“ယဘီယမုၢ်တဘၣ်ဃးဘၣ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်”
“ဒ်သိးယကအုၣ်ယသးလၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂ့ၢ်ဒီး, ယအိၣ်ဖျဲၣ်, ဒီးယဟဲလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလံ.”—ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၇.
၁, ၂. (က) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် လီၤမုၢ်လီၤဖးအါထီၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤအဃိလဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤလၢ အအိၣ်လၢကီၢ်ယူရပၤ ကလံၤထံးန့ၣ် တဲဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူလၢ အပူၤကွံာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲ “လၢယနီၢ်ဆံးခါလံၤလံၤ ယထံၣ်ဘၣ် တၢ်တတီတလိၤအါမးအဃိ ယတတူၢ်လိာ် ယထံကီၢ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢၤဘၣ်. ဒီးယဆီၣ်ထွဲ ပှၤလၢအထီဒါတၢ်တဖၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီး ပှၤလၢအမၤတၢထီၣ်တၢလီၤတၢ် (terrorist) လီၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤလၢ အအိၣ်လၢကီၢ်အၤဖြံၤကၤ ကလံၤထံးန့ၣ် မ့ၢ်တ့ၢ်ပှၤလၢ အမၤအၢမၤသီတၢ်တဂၤလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢညါန့ၣ် “ယထံၣ်လၢ ယကလုာ်ဒူၣ်န့ၣ် ဂ့ၤန့ၢ်ဒံးကလုာ်ဒူၣ်အဂၤခဲလၢာ်လီၤ. အဃိယနုာ်လီၤမၤတၢ်လၢ ပှၤမၤထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အကျါလီၤ. ဖဲန့ၣ်ပှၤသိၣ်လိပှၤလၢ ပကဘၣ်ဆဲးသံ ပဒုၣ်ပဒါလၢဘီ ဒီးပှၤလၢအကလုာ်ဒူၣ် ဒ်သိးပှၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဆီၣ်ထွဲပဒိၣ်လၢ အဂၤတဖုဖုန့ၣ် ပကဘၣ်မၤသံအဝဲသ့ၣ်လီၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤလၢ အအိၣ်လၢကီၢ်ယူရပၤစ့ၢ်ကီး တဲဝဲ “လၢညါန့ၣ် ယကွၢ်တလီၤပှၤဂၤ, ယသးဟ့ကလုာ်ဒူၣ်အဂၤ ဒီးပှၤလၢအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ တဒ်သိးယၤန့ၣ်လီၤ.”
၂ ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသၢဂၤအံၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢညါအသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤ အါထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သဘျ့အဂီၢ် မၤတၢထီၣ်တၢလီၤတၢ်လီၤ. တၢ်အ့ၣ်လိာ်ဆိးက့လိာ် အိၣ်ထီၣ်လၢ လၢထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် လၢထံကီၢ်အါဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ် ပှၤမၤနၢၤအီၣ်ဃီၣ် ပှၤလၢအလဲၤအိၣ်တမှံၤဖဲန့ၣ်တဖၣ် အါထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤ. ဒ်လံာ်စီဆှံတဲဆိပာ်ဝဲအသိး လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် “အသူၣ်တကၢ်အသးတလီၤဘၣ်.” (၂ တံၤမသ့း ၃:၁, ၃) တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး ဒီးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် အါထီၣ်ဝဲဘၣ်ဆၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ် ဆဲးအိၣ်ဃူဃူဖိးဖိးကသ့ဒ်လဲၣ်. ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်သ့အါမးလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ပှၤအါဂၤလီၤမုၢ်လီၤဖးလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်သံကွၢ်သၢဖျၢၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးတမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်လဲၣ်. ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် တဘၣ်မၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဒီးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိပှၤဒ်လဲၣ်.
မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဆီၣ်ထွဲဝဲ ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သဘျ့တဖၣ်ဧါ
၃, ၄. (က) လၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိအါဂၤ သးလီဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဆိကမိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၃ ပှၤယူဒၤဖိလၢ ယ့ၣ်ၡူး စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲအါဂၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ ရိမ့ၤအတၢ်ပၢအဖီလာ်လီၤ. Jewish Zealots လၢအမ့ၢ် ပှၤယူဒၤဖိတဖုလၢ အထီဒါရိမ့ၤအပဒိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး ပှၤအဂၤတဖၣ် ကဆီၣ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အါဂၤ ပိာ်ဝဲပှၤကၤလံၤလါဖိ စီၤယူဒၤအခံလီၤ. စီၤယူဒၤန့ၣ် အိၣ်မူဝဲတစိၤဃီဒီး ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. အဝဲမ့ၢ် မ့းၡံအၤလၢ အဘျၣ်တဂၤလၢ အကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤအါဂၤလီၤ. ပှၤလၢအကွဲး တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ လၢအမ့ၢ် ကၠိၤစံဖၢၤ(စ်) တဲဝဲလၢ စီၤယူဒၤန့ၣ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်လၢ ကထီဒါဝဲရိမ့ၤအပဒိၣ် ဒီးပှၤလၢအဟ့ၣ် တၢ်ခိတၢ်သွဲလၢ ရိမ့ၤအပဒိၣ်အအိၣ်န့ၣ် အဝဲကိးဝဲလၢပှၤလၢ “အသဒံတအိၣ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. လၢခံပှၤရိမ့ၤဖိတဖၣ် မၤသံကွံာ်ဝဲ စီၤယူဒၤလီၤ. (မၤတၢ် ၅:၃၇) ပှၤယူဒၤဖိတဖုလၢ အထီဒါရိမ့ၤအပဒိၣ်န့ၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်အဂီၢ် မၤဆူၣ်မၤစိးပှၤဂၤလီၤ.
၄ ပှၤယူဒၤဖိအါတက့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ မ့းၡံအၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤ ကမၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ရိမ့ၤအတၢ်ပၢဖီလာ် ဒီးကမၤကဲထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကလုာ်ဒူၣ်ဖးဒိၣ် တဘျီကဒီးလီၤ. (လူၤကၣ် ၂:၃၈; ၃:၁၅) အဝဲသ့ၣ်အါဂၤနာ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်အဘီအမုၢ်လၢ အံၣ်စရ့လးအထံကီၢ်ပူၤလီၤ. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိလၢအအိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်အဂၤတဖၣ် ကဟဲက့ၤအိၣ်ဘၣ်က့ၤဝဲလၢ အံၣ်စရ့လးအထံကီၢ်ပူၤလီၤ. ပှၤဘျၢတၢ် စီၤယိၤဟၣ်ဒၣ်လဲာ်သံကွၢ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးလၢ “နဲဒၣ်အံၤနမ့ၢ်ပှၤလၢအဟဲတဂၤန့ၣ်” ဧါ မ့တမ့ၢ် “ပဘၣ်ကွၢ်လၢ်ဒံး ပှၤအဂၤတဂၤအကျဲ” ဒံးဧါ. (မးသဲ ၁၁:၂, ၃) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် စီၤယိၤဟၣ် ကဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢကဟဲမၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ် ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကအိၣ်ဝဲတဂၤဒံးလီၤ. လၢခံ ဖဲယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲထံၣ်လိာ်သး ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်ခံဂၤလၢ ကျဲလၢအလဲၤဆူ သဝီအ့းမၤအူန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကမၤပူၤဖျဲး ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်လီၤ. (ဖး လူၤကၣ် ၂၄:၂၁ တက့ၢ်.) အပျဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး သံကွၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ “ကစၢ်ဧၢ, မ့ၢ်နကဟ့ၣ်လီၤက့ၤ ဘီမုၢ်လၢအံၣ်စရ့လး ခဲကနံၣ်အံၤဧါ.”—မၤတၢ် ၁:၆.
၅. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကၤလံၤလါဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးလၢ ယ့ၣ်ၡူးကဲစီၤပၤလဲၣ်. (ခ) ယ့ၣ်ၡူးမၤဘၣ်ထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၅ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤ ကမၤလီၢ်မၢ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤကၤလံၤလါဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကကဲစီၤပၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ကတိၤတၢ်ဖၠဲး, မၤဘျါပှၤဆါသ့ ဒီးဒုးအီၣ်ဒုးအီ ပှၤလၢတၢ်သၣ်ဝံၤအသးတဖၣ် သ့ဝဲလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးဒုးအီၣ်ဒုးအီဝဲ ပိာ်ခွါအဂၤ ၅,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်ကမၢကမၣ်ဝဲဒိၣ်မးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကမ့ၢ် ခိၣ်နၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အဲၣ်ဒိးမၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဟဲဒီး ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်အီၤ, ဒ်သိးအကပာ်ထီၣ်အီၤလၢစီၤပၤဒီး, လဲၤထီၣ်ကဒီး ဆူကစၢၢ်အလိၤတဂၤဃီလီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၆:၁၀-၁၅) လၢခံတနံၤ ဖဲပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အသးခုၣ်လီၤအခါ ယ့ၣ်ၡူးတဲနၢ်ပၢၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ အဟဲလီၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢကမၤလၢပှဲၤ အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ခိ အတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်ဒ်သိး ကသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်လီၤ. ဒီးတဲစ့ၢ်ကီးအဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်အီၣ်လၢအဟးဂီၤဒၣ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်, သုတမၤတဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်အီၣ်လၢ အအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်, လၢပှၤကညီဖိခွါ ကဟ့ၣ်လီၤသုန့ၣ်မၤတက့ၢ်.”—ယိၤဟၣ် ၆:၂၅-၂၇.
၆. ယ့ၣ်ၡူးတအဲၣ်ဒိး မၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲတဲဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၆ တချုးဖဲယ့ၣ်ၡူး သံဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တနီၤ နာ်ဝဲလၢ အဝဲကစးထီၣ်ပၢတၢ် ဒ်စီၤပၤတဂၤအသိးလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလီၤ. ဒ်သိးကဘှီဘၣ်ထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်တၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီး စ့မနါအဂ့ၢ်လီၤ. လၢတၢ်အဒိအံၤအပူၤ “ပဒိၣ်တဂၤ” လၢအမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ကဘၣ်လဲၤတၢ် ကယံာ်ဝဲဖးယံာ်ညါလီၤ. (လူၤကၣ် ၁၉:၁၁-၁၃, ၁၅) တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်တဘျီ စီၤပံၤလးသံကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးလၢ “နဲဒၣ်အံၤ, နမ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိ အစီၤပၤဧါ.” ဖဲန့ၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တဲနၢ်ပၢၢ်အီၤလၢ အဝဲတမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးတဲဆၢက့ၤအီၤလၢ “ယဘီယမုၢ် တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်.” စီၤပံၤလးသံကွၢ်ယ့ၣ်ၡူးဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်ဒ်သိး ကထီဒါရိမ့ၤအပဒိၣ်အဃိလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၆) ယ့ၣ်ၡူးအဘီအမုၢ်န့ၣ် အိၣ်လၢမူခိၣ်အဃိ အဝဲတမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ အဟဲလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ် ဒ်သိးအ “ကအုၣ်အသးလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂ့ၢ်” လီၤ.—ဖး ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၇ တက့ၢ်.
မ့ၢ်နသးစၢၢ်ဆၢလၢ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဧါ မ့တမ့ၢ် ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်ဧါ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၇)
၇. လၢပသးပူၤဒၣ်လဲာ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကီဝဲလၢပကဟးဆှဲး တၢ်ဆီၣ်ထွဲ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်လဲၣ်.
၇ ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါ ပမူဒါလၢအမ့ၢ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိးန့ၣ် ပတဆီၣ်ထွဲပှၤလၢ အမၤထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်နီတဖုဘၣ် ဒီးလၢပသးပူၤဒၣ်လဲာ် ပတဆိၣ်ကမိၣ်ထီၣ်လၢ ပကဆီၣ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. ပကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် ကကီဝဲလီၤ. ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တဂၤ တဲဝဲလၢ ပှၤလၢအလီၢ်ကဝီၤအပူၤတဖၣ် အတၢ်အဲၣ်ကလုာ်ဒူၣ် အသဟီၣ်ဆူၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဒိၣ်ဝဲအပှၤကလုာ် ဒီးနာ်ဝဲလၢအပှၤကလုာ် မ့ၢ်ပၢတၢ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်သးကဂ့ၤထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲတဲကဒီးဝဲလၢ “ဘၣ်ဆၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် သးစၢၢ်ဆၢဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်တတီတလိၤ ဒီးကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ.”
ဘၣ်ဃးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤဒ်လဲၣ်
၈. လၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိအါဂၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်တတီတလိၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၈ ပှၤအါဂၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်တတီတလိၤတဖၣ်လၢ အခိၣ်အဃၢၤအါမးအဃိ အဝဲသ့ၣ်စးထီၣ် မၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်လီၤ. လၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ခိတၢ်သွဲတဖၣ်အဃိ ပှၤအါဂၤစးထီၣ်မၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်လီၤ. အဒိ ပှၤကၤလံၤလါဖိ စီၤယူဒၤထီဒါဝဲ ရိမ့ၤအပဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢပဒိၣ်တဖၣ် မၤနီၣ်မၤဃါ ထံဖိကီၢ်ဖိအမံၤအသၣ် ဒ်သိးကဖီၣ်ဃံးဝဲ ကမျၢၢ်တဖၣ်လၢ ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲအဂီၢ်လီၤ. ဒီးဖဲစိၤအဝဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ခိတၢ်သွဲအါမးလီၤ. အဒိ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ခိတၢ်သွဲ လၢအတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်, အစံာ်ဧိၤပှဲၤဧိၤ ဒီးအဟံၣ်အဃီအဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်ပှၤလၢ အထၢတၢ်ခိတၢ်သွဲတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အီၣ်ကျိၣ်အီၣ်စ့အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤလၢကဘၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ခိတၢ်သွဲတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ် ပှၤဃ့သွဲတဖၣ် ဟ့ၣ်စ့လၢပဒိၣ်ပပှၢ်အအိၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အလီၢ်အလၤလၢ အပတီၢ်ထီအဂီၢ်လီၤ. ဒီးလၢခံအဝဲသ့ၣ်သူဝဲ အလီၢ်အလၤဒ်သိး ကန့ၢ်စ့အါအါအဂီၢ်လီၤ. အဒိ ပှၤဃ့သွဲအခိၣ် စီၤစးဃဲ လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရံၤဃိန့ၣ် ကဲဒိၣ်ထီၣ်ဝဲမ့ၢ်လၢ အဝဲဃ့တၢ်ခိတၢ်သွဲအါမးအဃိလီၤ.—လူၤကၣ် ၁၉:၂, ၈.
၉, ၁၀. (က) ဒုၣ်ဒါတဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ် ယ့ၣ်ၡူးလၢကမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး တၢ်ခိတၢ်သွဲအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်စံးဆၢ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၉ ဒုၣ်ဒါတဖၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ ကမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး တၢ်ခိတၢ်သွဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်သံကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးလၢ မ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကြၢးဟ့ၣ်ဝဲ စ့ဒန့ၤရံၤတဘ့ၣ်လၢ တၢ်ခိတၢ် “သွဲ” အဂီၢ်ဧါ. (ဖး မးသဲ ၂၂:၁၆-၁၈ တက့ၢ်.) တၢ်ခိတၢ်သွဲတခါအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ရိမ့ၤပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ပၢအဝဲသ့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲတခါအံၤန့ၣ် အသးတမုာ်နီတစဲးဘၣ်. “ပှၤဟ့ၤရိာ်ဖိ” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤလၢအဆီၣ်ထွဲ ဟ့ၤရိာ်အတၢ်ပၢန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကူၣ်ထီၣ်ဝဲဒ်သိး ယ့ၣ်ၡူးကတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တလိၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ခိတၢ်သွဲဘၣ်. ဒီးယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တဲဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢအထီဒါရိမ့ၤ အထံကီၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ ပှၤဖီၣ်အီၤသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤတပိာ်အခံလၢၤဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၀ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲတဲဝဲလၢ “ဟ့ၣ်ကဲစၢ်လၢကဲစၢ်အတၢ်, ဒီးယွၤလၢ ယွၤအတၢ်တက့ၢ်.” (မးသဲ ၂၂:၂၁) ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤထၢတၢ်ခိတၢ်သွဲတဖၣ် အီၣ်ကျိၣ်အီၣ်စ့ ဘၣ်ဆၣ်ယ့ၣ်ၡူးတသးစၢၢ်ဆၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်မၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသးစၢၢ်ဆၢဝဲထဲ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်လၢ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ အဒိအတဲာ်လၢအဂ့ၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ထံၣ်လၢ ပဒိၣ်တဖၣ် မၤတၢ်ဘၣ်ဂ့ၤတဘၣ်ဂ့ၤ တီဂ့ၤတတီဂ့ၤ ပတဆီၣ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်နီတဖုဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်ထံၣ်တၢ်တတီတလိၤသနာ်က့ ပတဖၢနုာ်တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လၢပခိၣ်နူာ်အပူၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပသးစၢၢ်ဆၢလၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးတၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးန့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၆:၃၃.
၁၁. ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢ ပကထီဒါကွံာ် တၢ်တတီတလိၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၁ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအါဂၤန့ၣ် လၢညါအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢ အဆူၣ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်သနာ်က့ ခဲအံၤအဝဲသ့ၣ်ထုးထီၣ်ကွံာ်ဝဲန့ၢ်လံ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ဘြံးတၢၣ်န့ၣ် လၢညါအဝဲလဲၤမၤလိတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤလၢ ဖၠၣ်စိမိၤအဃိ အတၢ်ထံၣ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တကပၤ ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲတဲဝဲ “ပှၤသူဖံးဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်တတီတလိၤအါမးအဃိ ယဂုာ်ကျဲးစၢးဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အါထီၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲတၢ်တဲအါလိာ်သးကဲထီၣ်အခါယနၢၤ ဘၣ်ဆၣ် ယတဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်ဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အခါ ယကဘၣ်ထုးထီၣ်ကွံာ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကွၢ်တလီၤပှၤဂၤန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တုၤယစးထီၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ ယကဘၣ်ထုးထီၣ်ကွံာ် တၢ်ကွၢ်တလီၤပှၤဂၤလၢ အအိၣ်လၢယသးပူၤန့ၣ်လီၤ.” ဒ်သိးအဝဲမၤလီၤမၢ်ကွံာ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးတခါအံၤ ကန့ၢ်အဂီၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢအမ့ၢ် ပှၤဝါဖံးဖိတဂၤ မၤစၢၤအီၤလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ခဲအံၤ ယမၤပှၤလဲၤလၢညါလၢ စုပနီၣ်အကျိာ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးယဂုာ်ကျဲးစၢး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးအအိၣ်လီၤ.”
“ဖျီၣ်နုာ်က့ၤနနးဆူ အလီၢ်ဒၣ်ဝဲအပူၤတက့ၢ်”
၁၂. ယ့ၣ်ၡူးမၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဟးဆှဲးဝဲ “ကိၣ်မံၣ်” မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၂ လၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဆီၣ်ထွဲဝဲ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်လီၤ. အဒိ လံာ်လၢအမ့ၢ် Daily Life in Palestine at the Time of Christ (ပှၤဖလ့ၡသးဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူ တနံၤဘၣ်တနံၤ လၢခရံာ်အစိၤ) န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအါဝဲအဃိ အဝဲသ့ၣ်လီၤမုၢ်လီၤဖးဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ထံကီၢ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖုဘၣ်တဖု (political parties) အသိးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ပလီၢ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “တိၢ်သုသး, ဒီးပလီၢ်သုသးလၢ ပှၤဖၤရံၤၡဲအကိၣ်မံၣ်, ဒီးစီၤဟ့ၤရိာ်အကိၣ်မံၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.” (မၢ်ကူး ၈:၁၅) ဖဲန့ၣ်ယ့ၣ်ၡူး ယၢၤထီၣ်ဝဲ စီၤဟ့ၤရိာ်န့ၣ် ဖျါလၢအဝဲအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤလၢအပိာ် စီၤဟ့ၤရိာ်အခံန့ၣ်လီၤ. ဒီးမ့မ့ၢ်ပှၤဖၤရံၤၡဲတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်က့ၤလၢ ရိမ့ၤအဘီမုၢ်တၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် လၢလံာ်မးသဲအပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ ကဘၣ်ပလီၢ်အသးလၢ ပှၤစးဒူၤကဲတဖၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤစးဒူၤကဲတဖၣ်အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ရိမ့ၤကဆဲးပၢတၢ် မ့ၢ်လၢရိမ့ၤဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် အလီၢ်အလၤလၢ အပတီၢ်ထီအဃိလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ပလီၢ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် လၢကဟးဆှဲးဝဲ ပှၤသၢဖုအံၤအ “ကိၣ်မံၣ်” မ့တမ့ၢ် အတၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိလီၤ. (မးသဲ ၁၆:၆, ၁၂) လီၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ ဖဲပှၤအဲၣ်ဒိးပာ်ထီၣ်အီၤလၢ စီၤပၤဝံၤတယံာ်အလီၢ်ခံလီၤ.
ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ
၁၃, ၁၄. (က) ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် ဒီးတၢ်တတီတလိၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤမ့ၢ်မၤပှၤတတီတလိၤဒၣ်လဲာ် ပတကြၢး မၤအၢမၤသီက့ၤအဝဲသ့ၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၁၃ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် မ့ၢ်မၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် အါတက့ၢ် တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် ကဲထီၣ်ဝဲလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ဒ်သိး ကအိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤဖၤရံၤၡဲ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် အဲၣ်ဒိးမၤသံဝဲယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကဒိကနၣ် ယ့ၣ်ၡူးအကလုၢ် ဒီးပှၤတဆီၣ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်န့ၣ်န့ၣ် လၢတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတကပၤမ့ၢ်ဂ့ၤ လၢထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တကပၤမ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်အလီၢ်အလၤ ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ “ပမ့ၢ်ပျဲမၤအီၤဒ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤခဲလၢာ်ကစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤ, ဒီးပှၤရိမ့ၤဖိကဟဲမၤဟးဂီၤ ကွံာ်ပလီၢ်, ဒီးပပှၤတကလုာ်အံၤလီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၁:၄၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်အခိၣ် စီၤကၤယါဖၤန့ၣ် ကူၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ကမၤသံယ့ၣ်ၡူးလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၁:၄၉-၅၃; ၁၈:၁၄.
၁၄ စီၤကၤယါဖၤ အိၣ်ခိးဝဲတုၤလၢမုၢ်နၤခီ ဒီးဆှၢလီၤဝဲသုးဖိတဖၣ်ဒ်သိး ကလဲၤဖီၣ်ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကူၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအီၣ်တၢ်အီၣ်လၢဟါအီၣ် အလီၢ်ခံကတၢၢ်တနၤန့ၣ် အဝဲမၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဟဲစိာ်နးခံဘ့ၣ် ဒ်သိးကသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် တၢ်မၤလိလၢအရ့ဒိၣ်တမံၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၂၂:၃၆-၃၈) ဖဲနၤအဝဲန့ၣ် ပှၤတဖုဟဲဖီၣ်ယ့ၣ်ၡူး ဒီးမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် တတီတလိၤဘၣ်အဃိ စီၤပ့းတရူး အသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ဒီးထုးထီၣ်အနး ဒီးကျီဝဲပှၤတဂၤအနၢ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၈:၁၀) ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် စီၤပ့းတရူးလၢ “ဖျီၣ်နုာ်က့ၤနနးဆူ အလီၢ်ဒၣ်ဝဲအပူၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကယဲၢ်ပှၤလၢအဟံးနး, ကဟးဂီၤဝဲလၢ နးကိးဂၤဒဲးလီၤ.” (မးသဲ ၂၆:၅၂, ၅၃) ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိ အပျဲၢ်အဘီၣ် တၢ်မၤလိလၢ အရ့ဒိၣ်မနုၤတခါလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်မၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်. ဖဲနၤအဝဲန့ၣ် တချုးလၢပှၤဟဲဖီၣ် ယ့ၣ်ၡူးဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲ ဒ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၇:၁၆ တက့ၢ်.) ထဲယဟိဝၤယွၤတဂၤဧိၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်တတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၅, ၁၆. (က) ဒ်သိးခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဟးဆှဲးဝဲ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ တၢ်လီၤဆီမနုၤတမံၤလဲၣ်.
၁၅ ဒ်ပပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် လၢထးအသိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူရပၤကလံၤထံးန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤလိစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးန့ၣ် တမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်တတီတလိၤဘၣ်. ယထံၣ်ဘၣ်အါဘျီလၢ ပှၤလၢအမၤဆူၣ်မၤစိးတၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်သံဝဲလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်တနီၤနီၤန့ၣ် ကဲထီၣ်ပှၤလၢ အသူၣ်ဟ့သးဟ့တၢ်လီၤ. ယသးခုဒိၣ်မးလၢ ယမၤလိဘၣ်လံာ်စီဆှံအဃိ ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ထဲကစၢ်ယွၤတဂၤဧိၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်တီတၢ်လိၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢသ့ဝဲလီၤ. ဒီးယစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်ကစီၣ်အဝဲအံၤန့ၢ်ဝဲ ၂၅ နံၣ်လံ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အၤဖြံၤကၤ ကလံၤထံးန့ၣ် လၢဘီအလီၢ် အဝဲသူက့ၤဝဲ “သးအနး” လၢအမ့ၢ်ယွၤ အကလုၢ်အကထါန့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၇) ခဲအံၤ အဝဲစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအကစီၣ်ဆူ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးအအိၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူရပၤန့ၣ် အဝဲကဲထီၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ပှၤတဂၤလၢ အမ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်လၢ အဝဲသးဟ့ဝဲလၢ အပူၤကွံာ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သၢဂၤအံၤ ဆီတလဲအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၢ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးလီၤဂာ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အဃိလီၤ.
၁၆ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်ဆီတလဲပသးဒ်အံၤလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် လီၤဂာ်ဒ်ပီၣ်လဲၣ်လၢအဟူးအဝး ဒီးတအိၣ်ဂၢၢ်ဝဲနီတဘျီဘၣ်. (ယၡါယၤ ၁၇:၁၂; ၅၇:၂၀, ၂၁; လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁) ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် မၤလီၤမုၢ်လီၤဖးဝဲ ပှၤကလုာ်ဒူၣ် ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲခရံာ်ဖိတဖၣ် ပဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပှဲၤဝဲဒီး တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး ဘၣ်ဆၣ်အခ့အပှၤတဖၣ် အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဝဲအဃိ အဝဲကသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ.—ဖး စဖါနယၤ ၃:၁၇ တက့ၢ်.
၁၇. (က) ကျဲသၢဘိလၢ ပဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးသ့န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကမၤလိဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပမၤလိဘၣ်လၢ ပဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးသ့လၢ ကျဲသၢဘိလီၤ. (၁) ပကဘၣ်နာ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်တတီတလိၤခဲလၢာ် (၂) ပတဘၣ်အိၣ်ဃူ ပဒိၣ်ပပှၢ်ဒီးထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် နီတခါဘၣ်. (၃) ပဟးဆှဲးတၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကွၢ်တလီၤပှၤဂၤန့ၣ် မၤဟးဂီၤဝဲ ခရံာ်ဖိအတၢ်ဃူတၢ်ဖိးသ့ဝဲလီၤ. ဒ်ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤအသိး ပတြီဆၢတၢ်ကွၢ်တလီၤပှၤဂၤကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်မၤလိလၢခံတခါအပူၤလီၤ.
