တၢ်မၤလိ ၃၉
တၢ်သးစူၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် တခါဘၣ်
“ကစၢ်အကုၢ်န့ၣ် တလိၣ်အ့ၣ်လိာ်အသးဘၣ်. အကဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢ အသူၣ်ကပုာ်လုးသးကဖီလီ လၢပှၤခဲလၢာ်အဖီခိၣ်.”—၂ တံၤ ၂:၂၄.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၀ ကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သးစူၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် a
၁. လၢတၢ်မၤလီၢ် ဒီးလၢကၠိန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤကသံကွၢ်ပှၤ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ပှၤလၢနတၢ်မၤလီၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢနထီၣ်ကၠိဒီးအီၤ မ့ၢ်သံကွၢ်နၤ ဘၣ်ဃးဒီး နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ် နတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. နသးတနီးဧါ. ပဝဲအါတက့ၢ်န့ၣ် ပသးကတနီး. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ပှၤသံကွၢ်ပှၤဒ်န့ၣ်အဃိ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကသ့ၣ်ညါ အတၢ်ဆိမိၣ် ဒီးအတၢ်နာ် အဃိ ကညီဝဲလၢ ပကတဲဘၣ်အီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်. သနာ်က့ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပှၤတဂၤ သံကွၢ်ပှၤ တၢ်သံကွၢ် ခီဖျိလၢ အတတူၢ်လိာ် ပတၢ်ထံၣ်ဘၣ် ဒီးအဘၣ်သး တဲအါတၢ်ဒီးပှၤအဃိ. ဒီးပှၤတနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် နၢ်ဟူဘၣ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ် ဒီးနၢ်ပၢၢ်ကမၣ်ဝဲအဃိ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်သံကွၢ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပတလိၣ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်. (မၤတၢ် ၂၈:၂၂) တကးဒံးဘၣ် ခီဖျိလၢ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်” အဆၢကတီၢ်အဃိ ပှၤအါဂၤန့ၣ် ကဲဝဲ “ပှၤလၢအခိၣ်ကိၤ” ဒီးပှၤလၢအ “မၤဆူၣ်မၤစိးတၢ်.”—၂ တံၤ ၃:၁, ၃.
၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤလဲၣ်.
၂ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိမိၣ်လၢ ‘ပှၤဂၤမ့ၢ်ဘၣ်သး တဲအါတၢ်ဒီးယၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အဂ့ၢ်န့ၣ် ယပာ်သးကပုာ်လုး ဒီးတဲတၢ်ဒီးအီၤမုာ်မုာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.’ ပမ့ၢ်တဲတီတီန့ၣ် တၢ်သးစူၤ မၤစၢၤနၤသ့. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤန့ၣ် အတသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ချ့ချ့ဘၣ်. ဖဲပှၤဂၤသံကွၢ်ဆဲးအဲးအီၤအခါ အမ့ၢ်တသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးဆၢတဘျီဃီဘၣ် သနာ်က့ အကပၢၤအသး. (ကတိၤ ၁၆:၃၂) ဘၣ်ဆၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤအဂီၢ် တညီထီဘိဘၣ်. အဃိ ပမၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးစူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲပှၤဂၤဘၣ်သး တဲအါတၢ်ဒီးပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အဂ့ၢ်အခါ ပတဲတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်မုာ်မုာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒီးနမ့မ့ၢ်မိပါန့ၣ် နမၤစၢၤနဖိလၢ အကတဲဖျါထီၣ် အတၢ်နာ် လၢတၢ်သးစူၤအပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤ.
ပမၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးစူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်သးစူၤန့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ တခါလဲၣ်. (၂ တံၤမသ့း ၂:၂၄, ၂၅)
၃ တၢ်သးစူၤန့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါတခါ ဒီးတမ့ၢ် တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် တခါဘၣ်. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးလၢ အမၤတံာ်တာ်ပသးအခါ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤန့ၣ် ပပာ်သးမုာ်မုာ်သ့. ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢအမ့ၢ် တၢ်သးစူၤန့ၣ် အပၣ်ဃုာ်လၢ “သးစီဆှံအတၤသၣ်” အကျါ. (ကလၤ ၅:၂၂, ၂၃) ကြံးအတၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ” န့ၣ်တဘျီတခီၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီ လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ကသ့ၣ်မံၤလၢ ပှၤမၤဘှါအီၤတဒု. ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ ကသ့ၣ်မံၤတဒုအံၤ အဘှါဘၣ်ဆၣ် အဂံၢ်အဘါ တစၢ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိမီၤ. ပမၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးစူၤ ဒီးဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါထီဘိ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပမၤလၢ ပနီၢ်ကစၢ်ဂံၢ်ဘါ တသ့ဘၣ်. အဃိ ပကဘၣ်ဃ့ ကစၢ်ယွၤ အသးစီဆှံ ဒီးဃ့အီၤလၢ အကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးစူၤ. ပထံၣ်ဘၣ် ပှၤအါဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢအကဲထီၣ် ပှၤလၢအသးစူၤ အိၣ်ဝဲအါမး. အဒိ ဖဲပှၤဂၤတဲအါတၢ်ဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအခါ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးစူၤ. ဒီးခီဖျိလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်အုၣ်သးအဂ့ၤ လၢပှၤအါဂၤအဂီၢ်. (ဖး ၂ တံၤမသ့း ၂:၂၄, ၂၅.) နၤမီၤ နမၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးစူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၄. ပကွၢ်လိ စီၤအံၤစဲး အဒိအတဲာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၄ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤအါဂၤလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤအဂ့ၢ်. အဒိ ပကကွၢ်သကိး စီၤအံၤစဲးအဂ့ၢ်. ဖဲစီၤအံၤစဲး အိၣ်လၢ ပှၤဖလ့ၡသးဖိ အဟီၣ်ကဝီၤ လၢကရၢ်အခါ ပှၤဖလ့ၡသးဖိ သးက့ၣ်အီၤအဃိ ထံကမျၢလၢ စီၤအံၤစဲးအပါ အခ့အပှၤတဖၣ် ခူၣ်ပာ်စၢၤဝဲန့ၣ် ပှၤဖလ့ၡသးဖိ မၤပှဲၤဝဲဒီးဟီၣ်ခိၣ်. စီၤအံၤစဲး အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ထံကမျၢအံၤ ဘၣ်ဆၣ် အတတဲအါတၢ်ဒီး ပှၤဖလ့ၡသးဖိဘၣ်. အဃိ စီၤအံၤစဲး ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ လဲၤအိၣ်က့ၤလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ ဒီးခူၣ်ဝဲထံကမျၢ လၢအဂၤတဖၣ်. (၁ မိၤ ၂၆:၁၂-၁၈) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဖလ့ၡသးဖိ တဲဝဲလၢ ထံလၢအအိၣ်လၢ ထံကမျၢပူၤ ဖဲတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤအံၤန့ၣ် ကဲစ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ်အတၢ်. ပှၤဖလ့ၡသးဖိ မၤစီၤအံၤစဲး ဒ်အံၤသနာ်က့ စီၤအံၤစဲး ဆဲးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒံး. (၁ မိၤ ၂၆:၁၉-၂၅) စီၤအံၤစဲးန့ၣ် ပှၤမၤဒိၣ်ထီၣ်အသး သနာ်က့ တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလၢ အကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤလဲၣ်. ပသ့ၣ်ညါလၢ အကွၢ်လိဝဲ အပါစီၤအၤဘြၤဟၣ် လၢအကဲပှၤလၢ အအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးပှၤဂၤ ဒီးအကွၢ်လိစ့ၢ်ကီး အမိနီၢ်စၤရါလၢ အအိၣ်ဒီး “တၢ်ပာ်သး မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် ဒီးတၢ်သးစူၤ.”—၁ ပ့း ၃:၄-၆; ၁ မိၤ ၂၁:၂၂-၃၄.
၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိမိပါတဖၣ် ကဘၣ်သိၣ်လိအဖိလၢ ကအိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤလဲၣ်. တဲဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ.
၅ ခရံာ်ဖိမိပါတဖၣ် ကဘၣ်သိၣ်လိအဖိလၢ ကအိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. အဒိ ပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါမဲၣ်စဲး အတၢ်လဲၤခီဖျိ. မဲၣ်စဲးန့ၣ် အသးအိၣ် ၁၇ နံၣ်. ဖဲအလဲၤထီၣ်ကၠိ မ့ၢ်ဂ့ၤ အလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အထံၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢအသးတဂ့ၤဘၣ်. အဃိ အမိအပါ မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကမၤအိၣ်ထီၣ်တၢ်သးစူၤ. လၢခံန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါမဲၣ်စဲး ကဲထီၣ်ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤတဂၤ. အမိအပါ တဲဝဲလၢ “ခဲအံၤ မဲၣ်စဲး သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ဖဲပှၤမၤဒိၣ်ထီၣ် ပသးအခါ ပမ့ၢ်သးထီၣ်တၢ် ဒီးမၤဆၢက့ၤပှၤဂၤန့ၣ် အညီဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပၢၤသးန့ၣ် ပတကဲပှၤလၢ အဂံၢ်အဘါစၢ်ဘၣ်.”
၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ် ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ပကမၤအါထီၣ် ပတၢ်သးစူၤလဲၣ်.
၆ ပှၤဂၤမ့ၢ်တဲဟးဂီၤ ပကစၢ်ယွၤအမံၤ ဒီးပလံာ်စီဆှံန့ၣ် ပကမၤဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပကစံးဆၢက့ၤ ပှၤဂၤမုာ်မုာ်အဂီၢ် ပကဘၣ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ဒီးဃ့အီၤလၢ အကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ကူၣ်သ့. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပတစံးဆၢက့ၤပှၤဂၤ မုာ်မုာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ပကဘၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ကဒီး ဒီးပာ်လီၤသးလၢ ပကမၤဂ့ၤန့ၢ်ဒံးအလီၢ် လၢခံတဘျီ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤ အသးစီဆှံ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ပၢၤသး ဒီးဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးစူၤ.
၇. ပမ့ၢ်တိၢ်နီၣ်ဃာ် လံာ်စီဆှံအဆၢတနီၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤဒ်လဲၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၅:၁, ၁၈)
၇ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ဒ်သိး ပကတဲတၢ်မုာ်မုာ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ ကမၤစၢၤပှၤန့ၣ် အိၣ်ဒီဒူၣ်. ဒီးဒ်သိးပကနီၣ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ အသးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤသ့. (ယိၤ ၁၄:၂၆) အဒိ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအအိၣ်လၢ လံာ်ကတိၤဒိ အပူၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကတဲတၢ်မုာ်မုာ်. (ဖး ကတိၤဒိ ၁၅:၁, ၁၈.) တကးဒံးဘၣ် လံာ်ကတိၤဒိ ပာ်ဖျါထီၣ် စ့ၢ်ကီးလၢ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပၢၤသးန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢ ပဂီၢ်ဒိၣ်မး.—ကတိၤ ၁၀:၁၉; ၁၇:၂၇; ၂၁:၂၃; ၂၅:၁၅.
တၢ်နၢ်ပၢၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤ
၈. ပမ့ၢ်ဆိမိၣ်ထံလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတဂၤ သံကွၢ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ် ဒ်အံၤလဲၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၈ တၢ်နၢ်ပၢၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤ. (ကတိၤ ၁၉:၁၁) ပှၤလၢအနၢ်ပၢၢ်တၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ဖဲပှၤတဲအါတၢ်ဒီးအီၤ ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အဂ့ၢ်အခါ အတသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘၣ်. အဒိ ပှၤတနီၤန့ၣ် အသံကွၢ်ပှၤတၢ်သံကွၢ် ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အသံကွၢ်ပှၤလဲၣ်န့ၣ် အတတဲပၠးပှၤတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်. အဃိ တချုးလၢ ပစံးဆၢ အဝဲသ့ၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဆိမိၣ်ထံလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အသံကွၢ်ပှၤ တၢ်သံကွၢ်ဒ်န့ၣ်လဲၣ်.—ကတိၤ ၁၆:၂၃.
၉. ဖဲစီၤကံးဒဧိၣ် တဲတၢ်ဒီးပှၤအ့ဖရဲၣ်ဖိအခါ အအိၣ်ဒီး တၢ်နၢ်ပၢၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးစူၤဒ်လဲၣ်.
၉ ပကကွၢ်သကိး ဖဲစီၤကံးဒဧိၣ် တဲတၢ်ဒီး ပှၤအ့ဖရဲၣ်ဖိအခါ အမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ပှၤအ့ဖရဲၣ်ဖိ သးဒိၣ်ထီၣ် စီၤကံးဒဧိၣ် ဒီးတဲအီၤလၢ ဖဲအလဲၤဒုးဝဲ အဒုၣ်အဒါအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ အတလဲၤကိးဃုာ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၣ်. ပှၤအ့ဖရဲၣ်ဖိတဖၣ် သးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ပာ်ထီၣ်ထီသးအဃိ. အဝဲသ့ၣ်တၢ်ထံၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ် သနာ်က့ စီၤကံးဒဧိၣ် နၢ်ပၢၢ်စၢၤအဝဲသ့ၣ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးတဲတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် မုာ်မုာ်. ခီဖျိလၢ စီၤကံးဒဧိၣ် တဲတၢ်မုာ်မုာ်အဃိ “အဝဲသ့ၣ် အသးခုၣ်လီၤက့ၤဝဲ.”—စံၣ်ညီၣ် ၈:၁-၃.
၁၀. ဒ်သိး ပစံးဆၢက့ၤ ပှၤဂၤမုာ်မုာ်ကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. (၁ ပ့း ၃:၁၅)
၁၀ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤလၢပတၢ်မၤလီၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢပထီၣ်ကၠိဒီးအီၤ တဂၤဂၤ ကသံကွၢ်ပှၤလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပအိၣ်မူမၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဘျၢလဲၣ်. ပကတဲပၠးအဝဲသ့ၣ်လၢ ပနာ်လၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဘျၢန့ၣ် အဂ့ၤကတၢၢ်လၢပဂီၢ် တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ် ပာ်ကဲအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ထံၣ်. (ဖး ၁ ပ့းတရူး ၃:၁၅.) အဃိ ဖဲပှၤသံကွၢ်ပှၤ တၢ်သံကွၢ်အခါ ပတဘၣ်ကရီဆိမိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် သံကွၢ်ဆဲးအဲးတၢ်ဘၣ်. ပကဘၣ်ဆိမိၣ်ဆိလၢ အတၢ်သံကွၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢအဂီၢ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်ဟီ. ဒီးအမ့ၢ်သံကွၢ်တၢ် ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်သနာ်က့ ပကဘၣ် စံးဆၢက့ၤအီၤ မုာ်မုာ်. ပမ့ၢ်စံးဆၢက့ၤအီၤ မုာ်မုာ်န့ၣ် ကမၤစၢၤအီၤလၢ အကဆိမိၣ်ထံက့ၤ အတၢ်ထံၣ်. ဒီးမ့ၢ်ဖျါလၢ အတပာ်ကဲတၢ်ဘၣ် ဒီးအသံကွၢ်ဆဲးအဲးတၢ် သနာ်က့ ပကဘၣ် ပာ်လီၤသးလၢ ပကစံးဆၢက့ၤအီၤ မုာ်မုာ်ထီဘိ.—ရိ ၁၂:၁၇.
၁၁-၁၂. (က) တချုး ပစံးဆၢပှၤတဂၤဂၤ အတၢ်သံကွၢ် လၢအကီဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဆိမိၣ်ထံဆိ မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.) (ခ) ဖဲပဆိမိၣ်ထံလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသံကွၢ်ပှၤ တၢ်သံကွၢ်ဒ်န့ၣ်အခါ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ကအိၣ်ထီၣ်လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ အဒိ ပှၤလၢပတၢ်မၤလီၢ်တဂၤ မ့ၢ်သံကွၢ်ပှၤလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတမၤ နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဘၣ်လဲၣ်န့ၣ် ပကမၤဒ်လဲၣ်. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပဘၣ်ဆိမိၣ်ထံဆိလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကဆိမိၣ်ဝဲလၢ ပဝဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးန့ၣ် ပမၤမုာ်မၤဖှံသး တန့ၢ်ဘၣ်ဟီဧါ. မ့တမ့ၢ် ခီဖျိလၢ ပတမၤ နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဘၣ်အဃိ အကထံၣ်ပှၤလၢ ပမၤတံာ်တာ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအဂၤတဖၣ် အတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီဟီဧါ. ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်တထံၣ်ပှၤ ဒ်န့ၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် အဆိကတၢၢ် ပကပတြၢၤအီၤလၢ အကဲပှၤလၢ အသးအိၣ်ပှၤဂၤ ဒီးတဲဘၣ်အီၤလၢ ပသးအိၣ်ပှၤဂၤစ့ၢ်ကီး. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကတဲဘၣ်အီၤ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်အဂ့ၢ်.
၁၂ ပှၤမ့ၢ်သံကွၢ်နၤ တၢ်သံကွၢ်လၢအကီန့ၣ် နမၤဒ်န့ၣ်သ့စ့ၢ်ကီး. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤလၢအထီၣ်ကၠိဒီးနၤတဂၤ ကဟဲတဲအါတၢ်ဒီးနၤလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးန့ၣ် ကဘၣ်ဆီတလဲ အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်သကိးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကိးပိာ်ခွါ အတၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်. အတဲဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ အတနၢ်ပၢၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အတၢ်နာ်အဂ့ၢ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်အဃိဧါ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် အသကိး ဒီးအဘူးအတံၢ်တဂၤဂၤ ကဲပှၤလၢအအဲၣ် ပိာ်မုၣ်သကိးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကိးပိာ်ခွါ အဃိဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်အဆိမိၣ်ဝဲလၢ ပဝဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် ပသးဟ့ပှၤလၢအအဲၣ် ပိာ်မုၣ်သကိးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကိးပိာ်ခွါ အဃိဧါ. အမ့ၢ်ထံၣ်ကမၣ်ပှၤ ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် တဲဘၣ်အီၤလၢ ပသးအိၣ် ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးပပာ်ကဲ ပှၤကိးဂၤဒဲး အတၢ်ဃုထၢ. b (၁ ပ့း ၂:၁၇) လၢခံ ပတဲဘၣ်အီၤ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤသ့ ဒီးတဲအီၤလၢ ပမ့ၢ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဘျၢန့ၣ် အဘျုးကအိၣ်လၢ ပဂီၢ်အါမး.
၁၃. ပှၤလၢအနာ်လၢ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်တအိၣ်ဘၣ် တဂၤ မ့ၢ်တဲအါတၢ်ဒီးနၤန့ၣ် နကမၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.
၁၃ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်တတူၢ်လိာ်ပတၢ်ထံၣ် နီတစဲးဘၣ်န့ၣ် ပတဘၣ်ကရီဆိမိၣ်လၢ ပသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢအနာ်ဝဲဘၣ်. (တံ ၃:၂) အဒိ ပှၤလၢအထီၣ်ကၠိဒီးနၤတဂၤ ကတဲနၤလၢ ပှၤလၢအနာ် ကစၢ်ယွၤန့ၣ် အဟးနာ်ကြီတၢ်လီၤ. အတဲနၤ ဒ်န့ၣ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိမိၣ်လၢ ပှၤတဂၤအံၤနာ်ဝဲ သးသမူအတၢ်လဲလိာ်သး တဆီဘၣ်တဆီအဃိ အကသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဒီဒူၣ်ညါ. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အနၢ်ဟူဝဲလၢ ပှၤဂၤတဲဝဲအဃိ အဟးတဲပိာ်ပှၤခံ. အဃိ တဘၣ်တဲအါတၢ်ဒီးအီၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤတဂ့ၤ. ဆိမိၣ်ထီၣ်လၢ နကဒုးနဲၣ်အီၤ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤမံၤလၢ အကဆိမိၣ်ထံက့ၤဝဲလၢခံ. အဒိ ဒုးနဲၣ်အီၤ တၢ်ဂ့ၢ်တခါခါ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘၣ်တ့ လၢအအိၣ်လၢ jw.org အပူၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် လၢခံ အကအဲၣ်ဒိးတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်ဒီးတၢ်ဂီၤမူ လၢအထံၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်. နမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်ကဲ ဒ်အံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤအီၤလၢ အကဘၣ်သး ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲ.
၁၄. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါနါယီ ကတဲပၠး ပှၤလၢအထီၣ်ကၠိဒီးအီၤတဂၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အဂ့ၢ်အဂီၢ် အသူဝဲ jw.org ဝဲးပဆဲးဒ်လဲၣ်.
၁၄ ခီဖျိလၢ ပှၤဂၤတဖၣ်ထံၣ်ကမၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ် လၢအမံၤမ့ၢ် နါယီ သူဝဲ jw.org ဝဲးပဆဲး ဒ်သိးကၡဲပၠးပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအဂ့ၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါနါယီ တဲဝဲလၢ “ပှၤလၢယထီၣ်ကၠိ တတီၤဃီဒီးအီၤတဂၤ တဲယၤလၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် အကဲဝဲ ပူကလီကလီ ဒီးအတဲဝဲလၢ ခီဖျိလၢ ယနာ်လံာ်စီဆှံအဃိ ယတနာ် စဲအ့ၣ်တၢ်သိၣ်လိဘၣ်.” ဖဲပှၤလၢအထီၣ်ကၠိ တတီၤဃီဒီးအီၤတဂၤအံၤ တဟ့ၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါနါယီ အခွဲးလၢ ကၡဲပၠးအီၤ အတၢ်နာ်အဂ့ၢ်ဘၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါနါယီ ပၠးအီၤတၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီ လၢအမ့ၢ် “စဲအ့ၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒီးလံာ်စီဆှံ” လၢဝဲးပဆဲးအပူၤ. လၢခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါနါယီ သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ အသကိးအံၤ ဖးဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ အဃိ အတဲသကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သးသမူ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိအဂ့ၢ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နၤစ့ၢ်ကီး နကအိၣ်ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိ ဒ်သိးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါနါယီ.
ကၠီးလိပာ်စၢၤသးဒီး နဟံၣ်ဖိဃီဖိ
၁၅. ဖဲနဖိတဖၣ် ဘၣ်တဲဖျါထီၣ်အတၢ်နာ်အဂ့ၢ် လၢကၠိအခါ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကတဲတၢ်မုာ်မုာ်အဂီၢ် နမၤစၢၤအီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅ မိပါတဖၣ် ကဘၣ်သိၣ်လိအဖိလၢ ဖဲပှၤဂၤသံကွၢ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အဂ့ၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်စံးဆၢက့ၤဝဲမုာ်မုာ်. (ယၤ ၃:၁၃) မိပါတနီၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံအခါ အဝဲသ့ၣ် ကၠီးလိသးဒီးအဖိ. အဒိ အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်သကိးဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပှၤကသံကွၢ်အီၤ လၢကၠိ, အဝဲသ့ၣ် တဲသကိး ဒီးကၠီးလိသးလၢ အကဘၣ်စံးဆၢက့ၤ ပှၤဂၤဒ်လဲၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် သိၣ်လိအဖိလၢ အကတဲတၢ်မုာ်မုာ်.—ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ နကကၠီးလိသးဒီး နဟံၣ်ဖိဃီဖိ.”
၁၆-၁၇. ပှၤသးစၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ကၠီးလိပာ်စၢၤသးန့ၣ် ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ပှၤသးစၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ကၠီးလိပာ်စၢၤသး လၢဟံၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် အနီၢ်ကစၢ် ကနာ်ဝဲ သပှၢ်တၢၢ်လၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် နာ်ဝဲန့ၣ် အမ့ၢ်အတီ ဒီးကမၤစၢၤအီၤလၢ အကတဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤဂၤ လၢအတၢ်နာ်အဂ့ၢ်. တၢ်ဂ့ၢ်ပိာ်ထွဲလိာ်အခံတဖၣ် လၢအမ့ၢ် “ပှၤသးစၢ်တဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်” လၢအအိၣ်လၢ jw.org အပူၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးလံာ်ကၠီးလိသး လၢပှၤသးစၢ်အဂီၢ်. လံာ်ကၠီးလိသးတဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤသးစၢ်တဖၣ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကမၤဂၢၢ်ကျၢၤဒိၣ်ထီၣ် အတၢ်နာ် ဒီးကကတဲာ်ကတီၤ ပာ်စၢၤအသးလၢ ကစံးဆၢက့ၤပှၤဂၤဒ်လဲၣ်အဂီၢ်. နမ့ၢ်မၤလိသကိး တၢ်ဂ့ၢ်ပိာ်ထွဲလိာ်အခံ တခါအံၤ ဒီးနဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒီးနဖိလၢ သုကတဲဖျါထီၣ် သုတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် လၢတၢ်သးစူၤအပူၤ ဒီးတၢ်လၢသုတဲန့ၣ် ကထုးန့ၢ်ပှၤဂၤအသး.
၁၇ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ် လၢအမံၤမ့ၢ် မဲၣ်သယူန့ၣ် တဲဝဲလၢ ခီဖျိလၢ အကၠီးလိပာ်စၢၤသး ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိ မၤစၢၤအီၤဒိၣ်မး. ဖဲအမၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး အမိအပါအခါ အဝဲသ့ၣ်ဃုကွၢ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤကသံကွၢ်အီၤလၢကၠိ. အတဲဝဲလၢ “ပဆိမိၣ်ထီၣ် တၢ်သံကွၢ်လၢ ပှၤကသံကွၢ်ဝဲ ဒီးပသူတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပဃုသ့ၣ်ညါပာ် ဒီးကၠီးလိပာ်စၢၤသးလၢ ပကစံးဆၢက့ၤ ပှၤဂၤဒ်လဲၣ်အဂီၢ်. ခီဖျိလၢ ယနၢ်ပၢၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢယနာ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိ ယတပျံၤတၢ်ဘၣ် ဒီးယစံးဆၢက့ၤပှၤဂၤလၢ တၢ်ကတိၤမုာ်မုာ်သ့.”
၁၈. ကလီးစဲ ၄:၆ ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤ ဒ်လဲၣ်.
၁၈ ပတဲပၠးပှၤဂၤ ပတၢ်နာ်အဂ့ၢ်ၡဲၡဲ ဝံၤဒီးတၢ်လၢပတဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်နာ်ဝဲလံ သနာ်က့ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပှၤတနီၤ တဘၣ်သးတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်လၢပတဲဒံးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်တဲဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ် သ့သ့ဘၣ်ဘၣ် လၢတၢ်သးစူၤအပူၤ ဒီးတဲတၢ်မုာ်မုာ်န့ၣ် ကကဲဘျုး ဖးအါညါ. (ဖး ကလီးစဲ ၄:၆.) ပတဲပၠးပှၤဂၤလၢ ပတၢ်နာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပလိၣ်ကွဲ တၢ်ကွံာ်ဘီၤလိ. ဖဲပလိၣ်ကွဲအခါ ပကွံာ်ဘီၤလိ ကဖီလီဖိသ့ မ့တမ့ၢ် ပကွံာ်အီၤဆူၣ်ဆူၣ်သ့. ပမ့ၢ်ကွံာ်ဘီၤလိ ကဖီလီဖိန့ၣ် ပှၤလၢအဂၤတဂၤ ဖီၣ်ဘၣ်ဝဲကညီ ဒီးကဆဲးလိၣ်ကွဲဒီးပှၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲပတဲတၢ်အခါ ပမ့ၢ်တဲတၢ် သ့သ့ဘၣ်ဘၣ် လၢတၢ်သးစူၤအပူၤ ဒီးတဲတၢ်မုာ်မုာ်န့ၣ် ပှၤကသးအိၣ် ဒိကနၣ်ပှၤ ဒီးကဆဲးတဲတၢ်ဒီးပှၤ. သနာ်က့ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်သံကွၢ်ပှၤတၢ် လၢကတဲဆါပှၤ ဒီးအမ့ၢ်ဘၣ်သးတဲအါတၢ်ဒီးပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပတလိၣ် တဲအါတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. (ကတိၤ ၂၆:၄) ပှၤဒ်န့ၣ်ဒုကအိၣ်တနီၤ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် ကနၣ်တၢ်လၢ ပတဲတဖၣ်မုာ်မး.
၁၉. ဖဲပတဲဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ်အဂ့ၢ်အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤလဲၣ်.
၁၉ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤန့ၣ် ကကဲဘျုး လၢပဂီၢ်ဒိၣ်မး. အဃိ ဖဲပဘၣ်စံးဆၢက့ၤ ပှၤလၢအသံကွၢ် ပတၢ်နာ်အဂ့ၢ် ဒီးတဲတၢ်ဒီး ပှၤလၢအထံၣ်ကမၣ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အဂ့ၢ်အခါ ပကဘၣ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ အကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတတဲအါတၢ်ဒီး ပှၤဂၤဘၣ်. ဒီးဖဲပတဲတၢ်ဒီး ပှၤဂၤအခါ ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးစူၤန့ၣ် ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤလၢအဒိကနၣ်ပှၤ ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဆီတလဲ အတၢ်ထံၣ်လၢပဖီခိၣ် ဒီးလၢလံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အဖီခိၣ်. အဃိ ဒ်သိး ပကတဲပၠးဘၣ် ပှၤဂၤလၢ ပတၢ်နာ်အဂ့ၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအမ့ၢ် “အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤသုသး ထီဘိ.” ဒီးဖဲပတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤအခါ ပကဘၣ် “ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးစူၤ ဒီးတၢ်ပာ်ကဲဒိၣ်မး.” (၁ ပ့း ၃:၁၅) မ်ပပာ်လီၤသးလၢ ပကဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤထီဘိ.
တၢ်သးဝံၣ် ၈၈ ဒုးသ့ၣ်ညါယၤ တၢ်လၢအဘၣ်နသး
a လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤန့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပကတဲဖျါထီၣ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ် လၢတၢ်သးစူၤအပူၤ, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲပှၤဂၤ မၤသးထီၣ်ပှၤ ဒီးဘၣ်သး တဲအါတၢ်ဒီးပှၤအခါ.
b နကထံၣ်န့ၢ်အါထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂီၢ် ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “ပိာ်မုၣ်သကီးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကီးပိာ်ခွါ အတၢ်မံဃုာ်န့ၣ် အကမၣ်ဧါ.”
c လၢ jw.org ဝဲးပဆဲးန့ၣ် နဃုကွၢ်အါထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအဂၤသ့. ဆီၣ်လီၤ လံာ်လဲၢ်တဖၣ် ဝံၤဒီးဆီၣ်လီၤ တၢ်ဂ့ၢ်ပိာ်ထွဲလိာ်အခံတဖၣ် ဒီးကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီ လၢအမ့ၢ် “သးစၢ်တဖၣ်အတၢ်သံကွၢ်” ဒီး “တၢ်သံကွၢ်လၢ ညီနုၢ်ပှၤသံကွၢ်တဖၣ် လၢအဘၣ်ဃးယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်.”