၁. လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်က​မၤ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ်​ဒ်လဲၣ်.

 လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အဘီအမုၢ် အိၣ်​သူၣ်ထီၣ်​အ​သး လၢ​မူခိၣ်​လံ ဒီး​မုၣ်ကီၤလံၢ်​န့ၣ် ​တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤ လၢ​မူခိၣ်​လံ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁-၉) အဃိ လၢမူ​ခိၣ်န့ၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်​အိၣ်ဝဲ သနာ်က့ လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် အိၣ်ထဲ​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ. ဘၣ်မနုၤ​အဃိလဲၣ်. ခီဖျိ​လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် ​သးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်​အဃိ အ​ထီဒါဝဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်​လၢ​အသး​တီ ကိးဂၤဒဲး.—လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၂, ၁၅, ၁၇.

၂. ဒ်သိး ပ​က​သးတီ​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ ထီဘိ​အဂီၢ် တၢ်မနုၤ​ကမၤစၢၤ​ပှၤလဲၣ်.

^၂ မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ထီဒါ​ပှၤ​သနာ်က့ ပ​ပာ်ဖျါထီၣ်​လၢ ပ​သးတီ​ဒီး​ယဟိဝၤ​ယွၤ ထီဘိ ကသ့​ဒ်လဲၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၀) ပမ့ၢ်​သ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်ကမၤအသး လၢ​ခါဆူညါ​အဂ့ၢ်န့ၣ် က​မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်​သး​တီ. အဒိ လၢလံာ်​လီၣ်ဖျါန့ၣ် တၢ်မၢဖိ​ယိၤဟၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ​တနီၤ​လၢ ပက​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် လၢ​ခါဆူညါ. ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ခါဆူညါန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ​အဒုၣ်အဒါ က​ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ​အဃိ ​မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ လၢ​ပဂီၢ်​တခါ. ကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါ​တဖၣ်အံၤ လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ် ဒီး​တၢ်ကကဲထီၣ်​အသး​ဒီး အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ခဲအံၤ​ပ​က​တဲသကိး.

၃. တၢ်ပနီၣ်​တနီၤ ​လၢ​လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

^၃ လံာ်​လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဖိ အဆိ​ကတၢၢ်​တဆၢ တဲ​ဘၣ်​ပှၤ​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢ​ပ​က​ဖး​ဘၣ်​တဖၣ်အံၤ ပှၤ​ကွဲးဖျါ​ထီၣ်ဝဲ ခီဖျိ​လၢ “တၢ်ပနီၣ်​တဖၣ်.” တၢ်ပနီၣ်​တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲ ပှၤ​ဟ့ၣ်​တၢ်အဒိ. (လီၣ်ဖျါ ၁:၁) လၢ​လံာ်စီဆှံ​ပူၤန့ၣ် ​ပဖးဘၣ် ဘၣ်ဃး​ဒီး ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢတဖၣ်​အဂ့ၢ် ဒီး​ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဖၣ်အံၤ လံာ်စီဆှံ ဒိလီၤ​အဝဲသ့ၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါ. အဒိ လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ “ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ​အအၢ​တဒု ဟဲထီၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်အပူၤ.” ဒီး​ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ “အအိၣ်​ဒီး​အနၢၤ အ​ဘိ​တဆံ ဒီး​အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ​နွံဖျၢၣ်.” (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁) လၢခံ “ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ​အအၢ အဂၤ​တဒု​လၢ အ​ဟဲထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်” န့ၣ်ဟဲ​ပိာ်ထီၣ်​အခံ. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ​အအၢ လၢ​အ​ဟဲထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​တဒုအံၤ ​အ​တဲတၢ် ​ဒ်​ပယိၤ​အသိး​ဒီး “အ​ဒုး​ဟဲ​လီၤ မ့ၣ်အူ​လၢ​မူခိၣ် ဆူ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၁-၁၃) ဝံၤဒီး  လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ “ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ အအၢ​လၢ အလွဲၢ်​ဂီၤဆှုၣ်ကလာ်​တဒု” ဒီး​ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​တဒု​အံၤ ဃဲသဲမုၣ် ဆ့ၣ်နီၤ​လၢ​အလိၤ. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ အအၢ​သၢဒု​အံၤ လံာ်​လီၣ်ဖျါ ဒိလီၤဝဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ကဲဝဲ ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အဒုၣ်အဒါ ဒီး​အဝဲသ့ၣ် ထီဒါ​တ့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​အဘီအမုၢ် ဖးယံာ်လံ. အဃိ ယဟိဝၤ​ယွၤ အဒုၣ်အဒါ မ့ၢ်​မတၤ​တဖၣ်​လဲၣ်န့ၣ် ​အ​ရ့ဒိၣ်​လၢ ပ​ကဘၣ်​သ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ်.—လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁, ၃.

၄-၅. တၢ်လၢ ဒၤနံးယ့လး ၇:၁၅-၁၇ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဝဲန့ၣ် မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပက​နၢ်ပၢၢ်ထီၣ် တၢ်ပနီၣ်​တဖၣ် ​အခီ​ပညီ​ဒ်လဲၣ်.

^၄ တချုး​လၢ ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါ မ့ၢ်​မတၤ​တဖၣ်လဲၣ် ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်​နၢ်ပၢၢ်ဆိ ပှၤဟ့ၣ်​တၢ်အဒိ​တဖၣ်အံၤ အခီ​ပညီ. ဒီး​ဒ်သိး ပက​နၢ်ပၢၢ်ထီၣ် တၢ်အဒိ​တဖၣ် ​လၢ​လံာ်လီၣ်ဖျါ​အပူၤ​အဂီၢ် လံာ်စီဆှံ​အဆၢ လၢ​အဂၤ​တဖၣ် ​မၤစၢၤ​ပှၤ​သ့ အဃိ ပ​က​ဘၣ်ဃု တၢ်​စံးဆၢ လၢ​လံာ်စီဆှံ​အပူၤ. အဒိ ဝံ​ဒၤနံးယ့လး မံမီၢ်ဝဲ ဘၣ်ဃး​ဒီး “ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ ဖးဒိၣ်လွံၢ်ဒု ဟဲထီၣ်လၢ​ပီၣ်လဲၣ်ပူၤ” အဂ့ၢ်. (ဒၤနံးယ့လး ၇:၁-၃) ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​အအၢ ဖးဒိၣ်​လွံၢ်ဒုအံၤ လံာ်စီဆှံ​ဒိလီၤဝဲ​လၢ တၢ်​မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ဝံ​ဒၤနံးယ့လး တဲဖျါထီၣ်​န့ၢ်ပှၤ အခီ​ပညီ. ဝံ​ဒၤနံးယ့လး တဲဝဲ​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​အအၢ ဖးဒိၣ်​လွံၢ်ဒုအံၤ လံာ်စီဆှံ ဒိလီၤ​အဝဲသ့ၣ်လၢ “စီၤပၤ” လွံၢ်ဂၤ မ့တမ့ၢ် ပဒိၣ်​တဖၣ်. (ဖး ဒၤနံးယ့လး ၇:၁၅-၁၇.) တၢ်လၢ ဝံ​ဒၤနံးယ့လး တဲဖျါထီၣ်​ဝဲန့ၣ် မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်သိး ပက​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​အအၢ​တဖၣ် လၢ​လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဝဲန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ဒိ​လီၤ​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ​လၢ ပဒိၣ်လၢ​အပၢတၢ်​တဖၣ်.

^၅ ခဲအံၤ ပ​က​တဲသကိး တၢ်ပနီၣ်​တနီၤ ​လၢ​လံာ်​လီၣ်ဖျါ​အပူၤ. ပမ့ၢ်​တဲသကိး တၢ်ပနီၣ်​တဖၣ်အံၤ အဂ့ၢ်​န့ၣ် ပက​ထံၣ်ဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံ​မၤစၢၤ​ပှၤ ဒ်သိးဒီး ပက​နၢ်ပၢၢ်ထီၣ် တၢ်ပနီၣ်​တဖၣ်အံၤ အခီ​ပညီ. အဃိ ပ​က​တဲသကိး ဘၣ်ဃး​ဒီး ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​အအၢ တဒု​ဝံၤတဒု​အဂ့ၢ်. အဆိ​ကတၢၢ်န့ၣ် ပက​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဖၣ်အံၤ လံာ်စီဆှံ ဒိ​လီၤ​အဝဲသ့ၣ် လၢ​မတၤ​တဖၣ်လဲၣ်. တၢ်က​ကဲထီၣ်သး​ဒီး အ​ဝဲ​သ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. ဒီး​လၢခံ​ကတၢၢ် ​ပ​က​တဲသကိး ဘၣ်ဃး​ဒီး ခီဖျိ​လၢ တၢ်ကဲထီၣ်သး​တဖၣ်အံၤ​အဃိ ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်.

၆. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု လၢ​အအိၣ်​ဒီး အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ​နွံဖျၢၣ်န့ၣ် ​အခီ​ပညီ မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁-၄)

^၆ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု လၢ​အအိၣ်​ဒီး အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ​နွံဖျၢၣ်န့ၣ် ​အခီ​ပညီ မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. (ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁-၄.) ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ အ​လီၤဂာ်​လၢ ခ့စံၣ်ပိၣ် ဘၣ်ဆၣ် အခီၣ်န့ၣ်​လီၤဂာ်ဒီး တၤသူ​အခီၣ်, အ​ထးခိၣ်​လီၤဂာ်ဒီး ခ့ယုၢ်​အ​ထးခိၣ် ဒီး​အအိၣ်​ဒီး​အနၢၤ အ​ဘိ​တဆံ. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ အက့ၢ်အဂီၤ​တဖၣ် လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ အလိၤန့ၣ် အ​ကဲဝဲ ​ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​ဖးဒိၣ်လွံၢ်ဒု လၢ​လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​ဖဲ ဒၤနံးယ့လး အ​ဆၢဒိၣ် ၇ အပူၤ. သနာ်က့ လၢ​လံာ်​လီၣ်ဖျါ​အပူၤ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လွံၢ်ဒု​အံၤ အက့ၢ်​အဂီၤန့ၣ် အ​အိၣ်ဝဲ​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒုန့ၣ်​အလိၤ တပူၤဃီ, အ​တအိၣ်ဝဲ​လီၤလီၤ​ဆီဆီ လွံၢ်ဒု​ဘၣ်. အဃိ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ လံာ်စီဆှံ တဒိလီၤ​အီၤထဲ ပဒိၣ်​အတၢ်ပၢ​တခါ ဒီး​ဟီၣ်ခိၣ်​ဘီမုၢ် ထဲ​တခါဘၣ်. စီၤယိၤဟၣ် တဲ​စ့ၢ်ကီး​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ အ​ဒိၣ်စိ​လၢ “ကလုာ်ဒူၣ်​ကိးဒူၣ်ဒဲး, ပှၤ​ကိးဒူၣ်ဒဲး, ပှၤ​တဲတၢ်​အကျိာ် ကိးကျိာ်ဒဲး ဒီး​ပှၤ​ကိးကလုာ်ဒဲး အဖီခိၣ်.” အဃိ တၢ်ပၢ​တခါ​အံၤ အဒိၣ်​န့ၢ်ဒံး ပဒိၣ်​အတၢ်ပၢ ​လၢ​အပူၤကွံာ် ကိးခါ​ဒဲး. (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၇) တကးဒံးဘၣ် ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ လံာ်စီဆှံ ဒိလီၤအီၤ​လၢ ပဒိၣ်လၢ​အပၢတၢ်​ခဲလၢာ် လၢ​အ​ပၢ​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢညါ​တုၤ​လၢ​ခဲအံၤ. *—စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ် ၈:၉.

၇. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ တဖျၢၣ်ဘၣ်​တဖျၢၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​ဒိလီၤဝဲ လၢ​မနုၤလဲၣ်.

^၇ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ တဖျၢၣ်ဘၣ်​တဖျၢၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​ဒိလီၤဝဲ လၢ​မနုၤလဲၣ်. လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၃ န့ၣ်​ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒုအံၤ​အဂီၤ အဃိ လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၇ မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပက​သ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်​စံးဆၢ. လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၀ တဲဝဲ​လၢ “စီၤပၤ​အိၣ်ဝဲ​နွံ​ဂၤ​လီၤ. ယဲၢ်ဂၤန့ၣ် လီၤလံ. ဒီး​တဂၤန့ၣ်​အိၣ်ဒံး ဒီး​လၢ​အဝဲ​တဂၤန့ၣ် ဟဲ​တတုၤ​ဒံးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​အဝဲ​ဟဲ​တုၤ​အခါ အဝဲ​ကဘၣ်​အိၣ်ဝဲ ထဲ​တစိၢ်ဖိ​လီၤ.” ပဒိၣ်လၢ​အပၢတၢ်​ခဲလၢာ်န့ၣ် အိၣ်လၢ​မုၣ်ကီၢ်လံၢ် အ​တၢ်ပၢ​ဖီလာ် ဘၣ်ဆၣ် လၢ​တၢ်ပၢ​တဖၣ်အံၤ​အ​ကျါ တၢ်ပၢ​နွံခါန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ဒိလီၤဝဲ ဒ်သိးဒီး “တၢ်​ခိၣ်သၣ်ဃံ​တဖၣ်.” တၢ်ပၢ​နွံ​ခါ​အံၤ ကဲဝဲ ​ဘီမုၢ်လၢ​အဒိၣ်စိ ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ် ဒီး​အဝဲသ့ၣ် ဒိၣ်စိ​စ့ၢ်ကီး​လၢ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်​အဖီခိၣ်. တကးဒံးဘၣ် ဖဲ​တၢ်မၢဖိ​ယိၤဟၣ် အ​စိၤန့ၣ် ဘီမုၢ်လၢ​အဒိၣ်စိ ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ်​ယဲၢ်ခါ ပၢဘၣ်​တၢ်လံ. ဘီမုၢ်​တဖၣ်အံၤ  မ့ၢ်ဝဲ အဲၤကူပတူး, အၤၡူၢ်, ဘၤဘူၤလိၣ်, မၤဒဲ-ပၤရၣ် ဒီး​ကြံး. မ့မ့ၢ် ​ဘီမုၢ်လၢ​အဒိၣ်စိ ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ် ဃုခါ​တခါ​န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ရိမ့ၤ ဒီး​ဖဲ​တၢ်မၢဖိ​ယိၤဟၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်လီၣ်ဖျါ​အံၤ အဆၢ​ကတီၢ် ဘီမုၢ်​တၢ်ပၢ​ဃုခါ​တခါအံၤ ပၢဘၣ်​တၢ်ဒံး. အဃိ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ နွံဖျၢၣ်​တဖျၢၣ် လၢအမ့ၢ် ဘီမုၢ်လၢ​အဒိၣ်စိ ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ် နွံ​ခါတခါ ဒီး​အလီၢ်ခံ​ကတၢၢ်​တခါန့ၣ် လံာ်စီဆှံ​ဒိလီၤဝဲ လၢ​မနုၤလဲၣ်.

၈. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ နွံဖျၢၣ်​တဖျၢၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​ဒိလီၤဝဲ လၢ​မနုၤလဲၣ်.

^၈ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ် လၢ​လံာ်​ဒၤနံးယ့လးန့ၣ် မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပက​သ့ၣ်ညါဘၣ် ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ နွံဖျၢၣ်​တဖျၢၣ်​အဂ့ၢ်. ဘီမုၢ်လၢ​အဒိၣ်စိ ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ် လၢ​အ​စးထီၣ်​ပၢတၢ် လၢ​တၢ်အကတၢၢ် အဆၢ​ကတီၢ် လၢအမ့ၢ် “ကစၢ်​အမုၢ်နံၤ​အတီၢ်ပူၤ” ဒီး​အပၢဒံးတၢ် တုၤ​ခဲအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ပၢ​မနုၤလဲၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁:၁၀) ဘီမုၢ်လၢ​အဒိၣ်စိ ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ် ဖဲ​တၢ်အကတၢၢ် အဆၢ​ကတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ဘြံးတၢၣ်​ဒီး​အမဲရကၤ အ​ဘီမုၢ် ဒီး​ဘီမုၢ်အံၤ ဟဲ​အိၣ်ထီၣ်ဝဲ ခီဖျိ​လၢ ကီၢ်အဲကလံး ဒီး​ကီၢ်အမဲရကၤ ဖီၣ်လိာ်သးစု​ဒီး​မၤသကိးတၢ်. အဃိ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ နွံဖျၢၣ်​တဖျၢၣ်လၢ လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁-၄ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဝဲန့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါ​လၢ အ​ကဲဝဲ ​ဘြံးတၢၣ်​ဒီး​အမဲရကၤ အ​ဘီမုၢ်.

၉. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု လၢ​အအိၣ်​ဒီး “အနၢၤ​ခံဘိ ဒ်သိဖိ​အနၢၤ​အသိး” န့ၣ်​လံာ်စီဆှံ​ဒိလီၤဝဲ လၢ​မနုၤလဲၣ်.

^၉ လၢ​လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၃ အပူၤ ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ နွံဖျၢၣ်​တဖျၢၣ်န့ၣ် အ​ကဲဝဲ ​ဘြံးတၢၣ်​ဒီး​အမဲရကၤ အ​ဘီမုၢ် ဒီး​အ​ကဲ​စ့ၢ်ကီး ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​လၢ “အအိၣ်​ဒီး​အနၢၤ​ခံဘိ ဒ်သိဖိ​အနၢၤ​အသိး ဘၣ်ဆၣ် အဝဲ​စးထီၣ်​တဲတၢ် ဒ်​ပယိၤ​အသိး​လီၤ.” တကးဒံးဘၣ် ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​တဒု​အံၤ “အ​မၤဝဲ တၢ်ပနီၣ်လီၤလး​ဖး​ဒိၣ်​တဖၣ် ​တုၤဒၣ်လဲာ် အ​ဒုး​ဟဲ​လီၤ မ့ၣ်အူ​လၢ​မူခိၣ် ဆူ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ​လၢ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်ဖိ​တဖၣ် ​အ​မဲာ်ညါ​လီၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၁-၁၅) ဖဲ​လီၣ်ဖျါ အ​ဆၢဒိၣ် ၁၆ ဒီး အ​ဆၢဒိၣ် ၁၉ န့ၣ်​ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အံၤ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ အ​ကဲ “ဝံ​အဘျၣ်​တဂၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၃; ၁၉:၂၀) ဝံ​ဒၤနံးယ့လး​စ့ၢ်ကီး တဲဖျါ​ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အ​လီၤဂာ်လိာ်သး​တခါ လၢအမ့ၢ် ဘြံးတၢၣ်​ဒီး​အမဲရကၤ အဘီ​မုၢ်န့ၣ် “က​ဒုး​ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်မၤ​ဟးဂီၤ လီၤပျံၤ​လီၤဖုး.” (ဒၤနံးယ့လး ၈:၁၉, ၂၃, ၂၄, ခ့ခါ​စှီၤကျိာ်) အဃိ ဖဲ​ဟီၣ်ခိၣ်​တၢ်ဒုး ခံ​ဘျီ​တဘျီ အဆၢ​ကတီၢ်န့ၣ် တၢ်​ကဲထီၣ်သး​ဒ်န့ၣ် သပှၢ်တၢၢ်. ဘြံးတၢၣ်​ဒီး​အမဲရကၤ အ​ပှၤ​ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့​တဖၣ် ​တ့ထီၣ်ဝဲ မ့ၣ်ပိၢ်​ဖးဒိၣ်​ခံဖျၢၣ် လၢ​က​မၤ​ပတုာ်​ကွံာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်​တၢ်ဒုးအံၤ​အဂီၢ်. ခီဖျိ​လၢ ဘြံးတၢၣ်​ဒီး​အမဲရကၤ တ့ထီၣ်ဝဲ မ့ၣ်ပိၢ်​ဖးဒိၣ်​အဃိ လီၤဂာ်​ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ် “ဒုး​ဟဲ​လီၤ မ့ၣ်အူ​လၢ​မူခိၣ် ဆူ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ.”

၁၀. “ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အဂီၤ” န့ၣ်​လံာ်စီဆှံ​ဒိလီၤဝဲ လၢ​မနုၤလဲၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၄, ၁၅; ၁၇:၃, ၈, ၁၁)

^၁၀ ခဲအံၤ ပ​ကကွၢ်​သကိး ဘၣ်ဃး​ဒီး ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ လၢ​အဂၤ​တဒု​အဂ့ၢ်. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ လၢ​အဂၤ​တဒု​အံၤ အ​လီၤဂာ်ဒီး ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု လၢ​အအိၣ်​ဒီး အ​ခိၣ်သၣ်ဃံ​နွံဖျၢၣ် ​ဘၣ်ဆၣ် ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ လၢ​အဂၤ​တဒု​အံၤ အလွဲၢ်န့ၣ်​ဂီၤဆှုၣ်​ကလာ်. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အလွဲၢ် ဂီၤဆှုၣ်ကလာ်​တဒု​အံၤ လံာ်စီဆှံ ကိးဝဲ​လၢ “ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ အအၢ​တဒု​အဂီၤ” ဒီး​ဒိလီၤဝဲ​လၢ “စီၤပၤ​ဃိး​ဂၤတဂၤ.” * (ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၄, ၁၅; ၁၇:၃, ၈, ၁၁.) လၢညါ “စီၤပၤ” တဂၤ​အံၤ ဟဲ​အိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီး​အ​လီၤမၢ်ကွံာ်​ဝဲ ဘၣ်ဆၣ် လၢခံ အဟဲ​အိၣ်ထီၣ်​ကဒါက့ၤဝဲ. အဃိ စီၤပၤ​တဂၤ​အံၤ အ​ကဲဝဲ ​ဘီမုၢ်​စၢဖှိၣ်ကရၢ လၢ​အ​ဆီၣ်​ထွဲဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်​အတၢ်ပၢ​ခဲလၢာ်. ဘီမုၢ်​စၢဖှိၣ်ကရၢ​အံၤ ခီၣ်ထံး​ခါ အ​ကဲဝဲ ​ဘီမုၢ်​ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး​ကရၢ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​ဟီၣ်ခိၣ်​တၢ်ဒုး ခံ​ဘျီ​တဘျီ အဆၢ​ကတီၢ်န့ၣ် ဘီမုၢ်​ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး​ကရၢ လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ. လၢခံ ဘီမုၢ်​စၢဖှိၣ်ကရၢ​အံၤ ဟဲ​အိၣ်ထီၣ်​ကဒါက့ၤဝဲ ဒီး​အိၣ်​ဒံး​ဝဲ တုၤ​လၢ​ခဲအံၤ.

၁၁. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢအအၢ​တဖၣ် လၢအမ့ၢ် ပဒိၣ်လၢ​အပၢတၢ်​တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲ​တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီး​ဘၣ်မနုၤ​အဃိ ပ​တလိၣ်​ပျံၤတၢ် နီ​တမံၤဘၣ်​လဲၣ်.

^၁၁ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢအအၢ​တဖၣ် လၢအမ့ၢ် ပဒိၣ်လၢ​အပၢတၢ်​တဖၣ်န့ၣ် လံၣ်န့ၢ်​လီန့ၢ်​ပှၤဂၤ ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် က​ထီဒါ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​အပှၤဂီၢ်မုၢ်. စီၤယိၤဟၣ် တဲဝဲ​လၢ လီၤဂာ်​ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်​ထီၣ်ဝဲ “စီၤပၤ​တဖၣ်လၢ​အအိၣ် လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ်” တပူၤဃီ ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် က​ဒုးတၢ်​လၢ အၢ်မက့းဒိၣ် အ​တၢ်ဒုး လၢအမ့ၢ် “သ့​တၢ်လၢာ်​ကစၢ်​ယွၤ အ​မုၢ်နံၤ​ဖး​ဒိၣ်.” (လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၃, ၁၄, ၁၆) ဘၣ်ဆၣ် ပကစၢ် ယဟိဝၤ​ယွၤ လၢ​အစိကမီၤ ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် အ​က​မၤ​ပူၤဖျဲး  ပှၤလၢ​အ​ဆီၣ်​ထွဲ​အ​တၢ်ပၢ ​တဘျီ​ဃီ​အဃိ ပ​တလိၣ်​ပျံၤတၢ် နီ​တမံၤဘၣ်.—ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂၁-၂၃.

၁၂. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ လၢအမ့ၢ် ပဒိၣ်လၢ​အပၢတၢ်​ခဲလၢာ်​အံၤ တၢ်က​ကဲထီၣ်သး​ဒီး အ​ဝဲ​သ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ လၢအမ့ၢ် ပဒိၣ်လၢ​အပၢတၢ်​ခဲလၢာ်​အံၤ တၢ်က​ကဲထီၣ်သး​ဒီး အ​ဝဲ​သ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. လီၣ်ဖျါ ၁၉:၂၀ တဲဝဲ​လၢ “ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ အအၢ​တဒု​န့ၣ် ဘၣ်​တၢ်ဖီၣ်​န့ၢ်အီၤ ဃုာ်ဒီး ဝံ​လၢ​အဘျၣ် လၢ​အ​မၤတ့ၢ် တၢ်ပနီၣ်လီၤလး​တဖၣ်လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ​အအၢ​တဒု​န့ၣ် အ​မဲာ်ညါ​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ တၢ်ပနီၣ်လီၤလး တဖၣ်အံၤ​အဃိ အဝဲ​ဆှၢ​ကမၣ်​တ့ၢ် ပှၤလၢ​အ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ် ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ​အအၢ အတၢ်ပနီၣ် ဒီး​ပှၤလၢ အ​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​န့ၣ် အဂီၤ​လီၤ. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ အအၢ​တဒု ဒီး​ဝံ​လၢ​အဘျၣ်​န့ၣ် တၢ်ကွံာ်လီၤ​မူဒံး အဝဲသ့ၣ်​လၢ နိၣ်မ့ၣ်အူ​လၢ အအိၣ်​ဒီး​ကး​လၢ အ​ကဲၤ​ကပျီၤထီၣ်​န့ၣ် အပူၤ​လီၤ.” အဃိ ကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါ လၢအမ့ၢ် ပဒိၣ်လၢ​အပၢတၢ်​တဖၣ်အံၤ ဖဲ​အဝဲသ့ၣ် ပၢ​တၢ်​ဒံး​အဆၢ​ကတီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ က​မၤ​ဟးဂီၤကွံာ် အဝဲသ့ၣ် လီၤထူ​လီၤယိာ်.

၁၃. ပဒိၣ်​တနီၤန့ၣ် မၤကီ​မၤခဲ ခရံာ်ဖိတဖၣ်​ဒ်လဲၣ်

^၁၃ ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိ​လၢ ပ​ကဲ​ခရံာ်ဖိ​အဃိ ပကဘၣ်​သးတီ​ဒီး ကစၢ်ယွၤ ဒီး​အဘီအမုၢ်. (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၆) ဒ်သိး ပ​က​သးတီ​ဒီး ကစၢ်ယွၤ​အဂီၢ် ဘၣ်ဃး​ဒီး ထံဂ့ၢ်​ကီၢ်ဂ့ၢ်​န့ၣ် ပကဘၣ်​အိၣ်လၢ တၢ်ဘၢၣ်စၢၤ. သနာ်က့ ဟီၣ်ခိၣ်​ပဒိၣ်​တဖၣ် ​အဲၣ်ဒိး​လၢ ပ​က​အိၣ်ဃူ​အဝဲသ့ၣ် ဒီး​ဆီၣ်​ထွဲ တၢ်လၢ​အဝဲသ့ၣ် တဲဝဲ​ဒီး​မၤဝဲ အဃိ ပ​ကအိၣ်​လၢ တၢ်ဘၢၣ်စၢၤ​အဂီၢ် တညီ​နီတစဲးဘၣ်. မ့မ့ၢ်​ပှၤလၢ ပဒိၣ်​မၢဆူၣ်​အီၤ လၢ​က​ဆီၣ်​ထွဲ ပဒိၣ်​အတၢ်ပၢ​တခါခါ ဒီး​အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်​တူၢ်လိာ်ဝဲ​န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် အဝဲသ့ၣ်​တူၢ်လိာ် ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ အအၢ​တဒု​န့ၣ် အတၢ်ပနီၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၆, ၁၇) ဒီး​ပှၤ​တဂၤ​ဂၤ လၢ​အ​တူၢ်လိာ် တၢ်ပနီၣ်​တခါန့ၣ် တ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်ဘၣ်သး ဒီး​အ​တ​အိၣ်မူဘၣ် လီၤထူ​လီၤယိာ်ဘၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၄:၉, ၁၀; ၂၀:၄) အဃိ ပဒိၣ်​တဖၣ် ​မ့ၢ်​မၢဆူၣ်​ပှၤလၢ ပ​က​ဆီၣ်​ထွဲ​အဝဲသ့ၣ် သနာ်က့ ဘၣ်ဃး​ဒီး ထံဂ့ၢ်​ကီၢ်ဂ့ၢ်​န့ၣ် အ​ရ့ဒိၣ်​လၢ ပအိၣ်​လၢ တၢ်ဘၢၣ်စၢၤ​ထီဘိ.

၁၄.ဖဲ လီၣ်ဖျါ ၁၇:၃-၅ န့ၣ်​စီၤယိၤဟၣ်​ထံၣ်ဝဲ တၢ်​လီၤဆီ မနုၤ​တခါလဲၣ်.

^၁၄ တၢ်မၢဖိ​ယိၤဟၣ် တဲဝဲ​လၢ အ​ထံၣ် တၢ်လၢ​အဂၤ​တမံၤ ဒီး​အဝဲ “ကမၢကမၣ်​ဒိၣ်မး.” တၢ်မၢဖိ​ယိၤဟၣ် ထံၣ်ဝဲ​မနုၤလဲၣ်. အ​ထံၣ်ဝဲ​လၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤ ဆ့ၣ်နီၤ​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ ဒီး​အ​လီၤပျံၤ​လီၤဖုး​တဒု​အလိၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁, ၂, ၆) ပိာ်မုၣ်တဂၤ​အံၤ လံာ်စီဆှံ ဒိလီၤအီၤ​လၢ “ဃဲသဲမုၣ်​ဖး​ဒိၣ်” ဒီး​လံာ်စီဆှံ ကိးအီၤလၢ “ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖးဒိၣ်.” ပိာ်မုၣ်တဂၤ​အံၤ “မၤ​ကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ” ဒီး “ဟီၣ်ခိၣ်​အ​စီၤပၤ​တဖၣ်.”—ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၇:၃-၅.

၁၅-၁၆. “ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖးဒိၣ်” န့ၣ်​မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ် ဒီး​ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ “ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖးဒိၣ်” န့ၣ်​မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖးဒိၣ် လၢအမ့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤ​အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ အ​မၤ​ကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ​ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်​အ​ပဒိၣ်​တဖၣ် ​အဃိ အ​တကဲ ပဒိၣ်​တဖုဖုဘၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၈:၉) ခီဖျိ​လၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤ​အံၤ ဆ့ၣ်နီၤ​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု​အလိၤ အဃိ အ​ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အ​ဒိၣ်စိ​လၢ ပှၤ​ပၢ​တၢ်တဖၣ်​အဖီခိၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပိာ်မုၣ်တဂၤ​အံၤ အ​တကဲ​စ့ၢ်ကီး စံပွါယ့ (မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်) အ​တၢ်ကရၢကရိ တခါ​ခါဘၣ်. ဘၣ်ဃး​ဒီး ပှၤလၢ​အ​မၤ စံပွါယ့​န့ၣ် လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​ကဲဝဲ “ဟီၣ်ခိၣ်​အပှၤ ပနံာ်တၢ်ကၤ​တၢ်ဖိ​တဖၣ်.”—လီၣ်ဖျါ ၁၈:၁၁, ၁၅, ၁၆.

^၁၆ လၢ​လံာ်စီဆှံ​ပူၤ တၢ်​ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “ဃဲသဲမုၣ်” န့ၣ်​ဘၣ်ဃး​လိာ်သး​ဒီး ပှၤလၢ​အ​တဲလီၤ​အသး လၢ​အ​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​စ့ၢ်ကီး တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ် ဒီး​အဝဲသ့ၣ် ဒီသကိး​ဒီး​ဟီၣ်ခိၣ် လၢ​ကျဲ​တဘိဘိ. (၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၅:၂၅; ယၤကိာ် ၄:၄) မ့မ့ၢ် ​ပှၤလၢ​အ​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤ လၢ​တၢ်​သး​တီ​န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ဒိ​လီၤ​အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးဒီး “မုၣ်ကနီၤ​စီဆှံ​တဖၣ်.” (၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂; လီၣ်ဖျါ ၁၄:၄) ဝ့ၢ်​ဘၤဘူၤလိၣ်​လၢပျၢၤန့ၣ် အ​ကဲဝဲ ​တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​ကမၣ် အလီၢ်​ခိၣ်သ့ၣ် အဃိ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်​န့ၣ် ​လံာ်စီဆှံ ဒိလီၤဝဲ​လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ လၢ​အ​ကမၣ်​ခဲလၢာ်. တကးဒံးဘၣ် ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်​န့ၣ် ​အ​ကဲဝဲ ​တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​ကမၣ် လၢ​အ​ဒိၣ်စိ လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ​ဒီဘ့ၣ်ညါ.—လီၣ်ဖျါ ၁၇:၅, ၁၈; ဖးကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် “ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်“ လၢ jw.org အပူၤ.

၁၇. တၢ်က​ကဲထီၣ်သး​ဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖးဒိၣ် ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ တၢ်က​ကဲထီၣ်သး​ဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖးဒိၣ် ဒ်လဲၣ်. လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၆, ၁၇ တဲဝဲ​လၢ “ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ အအၢ​တဒု ဒီး​အနၢၤ​အဘိ​တဆံ လၢ​န​ထံၣ်​အီၤ​န့ၣ် က​သးဟ့ဝဲ ဃဲသဲ​မုၣ်အံၤ ဒီး​က​ဂုာ်န့ၢ်​ဆူၣ် အ​တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​ခဲလၢာ် ​ဒီး​ကဒုး​အိၣ်​ဘ့ၣ်ဆ့​အီၤ ဒီး​အဝဲသ့ၣ် က​အီၣ်ကွံာ်​အညၣ် ဒီး​က​ဒွဲၣ်အူ​ထီၣ်​အီၤ​လၢ မ့ၣ်အူ​လၢာ်လၢာ်​ဆ့ဆ့, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ​ထၢနုာ် တၢ်​ကူၣ်ထီၣ်​ဖးလီၤ​တမံၤ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အသး​ပူၤ  ဒ်သိး​အဝဲသ့ၣ် ကမၤ​လၢပှဲၤ ကစၢ်ယွၤ​အ​တၢ်တိာ်ပာ်.” လံာ်စီဆှံ​အဆၢ​တဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​ထိၣ်ဟူး​ထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ပှၤ​ကလုာ်​တဖၣ် ​ဒ်သိး​အဝဲသ့ၣ် က​ဆီၣ်​ထွဲ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ​အအၢ လၢ​အလွဲၢ်​ဂီၤဆှုၣ်ကလာ်​တဒု. ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ​အအၢ လၢ​အလွဲၢ်​ဂီၤဆှုၣ်ကလာ် ​တဒု​အံၤ အ​ကဲဝဲ ​ဘီမုၢ်​စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒီး​အ​က​မၤ​ဟးဂီၤကွံာ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​ကမၣ်​ခဲလၢာ် ​လၢ​အ​ဒိၣ်စိ လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ ဒီဘ့ၣ်​ညါ.—လီၣ်ဖျါ ၁၈:၂၁-၂၄.

၁၈. ဒ်သိး ပ​တ​မၤ​ဘၣ်ဃး​ပသး​ဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖးဒိၣ် နီတစဲး​တဂ့ၤ​အဂီၢ် ပက​ဘၣ်မၤ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၈ ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်. လၢ​ပ​ပၢ်​ကစၢ်ယွၤ အ​မဲာ်ညါ​န့ၣ် ပကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး​ဒ်သိး ပ​တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် က​မ့ၢ် “တၢ်​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​လၢ အစီအဆှံ ဒီး​လၢ​အ​တ​ဘၣ်အၢ​ဘၣ်သီဘၣ်.” (ယၤကိာ် ၁:၂၇) အဃိ တၢ်​သိၣ်လိ လၢ​အ​ကမၣ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ, မူးပွဲ လၢ​အ​ကမၣ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ, လုၢ်လၢ်​သကဲာ်ပဝး လၢ​အတဂ့ၤဘၣ်​တဖၣ် ​ဒီး​တၢ်ဝံ​တၢ်နါ အ​တၢ်​ဖံး​တၢ်​မၤ​တဖၣ် ​လၢ​အ​ဘၣ်ဃးဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်​န့ၣ် ​ပတဘၣ် က​နၣ်ဃုာ်​ဘၣ် ဒီး​ပတဘၣ်​မၤ နီ​တမံၤဘၣ်. ဒီး​ပှၤ​အဂၤ​တဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိး ကစၢ်ယွၤ တထံၣ်​အဝဲသ့ၣ်​လၢ အ​ဘၣ်ဃးဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖးဒိၣ် အ​တၢ်ကမၣ်​တဂ့ၤ​အဂီၢ် ထီဘိ​န့ၣ် ပ​ဟ့ၣ်ပလီၢ် အဝဲသ့ၣ်​လၢ​က “ဟးထီၣ်​ကွံာ်​လၢ​အပူၤ.”—လီၣ်ဖျါ ၁၈:၄.

၁၉. “ပယိၤ​ဖးဒိၣ်​တဘိ​လၢ အလွဲၢ်ဂီၤ​ဒ်​မ့ၣ်အူ​အသိး” န့ၣ်​ကဲဝဲ ​မတဂၤ​လဲၣ်.

^၁၉ လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီး​ဝဲ ဘၣ်ဃး​ဒီး “ပယိၤ​ဖးဒိၣ်​တဘိ​လၢ အလွဲၢ်ဂီၤ​ဒ်​မ့ၣ်အူ​အသိး” အဂ့ၢ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၃) ပယိၤ​တဘိ​အံၤ ဒုး​လိာ်သး​ဒီး ယ့ၣ်ၡူး ဒီး​အ​မူခိၣ်​ကလူး​တဖၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၇-၉) တကးဒံးဘၣ် ပယိၤ​တဘိ​အံၤ ထီဒါ​ဝဲ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ် ဒီး​အ​ဟ့ၣ်လီၤ​ဝဲ တၢ်စိ​တၢ်ကမီၤ​လၢ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ လၢ​အအၢ​တဒု လၢအမ့ၢ် ပဒိၣ်​အတၢ်ပၢ​တဖၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၇; ၁၃:၄) ပယိၤ​တဘိ​အံၤ ကဲဝဲ​မတဂၤ​လဲၣ်. ပယိၤ​တဘိ​အံၤ ကဲဝဲ “ဂုၢ်​လၢ​အ​ခီၣ်ထံး​တဘိ လၢအမ့ၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ဒီး​စၤတၣ်.” (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉; ၂၀:၂) ဒီး​အ​ကဲ​စ့ၢ်ကီး ပှၤ​တဂၤ​လၢ အ​ဒိၣ်စိ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ အဒုၣ်အဒါ​ခဲလၢာ် ​အဖီခိၣ်.

၂၀. တၢ်က​ကဲထီၣ်သး​ဒီး ပယိၤ​ဒ်လဲၣ်.

^၂၀ တၢ်က​ကဲထီၣ်သး​ဒီး ပယိၤ​ဒ်လဲၣ်. လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁-၃ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ မူခိၣ်​ကလူး​တဂၤ က​ကွံာ်လီၤ မုၣ်​ကီ​လံၢ် လၢ​တၢ်ပူၤ​ယိာ် ​အဃိ အ​လီၤဂာ်​ဒ်သိးဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ဘၣ်​အိၣ်လၢ​ဃိာ်ပူၤ. မ့ၢ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်​အိၣ်လၢ တၢ်ပူၤ​ယိာ်​အဃိ “တချုး​အ​နံၣ် ၁,၀၀၀ ကတၢၢ်​ဒံးဘၣ်န့ၣ်​အ . . . လီန့ၢ် ပှၤ​ကလုာ်​တဖၣ်” တသ့ဘၣ်. လၢခံ​ကတၢၢ် ​မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ဒီး​အတၢ်ဝံ​တၢ်နါ​တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ကကွံာ်လီၤ အဝဲသ့ၣ်​လၢ “နိၣ်မ့ၣ်အူ​လၢ အအိၣ်​ဒီး​ကး​အပူၤ” အဃိ အဝဲသ့ၣ် က​ဟးဂီၤကွံာ် လီၤထူ​လီၤယိာ်. (လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၀) ထံၣ်တမှံကွၢ်မီၤ မုၣ်ကီၤလံၢ် ​ဒီး​အတၢ်ဝံ​တၢ်နါ​တဖၣ် မ့ၢ်​တအိၣ်​လၢၤဘၣ်​န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်​တၢ်အိၣ်သး ကမုာ်​ထီၣ်​ဖးဒိၣ်ညါ.

၂၁. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပဖးဘၣ် ဖဲ​လံာ်​လီၣ်ဖျါန့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​အဃိ အ​မၤ​သးခု​ပသး​လဲၣ်.

^၂၁ တၢ်ပနီၣ်​တဖၣ် ​လၢ​လံာ်​လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဝဲန့ၣ် ပ​နၢ်ပၢၢ်ဘၣ် အခီ​ပညီ​အဃိ အ​လီၤ​သးခု​ဒိၣ်မး. တကးဒံးဘၣ် မတဂၤ​ကဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ အဒုၣ်အဒါ​လဲၣ် ဒီး​တၢ်က​ကဲထီၣ်သး​ဒီး အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​လံ. အဃိ “ပှၤလၢ​အ​ဖး​ဝဲ တၢ်​ကတိၤ​တဖၣ်လၢ ဝံ​အတၢ်စံးပာ်​အံၤအပူၤ​လၢ အ​က​လုၢ်​ဖး​ဒိၣ် ဒီး​ပှၤလၢ​အ​နၢ်ဟူ” ဝဲ​န့ၣ် “က​သးခု​ဝဲ” သပှၢ်တၢၢ်. (လီၣ်ဖျါ ၁:၃) ကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါ ဟးဂီၤ​ဝံၤဒီး ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢ​အသး​တီ က​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ မနုၤလဲၣ်. ပ​က​တဲသကိး တၢ်​စံးဆၢ လၢ​တၢ်မၤလိ လၢခံ​တခါ.