၁-၂. ဘၣ်မနုၤ​အဃိ လံာ်​လီၣ်ဖျါန့ၣ် အထုးန့ၢ်​ပသး​လဲၣ်.

 ထံၣ်​တမှံ​ကွၢ်လၢ န​ကွၢ်ဘၣ် ပှၤ​တဂၤ​အ​တၢ်ဂီၤ လၢ​အဒိ​ပာ်စၢၤဝဲ ဒီး​ပာ်ဃာ်ဝဲ​လၢ လံာ်​တၢ်ဂီၤဒၢ​အ​ပူၤ. ဖဲ​နကွၢ် တၢ်ဂီၤတဖၣ်န့ၣ်​အခါ န​ထံၣ်ဘၣ်ထဲ​ပှၤလၢ န​တသ့ၣ်ညါ​အီၤ​တဖၣ်. ဘၣ်ဆၣ် နထံၣ်​တၢ်ဂီၤ​တဘ့ၣ် ဒီး​န​ကွၢ်ထံအီၤ ယံာ်​တစဲး. ဘၣ်မနုၤ​အဃိ န​ကွၢ်ထံအီၤလဲၣ်န့ၣ် ခီဖျိ​လၢ န​ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဂီၤ​တဘ့ၣ်န့ၣ် အပူၤ​စ့ၢ်ကီး. ဒီး​ဖဲ​နကွၢ် တၢ်ဂီၤ​တဘ့ၣ်အံၤ​အခါ န​ဆိကမိၣ်​ထီၣ်​လၢ ပှၤဒိ​တၢ်ဂီၤ​တဘ့ၣ်အံၤ အခါ​ဖဲလဲၣ် ဒီး​ပှၤ​ဒိဝဲ​လၢ တၢ်လီၢ်​ဖဲလဲၣ်. တကးဒံးဘၣ် နကွၢ်​စ့ၢ်ကီး ပှၤ​အဂၤ​လၢ အ​အိၣ်လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤ. တၢ်ဂီၤ​လၢ န​ကွၢ်ထံအီၤ​တဘ့ၣ်န့ၣ် န​ကၠဲး​အီၤ​ဒိၣ်မး.

^၂ လံာ်​လီၣ်ဖျါန့ၣ် အ​လီၤဂာ်​ဒ်သိးဒီး တၢ်ဂီၤ​တဘ့ၣ်​လၢ နကွၢ်​ဖဲ​မၢကၢာ်. ဘၣ်မနုၤ​အဃိ ပတဲ​ဒ်န့ၣ်လဲၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်​အိၣ်ဝဲ​ခံထံၣ်. တၢ, လံာ်​လီၣ်ဖျါန့ၣ် ပှၤ​ကွဲး​န့ၢ်ဝဲ လၢ​ပဂီၢ်. လံာ်​လီၣ်ဖျါ အဆိ​ကတၢၢ် တဆၢန့ၣ် တဲဝဲ​လၢ “ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ် အ​တၢ်လီၣ်ဖျါ​လၢ ကစၢ်ယွၤ​ဟ့ၣ်လီၤ​အီၤ ဒ်သိး ကဒုးနဲၣ်​အကုၢ်​တဖၣ်လၢ တယံာ်တမီၢ် တၢ်လၢ အ​ကဘၣ်​မၤ​အသး.” (လီၣ်ဖျါ ၁:၁) အဃိ လံာ်​လီၣ်ဖျါန့ၣ် တ​ကဲဝဲ ​လံာ်​တဘ့ၣ်​လၢ ပှၤခဲလၢာ်​အဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အ​ကဲဝဲ ​လံာ်​တဘ့ၣ်​လၢ ပှၤလၢ​အ​မၤ ကစၢ်ယွၤ​အ​တၢ်မၤ​အဂီၢ်. ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ပ​ပၣ်ဃုာ်လၢ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ် လၢ​အ​ဟဲ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လၢ​လံာ်​လီၣ်ဖျါ​ပူၤ​အဃိ ပတ​ကမၢကမၣ်​ဘၣ်. ဒီး​ဖဲ​ပ​ဖး​လံာ်​လီၣ်ဖျါ​အခါ မ့ၢ်ဝဲ​ပဖး​တၢ်ဂ့ၢ် လၢ​အ​ဘၣ်ဃးဒီး​ပှၤ.

၃-၄. လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​တဖၣ် က​ဟဲ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ လၢ​ဆၢကတီၢ်​ဖဲလဲၣ်. ဒီး​ပ​သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ​အဃိ ပက​ဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၃ တၢ်ဂ့ၢ်​ခံထံၣ်​တထံၣ် လၢ​အထုးန့ၢ်​ပသး​န့ၣ် အ​ကဲဝဲ ​တၢ်ဆၢ​ကတီၢ်​လၢ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​တဖၣ် ​က​ဟဲ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ လၢဆၢကတီၢ်​ဖဲလဲၣ်အဂ့ၢ်. ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်ဆၢ​ကတီၢ်​လၢ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​တဖၣ် ​က​ဟဲ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အဂ့ၢ်​န့ၣ် တၢ်မၢဖိ​ယိၤဟၣ် တဲဝဲ​လၢ “ခီဖျိ သးစီဆှံ​အဃိ တၢ်ဆှၢ​ယၤဆူ ကစၢ်​အမုၢ်နံၤ​အတီၢ်ပူၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၁:၁၀) စီၤယိၤဟၣ် ကွဲးဝဲ တၢ်​ကတိၤ​တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကဘၣ်​ဖဲ ခ.န ၉၆ နံၣ် သနာ်က့ လၢခံ​ဖးယံာ်မၣ် တၢ်ဆၢ​ကတီၢ်​လၢ “ကစၢ်​အမုၢ်နံၤ​အတီၢ်ပူၤ” န့ၣ်​စးထီၣ်​အသး. (မးသဲ ၂၅:၁၄, ၁၉; လူၤ​ကၣ် ၁၉:၁၂)  ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ကစၢ်​အမုၢ်နံၤ​အတီၢ်ပူၤန့ၣ် စးထီၣ်အသး​ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ် ဒီး​ဖဲန့ၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူး​ကဲထီၣ်​စီၤပၤ လၢ​မူခိၣ်. တကးဒံးဘၣ် စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ် ဒီး​တုၤ​လၢ​ခဲအံၤန့ၣ် ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ် လၢ​လံာ်​လီၣ်ဖျါ​အပူၤ လၢ​အ​ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ အ​ပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ. အဃိ ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ခဲအံၤန့ၣ် ပ​အိၣ်မူ​ဘၣ်လၢ “ကစၢ်​အမုၢ်နံၤ​အတီၢ်ပူၤ” လံ.

^၄ ပ​အိၣ်မူ​ဘၣ်လၢ ဆၢကတီၢ်လၢ အ​လီၤ​သးခု​ဒိၣ်မး​အဃိ ပကဘၣ်​ဒိကနၣ် ဒီး​မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​လၢ လီၣ်ဖျါ ၁:၃ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ. ဖဲ​န့ၣ်​တဲဝဲလၢ “တၢ်ဆၢ​ကတီၢ်​လၢ အဘၣ်​တၢ်ပာ်​ပနီၣ်အီၤန့ၣ် ဘူးထီၣ်လံ​အဃိ ပှၤလၢ​အ​ဖး​ဝဲ တၢ်​ကတိၤ​တဖၣ်လၢ ဝံ​အတၢ်စံးပာ်​အံၤအပူၤ​လၢ အ​က​လုၢ်​ဖး​ဒိၣ် ဒီး​ပှၤလၢ​အ​နၢ်ဟူ ဒီး​မၤထွဲ​ဝဲ ဝံအတၢ်​စံးပာ်အံၤ အ​တၢ်ကွဲး​အသးတဖၣ်န့ၣ် က​သးခုဝဲ​လီၤ.” ဒ်သိး​ပ​က “နၢ်ဟူ . . . ဝံအတၢ်​စံးပာ်အံၤ” ဒီး​ပ​က “မၤထွဲ” အ​ဂီၢ် ပကဘၣ်​ဖးအီၤလၢ ပ​ကလုၢ်ဖးဒိၣ်. အဃိ ပကဘၣ် ဒိကနၣ်​ဒီး​မၤထွဲ တၢ်​ကတိၤ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

၅. ဒ်သိး ပ​တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကဘၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အသး​အဂီၢ် လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ပက​ဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၅ လၢ​လံာ်​လီၣ်ဖျါ အဆၢဒိၣ်​တၢန့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သး​ခဲလၢာ် ​လၢ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​အပူၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁:၁၂-၁၆, ၂၀; ၂:၁) ယ့ၣ်ၡူး​သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သး​န့ၣ် အ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​ခီဖျိ တၢ်ကစီၣ်​လၢ အ​ဆှၢလီၤ​န့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​နွံဖျၢၣ် ​လၢ​အ​အိၣ်​လၢ အၤစံ​ကီၢ်ရ့ၣ်​အပူၤ. လၢ​တၢ်ကစီၣ်​သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​ဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး လၢ​က​မၤစၢၤဝဲ ခရံာ်ဖိ​လၢ တၢ်မၢဖိ​အ​စိၤ​တဖၣ် ​ဒ်သိး​အဝဲသ့ၣ် က​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်တၢ် ဒ်ယဟိဝၤ​ယွၤ ဘၣ်သးဝဲ​အသိး. တကးဒံးဘၣ် ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ် လၢ​ဆၢကတီၢ်​ခဲအံၤန့ၣ် ကဘၣ်​မၤထွဲဝဲ တၢ်ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​တဖၣ်အံၤ စ့ၢ်ကီး. ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်. ပ​မၤလိ​ဘၣ်လၢ ပ​တၢ်ရ့လိာ်သး​ဒီး ​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဂ့ၤ​ဧါ​တဂ့ၤ​ဧါ​န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ် လၢ​အ​တီခိၣ်ရိၤမဲ​ပှၤ​န့ၣ် သ့ၣ်ညါ​ဝဲ ပ​တၢ်အိၣ်သး​ဂ့ၤဂ့ၤ. တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူး​ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​ပှၤ, ဒီသဒၢ​ပှၤ ဒီး​အ​ထံၣ်ဝဲ တၢ်မၤ​အသး​ဒီး​ပှၤ ကိးမံၤ​ဒဲး. ဒီး​ဒ်သိး​ပက​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်ဘၣ်သး​အ​ဂီၢ် ပ​ကဘၣ်​မၤ​ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​သ့ၣ်ညါဝဲ. မ့မ့ၢ်​လၢ ဆၢကတီၢ်​ခဲအံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​ပှၤလၢ ပက​ဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

၆. (က) ယ့ၣ်ၡူး အ​တၢ်​ကတိၤ​ဖဲ လီၣ်ဖျါ ၂:၃, ၄ န့ၣ်​ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​အ့းဖ့းစူး​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သး​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်.

^၆ ဖး လီၣ်ဖျါ ၂:၃, ၄. ပတဘၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပတၢ်အဲၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ လၢ​အ​ခီၣ်ထံး​တခါ​န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်ကစီၣ်​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​ဆှၢလီၤန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​အ့းဖ့းစူး​န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ​တဖၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်​ခီၣ်ကဲ ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​အါမံၤ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ဆဲးမၤ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤ​ဒံး. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်​တၢ်အဲၣ် လၢ​အ​ခီၣ်ထံး​တခါန့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ. အဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်​မၤ​အိၣ်ထီၣ်​က့ၤ အတၢ်အဲၣ် လၢ​အ​ခီၣ်ထံး​တခါန့ၣ်. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တမၤ​အိၣ်ထီၣ်က့ၤ အ​တၢ်အဲၣ်ဘၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တတူၢ်လိာ် အဝဲသ့ၣ် အ​တၢ်ဘူၣ်​ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ဆၢကတီၢ်​ခဲအံၤ​စ့ၢ်ကီး ပ​မၤ​တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီး​ဘၣ်မနုၤ​အဃိ ပမၤအီၤ​လဲၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ သးအိၣ်ဝဲ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲပတူၢ်​တၢ်အ​ခါ ပ​ကဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​ပာ်သး​လၢအဘၣ်. ပ​တၢ်ပာ်သးန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ​ထံၣ်ဝဲ​လၢ အရ့ဒိၣ်​ဒိၣ်မး အဃိ ကစၢ်ယွၤ​အဲၣ်ဒိးဝဲ​လၢ ပ​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​အီၤ ခီဖျိ​လၢ ပ​အဲၣ်အီၤ​ဒိၣ်မး ဒီး​ပ​အဲၣ်ဒိး စံးဘျုး​စံးဖှိၣ်က့ၤ​အီၤ.—ကတိၤဒိ ၁၆:၂; မၢ်ကူး ၁၂:၂၉, ၃၀.

၇. (က) ဒ် လီၣ်ဖျါ ၃:၁-၃ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​အသိး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​စၢ်ဒံန့ၣ် အိၣ်ဒီး​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ မနုၤလဲၣ်. (ခ) ပက​ဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၇ ဖး လီၣ်ဖျါ ၃:၁-၃. ပကဘၣ် အိၣ်​ပလီၢ်သး​ထီဘိ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​စၢ်ဒံန့ၣ် အိၣ်ဒီး​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ လၢ​အဂၤ​တမံၤ. လၢညါန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ​တဖၣ် မၤ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​တၢ်မၤ သနာ်က့​ခဲအံၤ အဝဲသ့ၣ် တမၤဝဲ​လၢၤဘၣ်. အဃိ ယ့ၣ်ၡူး တဲ​အဝဲသ့ၣ်​လၢ “ပၢၢ်ထီၣ်.” လၢ​တၢ်ဂ့ၢ်​တခါအံၤ ပ​မၤလိ​ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ် တ​သးပ့ၤနီၣ် တၢ်လၢ​ပမၤတ့ၢ် လၢ​အဂီၢ်ဘၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀) ပကဘၣ်​ဆဲးမၤ ကစၢ်ယွၤ​အ​တၢ်မၤ ဒီး​ပ​တဘၣ်​သးမံထဲ တၢ်လၢ​ပမၤတ့ၢ် လၢ​အပူၤကွံာ်​တဖၣ်ဘၣ်. ပ​မၤ​ကစၢ်ယွၤ​အ​တၢ်မၤ မ့ၢ်တန့ၢ် ဒ်သိးဒီး လၢညါ​လၢၤဘၣ် သနာ်က့ ပကဘၣ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤတၢ်​ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ “ကစၢ်​အတၢ်မၤ” အပူၤ  ဒီး​အိၣ်ဒီး တၢ်ပလီၢ်သး​ထီဘိ တုၤလၢ​အ​ကတၢၢ်.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈; မးသဲ ၂၄:၁၃; မၢ်ကူး ၁၃:၃၃.

၈. ယ့ၣ်ၡူး အ​တၢ်​ကတိၤ​ဖဲ လီၣ်ဖျါ ၃:၁၅-၁၇ လၢ​အ​တဲဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ ဝ့ၢ်​လီၤဒံၤကံန့ၣ် ပ​မၤလိ​န့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၈ ဖး လီၣ်ဖျါ ၃:၁၅-၁၇. ပကဘၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ လၢ​ပ​သးဒီဖျၢၣ် ဒီး​မၤ​အ​တၢ်မၤ လၢ​တၢ်သးဆူၣ်. ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ လၢ​ဝ့ၢ်​လီၤဒံၤကံန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး တဲ​ဖျါထီၣ်​စ့ၢ်ကီး တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​လၢ အဂၤ​တမံၤ. ခီဖျိ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ကၢၣ်မၤ ကစၢ်ယွၤ​အ​တၢ်မၤ​အဃိ ဘၣ်ဃး​ဒီး အဝဲသ့ၣ် တၢ်​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် တ​ကပၤ​န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​တဲဝဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ကဲပှၤလၢ​အ “က​လၢၤ” ဒီး​တဲ​စ့ၢ်ကီး​ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ကဲ​ပှၤလၢ “အ​သးအုး, အ​လီၤ​သးကညီၤ” လီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်​သးဆူၣ် အါထီၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤ ဒီး​အ​တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​အပူၤ. (လီၣ်ဖျါ ၃:၁၉) ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်. ပသး​မ့ၢ်တဆူၣ် လၢ​ကစၢ်ယွၤ​အ​တၢ်မၤ အဂီၢ်​လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ​အါထီၣ် တၢ်အဂ့ၤ​ကိးမံၤဒဲး လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​အ​တၢ်ကရၢကရိ မၤန့ၢ်​ပှၤ. (လီၣ်ဖျါ ၃:၁၈) ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးဒီး ပက​အိၣ်ဘၣ် ဘီၣ်ဘီၣ်​ညီညီ​အဂီၢ် ပတဘၣ် မၤတၢ်​အါ​တလၢဘၣ်. ပမ့ၢ်​မၤတၢ် အါ​တလၢ​န့ၣ် ပ​ပာ်ဆိ ကစၢ်ယွၤ​အ​တၢ်မၤ လၢ​နီၣ်ဂံၢ်တၢ တန့ၢ်​လၢၤဘၣ်.

၉. ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်ကစီၣ် လၢ​အ​တဲဘၣ် ခရံာ်ဖိ​တနီၤ​လၢ ဝ့ၢ်​ပ့ၢ်ကမူး ဒီး​ဝ့ၢ်​သူၤအတံရၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ပှၤလၢ ပတဘၣ်​တူၢ်လိာ် တၢ်မနုၤ​ဘၣ်လဲၣ်.

^၉ ပတဘၣ် ကနၣ်ဃုာ် ပှၤလၢ​အထီဒါက့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အ​တၢ်သိၣ်လိ​တဖၣ်ဘၣ်. ပှၤ​တနီၤ​လၢ အ​အိၣ်လၢ ဝ့ၢ်​ပ့ၢ်ကမူး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ဒုး​အိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်​လီၤဖး လၢ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ​တဖၣ် ​အကျါ​အဃိ ယ့ၣ်ၡူး ဘှီဘၣ်ထီၣ်က့ၤ​အဝဲသ့ၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၂:၁၄-၁၆) မ့မ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​အိၣ်လၢ ဝ့ၢ်​သူၤအတံရၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တ​ကနၣ်ဃုာ် “မုၣ်ကီၤလံၢ် ​အ​တၢ်ခူသူၣ်​အဒိၣ်အယိာ်” ဘၣ်. အဃိ ယ့ၣ်ၡူး​ပတြၢၤ​အဝဲသ့ၣ် ဒီး​ဟ့ၣ်ကူၣ်​အဝဲသ့ၣ်လၢ က “ဟံးဃာ်” တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. (လီၣ်ဖျါ ၂:၂၄-၂၆) သနာ်က့ လၢ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ခံဖျၢၣ်​အံၤန့ၣ် ခရံာ်ဖိ​တနီၤ အနီၢ်သး​တဆူၣ်ဘၣ် ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​တူၢ်လိာ် တၢ်​သိၣ်လိ​လၢ အ​ကမၣ်​တဖၣ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ကဘၣ် ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤ​အသး. ပ​မၤလိ​န့ၢ်ဘၣ် မနုၤလဲၣ်. ပတဘၣ်​တူၢ်လိာ် တၢ်​သိၣ်လိ​တဖၣ် ​လၢ​အ​ထီဒါ​လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်ထံၣ်ဘၣ်. ပှၤလၢ​အ​ထီဒါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ​တဖၣ်န့ၣ် “ဖျါ​လၢ​အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ထူ​အဲၣ်ယွၤ” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် “တတူၢ်လိာ် အစိ​အ​က​မီၤ” ဘၣ်. (၂ တံၤမသ့း ၃:၅) ပမ့ၢ်​မၤလိ ကစၢ်ယွၤ​ကလုၢ်ကထါ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​န့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါ​နီၤဖး တၢ်​သိၣ်လိ လၢ​အကမၣ်​တဖၣ် ကဘၣ် ဒီး​က​မၤစၢၤ​ပှၤ ဒ်သိး ပ​တတူၢ်လိာ် တၢ်သိၣ်လိ​တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်.—၂ တံၤမသ့း ၃:၁၄-၁၇; ယူဒၤ ၃, ၄.

၁၀. တၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူး​တဲဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​ပ့ၢ်ကမူး ဒီး​ဝ့ၢ်​သူၤအတံရၤန့ၣ် ပ​မၤလိ​န့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်​အဂၤ​မနုၤလဲၣ်.

^၁၀ ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်မၤ​ကမၣ်မုၣ်​ကမၣ်ခွါန့ၣ် ပ​တဘၣ်​မၤ​ဘၣ် ဒီး​ပတဘၣ်​တူၢ်လိာ်အီၤ နီ​တမံၤဘၣ်. ပှၤ​တနီၤ​လၢ အ​အိၣ်လၢ ဝ့ၢ်​ပ့ၢ်ကမူး ဒီး​ဝ့ၢ်​သူၤအတံရၤ အ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ လၢ​အဂၤ​တခါ​ဒံး. အဝဲသ့ၣ်​တနီၤန့ၣ် တူၢ်လိာ် တၢ်မၤ​ကမၣ်မုၣ်​ကမၣ်ခွါ အဃိ ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ်  တၢ်ကမၣ်အိၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၂:၁၄, ၂၀) ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်​မၤဘၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​တၢ်မၤ လၢ​အနံၣ်အါမး ဒီးပမ့ၢ်​အိၣ်ဒီး မူဒါ​ဒီဒူၣ် သနာ်က့ ပမ့ၢ်​မၤဘၣ် လုၢ်လၢ်​သကဲာ်ပဝး လၢ​အတဂ့ၤဘၣ် တမံၤ​မံၤန့ၣ် ပတဘၣ် ဆိကမိၣ်လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​ကွၢ်​ကပာ်ကွံာ်ဝဲဘၣ်. (၁ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၂၂; ၁ ပ့းတရူး ၂:၁၆) ပှၤ​တၢ်ချၢ အ​လုၢ်လၢ်​သကဲာ်ပဝး လၢ​အတဂ့ၤဘၣ်​တဖၣ် ​မ့ၢ်ဟဲ​နး​ထီၣ်ဝဲ သနာ်က့ ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်သးဝဲ​လၢ ပ​က​အိၣ်မူ​မၤထွဲ အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ ထီဘိ.—အ့းဖ့းစူး ၆:၁၁-၁၃.

၁၁. ပ​မၤလိ​န့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢ​အခိၣ်တီ​မ့ၢ်ဝဲ “ ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်.”)

^၁၁ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပ​တဲသကိး​တဖၣ်အံၤ ပ​မၤလိ​န့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပ​မၤလိ​ဘၣ်လၢ ပကဘၣ်​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒ်​အ​ဘၣ်သးဝဲ​အသိး. အဃိ ပမ့ၢ်​မၤဘၣ် တၢ်တမံၤ​မံၤလၢ ကစၢ်ယွၤ တဘၣ်သးဝဲ​ဘၣ်န့ၣ် ဒ်သိး​ပက​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ​အ​တၢ်ဘၣ်သး​အဂီၢ် ပ​ကဘၣ်​ဆီတလဲက့ၤ​ပသး တဘျီ​ဃီ. (လီၣ်ဖျါ ၂:၅, ၁၆; ၃:၃, ၁၆) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူး အ​တၢ်ကစီၣ်​လၢ အတဲဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်​လၢ​အဂၤ​တမံၤဒံး. တၢ်ဂ့ၢ်​တမံၤန့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

၁၂. ဘၣ်ဃး​ဒီး ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်ကစီၣ် လၢ​အ​တဲဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​တဖၣ် ​လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​စမူရနၤ ဒီး​ဝ့ၢ်​ဖံၤလဒ့းလဖံ​န့ၣ် ပ​မၤလိ​န့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၂:၁၀)

^၁၂ ခဲအံၤ ပ​က​တဲသကိး တၢ်ကစီၣ်​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​တဲဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​စမူရနၤ ဒီး​ဝ့ၢ်​ဖံၤလဒ့းလဖံ အပူၤ. ယ့ၣ်ၡူး​တဲဘၣ် ခရံာ်ဖိ​ဖဲန့ၣ်​တဖၣ်​လၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်​သးတီဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ က​ဆိၣ်ဂ့ၤ​အဝဲသ့ၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်​ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်​မၤအၢ​မၤနး သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် တလိၣ်​ပျံၤတၢ်ဘၣ်. (ဖး လီၣ်ဖျါ ၂:၁၀; ၃:၁၀) ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိ​လၢ ပက​ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်​မၤအၢ​မၤနး အဃိ ပ​ကဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်​ခီၣ်ကဲ. (မးသဲ ၂၄:၉, ၁၃; ၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၁၀) ဘၣ်မနုၤ​အဃိ တၢ်ကစီၣ်​တခါအံၤ အရ့ဒိၣ်​ဝဲလဲၣ်.

၁၃-၁၄. ခီဖျိ​လၢ တၢ်ကဲထီၣ်သး​ဖဲ လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၂ အဃိ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၃ လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ပှၤ​က​မၤအၢ​မၤနး ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ်​ဖဲ “ကစၢ်​အမုၢ်နံၤ​အတီၢ်ပူၤ” လၢ​အမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ် လၢ​ပ​အိၣ်မူ​ဘၣ်​ခဲအံၤ. လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၂ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​ကဲထီၣ် စီၤပၤ​ဝံၤဒီး လၢမူ​ခိၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုး​ကဲထီၣ် တဘျီ​ဃီ. မံၤက့လး လၢအမ့ၢ် ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ် ဒီး​အသုးမုၢ်​တဖၣ်န့ၣ် ဒုးလိာ်​အသး​ဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ဒီး​အတၢ်ဝံ​တၢ်နါ​တဖၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၇, ၈) ကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါ​တဖၣ် ​ဒုးတၢ်​တနၢၤဘၣ်​အဃိ တၢ်ကွံာ်လီၤ​အဝဲသ့ၣ်​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ လၢ​ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ​အဂီၢ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉, ၁၂) တၢ်ကဲထီၣ်သး ဒ်အံၤ​အဃိ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၄ မုၣ်ကီၤလံၢ် ​မၤ​တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်​န့ၢ်ပှၤ​စ့ၢ်ကီး. မုၣ်ကီၤလံၢ် ​က့ၤထီၣ်ကဒါ​လၢ မူခိၣ်​တသ့လၢၤဘၣ်. အဃိ အ​ထီဒါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အပှၤ​ဒိးဖှူ​သး​တဖၣ် ​လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ. ပှၤလၢ အဘၣ်​တၢ်ဒိးဖှူအီၤ​တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​ကဲဝဲ ​ကစၢ်ယွၤ အဘီအမုၢ် ပှၤ​ခၢၣ်စးတၢ်. ဒီး​အဝဲသ့ၣ် “အိၣ်ဝဲ​ဒီး တၢ်မၤ​လၢ အ​အုၣ်အသး​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​အဂ့ၢ်.” (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၇; ၂ ကရံၣ်သူး ၅:၂၀; အ့းဖ့းစူး ၆:၁၉, ၂၀)  ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ် တခါ​အံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

၁၅. ဖဲ လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၁ အပူၤ “ပှၤအုၣ်​အသး​ခံဂၤ” န့ၣ်​အဲၣ်ဒိး​ဒိလီၤဝဲ မတၤ​သ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်. ဒီး​တၢ်ကဲထီၣ်သး​ဒီး အ​ဝဲ​သ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​လၢ အဘၣ်​တၢ်​ဒိး​ဖှူ​အီၤ လၢ​အ​တီခိၣ်ရိၤမဲ​ဝဲ ဘီမုၢ်​အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤ​တဖၣ်န့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ထီဒါ​အဝဲသ့ၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​တဖၣ်အံၤ လံာ်​လီၣ်ဖျါ ဒိ​လီၤ​အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးဒီး “ပှၤအုၣ်​အသး​ခံဂၤ” လၢအဘၣ် “တၢ်​မၤသံ​အီၤ.” * (လီၣ်ဖျါ ၁၁:၃, ၇-၁၁) အဒိ ဖဲ ၁၉၁၈ နံၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​ဃိး​ဂၤ လၢအ​တီခိၣ်ရိၤမဲတၢ် လၢ​တၢ်ကရၢကရိ​ပူၤန့ၣ် ပှၤပာ်ဒ့ၣ်​ပာ်ကမၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒီး​ပှၤ​ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်​အိၣ်လၢ​ဃိာ်ပူၤ ဖးယံာ်ညါ. အဃိ ပှၤ​အါတက့ၢ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​လၢ အဘၣ်​တၢ်​ဒိး​ဖှူ​အီၤ လၢအ​တီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်​တဖၣ် ​အ​တၢ်မၤန့ၣ် ကတၢၢ်​ကွံာ်ဝဲလံ.

၁၆. ဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် တၢ်မနုၤ​ဆီတလဲ​အသး သတူၢ်​ကလာ်လဲၣ် ဒီး​စးထီၣ်ဖဲ​နံၣ်အဝဲန့ၣ် တုၤ​လၢ​ခဲအံၤ မုၣ်ကီၤလံၢ်​မၤဒံးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၆ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​လၢ လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၁ အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီး​ဝဲလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ် လဲၤပူၤကွံာ်​တတီၤဖိဒီး “ပှၤအုၣ်​အသး​ခံဂၤ” အံၤ​က​ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်​က့ၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​တဖၣ်အံၤ အိၣ်လၢ​ဃိာ်ပူၤ တနံၣ်မၣ်​တအိၣ်ဒံးဘၣ် သနာ်က့ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​တခါ​အံၤ ဟဲ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ​လၢ ကျဲလၢ​ပတဆိကမိၣ်​ဘၣ်ဘၣ်. အဒိ ဖဲ​လါမၢ်ၡး ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​ဃိး​ဂၤ​လၢ အဘၣ်​တၢ်ဒိးဖှူးအီၤ​အံၤ ဟးထီၣ်ဘၣ်လၢ​ဃိာ်ပူၤ ဒီး​လၢခံန့ၣ် ပှၤ​ထုးလီၤစှၤကွံာ် အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်ကမၣ်. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​တဖၣ်အံၤ တီခိၣ်ရိၤမဲ​က​ဒီး​ဝဲ ဘီမုၢ်​အတၢ်မၤ လၢအမ့ၢ် တၢ်​စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီး​တၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိ​တၢ်. သနာ်က့ မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ထီဒါ​ဒံးဝဲ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ်. စးထီၣ်လၢ​နံၣ်အဝဲန့ၣ် တုၤ​လၢ​ဆၢကတီၢ်​ခဲအံၤ မုၣ်ကီၤလံၢ်​ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်​မၤအၢ​မၤနး​အ “ထံကျိ” ဒ်သိး​က​ထီဒါ​ဝဲ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်​ခဲလၢာ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၅) အဃိန့ၣ် ပဝဲ​ကိးဂၤဒဲး “လိၣ်ဘၣ် တၢ်တူၢ်န့ၢ်​ခီၣ်ကဲ ဒီး​တၢ်နာ်” သပှၢ်​ကတၢၢ်.—လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၀.

၁၇. မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ဂုာ်ကျဲးစၢး​ထီဒါ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၂ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ် က​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်​မၤစၢၤ​တနီၤ လၢ​ကျဲ​လၢ​အဝဲသ့ၣ် တ​ဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. တၢ်​မၤစၢၤ​လၢ အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ​အံၤန့ၣ် လံာ်​လီၣ်ဖျါ တဲဝဲ​လၢ အ​လီၤဂာ် ဒ်သိးဒီး “ဟီၣ်ခိၣ်” က​ယုၢ်လီၤကွံာ် တၢ်​မၤအၢ​မၤနး​အ “ထံကျိ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၆) တၢ်ကဲထီၣ်​အသးဒ် လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​အသိး သပှၢ်တၢၢ်. အဒိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်​တနီၤ ဆိကမိၣ်ထံ​ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်​ကိးကပၤဒဲး​အဃိ အဝဲသ့ၣ် မၤစၢၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ်. အဃိ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ် မၤနၢၤ​ဝဲ တၢ်မူးတၢ်ရၢ်​အါဘျီ ဒီး​အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်​အါထီၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်​တနီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ဒိးန့ၢ်​အါထီၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​မၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် သူဝဲ​တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အံၤ ဒီး​မၤဝဲ​လၢ​အဂ့ၤ​ကတၢၢ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၉) တၢ်မၤ​အံၤန့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်မၤမနုၤလဲၣ်.

၁၈. ပ​တၢ်မၤ အရ့ဒိၣ်​ကတၢၢ် လၢမုၢ်နံၤ​ခံကတၢၢ်​တဖၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

^၁၈ ယ့ၣ်ၡူး တဲဆိ​ပာ်စၢၤ​ဝဲလၢ တချုး​လၢ တၢ်အကတၢၢ် တုၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ် က​စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​ဝဲ “[ကစၢ်ယွၤ​အ] ဘီမုၢ်​တၢ်သးခု​ကစီၣ်.” (မးသဲ ၂၄:၁၄) ဖဲ​အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်​အခါ မူခိၣ်​ကလူး​တဂၤ မ့တမ့ၢ် မူခိၣ်ကလူး​ဒီတကရူၢ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်. မူခိၣ်ကလူး​တဖၣ်အံၤ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်ဒီး “တၢ်သးခု​ကစီၣ်​အထူအယိာ် ဒ်သိး​က​စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤလၢ​အအိၣ်လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ လၢအမ့ၢ် ပှၤ​ကိးကလုာ်ဒဲး, ကလုာ်ဒူၣ်​ကိးဒူၣ်ဒဲး, ပှၤတဲတၢ်အကျိာ်​ကိးကျိာ်ဒဲး ဒီး​ပှၤကိးဒူၣ်ဒဲး​အအိၣ်” လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၄:၆.

၁၉. ပှၤလၢ​အအဲၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ် ကဘၣ်​စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​စ့ၢ်ကီးဝဲ တၢ်ကစီၣ်​အဂၤ မနုၤ​တခါလဲၣ်.

^၁၉ တၢ်ကစီၣ်​လၢ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ် ကဘၣ်​စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​ဝဲန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ ဘီမုၢ်​အတၢ်သးခု​ကစီၣ် တခါဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ် ဆီၣ်ထွဲ​မၤစၢၤ​စ့ၢ်ကီး မူခိၣ်​ကလူး အ​တၢ်မၤ​လၢ လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၈ တုၤ​လၢ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၀ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ. ဖဲန့ၣ် မူခိၣ်​ကလူး​တဖၣ် ​တဲဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အ​တ​ဆီၣ်​ထွဲ ကစၢ်ယွၤ​အဘီအမုၢ်​ဘၣ်န့ၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ကဟဲဘၣ်​အဝဲသ့ၣ် တခါ​ဝံၤ​တခါ. အဃိ တၢ်စံၣ်ညီၣ်​အကစီၣ် လၢ​အ​ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ​ကစံၣ်ညီၣ်ဝဲ ပှၤခဲလၢာ်​လၢအအိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် ​အတၢ်ပၢ​အဖီလာ်န့ၣ် ယဟိဝၤ​ပှၤအုၣ်အသး​တဖၣ် ​စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​ဝဲဒၣ်လံ. ဒီး​တၢ်စံၣ်ညီၣ်​အကစီၣ်အံၤ လီၤဂာ်​ဒ်သိးဒီး “သူၣ်ဒီး​မ့ၣ်အူ.” (လီၣ်ဖျါ ၈:၇, ၁၃) ဒ်သိး ပှၤ​က​ဆီတလဲ​ပှၤ​သး ဒီး​က​ပူၤဖျဲးထီၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်သးထီၣ် အ​မုၢ်နံၤ​အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်​သ့ၣ်ညါဝဲ​လၢ တၢ်​အကတၢၢ်န့ၣ် ဘူးထီၣ်လံ. (စဖါနယၤ ၂:၂, ၃) သနာ်က့ တၢ်ကစီၣ်​တခါအံၤ ပှၤ​အါတက့ၢ် ကနၣ်ဝဲ​တမုာ်ဘၣ်. အဃိ ပ​က​တဲဘၣ်​ပှၤဂၤ​လၢ တၢ်ကစီၣ်​တခါအံၤ​အ​ဂီၢ် ပ​ကဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူ. ဖဲ​တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​ဖးဒိၣ် အဆၢ​ကတီၢ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်​ကစီၣ် လၢ​အလီၢ်ခံ​ကတၢၢ်တခါ လၢ​အဆူၣ်​ဒိၣ်မးအံၤ ကမၤဒိၣ်ထီၣ်​ပှၤသး ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး​လၢညါ.—လီၣ်ဖျါ ၁၆:၂၁.

၂၀. လၢ​တၢ်မၤလိ အဂၤ​ခံခါန့ၣ် ပ​က​တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

^၂၀ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ် လၢ​အ​ဟဲ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လၢ​ပဖးဘၣ်ဖဲ လံာ်​လီၣ်ဖျါ​အပူၤန့ၣ် အ​ဘၣ်ဃးဒီး​ပှၤ​အဃိ ပကဘၣ်​ဒိကနၣ် ဒီး​မၤထွဲ “တၢ်​ကတိၤ​တဖၣ်လၢ ဝံ​အတၢ်စံးပာ်​အံၤအပူၤ” သပှၢ်တၢၢ်. (လီၣ်ဖျါ ၁:၃) တကးဒံးဘၣ် ပှၤမ့ၢ်​မၤအၢ​မၤနးပှၤန့ၣ် ဒ်သိး​ပ​က​ဆဲး​အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်​ခီၣ်ကဲ ဒီး​စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢ​တၢ်သးဒူ​ပူၤ ထီဘိ​အဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤ​ပှၤလဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ က​မၤစၢၤ​ပှၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲ​ခံထံၣ်. တၢ, လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်​န့ၢ်ပှၤ ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​က​မၤအသး​ဒီး ကစၢ်ယွၤ​အဒုၣ်အဒါ​တဖၣ်. ခံ, ပမ့ၢ်​သးတီ​ထီဘိန့ၣ် ခါဆူညါ​ပက​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ.