တၢ်မၤလိ ၂၇
တဘၣ်ဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤ နသးတဂ့ၤ
“ယစံးဘၣ်ကယဲၢ် ပှၤအိၣ်လၢသုကျါကိးအဂၤဒဲး, လၢအသုတပာ်အသး ထီန့ၢ် အဂ့ၤပာ်ဝဲန့ၣ်တဂ့ၤ.”—ရိမ့ၤ ၁၂:၃.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၃၀ ပျၢ်ကွံာ်ပှၤဂၤအတၢ်ကမၣ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ဒ် ဖံလံးပံၤ ၂:၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤဂၤလၢအဂ့ၤဒ်လဲၣ်.
ပဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ခီဖျိပသ့ၣ်ညါလၢ အဝဲသးအိၣ်ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်ထီဘိလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၂၂-၂၄) တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်ဆိယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးလၢညါ ဒီးပကထံၣ်ပှၤဂၤ လၢအဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤလီၤ. ခီဖျိလၢ ပမၤဒ်န့ၣ်အဃိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဂ့ၤထီၣ်ဝဲလီၤ.—ဖး ဖံလံးပံၤ ၂:၃ တက့ၢ်.
၂. တၢ်မၢဖိပီလူး သ့ၣ်ညါဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးလၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ ပမ့ၢ်တပလီၢ်ပသးဘၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဝဲဒီး ပှၤပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး အဲၣ်လီၤထဲအသးတဖၣ်န့ၣ် ကလုၢ်ဘၢကွံာ်ပှၤလီၤ. * လီၤသးအုးဒိၣ်မးလၢ ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတနီၤ တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးလံာ်ဆူရိမ့ၤ ဒီးတဲဝဲလၢ “ယစံးဘၣ် ကယဲၢ်ပှၤအိၣ်လၢသုကျါ ကိးအဂၤဒဲး, လၢအသုတပာ်အသးထီန့ၢ် အဂ့ၤပာ်ဝဲန့ၣ်တဂ့ၤ” လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၃) စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသး ဖဲအကြၢးအဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကထံၣ်လီၤပနီၢ်ကစၢ်သး ဒ်အကြၢးအဘၣ်အသိးလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်သၢမံၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပသုတဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤ ပသးတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ (၁) ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ, (၂) ပတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကစၢ်ယွၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ (၃) ဒီးဖဲပသူအ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲလၢ တၢ်ရ့လိာ်သးအခါလီၤ.
ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလၢ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအပူၤ
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအပူၤလဲၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၃ ယဟိဝၤယွၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဒ်သိးနီၢ်ဒီမါဝၤ ကသူၣ်ခုသးခုအဂီၢ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်တလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ တၢ်သးတလီၤပလိာ် အိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအဆီဟံၣ်ဆီဃီတဖၣ် ကထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၂၈) မ့မ့ၢ်လၢ ပှၤတနီၤန့ၣ် တဲအါလိာ်သးဒီး အသးသမူတံၤသကိးထီဘိအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မ့ၢ်တန့ၢ်လိာ်သးလၢ အခီၣ်ထံးခါဘၣ်န့ၣ် ကဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်ဒ်ဟီၣ်ခိၣ်အသိးန့ၣ် ကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤလီၤဖးအသးန့ၣ် မ့ၢ်ကျဲလၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ကွၢ်လီၤထဲအနီၢ်ကစၢ်သးအဃိ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်မၤလီၤဖးအသးန့ၣ် ကဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ.
၄. ပကဘၣ် ဟးဆှဲးတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ တၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်သိးဒီး ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ တအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲးအီၤလီၤ. ပသ့ၣ်ညါလံာ်စီဆှံတဲဝဲ ကျဲထဲတဘိလၢ ပမၤကတၢၢ်တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီသ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလီၤ. (မးသဲ ၅:၃၂) အဃိ ဖဲပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိးန့ၣ် ပတဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသး ကဒိၣ်စိဒီး ဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ‘မ့ၢ်ယတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအံၤ မၤလၢပှဲၤယတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဧါ. မ့ၢ်ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဲၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤလံဧါ. ယမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်ဒီး ပှၤလၢအဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ယတၢ်သးခု ကအိၣ်အါန့ၢ်ဒံးခဲအံၤဧါ.’ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်အီၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပကွၢ်လီၤထဲ ပနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ် ဒီးတမ့ၢ်လၢပသးသမူတံၤသကိး အဂီၢ်လၢၤဘၣ်. မ့မ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် ကဟ့ၣ်ကူၣ်နၤလၢ နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး မၤကတၢၢ်ကွံာ် နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် မၤဟီ, နမ့ၢ်သးခုန့ၣ်ဘၣ်လံ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “သုတကွၢ်တဂၤ လၢအတၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤလၢအတၢ်ဒၣ်ဝဲတဂ့ၤ. မ်အကွၢ်တဂၤလၢ ပှၤဂၤအတၢ်, တဂၤလၢပှၤဂၤအတၢ် စ့ၢ်ကီးတက့ၢ်.” (ဖံလံးပံၤ ၂:၄) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကအိၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤ တမ့ၢ်လၢနကအိၣ် လီၤမုၢ်လီၤဖးအဂီၢ်ဘၣ်. (မးသဲ ၁၉:၆) ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ နကပာ်ဆိအတၢ်ဘၣ်သးလၢညါ တမ့ၢ်လၢ နနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဘၣ်.
၅. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၅:၃၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး နီၢ်ဒီမါဝၤ ကဘၣ်ရ့လိာ်အသးဒ်လဲၣ်.
၅ နီၢ်ဒီမါဝၤန့ၣ် ကြၢးရ့လိာ်အသးလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး တၢ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၃၃ တက့ၢ်.) လံာ်စီဆှံသိၣ်လိပှၤလၢ ပကဘၣ်သးအိၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အါန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဒံးလီၤ. (မၤတၢ် ၂၀:၃၅) ဒ်သိးနီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ကဲလိာ်သးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါမနုၤလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. နီၢ်ဒီမါဝၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် တကွၢ်လီၤထဲ အနီၢ်ကစၢ်အဘျုးဘၣ် ကဃုကွၢ်ဝဲလၢ “ပှၤဂၤအတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၄, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
နီၢ်ဒီမါဝၤ လၢအဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ကမၤစၢၤလိာ်အသး ကဒဲကဒဲ ဒီးတထီဒါလိာ်အသးဘၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၆)
၆. နမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စတံၤဘ့ၣ် ဒီးစတဲးဖၢၣ်နံၤ အအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၆ ခရံာ်ဖိနီၢ်ဒီမါဝၤ လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သးခုလီၤ. အဒိ ဝၤတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် စတံၤဘ့ၣ် တဲဝဲလၢ “နမ့မ့ၢ် ပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုန့ၣ် နကမၤသကိးတၢ်တပူၤဃီ, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်အခါ လၢနကဆိကမိၣ်ထီၣ် ‘တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် လၢယဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်’ အလီၢ် နကဆိကမိၣ်က့ၤလၢ ‘တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် လၢပဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်’ လီၤ.” အမါ စတဲးဖၢၣ်နံၤ စ့ၢ်ကီးတဲဝဲလၢ “မတဂၤမး တအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဒီးပှၤလၢ ဃုအ့ၣ်လိာ်သးဒီးနၤ ထီဘိန့ၣ်ဘၣ်. ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ အိၣ်ထီၣ်အခါ ပဃုသ့ၣ်ညါဆိလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤလဲၣ်. ဝံၤဒီး ပဃ့ဘါထုကဖၣ်, ပဃုကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒီးပမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ ပတၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. ပတဃုထံၣ်လိာ်သး တၢ်ကမၣ်ဘၣ်, လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ ပတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ.” အဃိ မါဒီးဝၤမ့ၢ်တဆိကမိၣ် ဒိၣ်လီၤအသး လၢအဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး အသးသမူတံၤသကိးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကသးခုလီၤ.
“အိၣ်ဒီးကယဲၢ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသုးသး” လၢယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤအပူၤ
၇. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဖဲအဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤအပူၤအခါ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ကဘၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၇ ပမၤယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤန့ၣ် ပထံၣ်အီၤဒ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ်တခါ အသိးလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၇:၄; ၈၄:၁၀) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ မ့ၢ်သးအိၣ်မၤအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ဆၢကဲထီၣ်လၢ ပှၤကွၢ်တၢ်ဒီး, မ့ၢ်အဆၢတၢ်မၤ လၢအဂ့ၤတမံၤလီၤ.” (၁ တံၤမသ့း ၃:၁) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါအခါန့ၣ် အတကြၢးဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤအသးလၢ အမ့ၢ်ပှၤအရ့ဒိၣ်တဂၤဘၣ်. (လူၤကၣ် ၁၇:၇-၁၀) အတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ် အကဘၣ်မၤစၢၤပှၤဂၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤလီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၁၅.
၈. လၢစီၤဒံအိၤတြ့ၤဖံ, စီၤဧူးစံယါ ဒီးစီၤအးဘၡါလိၣ်အအိၣ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ လံာ်စီဆှံတဲဖျါထီၣ် ပှၤလၢအဆိကမိၣ် ဒိၣ်လီၤအသးတဖၣ် အဂ့ၢ်လီၤ. အဒိ စီၤဒံအိၤတြ့ၤဖံန့ၣ် အတအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဘၣ်. ဒီးအဝဲအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်ပှၤ “အခိၣ်တဂၤ” လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. (၃ ယိၤဟၣ် ၉) စီၤဧူးစံယါ ပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး ဂုာ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤတမၢအမၤဝဲန့ၣ်လီၤ. (၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂၆:၁၆-၂၁) မ့မ့ၢ်လၢ စီၤအးဘၡါလိၣ်န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဟုၣ်န့ၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအသး ခီဖျိလၢအအဲၣ်ဒိး ကဲထီၣ်စီၤပၤအဃိလီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၂-၆) လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအဃု အနီၢ်ကစၢ်အလၤကပီၤဒၣ်ဝဲန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဘၣ်သးဝဲဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၂၅:၂၇) ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး အဲၣ်ဒိးမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၁၆:၁၈.
၉. ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤဝဲ အဒိအတဲာ်ဒ်လဲၣ်.
၉ မ့မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် တလီၤဂာ်ဒီးပှၤလၢ အပာ်ထီၣ်ထီအသးတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် “အိၣ်ဒီးယွၤအက့ၢ်အဂီၤဒီး ပာ်အသးထဲသိးယွၤဒီး, တဆိကမိၣ်လၢအဂုာ်န့ၢ် ပှၤဂၤအတၢ်ဘၣ်.” (ဖံလံးပံၤ ၂:၆) ထဲဒၣ်ယဟိဝၤယွၤတဂၤဧိၤ အစိကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဆိကမိၣ် ဒိၣ်လီၤအသး နီတဘျီဘၣ်. အဝဲတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “ပှၤလၢအဆံးကတၢၢ် လၢသုဝဲခဲလၢာ် အကျါတဂၤန့ၣ်, ကကဲထီၣ်ဝဲလၢအဒိၣ်လီၤ.” (လူၤကၣ် ၉:၄၈) ပမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤလဲၤလၢညါ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဒီးကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အဆီၣ်လီၤအသး ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိးန့ၣ် ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ပကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလၢပှၤဂၤလီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ယွၤအခ့အပှၤနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ လၢတဂၤဒီး တဂၤအဖီခိၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၅.
၁၀. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် တမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤဒံးဘၣ်န့ၣ် နကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၀ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးနမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် တမၤဘၣ်ဂီၢ်ဒံးဝဲန့ၣ် နကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. လၢနကကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်အလီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလၢ ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ် အဖီခိၣ်တက့ၢ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၇) နကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လၢ ယထံၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ် မ့ၢ်အရ့ဒိၣ်တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကဘၣ်မၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤဝဲလံဧါ. မ့ၢ်ဆၢကတီၢ်ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလၢ ယကမၤဘၣ်ဂီၢ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်လံဧါ. မ့ၢ်ယဂုာ်ကျဲးစၢၤဆူၣ်ဆူၣ် ဒ်သိးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကအိၣ်အါထီၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဧါ မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ယအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကထံၣ်ယၤဒ် ယမ့ၢ်ပှၤလၢအရ့ဒိၣ်တဂၤဧါ.’
ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးမူဒါ တဖၣ်န့ၣ် ပှၤတကြၢး ထံၣ်ထဲ အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် တဖၣ်ဘၣ် ဒီးပှၤကဘၣ်ထံၣ် စ့ၢ်ကီး အတၢ်ဆီၣ်လီၤသး (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၁) *
၁၁. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၄:၂, ၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲပမၤယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤအခါ အကဲဘျုးဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ ယဟိဝၤယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအါန့ၢ်ဒံး တၢ်သ့ၣ်တၢ်ဘၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ်အါန့ၢ်ဒံး တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်တဖၣ်လီၤ. အဃိ နမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲနဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၄:၂, ၃ တက့ၢ်.) တသ့ဖဲအသ့ ဂုာ်ကျဲးစၢး ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်တက့ၢ်. ဃုကျဲလၢ နကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤတက့ၢ်. ဒီးသးအိၣ်တူၢ်လိာ်ပှၤခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီးပှၤလၢ တအိၣ်ဒီးမူဒါ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ်တက့ၢ်. (မးသဲ ၆:၁-၄; လူၤကၣ် ၁၄:၁၂-၁၄) ဖဲနဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ကထံၣ်နတၢ်သ့ၣ်တၢ်ဘၣ်တဖၣ် တကးဒံးဘၣ် ကထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး နတၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ.
ဖဲနသူအ့ထၢၣ်နဲး လၢနကရ့လိာ်သးအခါ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသးတက့ၢ်
၁၂. မ့ၢ်လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတံၤသကိးတဖၣ်ဧါ. တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
၁၂ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကရ့လိာ်သးဒီးပတံၤသကိး ဒီးပဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ တၢ်သးခုအပူၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၃:၁) ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဒီးတံၤသကိး လၢအဂ့ၤတဖၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၅) လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတံၤသကိး လၢအဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢနဂီၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၇:၁၇; ၁၈:၂၄) လံာ်စီဆှံတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ထဲတဂၤဧိၤ ဒီးပမ့ၢ်တရ့ ဒီးပှၤဂၤဘၣ်န့ၣ်တဂ့ၤဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၈:၁) အဃိ ပှၤအါဂၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ရ့လိာ်သးလၢ (social media) အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ကျဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး တံၤသကိးအါအါ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တတူၢ်ဘၣ်လၢ အအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဖဲပသူ အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်အခါန့ၣ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒိၣ်မးလီၤ.
၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအသူ အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ထဲတဂၤဧိၤ ဒီးသးဟးဂီၤဝဲလဲၣ်.
၁၃ ပှၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဖိတဖၣ် တဲဝဲလၢ ပှၤလၢအကွၢ်ဝဲတၢ်လၢ ပှၤပာ်ထီၣ်အီၤလၢ အ့ထၢၣ်နဲး အပူၤယံာ်ယံာ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤ ဒီးသးဟးဂီၤဝဲလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကွၢ်ဝဲ ပှၤတနီၤနီၤပာ်ထီၣ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူအဂ့ၢ်အကျိၤ ဒီးအနီၢ်ကစၢ်အဂီၤ ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ်အဂီၤ ဒီးတကးဒံးဘၣ် တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢ အဝဲသ့ၣ်လဲၤတုၤဘၣ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူ တမုာ်ထဲသိးဒီး ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ လၢအအိၣ် ၁၉ နံၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ဖဲယထံၣ်ဘၣ်ပှၤဂၤအိၣ် ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢ မုၢ်ဃုနံၤဒီး မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤအခါန့ၣ် ယသးတမုာ်ဘၣ် ခီဖျိယဘၣ်အိၣ်လၢဟံၣ် ဒီးတၢ်ကၢၣ်ယသးဒိၣ်မးအဃိ” လီၤ.
၁၄. လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဖဲ ၁ ပ့းတရူး ၃:၈ န့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကသူအ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ် လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်
၁၄ နီၢ်နီၢ် ပမ့ၢ်သူအ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲလၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤန့ၣ် ကကဲဘျုးဝဲလီၤ. အဒိ ပသူအ့ထၢၣ်နဲး ဒ်သိးပကဆဲးကျိးဒီး ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးပတံၤသကိးတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပှၤတနီၤန့ၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ထံၣ်, အတၢ်ဂီၤ ဒီးအတၢ်ဂီၤမူတဖၣ် ဒ်သိးပှၤကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. “ကွၢ်လၢယၤ” တၢ်ကတိၤအံၤ အခီပညီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကသးစၢၢ်ဆၢထဲအဝဲသ့ၣ်ထီဘိလီၤ. ပှၤတနီၤနီၤ လၢအနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဂီၤ ဒီးတၢ်ဂီၤလၢ ပှၤဂၤပာ်ထီၣ်ဝဲအဖီလာ်န့ၣ် ကွဲးလီၤဝဲတၢ်ကတိၤလၢ အလီၤရၢၢ်ဒီး လီၤသးဘၣ်အၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်မၤအါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်နၢ်ပၢၢ်စၢၤ ပှၤဂၤတၢ်တူၢ်ဘၣ် အဃိ အဝဲသ့ၣ်တသူ အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ် လၢကျဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်.—ဖး ၁ ပ့းတရူး ၃:၈ တက့ၢ်.
နမ့ၢ်ပာ်ထီၣ်တၢ်လၢ online အဖီခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးပှၤကထံၣ်ဒိၣ်နၤ အဂီၢ်ဧါ မ့တမ့ၢ် ပှၤကထံၣ်လၢ နအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဂီၢ်ဧါ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅)
၁၅. ဒ်သိးပှၤသုတထံၣ်ဒိၣ်ပှၤတဂ့ၤအဂီၢ် လံာ်စီဆှံမၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅ နမ့ၢ်သူအ့ထၢၣ်နဲး အကျိၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ် သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်ဂီၤ, တၢ်ဂီၤမူ ဒီးတၢ်ကတိၤလၢ ယပာ်ထီၣ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢပှၤကထံၣ်ဒိၣ်ယၤအဂီၢ်ဧါ. မ့ၢ်လၢယမၤဒ်အံၤအဃိ မ့ၢ်ပှၤဂၤကသးက့ၣ်ယၤဧါ.’ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ကယဲၢ်တၢ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ပဖံးပညၣ်အသးကွံတၢ်, ဒီးပမဲာ်အတၢ်သးကွံ, ဒီးအအံၤတဃၣ် အသးကဖၢလၢန့ၣ်, တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးပၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်အဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၤ.” (၁ ယိၤဟၣ် ၂:၁၆) ခရံာ်ဖိတဖၣ် တလိၣ်လၢ ပှၤကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဒိၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ “မ်ပသုတဆၢ ပမံၤဟူသၣ်ဖျါ ကလီကလီ, ဒီးမၤသးထီၣ်လိာ်ပသး, ဒီးသးကါလိာ်ပသး, တဂ့ၤ.” (ကလၤတံ ၅:၂၆) ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ပတအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးအဲၣ်ဒိးလၢပှၤကထံၣ်ဒိၣ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်.
“သုတပာ်အသးထီန့ၢ် အဂ့ၤပာ်ဝဲန့ၣ်တဂ့ၤ”
၁၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးလဲၣ်.
၁၆ ပကဘၣ် မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် ပတၢ်ဆီၣ်လီၤသး မ့ၢ်လၢပှၤလၢအဆိကမိၣ် ဒိၣ်လီၤအသးန့ၣ် “ပာ်အသးထီန့ၢ်အဂ့ၤပာ်ဝဲ” အဃိလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၃) ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီသးန့ၣ် အဲၣ်ဒိးမံၤဟူသၣ်ဖျါ ဒီးဃုအ့ၣ်လိာ်အသးဒီးပှၤဂၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိက့ၤအနီၢ်ကစၢ် ဒီးပှၤဂၤတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တဆီတလဲ အတၢ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် ကလုၢ်ဘၢကွံာ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၄; ၁၁:၃) မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အဆီၣ်လီၤသးတဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တပာ်ထီၣ်ထီအသးဘၣ်. အဝဲထံၣ်လီၤအနီၢ်ကစၢ်သး ဖဲအကြၢးအဘၣ် ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲလၢပှၤဂၤတဖၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအီၤလၢ ကျဲအါဘိလီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၂:၃) ဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ “ယွၤတြီဃာ် ပှၤပာ်ထီၣ်ထီအသး, ဒီးဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် လၢပှၤဆီၣ်လီၤအသးလီၤ.” (၁ ပ့းတရူး ၅:၅) ပှၤလၢအဆီၣ်လီၤသးတဖၣ်န့ၣ် တအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဒုၣ်အဒါဘၣ်လီၤ.
၁၇. ဒ်သိးပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဂီၢ် ပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤလီၢ်လံၤဒီး အတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်, သုဘ့ၣ်လီၤကွံာ်လံ, ဒီးသုကူထီၣ်သိးထီၣ်က့ၤလံပှၤသီ” လံန့ၣ်လီၤ. အဃိ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဂီၢ် ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ပကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ် ဒီးကွၢ်လိမၤဒိးအီၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၉, ၁၀; ၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁) ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဖဲပမၤအါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအခါ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိကသးခု တကးဒံးဘၣ် လၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤစ့ၢ်ကီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးကအါထီၣ် ဒီးဖဲပသူ အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်အခါ ပတမၤဒ်သိး ပှၤကထံၣ်ဒိၣ်ပှၤ အဂီၢ်လၢၤဘၣ်. လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒီးအတၢ်ဘၣ်သးလီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၁၇ တၢ်မၤဂ့ၤတၢ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဝဲဒီး ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးအဲၣ်လီၤထဲအသးလီၤ. ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသး ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ် အသုတဒိၣ်စိလၢ ပဖီခိၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်သၢမံၤ လၢပတဘၣ်ဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤ ပသးဘၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 2 တၢ်ကတိၤအခီပညီ– ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီသးတဂၤန့ၣ် ဆိကမိၣ်လီၤထဲအနီၢ်ကစၢ်သး ဒီးတဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်ဘၣ်. ပှၤပာ်ထီၣ်ထီအသးန့ၣ် အဲၣ်လီၤထဲ အနီၢ်ကစၢ်သးလီၤ. မ့မ့ၢ် ပှၤလၢအဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် တအဲၣ်လီၤထဲ အနီၢ်ကစၢ်သးဘၣ်. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် နတပာ်ဒိၣ်လီၤနသးဘၣ် ဒီးနကထံၣ်ပှၤဂၤလၢ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 56 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အဆီၣ်လီၤသးတဂၤအံၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ, တီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်, ကွၢ်ထွဲတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကရူၢ် ဒီးမၤကဆှဲကဆှီဝဲ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လီၤ.
