တၢ်မၤလိ ၅၀
“ပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်”
“တၢ်သံဧၢ, နတၢ်မၤနၢၤအိၣ်ဖဲလဲၣ်. တၢ်သံဧၢ, နစုၣ်နပျၢ်အိၣ်ဖဲလဲၣ်.” —၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၅.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၄၁ သးသမူအတၢ်လီၤလး
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁-၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိခဲလၢာ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အဂ့ၢ်လဲၣ်.
ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤအါတက့ၢ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခရံာ်ဖိစှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤဒိးဖှူအီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်အံၤ အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတၢ်အိၣ်မူလၢမူခိၣ် ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ် အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤစ့ၢ်ကီးလဲၣ်. ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်အသိး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဂီၢ်လီၤ. အဃိ ပတၢ်မုၢ်လၢ်မ့ၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ်အဂ့ၢ်လီၤ.
၂ ကစၢ်ယွၤဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲ ခရံာ်ဖိတနီၤလၢတၢယၤဖှိၣ်အစိၤလၢ ကကွဲးလီၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်တဲဝဲလၢ “ခဲအံၤန့ၣ် ပမ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအဖိတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကဲထီၣ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် တၢ်တပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤဒံးဘၣ်. ပသ့ၣ်ညါလၢ ဖဲအဝဲပာ်ဖျါထီၣ်အသးအခါ ပကကဲဒ်အီၤအသိး” လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၃:၂) အဃိ ခရံာ်ဖိလၢအဒိးဖှူအသးတဖၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်မူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အခါ အက့ၢ်အဂီၤကဆီတလဲအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ခိၣ်ဖးအခါ လီၤဂာ်ဒ်အဝဲသ့ၣ်ကထံၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ဒီးလံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်ဘၣ်. သနာ်က့ တၢ်မၢဖိပီလူးတဲပၠးပှၤ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤတနီၤလီၤ. “ပှၤလၢအမ့ၢ်ခရံာ် အတၢ်တဖၣ်” လၢကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ “ဖဲ အတၢ်ဟဲက့ၤ” အဆၢကတီၢ် ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကအိၣ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး ဖဲယ့ၣ်ၡူးမၤဟးဂီၤကွံာ် ကယဲၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြး, ပဒိၣ်ပပှၢ် ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤခဲလၢာ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် “တၢ်သံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒုၣ်ဒါလၢ အကဘၣ်တၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ အလီၢ်ခံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.” လၢခံကတၢၢ် ယ့ၣ်ၡူးဒီးပှၤလၢ အပၢဃုာ်တၢ်ဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ် ကအးလီၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဖီလာ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၄-၂၈) အဃိ ဖဲန့ၣ်အခါ ကမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အလီၤသးခုဒိၣ်မးလီၤ. *
၃. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၀-၃၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး စီၤပီလူးနာ်ဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဃိ မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.
၃ စီၤပီလူးနာ်ဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဃိ မၤစၢၤအီၤလၢကလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၀-၃၂ တက့ၢ်.) စီၤပီလူးတဲဘၣ် ပှၤကရံၣ်သူးဖိလၢ “ယကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်သံကိးနံၤဒဲးလီၤ.” စီၤပီလူးကွဲးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ယ “ဒုးလိာ်သးဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤလၢ အဒူအဃိၤတဖၣ် လၢအ့းဖ့းစူးအပူၤ” လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲ အဝဲကနိလိာ်သးဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤလီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၁:၈; ၄:၁၀; ၁၁:၂၃) မ့တမ့ၢ် စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အထီဒါအီၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်လီၤဂာ်ဒ် “ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤလၢ အဒူအဃိၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၉:၂၆-၃၄; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၉) စီၤပီလူးထံၣ်ဘၣ် ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲနးထဲလဲၣ်သနာ်က့ အဝဲဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးကွၢ်ဃီၤတၢ်ဆူခါဆူညါလီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၆-၁၈.
ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အအိၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢပှၤတြီဃာ် ပတၢ်စံၣ်တဲၤ တဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် ဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤဒီးနာ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကဟ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်အိၣ်မူလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ (လံာ်အဆၢ ၄)
၄. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤအဂံၢ်အဘါဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်တက့ၢ်.)
၄ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဆၢကတီၢ်လၢအကီအခဲအဃိ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤအၢမၤနးလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤန့ၣ် အိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်အလီၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်ဘၣ်. ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ်အိၣ်ဘၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢပှၤတြီဃာ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သဘျ့ဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ်မၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအခါ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အသးသမူအဂီၢ်လီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ ဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢပဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဘၣ်သံဝဲသနာ်က့ နာ်ဝဲလၢခါဆူညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်အိၣ်မူလၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ.
၅. တၢ်ထံၣ်လၢအတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤဟးဂီၤပတၢ်နာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်သ့ဒ်လဲၣ်.
၅ စီၤပီလူးဟ့ၣ်ပလီၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထံၣ်လၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်တခါလီၤ. အဃိ အကွဲးဝဲဒၣ်လၢ “ပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်တဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်န့ၣ် ‘မ့ၢ်လၢ ခဲမုၢ်ဆ့ၣ်န့ၣ် ပကသံအဃိ မ်ပအီၣ်တၢ် ဒီးပအီတၢ်တက့ၢ်.’” ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ထံၣ်တခါအံၤန့ၣ် အိၣ်ပာ်စၢၤလၢ စီၤပီလူးတချုးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်အခါလီၤ. စီၤပီလူးဟံးန့ၢ်တၢ်ကတိၤအံၤလၢ ယၡါယၤ ၂၂:၁၃ အပူၤလီၤ. ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. လၢအဝဲသ့ၣ်ကမၤဒိၣ်ထီၣ် အတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအလီၢ် အဝဲသ့ၣ်လူၤဘၣ်အနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘၣ်သးလီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢအမ့ၢ် “တနံၤအံၤပကမၤဖဲပသး ဒီးခဲမုၢ်ဆ့ၣ်န့ၣ်ပကသံလီၤ.” တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤန့ၣ် အိၣ်တုၤလၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤလီၤ. ခီဖျိလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအကမၣ်အဃိ ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ဃာ်အီၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ.—၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၆:၁၅-၂၀.
၆. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကဃုထၢတံၤသကိး ဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်.
၆ ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤလၢအသံသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကဃုထၢတံၤသကိး ဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢကရံၣ်သူးတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးပှၤလၢအတနာ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ရ့ဒီးပှၤလၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢခါဆူညါဘၣ်, အဲၣ်လီၤထဲအသး ဒီးလူၤတၢ်မုာ်တၢ်ပၠီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပတၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤတဖၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိတဂၤရ့ဒီး ပှၤဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ်မ့ၢ်အါန့ၣ် အလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤတဖၣ် ကဟးဂီၤဝဲလီၤ. အဃိ လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “သ့ၣ်ညါလီၤက့ၤသူသး ဒ်သိးသူကမၤက့ၤတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ် ဒီးတဘၣ်ဆဲးမၤတၢ်ဒဲးဘးတဂ့ၤ.” —၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃, ၃၄.
ပှၤလၢကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် အမိၢ်ပှၢ်ကအိၣ်ဒ်လဲၣ်
၇. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၅-၃၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤအါဂၤန့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်.
၇ ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၅-၃၈ တက့ၢ်. ပှၤလၢအတနာ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ကသံကွၢ်ဘၣ်လၢ “ပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်.” စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ဖဲပသံအခါ တၢ်ကမၤအသးဒီးပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပှၤအါဂၤအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢ အလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံသိၣ်လိပှၤဒ်လဲၣ်.
တၢ်ချံဒီးတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ စီၤ ပီလူးဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အဒိန့ၣ် ပာ်ဖျါ ထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤမၤ သမူထီၣ်က့ၤ ပှၤမိၢ်ပှၢ်ဒ် အအဲၣ်ဒိးဝဲအသိးသ့လီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၈)
၈. ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အဂီၢ် တၢ်အဒိမနုၤမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၈ ဖဲပှၤတဂၤသံဝဲအခါ အမိၢ်ပှၢ်ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအတ့လီၤတၢ်ခဲလၢာ်တဂၤန့ၣ် ဖဲအမၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအီၤအခါ ကဟ့ၣ်လီၤဝဲအမိၢ်ပှၢ်လၢ အအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်လီၤဝဲလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁:၁; ၂:၇) စီၤပီလူးဟ့ၣ်တၢ်အဒိတခါ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤတအဲၣ်ဒိး က့ၤသူက့ၤပှၤအမိၢ်ပှၢ်လၢ အလီၢ်လံၤတခါလၢၤဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး “ဘုကၠူၣ်” မ့တမ့ၢ် “တၢ်ချံ” အဂ့ၢ်တက့ၢ်. ဖဲနဖှံလီၤတၢ်ချံလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လိၤအခါ အကမဲထီၣ်ဝဲ တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢအသီတဖၣ်လီၤ. တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ အသီတဖၣ်အံၤန့ၣ် တလီၤဂာ်ဒ်တၢ်ချံလၢ အလီၢ်လံၤတခါန့ၣ်လၢၤဘၣ်. အဃိ စီၤပီလူးသူဝဲတၢ်အဒိအံၤလၢ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်ကဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ် “အမိၢ်ပှၢ်ဒ်အအဲၣ်ဒိး ဟ့ၣ်လီၤဝဲအသိးလီၤ.”
၉. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၉-၄၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ်အက့ၢ်အဂီၤ လီၤဆီလိာ်အသးဒ်လဲၣ်.
၉ ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၉-၄၁ တက့ၢ်. စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ဖဲကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ်အခါ အဝဲတ့လီၤဝဲတၢ်အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. အဒိ, တၢ်အမိၢ်ပှၢ်ဒ်သိး ကျီၢ်, ထိၣ် ဒီးညၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ဒီးအတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢမူခိၣ်န့ၣ် မုၢ်ဒီးလါလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. အဃိ အဝဲတဲဝဲလၢ “ဆၣ်တဖျၢၣ်ဒီးတဖျၢၣ်ဒၣ်လဲာ် အလၤကပီၤ တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်.” ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ ပမဲာ်ချံဒု ပတထံၣ်အတၢ်လီၤဆီလိာ်အသးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် တဲပၠးပှၤဘၣ်ဃးဒီး ဆၣ်တဖၣ်အတၢ်လီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ဆၣ်တနီၤန့ၣ်ဒိၣ်, တနီၤန့ၣ်ဆံး, တနီၤန့ၣ်အလွဲၢ်ဂီၤ, အလွဲၢ်ဝါ ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ် အလွဲၢ်ဘီဒ်မုၢ်အသိးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “တၢ်အမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးမူခိၣ်အိၣ်ဝဲ ဒီးတၢ်အမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အိၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ.” လၢကျဲဒ်လဲၣ်. လၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် ပအိၣ်ဒီးနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤ, မ့မ့ၢ်လၢမူခိၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးနီၢ်သးက့ၢ်ဂီၤ ဒ်မူခိၣ်ကလူးအသိးလီၤ.
၁၀. ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်န့ၣ် အမိၢ်ပှၢ်ကအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀ ပာ်သူၣ်ပာ်သး စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “ပှၤသံကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် မၤအသးဒ်န့ၣ်အသိး စ့ၢ်ကီးလီၤ. မိၢ်ပှၢ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်တၢ်ချံ လၢအဘၣ်တၢ်ဖှံလီၤအီၤ ဒီးအုၣ်သံဝဲ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဘၣ်တၢ် ဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤအခါ အအုၣ်သံ ကျၣ်သံတသ့ဘၣ်.” အဃိ ပသ့ၣ်ညါဖဲပှၤသံအခါ အနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤကဲထီၣ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်အကမူၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁၉) အဃိ ပှၤအမိၢ်ပှၢ်န့ၣ် “ဖဲအဘၣ်တၢ် ဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤအခါ အအုၣ်သံ ကျၣ်သံတသ့ဘၣ်” လၢကျဲဒ်လဲၣ်. စီၤပီလူးတအဲၣ်ဒိးတဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဘၣ်. ဒီးအဝဲတတဲတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး ဝံအလံၤၡါ, ဝံအ့ၤလံယၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးမၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤတဂၤဖဲအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အခါ အဝဲကဲထီၣ်က့ၤ “ပှၤနီၢ်သးဖိ” လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၄၂-၄၄.
၁၁-၁၂. ယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်. ဒီးပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီးယ့ၣ်ၡူးဒ်လဲၣ်.
၁၁ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဝဲအိၣ်ဒီးအနီၢ်ခိမိၢ်ပှၢ် ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအခါ “အကဲထီၣ်ပှၤနီၢ်သးဖိတဂၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤတၢ်မူ” ဒီးက့ၤထီၣ်ဝဲဆူမူခိၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ခရံာ်ဖိလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ်က့ၤ ပှၤနီၢ်သးဖိလီၤ. စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “ဒ်ပလီၤဂာ်ဒီးပှၤတဂၤ လၢအဘၣ်တၢ်တ့လီၤအီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ် အက့ၢ်အဂီၤအသိးန့ၣ် ပကလီၤဂာ်ဒီးပှၤတဂၤလၢ အအိၣ်လၢမူခိၣ် အက့ၢ်အဂီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၄၅-၄၉.
၁၂ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤ ဖဲယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအခါ အတအိၣ်ဒီးအနီၢ်ခိမိၢ်ပှၢ်ဒ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအသိးလၢၤဘၣ်. ဖဲစီၤပီလူးတဲဝဲ တၢ်ကတိၤအံၤဘူးကတၢၢ်အခါ အတဲဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “သွံၣ်ထံဖံးညၣ်န့ၣ် န့ၢ်သါဘၣ်ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်” လၢမူခိၣ်တသ့ဘၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၀) တၢ်မၢဖိဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ မူခိၣ်အဂီၢ် အနီၢ်ခိသွံၣ်ထံဖံးညၣ် ကဘၣ်ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ် တၢ်မၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအီၤအခါဖဲလဲၣ်. စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတခါအံၤ တကဲထီၣ်အသးဖဲအစိၤဘၣ်. ကကဲထီၣ်အသးလၢခါဆူညါ ဒီးတကဲထီၣ်အသးတဘျီဃီဖဲ အဝဲသ့ၣ်သံဝဲအခါဘၣ်. ဖဲစီၤပီလူးကွဲးဝဲ ၁ ကရံၣ်သူးအခါ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တနီၤ “သံလံ” လီၤ. အဒိ, ဒ်တၢ်မၢဖိစီၤယၤကိာ်အသိးလီၤ. (မၤတၢ် ၁၂:၁, ၂) တၢ်မၢဖိအဂၤ ဒီးပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ် “သံ” ဝဲလီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၆.
မၤနၢၤကွံာ်တၢ်သံ
၁၃. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟဲက့ၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်.
၁၃ စီၤပီလူးဒီးယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအလီၤဆီတခါ လၢအမ့ၢ်ဝဲ ဖဲခရံာ်အတၢ်ဟဲက့ၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်ပကထံၣ်ဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝးဆှဲးဆှိး, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်, တၢ်ဆါသံသတြိာ်အိၣ်ထီၣ်ဒီး ပကထံၣ်ဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပနီၣ်လၢအဂၤတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၄ ဒီးတၢ်ပနီၣ်လၢအလီၤဆီ အိၣ်ဒံးဝဲတခါလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ ဒ်သိးကကဲထီၣ် တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤအကလုာ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ. ဝံၤဒီးတၢ်အကတၢၢ်န့ၣ် ကတုၤဝဲလီၤ.” (မးသဲ ၁၄:၃, ၇-၁၄) စီၤပီလူးတဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ဖဲကစၢ်အတၢ်ဟဲက့ၤအိၣ်ဒီးပှၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်” ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် လၢအ “သံလံ” န့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၄:၁၄-၁၆; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၃.
၁၄. ခရံာ်ဖိလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် မ့ၢ်သံဖဲခရံာ်အတၢ်ဟဲက့ၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၄ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်မ့ၢ်သံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်တဘျီဃီလီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကတိၤအံၤဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၁, ၅၂ လၢအတဲဝဲလၢ “ပဝဲဒၣ်အံၤ ပတမံလၢ တၢ်သံအပူၤ ကိးဂၤဒဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ပကဘၣ်တၢ်လဲလိာ်ပှၤ တဘျီဃီလၢတဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤ ဖဲကွဲၤအလီၢ်ခံကတၢၢ်တဖျၢၣ် သီၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.” ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကတိၤအံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤလီၤ. ခရံာ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်အံၤ ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒီး “အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး ကစၢ်ထီဘိ” လီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၄:၁၇.
ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်လဲလိာ်အီၤလၢ “တဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤ” န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမၤသကိးတၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးလၢ ကဒုးဝဲကယဲၢ်ပှၤအၢပှၤသီ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅)
၁၅. ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ် လၢတဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.
၁၅ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ် လၢ “တဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်” အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီးအတၢ်မၤလီၤ. အတၢ်မၤမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “ပှၤလၢအမၤနၢၤတၢ်ဒီး မၤတၢ်လၢယမၤတဖၣ် တုၤလၢအကတၢၢ်န့ၣ် ယကဟ့ၣ်အီၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဖီခိၣ် ဒ်ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ ယပၢ်အအိၣ်အသိးလီၤ. ဒီးအဝဲကပၢဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ နီၣ်ထိးဘိထး ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကဘၣ် တၢ်မၤသ့ၣ်ဖးအီၤ ဒ်သပၢၤဟီၣ်ခိၣ်လၢ အသ့ၣ်ဖးကွံာ်ဝဲလၢအက့တဖၣ် အသိးန့ၣ်လီၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၂:၂၆, ၂၇) ဒီးမူဒါလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤထွဲဝဲ ဒီးကပၢဝဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်လၢ နီၣ်ထိးဘိထးလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၁-၁၅.
၁၆. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအါဂၤ ကမၤနၢၤကွံာ်တၢ်သံလၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၆ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ကမၤနၢၤကွံာ်တၢ်သံလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၄-၅၇) အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်အလီၢ်အလၤလၢ ကမၤနၢၤကွံာ်ဝဲ တၢ်အၢတၢ်သီလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဖဲအၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိပိာ်မုၣ်ပိာ်ခွါလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် “ကလဲၤခီဖျိတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” ဒီးကနုာ်လီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၁၄) ပှၤလၢအပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်မၤနၢၤကွံာ်တၢ်သံ ဒီးကထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢအကကွဲၢ်လၢအသံတ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. ထံၣ်တမှံကွၢ် ဖဲတၢ်မၤနၢၤအံၤကဲထီၣ်အခါ ကလီၤသူၣ်ခုသးခုထဲလဲၣ်. (မၤတၢ် ၂၄:၁၅) ဒီးကယဲၢ်ပှၤလၢအတီဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ကမၤနၢၤကွံာ်ဝဲတၢ်သံလၢ ပဒိးန့ၣ်ဘၣ်အီၤလၢ စီၤအၤဒၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
၁၇. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ခဲအံၤပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ စီၤပီလူးကွဲးန့ၢ်ဝဲ ပှၤကရံၣ်သူးဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ခရံာ်ဖိလၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤအဂီၢ်လီၤ. အဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အါမးလၢ ပကဘၣ်ဒိကနၣ် စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ပကမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ် “လၢကစၢ်အတၢ်မၤအပူၤလီၤ.” (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ ဒီးပမ့ၢ်မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ကစၢ်အတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်မူလၢခါဆူညါ လၢအပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. တၢ်အိၣ်မူလၢခါဆူညါန့ၣ် ပဆိကမိၣ်ထံအီၤဒီး ပထံၣ်တမှံကွၢ်အီၤတလၢၤဘၣ်. အဃိ ပမၤကစၢ်အတၢ်မၤန့ၣ် တကဲထီၣ်တၢ်ကလီကလီဘၣ်.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၄၀ တၢ်မူအထူအယိာ်—တုၤလံ
^ လံာ်အဆၢ. 5 ၁ ကရံၣ်သူး အဆၢဒိၣ် ၁၅ လၢအလီၢ်ခံတကူာ်န့ၣ် တဲဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ် လၢခရံာ်ဖိလၢကရံၣ်သူးတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူးကွဲးဝဲလံာ်စီဆှံတဆၢအံၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ သိလၢအဂၤတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်မၤလိအံၤကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် အဘျုးအိၣ်ဝဲလၢ ပတၢ်အိၣ်မူလၢ ခဲအံၤဒီးလၢခါဆူညါအဂီၢ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 2 “ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်” ကတဲဖျါထီၣ်ဝဲ စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၉ န့ၣ်လီၤ.
