တၢ်မၤလိ ၄၈
“သုကဘၣ်စီဆှံ”
“ကဲထီၣ်ပှၤလၢအစီဆှံ လၢတၢ်လၢ သုမၤအီၤခဲလၢာ်အပူၤတက့ၢ်.”—၁ ပ့းတရူး ၁:၁၅.
တၢ်သးဝံၣ် ၃၄ လဲၤတၢ်လၢတၢ်တီတၢ်လိၤအပူၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. တၢ်မၢဖိပ့းတရူး ဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ပကမၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤအဂီၢ် တညီဘၣ်လဲၣ်.
ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ်လၢ မူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလၢ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ တၢ်မၢဖိပ့းတရူး ဟ့ၣ်လီၤဝဲ ခရံာ်ဖိလၢပျၢၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် အအိၣ်သ့ဝဲ. စီၤပ့းတရူး ကွဲးဝဲလၢ “ဒ်ပှၤစီဆှံတဂၤလၢ အကိးန့ၢ်သုအသိးန့ၣ် သုဝဲစ့ၢ်ကီး ကဲထီၣ်ပှၤလၢအစီဆှံ လၢတၢ်လၢ သုမၤအီၤခဲလၢာ်အပူၤတက့ၢ်. တၢ်ကွဲးအသးအိၣ်ဝဲလၢ ‘ယစီဆှံအဃိ သုကဘၣ်စီဆှံလီၤ.’” (၁ ပ့းတရူး ၁:၁၅, ၁၆) ပမ့ၢ်ကွၢ် တၢ်ကတိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပကွၢ်လိမၤဒိးယဟိဝၤယွၤ လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအစီဆှံဒိၣ်ကတၢၢ် သ့ဝဲလီၤ. ပကဲထီၣ် ပှၤလၢအစီဆှံ လၢတၢ်လၢပမၤအီၤခဲလၢာ်အပူၤသ့. ဒီးပကဘၣ်မၤဒ်န့ၣ် သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်ပှၤတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ပမၤအီၤတန့ၢ်ဘၣ်. သနာ်က့ စီၤပ့းတရူး အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်အါမး ဘၣ်ဆၣ် အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢပ “ကဲထီၣ်ပှၤလၢအစီဆှံ” သ့ဝဲလီၤ.
၂. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ် လၢအမ့ၢ် ပကဘၣ်အိၣ်စီဆှံန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်, ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ စီဆှံဝဲန့ၣ် လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိပှၤဒ်လဲၣ်, ပစီဆှံလၢ တၢ်လၢပမၤအီၤတဖၣ်အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်, ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ပကဘၣ်အိၣ်စီဆှံ ဒ်လဲၣ်.
ပကဘၣ်အိၣ်စီဆှံန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်
၃. ပှၤအါဂၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအစီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်, တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤစီဆှံန့ၣ် ပထံၣ်န့ၢ်အီၤကသ့ဖဲလဲၣ်.
၃ ပှၤအါဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအစီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အသိးဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အတၢ်ကူတၢ်ကၤ, အမဲာ်သၣ်အိၣ်ဝဲ သညူးသပှၢ်ထီဘိ ဒီးအတၢ်နံၤတၢ်အ့ တအိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအစီဆှံန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤဒ်န့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤလၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအစီဆှံန့ၣ်မ့ၢ် “ကစၢ်ယွၤ လၢအသးခုတဂၤ” လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၁:၁၁) ဒီးပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ တဖၣ်စ့ၢ်ကီး အမ့ၢ်ပှၤလၢအ “သးခု” လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၄:၁၅, NWT) ပှၤလၢအသိး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကူအကၤ လီၤလီၤဆီဆီ ဒီးမၤတၢ်တီတၢ်လိၤ လၢပှၤဂၤအမဲာ်ညါ ဒ်သိးပှၤကထံၣ်ဒိၣ် အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ် အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၁; မၢ်ကူး ၁၂:၃၈) ပကဘၣ်အိၣ်စီဆှံန့ၣ် အခီပညီ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ, မ့ၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံပူၤ အဃိလီၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပကစၢ်ယွၤလၢ အစီဆှံ ဒီးအပှဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤန့ၣ် တၢ်မၤလိာ်လၢ ပမၤထွဲအီၤ တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ အကဟ့ၣ်လီၤပှၤ နီတဘျီဘၣ်. အဃိ ဖဲယဟိဝၤယွၤ တဲပှၤလၢ “သုကဘၣ်စီဆှံ” အခါ ပသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လၢ ပအိၣ်စီဆှံသ့အဃိ အဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်မၤလိာ်အံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး ပစီဆှံလၢ ကယဲၢ်တၢ်လၢ ပမၤအီၤခဲလၢာ်အပူၤ ကသ့အဂီၢ် အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်နၢ်ပၢၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်စီဆှံ” န့ၣ်အခီပညီ အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၄ ပကဘၣ် အိၣ်စီဆှံန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်စီဆှံ” န့ၣ် ညီနုၢ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး ဒီးပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကဘၣ်စီဆှံဝဲ. ဒီးတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် အခီပညီ အိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ တၢ်ပာ်လီၤဆီတၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ်. ဒီးပမ့ၢ်တဲလၢ ကျဲအဂၤတဘိန့ၣ် ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အကဆှဲကဆှီ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢကျဲလၢအဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ ဒီးပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကထံၣ်ပှၤဒ် ပှၤလၢအစီဆှံတဂၤ. ပမ့ၢ်ပှၤတလၢတပှဲၤဘၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အစီဆှံဒိၣ်ကတၢၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအဲၣ်ဒိး ဒီတံၤဒီသကိးဒီးပှၤအဃိ လီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး.
“စီဆှံ, စီဆှံ, စီဆှံ မ့ၢ် . . . ယွၤ”
၅. ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ မူခိၣ်ကလူးလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ် အအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် စီဆှံဝဲလၢ တၢ်ကိးမံၤဒဲးအပူၤလီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ခီဖျိလၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အတၢ်ကတိၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ စ့ရၤဖး ဒီးအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဘူးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တနီၤ ကိးထီၣ်ဝဲလၢ “စီဆှံ, စီဆှံ, စီဆှံ မ့ၢ်တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ” လီၤ. (ယၡါယၤ ၆:၃) မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢ အစီဆှံတဂၤအံၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်သ့န့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး စီဆှံဝဲအဃိလီၤ. အဃိ တဘျီတခီၣ် တၢ်လီၢ်လၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢ အစီဆှံလီၤ. အဒိ, ဖဲစီၤမိၤၡ့အိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢ တပှီာ်တၤဆှုၣ် လၢမ့ၣ်အူကဲၤဝဲအခါ ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၃:၂-၅; ယိၤၡူ ၅:၁၅.
ထူဘ့ၣ်ဘၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် အခိၣ်သလုးအလိၤန့ၣ် ပှၤကွဲးလီၤဃာ် “တၢ်စီဆှံလၢယွၤ” လီၤ (ကွၢ်တၢ်မၤလိ ၄၈, လံာ်အဆၢ ၆-၇)
၆-၇. (က) ဒ် ၂ မိၤၡ့ ၁၅:၁, ၁၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ စီဆှံဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤမိၤၡ့ တဲဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအစီဆှံန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်.)
၆ ဖဲစီၤမိၤၡ့ ဆှၢဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤမိၤၡ့တဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် စီဆှံဝဲလီၤ. (ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၅:၁, ၁၁.) ပှၤအဲၤကူပတူးဖိလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်န့ၣ် အတၢ်သကဲာ်ပဝး တစီဆှံဝဲ နီတစဲးဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤကနၤဧၣ်ဖိလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး တစီဆှံဝဲဘၣ်. လၢပှၤကနၤဧၣ်ဖိ အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလုၢ်ထီၣ်ဖိသၣ် ဒီးတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ လၢအမ့ၢ် တၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအလီၤရၢၢ်ဒိၣ်မး. (၃ မိၤၡ့ ၁၈:၃, ၄, ၂၁-၂၄; ၅ မိၤၡ့ ၁၈:၉, ၁၀) မ့မ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တမၢပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ် မၤဝဲတၢ်လၢ အလီၤရၢၢ်လီၤစၢၢ် နီတမံၤဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် စီဆှံလၢ တၢ်ခဲလၢာ်အပူၤလီၤ. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ် တၢ်ကတိၤလၢ ပှၤကွဲးလီၤအီၤဖဲ ထူဘ့ၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် အခိၣ်သလုးအလိၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ. လၢထူဘ့ၣ်ဘၣ်အံၤ အလိၤန့ၣ် ပှၤစိးပျၤဃာ် တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်စီဆှံလၢယွၤ” လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၂၈:၃၆-၃၈.
၇ ပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကွဲးအသးတဖၣ် လၢထူဘ့ၣ်ဘၣ်အံၤအလိၤန့ၣ် ကသ့ၣ်ညါဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ယွၤလၢအစီဆှံ နီၢ်ကီၢ်. ဖဲပှၤဖးဖျါထီၣ် စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပှၤပိာ်မုၣ်ပိာ်ခွါ ဒီးဖိသၣ်တဖၣ် အမဲာ်ညါအခါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤလီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၃၁:၉-၁၂) အဃိပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အလဲၤဘူးဒီး ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် တန့ၢ်ဘၣ် ဒီးတထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ထူဘ့ၣ်ဘၣ်တခါန့ၣ် ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ် တခါအံၤလီၤ. ဖဲပှၤဖးဖျါထီၣ် စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအခါ နမ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်ဖုး ဖဲန့ၣ်န့ၣ် နကနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ယမ့ၢ်ယွၤသုကစၢ်လီၤ. သုဘၣ် . . . စီဆှံ . . . ဒီးကဲထီၣ်ပှၤစီဆှံလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမ့ၢ်တၢ်စီဆှံလီၤ.” “သုကစီဆှံလၢယဂီၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢယၤယွၤအံၤ, ယမ့ၢ်စီဆှံ” လီၤ.—၃ မိၤၡ့ ၁၁:၄၄, ၄၅; ၂၀:၇, ၂၆.
၈. ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂ ဒီး ၁ ပ့းတရူး ၁:၁၄-၁၆ အခါ ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ ပကကွၢ်သကိး တၢ်ကတိၤလၢ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂ အပူၤ လၢပှၤဖးဖျါထီၣ်အီၤလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိခဲလၢာ် အမဲာ်ညါ. ဖဲန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်စီၤမိၤၡ့လၢ “ကတိၤတၢ်ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ်, ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, သုဘၣ်ကဲထီၣ်ပှၤစီဆှံလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢယၤယွၤသုကစၢ်အံၤ ယမ့ၢ်စီဆှံလီၤ.” ဖဲစီၤပ့းတရူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ “ကဲထီၣ်ပှၤလၢအစီဆှံ” အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဟံးန့ၢ်က့ၤဝဲ တၢ်ကတိၤလၢ လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤအပူၤ. (ဖး ၁ ပ့းတရူး ၁:၁၄-၁၆.) ခဲအံၤပတအိၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အဖီလာ်လၢၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢစီၤပ့းတရူး ကွဲးဝဲန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂ အပူၤသ့လီၤ. ဖဲန့ၣ်ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် စီဆှံဝဲ ဒီးပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကဘၣ် အိၣ်စီဆှံ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ်လၢ မူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူး အပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပကဘၣ်မၤဒ်န့ၣ် သပှၢ်ကတၢၢ်.—၁ ပ့းတရူး ၁:၄; ၂ ပ့းတရူး ၃:၁၃.
“စီဆှံ လၢတၢ်လၢ သုမၤအီၤခဲလၢာ်အပူၤ”
၉ ပအဲၣ်ဒိးမၤ ကစၢ်ယွၤလၢ အစီဆှံတဂၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဃိ ပအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဘၣ်ဃးဒီး ဒ်သိးပကကဲထီၣ် ပှၤလၢအစီဆှံအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပကဲထီၣ် ပှၤလၢအစီဆှံ ကသ့အဂီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အဂ့ၤဒိၣ်မး ဖဲ ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤလီၤ. မါခၢး ခါလံၣ် လၢအမ့ၢ် ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ် တကတြူၢ်တဂၤန့ၣ် ကွဲးဝဲလၢ ‘လံာ်စီဆှံ အဆၢဒိၣ်တဆၢအံၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ် အါမံၤလၢ အဒုးသ့ၣ်ညါပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပအိၣ်စီဆှံလၢ ကစၢ်ယွၤ အမဲာ်ညါ ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဃိဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်ဝဲ လံာ်စီဆှံ အဆၢဒိၣ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တဆၢ လၢလံာ် ၃ မိၤၡ့ အပူၤ. တကးဒံးဘၣ် ကမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး လံာ်စီဆှံ အဆၢဒိၣ် အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ လံာ် ၁ မိၤၡ့ တုၤလၢ ၅ မိၤၡ့ အပူၤ.’ ခဲအံၤပကတဲသကိး ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အဆၢဖိတနီၤ ဒီးတၢ်မၤလိလၢ အရ့ဒိၣ်တဖၣ်လၢ ပမၤထွဲအီၤ လၢပတၢ်အိၣ်မူ ကိးနံၤဒဲးအပူၤသ့. တၢ်မၤလိတဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ကတိၤလၢ အအိၣ်ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂ လၢအမ့ၢ် “သုဘၣ်ကဲထီၣ်ပှၤစီဆှံလီၤ.”
ဖဲခရံာ်ဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်မၤလိာ် ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ လၢဘၣ်ဃးဒီး မိၢ်ပၢ်တဖၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၀-၁၂) *
၁၀-၁၁. ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ တဲဝဲလၢ ပကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ် မၤအီၤလဲၣ်.
၁၀ ဖဲယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ သုကဘၣ် စီဆှံဝံၤအခါ အဆဲးတဲဝဲလၢ “သုဘၣ်ပျံၤတဂၤအမိၢ်အပၢ်, တဂၤအမိၢ်အပၢ်စုာ်စုာ်, . . . ယဲဒၣ်အံၤယမ့ၢ်ယွၤသုကစၢ်လီၤ.”—၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂, ၃.
၁၁ အဃိ ပကဘၣ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပကဘၣ်ပာ်ကဲမိၢ်ပၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. ဘၣ်တဘျီ ပိာ်ခွါတဂၤ သံကွၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ “ဒ်သိးယကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်အဂီၢ် ယကဘၣ်မၤတၢ်လၢ အဂ့ၤမနုၤလဲၣ်.” တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူး တဲဆၢအီၤတဖၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤတဂၤန့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ကဲအမိၢ်အပၢ်. (မးသဲ ၁၉:၁၆-၁၉) ပှၤဖၤရံၤၡဲ ဒီးပှၤကွဲးလံာ်တဖၣ်န့ၣ် တအဲၣ်ဒိးပာ်ကဲ အမိၢ်ပၢ်နီတစဲးဘၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒီးတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “သုကွၢ်ကပာ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလိာ်” လီၤ. (မးသဲ ၁၅:၃-၆) လၢ “ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလိာ်” တဖၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မၤလိာ်ယဲၢ်ဘီတဘီ ဒီးတၢ်ကတိၤလၢ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ အပူၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၁၂) ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ န့ၣ်တဲဝဲလၢ ပှၤကဘၣ်ပာ်ကဲမိၢ်ပၢ် ဒီးတချုးလၢ ကစၢ်ယွၤ တဲဝဲတၢ်ကတိၤအံၤဒံးဘၣ်န့ၣ် အတဲဝဲလၢ “သုဘၣ်ကဲထီၣ်ပှၤစီဆှံလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢယၤယွၤသုကစၢ်အံၤ ယမ့ၢ်စီဆှံလီၤ.”
၁၂. ဖဲပဆိကမိၣ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ တၢ်မၤလိာ်ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ အခါ ပကြၢးသံကွၢ်လီၤပသးဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဖဲပဆိကမိၣ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလိာ် ဘၣ်ဃးဒီး ပကဘၣ်ပာ်ကဲ မိၢ်ပၢ်တဖၣ်အခါ ပကဘၣ်သံကွၢ် လီၤပသးလၢ မ့ၢ်ယရ့ဒီး ယမိၢ်ယပၢ်ဒ်လဲၣ်. နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤသးလၢ နကဘၣ်ရ့ဒီး အဝဲသ့ၣ် ဂ့ၤန့ၢ်အလီၢ်န့ၣ် နမၤဂ့ၤထီၣ်အီၤခဲအံၤ တဘျီဃီသ့. တၢ်လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် နဘှီက့ၤအီၤ တသ့လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤ နရ့အါထီၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ် ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်သ့. အဒိ, နမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးဒီး နပှ့ၤဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်, နမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် လၢနီၢ်သးတကပၤ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ် ဒီးမၤမုာ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အသးသ့လီၤ. ပမ့ၢ်မၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤပိာ်ထွဲ တၢ်ကတိၤလၢ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ အပူၤလီၤ.
၁၃. (က) ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ န့ၣ်သိၣ်လိပှၤ တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤ မနုၤတမံၤလဲၣ်. (ခ) ပကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ် လၢအဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤဖဲ လူၤကၣ် ၄:၁၆-၁၈ အပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၃ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ န့ၣ်သိၣ်လိပှၤ တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပကဲထီၣ်ပှၤလၢအစီဆှံ ကသ့အဂီၢ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် အတဲဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကဘၣ်မၤထွဲ မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အဖီလာ်ဘၣ်. အဃိ ပတမၤထွဲ အိၣ်ဘှံးနံၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၤထွဲ မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒ်လဲၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲအဘျုး ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကကဲဘျုးလၢပဂီၢ် အါမးလီၤ. ဖဲမုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တဘၣ်မၤတၢ်မၤ အဂၤတဖၣ်ဘၣ်. ဒီးကဘၣ်မၤထဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လီၤ. * လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲမုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးလဲၤဝဲလၢ ဘူၣ်ဘျီၣ် ဒီးဖးဝဲ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဖဲန့ၣ်. (၂ မိၤၡ့ ၃၁:၁၂-၁၅; ဖး လူၤကၣ် ၄:၁၆-၁၈.) ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃ န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ မၤလိာ်ဝဲလၢ ပှၤကဘၣ် “တိၢ်န့ၢ်ယအိၣ်ဘှံးနံၤတဖၣ်” လီၤ. တၢ်မၤလိာ်အံၤ ကြၢးထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကဟံးန့ၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ် တနံၤဘၣ်တနံၤ လၢပကမၤဝဲ နီၢ်သးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်. မ့ၢ်နဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ နကဘၣ်ဟံးန့ၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကမၤ နီၢ်သးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ အဂီၢ်ဧါ. နမ့ၢ်ပာ်လီၤ တၢ်ဆၢကတီၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢနကမၤဝဲ နီၢ်သးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ကဘူးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးနကကဲထီၣ် ပှၤလၢအစီဆှံစ့ၢ်ကီးလီၤ.
မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ
၁၄. လၢ ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ် မနုၤတခါ အဘျီအါမးလဲၣ်.
၁၄ လၢ ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤန့ၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အရ့ဒိၣ်တခါ လၢကမၤစၢၤပှၤ လၢပကဆဲးအိၣ်စီဆှံအဂီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲအဘျီအါမး. ဖဲအဆၢဖိ ၄ အပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကတိၤလၢ “ယဲဒၣ်အံၤ ယမ့ၢ်ယွၤသုကစၢ်လီၤ.” အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤန့ၣ် တၢ်ကတိၤအံၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကတိၤလၢ အလီၤဂာ်လိာ်အသး ဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်အီၤ ၁၆ ဘျီညါ. အဃိ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ကဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ တၢ်မၤလိာ် အဆိကတၢၢ်တဘီလၢအမ့ၢ် “ယဲဒၣ်အံၤယမ့ၢ်ယွၤနကစၢ် . . . အိၣ်ဒီးကစၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် လၢယမဲာ်ညါတဂ့ၤ.” (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၂, ၃) ခရံာ်ဖိလၢ အအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ပှၤလၢအစီဆှံန့ၣ် ကဘၣ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်အဂၤခဲလၢာ်. မ့ၢ်လၢပကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်အဃိ ပအဲၣ်ဒိးဟးဆှဲး တၢ်တမံၤလၢ်လၢ်လၢ ကမၤဘၣ်ဒိ ကစၢ်ယွၤအမံၤစီဆှံ အဂီၢ်လီၤ.—၃ မိၤၡ့ ၁၉:၁၂; ယၡါယၤ ၅၇:၁၅.
၁၅. ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤ လံာ်စီဆှံအဆၢဖိလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤ တၢ်မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၁၅ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အတူၢ်လိာ် ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိ မၤထွဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်. ၃ မိၤၡ့ ၁၈:၄ တဲဝဲလၢ “သုဘၣ်မၤဖဲယစံၣ်ညီၣ်တၢ်, ဒီးတိၢ်န့ၢ်ယလုၢ်ယလၢ် ဒ်သိးသုကလဲၤလၢအပူၤလီၤ. ယဲဒၣ်အံၤယမ့ၢ်ယွၤသုကစၢ်လီၤ.” ဖဲအဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤ ‘အလုၢ်အလၢ်’ လၢအမ့ၢ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတနီၤ လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဘၣ်မၤပိာ်ထွဲဝဲ. အဒိ, ဖဲအဆၢဖိ ၅-၈, ၂၁, ၂၂ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဘၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဒ်လဲၣ်လီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ပလီၢ်အသးဒ်သိး အသုတ “မၤဘၣ်အၢယွၤ အတၢ်စီဆှံ” တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ အဆၢဖိတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး ဒီးပကလုၢ်ထီၣ် တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ လၢအဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသး ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၅ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ အသိးလီၤ.
၁၆. ပှၤလၢအမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ကဘၣ်လီၤဆီဒီး ပှၤလၢအတမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤဘၣ်န့ၣ် ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ သိၣ်လိပှၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၆ ဒ်သိး ပကကဲထီၣ် ပှၤလၢအစီဆှံအဂီၢ် ပကဘၣ် လီၤဆီဒီး ပှၤလၢအတမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤတဖၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် တညီဝဲထီဘိဘၣ်. တဘျီတခီၣ် ပသကိးလၢကၠိ, လၢတၢ်မၤလီၢ်, ပဘူးပတံၢ် ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ် ကဆီၣ်သနံးပှၤလၢ ပကမၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ ကမၤတံာ်တာ်ဝဲ ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဆီၣ်သနံးပှၤအခါ ပကဘၣ် မၤတၢ်ဆၢတဲာ် လၢအရ့ဒိၣ်လီၤ. တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပဆၢတဲာ်တၢ် ကဘၣ်အဂီၢ်လဲၣ်. ပကကွၢ်သကိး တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အအိၣ်လၢ ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉:၁၉ အပူၤ. ဖဲန့ၣ်အတဲဝဲလၢ “ကူထီၣ်သိးထီၣ်တၢ်အကူအသိးမၤဝဲလၢ လုၣ်လီၤဆီကျီၣ်ကျဲလိာ်အသးန့ၣ်တဂ့ၤ.” တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ မၤစၢၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကလီၤဆီဒီး ကလုာ်ဒူၣ်အဂၤတဖၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ် တအိၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အဖီလာ်ဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်သိးဝဲ တၢ်ကူတၢ်ကၤလၢ ပှၤတ့အီၤလၢလုၣ်လၢ အယီကျဲၣ်ကျီသး အကလုာ်ကလုာ်သနာ်က့ တမ့ၢ်တၢ်လၢ အကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအတၢ်နာ် ဒီးအလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး မ့ၢ်တလီၤပလိာ် ဒ်လံာ်စီဆှံအသိးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့မ့ၢ် ပသကိးလၢကၠိ, လၢတၢ်မၤလီၢ် ဒီးပဘူးပတံၢ် သနာ်က့ ပတမၤပိာ် အဝဲသ့ၣ်အခံဘၣ်. ပအဲၣ်ပဘူးပတံၢ် ဒီးပှၤလၢပဃၢၤဒုမ့ၢ်, သနာ်က့ ဖဲပဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ပကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်အခါ ပမ့ၢ်ဘၣ်လီၤဆီဒီး အဝဲသ့ၣ်သနာ်က့ ပမၤဒ်တၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးအသိး. သ့ၣ်နီၣ်ဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ပှၤလၢအစီဆှံန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကဘၣ်အိၣ်လီၤဆီ လၢကစၢ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄-၁၆; ၁ ပ့းတရူး ၄:၃, ၄.
တၢ်မၤလိာ်လၢ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂၃-၂၅ န့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးပဝဲဒၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိမနုၤလဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၇-၁၈) *
၁၇-၁၈. ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂၃-၂၅ အပူၤန့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ အရ့ဒိၣ် မနုၤလဲၣ်.
၁၇ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ယဲဒၣ်အံၤ ယမ့ၢ်ယွၤသုကစၢ်” န့ၣ်ကြၢးဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ဆိ ယဟိဝၤယွၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်သကိးဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂၃-၂၅ အပူၤလီၤ. (ဖး.) ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လဲၤနုာ်လီၤလၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်မၤထွဲဝဲ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါအံၤလီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ် သူၣ်လီၤဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အခါ အဆိကတၢၢ်သၢနံၣ်န့ၣ် အတဘၣ်အီၣ်ဝဲ သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအသၣ်ဘၣ်. ဒီးလၢလွံၢ်နံၣ်တနံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ပာ်လီၤဆီဝဲ သ့ၣ်သၣ်တဖၣ်အံၤလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်. ဒီးမ့ၢ်တုၤလၢ ယဲၢ်နံၣ်တနံၣ်မး အဝဲသ့ၣ် ကအီၣ်ဘၣ်ဝဲ သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအသၣ်လီၤ. တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်အံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဒ်သိးကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်ပာ်ဆိ အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢညါဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်နာ်န့ၢ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကကွၢ်ထွဲ အဝဲသ့ၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ဆိ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢ. ကစၢ်ယွၤန့ၣ် မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်ဒီး တၢ်အီၣ်တၢ်အီ လၢလၢလီၢ်လီၢ်လီၤ. ဒီးကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကသးအိၣ် ဟ့ၣ်လီၤတၢ်လၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဂီၢ်လီၤ.
၁၈ စီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအအိၣ်ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂၃-၂၅ အပူၤန့ၣ် အဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤ တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ ဖဲအစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢတၢ်လူၢ်ခိၣ် အခါလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “သုကအီၣ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ် သုကအီဘၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်တၢ် . . . လၢၤတဂ့ၤ” ဒီးအဆဲးတဲဝဲလၢ “သုပၢ်အိၣ်လၢ မူခိၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ သုလိၣ်ဘၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤ.” ကစၢ်ယွၤ ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤ ဒ်သိးဒီး အဝဲအံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲ ထိၣ်ဖိလံၣ်ဖိတဖၣ်အသိးလီၤ. (မးသဲ ၆:၂၅, ၂၆, ၃၂) ပနာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤ အဃိ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်န့ၣ် ပ “ဟ့ၣ်မၤစၢၤ” အဝဲသ့ၣ် ဒီးပတဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပဟ့ၣ်လီၤတၢ်မၤဘူၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ပတၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ညီတဖၣ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲ ဒီးအကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤပှၤလီၤ. (မးသဲ ၆:၂-၄) ဖဲပဟ့ၣ်တၢ်လၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤအခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤထွဲ တၢ်မၤလိလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၂၃-၂၅ အပူၤလီၤ.
၁၉. ဖဲနဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ လံာ် ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤအခါ နဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးဒ်လဲၣ်.
၁၉ ပတဲသကိး လံာ်စီဆှံ အဆၢဖိတနီၤလၢ ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤ ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်လၢ ပကဲထီၣ်ပှၤလၢ အစီဆှံဒ် ကစၢ်ယွၤအသိး ကသ့ဒ်လဲၣ်လီၤ. ပ ‘စီဆှံ လၢတၢ်လၢ ပမၤအီၤခဲလၢာ်အပူၤ’ သ့ ခီဖျိ ပကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၁:၁၅) ပှၤအါဂၤန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤ ဒ်န့ၣ်တဖၣ်လီၤ. အဃိ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အသး လၢကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ အဂီၢ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၂:၁၂) တကးဒံးဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤလၢ ပမၤလိန့ၢ်အီၤသ့လၢ ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤန့ၣ် အိၣ်ဒံးဒီဒူၣ်ညါ. တၢ်မၤလိ လၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိးအါထီၣ် လံာ်စီဆှံအဆၢဖိအဂၤတဖၣ်လၢ ၃ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၉ အပူၤ ဒီးပကတဲသကိး တၢ်မၤလိလၢ အကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပက “ကဲထီၣ် ပှၤလၢအစီဆှံ” ဒ်စီၤပ့းတရူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤအသိးလီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၈၀ “လ့ၣ်ကွၢ်, ဒီးထံၣ်လၢယွၤမ့ၢ် တၢ်ဂ့ၤ”
^ လံာ်အဆၢ. 5 ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မး ဒီးပအဲၣ်ဒိး မၤသးခုအသး. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အစီဆှံဝဲ ဒီးအအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ် ကစီဆှံဝဲ. ပမ့ၢ်ပှၤတလၢတပှဲၤဘၣ် သနာ်က့ ပစီဆှံသ့ဝဲ. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ တၢ်မၢဖိပ့းတရူး ဟ့ၣ်လီၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂီၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကကဲထီၣ် ပှၤစီဆှံလၢ ကယဲၢ်တၢ်လၢ ပမၤအီၤခဲလၢာ်အပူၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 13 ဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤအဂ့ၢ် ဒီးပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်အဂီၢ် ကွၢ်တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “‘တၢ်အခ့အခါအိၣ်ဝဲလၢ’ ပကဘၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ် ဒီးအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ်” လၢ တၢးထီခိးတၢ်, လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၀၁၉ အပူၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 57 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဖိခွါလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤ ဟဲက့ၤဟးလၢ အမိၢ်အပၢ်အအိၣ်, ဟဲက့ၤကိးဃုာ်ဒီး အဖိအမါ. ဒီးအဝဲ ဆဲးကျိးဒီး အမိၢ်အပၢ်ထီဘိ.
^ လံာ်အဆၢ. 59 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အသူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်တၢ်တဂၤ ကွၢ်ထွဲ အတၤသူတၤသၣ်တဖၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ.
