၁, ၂. (က) ပ​မ့ၢ်​အိၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ်​တခီ​န့ၣ်​ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ဂ့ၤ​ဝဲ​လဲၣ်. (ခ) လၢ​တၢ်​မၤလိ​အံၤ​အ​ပူၤ ပ​က​တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်.

ပ​မ့ၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ်​န့ၣ်​ ဂ့ၤ​ဝဲ​လီၤ. ယဟိဝၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ယွၤ​လၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်စိ​တၢ်ကမီၤ, တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီး​တၢ်အဲၣ်​တၢ်ကွံ အ​ဒိၣ်ကတၢၢ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ပ​အဲၣ်ဒိး​တီ​ဒီး​အီၤ ဒီး​အိၣ်​လၢ​အ​အိၣ်​တခီ​ထီဘိ​လီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၉၆:၄-၆) ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤ​တနီၤနီၤ​လၢ အ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ်​ တ​မၤဝဲ​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်.

^၂ လၢ​တၢ်​မၤလိ​အံၤ​အ​ပူၤ ပ​က​မၤလိ​ဘၣ်​လၢ ပှၤ​တနီၤနီၤ​န့ၣ်​တဲဝဲ​လၢ အ​အိၣ်​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ်​တခီ ဘၣ်ဆၣ်​ တ​ကတီၢ်ဃီ​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​မၤတၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ သးဟ့ဝဲ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒ်သိး ပ​က​ဆဲး​တီ​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်​အဒိအတဲာ်​န့ၣ်​ မၤစၢၤ​ပှၤ​သ့ဝဲ​လီၤ.

၃. ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤစၢၤ​စီၤ​ကၤယံၣ်​လၢ ကျဲ​ဒ်လဲၣ်​ ဒီး​တဲဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၃ ဆိကမိၣ်​ကွၢ် စီၤ​ကၤယံၣ်​အဒိအတဲာ်​တက့ၢ်. အဝဲ​တ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ယွၤ​လၢ​အ​ကမၣ်​ဘၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​တ​တူၢ်လိာ် အ​တၢ်​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဘၣ်. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ လဲၣ်. ခီဖျိ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ထံၣ်ဝဲ တၢ်အၢ​တၢ်သီ​အိၣ်​လၢ အသး​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ်​ ၃:၁၂) ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဟ့ၣ်ပလီၢ် စီၤ​ကၤယံၣ်​လၢ “န​မၤ​မ့ၢ်ဂ့ၤ​ဒီး, တၢ်​ပာ်ထီၣ်ထီ​နၤ​တအိၣ်​ဘၣ်​ဧါ. ဒီး​န​မၤ​မ့ၢ်​တဂ့ၤ​ဘၣ်​ဒီး တၢ်ဒဲးဘး​ကိာ်လီၤ​လၢ တြဲၤ​အ​ဃၢၤ​လီၤ. ဒီး​အဝဲဒၣ်​က​သန့ၤ​အသး​လၢ​နၤ, ဒီး​န​က​ပၢ​အီၤ​လီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၄:၆, ၇) ဖဲ​အံၤန့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​န့ၢ် စီၤ​ကၤယံၣ်​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​လၢ အဝဲ​မ့ၢ်​ပီၢ်ယၢ်​လီၤအသး​ဒီး အိၣ်​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ အ​အိၣ်​တ​က​ခီ​န့ၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​စ့ၢ်ကီး​ကအိၣ်​လၢ အ​အိၣ်​တခီ​လီၤ.

၄. ဖဲ​စီၤ​ကၤယံၣ်​ အိၣ်ဒီး​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ ကအိၣ်​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​အိၣ်​တခီ​အခါ အဝဲ​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၄ စီၤ​ကၤယံၣ်​ မ့ၢ်​ဆီတလဲ​အသး​န့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​တူၢ်လိာ်​က့ၤ အ​တၢ်​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤ​ကၤယံၣ်​တ​ဒိကနၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​အ​ကလုၢ်​ဘၣ်. ဒီး​ခီဖျိ​လၢ အ​တၢ်​ဆိကမိၣ်​လၢ​အ​ကမၣ်​ ဒီး​အ​တၢ်​သူၣ်လီသးကွံ​လၢ အ​တဂ့ၤ​တဖၣ်​အဃိ အဝဲ​မၤ​ဘၣ်​တၢ်ကမၣ်​လီၤ. (ယၤကိာ် ၁:၁၄, ၁၅) ဖဲ​စီၤ​ကၤယံၣ်​ အ​နီၢ်ဆံး​ဒံး​အခါ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ အဝဲ​တ​ဆိကမိၣ်​ဘၣ်​ဝဲ​လၢ အ​က​ထီဒါ​ယဟိဝၤ​ယွၤ နီတဘျီ​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ခဲအံၤ အဝဲ​တ​ဒိကနၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ဘၣ်​ တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲ​ထီဒါ​ကစၢ်​ယွၤ ဒီး​မၤသံကွံာ်ဝဲ​အပုၢ်​လီၤ.

၅. တၢ်​ဆိကမိၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ သးဟ့ဝဲ​တဖၣ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်.

^၅ ဒ်​စီၤ​ကၤယံၣ်​အသိး မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ခရံာ်ဖိ​တဂၤ က​တဲဝဲ​လၢ အဝဲ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲ​မၤဝဲ​တၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​သးဟ့ဝဲ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (ယူဒၤ ၁၁) အဝဲ​က​ဟး​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ် ဒီး​ထီၣ်​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ထီဘိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​တ​ကတီၢ်ဃီ​န့ၣ်​ အဝဲ​က​ပျဲဝဲ အ​တၢ်​ဆိကမိၣ်​လၢ အ​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်မၤ​ကမၣ်မုၣ်​ကမၣ်ခွါ, တၢ်​သူၣ်လီသးကွံ မ့တမ့ၢ် တၢ်​သူၣ်ဟ့​သးဟ့ အိၣ်​လၢ​အသး​ပူၤ​လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ်​ ၂:၁၅-၁၇; ၃:၁၅) ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​ဆိကမိၣ်​တဖၣ်​အံၤန့ၣ်​ ပ​မၤ​ဘၣ်​တၢ်ကမၣ်​သ့​ညီ​ညီ​ဖိ​လီၤ. ပ​တၢ်​ဆိကမိၣ်​ဒီး တၢ်​လၢ​ပ​မၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ပှၤဂၤ​မ့ၢ်​တထံၣ်​သနာ်က့ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ထံၣ်ဝဲ​ခဲလၢာ်​လီၤ. ပ​အိၣ်​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ​အ​အိၣ်​တခီ လၢ​ပ​သးဒီဖျၢၣ်​ဧါ တအိၣ်​ဘၣ်​ဧါ​န့ၣ်​ အဝဲ​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လီၤ.—ဖး ယံးရမံယၤ ၁၇:၉, ၁၀ တက့ၢ်.

၆. ဒ်သိး​ပ​က​မၤနၢၤ​ကွံာ် တၢ်​သူၣ်လီသးကွံ​လၢ အ​တဂ့ၤ​တဖၣ်​အဂီၢ် ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်.

^၆ ပ​မ့ၢ်​မၤ​ဘၣ်​တၢ်ကမၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ တ​ပာ်တ့ၢ်​ပှၤ​တဘျီဃီ​ဘၣ်. ဒီး​ပ​မ့ၢ်​လဲၤ​လၢ​ကျဲ​လၢ​အ​ကမၣ်​န့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ကွဲမုာ်​ကဒါက့ၤ​ပှၤလၢ “ဟဲက့ၤ​ဆူ​ယ​အိၣ်​တက့ၢ်. ဒီး​ယ​က​ဟဲက့ၤ​ဆူ​သု​အိၣ်” လီၤ. (မၤလကံ ၃:၇, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ယဟိဝၤ​ယွၤ နၢ်ပၢၢ်​ဝဲ​လၢ ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်​ဂံၢ်စၢ်​ဘါစၢ်​တဖၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲ​အဲၣ်ဒိး​လၢ ပ​က​ဟးဆှဲး​တၢ်​လၢ အ​တဂ့ၤ​တဖၣ်​ ဒီး​အိၣ်​လၢ​အ​အိၣ်​တခီ​လီၤ. (ယၡါယၤ ၅၅:၇) ဒ်သိး​ပ​မၤနၢၤ​ကွံာ် ပ​တၢ်​သူၣ်လီသးကွံ​လၢ အ​တဂ့ၤ​တဖၣ်​က​န့ၢ်​အဂီၢ် အဝဲ​အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ က​မၤစၢၤ​ပှၤ ဒီး​က​ဟ့ၣ်​ပှၤ​တၢ်ဂံၢ်​တၢ်ဘါ​လၢ ပ​လိၣ်ဘၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ.—၁ မိၤၡ့ ၄:၇.

၇. စီၤ​ၡလိၤမိၤ အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဟးဂီၤ​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၇ ဖဲ​စီၤ​ၡလိၤမိၤ အ​သးစၢ်​ဒံး​အခါ အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ ဂ့ၤ​ဝဲ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဟ့ၣ်​အီၤ​တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီး​ဟ့ၣ်​အီၤ​မူဒါ​လၢ အရ့ဒိၣ်​လၢ က​ဘၣ်​တ့ထီၣ်​ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​ယရူၤၡလ့ၣ် အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​လၢခံ စီၤ​ၡလိၤမိၤ အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ ဟးဂီၤ​ဝဲ​လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၃:၁၂; ၁၁:၁, ၂) ကစၢ်​ယွၤ အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အိၣ်ဝဲ​လၢ စီၤပၤ​တဖၣ်​ တဘၣ်​ “မၤ​အါထီၣ်​အမါ​တဖၣ်​လၢ အဂီၢ်​ဒၣ်ဝဲ, ဒ်သိး​အသး​သု​တဃၣ်​ကပၤ အသး​တဂ့ၤ” န့ၣ်​လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၇:၁၇) စီၤ​ၡလိၤမိၤ တ​ဒိကနၣ်​ တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​တခါ​အံၤ​ဘၣ်. ဒီး​ဟံးန့ၢ်​ဝဲ​အမါ​အဂၤ ၇၀၀ ဒီး​အသံၣ်မါ ၃၀၀ လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၁:၃) ဒီး​ကစၢ်​ယွၤ အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အိၣ်ဝဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်​ဆီဟံၣ်​ဆီဃီ​ဒီး ပှၤ​တခီ​ဘီမုၢ်​ဖိ​တဖၣ်​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပိာ်မုၣ်​အါဂၤ​လၢ အဝဲ​ဟံးန့ၢ်​ဝဲ​န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ​ပှၤ​တခီ​ဘီမုၢ်​ဖိ လၢ အ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ယွၤ​လၢ​အ​ကမၣ်​တဖၣ်​အဃိ ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​လၢ အဝဲ​တ​ဒိကနၣ်​ ယွၤ​အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​တခါ​အံၤ စ့ၢ်ကီး​ဘၣ်.—၅ မိၤၡ့ ၇:၃, ၄.

၈. စီၤ​ၡလိၤမိၤ မၤ​တၢ်ကမၣ်​မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်.

^၈ လၢခံ​ကယီ​ကယီ စီၤ​ၡလိၤမိၤ ယံၤထီၣ်​ဒီး​ကစၢ်​ယွၤ အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အဃိ အဝဲ​မၤ​ဘၣ်​ တၢ်ကမၣ်​ဖးဒိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. အဒိ အဝဲ​တ့ထီၣ်​ဝဲ​တၢ်​လုၢ်လီၢ်​လၢ ကစၢ်​မုၣ်​လၢ​အ​ကမၣ်​အၤၡတြိး​ဒီး ယွၤ​လၢ​အ​ကမၣ်​ လၢ​အမ့ၢ်​ကမိၣ်​အဂီၢ်​လီၤ. ဒီး​လၢခံ​အဝဲ​ဒီး​အမါ​တဖၣ်​ လဲၤ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ ယွၤ​လၢ​အ​ကမၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲ​လဲၤ​တ့ထီၣ်​ဝဲ တၢ်​လုၢ်လီၢ်​တဖၣ်​အံၤ​လၢ ကစၢၢ်​လၢ​အိၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​ လၢ​ဝ့ၢ်​ယရူၤၡလ့ၣ်​ အမဲာ်​ညါ​တခီ​န့ၣ်​လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၁:၅-၈; ၂ စီၤပၤ ၂၃:၁၃) ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ စီၤ​ၡလိၤမိၤ ကလီ​လီၤအသး​လၢ အဝဲ​မ့ၢ်​လဲၤ​လုၢ်ထီၣ်​တၢ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​န့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ ကကွၢ်​က​ပာ်​ကွံာ် တၢ်အၢ​တၢ်သီ​လၢ အဝဲ​မၤဝဲ​တဖၣ်​ခဲလၢာ်​လီၤ.

၉. စီၤ​ၡလိၤမိၤ တ​ဒိကနၣ်​ကစၢ်​ယွၤ အ​တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ဘၣ်​အဃိ တၢ်​ကဲထီၣ်​အသး​ဒီး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

^၉ ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ တ​ကွၢ်ကပာ်​ကွံာ် အ​တၢ်ကမၣ်​ဘၣ်. လံာ်စီဆှံ​တဲဝဲ​လၢ “ယွၤ​အသး​ထီၣ်ဘၣ်​ စီၤ​ၡလိၤမိၤ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အသး​ဃၣ်ကွံာ်​လံ​အသး​လၢ​ယွၤ” အ​အိၣ်​အဃိ​လီၤ. လၢ​အ​ပူၤကွံာ်​န့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤစၢၤ​အီၤ​ခီဖျိ “အိၣ်ဖျါ​လၢ​အမဲာ်​ညါ​ခံ​ဘျီလံ. ဒီး​မၤလိာ်​ဝဲ​လၢ တၢ်​တမံၤ​န့ၣ်​အဂ့ၢ်​အကျိၤ, ဒ်သိး​အ​သု​တ​ပိာ် ကစၢ်​အဂၤ​တဖၣ်​အခံ​တဂ့ၤ​လီၤ. ဒီး​တ​တိၢ်န့ၢ်​ဘၣ်​တၢ်​လၢ ယွၤ​မၤလိာ်​အီၤ” ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ အဝဲ​တ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ကစၢ်​ယွၤ အ​တၢ်​ဘၣ်သး​လၢၤဘၣ်. ယဟိဝၤ​ယွၤ တ​ဟ့ၣ်​အခွဲး​လၢ စီၤ​ၡလိၤမိၤ​အစၢၤ​အသွဲၣ်​ က​ပၢဝဲ​ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ ကလုာ်ဒူၣ်​ခဲလၢာ်​လၢၤဘၣ်. ဒီး​အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​ဒိၣ်ဒိၣ်​မုၢ်မုၢ် လၢ​အ​နံၣ်​လၢ​အ​ကယၤ​တဖၣ်​လီၤ.—၁ စီၤပၤ ၁၁:၉-၁၃.

၁၀. တၢ်​လၢ​မၤဘၣ်ဒိ ပ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​သ့​န့ၣ်​ မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်.

^၁၀ ပ​မ့ၢ်​ဃုထၢ​တံၤသကိး​လၢ အ​တ​နၢ်ပၢၢ် မ့တမ့ၢ် တ​ပာ်ကဲ​ကစၢ်​ယွၤ အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​ဘၣ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်​ဆိကမိၣ်​ ဒိၣ်စိ​လၢ​ပ​ဖီခိၣ်​ ဒီး​မၤဘၣ်ဒိ​ပ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​သ့ဝဲ​လီၤ. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ကအိၣ်​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​တဂ့ၤ​ဘၣ်. မ့တမ့ၢ် တနီၤနီၤ​န့ၣ်​ က​မ့ၢ်​ပဘူးပတံၢ်, ပှၤလၢ​ပ​ခိၣ်​ပဃၢၤ ဒီး​ပ​တံၤသကိး​လၢ​ကၠိ မ့တမ့ၢ် လၢ​တၢ်မၤ​လီၢ် လၢ​အ​တမ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ်​လီၤ. ပှၤလၢ​ပ​ရ့​ဒီး​အီၤ​တဖၣ်​ မ့ၢ်​တ​မၤထွဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​ဘၣ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​အ​သကဲာ်ပဝး ဒိၣ်စိ​လၢ​ပ​ဖီခိၣ်​တုၤ​ဒၣ်လဲာ် မၤ​ဟးဂီၤ​ပ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​သ့ဝဲ​လီၤ.

၁၁. ဒ်သိး​ပ​ဃုထၢ တံၤသကိး​က​သ့​အဂီၢ် တၢ်မနုၤ​က​မၤစၢၤ​ပှၤ​လဲၣ်.

^၁၁ ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃ တက့ၢ်. ပှၤ​အါတက့ၢ်န့ၣ်​ အိၣ်ဒီး​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​တနီၤ​လီၤ. ပှၤ​တနီၤနီၤ​န့ၣ်​ တ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​တ​မၤ​တၢ်အၢ စ့ၢ်ကီး​ဘၣ်. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ န​က​သ့ၣ်ညါ​ပှၤ​ဒ်အံၤ​တနီၤ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပ​တဲ​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​ မ့ၢ်​တံၤသကိး​လၢ​အဂ့ၤ​သ့ဧါ. သံကွၢ်လီၤ​န​သး​လၢ န​တံၤသကိး​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကဲဘျုး​လၢ န​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ်​ မၤစၢၤ​နၤ​ဒ်သိး န​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီ ကစၢ်​ယွၤ​က​ဂ့ၤထီၣ်​အဂီၢ်​ဧါ. မ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ်​မၤစၢၤ​နၤ​လၢ န​က​သုးဘူး​န​သး​ဆူ ယွၤ​အ​အိၣ်ဧါ. လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ် တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​ကတၢၢ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ တဲသကိး​ဝဲ​တၢ်ဂ့ၢ် မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်. မ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ်​ တဲသကိး​ဝဲ​အါတက့ၢ် ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်ကူ​တၢ်ကၤ​လၢ​အ​ဟဲထီၣ်​သီ, ကျိၣ်စ့, တၢ်ပီးတၢ်လီ ဒီး​တၢ်​မၤမုာ်​မၤ​ဖှံ​သး​တဖၣ်​ အဂ့ၢ်​လီၤ​ဧါ. မ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဒီး​တၢ်ထံၣ်​လၢ​အဂ့ၤ လၢ​ပှၤဂၤ​အ​ဖီခိၣ်​ဧါ. မ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ်​တဲ​လိာ်ကွဲ​တၢ် ဘၣ်ဃး​ဒီး​တၢ်​လၢ အ​ဘၣ်အၢ​ဘၣ်​သီ​တဖၣ်​ဧါ. ယ့ၣ်ၡူး​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ပှၤလၢ “ဒ်​တၢ်​ပှဲၤ​အသး​ဒီး​လုၣ်ကွံာ်​အသိး​န့ၣ်, ပ​ထးခိၣ်​ကတိၤ​တၢ်​လီၤ.” (မးသဲ ၁၂:၃၄) န​မ့ၢ်​သ့ၣ်ညါ​လၢ ပှၤလၢ​န​ရ့​အီၤ​တဖၣ်​ မၤဘၣ်ဒိ​န​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ်​ မၤစှၤလီၤ​န​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး အဝဲသ့ၣ်​တက့ၢ်. ဒီး​မ့ၢ်​သ့​န့ၣ်​ ရ့​ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​လၢၤတဂ့ၤ.—ကတိၤဒိ ၁၃:၂၀.

၁၂. (က) ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ ဟးထီၣ်​လၢ​ကီၢ်​အဲၤကူပတူး​အ​ပူၤ တယံာ်ဘၣ်​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ တဲ​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဃ့ဝဲ​လၢ​ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ က​တီ​ဒီး​အီၤ​အခါ အဝဲသ့ၣ်​တဲ​ဆၢက့ၤ​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ ဖဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤ​ပူၤဖျဲး​ထီၣ်​ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​လၢ ကီၢ်​အဲၤကူပတူး​အ​ပူၤ​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ တၢ်​ကဲထီၣ်​အသး​တဖၣ်​န့ၣ်​ ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်​မၤလိ​သ့ဝဲ​လီၤ. ဖဲ​အဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဖှိၣ်​လၢ ကစၢၢ်​စံၤနါ​အခါ ယဟိဝၤ​ယွၤ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အသး​လၢ ကျဲ​လၢ​အ​လီၤ​ကမၢ​ကမၣ်​ဒိၣ်မး​န့ၣ်​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ တၢ်အၢၣ်​လၢ​အ​တီၣ်, လီဝၢ်ဒံး, မ့ၣ်အူ​ခုၣ်ထီၣ်, လီသီၣ်​ထီၣ်​ ဒီး​တၢ်​ကလုၢ်​သီၣ်ထီၣ်​ဖးဒိၣ်​ ဒ်​ကွဲၤ​အသီၣ်​အသိး​လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၁၉:၁၆-၁၉) ဖဲ​န့ၣ်​အခါ အဝဲသ့ၣ်​နၢ်ဟူ ယဟိဝၤ​ယွၤ​တဲဝဲ​လၢ “ယ​မ့ၢ်​ကစၢ်​လၢ​အ​သးက့ၣ်​တၢ် [ယ​မ့ၢ်​ကစၢ်​လၢ အ​ဃ့ဝဲ​လၢ န​က​တီ​ဒီး​ယၤ​လၢ န​သးဒီဖျၢၣ်​ nwt]” အဝဲ​အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ အ​က​တီ​ဒီး ပှၤလၢ​အ​အဲၣ်အီၤ​ဒီး​ဒိကနၣ်​ အ​တၢ်မၤလိာ်​န့ၣ်​လီၤ. (ဖး ၂ မိၤၡ့ ၂၀:၁-၆ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒုး​သ့ၣ်ညါ​ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​မ့ၢ်​အိၣ်​လၢ​အ​အိၣ်​တခီ​န့ၣ်​ အဝဲ​စ့ၢ်ကီး​ကအိၣ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အ​အိၣ်​တခီ​လီၤ. န​မ့ၢ်​အိၣ်ဘၣ်​လၢ ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​တဖၣ်​အံၤ​အကျါ ဒီး​နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်ကတိၤ​အံၤန့ၣ်​ န​က​တူၢ်ဘၣ်​ဒ်လဲၣ်. န​က​စံးဆၢ​က့ၤ​ဒ် ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​အသိး​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​တဲဝဲ​လၢ “ကယဲၢ်​တၢ်ကတိၤ​လၢ ယွၤ​ကတိၤ​တၢ်​န့ၣ်​ ပ​က​တိၢ်န့ၢ်​လီၤ.” (၂ မိၤၡ့ ၂၄:၃) ဘၣ်ဆၣ်​လၢခံ တယံာ်ဘၣ်​ဒီး တၢ်​လၢ​အ​မၤကွၢ် ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ အ​တၢ်သးတီ​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ်​ ကဲထီၣ်​အသး​တခါ​လီၤ.

၁၃. ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ အ​တၢ်သးတီ ဘၣ်​တၢ်​မၤကွၢ်​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အစိ​အ​က​မီၤ ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ပျံၤတၢ်​အဃိ မၢ​စီၤ​မိၤၡ့​လဲၤ​တဲတၢ်​ဒီး ယဟိဝၤ ယွၤ လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အ​ခၢၣ်စး လၢ​ကစၢၢ်​စံၤနါ​အလိၤ​လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၁၈-၂၁) အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်ခိး​ဝဲ​ယံာ်​လံ​ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤ​မိၤၡ့​တ​ဟဲက့ၤ​လီၤ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အ​အိၣ်ဘၣ်. လီၤဂာ်​ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်​ကတာ်​လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢ​အကျါ ဒီး​အခိၣ်​အ​နၢ်​တအိၣ်​လၢၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ သန့ၤ​အသး​လၢ အခိၣ်​အ​နၢ်​စီၤ​မိၤၡ့ အါတလၢ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ဘၣ်ယိၣ်​တၢ် ဒီး​မၢဝဲ​စီၤ​အၤဟရိၣ်​လၢ “ဂဲၤဆၢထၢၣ်, တ့​န့ၢ်​ပ​ကစၢ်​လၢ အ​က​လဲၤတၢ်​လၢ​ပ​မဲာ်ညါ​တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်​လၢ​စီၤ​မိၤၡ့, ပှၤလၢ​အ​ဒုး​ဟဲထီၣ်​ပှၤလၢ ကီၢ်​အဲၤကူပတူး​အ​ပူၤ​တဂၤ​အံၤ မ့ၢ်​တၢ်မၤ​အသး​ဒီး​အီၤ ဒ်လဲၣ်​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​ ပ​တ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်.”—၂ မိၤၡ့ ၃၂:၁, ၂.

၁၄. ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ လီလီၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်. ဒီး​ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ တၢ်​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​န့ၣ်​ ကမၣ်​ဝဲ​လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၃-၅) ဘၣ်ဆၣ်​အဝဲသ့ၣ်​ ဘါထီၣ်​ကျီၢ်​ထူ​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​တ​ဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤလိာ်​သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​လီလီၤ​အသး ဒီး​ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ အ​အိၣ်ဒံး​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ်​တခီ​လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ကျီၢ်​ထူ​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ်​ စီၤ​အၤဟရိၣ်​ ကိးဝဲ​လၢ “တၢ်မၤဘူၣ်​လၢ​ယွၤ” လီၤ. ယဟိဝၤ​ယွၤ​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤ​ယွၤ​တဲဘၣ်​ စီၤ​မိၤၡ့​လၢ ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​တဖၣ်​ “မၤ​ဘၣ်အၢ​လီၤအသး” ဒီး​ဃၣ်​ကပၤ​ကွံာ်​အသး​ဒီး “ကျဲ​လၢ​ယ​မၤလိာ်​အီၤ​လီၤ.” ယဟိဝၤ​ယွၤ သးဒိၣ်​ထီၣ်​တၢ်​တုၤ​ဒၣ်လဲာ် အဝဲ​ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ က​မၤ​ဟးဂီၤ​ကွံာ် ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​ဒီ​တ​ကလုာ်​လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၃၂:၅-၁၀.

၁၅, ၁၆. စီၤ​မိၤၡ့​ဒီး​စီၤ​အၤဟရိၣ်​ အိၣ်​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​အိၣ်​တခီ​လၢ အသး​ဒီဖျၢၣ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်​တၢ်ဂီၤ​လၢ တၢ်​မၤလိ​အ​ခီၣ်ထံး​တက့ၢ်.)

^၁၅ ယဟိဝၤ မ့ၢ်​ယွၤ​လၢ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သးကညီၤ​လီၤ. အဝဲ​ဆၢတဲာ်​ဝဲ​လၢ တ​စံၣ်ညီၣ်​ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ ဒီ​တ​ကလုာ်​လၢၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အလီၢ် အဝဲ​ဟ့ၣ်​ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ က​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​လၢ မ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ်​အဲၣ်ဒိး​အိၣ်​လၢ အ​အိၣ်​တ​ကပၤ​ဧါ. (၂ မိၤၡ့ ၃၂:၁၄) ဖဲ​စီၤ​မိၤၡ့​ထံၣ်ဝဲ​လၢ ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​တဖၣ်​ ကိးပသူ​ထီၣ်, သးဝံၣ်​တၢ် ဒီး​ဂဲၤကလံၣ်​လၢ တၢ်ဂီၤ​အမဲာ်​ညါ​အခါ အဝဲ​သးဒိၣ်​ထီၣ်​တၢ် ဒီး​မၤ​သဘှံး ကျီၢ်​ဖိ​တုၤလၢ​အ​လီၤ​ကမူၣ်​လီၤ. ဝံၤဒီး​ကိးပသူထီၣ်​ဝဲ​လၢ “မ့ၢ်​မတၤ​အိၣ်​လၢ ယွၤ​အ​အိၣ်​တခီ​လဲၣ်, ဟဲ​ဆူ​ယ​အိၣ်​တက့ၢ်. ဒီး​ကယဲၢ်​ပှၤ​လ့ၤဝံ​ဖိ အိၣ်ဖှိၣ်​ရိဖှိၣ်​ လၢ​အ​အိၣ်​ခဲလၢာ်​လီၤ.”—၂ မိၤၡ့ ၃၂:၁၇-၂၀, ၂၆.

^၁၆ စီၤ​အၤဟရိၣ်​တ့ထီၣ်​ကျီၢ်​ဖိ ဘၣ်ဆၣ်​အဝဲ ဒီး​ပှၤ​လ့ၤဝံ​ဖိ​အဂၤ​တဖၣ်​ ပီၢ်ယၢ်​လီၤ​က့ၤ​အသး​ဒီး ဆၢတဲာ်​ဝဲ​လၢ​ကအိၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ်​တခီ​လီၤ. ပှၤလၢ​အသး​တီ​တဖၣ်​အံၤ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​လၢ အဝဲသ့ၣ်​တအိၣ်​ဆၢထၢၣ်​လၢ ပှၤလၢ​အ​မၤ​ကမၣ်​တၢ်​တဖၣ်​ အ​အိၣ်​တခီ​ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​န့ၣ်​ ဘၣ်​ဝဲ​လီၤ. လၢခံ​ဖဲ​နံၤ​အဝဲ​န့ၣ်​ ပှၤလၢ​အ​ကထိ​တဖၣ်​လၢ အ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ကျီၢ်​ထူ​န့ၣ်​ သံ​ကွံာ်ဝဲ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤလၢ​အ​အိၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ်​တခီ​န့ၣ်​ ပူၤဖျဲးဝဲ ဒီး​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ က​ဆိၣ်ဂ့ၤ​အဝဲသ့ၣ်​လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၃၂:၂၇-၂၉.

၁၇. ကျီၢ်​ထူ​အဂ့ၢ်​လၢ စီၤ​ပီလူး​ကွဲးဝဲ​န့ၣ်​ ပ​မၤလိ​န့ၢ်​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

^၁၇ ပ​န့ၢ်ဘၣ်​တၢ်​မၤလိ မနုၤ​လဲၣ်. စီၤ​ပီလူး​တဲဝဲ​လၢ “တၢ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကဲ​တၢ်အဒိ​အ​တဲာ်​လၢ​ပဂီၢ်” ဒ်သိး​ပ​သု “တ​ကဲထီၣ်​ပှၤ​ဘါ​တၢ်ဂီၤ” တဂ့ၤ​လီၤ. စီၤ​ပီလူး တဲ​နၢ်ပၢၢ်​ဝဲ​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​တဖၣ်​အံၤ “အိၣ်​ကွဲး​အသး​လၢ​ပဝဲဒၣ်, လၢ​တၢ်​အ​စိၤ​ကတၢၢ် ဟဲ​ဘၣ်​အီၤ​အဂီၢ်, ဒ်သိး​ပ​က​ဘၣ်​ တၢ်​သိၣ်က့ၤ​သီက့ၤ​န့ၣ်​လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၤလၢ​အ​ဆိကမိၣ်​လၢ အ​အိၣ်​ဆၢထၢၣ်​န့ၣ်, ဒ်သိး​အ​သု​တ​လီၤဃံၤ​တဂ့ၤ​ဒီး, မ်​အ​ပ​လီၢ်​အသး​တက့ၢ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၆, ၇, ၁၁, ၁၂) ဒ်​စီၤ​ပီလူး​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​အသိး ပှၤလၢ​အ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်​ကဲထီၣ်​ပှၤလၢ အ​မၤ​တၢ်အၢ​တၢ်သီ​သ့ဝဲ​လီၤ. ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​က​ဆိကမိၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်​ဒံး​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤ​တဂၤ​မ့ၢ်​အဲၣ်ဒိး​ကဲထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တံၤသကိး​မ့ၢ်ဂ့ၤ တဲဝဲ​လၢ​အတီ​ဒီး​ယွၤ​မ့ၢ်ဂ့ၤ အခီပညီ​တမ့ၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ တူၢ်လိာ်​အဝဲသ့ၣ်​ကိးဂၤ​ဒဲး​ဘၣ်.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁-၅.

၁၈. တၢ်မနုၤ​က​ထုးန့ၢ်​ပှၤ ဒ်သိး​ပ​က​ယံၤထီၣ်​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​လဲၣ်. ဒီး​ပ​မ့ၢ်​ယံၤထီၣ်​ဒီး ကစၢ်​ယွၤ​န့ၣ်​ တၢ်​က​ကဲထီၣ်​အသး​ဒီး​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၈ စီၤ​မိၤၡ့​တ​ဟဲက့ၤ​လီၤ​လၢ ကစၢၢ်​စံၤနါ​အလိၤ လၢ​အဆိ​အချ့​ဒ် ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ မုၢ်လၢ်ဝဲ​အသိး​ဘၣ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တၢ်​လီၤ. တၢ်​အ​ကတၢၢ် မ့ၢ်​တ​ဟဲ​တုၤ​ချ့ချ့​ဒ် ပ​မုၢ်လၢ်​အသိး​ဘၣ်​န့ၣ်​ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ပ​က​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တၢ်​စ့ၢ်ကီး​လီၤ. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ပ​က​ဆိကမိၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်​အၢၣ်လီၤ​တဖၣ်​ က​ဟဲ​လၢပှဲၤ​ထီၣ်​န့ၣ်​ အိၣ်တ့ၢ်​ဒံး​ဖးယံာ်​ဒံး မ့တမ့ၢ် တ​ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​လၢၤဘၣ်. ဒီး​လၢ​ပ​က​သးစၢၢ်ဆၢ​လၢ က​မၤ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်​ဘၣ်သး​အလီၢ် ပ​က​သးစၢၢ်ဆၢ​က့ၤ လၢ​ပ​နီၢ်ကစၢ်​အ​တၢ်ဘၣ်​သးလီၤ. ပ​မ့ၢ်​တ​ပ​လီၢ်​ပ​သး​န့ၣ်​ ပ​က​ယံၤထီၣ်​ဒီး​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​ပ​က​မၤ​ဘၣ်​တၢ်ကမၣ်​လၢ ပ​တ​ဆိကမိၣ်​လၢ ပ​က​မၤ​အီၤ နီတဘျီ​ဘၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

၁၉. ထီဘိ​န့ၣ်​ ပ​က​ဘၣ်​သ့ၣ်နီၣ်​ထီၣ်​ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်. ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်.

^၁၉ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဲၣ်ဒိး​လၢ ပ​က​ဒိကနၣ်​အ​ကလုၢ်​လၢ သူၣ်​ဒီဖျၢၣ်​သးဒီဖျၢၣ်​ ဒီး​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ ထဲ​အီၤ​တဂၤဧိၤ​လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၅) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ အဝဲ​မၢ​ပ​မၤ​ဒ်အံၤ​လဲၣ်. မ့ၢ်​လၢ​အဝဲ​အဲၣ်​ပှၤ​အဃိ​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​တ​မၤတၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဲၣ်ဒိး​လၢ ပ​မၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ပ​က​မၤ​ဘၣ်​တၢ်​လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်​အဲၣ်ဒိး​လၢ​ပ​မၤ​တဖၣ်​ ဒီး​က​မၤဘၣ်ဒိ​ပှၤလီၤ. စီၤ​ပီလူး​တဲဝဲ​လၢ “သု​အီ​ကစၢ် အ​လီခီ​ဒီး​တၢ်နါ​အ​လီခီ တ​သ့​ဘၣ်. သု​အီၣ်တၢ်​လၢ​ကစၢ်​အမ့ၤလၣ်, ဒီး​တၢ်နါ​အမ့ၤလၣ်​ တ​သ့​ဘၣ်.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၁.

၂၀. ပ​မ့ၢ်​မၤ​ဘၣ်​ တၢ်ကမၣ်​သနာ်က့ ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤစၢၤ​ပှၤ​သ့​ဒ်လဲၣ်.

^၂၀ စီၤ​ကၤယံၣ်, စီၤ​ၡလိၤမိၤ ဒီး​ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ က​ပီၢ်ယၢ်​လီၤအသး ဒီး​ဆီတလဲ​အသး​လီၤ. (မၤတၢ် ၃:၁၉) ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ်​ အခ့အပှၤ​တဖၣ်​ မ့ၢ်​မၤ​ကမၣ်​တၢ်​တမံၤမံၤ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲ​တ​ပာ်တ့ၢ်​ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်​တဘျီဃီ​ဘၣ်. ဆိကမိၣ်​ကွၢ် အဝဲ​ပျၢ်​ကွံာ် စီၤ​အၤဟရိၣ်​အ​တၢ်ကမၣ်​ ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ​စ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤ​ယွၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ပှၤလၢ တၢ်အဲၣ်​တၢ်ကွံ​အ​ပူၤ ဒ်သိး​ပ​သု​တ​မၤ​ဘၣ်​ တၢ်ကမၣ်​တဂ့ၤ​အဂီၢ်​လီၤ. အဝဲ​သူဝဲ လံာ်စီဆှံ, ပ​တၢ်​ကရၢကရိ​အ​လံာ်လဲၢ် ဒီး​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​တဖၣ်​လၢ က​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ပှၤ​အဂီၢ်​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​ဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​န့ၣ်​ ပ​နာ်​သ့​သပှၢ်​ကတၢၢ်​လၢ အဝဲ​က​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​ တၢ်​သးကညီၤ​လၢ​ပ​ဖီခိၣ်​လီၤ.

၂၁. ဖဲ​ပ​တၢ်သးတီ​ဒီး​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဘၣ်​တၢ်​မၤကွၢ်​အီၤ​အခါ ပ​ကြၢး​မၤ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

^၂၁ ယဟိဝၤ​ယွၤ အဘျုး​အဖှိၣ်​န့ၣ်​ အိၣ်ဒီး​တၢ်တိာ်ပာ်​လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁) ခီဖျိ​လၢ ယွၤ​အဘျုး​အဖှိၣ်​အဃိ ပ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ​ပ​က “ညိကွံာ်​တၢ်​တယူး​တယီၣ်​ဘၣ်​ယွၤ, ဒီး​တၢ်သးကွံ​ဘၣ်ဃး​ဒီး​ဟီၣ်ခိၣ်” လီၤ. (ဖး တံတူး ၂:၁၁-၁၄ တက့ၢ်.) လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​တဘ့ၣ်​အံၤ​အ​ပူၤ ပ​က​ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်သး​လၢ​အ​မၤကွၢ် ပ​တၢ်သးတီ​ဒီး​ယဟိဝၤ​ယွၤ ထီဘိ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ပာ်လီၤ​န​သး​ဂၢၢ်​ဂၢၢ်​ကျၢၤကျၢၤ​လၢ န​ကအိၣ်​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ်​တခီ လၢ​သူၣ်​ဒီဖျၢၣ်​သးဒီဖျၢၣ်​တက့ၢ်. ဒီး​သ့ၣ်နီၣ်​ထီၣ်​လၢ “န​ဘၣ်​ပျံၤ​ယွၤ​န​ကစၢ်, န​ဘၣ်​မၤ​အ​တၢ် ဒီး​န​ဘၣ်​စဲဘူး​ဒီး​အီၤ” လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၁၀:၂၀.