တၢ်မၤလိ ၄၉
ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်
“တၢ်ဟ့ၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မူအထူအယိာ်.”—ရိမ့ၤ ၆:၂၃.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၄၇ တၢ်အၢၣ်လီၤလၢ တၢ်မူအထူအယိာ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် a
၁. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ် ကကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ပှၤလၢအကနၣ် အကလုၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကန့ၢ်ဘၣ် “တၢ်မူအထူအယိာ်.” (ရိမ့ၤ ၆:၂၃) အဃိ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤ တခါအံၤန့ၣ် ပအဲၣ်အီၤကဒိၣ်ထီၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ်မီၤ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဲၣ်ပှၤဒိၣ်မးအဃိ ဒ်သိးပတလီၤဖးဒီးအီၤ နီတဘျီတဂ့ၤအဂီၢ် အအၢၣ်လီၤပှၤလၢ အကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မူအထူအယိာ်.
၂. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤလၢ ခါဆူညါ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၂ ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤလၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကလဲၤခီဖျိ တၢ်မၤကွၢ် လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ. ပဒုၣ်ပဒါ မ့ၢ်တဲပျံၤပှၤလၢ အကမၤသံပှၤနာ်က့ ပတပျံၤတၢ်ဘၣ် ဒီးပကသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤဒံး. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပမ့ၢ်သးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပမ့ၢ်သံနာ်က့ အကမၤသမူထီၣ်က့ၤပှၤ ဒီးပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်. (ယိၤဟၣ် ၅:၂၈, ၂၉; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၅-၅၈; ဧ့ၤဘြံၤ ၂:၁၅) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လဲၣ်. ပကကွၢ်သကီး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤ.
ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အိၣ်မူဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မူအထူအယိာ်သ့လဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၂:၁၂, ၂၄, ၂၇)
၃ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲတၢ်မူအဂံၢ်ခီၣ်ထံး ဒီးအအိၣ်မူ လီၤထူလီၤယိာ် အဃိ ပသ့ၣ်ညါလၢ အဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မူအထူအယိာ်သ့. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၆:၉) လံာ်စီဆှံတနီၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲလီၤထူလီၤယိာ် ဒီးအကဆဲးအိၣ်ဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်ဒံး. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၀:၂ တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ‘အိၣ်ပာ်စၢၤ အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ် ဒီးအကအိၣ်ဒံး အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်.’ စံးထီၣ်ပတြၢၤ အဆၢဒိၣ် ၁၀၂ စ့ၢ်ကီးတဲဝဲကၠဲန့ၣ်. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၂:၁၂, ၂၄, ၂၇.) တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ဝံဃဘးကူာ် တဲဝဲလၢ “အိ ယဟိဝၤယွၤဧၢ, နအိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် တမ့ၢ်ဧီၤ. နမ့ၢ်ယကစၢ်ယွၤ လၢအစီဆှံတဂၤ ဒီးနတသံ နီတဘျီဘၣ်.”—ဃဘးကူာ် ၁:၁၂.
၄. ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဝဲလီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ပမ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်နာ်က့ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတလိၣ် ဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဘၣ်လဲၣ်.
၄ စီၤအလံဟူၤ တဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် “ပဒွးကွၢ် အနံၣ်အလါ တဘၣ်ဘၣ်.” (ယိၤဘး ၃၆:၂၆) ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲ “အထူအယိာ်” န့ၣ်ပှၤအါဂၤ နၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဝဲကီ. နၤမီၤ နနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ကီကၠ့ၤဧါ. (ယၡါယၤ ၄၀:၂၈) တၢ်ဂ့ၢ်တခါလၢ ပမ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်န့ၣ် ပတဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ အတဘၣ်ဘၣ်ဒု တသ့ဘၣ်. အဒိ မုၢ်အတၢ်ကပီၤ မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပမ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်နာ်က့ ပသ့ၣ်ညါလၢ မုၢ်တၢ်ကပီၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲနီၢ်ကီၢ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဝဲလီၤထူလီၤယိာ် ဒီးကဆဲးအိၣ်ဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်ဒံးန့ၣ် ပမ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်နာ်က့ ပသ့ၣ်ညါလၢ အအိၣ်ဝဲနီၢ်ကီၢ်. တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်န့ၣ် ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါ အဂ့ၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တသ့ၣ်ညါအဂ့ၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အအိၣ်ဝဲထီဘိလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၁:၃၃-၃၆) တချုးလၢ ကစၢ်ယွၤတ့လီၤ မူခိၣ်ဟီၣ်ခိၣ်, မုၢ်, လါဒီးဆၣ်တဖၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲအိၣ်ပာ်စၢၤဃဲးဃဲးလံ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ အကဲ “ပှၤတဂၤလၢ အတ့လီၤဟီၣ်ခိၣ်လၢ အစိကမီၤ” ဒီးအအိၣ်ပာ်စၢၤ တချုးလၢအ “ထုးသလၣ်ထီၣ် မူခိၣ်” လံ. (ယံးရမံယၤ ၅၁:၁၅; မၤတၢ် ၁၇:၂၄) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လဲၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်သကီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဂၤတခါ.
ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤပှၤလၢ ပကအိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ်
၅. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲလၢ နီၢ်အံၣ်အု ဒီးစီၤအၤဒၣ် ကအိၣ်မူဘၣ် ယံာ်ထဲလဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ် အဃိ အတ့လီၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ ကအိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ်. နာ်က့ တၢ်သးသမူအဂၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တတ့လီၤဝဲလၢ ကအိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ်ဘၣ်. အဃိန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ် စီၤအၤဒၣ်လၢ “မ့မ့ၢ် သ့ၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၤဒီးတၢ်အၢ အသၣ်န့ၣ် နတဘၣ် အီၣ်အီၤတဂ့ၤ, မုၢ်တနံၤဖဲ နအီၣ်အီၤန့ၣ် နကသံ သပှၢ်ကတၢၢ်.” (၁ မိၤၡ့ ၂:၁၇) နီၢ်အံၣ်အု ဒီးစီၤအၤဒၣ် မ့ၢ်ကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကလုၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တသံဘၣ်. လီၤဂာ်လၢ အခါမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကပျဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကအီၣ် သ့ၣ်တၢ်မူအသၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အီၣ်ဘၣ် “သ့ၣ်တၢ်မူ” အသၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်က “မူဝဲလီၤထူလီၤယိာ်.” b—၁ မိၤၡ့ ၃:၂၂.
၆-၇. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဘၣ်သးသံဘၣ်လဲၣ်. (ခ) ခါဆူညါ ဖဲနအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်ခါန့ၣ် နဘၣ်သးမၤမနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤ.)
၆ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတနီၤ တဲဝဲလၢ ပခိၣ်နူာ်န့ၣ် အပာ်ဃာ်တၢ်ဂ့ၢ် တြီၢ်ဒီဒူၣ်. ပမ့ၢ်တသံဘၣ်န့ၣ် ပခိၣ်နူာ်ပာ်ဃာ်တၢ်ဂ့ၢ် န့ၢ်ဒံးမၢ်မၢ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ ဖၣ်လီၤကမၢကမၣ်ညါ. အဒိ ဖဲ ၂၀၁၀ န့ၣ်မဲးကစံတဘ့ၣ် (Scientific American Mind) ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပခိၣ်နူာ် ပာ်ဃာ် တၢ်ဂ့ၢ်တြီၢ်ဝဲ ၂.၅ ကကွဲၢ် ကံကဘးညါ (gigabytes). ပခိၣ်နူာ်ပာ်ဃာ် တၢ်ဂ့ၢ် တြီၢ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ ယံာ်ဝဲ အနၣ်ရံၣ် သၢကကွဲၢ် (အနံၣ် ၃၀၀ ဘျဲၣ်). ဒီးလီၤဂာ်လၢ ပခိၣ်နူာ်န့ၣ် အပာ်ဃာ် တၢ်ဂ့ၢ်ကတြီၢ်ဒံးဒီဒူၣ်ညါ. အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပခိၣ်နူာ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤဝဲ ဒ်သိးဒီး အပာ်ဃာ် တၢ်ဂ့ၢ် ကန့ၢ်အါန့ၢ် အနံၣ် ၇၀, ၈၀ ဒံး.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၀:၁၀.
၇ လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ “တ့လီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးအိၣ်မူ လီၤထူလီၤယိာ်” အဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တဘၣ်သးသံ နီတဂၤဘၣ်. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၃:၁၁) တကးဒံးဘၣ် တၢ်သံန့ၣ် ပထံၣ်အီၤ ဒ်သိးဒီး ပဒုၣ်ဒါ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၆) အဒိ ပမ့ၢ်ဆိးက့ နးတချုးန့ၣ် ပကရီမၤဘျါပသး. ခီဖျိလၢ ပတဘၣ်သးသံဘၣ်အဃိ ညီနုၢ် ပလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး ကသံၣ်သရၣ်ဘျီ အီကသံၣ် ဒ်သိးပကကိညၢ်က့ၤ. ဒီးပဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် ပသကီးတဂၤဂၤ မ့ၢ်သံသဒၣ်ကွံာ်ပှၤန့ၣ် ပသးကဘၣ်ဒိ ဖၣ်ယံာ်ညါ. (ယိၤဟၣ် ၁၁:၃၂, ၃၃) ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ် အိၣ်ဝဲလၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဃိ အတ့လီၤပှၤ ဒ်သိးဒီး ပကဘၣ်သးအိၣ်မူ လီၤထူလီၤယိာ်. ဒီးပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ်တခါအံၤ တဆီတလဲဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲကၠဲန့ၣ်လဲၣ်. ပကတဲသကီး တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲလၢညါ ဒီးတၢ်လၢ အမၤဝဲခဲအံၤ.
ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ် တဆီတလဲဘၣ်
၈. ဘၣ်မနုၤဃိ ပနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်တိာ်ပာ်လဲၣ်. (ယၡါယၤ ၅၅:၁၁)
၈ နီၢ်အံၣ်အု ဒီးစီၤအၤဒၣ် မၤတၢ်ဒဲးဘး အဃိ အဖိအလံၤ ဘၣ်သံပိာ်အခံနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ တဆီတလဲ အတၢ်တိာ်ပာ်ဘၣ်. (ဖး ယၡါယၤ ၅၅:၁၁.) ယဟိဝၤယွၤ တိာ်ပာ်ဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အသးတီတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်ဒံး. အဃိ ပမ့ၢ်ဆိမိၣ်ထံတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲဒီးမၤဝဲန့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်တိာ်ပာ်.
၉. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤ မနုၤလဲၣ်. (ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၂, ၁၃)
၉ ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ အကမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံ ဒီးကဟ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်. (မၤတၢ် ၂၄:၁၅; တံတူး ၁:၁, ၂) စီၤယိၤဘး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ဘၣ်သးမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံတဖၣ် သပှၢ်တၢၢ်. (ယိၤဘး ၁၄:၁၄, ၁၅) ဝံဒၤနံးယ့လးနာ်က့ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤသံတဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ ဒီးကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၉; ဖး ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၂, ၁၃.) ပှၤယူဒၤဖိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအစိၤစ့ၢ်ကီး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢအသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် “တၢ်မူအထူအယိာ်.” (လူၤကၣ် ၁၀:၂၅; ၁၈:၁၈) ယ့ၣ်ၡူးနာ်က့ အတဲဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤတခါအံၤန့ၣ် တဘျုးဘျီညါ ဒီးအသံဝံၤဘျီ ယဟိဝၤယွၤ မၤသမူထီၣ်က့ၤအီၤ.—မးသဲ ၁၉:၂၉; ၂၂:၃၁, ၃၂; လူၤကၣ် ၁၈:၃၀; ယိၤဟၣ် ၁၁:၂၅.
၁၀. တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢညါန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤ.)
၁၀ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤသးသမူ တကးဒံးဘၣ် အအိၣ်ဒီး အစိကမီၤလၢ ကမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံ. အဒိ လၢဝ့ၢ်စၤရဖၤသးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ဝဲ ဝံအ့ၤလံယၤ တၢ်စိကမီၤ လၢကမၤသမူထီၣ်က့ၤ မုၣ်ကမဲတဂၤ အဖိခွါ. (၁ စီၤပၤ ၁၇:၂၁-၂၃) လၢခံ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤ ဝံအလံၤၡါ လၢကမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤၡူန့ၣ်မုၣ် အဖိခွါ. (၂ စီၤပၤ ၄:၁၈-၂၀, ၃၄-၃၇) တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ခံခါအံၤ ဒီးတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢအဂၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်စိကမီၤလၢ ကမၤသမူထီၣ်က့ၤပှၤသံ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်အီၤ တၢ်စိကမီၤလၢ ကမၤသမူထီၣ်ပှၤသံစ့ၢ်ကီး. (ယိၤဟၣ် ၁၁:၂၃-၂၅, ၄၃, ၄၄) ခဲအံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး အိၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်အီၤ “ကယဲၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ လၢမူခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်.” အဃိ တၢ်အၢၣ်လီၤ လၢအမ့ၢ် “ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ်တဖၣ်အပူၤ” ကသမူထီၣ်က့ၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲသ့.—မးသဲ ၂၈:၁၈; ယိၤဟၣ် ၅:၂၅-၂၉.
၁၁. ခီဖျိလၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်မနုၤလဲၣ်.
၁၁ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤပျဲဝဲ အဖိခွါလၢအအဲၣ်ဝဲဒိၣ်မးတဂၤန့ၣ် ဘၣ်တူၢ်တၢ် ဒီးသံဝဲနးမးလဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သံကွၢ်တဖျၢၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ကစၢ်ယွၤအဲၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဒိၣ်မးတုၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ဝဲ အဖိခွါနီၢ်နီၢ် ထဲတဂၤဧိၤ ဒ်သိး ပှၤလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤန့ၣ် အသုတတုၤလၢ တၢ်ဟးဂီၤတဂ့ၤ ဒီးကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ် ကိးဂၤဒဲးအဂီၢ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၃:၁၆) ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအဖိခွါ အသးသမူလၢ ကပှ့ၤက့ၤပှၤလၢ တၢ်ဒဲးဘးအဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်. (မးသဲ ၂၀:၂၈) ကစၢ်ယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤတခါအံၤ အရ့ဒိၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဝဲလၢ “ဒ်တၢ်သံ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ခီဖျိလၢ ပိာ်ခွါတဂၤအဃိအသိးန့ၣ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤလၢ တၢ်သံစ့ၢ်ကီး ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲခီဖျိလၢ ပိာ်ခွါတဂၤအဃိလီၤ. ဒ်ပှၤခဲလၢာ် သံလၢစီၤအၤဒၣ် အဃိအသိး ပှၤခဲလၢာ် ကဘၣ် တၢ်မၤသမူထီၣ်က့ၤအီၤလၢ ခရံာ်အဃိလီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၁, ၂၂.
၁၂. ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်တိာ်ပာ်ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ယ့ၣ်ၡူး သိၣ်လိအပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ ကဃ့ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအဘီမုၢ် ကဟဲ ဒီးကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး ကလၢပှဲၤထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ. (မးသဲ ၆:၉, ၁၀) ကစၢ်ယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ် အကျါတခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ. ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်တိာ်ပာ် တခါအံၤအဂီၢ် အပာ်ထီၣ်ဝဲ အဖိခွါလၢစီၤပၤ ဒ်သိးကပၢဝဲ အဘီမုၢ်. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အဂၤ ၁၄၄,၀၀၀ လၢကမၤသကီးတၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူး ဒ်သိးကမၤလၢပှဲၤထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး.—လီၣ်ဖျါ ၅:၉, ၁၀.
၁၃. ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ မၤမနုၤလဲၣ် ဒီးပဝဲစ့ၢ်ကီး ပဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.
၁၃ ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးဒီး ကကဲထီၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအဘီမုၢ် အထံဖိကီၢ်ဖိ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၉, ၁၀; ယၤကိာ် ၂:၈) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ခီဖျိလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိ ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် သးဟ့လိာ်သး ဒီးလီၤမုၢ်လီၤဖး. မ့မ့ၢ် “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” န့ၣ်အဝဲသ့ၣ် ကျဲးစၢး မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်သးဟ့လိာ်သး ဒီးတၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲကၠဲန့ၣ်အဃိ လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ် ပိာ်က့ၤအနးလၢ ထဲၣ်ကနၣ်. (မံကၤ ၄:၃) ပမ့ၢ်ကွၢ် တၢ်ဒုးမ့ၢ်ကဲထီၣ်န့ၣ် ပှၤသံဒီဒူၣ်ညါ. အဃိ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” န့ၣ်တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး တၢ်ဒုးဘၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ် သိၣ်လိပှၤဂၤ ကစၢ်ယွၤအမ့ၢ်အတီအဂ့ၢ် ဒီးကစၢ်ယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ် ဒ်သိး ပှၤကန့ၢ်ဘၣ် “တၢ်မူနီၢ်ကီၢ်.” (၁ တံၤမသ့း ၆:၁၉) မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဆီၣ်ထွဲ ကစၢ်ယွၤအဘီမုၢ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကျိၣ်စ့တအိၣ်အါအါဘၣ် ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိတနီၤနီၤ ကထီဒါအဝဲသ့ၣ်. နာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ မၤလၢပှဲၤဝဲ တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်. (မးသဲ ၆:၂၅, ၃၀-၃၃; လူၤကၣ် ၁၈:၂၉, ၃၀) တၢ်အုၣ်သးတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအဘီမုၢ်န့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်နီၢ်ကီၢ် ဒီးဘီမုၢ်အံၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ်.
တၢ်အိၣ်မူ လၢခါဆူညါန့ၣ် မုာ်ဒိၣ်မး
၁၄-၁၅. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ အကမၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်သံလီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ကလၢပှဲၤထီၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ခဲအံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကဲစီၤပၤ လၢမူခိၣ် ဒီးအကမၤလၢပှဲၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤခဲလၢာ်. (၂ ကရံၣ်သူး ၁:၂၀) စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ န့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးမၤနၢၤဝဲ အဒုၣ်အဒါလံ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၀:၁, ၂) တယံာ်လၢၤဘၣ် ယ့ၣ်ၡူး ဒီးပှၤလၢအပၢတၢ်ဒီးအီၤန့ၣ် ကမၤနၢၤကွံာ်အဒုၣ်အဒါ ဒီးကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤအၢပှၤသီခဲလၢာ်.—လီၣ်ဖျါ ၆:၂.
၁၅ ဖဲယ့ၣ်ၡူးပၢတၢ် အနံၣ်တကထိ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အကမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံ. ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ် ကီးဂၤဒဲးန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး ကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကကဲထီၣ်ပှၤလၢပှၤပှဲၤ. ဒီးဖဲတၢ်မၤကွၢ် အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီ ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ပနီၣ်ဝဲလၢ အကဲပှၤတီပှၤလိၤန့ၣ် “ကန့ၢ်သါဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၁၀, ၁၁, ၂၉) တကးဒံးဘၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ “တၢ်သံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒုၣ်ဒါလၢ အကဘၣ် တၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ အလီၢ်ခံကတၢၢ်” အဃိ ပသးခုညါ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၆.
၁၆. တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးမၤအတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢမနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၆ တၢ်မၤလိတခါအံၤ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် အကဲဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤ ဒီးအကကဲထီၣ်သးနီၢ်ကီၢ်. ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဆၢကတီၢ်လၢ အကီခဲအဃိ တၢ်မုၢ်လၢ်တခါအံၤ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးဒီး ပကသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤထီဘိ. နာ်က့ ပသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲလၢ ပဘၣ်သး အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် အဃိဘၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး လၢပသးဒီဖျၢၣ် ဒီးပဘၣ်သးမၤသးခု အဝဲသ့ၣ်သး. (၂ ကရံၣ်သူး ၅:၁၄, ၁၅) တၢ်အဲၣ်တခါအံၤ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ဒီးပကတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်မုၢ်လၢ်. (ရိမ့ၤ ၁၀:၁၃-၁၅) ခဲအံၤ ပမၤလိထီၣ်ပသး ဒ်သိးဒီး ပကကဲထီၣ် ပှၤလၢအဟ့ၣ်တၢ်ညီ ဒီးတအဲၣ်လီၤထဲသးဘၣ်အဃိ ပကကဲဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသကီး လီၤထူလီၤယိာ်.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၆.
၁၇. ပကဘၣ် ပာ်လီၤသးလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (မးသဲ ၇:၁၃, ၁၄)
၁၇ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်. အဃိ မ့ၢ်ပကပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤလၢကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ် အကျါဧါ. ခဲအံၤန့ၣ် ပကဘၣ် ပာ်လီၤသးလၢ ပကဆဲးအိၣ်လၢ ကျဲလၢအကဆှၢပှၤဆူတၢ်မူ. (ဖး မးသဲ ၇:၁၃, ၁၄.) ခါဆူညါ ပမ့ၢ်အိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ပတၢ်အိၣ်မူ ကမၤသးဒ်လဲၣ်. ပကတဲသကီး တၢ်သံကွၢ်တဖျၢၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢ လၢတၢ်မၤလိလၢခံတခါ.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၄၁ သးသမူအတၢ်လီၤလး
a နဘၣ်သးအိၣ်မူ လီၤထူလီၤယိာ်ဧါ. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤလၢ မုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤန့ၣ် ပတသံဘၣ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤလဲၣ်န့ၣ် ပကတဲသကီးလၢ တၢ်မၤလိတခါအံၤ.
b ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “လၢလံာ်စီဆှံပူၤ တၢ်ကတိၤ ‘လီၤထူလီၤယိာ်.’”
c တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးပှၢ်တဂၤ ထံၣ်တမှံဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢ အဘၣ်သးမၤဝဲတနီၤ လၢခါဆူညါ ဖဲအအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်.