တၢ်မၤလိ ၂
စံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ
“ယကစံးထီၣ်ပတြၢၤနၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၂:၂၂.
တၢ်သးဝံၣ် ၅၉ စံးထီၣ်ပတြၢၤယဟိဝၤယွၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. စီၤဒၤဝံး အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်အံၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤလၢ ကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
စီၤပၤဒၤဝံးကွဲးဝဲလၢ “ယွၤတဂၤန့ၣ်ဒိၣ်ဝဲ, ဒီးဂ့ၤလၢ ပှၤစံးထီၣ်ပတြၢၤအီၤ အါအါကလဲာ်လီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၃) အဝဲအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအတၢ်အဲၣ်အံၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤလၢ ကစံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤလၢ “တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အသးကံၢ်ပူၤ” လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၂:၂၂; ၄၀:၅) နကအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးတူၢ်လိာ်စီၤဒၤဝံး အတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “နဲဒၣ်ယွၤအံၣ်စရ့လးအကစၢ်, ပပၢ်ဧၢ, မ်နဘၣ်တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤနၤ အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်တက့ၢ်.”—၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂၉:၁၀-၁၃.
၂. (က) ပစံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပှၤတနီၤ ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ် ဒီးပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ လၢပစိၤခဲအံၤ ကျဲတဘိလၢ ပစံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤသ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ဖဲပလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါမး အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲတခါလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး စံးဆၢတၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ် ပျံၤတၢ်အဃိ ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢတဘူၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ် အတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ အကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ကသ့အဂီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်မနုၤတဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. တချုးလၢ ပတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလဲၣ်
၃-၅. (က) ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလဲၣ်. (ခ) မ့ၢ်ပကဘၣ်ဟ့ၣ် တၢ်စံးဆၢ ဒ်သိးလိာ်အသး ကိးဂၤဒဲးဧါ, တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
၃ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ ပဝဲခဲလၢာ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီ ဒ်သိးကစံးထီၣ်ပတြၢၤအီၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၁၀၈) တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “တၢ်လုၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ” တခါ ဒီးပှၤဂၤ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်န့ၢ်လၢပဂီၢ် တသ့နီတဂၤဘၣ်. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၅ တက့ၢ်.) မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ဃ့ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ်လၢ ပကဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်စံးဆၢ တကလုာ်ဃီဧါ. အဝဲတဃ့ပှၤ ဒ်န့ၣ်ဘၣ်.
၄ ယဟိဝၤယွၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒီးပတၢ်အိၣ်သးတဖၣ် လီၤဆီလိာ်သး ဒီးအဝဲ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်လၢပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အီၤတဖၣ် ဒိၣ်မးလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တူၢ်လိာ်ဝဲတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတနီၤန့ၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲသိ မ့တမ့ၢ် မဲာ်တဲးလဲးလီၤ. ဒီးမ့မ့ၢ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဖှီၣ်အယာ်န့ၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲ “ထိၣ်လွံၢ်ခံဘ့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ကးက့ၣ်ဖိခံဘ့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ” လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတနီၤ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲ ထိၣ်ခံဘ့ၣ်တန့ၢ်ဘၣ်အဃိ မ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲ “ကိၣ်ကမူၣ် တအ့ဖးဆံဆဲၣ်ပူတပူ” လၢအဂ့ၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တူၢ်လိာ်ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၅:၇, ၁၁) ကိၣ်ကမူၣ်န့ၣ် အပှ့ၤဘၣ်ဒိၣ်မး သနာ်က့ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲ “ကိၣ်ကမူၣ်” လၢအဂ့ၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲဒိၣ်မး ဒီးထံၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်တၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်ဒံးလီၤ.
၅ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ် ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. ဖဲပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအခါ အဝဲတဃ့ပှၤလၢ ပဝဲခဲလၢာ် ပကဘၣ်သ့ကတိၤတၢ်ဒ် စီၤအပီးလိၤအသိး မ့တမ့ၢ် ပတၢ်ကတိၤတဖၣ် ကဘၣ်ထုးန့ၢ်ပှၤသး ဒ်စီၤပီလူးအသိးဘၣ်. (မၤတၢ် ၁၈:၂၄; ၂၆:၂၈) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ တသ့ဖဲအသ့ ပကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ အဂ့ၤကတၢၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ပကဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပမၤသ့န့ၣ်ဘၣ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ မုၣ်ကမဲတဂၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤဝဲ တိၢ်အကးခံဘ့ၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အဝဲဟ့ၣ်ကစၢ်ယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤဒိၣ်မးလီၤ.—လူၤကၣ် ၂၁:၁-၄.
ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢန့ၣ် ကဲဘျုးလၢ ပနီၢ်ကစၢ်ဒီး ပှၤဂၤအဂီၢ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၆-၇) *
၆. (က) ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲပနၢ်ဟူဘၣ် ပှၤဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအခါ ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) နပာ်ဖျါထီၣ် နတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် လၢပှၤလၢအဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ လၢအကဲထီၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢနဂီၢ် သ့ဒ်လဲၣ်.
၆ ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ ခီဖျိလၢ ပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလီၤ. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅ တက့ၢ်.) ပဝဲခဲလၢာ် ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်စံးဆၢခဲလၢာ်လၢ ပနၢ်ဟူဘၣ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဖဲပနၢ်ဟူဘၣ် ဖိသၣ်ဆံးတဂၤ ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢယိယိဖိ လၢအသးဒီဖျၢၣ်အခါ ပကနၣ်အီၤ မုာ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲပနၢ်ဟူဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤဂၤ ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲတဖၣ်အခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအမဲာ်ဆှးသ့ မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အစးထီၣ်မၤလိပကျိာ်သီသီ ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ “တၢ်သးဒူ” အပူၤအဃိ ပစံးပတြၢၤဘၣ်အီၤဒိၣ်မးလီၤ. (၁ သ့းစၤလနံ ၂:၂, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဝံၤအခါ ပကတိၤစံးဘျုးအဝဲသ့ၣ် ခီဖျိလၢ အဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ အကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအဃိ သ့ဝဲလီၤ. ဒီးကျဲအဂၤတဘိ လၢပပာ်ဖျါထီၣ် လၢပစံးဘျုးအဝဲသ့ၣ်သ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ လၢပနီၢ်ကစၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ ပကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဘၣ်, ပှၤဂၤစ့ၢ်ကီး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလီၤ.—ရိမ့ၤ ၁:၁၁, ၁၂.
၇. ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး ဒ်လဲၣ်.
၇ ဖဲပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအခါ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇) လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ပာ်လီၤပသးလၢ ပကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢန့ၣ် ကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကကတဲာ်ကတီၤပသး လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ် ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ပမ့ၢ်ကတဲာ်ကတီၤပသးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် ပကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါလီၤ. ပမ့ၢ်နၢ်ပၢ်အီၤ ဒံးအါထီၣ်န့ၣ် ပအိၣ်မူထွဲမၤထွဲအီၤကသ့ ဒံးအါထီၣ်လီၤ. ဒီးပမ့ၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်စံးဆၢန့ၣ် ပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ကမုာ်ဒိၣ်ထီၣ်လီၤ. ဒီးအဂၤတမံၤန့ၣ် ဒ်သိးပကဟ့ၣ် တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပဘၣ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါအဃိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဝံၤဖးယံာ်လံ သနာ်က့ ပနီၣ်ဘၣ်တၢ်လၢ ပစံးဆၢအီၤတဖၣ်ဒံးလီၤ.
၈-၉. (က) ဒ် မၤလကံ ၃:၁၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲပဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢအခါ နဆိကမိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤတဖၣ်ဒံးလဲၣ်.
၈ ဖဲပတဲတၢ်ဘၣ်ဃး ပတၢ်နာ်အဂ့ၢ်အခါ မ့ၢ်ပမၤ သးခု ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒိကနၣ်ပတၢ်စံးဆၢ ဒီးအဝဲပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ပတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဟ့ၣ် တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. (ဖး မၤလကံ ၃:၁၆ တက့ၢ်.) ဖဲပဂုာ်ကျဲးစၢး မၤသးခုကစၢ်ယွၤအသးအခါ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်ပှၤ ခီဖျိလၢ အဆိၣ်ဂ့ၤပှၤလီၤ.—မၤလကံ ၃:၁၀.
၉ အဃိပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အဂ့ၤအါမး လၢဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ကယူာ်ထီၣ်အစုအဂီၢ် ပျံၤတၢ်ဒံးလီၤ. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တလိၣ်နသးဟးဂီၤဘၣ်. ပကတဲသကိး လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ, တၢ်အဒိ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤ လၢအမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်အါထီၣ် တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအဂီၢ်လီၤ.
နမၤနၢၤကွံာ် တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ကသ့ဒ်လဲၣ်
၁၀. (က) ပဝဲအါဂၤန့ၣ် ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဒ်သိးပကဟ့ၣ် တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပမ့ၢ်ပျံၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါမနုၤလဲၣ်.
၁၀ ထဲဒၣ်နဆိမိၣ်ထီၣ်လၢ နကယူာ်ထီၣ်နစု လၢနကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် မ့ၢ်နသးကနိးဧါ. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲနၤတဂၤဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ပဝဲအါတက့ၢ်န့ၣ် ဖဲပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအခါ ပပျံၤတၢ်လီၤ. ဒ်သိးနမၤနၢၤကွံာ် နတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတဖၣ် ကသ့အဂီၢ် နကဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ နပျံၤတၢ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၈:၆; ဖံလံးပံၤ ၂:၃) ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ နကစံးထီၣ်ပတြၢၤအီၤ ဒီးနကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ နဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၁) အဝဲအဲၣ်နၤ ဒီးကဟ့ၣ်နၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢနလိၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
နဘၣ်ယိၣ်လၢ နကသးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် တၢ်လၢနအဲၣ်ဒိးတဲအီၤ မ့တမ့ၢ် နကတဲကမၣ်ဘၣ်တၢ်ဧါ. နဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ နတၢ်စံးဆၢ တမုာ်ထဲသိးဒီး ပှၤဂၤအတၢ်စံးဆၢန့ၣ်ဧါ. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအကမၣ်ဘၣ်. နတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နမ့ၢ်ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးနထံၣ်လၢ ပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤလီၤ. (၁၁. လံာ်စီဆှံ အတၢ်ကတိၤမနုၤတဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၁၁ ဆိကမိၣ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤတက့ၢ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပဝဲခဲလၢာ်ပမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ် ခီဖျိပတၢ်ကတိၤ တကးဒံးဘၣ် ပတဲအီၤလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယၤကိာ် ၃:၂) ဒ်ယဟိဝၤယွၤ တမုၢ်လၢ် တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤလၢ ပအိၣ်အသိး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တမုၢ်လၢ်တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤ လၢပအိၣ်ဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၂-၁၄) အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ နီၢ်သးတကပၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ပှၤလီၤ. (မၢ်ကူး ၁၀:၂၉, ၃၀; ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၅) အဝဲသ့ၣ်နၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ တဘျီတခီၣ် ပတၢ်စံးဆၢန့ၣ် အတဟဲထီၣ်ဒ်သိးဒီး ပအဲၣ်ဒိးတဲအီၤန့ၣ်ဘၣ်.
၁၂-၁၃. ဘၣ်ဃးဒီး စီၤနဃ့မယၤ ဒီးစီၤယိၤနါ အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၂ ဒ်သိးနမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သူၣ်ပျံၤသးဖုး ကန့ၢ်အဂီၢ် ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိအတဲာ်တနီၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤတက့ၢ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤနဃ့မယၤအဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. အဝဲမၤတၢ်လၢ စီၤပၤလၢ အစိဒိၣ်အကမီၤထီတဂၤ အနီပူၤလီၤ. အဝဲနၢ်ဟူဝဲလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အခိၣ်ဒူဒီး ဝ့ၢ်အပဲတြီဟးဂီၤဝဲအဃိ အဝဲသးအုးဝဲလီၤ. (နဃ့မယၤ ၁:၁-၄) ဖဲစီၤပၤသံကွၢ်အီၤလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲအသးအုးလဲၣ်အခါ အဝဲကပျံၤတၢ် ဒီးအသးကကနိးထဲလဲၣ်န့ၣ် ဆိကမိၣ်ကွၢ်တက့ၢ်. စီၤနဃ့မယၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ချ့ချ့ ဒီးစံးဆၢက့ၤစီၤပၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပၤမၤစၢၤဝဲ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် အါမးလီၤ. (နဃ့မယၤ ၂:၁-၈) ဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤယိၤနါအဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲယဟိဝၤယွၤမၢ အလဲၤတဲတၢ်ကစီၣ်လၢ ဝ့ၢ်နံၤနဝ့အခါ အဝဲပျံၤတၢ်ဒိၣ်မးအဃိ ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ကျဲလၢအဂၤတဘိလီၤ. (ယိၤနါ ၁:၁-၃) ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤအဃိ အဝဲမၤလၢပှဲၤအမူဒါ န့ၢ်ဝဲလီၤ. တၢ်လၢဝံယိၤနါ တဲဝဲတဖၣ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢ ပှၤနံၤနဝ့ဖိတဖၣ်အဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. (ယိၤနါ ၃:၅-၁၀) ပမ့ၢ်ကွၢ် စီၤနဃ့မယၤ အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တချုးလၢပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအခါ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကဃ့ဘါထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ စီၤယိၤနါ အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်ပျံၤတၢ် ထဲလဲၣ်ဂ့ၤထဲလဲၣ်ဂ့ၤ ယဟိဝၤယွၤက မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပမၤအတၢ်မၤကသ့အဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်ပကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ကကီထဲသိးဒီး တၢ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်လၢ ဝ့ၢ်နံၤနဝ့အပူၤန့ၣ်ဧါ.
၁၃ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်မနုၤတဖၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ အကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ကသ့အဂီၢ်လဲၣ်. ပကမၤလိသကိး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤလီၤ.
၁၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးကတဲာ်ကတီၤပသး လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ် ဂ့ၤဂ့ၤလဲၣ် ဒီးပကဘၣ်မၤအီၤလၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်.
၁၄ ကတဲာ်ကတီၤ နသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်တက့ၢ်. နမ့ၢ်ကတဲာ်ကတီၤဆိပာ်စၢၤနသး ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် နကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် နတသးကနိးအါအါလၢၤဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၂၁:၅) ပဝဲတဂၤဒီးတဂၤ ပပာ်လီၤဃာ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်. အဲ(လ်)ဝံၤ လၢအမ့ၢ်မုၣ်ကမဲ ဒီးအသးအိၣ်အနံၣ် ၈၀ န့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤဝဲ တၢးထီခိးတၢ် တၢ်မၤလိ ဖဲနွံစးထီၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်ကတဲာ်ကတီၤဆိပာ်စၢၤယသးန့ၣ် ယထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မုာ်ဒိၣ်တစဲးလီၤ.” ကၠဝဲ လၢအမၤနီၢ်ခိအတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤန့ၣ် ပာ်လီၤဃာ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကမၤလိ တၢးထီခိးတၢ် လၢမုၢ်ဃုနံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယမၤလိဆိပာ်စၢၤတၢ်ဂ့ၢ် တချုးဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ် တသီအဃိ ဖဲယလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ယတသးပ့ၤနီၣ်ကွံာ်ဘၣ်.” ဒီးအဲကဲၤ လၢအမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဒီးပှၤလဲၤလၢညါလၢ အတၢ်မၤအါတဂၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယကမၤလိတၢ်ဂ့ၢ်ခဲလၢာ် တဘျီဃီအလီၢ် တနွံအတီၢ်ပူၤ ယမ့ၢ်မၤလိတၢ်ဂ့ၢ် တဘျီတစဲးတဘျီတစဲးန့ၣ် ယမၤအီၤ မုာ်ဒိၣ်မးလီၤ.”
၁၅. နကတဲာ်ကတီၤနသး လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ် ဂ့ၤဂ့ၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဖဲပကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်အခါ ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. တချုးလၢ နစးထီၣ်မၤလိတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံတက့ၢ်. (လူၤကၣ် ၁၁:၁၃; ၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၄) နဃ့ဘါထုကဖၣ် မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် ဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ် စှၤကိာ်မံးနံးဒီး ဖးကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် တစဲးတမွဲးန့ၣ်တက့ၢ်. သမံသမိးကွၢ် တၢ်မၤလိအခိၣ်တီ, အခိၣ်တီဖိတဖၣ်, တၢ်အဒိတဖၣ် ဒီးတၢ်လွံၢ်နၢၣ်တဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. နမၤဒ်န့ၣ်ဝံၤ ဒီးဖဲနစးထီၣ်မၤလိ လံာ်အဆၢ တဆၢဘၣ်တဆၢအခါ တသ့ဖဲအသ့ ဖးလံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အါအါတက့ၢ်. ဒီးဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ နအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ် တၢ်စံးဆၢန့ၣ်တက့ၢ်. နမ့ၢ်ကတဲာ်ကတီၤဆိပာ်စၢၤနသး ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးအါထီၣ် ဒီးနကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ကညီထီၣ်လၢနဂီၢ်လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၉:၆.
၁၆. ပအိၣ်ဒီး အံၣ်လဲးထြီနံး အကျိၤအကျဲမနုၤတဖၣ်လဲၣ် ဒီးနသူအီၤဒ်လဲၣ်.
၁၆ မ့ၢ်သ့န့ၣ် သူအံၣ်လဲးထြီနံး အကျိၤအကျဲတဖၣ် လၢနကျိာ်တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ အတၢ်ကရၢကရိဒီး ဟ့ၣ်လီၤပှၤ အံၣ်လဲးထြီနံး အကျိၤအကျဲတဖၣ် ဒ်သိးကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ပကကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ. JW Library® app မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပဒီလိး လံာ်လဲၢ်လၢတၢ်မၤလိအဂီၢ် လၢအံၣ်လဲးထြီနံး တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်အပူၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမၤလိ, ပဖးအီၤ မ့တမ့ၢ် ပဒိကနၣ်အီၤလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး ဒီးကိးဆၢကတီၢ်ဒဲးသ့လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဘှံးလၢ မုၢ်ထူၣ်ခါ လၢတၢ်မၤလီၢ် မ့တမ့ၢ် လၢကၠိ မ့တမ့ၢ် ဖဲအလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်အဆၢကတီၢ် သူဝဲတၢ်ပီးတၢ်လီအံၤ လၢကမၤလိတၢ်အဂီၢ်လီၤ. The Watchtower Library and the Watchtower ONLINE LIBRARY™ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါအီၤတဖၣ် ကသ့ဝဲညီညီဖိအဂီၢ်လီၤ.
နကကတဲာ်ကတီၤနသး လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ် နပာ်လီၤဃာ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၄-၁၆) *
၁၇. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤ တၢ်စံးဆၢအါအါလဲၣ်. (ခ) နမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလၢ တၢ်ဂီၤမူလၢအမ့ၢ် ကဲထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ အတံၤသကိး—ကတဲာ်ကတီၤ တၢ်စံးဆၢ န့ၣ်လဲၣ်.
၁၇ မ့ၢ်သ့န့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤဆိပာ်စၢၤ တၢ်စံးဆၢ အါအါတက့ၢ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ ဖဲနယူာ်ထီၣ်နစုအခါ ပှၤတကိးထီၣ်နၤကိးဘျီဒဲးဘၣ်. ဖဲနယူာ်ထီၣ်နစုအခါ ပှၤအဂၤစ့ၢ်ကီး ကယူာ်ထီၣ်အစုအဃိ ပှၤလၢအဖီၣ်မူဒါတဂၤ ကဘၣ်ဃုထၢဝဲလၢ အကကိးထီၣ် မတၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးတၢ်ဆၢကတီၢ် သုတတလၢတဂ့ၤအဂီၢ် ပှၤဖီၣ်မူဒါတဂၤန့ၣ် ကပာ်ပနီၣ်ဃာ်ဝဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤန့ၣ် ပှၤဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ကသ့ပှဲၤဂၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲပှၤစးထီၣ်မၤလိတၢ်အခါ နမ့ၢ်ယူာ်ထီၣ်နစုဒီး ပှၤမ့ၢ်တကိးနၤဘၣ်န့ၣ် တဘၣ်သးထီၣ်တၢ် မ့တမ့ၢ် သးဟးဂီၤတဂ့ၤ. ဒီးနမ့ၢ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤ တၢ်စံးဆၢအါအါန့ၣ် နကအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အါမးလၢ နကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအဂီၢ်လီၤ. တၢ်စံးဆၢလၢ နကတဲာ်ကတီၤအီၤတဖၣ်အကျါန့ၣ် ကပၣ်ဃုာ်ဒီး နကဖးလံာ်စီဆှံအဆၢလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်သ့န့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ နနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ကတိၤ စ့ၢ်ကီးတက့ၢ်. *
၁၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိလဲၣ်.
ကတိၤဒိ ၁၀:၁၉; ၁၅:၂၃) နမ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ အိၣ်လံအနံၣ်အါမးလံန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ နကပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိလီၤ. နမ့ၢ်တဲတၢ်ဂ့ၢ်တဘျုးမံၤ လၢကယံာ်ဝဲ တဘျုးမံးနံးန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤဂၤတဖၣ် ကဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဒီးကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢဒ်သိးဒီးနၤဘၣ်. နမ့ၢ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိန့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ကအိၣ်လၢ ပှၤဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအဂီၢ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤမ့ၢ်ကိးနၤလၢ အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလိၤလိၤ လၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်သံကွၢ် ဒီးယိယိဖိန့ၣ်တက့ၢ်. တဘၣ်စံးဆၢ တၢ်ဂ့ၢ်ကိးထံၣ်ဒဲးလၢ လံာ်အဆၢပူၤန့ၣ်တဂ့ၤ. ပှၤတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ လံာ်အဆၢအပူၤ မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် နစံးဆၢအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတဖၣ်သ့ဝဲလီၤ.—ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢအမ့ၢ် “ ယဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ကသ့ဒ်လဲၣ်.”
၁၈ ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ဖုၣ်ကိာ်တက့ၢ်. တၢ်စံးဆၢလၢ အကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်စံးဆၢ ယိယိဖိဒီး ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ နကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိန့ၣ်တက့ၢ်. တဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ ယံာ်န့ၢ်ဒံး အစဲးကိာ် ၃၀ တဂ့ၤ. (၁၉. ပှၤဖီၣ်မူဒါတဂၤ မၤစၢၤနၤကသ့ဒ်လဲၣ်, ဘၣ်ဆၣ် နကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၉ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဖီၣ်မူဒါလၢ နအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ် တၢ်စံးဆၢလၢ လံာ်အဆၢ ဖဲလဲၣ်တဆၢလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးမၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကြၢးလဲၤတဲဘၣ် ပှၤဖီၣ်မူဒါ တချုးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် စးထီၣ်ဒံးဘၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤမၤလိတၢ်မ့ၢ်တုၤလၢ လံာ်အဆၢလၢ နကဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢန့ၣ် ယူာ်ထီၣ်နစုချ့ချ့ ဒီးယူာ်ထီၣ်အီၤထီထီ ဒ်သိးပှၤဖီၣ်မူဒါတဂၤ ကထံၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.
၂၀. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး နနီၤလီၤအီၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီး နတံၤသကိးတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၂၀ တၢ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ် ထံၣ်အီၤဒ် နနီၤအီၣ်လိာ်တၢ်အီၣ်ဒီး နတံၤသကိးတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤ ကွဲမုာ်နၤလၢ နကဟဲအီၣ်သကိး တၢ်ဒီးအီၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်မၢ နဟဲစိာ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီတစဲးန့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်. နကဘၣ်ယိၣ်တၢ်တစဲး ဘၣ်ဆၣ် နကအဲၣ်ဒိး ဟဲစိာ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲး အီၣ်ဝဲဝံၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤလၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအတူၢ်တံၤတူၢ်တမှံၤန့ၣ် ဖဲပလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်လၢအဂ့ၤတဖၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၃:၅; မးသဲ ၂၄:၄၅) ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ပမ့ၢ်ဟဲစိာ် တၢ်ဟ့ၣ်ယိယိဖိ ဒီးအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲကသးခုဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တသ့ဖဲအသ့ ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤနသးဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢတက့ၢ်. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲလၢ နကဟဲအီၣ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်နၤ လၢစီၢ်နီၤခိၣ်တဖၣ်ဘၣ် မ့ၢ်ဝဲနဟဲစိာ်တၢ်ဟ့ၣ် ဒ်သိးနကဟ့ၣ်နီၤလီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၂ ယဟိဝၤမ့ၢ်နမံၤ
^ လံာ်အဆၢ. 5 ဒ်ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ စီၤဒၤဝံးအသိး ပဝဲခဲလၢာ် ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပအဲၣ်ဒိးစံးထီၣ်ပတြၢၤအီၤလီၤ. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီလၢ ပကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်အဲၣ်ကစၢ်ယွၤ ခီဖျိပဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲတနီၤန့ၣ် ပကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအဂီၢ် ကီဝဲလီၤ. နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်အံၤန့ၣ် တၢ်မၤလိတခါအံၤ ကမၤစၢၤနၤလၢ နကသ့ၣ်ညါလၢ ဘၣ်မနုၤဃိ နပျံၤတၢ်လၢ နကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအဂီၢ်လဲၣ် ဒီးနမၤနၢၤ နတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးကသ့ဒ်လဲၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 17 လၢ jw.org/ksw အပူၤကွၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢအမ့ၢ် ကဲထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ အတံၤသကိး—ကတဲာ်ကတီၤ တၢ်စံးဆၢ တက့ၢ်. စံၢ်လီၤလၢ လံာ်လဲၢ်တဖၣ် > တၢ်ဂီၤမူ > ဖိသၣ် တက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 63 တၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂီၤအခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတဖၣ် စံးဆၢသကိးဝဲ တၢးထီခိးတၢ် လၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 65 တၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂီၤအခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤလၢ ပတဲဖျါထီၣ်အဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအံၤအပူၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢးထီခိးတၢ် တၢ်မၤလိအပူၤ. အဝဲသ့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤ အတၢ်အိၣ်သး လီၤဆီလိာ်အသးသနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ပာ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကကတဲာ်ကတီၤအသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ.