နသ့ၣ်ညါဧါ
စီၤမၢ်ဒကဲၤန့ၣ် အအိၣ်နီၢ်ကီၢ်ဧါ
လၢလံာ်နီၢ်အ့ၤစတၢ်အပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ အမံၤအိၣ်ဝဲ တဘျုးဘျီညါ. စီၤမၢ်ဒကဲၤန့ၣ် အကဲဝဲ ပှၤယူဒၤဖိလၢ ပှၤက့ၤဖီၣ်အီၤတဂၤ. ဖဲဖၢၡၢၣ်အစီၤပၤ စီၤအဃၤၡဝ့ရိၣ် အစိၤန့ၣ် ကဘၣ်ဝဲဖဲ ချ.ခ.န ယဲၢ်ကယၤဘျဲၣ် ဒီးစီၤမၢ်ဒကဲၤ မၤတၢ်လၢ စီၤပၤအနီပူၤ. (စီၤပၤအဃၤၡဝ့ရိၣ်န့ၣ် ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤ လၢအမ့ၢ် စၤစံး တၢတဂၤ (Xerxes I)). စီၤမၢ်ဒကဲၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤကကူၣ်သံစီၤပၤ အဃိ အတဲပၠးစီၤပၤ. ခီဖျိလၢ စီၤမၢ်ဒကဲၤ ဒီသဒၢဝဲ စီၤပၤအသးသမူအဃိ စီၤပၤစံးဘျုးအီၤ ဒီးရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ပှၤကမၤလၤကပီၤ စီၤမၢ်ဒကဲၤ လၢပှၤအါဂၤအမဲာ်ညါ. လၢခံ စီၤဟၤမၣ် လၢအကဲဝဲ စီၤမၢ်ဒကဲၤ ဒီးပှၤယူဒၤဖိ အဒုၣ်အဒါန့ၣ် သံကွံာ်ဝဲ. အဃိ စီၤပၤ ဒုးကဲထီၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤလၢ ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဂၤ. ဒ်သီးဒီး ပှၤတမၤလီၤတူာ်ကွံာ် ပှၤယူၤဒၤဖိ လၢအအိၣ်လၢ ဖၢၡၢၣ်အတၢ်ပၢ အပူၤတဂ့ၤအဂီၢ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ မၤစၢၤဝဲ ပှၤယူဒၤဖိ.—အ့ၤစတၢ် ၁:၁; ၂:၅, ၂၁-၂၃; ၈:၁, ၂; ၉:၁၆.
ဖဲ အနံၣ် ၁၉၀၀ ဘျဲၣ်ဘျဲၣ်န့ၣ် ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတနီၤ တဲဝဲလၢ လံာ်နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်တဲမုာ်နၢ် ဒီးစီၤမၢ်ဒကဲၤန့ၣ် အတအိၣ်နီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. နာ်က့ ဖဲ ၁၉၄၁ န့ၣ်ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢပျၢၤတဖၣ် ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်အုၣ်သး လၢအဖျါလီၤဂာ်လၢ စီၤမၢ်ဒကဲၤန့ၣ် အအိၣ်နီၢ်ကီၢ်. အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်အုၣ်သး မနုၤလဲၣ်.
ပှၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဖိတဖၣ် ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ ပှၤဖၢၡၢၣ်ဖိ အလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်လၢ အလီၤဂာ်ဒ်သီးဒီး ပျၢ်ခိၣ်ထိး လၢအကွဲးဃာ်ဝဲ ပှၤတဂၤအမံၤလၢ မၤဒူခၤ (Marduka) (လၢကီၤလၤဝါကျိာ်န့ၣ် မၢ်ဒကဲၤ). မၤဒူခၤန့ၣ် အကဲပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်တဂၤ ဒီးဖျါလၢ အကွၢ်ထွဲဝဲစ့စရီ လၢကီၢ်ၡူၡၣ်အပူၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ အါသၢၤ အၢနဲး လၢအဃုမၤလိ ပှၤကီၢ်မုၢ်ထီၣ်ဖိ အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ လံာ်မဲာ်ဖျၢၣ် လၢအလီၤဂာ်ဒ်သီးဒီး ပျၢ်ခိၣ်ထိးတခါအံၤ အကဲဝဲ “တၢ်အုၣ်အသး အဂၤတခါ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ စီၤမၢ်ဒကဲၤအဂ့ၢ်.”
စးထီၣ်ဖဲ အါသၢၤ အၢနဲး တဲဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး စီၤမၢ်ဒကဲၤအဂ့ၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အါဂၤ ကွဲးကျိာ်ထံက့ၤဝဲ ပှၤဖၢၡၢၣ်ဖိ အလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ် လၢအလီၤဂာ်ဒ်သီးဒီး ပျၢ်ခိၣ်ထိး လၢအဂၤတဖၣ်ကၠ့ၤ. တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကွဲးကျိာ်ထံက့ၤဝဲအကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ဝ့ၢ်ဖစဲဖလံး အလၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်တဖၣ် လၢအကဲဝဲ တိၢ်မၤဘူၣ်အတလါ လၢအဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ဒီးပှၤထံၣ်န့ၢ်ဝဲဘူးဒီး ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူ. တကးဒံးဘၣ် မုၢ်နံၤမုၢ်သီလၢ အအိၣ်လၢ လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်တဖၣ်အံၤအလိၤန့ၣ် အကဲဝဲ ဖဲစီၤပၤစၤစံး တၢတဂၤ ပၢတၢ်အဆၢကတီၢ်. ဒီးလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပှၤကွဲးဝဲလၢ ပှၤဧ့ၤလၣ်ဖိ အကျိာ် ဒီးအအိၣ်ဒီး ပှၤမံၤအဂၤလၢ ပဖးဘၣ်လၢ လံာ်နီၢ်အ့ၤစတၢ် အပူၤကၠ့ၤ. a
စီၤမၢ်ဒကဲၤ အမံၤ (မၤဒူခၤ) လၢပှၤကွဲးဝဲလၢ ပှၤဖၢၡၢၣ်ဖိ အလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ် လၢအလီၤဂာ်ဒ်သီးဒီး ပျၢ်ခိၣ်ထိး
ဝ့ၢ်ဖစဲဖလံး အလၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အါဘ့ၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီး ပှၤမံၤလၢအမ့ၢ် မၤဒူခၤ. ဖဲ စၤစံး တၢတဂၤ ပၢတၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် မၤဒူခၤ မၤတၢ်လၢစီၤပၤအနီပူၤ ဖဲကီၢ်ၡူၡၣ် ဒီးအကဲဝဲ ပှၤကွဲးလံာ်ဖိတဂၤ. တကးဒံးဘၣ် လၢလၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ် တဘ့ၣ်အလိၤန့ၣ် ပှၤကွဲးဃာ်ဝဲ မၤဒူခၤအဂ့ၢ်လၢ မၤဒူခၤန့ၣ် အကဲဝဲ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တဂၤ. အဃိ တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤန့ၣ် အဘၣ်လိာ်သးဒီး တၢ်လၢလံာ်စီဆှံ တဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး စီၤမၢ်ဒကဲၤအဂ့ၢ်. စီၤမၢ်ဒကဲၤန့ၣ် အကဲဝဲ စီၤပၤအဃၤၡဝ့ရိၣ် လၢအမ့ၢ် စၤစံး တၢတဂၤ အပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဂၤ ဒီးအတဲကျိာ်ဘၣ် အစှၤကတၢၢ် ခံကျိာ်. တကးဒံးဘၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤန့ၣ် ညီနုၢ်အဆ့ၣ်နီၤလၢ စီၤပၤအဟံၣ်အတြဲၤ လၢနီၡူၡၣ်အပူၤ. (အ့ၤစတၢ် ၂:၁၉, ၂၁; ၃:၃) စီၤပၤအဟံၣ်အတြဲၤတခါအံၤ အကဲဝဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ် ဒီးစီၤပၤအပဒိၣ်တဖၣ် မၤတၢ်လၢအပူၤ.
တၢ်ကွဲးနီၣ်လၢ လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး မၤဒူခၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အလီၤဂာ်လိာ်သးဒီး စီၤမၢ်ဒကဲၤအဂ့ၢ် လၢပဖးဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤ. အဝဲသ့ၣ် အိၣ်မူဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ် တကတီၢ်ဃီ, တၢ်လီၢ်တတီၤဃီ ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဲပဒိၣ် ဒီးမၤတၢ်လၢ နီၡူၡၣ်အပူၤ. ခီဖျိလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ လီၤဂာ်လိာ်သးအဃိ တၢ်အုၣ်သးလၢ ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢပျၢၤတဖၣ် ပာ်ဖျါဝဲန့ၣ် ဖျါလီၤဂာ်လၢ အဘၣ်လိာ်သးဒီး စီၤမၢ်ဒကဲၤအဂ့ၢ် လၢပဖးဘၣ်လၢ လံာ်နီၢ်အ့ၤစတၢ်အပူၤ.
a ဖဲ ၁၉၉၂ န့ၣ်ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ အဲးဒဝ့ အဲ ယါမီခၠံၣ် ကွဲးဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တခါ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤမံၤအဖျၢၣ်တဆံ လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဖစဲဖလံး အလၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်တဖၣ်အလိၤ ဒီးပှၤမံၤတဖၣ်အံၤ ပဖးဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ လံာ်နီၢ်အ့ၤစတၢ်အပူၤ.
