီခဲလၢာ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤသိၣ်လိ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကအဲၣ် ဒီးကနာ်န့ၢ်လိာ်သးတဂၤဒီးတဂၤလီၤ. ပဒိၣ်ပပှၢ်လၢအမၤဝဲဒ်အံၤ သ့န့ၣ်တအိၣ်နီတဖုဘၣ်. (ယၡါယၤ ၁၁:၉) တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ် အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကဂ့ၤဝဲလီၤ. (ယၡါယၤ ၃၅:၅, ၆) တကးဒံးဘၣ် အဝဲကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ် ဒီးကဟ့ၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်လၢ တၢ်အိၣ်မူလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ ဒီးကရ့ဒီးအီၤဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အလုၢ်အပှ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကျိၣ်စ့ဒီးတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၂:၁၂, ၁၃.
“သုဂ့ၤစံးဆၢပှၤ” ဒ်လဲၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါအီၤတက့ၢ်
၁၇. ဒ်သိးနသုတအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်ဒ်ပှၤတၢ်ချၢအသိး တဂ့ၤအဂီၢ်နမၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၇ နမ့ၢ်နၢ်ဟူဘၣ် ပှၤတၢ်ချၢတဖၣ်အတၢ်ထံၣ်လၢ အကဲထီၣ်တၢ်မၤကွၢ်လၢ နတၢ်နာ်အဂီၢ်န့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ အတၢ်စံးဆၢလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤတက့ၢ်. ဒီးတဲသကိးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤတဂၤတက့ၢ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါဂၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ထံၣ်အံၤလဲၣ် ဒီးတၢ်ထံၣ်အံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ တဘၣ်ဘၣ်လဲၣ်န့ၣ် ဆိကမိၣ်ဆိပာ်စၢၤတက့ၢ်. ပဟးဆှဲးပှၤတၢ်ချၢအတၢ်ထံၣ်သ့ခီဖျိ ပမၤဒ်စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ– “လဲၤတၢ်လၢတၢ်ကူၣ်သ့လၢ ပှၤအိၣ်လၢခိအမဲာ်ညါ, ဒီး . . . သုဂ့ၤစံးဆၢပှၤတဂၤလၢ်လၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်, ဒ်သိးသုကသ့ၣ်ညါ” အဂီၢ်လီၤ.—ကလီးစဲ ၄:၅, ၆.
^ လံာ်အဆၢ. 9 လံာ်စီဆှံတနီၤနီၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီး ယိၤဟၣ် ၇:၅၃–၈:၁၁ လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံလၢတၢ်ကွဲးအီၤအခီၣ်ထံးအပူၤန့ၣ် အဆၢဖိတဖၣ်အံၤတအိၣ်ဘၣ်. ဒီးပှၤတနီၤလၢ အဖးဘၣ်ဝဲလံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အံၤန့ၣ် နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်ဝဲလံာ်စီဆှံအဆၢဖိတဖၣ်အံၤလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ထဲဒၣ်ပှၤလၢအတၢ်ဒဲးဘးတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ဝဲပှၤလၢအမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါသ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယွၤဟ့ၣ်ဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ- “ပှၤမ့ၢ်ထံၣ်န့ၢ်ပှၤတဂၤဂၤမံဃုာ် ဒီးပိာ်မုၣ်လၢအအိၣ် ဒီးအဝၤဒီး, ကဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤခံဂၤလိာ်လီၤ.”—၅ မိၤၡ့ ၂၂:၂၂.
