တၢ်မၤလိ ၂၄
“ဟ့ၣ်ယၤ တၢ်သးစၢၢ်ဆၢပံၢ်ကလာ် လၢယကပျံၤ နမံၤအဂီၢ်တက့ၢ်”
“ဟ့ၣ်ယၤ တၢ်သးစၢၢ်ဆၢပံၢ်ကလာ် လၢယကပျံၤ နမံၤအဂီၢ်တက့ၢ်. ယွၤယကစၢ်ယွၤဧၢ, ယစံးဘျုးနၤ လၢယသးဒီဖျၢၣ်” လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၁, ၁၂, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
တၢ်သးဝံၣ် ၇ ယဟိဝၤယွၤ, မ့ၢ်ပဂံၢ်ဘါ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. တၢ်ပျံၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ပျံၤအီၤလဲၣ်.
ဒ်ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိအသိး ပအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ ဒီးပျံၤအီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတနီၤ ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကတိၤခံဖျၢၣ်အံၤ ထီဒါလိာ်အသးလီၤ. ဖဲပတဲလၢ ပပျံၤကစၢ်ယွၤအခါ ပတအဲၣ်ဒိးတဲလၢ ပပျံၤတၢ်ဖုးတၢ် ဒီးကနိးကစုာ်န့ၣ်ဘၣ်. ပကတဲသကိး တၢ်ပျံၤလၢအလီၤလီၤဆီဆီ သၢခါလီၤ. ပှၤလၢအပျံၤယွၤန့ၣ် အကအိၣ်ဒီးတၢ်ယူးယီၣ် ပာ်ကဲကစၢ်ယွၤ နီၢ်နီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် တအဲၣ်ဒိးမၤ တၢ်လၢအတဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် တအဲၣ်ဒိးမၤဘၣ်ဒိ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤအဃိလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၁:၁၀; ကတိၤဒိ ၈:၁၃.
၂. ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၁ အပူၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံး တဲဝဲဒ်လဲၣ် ဒီးပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤ ခံမံၤလဲၣ်.
၂ ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၁ တက့ၢ်. ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ စီၤဒၤဝံး အတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤအခါ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ စီၤဒၤဝံး ပာ်ကဲယဟိဝၤယွၤ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ပမၤထွဲ စီၤဒၤဝံး အတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ကစၢ်ယွၤအမံၤ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လဲၣ်. ခံမံၤတမံၤန့ၣ် ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ပယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ကစၢ်ယွၤအမံၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ကစၢ်ယွၤအမံၤ ဒိၣ်မးလဲၣ်
၃. ဒ်သိး စီၤမိၤၡ့ ကဆဲးယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ကစၢ်ယွၤအမံၤအဂီၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.
၃ ဖဲစီၤမိၤၡ့အိၣ်လၢ လ့ကိပူၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ အလၤကပီၤ လဲၤတလၢကွံာ်အီၤ လၢအမဲာ်ညါလီၤ. ဒီးဖဲကစၢ်ယွၤ အလၤကပီၤ လဲၤတလၢကွံာ်အီၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲထံၣ်ထွဲဝဲအဃိ ဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ အဝဲကတူၢ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် “တၢ်မၤအသးအံၤ ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ်တခါလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလဲၤ ခီဖျိဘၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.” စီၤမိၤၡ့ နၢ်ဟူဘၣ် မူခိၣ်ကလူးတဂၤ တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် “ယွၤ, ကစၢ်ယွၤ လၢအသးအိၣ်တၢ်, ဒီးသးကညီၤတၢ်, သးထီၣ်ကီ, ဒီးအဘျုးအဖှိၣ် ဒီးအမ့ၢ်အတီ အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ.” (၂ မိၤၡ့ ၃၃:၁၇-၂၃; ၃၄:၅-၇) ဖဲစီၤမိၤၡ့ကိးဝဲ ယဟိဝၤယွၤအမံၤအခါ အဝဲကသ့ၣ်နီၣ်ဘၣ်က့ၤဝဲ အတၢ်လဲၤခီဖျိ တခါအံၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လၢခံစီၤမိၤၡ့ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢက “ပျံၤ” ကစၢ်ယွၤ “အမံၤ” လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၂၈:၅၈.
၄. ဒ်သိး ပတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤ ကဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၄ ဖဲပဆိကမိၣ် ယဟိဝၤယွၤအမံၤအခါ ပကြၢးဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီးအဝဲမ့ၢ် ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကြၢးဆိကမိၣ် အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒ်သိးဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤ, အတၢ်ကူၣ်သ့, အတၢ်တီတၢ်လိၤ ဒီးအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလီၤ. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ဃုာ်ဒီးအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ လၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပယူးယီၣ်ပာ်ကဲအီၤ ကဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်အဂီၢ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၇:၁၁-၁၅.
၅-၆. (က) ကစၢ်ယွၤအမံၤ အခီပညီဒ်လဲၣ်. (ခ) ဒ် ၂ မိၤၡ့ ၃:၁၃, ၁၄ ဒီး ယၡါယၤ ၆၄:၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ယဟိဝၤယွၤ မၤကဲထီၣ်တၢ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၅ ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤအမံၤ အခီပညီန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အါဂၤ တူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမံၤအခီပညီ လၢ “အဝဲဒုးကဲထီၣ်တၢ်” လီၤ. ကစၢ်ယွၤအမံၤ အခီပညီအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်သ့ကိးမံၤဒဲး ဒီးတၢ်လၢ ကတြီဃာ်အီၤသ့န့ၣ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. အဝဲမၤဝဲဒ်န့ၣ် သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၆ ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ် အဝဲဒုးကဲထီၣ်အသးလၢ တၢ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤသ့လီၤ. (ဖး ၂ မိၤၡ့ ၃:၁၃, ၁၄ တက့ၢ်.) ပလံာ်လဲၢ်အါမးန့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကဆိကမိၣ်ထံ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ လၢအလီၤကမၢကမၣ်တဖၣ်လီၤ. ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤ လၢအတလၢတပှဲၤတဖၣ် ကမၤအတၢ်မၤ ဒီးကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤဒုးကဲထီၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လၢအအဲၣ်ဒိး ဒုးကဲထီၣ်ဝဲသ့လီၤ. (ဖး ယၡါယၤ ၆၄:၈ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်တိာ်ပာ် လၢကျဲဒ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် သုတလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်လၢကတြီဃာ်အီၤသ့န့ၣ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်.—ယၡါယၤ ၄၆:၁၀, ၁၁.
၇. ပစံးဘျုးစံးဖှိၣ်အါထီၣ် ပပၢ်လၢမူခိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၇ ပစံးဘျုးစံးဖှိၣ်အါထီၣ် ပပၢ်လၢမူခိၣ်သ့ခီဖျိ ပဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢအမၤတ့ၢ်ဝဲတဖၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢအမၤစၢၤတ့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ်အခါ တၢ်လၢအတ့လီၤဝဲန့ၣ် လီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်ပှၤ ဒိၣ်မးလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈:၃, ၄) ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤပှၤ လၢပကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အတၢ်ဘၣ်သးအခါ ပတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအီၤန့ၣ် ဟဲဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤအမံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤယူးယီၣ်ပာ်ကဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. မံၤအံၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ခဲလၢာ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးအီၤ, တၢ်လၢအမၤတ့ၢ်ဝဲ ကိးမံၤဒဲး ဒီးကယဲၢ်တၢ်လၢ အကမၤဝဲကိးမံၤဒဲးလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၉:၇, ၈.
“ယဒုးဟူထီၣ် ယွၤအမံၤန့ၣ်လီၤ”
တၢ်လၢစီၤမိၤၡ့ သိၣ်လိဝဲတဖၣ်န့ၣ် မၤမုာ်ထီၣ် ပှၤဂၤအသးလီၤ. အဝဲသိၣ် လိဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အမံၤဒီးအဂ့ၢ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၈) *
၈. ဒ် ၅ မိၤၡ့ ၃၂:၂, ၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤအမံၤန့ၣ် အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ အခ့အပှၤတဖၣ် ကမၤဝဲမနုၤလဲၣ်.
၈ ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘူးထီၣ်ကနုာ်လီၤ လၢကီၢ်တၢ်စံးပာ်အပူၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤစီၤမိၤၡ့ တၢ်သးဝံၣ်တယုၢ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၃၁:၁၉) ဒီးစီၤမိၤၡ့ သိၣ်လိကဒါက့ၤဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် လၢတၢ်သးဝံၣ်အံၤလီၤ. (ဖး ၅ မိၤၡ့ ၃၂:၂, ၃ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်ကွၢ်ဖဲ အဆၢဖိ ၂ ဒီး ၃ န့ၣ်ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကပာ်ခူသူၣ်အမံၤ ဒီးပာ်စီဆှံအမံၤ တုၤဒၣ်လဲာ် ပှၤကိးသီၣ်ထီၣ်အီၤ တဘူၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲး ကသ့ၣ်ညါအမံၤလီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲလၢ စီၤမိၤၡ့သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ဒီးယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒ်မူခိၣ်ထံလီၤဘၣ် လၢတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်အလိၤ ဒီးဟဲမဲထီၣ်ဝဲအသိးန့ၣ် တၢ်လၢစီၤမိၤၡ့ သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်နာ် ဒီးကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒ်သိး ပတၢ်သိၣ်လိ ကကဲဘျုးဒ်န့ၣ်အဂီၢ် ပမၤအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၉. ဒ်သိး ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ကဘၣ်တၢ်ပာ်စီဆှံအဂီၢ် ပမၤတၢ်မနုၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၉ ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပသူလံာ်စီဆှံ ဒီးပပၠးပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤသ့ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် လံာ်လဲၢ်တဖၣ်, ပၠးအဝဲသ့ၣ် တၢ်ဂီၤမူတဖၣ် ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်လၢ ပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤ သ့ဝဲလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤ လၢယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးလၢတၢ်မၤအလီၢ်, လၢကၠိ မ့တမ့ၢ် ဖဲပဟးထီၣ်ဟးလီၤအခါ ပအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ် ဒီးအဝဲမ့ၢ် ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ ကမၤဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်သ့လီၤ. ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် နၢ်ဟူဘၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲ အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ပှၤထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပပၢ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤအံၤ အဂ့ၢ်အခါန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်စီဆှံ ယဟိဝၤယွၤအမံၤလီၤ. ပမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်လၢပှၤဂၤ တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်လံၣ်တၢ်လီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်လၢပသိၣ်လိပှၤဂၤ လၢအဟဲလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လၢ အမၤမုာ်အဝဲသ့ၣ် အသးသ့လီၤ.—ယၡါယၤ ၆၅:၁၃, ၁၄.
၁၀. ဖဲပမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးပှၤဂၤအခါ ပသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် ထဲလၢကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘျၢ လၢအတီအလိၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်လဲၣ်.
၁၀ ဖဲပမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိအခါ ပကဘၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ဒီးသူအမံၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ပမ့ၢ်သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် ထဲဒၣ်လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ, အတၢ်ဘျၢ ဒီးအတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ အကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဂ့ၤဂ့ၤတသ့ဒံးဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဂၤ ကမၤလိဘၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဂၤအံၤ မ့ၢ်အကဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်န့ၣ် ခီဖျိလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤအဃိဧါ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ နီၢ်အံၣ်အု ဒီးစီၤအၤဒၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ် တအဲၣ်ဝဲ ပှၤလၢအဟ့ၣ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဂၤန့ၣ် နီၢ်နီၢ်ဘၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၆) အဃိ ပသိၣ်လိပှၤဂၤထဲလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘျၢ လၢအတီအလိၤတဖၣ်န့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်.
၁၁. ဒ်သိးပပှၤမၤလိ လံာ်စီဆှံဖိ ကအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ လၢအဟ့ၣ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးတၢ်ဘျၢတဂၤအံၤ ကသ့အဂီၢ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလိာ် ဒီးအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢပဂီၢ် ထီဘိလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၉၇, ၁၁၁, ၁၁၂) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ခီဖျိလၢ အအဲၣ်ပှၤအဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတနီၤန့ၣ် တနၢ်ပၢၢ်ဝဲဘၣ်. အဃိ ပသံကွၢ် အဝဲသ့ၣ်ဒ်အံၤသ့လီၤ. “နဆိကမိၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤမၢ အခ့အပှၤတဖၣ် မၤဝဲဒ်အံၤဒီး တမၤဘၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်လဲၣ်. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အသိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.” ပမ့ၢ်မၤစၢၤ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒ်သိးကဆိကမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးမၤစၢၤအီၤဒ်သိး အတၢ်အဲၣ် ကစၢ်ယွၤအမံၤ ကဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ကထုးန့ၢ်အါထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အသးလီၤ. အဃိ ပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ် ကအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တကးဒံးဘၣ် ကအဲၣ်ဝဲ ပှၤလၢအဟ့ၣ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဂၤန့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၆၈) ဒီးဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်နာ် ကဒိၣ်ထီၣ် ဒီးကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး ကလဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်မၤကွၢ်လၢ အကီအခဲတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၃:၁၂-၁၅.
“ပကလဲၤတၢ်ပဝဲလၢ ယွၤပကစၢ်အမံၤပူၤ”
ဘၣ်တဘျီန့ၣ် စီၤဒၤဝံး တသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤလၢ အသးဒီဖျၢၣ်ဘၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၂)
၁၂. ခီဖျိလၢ စီၤဒၤဝံး တပၢၤဃာ်အသးအဃိ အမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ် ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၁ န့ၣ် စီၤဒၤဝံးကွဲးဝဲလၢ “ဘိးထီၣ်ယသး” လၢအအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဟ့ၣ်ယၤတၢ်သးစၢၢ်ဆၢန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. လၢစီၤဒၤဝံး အတၢ်အိၣ်မူပူၤ အသးတစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် ဒီးကလူၤဘၣ် အနီၢ်ကစၢ်အသးအဂီၢ်န့ၣ် ညီဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်တဘျီ အဝဲအိၣ်လၢ အဟံၣ်ခိၣ် ဒီးထံၣ်ဝဲပှၤမါလုၢ်ထံလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် မ့ၢ်စီၤဒၤဝံး အသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်ဒံးဧါ. ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘျၢလၢအမ့ၢ် “သးကွံ . . . ပှၤလၢနဃၢၤအမါ” တဂ့ၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၁၇) ဘၣ်ဆၣ် အဝဲဆဲးကွၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ လၢတၢ်မိၢ်န့ၢ်သးလီအပူၤလီၤ. အဃိ စီၤဒၤဝံးသးအိၣ် မၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး ဘၣ်ဆၣ် အသးလီစ့ၢ်ကီး နီၢ်ဘၤသၡ့ဘၤလီၤ. စီၤဒၤဝံး အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပျံၤယဟိဝၤယွၤ အိၣ်လံလၢအနံၣ်အါမးလံ သနာ်က့ ခီဖျိလၢအလူၤဘၣ်အသးအဃိ အမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်လီၤ. အဃိ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢအီၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤဒၤဝံးမၤကမၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဒီး အနီၢ်ကစၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး လၢခံထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ.—၂ ၡမူၤအ့လး ၁၁:၁-၅, ၁၄-၁၇; ၁၂:၇-၁၂.
၁၃. စီၤဒၤဝံး သးစၢၢ်ဆၢကဒါက့ၤ ကစၢ်ယွၤလၢအသးဒီဖျၢၣ်ညါန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၃ ယဟိဝၤယွၤ သိၣ်က့ၤသီက့ၤ စီၤဒၤဝံးအဃိ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဂ့ၤထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၂:၁၃; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၁:၂-၄, ၁၇) စီၤဒၤဝံး နီၣ်ဘၣ်က့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢအဟဲကဲထီၣ်အသး ခီဖျိလၢ အတသးစၢၢ်ဆၢကစၢ်ယွၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ. မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤစီၤဒၤဝံး ဒ်သိးအကသးစၢၢ်ဆၢက့ၤအီၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်ညါဧါ. လၢခံန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်ကထါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤဒၤဝံး “အသး . . . အိၣ်ဒီဖျၢၣ်ဒီးယွၤအကစၢ်” လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၁:၄; ၁၅:၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤအီၤလီၤ.
၁၄. ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသး လၢတၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၄ စီၤဒၤဝံး အတၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ ပဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် လၢကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ အဂီၢ်လီၤ. ပမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ အနံၣ်ယံာ်လံမ့ၢ်ဂ့ၤ, တယံာ်ဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသးလၢ ‘ဖဲမုၣ်ကီၤလံၢ် လ့ပစီယၤဒ်သိး ယသုတသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤလၢ ယသးဒီဖျၢၣ်တဂ့ၤအခါ မ့ၢ်ယတြီဆၢကွံာ်အီၤဧါ.’
မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဝဲ တၢ်ကိးမံၤဒဲး ဒ်သိးပသု တသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤလၢ ပသးဒီဖျၢၣ်ညါ တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တဘၣ်ဟ့ၣ် အခွဲးတဂ့ၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅-၁၆) *
၁၅. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဂီၤလၢ အကဒုးအိၣ်ထီၣ် ပတၢ်ဆိကမိၣ် လၢတဂ့ၤဘၣ်အခါ တၢ်ပျံၤယွၤန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ဒီသဒၢ လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၅ လၢတၢ်ဂီၤမူ မ့တမ့ၢ် အ့ထၢၣ်နဲးအပူၤ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဂီၤလၢ အကဒုးအိၣ်ထီၣ် နတၢ်ဆိကမိၣ် လၢအတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် တၢ်ဂီၤဒီးတၢ်ဂီၤမူတဖၣ်အံၤ နကဆိကမိၣ်လၢ အတမ့ၢ် တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့အနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ် သူဝဲဒ်သိး ပသုတသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤလၢ ပသးဒီဖျၢၣ်တဂ့ၤ အဂီၢ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၂:၁၁) တၢ်ဂီၤအံၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ကွါဆံးဆံးဖိတဘ့ၣ် လၢပှၤသူအီၤလၢ ပှၤကမၤသ့ၣ်ဖး သ့ၣ်ကျီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤကတီၢ်နုာ်ဝဲ ကွါလၢ အကနၣ်အ့ၣ်တဘ့ၣ်အံၤ လၢသ့ၣ်ကျီၣ်အလိၤလီၤ. ပှၤမ့ၢ်ဒံးတီၢ်နုာ်ကွါအံၤန့ၣ် သ့ၣ်ကျီၣ်န့ၣ်ကသ့ၣ်ဖးဝဲလီၤ. တၢ်ဂီၤလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဆိကမိၣ် လၢအတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိး ကွါဆံးဆံးဖိတဘ့ၣ်အံၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. နမ့ၢ်ကွၢ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကဖျါလၢ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်တအိၣ်ဘၣ် သနာ်က့ လၢခံလၢလာ်န့ၣ် နမၤကမၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤသ့လီၤ. အဃိ တဘၣ်ပျဲလၢ တၢ်လၢအတကြၢးတဘၣ်တဖၣ် ကနုာ်လီၤလၢနသးပူၤ နီတဘျီတဂ့ၤ. ပာ်လီၤနသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ နကပျံၤယဟိဝၤယွၤအမံၤ ထီဘိတက့ၢ်.
၁၆. ဖဲပဘၣ် တၢ်လ့ပစီအခါ ပကြၢးသံကွၢ်လီၤပသးဒ်လဲၣ်.
၁၆ ဒ်သိးပကမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်အဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်သူဝဲ တၢ်ဂီၤလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဆိကမိၣ် လၢအတကြၢးတဘၣ် တကးဒံးဘၣ် အဝဲသူဝဲ တၢ်အဂၤတဖၣ်အါမးစ့ၢ်ကီးလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ညီဒိၣ်မးလၢ ပကဆိကမိၣ်လၢ အတမ့ၢ်တၢ်လၢ အကမၣ်ဖးဒိၣ်ဘၣ်. အဒိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ‘ယမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ကမၣ် ဖးဒိၣ်ဘၣ်အဃိ တမ့ၢ်လၢ ပှၤကနီဟးထီၣ်ယၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤဘၣ်.’ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ် ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကမၣ်ဝဲဖးဒိၣ်လံ. ပကြၢးသံကွၢ်လီၤပသးလၢ ‘မ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ် သူဝဲတၢ်လ့ပစီတဖၣ်အံၤ လၢကမၤဝဲဒ်သိး ပသုတသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤလၢ ပသးဒီဖျၢၣ်ညါ တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်ဧါ. ယမ့ၢ်လူၤဘၣ်ယသးန့ၣ် မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ကဘၣ်တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢအီၤဧါ. ယမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယကဘူးထီၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤဧါ မ့တမ့ၢ် ယကယံၤထီၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤဧါ.’ ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤတက့ၢ်. ဃ့ဘါထုကဖၣ် လၢနကအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့ ဒ်သိးနကစံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ လၢတၢ်သူၣ်ဘျၢသးဘျၢ အပူၤတက့ၢ်. (ယၤကိာ် ၁:၅) နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ဒီသဒၢလၢနဂီၢ် သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဒီးကမၤစၢၤစ့ၢ်ကီးနၤ လၢနကတြီဆၢကွံာ် တၢ်လ့ပစီတဘျီဃီ ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး အတဲဝဲလၢ “မုၣ်ကီၤလံၢ်ဧၢ, ဟးထီၣ်ကွံာ်တက့ၢ်.”—မးသဲ ၄:၁၀.
၁၇. ပမ့ၢ်တသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤ လၢပသးဒီဖျၢၣ်ဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တကဲဘျုးဝဲလဲၣ်, ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၁၇ ပမ့ၢ်တသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤ လၢပသးဒီဖျၢၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် တကဲဘျုးဝဲဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ပှၤလိာ်ကွဲဖိတဖု လၢအတမၤသကိးတၢ် ဃူဃူဖိးဖိးဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. လၢအဝဲသ့ၣ်အကျါ တနီၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးလၢ အမံၤဒိၣ်သၣ်ဒိၣ်, တနီၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးလိာ်ကွဲ ဒ်တၢ်ဘျၢအိၣ်ဝဲအသိးဘၣ် ဒီးတနီၤန့ၣ် တပာ်ကဲဝဲ ပှၤလၢအသိၣ်လိအီၤတဂၤဘၣ်. ပှၤလိာ်ကွဲဖိဒ်အံၤတဖုန့ၣ် တမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ကမၤနၢၤတၢ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤလိာ်ကွဲဖိတဖု လၢအမၤသကိးတၢ် ဃူဃူဖိးဖိးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမၤနၢၤတၢ်လီၤ. ဒ်နမ့ၢ် ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအသိး နတၢ်ဆိကမိၣ်, တၢ်လၢနအဲၣ်ဒိး ဒီးနတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်တမံၤဃီမး နသးကလီၤဂာ်ဒ်သိး ပှၤလိာ်ကွဲဖိတဖုလၢ အကမၤနၢၤတၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးမၤတံာ်တာ်ပှၤ ဒ်သိးပသုတသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤလၢ ပသးဒီဖျၢၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပတၢ်ဆိကမိၣ်, ပတၢ်သူၣ်လီသးကွံ ဒီးပတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ် ကထီဒါလိာ်အသးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကတူၢ်လိာ် နတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်န့ၣ် နကဘၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ လၢနသးဒီဖျၢၣ်ညါလီၤ. (မးသဲ ၂၂:၃၆-၃၈) ဒ်သိး ပကသးစၢၢ်ဆၢ ယဟိဝၤယွၤ လၢပသးဒီဖျၢၣ်အဂီၢ် ပတဘၣ်ဟ့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်အခွဲး နီတဘျီဘၣ်.
၁၈. ဒ် မံကၤ ၄:၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး နပာ်လီၤနသးလၢ နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၈ ဃ့ဘါထုကဖၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်စီၤဒၤဝံးဃ့ဝဲလၢ “ဘိးထီၣ်ယသး [ဟ့ၣ်ယၤတၢ်သးစၢၢ်ဆၢ] လၢယကပျံၤနမံၤတက့ၢ်.” ဒီးတသ့ဖဲအသ့န့ၣ် မၤထွဲဒ် နတၢ်ထုကဖၣ်အသိးတက့ၢ်. ကိးနံၤဒဲး ဖဲနဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဒိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အဆံးမ့ၢ်ဂ့ၤ ပာ်လီၤနသးလၢ နတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤအမံၤစီဆှံ သပှၢ်တၢၢ်တက့ၢ်. ဒ်နမ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဂၤအသိး နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤအမံၤကဘၣ် တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤ လၢနဃိလီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၇:၁၁) ဒီးပတဲဒ်သိး ဝံမံကၤ လၢအတဲဝဲလၢ “ပကလဲၤတၢ်ပဝဲလၢ ယွၤပကစၢ်အမံၤပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်” ကသ့ဝဲလီၤ.—မံကၤ ၄:၅.
တၢ်သးဝံၣ် ၄၁ ဒိကနၣ်ယတၢ်ထုကဖၣ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤန့ၣ် ပကတဲသကိး စီၤဒၤဝံး အတၢ်ထုကဖၣ်ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၁, ၁၂ အပူၤလီၤ. ပကဘၣ်ပျံၤ ယဟိဝၤယွၤအမံၤန့ၣ် အခီပညီ အိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ကစၢ်ယွၤအမံၤလဲၣ်. ဖဲပဘၣ် တၢ်လ့ပစီအခါ တၢ်ပျံၤယွၤန့ၣ် ကဒီသဒၢပှၤ ဒ်သိးပသု တမၤကမၣ်တၢ် တဂ့ၤအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 53 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– စီၤမိၤၡ့သိၣ်လိ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် တၢ်သးဝံၣ်တယုၢ်လၢ ကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 57 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– နီၢ်အံၣ်အု တတြီဆၢကွံာ် အတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီ လၢအတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ပဟးဆှဲးတၢ်ဂီၤ လၢအတဂ့ၤ ဒီးတၢ်လၢအကဒုးအိၣ်ထီၣ် ပတၢ်ဆိကမိၣ် လၢအတဂ့ၤ ဒီးအကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢ ကစၢ်ယွၤအမံၤလီၤ.
