“မ်အဟ့ၣ်လီၤနၤ . . . ဒီးမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် နတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤခဲလၢာ်န့ၣ်တက့ၢ်”
“မုာ်လၤစ့ၢ်ကီးတၢ်လၢယွၤအပူၤတက့ၢ်. ဒီးကဟ့ၣ်လီၤနၤလၢ နသးအတၢ်ဃ့တဖၣ်လၢနသးလီၤ.” —စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၄.
၁. ပှၤသးစၢ်တဖၣ် ကဘၣ်မၤတၢ်ဆၢတဲာ် လၢခါဆူညါအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်အခါ တၢ်မနုၤကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
သးစၢ်တဖၣ်အသးကလီၤပလိာ်ဒီး တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် တချုးနလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤ တၢ်လီၢ်လၢနအဲၣ်ဒိးလဲၤန့ၣ်လီၤ. ပတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတခါအသိးလီၤ. ဖဲနသးစၢ်အဆၢကတီၢ် နအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် နကဘၣ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤဆိပာ်အီၤလီၤ. ဒ်သိးနကရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤတၢ်အဂီၢ် တမ့ၢ်တၢ်အညီလၢနဂီၢ်ဘၣ်. ပိာ်မုၣ်တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် ဟဲသၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ– “လၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤ နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် နကဘၣ်ဆၢတဲာ်လၢ နနီၢ်ကစၢ်လီၤ. နကမၤတၢ်ဆၢတဲာ်အဂီၢ်တမ့ၢ်တၢ်လၢအညီနီတစဲးဘၣ်.” နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် နကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယအိၣ်ဒီးနၤလီၤ. ကွၢ်တရံးတၢ်တဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမ့ၢ်နကစၢ်လီၤ. ယဒုးဆူၣ်ထီၣ်လံနဂံၢ်နဘါလံ, မ့ၢ်မးယမၤစၢၤလံနၤလံ.”—ယၡါယၤ ၄၁:၁၀.
၂. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢနကမၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ ကဒုးသးခုနၤလၢ ခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ် နသ့ၣ်ညါသ့ဒ်လဲၣ်.
၂ ဘၣ်ဃးဒီး နတၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ နကမၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢအဘၣ်လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၂:၁; မးသဲ ၆:၂၀) အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ နကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. ဖဲပထံၣ်ဘၣ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့ ဒီးပနၢ်ဟူဘၣ် ဒီးပအီၣ်ဘၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီ လၢ ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤဝဲန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢပသူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ပှၤဒိၣ်မးန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကျဲအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးပှၤ ဒီးသိၣ်လိနဲၣ်လိပှၤဒ်သိး ပတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်တဒိကနၣ်အကလုၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤအသးတမုာ်ဘၣ်. အဝဲစံးဘၣ်ပှၤလၢ တဒိကနၣ်အကလုၢ်တဖၣ်လၢ– “တၢ်လၢအတဘၣ်ဘၣ်ယသးန့ၣ် သုဃုထၢအီၤလီၤ. . . . ကွၢ်ကွၢ်, ယခ့ယပှၤကသူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. မ့မ့ၢ်သုကမဲာ်ဆှးလီၤ. ကွၢ်ကွၢ်, ယခ့ယပှၤကအုၣ်တၢ်လၢ အသးမုာ်အဃိလီၤ.” (ယၡါယၤ ၆၅:၁၂-၁၄) ဖဲပမၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢအဘၣ် လၢပတၢ်အိၣ်မူပူၤအခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤလီၤ.—ကတိၤဒိ ၂၇:၁၁.
တၢ်ဆၢတဲာ်လၢ ကမၤသးခုနၤ
၃. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ ဒ်သိးနကသူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ နကမၤတၢ်ဆၢတဲာ် ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤပှၤလၢ ပကဃုသ့ၣ်ညါအဂ့ၢ် ဒီးမၤအတၢ်မၤဒ်သိး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂၈:၁; မးသဲ ၅:၃) ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲထဲလၢကအီၣ်, ကမံ ဒီးကဖှံထီၣ်ဖးထီၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢအတၢ်အိၣ်မူ ကအိၣ်ဒီးအခီပညီ ဒီးကသူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ယွၤလၢ အအိၣ်ဒီး “တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ” ဒီးမ့ၢ် “ယွၤ” လၢအသူၣ်ဖှံသးညီ ဒီးတကးဒံးဘၣ် တ့လီၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ “ဒ်အဂီၤဒၣ်ဝဲအသိးလီၤ.” (၂ ကရံၣ်သူး ၁၃:၁၁; ၁ တံၤမသ့း ၁:၁၁; ၁ မိၤၡ့ ၁:၂၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နမ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး ယွၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤန့ၣ် နၤစ့ၢ်ကီးနကသူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. လံာ်စီဆှံ စံးဝဲလၢ “ဟ့ၣ်တၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါန့ၢ် ဒိးန့ၢ်တၢ်တက့ၢ်လီၤ.” (မၤတၢ် ၂၀:၃၅) မ့ၢ်နတူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်အသိး တဘျီဘျီဧါ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကသးခုနီၢ်ကီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ နကမၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နအဲၣ်အီၤဒီး နအဲၣ်ပှၤလၢနဃၢၤန့ၣ်လီၤ.—ဖး မးသဲ ၂၂:၃၆-၃၉ တက့ၢ်.
နမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်န့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခု
၄, ၅. တၢ်လၢအမၤသးခု ယ့ၣ်ၡူးအသးန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤအဒိအတဲာ် အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ပှၤသးစၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးနီၢ်ဆံးဒံးအခါ အဝဲကလိာ်ကွဲဒီး ကသူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “အဆၢကတီၢ်လၢတၢ်နံၤအဂီၢ်” ဒီး “အဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်ဂဲၤကလံၣ်အဂီၢ်” အိၣ်ဝဲလီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၃:၄) မ့ၢ်လၢယ့ၣ်ၡူး မၤလိယွၤအကလုၢ်ကထါအဃိ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲအသးအိၣ် ၁၂ နံၣ်အခါ သရၣ်လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤတဖၣ် ကမၢကမၣ်ဝဲ မ့ၢ်လၢ “အတၢ်ကူၣ်သ့ဒီး အတၢ်စံးဆၢတၢ်” အဃိလီၤ.—လူၤကၣ် ၂:၄၂, ၄၆, ၄၇.
၅ ဖဲယ့ၣ်ၡူးဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤအခါဒၣ်လဲာ် မၤဝဲဒ်ယဟိဝၤယွၤမၢအီၤအသိးအဃိ အဝဲပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. အဒိ, ကစၢ်ယွၤမၢအီၤလၢ “ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သးခုအကစီၣ်လၢ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိ” ဒီး မၤဘျါက့ၤ “ပှၤမဲာ်ဘျီၣ်” တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၄:၁၈) ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၀:၈ အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ– “ဘၣ်ယသးလၢ ယကမၤဖဲဒၣ်နသးလီၤ, ယကစၢ်ဧၢ.” ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိပှၤဂၤလၢ အပၢ်အဂ့ၢ်မုာ်ဒိၣ်မးလီၤ. (ဖး လူၤကၣ် ၁၀:၂၁ တက့ၢ်.) ဘၣ်တဘျီ ယ့ၣ်ၡူးတဲတၢ်ဒီးပိာ်မုၣ်တဂၤ လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီအဂ့ၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ စံးဘၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ– “ယတၢ်အီၣ်မ့ၢ်လၢ ယကမၤတၢ်ဖဲ ပှၤလၢအမၢလီၤယၤတဂၤန့ၣ်အသး, ဒီးမၤအတၢ်မၤတုၤအဝံၤဝဲန့ၣ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၄:၃၁-၃၄) ယ့ၣ်ၡူးအသးခုဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ်လၢယဟိဝၤယွၤဒီး ပှၤအဂၤတဖၣ်အဖီခိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီးပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ.
၆. နမ့ၢ်တဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ နတၢ်တိာ်ပာ်လၢခါဆူညါ အိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကကဲဘျုးလၢနဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၆ ခရံာ်ဖိအါဂၤဖဲအသးစၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤဘၣ်ဝဲ ပှၤလဲၤလၢညါအဃိ အသးခုဒိၣ်မးလီၤ. နတၢ်တိာ်ပာ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်ကတိၤဒိ ၁၅:၂၂) နမ့ၢ်တဲသကိးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အမၤပှၤလဲၤလၢညါတဖၣ်န့ၣ် ကကဲဘျုးလၢနဂီၢ် ဒီးနကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိအါမးလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢမူခိၣ်အခါ မၤလိတၢ်လၢအပၢ်အိၣ်အါမးလီၤ. ဖဲအဝဲစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဝဲဆဲးမၤလိဒံးတၢ်လီၤ. အဝဲစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်ဝဲ ပှၤအဂၤတဖၣ်အဃိ အသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးဖဲအဝဲကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါဒၣ်လဲာ် အတၢ်သးခုအံၤမၤစၢၤအီၤလၢ ကဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီလီၤ. (ဖး ယၡါယၤ ၅၀:၄ တက့ၢ်; ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၈; ၁၂:၂) ခဲအံၤပကကွၢ်သကိး ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်မၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သူၣ်ခုသးခုလဲၣ်.
န့ၣ် မ့ၢ်နတဲပၠးပှၤတဂၤဂၤသ့စ့ၢ်ကီးဧါ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “တၢ်ကူၣ်လိာ်အသးတအိၣ်ဘၣ်ဒီး, တၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤန့ၣ် တကဲထီၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်လၢပှၤဒုးကူၣ်တၢ်အိၣ်အါဂၤန့ၣ် ဂၢၢ်ဝဲကျၢၤဝဲလီၤ.” (တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအဂ့ၤကတၢၢ်လဲၣ်
၇. တၢ်လဲၤဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသးစၢ်အါဂၤ မၤဝဲမုာ်လဲၣ်.
၇ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “လဲၤဒုးကဲထီၣ်ပှၤအကလုာ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လၢ ယပျဲၢ်ယဘီၣ် . . . ဒီးသိၣ်လိသီလိအီၤ” တက့ၢ်. (မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀) နမ့ၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤလၢ နကမၤတၢ်မၤအံၤ တစိၤသးန့ၣ် နတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမံ ဒီးကမၤလၤကပီၤယွၤလီၤ. ဒ်သိးနမၤ တၢ်မၤတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ ကသ့ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် နလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အမံၤမ့ၢ် ထံမသ့း လၢအစးထီၣ်မၤပှၤလဲၤလၢညါ လၢအသးစၢ်ခါတဂၤ တဲဝဲဒ်အံၤ– “တၢ်မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤန့ၣ် မ့ၢ်ကျဲတဘိလၢ ယကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယအဲၣ်အီၤအဃိ ယမၤအီၤမုာ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲယစးထီၣ်မၤအီၤသီသီအခါ ယပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်တုၤယလဲၤသုးလီၢ်သုးကျဲလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤဝံၤအလီၢ်ခံ တလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ယစးထီၣ်သိၣ်လိဘၣ် ပှၤဂၤလၢလံာ်စီဆှံ တဘျုးဂၤညါ. ဒီးလၢအကျါတဂၤန့ၣ် ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီဘိလီၤ. လၢခံယလဲၤထီၣ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံကၠိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသဘျ့အဂီၢ် ခံလါဝံၤအလီၢ်ခံ ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢအသီ ဒီးယပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ အိၣ်ဝဲလွံၢ်ဂၤလီၤ. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယွၤအသးစီဆှံဆီတလဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအဃိ ယမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤမုာ်ဒိၣ်မးလီၤ.” * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.)—၁ သ့းစၤလနံ ၂:၁၉.
၈. ပှၤသးစၢ်တနီၤန့ၣ် ဒ်သိးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူ ပှၤအါဂၤအအိၣ် ကသ့အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ ပှၤသးစၢ်တနီၤနီၤ မၤလိဝဲကျိာ်အသီလီၤ. အဒိ, ကၠဲးခီး လၢအအိၣ်လၢ အမဲရကၤ ကလံၤစိးန့ၣ် တဲဝဲလၢ– “ဖဲယအိၣ်နွံနံၣ်အခါ ယတံၤသကိးလၢကၠိအါတက့ၢ်န့ၣ် ကတိၤဝဲ ဘံၤယဲနၤမံၣ်စ် အကျိာ်လီၤ. ယအဲၣ်ဒိးတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်အဃိ လၢခံန့ၣ် ယမၤလိ ဘံၤယဲနၤမံၣ်စ် အကျိာ်လီၤ. ယမၤလိအီၤ ခီဖျိ ယထိၣ်သတြီၤ ဘံၤယဲနၤမံၣ်စ် တၢးထီခိးတၢ် ဒီးအဲကလံး တၢးထီခိးတၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယလဲၤရ့ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်လၢဘံၤယဲနၤမံၣ်စ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲယအိၣ် ၁၈ နံၣ်အခါ ယစးထီၣ်မၤ ပှၤလဲၤလၢညါ ဒီးလၢခံယလဲၤထီၣ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံကၠိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသဘျ့အဂီၢ်လီၤ. ယလီၤဘၣ်မူဒါလၢ ဘံၤယဲနၤမံၣ်စ် အကရူၢ်လီၤ. ဒီးလၢဘံၤယဲနၤမံၣ်စ် အကရူၢ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အိၣ်ထဲယၤတဂၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကၠိအံၤကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. မ့ၢ်လၢယတဲ ဘံၤယဲနၤမံၣ်စ် အကျိာ်ဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကမၢကမၣ် ဝဲဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အါဂၤ ကွဲမုာ်ယၤလၢအဟံၣ်ပူၤ ဒီးယစးထီၣ်မၤလိ လံာ်စီဆှံဒီးအဝဲသ့ၣ်လီၤ. တနီၤနီၤန့ၣ် လဲၤထီၣ်လဲၤထီလၢ နီၢ်သးတခီ ဒီးဒိးဘျၢထံလီၤ.”—ထိၣ်သတြီၤ မၤတၢ် ၂:၇, ၈.
၉. တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၉ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် သိၣ်လိနၤလၢ နမၤတၢ်မၤကသ့ဂ့ၤဂ့ၤ, နရ့ဒီးပှၤဂၤကသ့ထီၣ်, နကအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသးအဂီၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၁:၅; ၂ တံၤမသ့း ၂:၂၄) တကးဒံးဘၣ် လၢတၢ်မၤအံၤအပူၤန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ခုသးခုဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢနတဲဖျါထီၣ်နတၢ်နာ်လၢ လံာ်စီဆှံသ့ ထီၣ်အဃိလီၤ. နကမၤလိဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ နကဘၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၃:၉.
၁၀. လၢနလီၢ်ကဝီၤအပူၤ ပှၤဒိကနၣ်တၢ် မ့ၢ်တအိၣ်အါအါဒၣ်လဲာ် နဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခုလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၀ လၢနလီၢ်ကဝီၤအပူၤ ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးမၤလိလံာ်စီဆှံ မ့ၢ်တအိၣ်အါအါဘၣ်သနာ်က့ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအံၤ ဟ့ၣ်နၤတၢ်သးခုသ့လီၤ. ပှၤတဂၤကကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီတဖုကဘၣ်မၤသကိးတၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤဂၤ မ့ၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤတဂၤ ဒီးပှၤအံၤမ့ၢ်ကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ခဲလၢာ်သူၣ်ခုသးခုဝဲလီၤ. အဒိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ဘြဲဒၢၤန့ၣ် မၤဝဲပှၤလဲၤလၢညါလၢ တၢ်လီၢ်လၢပှၤတအဲၣ်ဒိးမၤလိလံာ်စီဆှံအါအါဘၣ်န့ၣ် အိၣ်ခွံနံၣ်လံန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ– “ယစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မုာ်ဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၢပှၤအဃိလီၤ. ယဖျိထီၣ်ကၠိဝံၤ တယံာ်တမီၢ်ဒီး ယစးထီၣ်မၤပှၤလဲၤလၢညါလီၤ. ယဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သးစၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးယထံၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢ နီၢ်သးတကပၤအဃိ ယသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ယလဲၤထီၣ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံကၠိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသဘျ့အဂီၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဒိးန့ၢ်ဘၣ် မူဒါအသီလီၤ. လၢယတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ် ယပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကလဲၤထီၣ်လဲၤထီတုၤလၢ ကဒိးဘျၢထံန့ၣ်တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤတဖၣ် အိၣ်ဒီးအပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ အလဲၤထီၣ်လဲၤထီတုၤလၢ အဒိးဘျၢထံန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ယဟ့ၣ်လီၤယသးလၢအဂ့ၤကတၢၢ်အဃိ ယသးခုဒိၣ်မးလီၤ.”—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၁:၆.
နတၢ်တိာ်ပာ်ကဆှၢနၤဖဲလဲၣ်
၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသးစၢ်တဖၣ် မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤမုာ်လဲၣ်.
၁၁ နမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤသ့လၢ ကျဲအါဘိလီၤ. အဒိ, ပှၤသးစၢ်အါဂၤမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ပလိၣ်ဘၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လၢအသီတဖၣ်အါမးလီၤ. ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအဃိ ဖဲနလဲၤမၤစၢၤတၢ်ဖဲန့ၣ်အခါ နကသးခုလီၤ. တကးဒံးဘၣ် နကမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဃိ နကသးခုစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒီးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိအါမး ဒ်သိးဒီးနကမၤတၢ်လၢ အပူၤဖျဲးဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ် ဒီးနမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၂. ပှၤလဲၤလၢညါတၢ်မၤန့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢအမံၤမ့ၢ် ခဲဘ့ တဲဝဲလၢ– “လၢယနီၢ်ဆံးလံၤလံၤ ယအိၣ်ဒီးတၢ်တိာ်ပာ်လၢ မုၢ်တနံၤန့ၣ်ယကမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤလီၤ. ဖဲယသးပှဲၤထီၣ် ၁၉ နံၣ်အခါ ယစးထီၣ်မၤပှၤလဲၤလၢညါလီၤ. ဒ်သိးယကလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ ယသးသမူအဂီၢ် တနွံန့ၣ်ယလဲၤမၤတၢ် စှၤကိာ်သီလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤလၢ အမၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်မၤအံၤအပူၤ ယဘၣ်ဒုးထီၣ်ဟံၣ်ခိၣ်ဒုး, ထီထီၣ်ပဲတြီဖိ ဒီးပဲတြီဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံယလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ ကလံၤမုၢ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးကရူၢ် (hurricane relief team) ခံနံၣ် လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယနၢ်ဟူဘၣ်လၢ ကီၢ်အၤဖြံၤကၤ ကလံၤထံး လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤအခါ ယတီၣ်ထီၣ်လံာ်ပတံထီၣ်ဒီး ပှၤတူၢ်လိာ်ယၤလီၤ. လၢကီၢ်အၤဖြံၤကၤ အပူၤန့ၣ် ခီဖျိလၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဃိ ပဘၣ်သုးပလီၢ်တတီၤဝံၤတတီၤ ဒီးပမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်တတီၤန့ၣ် ယံာ်ဝဲစှၤကိာ်နွံလီၤ. ပဝဲပှၤသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အသိးလီၤ. ပအိၣ်ဒ်သိးသိး, ပဖံးသကိးမၤသကိးတၢ်ဒ်သိးသိး ဒီးပမၤလိလံာ်စီဆှံဒ်သိးသိးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် တနွံဘၣ်တနွံန့ၣ် ပဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအအိၣ်လၢ ဟီၣ်ကဝီၤဖဲန့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ. လၢယနီၢ်ဆံးအခါ ယတၢ်တိာ်ပာ်
အိၣ်လၢ ယကမၤတၢ်မၤဒ်အံၤ ဘၣ်ဆၣ် ယကသးခုထဲထဲအံၤန့ၣ် ယတဆိကမိၣ်ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်.”“လၢယနီၢ်ဆံးအခါ ယတၢ်တိာ်ပာ်အိၣ်လၢ ယကမၤတၢ်မၤဒ်အံၤ ဘၣ်ဆၣ် ယကသးခုထဲထဲအံၤန့ၣ် ယတဆိကမိၣ်ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်”
၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် မၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လး မုာ်ဝဲလဲၣ်.
၁၃ ပှၤလဲၤလၢညါတနီၤန့ၣ် ခဲအံၤအဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လးလီၤ. ကယဲၢ်တၢ်မၤလၢ ဘ့ၤသ့လးအပူၤခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဃိ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သူၣ်ခုသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ပှၤဘ့ၤသ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်ထုးထီၣ်ရၤလီၤ လံာ်စီဆှံ ဒီးလံာ်လဲၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢကသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဘ့ၤသ့လးဖိလၢ အမံၤမ့ၢ် ဒၣ်စတ့ၤ တဲဝဲလၢ– “ဖဲယသးအိၣ်ခွံနံၣ်အခါ ယပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ယကမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ ဒီးဖဲယဖျိထီၣ်ကၠိဝံၤန့ၣ် ယစးထီၣ်မၤပှၤလဲၤလၢညါလီၤ. ယမၤပှၤလဲၤလၢညါတနံၣ်ဘျဲၣ် ဒီးယဘၣ်တၢ်ကွဲမုာ်ယၤလၢဘ့ၤသ့လးလီၤ. ဖဲန့ၣ်ယဘၣ်မၤလိယသးလၢ တၢ်စဲကျံးထုးထီၣ်လံာ်အစဲး ဒီးလၢခံယမၤတၢ်မၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်လီၤ. လၢဘ့ၤသ့လးန့ၣ် ပနၢ်ဟူဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအဂ့ၢ် အဆိကတၢၢ်လီၤ. ဘ့ၤသ့လး တၢ်မၤအံၤ ယမၤအီၤမုာ်ဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢယမၤစၢၤဘၣ် ပှၤအဂၤတဖၣ်ဒ်သိး ကဘူးထီၣ်ဒီးယဟိဝၤယွၤအဃိလီၤ.”
ခါဆူညါန့ၣ် နတၢ်တိာ်ပာ်အိၣ်လၢ နကမၤမနုၤလဲၣ်
၁၄. ဒ်သိးနမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤကသ့အဂီၢ် နကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ဒ်သိးနမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤလၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤကန့ၢ်အဂီၢ် နကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးနမၤ ယဟိဝၤစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၀:၃ တက့ၢ်; မၤတၢ် ၆:၁-၃) စီၤပီလူးကွဲမုာ်ဝဲ စီၤတံၤမသ့း လၢကမၤမံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်တၢ်မၤ မ့ၢ်လၢပှၤ “ခဲလၢာ်ကတိၤအုၣ်အသးထဲ အဝဲ (စီၤတံၤမသ့း) အတၢ်ဂ့ၤအဂ့ၢ်” အဃိလီၤ.—မၤတၢ် ၁၆:၁-၅, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
ယွၤအတၢ်မၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်ကသ့အဂီၢ် နကဘၣ်အိၣ်ဒီး ခရံာ်ဖိတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်လီၤ. နကဘၣ်မၤလိ လံာ်စီဆှံထီဘိ, ဆိကမိၣ်ထံတၢ်လၢ နမၤလိအီၤတဖၣ် ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဖဲနထီၣ်ကၠိအဆၢကတီၢ် နမၤဂ့ၤထီၣ်နတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ သ့ခီဖျိနတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ပှၤဂၤ ခီဖျိသံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ ဒီးဒိကနၣ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်စံးဆၢတက့ၢ်. တကးဒံးဘၣ် နမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်မၤကဆှဲကဆှီ ဒီးတၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးသူဝဲ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးပှၤလၢအဲၣ်ဒိးမၤအတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖးဖဲနထီၣ်ကၠိ အဆၢကတီၢ် နမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ သ့ခီဖျိနတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ
၁၅. ဒ်သိးနကန့ၢ်တၢ်မၤလၢ နမၤပှၤလဲၤလၢညါကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤနၤလဲၣ်.
၁၅ ပှၤလၢအမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤအါတက့ၢ်န့ၣ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤလၢ ကလုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၈:၂, ၃) ဒ်သိးနဃုတၢ်မၤလၢ နလီၢ်ကဝီၤအပူၤကသ့အဂီၢ် နထီၣ်တၢ်မၤလိတခါခါကသ့ဧါ. တကးဒံးဘၣ် တဲသကိးတၢ်ဒီး ကဝီၤအပှၤကွၢ် ဒီးပှၤလဲၤလၢညါအဂၤတဖၣ် ဒီးဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်တက့ၢ်. နမၤဒ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒ်လံာ်စီဆှံတဲဝဲအသိး “တလ့ၣ်နမၤတၢ်တဖၣ် လၢယွၤအလိၤတက့ၢ်, ဒီးနကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤတၢ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်လီၤ.”—ကတိၤဒိ ၁၆:၃; ၂၀:၁၈.
၁၆. ပှၤလၢအမၤယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤတဖၣ် ကဲဘျုးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၆ နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢနက “ဟံးန့ၢ်” တၢ်အိၣ်မူလၢခါဆူညါ လၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ. (ဖး ၁ တံၤမသ့း ၆:၁၈, ၁၉ တက့ၢ်.) ဖဲနမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤအခါ နမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤလၢအမၤယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤတဖၣ်အဃိ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤလီၤ. ပှၤအါဂၤန့ၣ် ဖဲအသးစၢ်အခါ မၤယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤအဃိ ကဲဘျုးလၢအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤတနီၤနီၤ ဖဲအအိၣ်သဘျ့အခါ မၤယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤအဃိ တုၤအဆီဟံၣ်ဆီဃီဒၣ်လဲာ် ဆဲးမၤယွၤအတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤဃုာ်ဒီး အသးသမူတံၤသကိးန့ၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၆:၃, ၄.
၁၇, ၁၈. ဖဲနရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤတၢ်လၢ ခါဆူညါအဂီၢ်အခါ နကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၀:၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ မ်ယဟိဝၤယွၤ “ဟ့ၣ်လီၤနၤလၢ တၢ်ဖဲဒၣ်နသး, ဒီးမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် နတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤ ခဲလၢာ်န့ၣ်တက့ၢ်.” ဖဲနရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤ တၢ်လၢခါဆူညါအဂီၢ်အခါ ဆိကမိၣ်ထံတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်လၢနအဲၣ်ဒိးမၤလၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. ဆိကမိၣ်ထံဘၣ်ဃး ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးနမၤအတၢ်မၤ ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဒီးရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤလၢ နကမၤအတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ်တက့ၢ်.
၁၈ လၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤ နမ့ၢ်မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ် ဒီးမၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. ဒ်လံာ်စီဆှံ တဲဝဲအသိး “မုာ်လၤစ့ၢ်ကီးတၢ်လၢယွၤအပူၤတက့ၢ်. ဒီးကဟ့ၣ်လီၤနၤလၢ နသးအတၢ်ဃ့တဖၣ်လၢနသးလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၄.
^ လံာ်အဆၢ. 7 ခဲအံၤန့ၣ် ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ကိးက့ၤအီၤလၢ ပှၤစိာ်ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်ဖိအကၠိန့ၣ်လီၤ.