ခီ​ဆူ​ ​တၢ်​ဂ့ၢ်​မိၢ်​ပှၢ်

လဲၤတလၢတုၤလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီတဖၣ်

တၢ်​မၤလိ ၄၈

တၢ်​လၢ​သု​စးထီၣ်​မၤ​န့ၣ် “မၤ​တုၤ အ​ကဲထီၣ်” တက့ၢ်

တၢ်​လၢ​သု​စးထီၣ်​မၤ​န့ၣ် “မၤ​တုၤ အ​ကဲထီၣ်” တက့ၢ်

တၢ်​လၢ​သု​စးထီၣ်​မၤ​န့ၣ်​ “မၤ​တုၤ အ​ကဲထီၣ်” တက့ၢ်.—၂ ကရံၣ်သူး ၈:၁၁.

တၢ်သးဝံၣ် ၃၅ နီၤဖး​တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​တဖၣ်​အဆၢ

တၢ်​မၤလိ​အံၤ အ​တၢ်တိာ်ပာ် *

၁. ယဟိဝၤ​ယွၤ ဟ့ၣ်​ပှၤ​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ် လၢ​ပ​က​မၤ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

ယဟိဝၤ​ယွၤ ဟ့ၣ်​ပှၤ​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ် လၢ​ပ​က​ဃုထၢ​လၢ ပ​က​အိၣ်မူ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. အဝဲ​သိၣ်လိ​ပှၤ​ဒ်သိး ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ အဘၣ်​က​သ့​အဂီၢ် ဒီး​ပ​မ့ၢ်​ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ အဘၣ်​အသး​န့ၣ်​ အဝဲ​မၤစၢၤ​ပှၤ ဒ်သိး​ပ​မၤတၢ် က​ကဲထီၣ်​လိၣ်ထီၣ်​အဂီၢ်​လီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၁၉:၁၇၃) ပ​မ့ၢ်​မၤထွဲ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ဒံး​အါ​န့ၣ်​ ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ​အဘၣ်​ က​သ့ဒံး​အါ​လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၁၄.

၂. ဖဲ​ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ် ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ပ​က​ထံၣ်ဘၣ်​ဒီး တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​မနုၤ​လဲၣ်.

ပ​မ့ၢ်​ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ​အဘၣ်​ သနာ်က့ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ကကီ​လၢ ပ​က​မၤထွဲ​ဒ် ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အဂီၢ်​လီၤ. ဆိကမိၣ်​ကွၢ် တၢ်အဒိ​တဖၣ်​အံၤ​တက့ၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​သးစၢ်​တဂၤ ပာ်လီၤ​အသး​လၢ က​ဖး​လံာ်စီဆှံ တုၤ​အ​ဝံၤ ဒီတဘ့ၣ်​လီၤ. အဝဲ​စးထီၣ်​ဖး​ဝဲ လံာ်စီဆှံ တနွံ​ခံ​နွံ ဝံၤဒီး​တ​ဖး​ဝဲ​လၢၤဘၣ်. ဒီး​မ့မ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​မုၣ်​တဂၤ​န့ၣ်​ ပာ်လီၤ​အသး​လၢ က​မၤ​ပှၤလဲၤလၢညါ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲ​ထုးယံာ် တၢ်​ဆၢကတီၢ် လၢ​က​စးထီၣ်​မၤဝဲ​အဂီၢ်​လီၤ. တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​ကရူၢ် ပာ်လီၤ​အသး​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ က​လဲၤ​ဟး အိၣ်သကိး ဒီး​ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​အါထီၣ်​ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ​တဖၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်​ဆၢကတီၢ် လဲၤ​ပူၤကွံာ်​လၢ အလါ​တဖၣ်​လံ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ တ​စးထီၣ်​မၤဝဲ​ဒံး​ဘၣ်. ပ​မ့ၢ်​ကွၢ် တၢ်အိၣ်​အသး​တဖၣ်​အံၤန့ၣ်​ လီၤဆီ​လိာ်အသး​ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်​လၢ​အ​လီၤဂာ်​လိာ်အသး​န့ၣ်​ အိၣ်ဝဲ​တမံၤ​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ ဆၢတဲာ်​လီၤအသး ဘၣ်ဆၣ်​ တ​မၤဝဲ​ဒ် အ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​တဖၣ်​အသိး​ဘၣ်. ခရံာ်ဖိ​လၢပျၢၤ​လၢ အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​ကရံၣ်သူး​တဖၣ်​စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဒီး​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ ဒ်အံၤ​လီၤ. ပ​က​တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်​လၢ ဘၣ်ဃး​ဒီး ပ​မၤလိ​န့ၢ်​တၢ်မနုၤ လၢ​အဝဲသ့ၣ်​ အ​အိၣ်​လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ.

၃. ခရံာ်ဖိ​လၢ ဝ့ၢ်​ကရံၣ်သူး​တဖၣ်​ ဆၢတဲာ်​ဝဲ​လၢ က​မၤ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်​ကဲထီၣ်​အသး​ဒ်လဲၣ်.

ဖဲ ခ.န ၅၅ ဃၣ်ဃၣ်​န့ၣ်​ ခရံာ်ဖိ​လၢ ဝ့ၢ်​ကရံၣ်သူး​တဖၣ်​ ဆၢတဲာ်​တၢ် ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​တမံၤ​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​မုၣ်​ခွါ​လၢ ဝ့ၢ်​ယရူၤၡလ့ၣ်​ ဒီး​ကီၢ်​ယူဒၤ​တဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်​ဒီး တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ ဒီး​တၢ်ဖှီၣ်​တၢ်ယာ်​အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​အဂၤ​တဖၣ်​ ထၢဖှိၣ်​စ့​လၢ က​မၤစၢၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​မုၣ်​ခွါ​တဖၣ်​အံၤ​အဂီၢ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​န့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​လၢ ဝ့ၢ်​ကရံၣ်သူး​တဖၣ်​အံၤ​စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဒီး​တၢ်​သးကညီၤ ဒီး​သးအိၣ်​ဟ့ၣ်​တၢ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ဆၢတဲာ်​လီၤအသး​လၢ က​မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​လၢ အ​ဘၣ်ကီ​ဘၣ်ခဲ​တဖၣ်​အံၤ​လီၤ. အဃိ​အဝဲသ့ၣ်​ သံကွၢ်​စီၤ​ပီလူး​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ က​ဘၣ်​မၤစၢၤ​တၢ် ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​စီၤ​ပီလူး​ဆှၢလီၤ​ဝဲ စီၤ​တံတူး လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အ​အိၣ်​ ဒ်သိး​အ​က​ထၢဖှိၣ်​ ကျိၣ်စ့​လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၁; ၂ ကရံၣ်သူး ၈:၆) ဖဲ​စှၤ​လါ​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ စီၤ​ပီလူး​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​ဝဲ​လၢ ပှၤ​ကရံၣ်သူး​ဖိ​တဖၣ်​ တ​မၤဝဲ​ဒ် အ​တဲဝဲ​အသိး​ဘၣ်. အဃိ ဖဲ​ပှၤ​က့ၤစိာ် တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​အဂၤ​တဖၣ်​ အ​တၢ်မၤဘူၣ်​ဆူ ဝ့ၢ်​ယရူၤၡလ့ၣ်​ အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ်​ ပှၤ​က့ၤစိာ်​ဃုာ်​အဝဲသ့ၣ်​ အ​တၢ်ဟ့ၣ်​တ​န့ၢ် တဘျီဃီ​ဘၣ်.—၂ ကရံၣ်သူး ၉:၄, ၅.

၄. ဒ် ၂ ကရံၣ်သူး ၈:၇, ၁၀, ၁၁ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​အသိး စီၤ​ပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​ဝဲ ခရံာ်ဖိ​လၢ ဝ့ၢ်​ကရံၣ်သူး​တဖၣ်​ ဒ်လဲၣ်.

စီၤ​ပီလူး စံးပတြၢၤ ခရံာ်ဖိ​လၢ ကရံၣ်သူး​တဖၣ်​ ခီဖျိ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ​အဂ့ၤ, အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ အဂၢၢ်​ကျၢၤ ဒီး​အသး​အိၣ်​ဟ့ၣ်​တၢ်​အဃိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤ​ပီလူး ဘၣ်​ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ်​လၢ က​မၤဝဲ​ဒ် တၢ်​လၢ​အ​ဆၢတဲာ်​ဝဲ​အသိး​လီၤ. (ဖး ၂ ကရံၣ်သူး ၈:၇, ၁၀, ၁၁ တက့ၢ်.) ပ​မ့ၢ်​ကွၢ် တၢ်​လဲၤခီဖျိ​အံၤန့ၣ်​ ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​လၢ ခရံာ်ဖိ​လၢ အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်သးတီ​တဖၣ်​ဒၣ်လဲာ်​န့ၣ်​ တ​ညီ​လၢ က​မၤဝဲ​ဒ် အ​ဆၢတဲာ်​ပာ်စၢၤ​ဝဲ​အသိး​ဘၣ်.

၅. ပ​က​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​ တၢ်​သံကွၢ်​မနုၤ​တဖၣ်​ အ​တၢ်​စံးဆၢ​လဲၣ်.

ဒ်​ခရံာ်ဖိ​လၢ ဝ့ၢ်​ကရံၣ်သူး​တဖၣ်​အသိး ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ တ​ညီ​လၢ ပ​က​မၤ​ဒ် ပ​ဆၢတဲာ်​လီၤ​ပ​သး​အသိး​ဘၣ်. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ တညီဘၣ်​လဲၣ်. မ့ၢ်​လၢ​ပ​တလၢ​တ​ပှဲၤ​အဃိ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ပ​က​အဲၣ်ဒိး ထုးယံာ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လီၤ. မ့တမ့ၢ်​ဘၣ်​န့ၣ်​ ခီဖျိ​လၢ တၢ်​တ​မုၢ်လၢ်​အ​ပူၤ တၢ်​ကဲထီၣ်​အသး​ဒီး​ပှၤ တမံၤမံၤ​အဃိ တ​ညီ​လၢ​ပ​က​မၤထွဲ ဒ်​ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ် အိၣ်ဝဲ​အသိး​လၢၤဘၣ်. (စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ် ၉:၁၁; ရိမ့ၤ ၇:၁၈) အဃိ တဘျီတခီၣ်​ ပ​က​ဘၣ်​ဆိကမိၣ်​ထံ​က့ၤ ဘၣ်ဃး​ဒီး ပ​ကြၢး​ဆီတလဲ ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​ဧါ, တ​ကြၢး​ဆီတလဲ​အီၤ​ဘၣ်​ဧါ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် ပ​က​မၤ​ဒ်လဲၣ်. ဒီး​ဒ်သိး​ပ​မၤ​ပိာ်ထွဲ​ဒ် ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အသိး က​န့ၢ်​အဂီၢ် ပ​က​ဘၣ်​မၤ​ဒ်လဲၣ်.

တချုး​လၢ န​ဆၢတဲာ်​တၢ်​အခါ

၆. တဘျီတခီၣ်​ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​က​ဘၣ်​ဆီတလဲ ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​လဲၣ်.

တၢ်​ဆၢတဲာ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​တနီၤ​န့ၣ်​ ပ​တဆီ​တ​လဲ​အီၤ နီတဘျီ​ဘၣ်. အဒိ တၢ်​ဆၢတဲာ် ဒ်သိး​ဒီး ပ​က​မၤ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤ ဒီး​ပ​က​တီ​ဒီး ပ​သးသမူ​တံၤသကိး​န့ၣ်​ ပ​တဆီ​တ​လဲ​အီၤ​ဘၣ်. (မးသဲ ၁၆:၂၄; ၁၉:၆) ဘၣ်ဆၣ်​ မ့ၢ်​လၢ​ပ​တၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲ​သ့​အဃိ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​လၢ အဂၤ​တနီၤ​န့ၣ်​ ပ​က​ဘၣ်​ ဆီတလဲ​အီၤ​လီၤ. အဃိ ဒ်သိး​ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ် လၢ​အဂ့ၤ​ကတၢၢ်​က​သ့​အဂီၢ် ပ​က​ဘၣ်​မၤ​ဒ်လဲၣ်.

၇. ပ​ကြၢး​ဃ့​ထုကဖၣ်​ လၢ​တၢ်မနုၤ​အဂီၢ်​လဲၣ်​ ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်.

ဃ့​ဘါ​ထုကဖၣ်​လၢ န​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့​အဂီၢ်​တက့ၢ်. ယဟိဝၤ​ယွၤ အသး​စီဆှံ ထိၣ်ဟူး​ထိၣ်ဂဲၤ​ထီၣ်​ စီၤ​ယၤကိာ်​လၢ က​ကွဲးဝဲ​လၢ “သု​ဝဲ​သ့ၣ်​တဂၤဂၤ​န့ၣ်, န့ၢ်​တၢ်ကူၣ်သ့​ကူၣ်ဘၣ်​ အလီၢ်​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး, မ်​အ​ဃ့​လၢ​ယွၤ, လၢ​အ​ဟ့ၣ်​တၢ်​ညီ လၢ​ပှၤ​ခဲလၢာ်” တက့ၢ်. (ယၤကိာ် ၁:၅) ပ​မ့ၢ်​ဆိကမိၣ်​ကွၢ်ထံ​ထံ​န့ၣ်​ ပဝဲ​ကိးဂၤ​ဒဲး​ပ “န့ၢ်​တၢ်ကူၣ်သ့​ကူၣ်ဘၣ်​ အလီၢ်” အိၣ်​လီၤ. အဃိ ဖဲ​န​ဘၣ်​ဆၢတဲာ်​တၢ်​အခါ​မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီး​ဖဲ​န​ဆိကမိၣ်​လၢ န​ဘၣ်​ဆီတလဲ န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အခါ​မ့ၢ်ဂ့ၤ ဃ့​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤစၢၤ​တက့ၢ်. န​မ့ၢ်​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​န့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​မၤစၢၤ​နၤ​ဒ်သိး န​ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ တၢ်ကူၣ်သ့​အ​ပူၤ က​သ့​အဂီၢ်​လီၤ.

၈. တချုး​လၢ ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ်​ဒံး​ဘၣ်​အခါ ပ​က​ဘၣ်​ ဃု​သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​ဒ်လဲၣ်.

ဃု​သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​တက့ၢ်. ဃု​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ လၢ​လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ, ဖး​လံာ်လဲၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်​ကရၢကရိ ထုးထီၣ်​ဝဲ​တဖၣ်​ ဒီး​တဲသကိး​တၢ်​ဒီး ပှၤလၢ​အ​က​ဟ့ၣ်​နၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​လၢ အဂ့ၤ​တက့ၢ်. (ကတိၤဒိ ၂၀:၁၈) တချုး​န​ဆၢတဲာ်​လီၤ​န​သး လၢ​န​က​ဆီတလဲ​တၢ်မၤ, သုးလီၢ်​သုးကျဲ မ့တမ့ၢ် တချုး​လၢ န​ဃုထၢ တၢ်​ကူၣ်ဘၣ်​ကူၣ်သ့ လၢ​အ​က​မၤစၢၤ​နၤ လၢ​န​က​ဆဲး​မၤ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်မၤ​အခါ န​က​ဘၣ်​ဃု​သ့ၣ်ညါ​တၢ် လၢ​ကျဲဒ်အံၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​ဒိၣ်မး​လီၤ.

၉. ပ​မ့ၢ်​သံကွၢ်လီၤ​ပ​သး တီတီ​လိၤလိၤ​န့ၣ်​ ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​အဘျုး​ဒ်လဲၣ်.

သံကွၢ်လီၤ​န​သး ဘၣ်ဃး​ဒီး ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ န​ဆၢတဲာ်​လီၤ​န​သး​ဒ်​န့ၣ်​လဲၣ်. ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​လၢ​ပ​မၤ​အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ပ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​အိၣ်​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​ လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂီၢ်​လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၆:၂) ယဟိဝၤ​ယွၤ အဲၣ်ဒိး​လၢ ပ​က​မၤတၢ် တီတီ​လိၤလိၤ လၢ​တၢ်​ကိးမံၤဒဲး​အ​ပူၤ​လီၤ. အဃိ ဖဲ​ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ်​အခါ ပ​ဘၣ်​သံကွၢ်လီၤ​ပ​သး တီတီ​လိၤလိၤ ဒီး​မၤတၢ်​တီတီ​လိၤလိၤ လၢ​ပှၤဂၤ​အ​ဖီခိၣ်​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​တ​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်​န့ၣ်​ တ​ညီ​လၢ ပ​က​မၤထွဲ​ဒ် ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ် အိၣ်ဝဲ​အသိး​လၢၤဘၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​သးစၢ်​တဂၤ ပာ်လီၤ​အသး​လၢ က​မၤ​ပှၤလဲၤလၢညါ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ လၢခံ​န့ၣ်​ တ​ညီ​လၢ အ​က​မၤပှဲၤ​အ​နၣ်ရံၣ်​လၢၤဘၣ်​ ဒီး​ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ အဝဲ​တအိၣ်​ဒီး​တၢ်သးခု လၢ​တၢ်​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ တၢ်မၤ​အ​ပူၤ​လၢၤဘၣ်. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ အဝဲ​က​ဆိကမိၣ်​လီၤအသး​လၢ အ​မၤ​ပှၤလဲၤလၢညါ ခီဖျိ​လၢ​အ​အဲၣ်ဒိး​မၤ တၢ်ဘၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အသး​အဃိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ နီၢ်ကီၢ်​န့ၣ်​ က​မ့ၢ်​လၢ အဝဲ​မၤ​ပှၤလဲၤလၢညါ ခီဖျိ​လၢ အ​အဲၣ်ဒိး​မၤမုာ် အ​မိၢ်ပၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤ​တဂၤဂၤ​အသး​အဃိ​လီၤ.

၁၀. တၢ်မနုၤ​က​မၤစၢၤ​ပှၤ ဒ်သိး​ပ​က​ဆီတလဲ​ပ​သး​အဂီၢ်​လဲၣ်.

၁၀ ဆိကမိၣ်​ကွၢ် ဘၣ်ဃး​ဒီး ပှၤ​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​ဖိ​တဂၤ လၢ​အ​ပာ်လီၤ​အသး လၢ​က​ဖၠး​မီာ်​ထူ​န့ၣ်​တက့ၢ်. ဖဲ​အ​ခီၣ်ထံး တနွံ​ခံ​နွံ​န့ၣ်​ အဝဲ​မၤဝဲ​န့ၢ်​ဘၣ်ဆၣ်​ လၢခံ​အဝဲ အီ​က​ဒိး​မီာ်​ထူ အသီ​တဘျီ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မ့ၢ်​လၢ​အဝဲ အဲၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​အဲၣ်ဒိး​မၤ ယွၤ​အ​တၢ်​ဘၣ်သး​အဃိ လၢခံကတၢၢ်​န့ၣ်​ အဝဲ​ဖၠး​မီာ်​ထူ န့ၢ်ဝဲ​လီၤ.—ကလီးစဲ ၁:၁၀; ၃:၂၃.

၁၁. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ န​က​ဘၣ်​ပာ်လီၤ​ဖီတၢၣ်​ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​လဲၣ်.

၁၁ ပာ်လီၤ ဖီတၢၣ်​ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​တက့ၢ်. န​မ့ၢ်​ပာ်လီၤ​ဖီတၢၣ်​ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​န့ၣ်​ ကညီ​လၢ န​က​လဲၤ​တုၤလၢ န​ဖီတၢၣ်​အဂီၢ်​လီၤ. အဒိ န​က​ပာ်လီၤ​န​သး​လၢ န​က​ဖး​အါထီၣ်​ လံာ်စီဆှံ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ န​မ့ၢ်​တ​ပာ်လီၤ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​ဘၣ်​န့ၣ်​ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ န​တ​မၤ​ဒ် န​ဆၢတဲာ်​လီၤ​န​သး​အသိး​ဘၣ်. * အဂၤ​တမံၤ​န့ၣ်​ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​တဖၣ်​ က​ပာ်လီၤ​အသး​လၢ က​လဲၤ​ဟး​အိၣ်သကိး ဒီး​ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​အါထီၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​မုၣ်​ခွါ​တဖၣ်​ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တ​မၤဝဲ​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်. ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲ​ဒ်​အ​ဆၢတဲာ်​ဝဲ​အသိး က​န့ၢ်​အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်​သံကွၢ်လီၤ​အသး ဒ်အံၤ​သ့​လီၤ. “မ့ၢ်​ပ​မၤနီၣ်​ဃာ် ပ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​မုၣ်​ခွါ​လၢ အ​က​လိၣ်ဘၣ်​ ပ​တၢ်​ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​တဖၣ်​ အ​မံၤ​ဧါ. မ့ၢ်​ပ​ပာ်လီၤ တၢ်​ဆၢကတီၢ် လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး လၢ​ပ​က​လဲၤ​အိၣ်သကိး အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ်​ဧါ.”

၁၂. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ပ​က​ဘၣ်​မၤ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်​ ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်.

၁၂ အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်​ လၢ​အကြၢး​အဘၣ်. ပဝဲ​ကိးဂၤ​ဒဲး​န့ၣ်​ ပ​တအိၣ်​ဒီး တၢ်​ဆၢကတီၢ် ဒီး​တၢ်ဂံၢ်​တၢ်ဘါ​လၢ ပ​က​မၤ တၢ်​လၢ​ပ​အဲၣ်ဒိး​မၤ​အီၤ ကိးမံၤဒဲး​အဂီၢ်​ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ အိၣ်ဒီး​တၢ်ထံၣ်​လၢ​အကြၢး​အဘၣ်​ ဒီး​တၢ်​သ့​ဆိကမိၣ်​ထံ​တၢ်​တက့ၢ်. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ န​က​ဘၣ်​ဆီတလဲ န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​လၢ န​မၤ​ပိာ်ထွဲ​အီၤ တ​သ့​ဘၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ် ၃:၆) ဆိကမိၣ်​ထံ​က့ၤ န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​ဝံၤ န​မ့ၢ်​ကြၢး​ဆီတလဲ န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​န့ၣ်​ ဆီတလဲ​အီၤ ဒီး​မၤထွဲ​ဒ် တၢ်​လၢ​န​ဆၢတဲာ်​အီၤ​အသိး​တက့ၢ်. ဆိကမိၣ်​ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်​ယဲၢ်​ခါ လၢ​က​မၤစၢၤ​နၤ ဒ်သိး​န​မၤထွဲ န​တၢ်​ဆၢတဲာ် က​န့ၢ်​အဂီၢ်​န့ၣ်​တက့ၢ်.

တၢ်​လၢ​က​မၤစၢၤ​နၤ ဒ်သိး​န​မၤထွဲ​ဒ် န​တၢ်​ဆၢတဲာ် က​န့ၢ်​အဂီၢ်

၁၃. ဒ်သိး​န​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်ဂံၢ်​တၢ်ဘါ​လၢ န​က​မၤထွဲ​ဒ် န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး​အဂီၢ် န​က​ဘၣ်​မၤ​ဒ်လဲၣ်.

၁၃ ဃ့​ဘါ​ထုကဖၣ်​တၢ် ဒ်သိး​န​မၤထွဲ​ဒ် န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး က​န့ၢ်​အဂီၢ်​တက့ၢ်. ဒ်သိး​န​မၤ​ဒ် န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး က​သ့​အဂီၢ် ကစၢ်​ယွၤ​ဟ့ၣ်​နၤ တၢ်ဂံၢ်​တၢ်ဘါ​လၢ​န “က​မၤတၢ်” အဂီၢ်​သ့​လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃) အဃိ ဃ့​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒ်သိး​အသး​စီဆှံ က​ဟ့ၣ်​နၤ တၢ်ဂံၢ်​တၢ်ဘါ လၢ​န​လိၣ်ဘၣ်​အီၤ​န့ၣ်​တက့ၢ်. န​မ့ၢ်​တူၢ်ဘၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ တ​စံးဆၢ န​တၢ်​ထုကဖၣ်​ဒံး​ဘၣ်​န့ၣ်​ ဆဲး​ဃ့​ထုကဖၣ်​တက့ၢ်. မၤ​ဒ်​ယ့ၣ်ၡူး​တဲဝဲ​အသိး​တက့ၢ်. ယ့ၣ်ၡူး​တဲဝဲ​လၢ “ဃ့​တက့ၢ်, ဒီး​တၢ် [သးစီဆှံ] က​ဟ့ၣ်​သု​လီၤ.”—လူၤကၣ်​ ၁၁:၉, ၁၃.

၁၄. ဒ်သိး​န​မၤထွဲ​ဒ် န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အသိး က​သ့​အဂီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဖဲ ကတိၤဒိ ၂၁:၅ အ​ပူၤ က​မၤစၢၤ​နၤ​ဒ်လဲၣ်.

၁၄ ရဲၣ်​လီၤ​ကျဲၤလီၤ တၢ်​တက့ၢ်. (ဖး ကတိၤဒိ ၂၁:၅ တက့ၢ်.) တၢ်မၤ​လၢ န​စးထီၣ်​ မၤ​အီၤ​တမံၤမံၤ​န့ၣ်​ ဒ်သိး​န​မၤ​အီၤ တုၤ​အ​ဝံၤ​က​သ့​အဂီၢ် န​က​ဘၣ်​ ရဲၣ်​လီၤ​ကျဲၤလီၤ​ပာ်စၢၤ​တၢ်​လီၤ. ဒီး​န​က​ဘၣ်​မၤ​ဒ် န​ရဲၣ်​လီၤ​ကျဲၤလီၤ​ပာ်​အီၤ အသိး​လီၤ. ဒ်​န့ၣ်​အသိး ဖဲ​န​ဆၢတဲာ်​လီၤ​န​သး လၢ​န​က​မၤတၢ်​တမံၤမံၤ​ဝံၤ​အခါ ဒ်သိး​န​မၤ​အီၤ က​န့ၢ်​အဂီၢ် ကွဲးလီၤ​ဃာ် တၢ်​ကိးမံၤဒဲး​လၢ န​က​ဘၣ်​မၤ​အီၤ​တဖၣ်​တက့ၢ်. ဖဲ​န​က​မၤ​တၢ်မၤ​လၢ အကီ​တမံၤမံၤ​အခါ န​မ့ၢ်​နီၤဖး​လီၤ တၢ်​လၢ​န​က​ဘၣ်​မၤ​အီၤ​တဖၣ်​ ဒီး​န​မၤ​အီၤ​တခါ​ဘၣ်​တခါ မ့ၢ်ဝံၤ​န့ၣ်​ န​က​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ န​မၤတၢ် ကဲထီၣ်​လိၣ်ထီၣ်​ ထဲလဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. စီၤ​ပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ ခရံာ်ဖိ​လၢ ဝ့ၢ်​ကရံၣ်သူး​တဖၣ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ တဘၣ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး ထၢဖှိၣ်​စ့​မၤဘူၣ်​ဖဲ အဝဲ​လဲၤ​တုၤလၢ အဝဲသ့ၣ်​အ​အိၣ်​အခါ​ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အလီၢ် အဝဲ​ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤခရံာ်ဖိ​တဖၣ်​အံၤ​လၢ အ​က​ပာ်ဃာ် တၢ်​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​ က​ဟ့ၣ်​မၤဘူၣ်ဝဲ​တဖၣ်​ဖဲ “နွံ​နံၤ​အကျါ, မုၢ်​ခီၣ်ထံး​အနံၤ” ကိးနွံဒဲး​လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၂) ဖဲ​ပ​ဆၢတဲာ်​လီၤ​ပ​သး​လၢ ပ​က​မၤ​တၢ်မၤ လၢ​အကီ​အခဲ​တမံၤမံၤ​အခါ ပ​မ့ၢ်​နီၤဖး​ဆံး​လီၤ​အီၤ​န့ၣ်​ ပ​တ​လိၣ်​ဘၣ်ယိၣ်​လၢ ပ​မၤထွဲ​ဒ် ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး တန့ၢ်ဘၣ်​န့ၣ်​ဘၣ်.

၁၅. န​မ့ၢ်​ကွဲးနီၣ်​ဃာ် တၢ်​လၢ​န​က​မၤ​အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ က​ကဲဘျုး​ဒ်လဲၣ်.

၁၅ န​မ့ၢ်​ကွဲးလီၤ​ဃာ် တၢ်​လၢ​န​က​မၤ​အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကညီ​လၢ န​က​မၤထွဲ​အီၤ အဂီၢ်​လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၄:၄၀) အဒိ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​ကရူၢ် က​ဃုထၢ​ဝဲ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​တဂၤ​လၢ က​ကွဲးလီၤ​ဝဲ တၢ်လၢ​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​တဖၣ်​ ဆၢတဲာ်​ဝဲ​တဖၣ်, မတၤ​က​ဘၣ်​မၤဝဲ​မူဒါ​လဲၣ်​ ဒီး​က​ဘၣ်​မၤဝံၤဝဲ ဆံးယံာ်​လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ. တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​တဖၣ်​ မ့ၢ်​ကွဲးနီၣ်​ဃာ်​ဝဲ ဒ်အံၤ​န့ၣ်​ ကညီ​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​ က​မၤထွဲ​ဝဲ​ဒ် အ​တၢ်​ဆၢတဲာ် အိၣ်ဝဲ​အသိး​လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၉:၂၆) လၢ​န​တၢ်အိၣ်မူ ကိးနံၤဒဲး​အ​ပူၤ​စ့ၢ်ကီး န​မၤထွဲ​ဒ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​အံၤ​အသိး​သ့​လီၤ. အဒိ ကွဲးနီၣ်​ဃာ် တၢ်​လၢ​န​က​ဘၣ်​မၤ​အီၤ လၢ​တနံၤ​ဘၣ်​တနံၤ​အတီၢ်ပူၤ ဒီး​တၢ်​လၢ​န​က​မၤ​အီၤ​လၢ အဆိ​ကတၢၢ်​န့ၣ်​ ကွဲးလီၤ​အီၤ​လၢ တၢ်​ဖီခိၣ်​ကတၢၢ်​တက့ၢ်. န​မ့ၢ်​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​န့ၣ်​ ကညီ​လၢ န​က​မၤ တၢ်​လၢ​န​စးထီၣ်​မၤ​အီၤ​တဖၣ်​ တုၤလၢ​အ​ဝံၤတစု​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​တကးဒံးဘၣ်​ န​မၤတၢ် က​ကဲထီၣ်​လိၣ်ထီၣ်​ အါထီၣ်​လီၤ.

၁၆. ဒ်သိး န​မၤထွဲ​ဒ် န​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး က​န့ၢ်​အဂီၢ် န​က​ဘၣ်​မၤ​ဒ်လဲၣ်​ ဒီး ရိမ့ၤ ၁၂:၁၁ ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​ပှၤ ဒ်လဲၣ်.

၁၆ ဂုာ်ကျဲးစၢး ထဲးဂံၢ်​ထဲးဘါ. ဒ်သိး​န​က​မၤတၢ်​လၢ န​ရဲၣ်​လီၤ​ကျဲၤလီၤ​အီၤ ဒီး​န​မၤ​အီၤ​က​ဝံၤ​အဂီၢ် န​က​ဘၣ်​ ထဲးဂံၢ်​ထဲးဘါ​လီၤ. (ဖး ရိမ့ၤ ၁၂:၁၁ တက့ၢ်.) စီၤ​ပီလူး တဲဘၣ်​စီၤ​တံၤမသ့း​လၢ အ​က​ဘၣ်​ “ကျဲးစၢး” “ထီဘိ” ဒ်သိး​အ​က​ကဲထီၣ်​ ပှၤ​သိၣ်လိ​တၢ် လၢ​အဂ့ၤ​န့ၢ်​အလီၢ်​အဂီၢ်​လီၤ. ဘၣ်ဃး​ဒီး နီၢ်သး​အ​ဖီတၢၣ်​ လၢ​အဂၤ​တဖၣ်​စ့ၢ်ကီး ပ​မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​အံၤ​သ့​လီၤ.—၁ တံၤမသ့း ၄:၁၃, ၁၆, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.

၁၇. ဒ်သိး ပ​မၤထွဲ​ဒ် ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး က​န့ၢ်​အဂီၢ် အ့းဖ့းစူး ၅:၁၅, ၁၆ မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်.

၁၇ ရဲၣ်​လီၤ​ကျဲၤလီၤ န​တၢ်​ဆၢကတီၢ် လၢ​တၢ်ကူၣ်သ့​အ​ပူၤ​တက့ၢ်. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၁၅, ၁၆ တက့ၢ်) ပာ်လီၤ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လၢ န​က​မၤတၢ်​လၢ န​ဆၢတဲာ်​အီၤ​တဖၣ်​ ဒီး​တဘၣ်​သုး တၢ်​ဆၢကတီၢ်​တဂ့ၤ. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လၢ အဂ့ၤ​ကတၢၢ်​လၢ​နဂီၢ်​န့ၣ်​ တအိၣ်​နီတဘျီ​ဘၣ်. အဃိ တဘၣ်​အိၣ်ခိး တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လၢ အဂ့ၤ​ကတၢၢ် လၢ​န​က​မၤ န​မူဒါ​အဂီၢ်​တဂ့ၤ. (စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ် ၁၁:၄) ဒ်သိး​န​မၤတၢ်​လၢ အရ့ဒိၣ်​တဖၣ်​ က​န့ၢ်​အဂီၢ် န​က​ဘၣ်​ပ​လီၢ်​န​သး ဒ်သိး​န​တ​သူ​လၢာ်ဂီၤ​ဘၣ်​ န​တၢ်​ဆၢကတီၢ် ဒီး​တၢ်ဂံၢ်​တၢ်ဘါ​လၢ တၢ်​လၢ​အ​ရ့​တ​ဒိၣ်​အါအါ​ဘၣ်​တဖၣ်​ အဂီၢ်​တဂ့ၤ​န့ၣ်​လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၁:၁၀) မ့ၢ်​သ့​န့ၣ်​ ဃုထၢ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လၢ ပှၤ​တ​မၤတံာ်တာ်​နၤ​အါအါ​ဘၣ်​ အဆၢ​ကတီၢ်​တက့ၢ်. ဒုး​သ့ၣ်ညါ ပှၤဂၤ​လၢ န​က​ဘၣ်​သးစၢၢ်ဆၢ​တၢ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. ပံးဃာ်​န​လီတဲစိ ဒီး​ကွၢ်က့ၤ​န အံမ့(လ်) မ့တမ့ၢ် စိၣ်ၡဲၣ်​ မံဒံယါ လၢခံ​တက့ၢ်. *

၁၈-၁၉. ဒ်သိး​န​မၤတၢ်​လၢ န​ဆၢတဲာ်​အီၤ​တဖၣ်​ တုၤလၢ​အ​ဝံၤ က​န့ၢ်​အဂီၢ် တၢ်မနုၤ​က​မၤစၢၤ​နၤ​လဲၣ်.

၁၈ သးစၢၢ်ဆၢ တၢ်​အဘျုး​လၢ န​က​န့ၢ်ဘၣ်. တၢ်​အဘျုး​လၢ န​က​န့ၢ်ဘၣ်​ မ့တမ့ၢ် တၢ်​လၢ​အ​ကဲထီၣ်​လိၣ်ထီၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ လီၤဂာ်​ဒ် တၢ်လီၢ်​လၢ န​အဲၣ်ဒိး​လဲၤ​တုၤ တတီၤ​လီၤ. န​မ့ၢ်​အဲၣ်ဒိး​လဲၤ​တုၤလၢ တၢ်လီၢ်​တတီၤ​န့ၣ်​ သပှၢ်​ကတၢၢ်​န့ၣ်​ ကျဲ​မ့ၢ်​ပံး ဒီး​န​မ့ၢ်​ဘၣ်​လဲၤ​လၢ ကျဲ​အဂၤ​တဘိ​သနာ်က့ န​က​ဆဲး​လဲၤတၢ်​လီၤ. ဒ်​န့ၣ်​အသိး ဖဲ​ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ်​ဝံၤ​အခါ ပ​မ့ၢ်​သးစၢၢ်ဆၢ တၢ်​အဘျုး​လၢ ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​အီၤ​န့ၣ်​ တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ မ့ၢ်​အိၣ်​ဒၣ်လဲာ် ပ​တ​ဟ့ၣ်အၡူ​ဘၣ်.—ကလၤတံ ၆:၉.

၁၉ ပ​က​ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ​အဘၣ်​ ဒီး​မၤထွဲ​ဒ် ပ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး​န့ၣ်​ ကကီ​ဝဲ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဒ်သိး​ပ​မၤတၢ်​လၢ ပ​ဆၢတဲာ်​အီၤ​တဖၣ်​ တုၤလၢ​အ​ဝံၤ က​န့ၢ်​အဂီၢ် ယဟိဝၤ​ယွၤ က​မၤစၢၤ​ပှၤ, က​ဟ့ၣ်​ပှၤ တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီး​တၢ်ဂံၢ်​တၢ်ဘါ လၢ​ပ​လိၣ်ဘၣ်​အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

တၢ်သးဝံၣ် ၆၅ လဲၤ​ဆူညါ

^ လံာ်အဆၢ. 5 မ့ၢ်​န​တူၢ်ဘၣ်​လၢ န​တၢ်​ဆၢတဲာ် ကမၣ်​တဘျီဘျီ​ဧါ. မ့တမ့ၢ် တဘျီတခီၣ်​န့ၣ်​ ကီ​လၢ​န​က​ဆၢတဲာ်​တၢ်​အဂီၢ်​ဧါ ဒီး​ကီ​လၢ​န​က​မၤ​ပိာ်ထွဲ ဒ်​န​ဆၢတဲာ်​ပာ်စၢၤ​တၢ် အသိး​ဧါ. တၢ်​မၤလိ​တခါ​အံၤ က​မၤစၢၤ​နၤ​ဒ်သိး န​လဲၤခီဖျိ တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​တဖၣ်​အံၤ က​န့ၢ်​အဂီၢ် ဒီး​န​မၤတၢ်​လၢ န​ဆၢတဲာ်​ပာ်စၢၤ​အီၤ​တဖၣ်​ တုၤလၢ​အ​ဝံၤ က​န့ၢ်​အဂီၢ်​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 11 န​မ့ၢ်​အဲၣ်ဒိး ပာ်လီၤ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လၢ န​က​ဖး​လံာ်စီဆှံ​အဂီၢ်​န့ၣ်​ န​သူ “Schedule for Bible Reading” လၢ​အ​အိၣ်​လၢ jw.org® အ​ပူၤ​သ့​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 17 ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​သူ​တၢ်​ဆၢကတီၢ် လၢ​တၢ်ကူၣ်သ့​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ န​မ့ၢ်​အဲၣ်ဒိး​သ့ၣ်ညါ​အါထီၣ်​တၢ်ဂ့ၢ်​န့ၣ်​ ကွၢ်​လၢ “20 Ways to Create More Time” in the April 2010 issue of Awake! တက့ၢ်.