တၢ်မၤလိ ၄၀
မၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်” အလီၢ်ခံကတၢၢ်အတီၢ်ပူၤ
“အိၣ်စံာ်အိၣ်ကျၢၤ, အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ခၢၣ်, ဒီးမၤတၢ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်လၢ ကစၢ်အတၢ်မၤ, တထံၣ်ဃီတက့ၢ်.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈.
တၢ်သးဝံၣ် ၅၈ ဃုတၢ်ဃူတၢ်ဖိး အတံၤသကိးတဖၣ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်” န့ၣ်ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
မ့ၢ်နအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံဧါ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် လၢနတၢ်အိၣ်မူဒီးတစိၤန့ၣ် နအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်” အဆၢကတီၢ်လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁) ပဝဲခဲလၢာ် ပနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်မၤအသးလၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ အကဟဲကဲထီၣ်အသး လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ, ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး, တၢ်ဆါသံသတြိာ်, တၢ်အၢတၢ်သီအါထီၣ် ဒီးပှၤမၤအၢမၤနး ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၃, ၇-၉, ၁၂; လူၤကၣ် ၂၁:၁၀-၁၂) ပထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် စီၤပီလူး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲအသိးလီၤ. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢအမ့ၢ် “ ပှၤလၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤတဖၣ် မ့ၢ်ပှၤဒ်အံၤ” တက့ၢ်.) ဒ်ပမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ အပှၤအုၣ်အသးအသိး ပသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လၢ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤအလီၢ်ခံတဖၣ်” လံလီၤ.—မံကၤ ၄:၁.
၂. ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ် အတၢ်စံးဆၢလဲၣ်.
၂ စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်တုၤလၢခဲအံၤန့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ် လဲၤပူၤကွံာ်အါမးလံအဃိ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်” အလီၢ်ခံကတၢၢ် န့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်အကတၢၢ် ဘူးထီၣ်ဝဲအသိး ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်သံကွၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တနီၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ. တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဖဲ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်” အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်မနုၤတဖၣ် ကမၤအသးလဲၣ်. ဒီးဖဲပအိၣ်ခိးလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကမၤအသးအခါ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
ဖဲ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်” အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်မနုၤတဖၣ် ကမၤအသးလဲၣ်
၃. ဒ် ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁-၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁-၃ တက့ၢ်. ဖဲလံာ်စီဆှံတဆၢအံၤန့ၣ် စီၤပီလူးတဲဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃး “ကစၢ်အမုၢ်နံၤ” လီၤ. ဒီးဖဲအံၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပှၤစးထီၣ်ဒုး “ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်” လၢအမ့ၢ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အကမၣ်ခဲလၢာ် တုၤလၢအၢ်မက့းဒိၣ်ဝံၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၄, ၁၆; ၁၇:၅) ဖဲ “မုၢ်နံၤ” အံၤဘူးကစးထီၣ်န့ၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ကဘိးဘၣ်ရၤလီၤဝဲလၢ “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအိၣ်ဝဲ” လီၤ. (တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံတနီၤ တဲဝဲလၢ “တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ” လီၤ.) တဘျီတခီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် သူဝဲတၢ်ကတိၤဒ်အံၤတဖၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် တဲသကိးဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ်တဖုဒီးတဖု အတၢ်ရ့လိာ်သး ဂ့ၤထီၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. * ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤ” လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲန့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးဒီး တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် တဲဝဲတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဖဲပှၤဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤ” လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲအံၤအခါ ပှၤအါဂၤ ကဆိကမိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၢ်လံ. ဘၣ်ဆၣ်နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” ကစးထီၣ်အသးဒီး “တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤ” က “ဟဲဘၣ်အီၤတကီၢ်ခါ” လီၤ.—မးသဲ ၂၄:၂၁.
၄. (က) တၢ်လၢပတသ့ၣ်ညါဒံးဘၣ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအိၣ်ဝဲ” န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါအံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအိၣ်ဝဲ” န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလံ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢပတသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒံးလီၤ. တၢ်မနုၤကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်လၢ ကဘိးဘၣ်ရၤလီၤဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလဲၣ် မ့တမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘိးဘၣ်ရၤလီၤဝဲလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. မ့ၢ်ပှၤကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါအီၤ ထဲတခါဧါ မ့တမ့ၢ် တဆီဘၣ်တဆီဧါန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပသ့ၣ်ညါလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတန့ၢ်ဘၣ်အဃိ ပတကြၢးနာ် တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါအံၤဘၣ်. တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပနီၣ်လၢ “ကစၢ်အမုၢ်နံၤ” ကစးထီၣ်အဃိ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပကဘၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်အီၤလီၤ.
၅. ဒ်သိးပကအိၣ် ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ “ကစၢ်အမုၢ်နံၤ” အဂီၢ် ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၄-၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၄-၆ တက့ၢ်. ဒ်သိးပကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ “ကစၢ်အမုၢ်နံၤ” အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် စီၤပီလူးတဲဘၣ်ပှၤလီၤ. ပတကြၢး “မံသပ့ၤဒ်ပှၤဂၤအသိး” ဘၣ်, ပကဘၣ် “ဆိးသီ” ဒီးအိၣ်ကတီၤသးလီၤ. အဒိ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်သိး ပကဆဲးအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ ဒီးပသုတပၣ်ဃုာ်ဘၣ်လၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အပူၤ တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်ပၣ်ဃုာ် လၢတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအကျါန့ၣ် ပကကဲထီၣ်ပှၤလၢအ “ဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်” လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉) ပသ့ၣ်ညါလၢ ထဲဒၣ်ယွၤအဘီအမုၢ်တခါဧိၤန့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကန့ၢ်လီၤ.
၆. ပအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ အဝဲသ့ၣ် ကမၤမနုၤအဂီၢ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၆ ဒ်သိးပကအိၣ်ကတီၤပသးအဂီၢ် ပကဘၣ် မၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကမၤလိဝဲ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကမၤအသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် မ့ၢ်စးထီၣ်မး အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်စးထီၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် စဲၤခံလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လံ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. *
ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်
၇. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၇ ယဟိဝၤယွၤအ “မုၢ်နံၤ” ကစးထီၣ်အဂီၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်တ့ၢ်က့ၤထဲတစဲးဖိအဃိ အဝဲမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဆူၣ်ဆူၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ် ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢပက “မၤတၢ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢကစၢ်အတၢ်မၤ” အဂီၢ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈) ယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်စၢၤဝဲ တၢ်လၢပကဘၣ် မၤအီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပနီၣ်တဖၣ် လၢအကကဲထီၣ်အသး ဖဲမုၢ်နံၤခံကတၢၢ် အဆၢကတီၢ်အခါ အဝဲတဲဝဲလၢ “တၢ်သးခုအကစီၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤဆိအီၤလၢ ပှၤကညီအကလုာ်ခဲလၢာ်လီၤ.” (မၢ်ကူး ၁၃:၄, ၈, ၁၀; မးသဲ ၂၄:၁၄) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဖဲနပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်နမၤလၢပှဲၤ လံာ်စီဆှံအတၢ်စံးပာ်အံၤလီၤ.
၈. တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ဆဲးကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၈ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် ပှၤလၢအနၢ်ဟူဘၣ် ဘီမုၢ်အတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ် အါထီၣ်ဝဲလီၤ. အဒိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖဲမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အတီၢ်ပူၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အနီၣ်ဂံၢ် အါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် လၢထံကီၢ် ၄၃ ဘ့ၣ်အပူၤ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိအိၣ်ဝဲ ၅,၁၅၅ ဂၤလီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ လၢထံကီၢ်အဘ့ၣ် ၂၄၀ န့ၣ်ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိအိၣ်ဝဲ ၈ ကကွဲၢ် ယဲၢ်ကလီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပတၢ်မၤန့ၣ် တဝံၤဒံးဘၣ်. ပကဘၣ် ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤဂၤလၢ ထဲဒၣ်ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် တခါဧိၤန့ၣ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁၁-၁၃.
၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်အတၢ်သးခုကစီၣ်လဲၣ်.
၉ ပက ဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ် တုၤလၢယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ဝံၤဝဲတစုန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပှၤကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအဂီၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်တ့ၢ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၇:၃) ဘၣ်ဆၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ တချုးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် စးထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် “ပှၤလၢတၢ်ပာ်အီၤ လၢအကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူ လီၤထူလီၤယိာ်” တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ် ဒီးဃုထၢဝဲလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤသ့ဒံးလီၤ. (မၤတၢ် ၁၃:၄၈) အဃိ ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်ဒံးအခါ ပမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀. ဒ်သိး ပကသိၣ်လိပှၤဂၤ လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၀ ဒ်သိးပသိၣ်လိပှၤဂၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီကသ့အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်ခဲလၢာ်လၢပလိၣ်ဘၣ်အီၤ ခီဖျိလၢ အတၢ်ကရၢကရိလီၤ. အဒိ ကိးနွံဒဲးန့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ နွံဖးဖီတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တခါအံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါလၢ ဖဲပထံၣ်လိာ်သးဒီး ဟံၣ်ကစၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီ ဒီးပမၤတၢ်က့ၤကဒါက့ၤအခါ ပကဘၣ်တဲတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးသိၣ်လိစ့ၢ်ကီးပှၤလၢ ပကဘၣ်မၤ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိ ကတဲာ်ကတီၤန့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် လၢတၢ်ပီးတၢ်လီလၢ တၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိတၢ်အဂီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိးပက . . .
-
စးထီၣ် တဲသကိးတၢ်ဒီးပှၤဂၤ,
-
တဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤလၢ ကျဲလၢအထုးန့ၢ်ပှၤသး,
-
မၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကအဲၣ်ဒိးမၤလိအါထီၣ် လံာ်စီဆှံ,
-
သိၣ်လိပှၤဂၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီး
-
ကွဲမုာ် ပှၤလၢအသးအိၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ကနုာ်လီၤကွၢ် ပပှာ်ယဲၤသန့ ဒီးကဟဲထီၣ် ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤ.
ထဲဒၣ်ပအိၣ်ဒီး တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်အံၤန့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. ပကဘၣ်သူအီၤလီၤ. * အဒိ ဖဲနတဲသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢအသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဝံၤအလီၢ်ခံ နမ့ၢ်ဟ့ၣ်တ့ၢ်အီၤလံာ်ဖိ မ့တမ့ၢ် မဲးကစံတဘ့ၣ်ဘ့ၣ်န့ၣ် တချုးလၢ နက့ၤကဒီးဆူအဝဲအအိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲဖးဝဲကသ့လီၤ. ကိးလါဒဲး တသ့ဖဲအသ့ ပကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် အမူဒါလီၤ.
၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ် လံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိတဖၣ် လၢပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤန့ၣ်လဲၣ်.
၁၁ လၢ jw.org® အပူၤ လံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိတဖၣ် လၢပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ကျဲအဂၤတဘိလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအံၤလဲၣ်. တလါဘၣ်တလါန့ၣ် ပှၤအါဂၤ ဃုကွၢ်ဝဲ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအံၤ လၢအ့ထၢၣ်နဲးအပူၤလီၤ. တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံတခါအံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကစးထီၣ်မၤလိဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤလၢပစံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤတနီၤန့ၣ် ကထုးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကမၤလိလံာ်စီဆှံအဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ လံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိတဖၣ် လၢပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤမ့တမ့ၢ် ဆှၢလီၤန့ၢ်အီၤ လ့(ခ်) (link) န့ၣ်တက့ၢ်. *
၁၂. လၢလံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိတဖၣ် လၢပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၂ လံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိတဖၣ် လၢပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် “လံာ်စီဆှံ ဒီးပှၤလၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် လံာ်စီဆှံ,” “ပှၤလၢလံာ်စီဆှံအပူၤတဖၣ်,” ဒီး “လံာ်စီဆှံအတၢ်ကစီၣ် လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်” လီၤ. ဒီးလၢတၢ်မၤလိတဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ်–
-
လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤပှၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
-
ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး ဒီးမူခိၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်
-
ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤတ့လီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လဲၣ်
-
ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ် အိၣ်ဝဲလဲၣ်
ဒီးတၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲ ယဟိဝၤယွၤက . . .
-
မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒီး တၢ်သံဒ်လဲၣ်,
-
မၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံဒ်လဲၣ်, ဒီး
-
ပာ်က့ၤအဘီအမုၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးအလီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၃. ခီဖျိလၢ ပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ် လံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိတဖၣ် လၢပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤအဃိ အခီပညီမ့ၢ်လၢ ပတလိၣ်မၤ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤ လၢၤဘၣ်န့ၣ်ဧါ. တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
၁၃ ခီဖျိလၢ ပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ် လံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိတဖၣ် လၢပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤအဃိ အခီပညီတမ့ၢ်လၢ ပတလိၣ်မၤ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤ လၢၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လီၤပှၤ မူဒါလၢ ပကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤ လၢအပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအံၤ ဒ်သိးပှၤလၢအသးအိၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ် ကနုာ်လီၤကွၢ်ဝဲ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအံၤ, ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ် ဒီးကအဲၣ်ဒိး မၤလိအါထီၣ် လံာ်စီဆှံလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤလီၤ. အဃိ လၢတၢ်မၤလိတခါစုာ်စုာ် အကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤကွဲမုာ် ပှၤဖးလံာ်ဖိလၢ ကဃ့ထီၣ်ဝဲ ပှၤကဟဲမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးအီၤအဂီၢ်လီၤ. တနံၤဘၣ်တနံၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှၤဃ့မၤလိလံာ်စီဆှံ လၢပပှာ်ယဲၤသန့အပူၤန့ၣ် ကအိၣ်ဝဲအဂၤ ၂၃၀ ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤလၢ မဲာ်သကိးမဲာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ.
ဆဲးဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်
၁၄. ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤတၢ်မနုၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၄ ဖး မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀ တက့ၢ်. ဖဲပသိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံအခါ ပကဘၣ်ကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးပက ‘ဒုးကဲထီၣ် . . . ပျဲၢ်ဘီၣ် . . . ဒီးသိၣ်လိသီလိအီၤ, ဒ်သိးအကတိၢ်န့ၢ် ကယဲၢ်တၢ် လၢ [ယ့ၣ်ၡူး] မၤလိာ်တ့ၢ်’ တဖၣ်လီၤ. အဃိပကဘၣ်မၤစၢၤ ပှၤဂၤဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ အကဘၣ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒီးဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ပကဘၣ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး အကအိၣ်မူမၤထွဲ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်, ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဒိးဘျၢထံလီၤ. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်မး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဒီသဒၢ လၢယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤလီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၃:၂၁.
၁၅. ပတၢ်ဆၢကတီၢ် တအိၣ်လၢ ပကမၤတၢ်မနုၤအဂီၢ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၅ ဒ်ပမၤလိတ့ၢ်အသိး တၢ်အကတၢၢ် ကဘၣ်အဂီၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်တ့ၢ်ထဲ တစဲးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢအတဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူ ဒီးတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အအဲၣ်ဒိးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် ပတၢ်ဆၢကတီၢ် တအိၣ်လၢ ပကဆဲးမၤလိလံာ်စီဆှံဒီး အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၉:၂၆) ပတၢ်မၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. တချုးလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ် စဲၤခံဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအကဘၣ်နၢ်ဟူ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒံးအါမးလီၤ.
အိၣ်ယံၤဒီး တၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်
၁၆. ဒ် လီၣ်ဖျါ ၁၈:၂, ၄, ၅, ၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.)
၁၆ ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၈:၂, ၄, ၅, ၈ တက့ၢ်. လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ် ကမၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲးန့ၣ် တဘၣ်မၤဘၣ်ထွဲအသးဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ် လၢကျဲနီတဘိဘၣ်. တချုးလၢ ပှၤတဂၤ မၤလိလံာ်စီဆှံဒံးဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကအိၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ် အပူၤလီၤ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကလဲၤထီၣ်ဘါယွၤ ဒီးပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အပူၤလီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲကဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ် လၢတၢ်ကရၢကရိတဖၣ်န့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တချုးလၢပှၤတူၢ်လိာ်အီၤလၢ အကကဲထီၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲကဘၣ် ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်ခဲလၢာ်လီၤ. အဝဲကြၢးကွဲးထုးထီၣ်အမံၤလၢ အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ မ့တမ့ၢ် အတၢ်ကရၢကရိလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. *
၁၇. ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ဖံးတၢ်မၤ မနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၇ ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဂၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ကဟးဆှဲးဝဲ တၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ် လၢကျဲတဘိဂ့ၤ တဘိဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄-၁၇) အဒိ ခရံာ်ဖိတဂၤန့ၣ် တလဲၤမၤတၢ်မၤလၢ တၢ်ဘါယွၤသရိာ်အဂီၢ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲမ့မ့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤန့ၣ် အဝဲတမၤဝဲတၢ်မၤလၢ ပှၤကသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲမ့ၢ်အိၣ်ဒီး အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်မၤန့ၣ် အဝဲတတူၢ်လိာ်တၢ်မၤလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်မၤဒ်န့ၣ် တဲာ်တဲာ်ဖျုဖျုလဲၣ်. မ့ၢ်လၢပတအဲၣ်ဒိး ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢအတကဆှီဘၣ် အကျါဘၣ်, ဒီးပတအဲၣ်ဒိး ပၣ်ဃုာ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်မၤ ဒီးအတၢ်ကမၣ်တဖၣ်အကျါဘၣ် အဃိလီၤ.—ယၡါယၤ ၅၂:၁၁. *
၁၈. ဘၣ်ဃးဒီး နီၢ်ခိတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ မၤထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၈ လၢအပူၤကွံာ် အနံၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အအိၣ်ဒီး အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်မၤတဂၤန့ၣ် ပှၤကွၢ်ထွဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤတဂၤ အဲၣ်ဒိးငါအီၤလၢ ကမၤတၢ်မၤလၢ တၢ်ဘါယွၤသရိာ် ဖဲအအိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကွၢ်ထွဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်မၤတဂၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤအံၤ တတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်မၤလၢ သရိာ်အပူၤနီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တဘျီအံၤန့ၣ် ကီလၢအဝဲ ကဃုပှၤကညီအဂီၢ်လီၤ. သနာ်က့ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤအံၤ မၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးတတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်မၤအံၤဘၣ်. လၢခံတနွံန့ၣ် လီၢ်ကဝီၤ အလံာ်တၢ်ကစီၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လဲးသမါအဂၤတဂၤအဂီၤ လၢအထီထီၣ်ဝဲ ထူၣ်စုညါလီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤအံၤ မ့ၢ်တမၤထွဲဒ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးမ့ၢ်တူၢ်လိာ်ဘၣ်ဖုးဝဲ တၢ်မၤအံၤန့ၣ် အဂီၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်ကစီၣ်အံၤအပူၤလီၤ. အဃိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် အမံၤကဟးဂီၤ လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အကျါ ဒီးယဟိဝၤယွၤစ့ၢ်ကီး အသးကဘၣ်ဒိထဲလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်
၁၉-၂၀. (က) ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဒီးပကဘၣ် မၤလိအါထီၣ် တၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်.
၁၉ ဒ်လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲအသိး တၢ်ကမၤကဒီးအသး လၢခံတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တယံာ်လၢၤဘၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအိၣ်ဝဲ” လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ သိၣ်လိပှၤအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးနီၢ်ကီၢ် ဒီးလီၤထူလီၤယိာ် တန့ၢ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တချုးလၢ တၢ်မၤအသးအံၤ ဟဲကဲထီၣ်ဒံးဘၣ် ဒီးတၢ်မၤဟးဂီၤ ဟဲတုၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကြၢးမၤမနုၤလဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်အတၢ်သးခုကစီၣ်ဆူၣ်ဆူၣ် ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. ဒီးတကတီၢ်ဃီန့ၣ် ပတဘၣ်မၤဘၣ်ထွဲပသးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အကမၣ်တဖၣ်ဘၣ်. ပတဘၣ်မၤဘၣ်ထွဲပသးခီဖျိ ပတကဲ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ် အကရၢဖိတဂၤလၢၤဘၣ် ဒီးဟးဆှဲး နီၢ်ခိအတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.
၂၀ ဖဲ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်” န့ၣ်တၢ်ကမၤအသးလၢ အဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပကမၤအီၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဝဲလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးပအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ ခါဆူညါ တၢ်ကဟဲကဲထီၣ်အသးတဖၣ်အဂီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိလၢခံတခါ ကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၇၁ ပမ့ၢ်ယဟိဝၤသုးမုၢ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 ပအိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်လၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပကနၢ်ဟူဘၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤ” န့ၢ်ဝဲလံန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါအံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပနီၣ် လၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ဘူးကစးထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ ပှၤဘိးဘၣ်ရၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အံၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပကမၤမနုၤလဲၣ်. တၢ်မၤလိအံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 3 အဒိ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တဲဝဲလၢအ “ပၢၤဃာ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် အတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ” လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 6 ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် “ကစၢ်ယွၤ အတၢ်စံၣ်ညီၣ်—မ့ၢ်အဝဲ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ထီဘိဧါ” လၢတၢးထီခိးတၢ် တဘ့ၣ်အံၤအပူၤတက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 10 နကသူ တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ တၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိတၢ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ကွၢ်တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “သိၣ်လိတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ” လၢလါအီးကထိဘၢၣ် ၂၀၁၈, တၢးထီခိးတၢ် တၢ်မၤလိအပူၤတက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 11 ခဲအံၤန့ၣ် ပှၤတီၣ်ထီၣ်ဃာ် တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအံၤလၢ ကီၤလၤဝါကျိာ် ဒီးဖီၣ်တူၢ်ကံးအကျိာ်လီၤ. ဒီးခါဆူညါန့ၣ် ပှၤကတီၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ကျိာ်အဂၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 16 ပကဘၣ်ဟးဆှဲးစ့ၢ်ကီး တၢ်ကရၢကရိတဖၣ် ဒ်သိးဒီး သးစၢ်ကရၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအလီၢ် လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ လၢတၢ်လီၢ်တနီၤန့ၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်လိာ်ကွဲအလီၢ်, တၢ်ပီၢ်လိာ်ကွဲထံ အလီၢ်တဖၣ်လၢ ကမျၢၢ်အဂီၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကရူၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကတဲဝဲလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အံၤ တဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် ဆီၣ်ထွဲဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအတၢ်တိာ်ပာ်တဖၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 17 ဒ်သိးနကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်လိလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ်အဂီၢ် ကွၢ် “Questions From Readers” in the April 15, 1999, issue of The Watchtower တက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 83 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဖဲပှၤဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤ “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤအိၣ်ဝဲ” လၢ TV ပူၤအခါ ပှၤမၤတၢ်မၤဖိလၢ ခီဖံၣ်ကျးတဖၣ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ကစီၣ်အံၤဒိၣ်မး. မ့မ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဒီမါဝၤခံဂၤအံၤ တနာ်ဝဲ တၢ်ကစီၣ်အံၤဘၣ်.