တၢ်မၤလိ ၂၂
ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤ
“ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ် ကအိၣ်ဝဲ တဘိ ဒီးကျဲတဘိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ ကျဲစီဆှံ.”—ယၡါယၤ ၃၅:၈.
တၢ်သးဝံၣ် ၃၁ လဲၤတၢ်ဒီးယွၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် a
၁-၂. ပှၤယူဒၤဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ် မနုၤတခါလဲၣ်. (ဧ့စြၤ ၁:၂-၄)
ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် လဲၤအိၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ် ပှဲၤထီၣ်အနံၣ် ၇၀ ဘျီ စီၤပၤဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်က့ၤကဒါလၢ အနီၢ်ကစၢ်ထံကီၢ် လၢကီၢ်အံၣ်စရ့လးသ့လံ. (ဖး ဧ့စြၤ ၁:၂-၄.) ဒ်သိး ပှၤယူဒၤဖိ ကဟးထီၣ်ဘၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ပူၤအဂီၢ် ပှၤလၢအမၤဝဲသ့န့ၣ် မ့ၢ်ထဲယဟိဝၤယွၤတဂၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ညီနုၢ်အဝဲသ့ၣ်တပျၢ်က့ၤ ပှၤလၢအဖီၣ်န့ၢ်ဝဲတဖၣ် ညီညီဘၣ်. (ယၡါယၤ ၁၄:၄, ၁၇) ဘၣ်ဆၣ် ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် စီၤပၤအဂၤတဂၤ မၤနၢၤကွံာ်ဝဲ ဒီးစီၤပၤတဂၤအံၤ တဲဘၣ် ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အပူၤသ့လံ. အဃိ ပှၤယူဒၤဖိ ကိးဂၤဒဲး လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤလၢအကဲဟံၣ်ခိၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တခါ. အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ကဟးထီၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဧါ မ့တမ့ၢ် ကဆဲးအိၣ်ဒံးလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဧါ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဆၢတဲာ်တၢ်ဒ်အံၤန့ၣ် တညီလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၂ ပှၤယူဒၤဖိတနီၤန့ၣ် သးပှၢ်ထီၣ်ဒိၣ်မးအဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်က့ၤလၢကျဲ ဖးယံၤန့ၣ် တညီလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. ဒီးပှၤယူဒၤဖိအါတက့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်လီၢ်အဂၤနီတဘျီဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဝဲဒ်သိးဒီး အမိၢ်ပၢ်ဖံဖုလၢပျၢၤ အထံကီၢ်. မ့မ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဂၤတနီၤန့ၣ် ကဲဒိၣ်ထီၣ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်သးပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အဟံၣ်အဃီ ဒီးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢဘၤဘူၤလိၣ် ဒီးလဲၤအိၣ်လၢ ကီၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲ အပူၤန့ၣ်ဘၣ်.
၃. ပှၤယူဒၤဖိလၢ ကက့ၤကဒါလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်.
၃ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အသးတီတဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်က့ၤကဒါလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ်တၢ် အိၣ်တနီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကန့ၢ်ဘၣ်က့ၤတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ အါန့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ်ဝဲဒံး. တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ အဒိၣ်ကတၢၢ်တခါန့ၣ် အဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ် လၢဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ် အတၢ်လုၢ်ဟံၣ် အိၣ်ဝဲအဖျၢၣ် ၅၀ ဘျဲၣ်ညါ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲန့ၣ်န့ၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် တအိၣ်နီတဖျၢၣ်ဘၣ်. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ကလုၢ်ထီၣ်တၢ် ဒ်စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲအသိးအဂီၢ် တၢ်လုၢ်လီၢ်တအိၣ်ဘၣ် ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ် လၢကလုၢ်ထီၣ်တၢ်စ့ၢ်ကီး တအိၣ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် လၢဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ် အိၣ်အါန့ၢ် ပှၤလၢအအိၣ်မူမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤဒံး. အဃိ ပှၤယူဒၤဖိလၢအကလး လၢအအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကက့ၤဘၣ်လၢ အထံကီၢ် ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါစီဆှံ.
၄. ပှၤယူဒၤဖိလၢ ကက့ၤကဒါလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤလၢ အကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၄ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကက့ၤလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်လဲၤကျဲန့ၣ်ကကီ ဒီးကယံာ်ဝဲလွံၢ်လါညါ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ကမၤတံာ်တာ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် အကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ဒီးကမၤဂ့ၤထီၣ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အကျဲ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အၢၣ်လီၤအံၤ ဝံယၡါယၤ တဲဝဲလၢ “ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ အကျဲ ဒီးတ့ထီၣ်န့ၢ် ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိလၢ အလဲၤဝဲလိၤလိၤလၢ မဲးမုၢ်ပျီအပူၤ လၢပကစၢ်ယွၤ အဂီၢ် . . . တၢ်လီၢ်လၢ အတပၢၤဘၣ်န့ၣ် ကပၢၤဝဲ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လၢ အထီၣ်စိလီၤညၢၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ပျီ.” (ယၡါယၤ ၄၀:၃, ၄) ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိအံၤ အလဲၤလိၤလိၤလၢမဲးမုၢ်ပျီ ဒီးအအိၣ်လၢ ကစၢၢ်တဖၣ် အကဆူးနာ်က့ အပၢၤဝဲ. ခီဖျိလၢ ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိအံၤ ပၢၤဝဲအဃိ ပှၤလၢအလဲၤတၢ်လၢ ကျဲတဘိအံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တလိၣ် ထီၣ်ကစၢၢ်လီၤကစၢၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် လဲၤတၢ်ကမုာ်, လဲၤတၢ်ကညီ ဒီးလဲၤတၢ်တုၤကချ့.
၅. ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိ လၢအအိၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ် ဒီးအလဲၤတုၤလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် အမံၤဒ်လဲၣ်.
၅ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ် အါဘိန့ၣ် အိၣ်ဒီးအမံၤ မ့တမ့ၢ် အနီၣ်ဂံၢ်. အဃိ ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒိလီၤဝဲန့ၣ် အိၣ်ဒီးအမံၤစ့ၢ်ကီး. ဘၣ်ဃးဒီး ကျဲတဘိအံၤန့ၣ် ဝံယၡါယၤ တဲဝဲလၢ “ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ် ကအိၣ်ဝဲ တဘိ ဒီးကျဲတဘိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ ကျဲစီဆှံလီၤ. ပှၤလၢ အတကဆှီဘၣ်န့ၣ် တလဲၤတၢ်က့ၤတၢ် လၢအပူၤဘၣ်. ကျဲတဘိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဃာ်အီၤလၢ ပှၤလၢ အန့ၢ်ဘၣ်အခွဲးလၢ ကပိာ်ကျဲန့ၣ်အဂီၢ် ဒီးပှၤဟးဂီၤဖိ လဲၤတၢ်လၢအပူၤ တန့ၢ်နီတဂၤဘၣ်.” (ယၡါယၤ ၃၅:၈) တၢ်အၢၣ်လီၤတခါအံၤ အခီပညီအိၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဒီးအခီပညီအိၣ်လၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
“ကျဲစီဆှံ” လၢညါ ဒီးလၢပစိၤခဲအံၤ
၆. ကျဲတဘိအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကိးဝဲလၢ ကျဲစီဆှံလဲၣ်.
၆ “ကျဲစီဆှံ” လၢအမ့ၢ် ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိအံၤ အမံၤမုာ်မး. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကိးဝဲ ကျဲတဘိအံၤလၢ ကျဲစီဆှံလဲၣ်. ခီဖျိလၢ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အက့ၤကဒါလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် ကဘၣ်ကဲထီၣ် “ပှၤစီဆှံတဒူၣ်” လၢကစၢ်ယွၤအဂီၢ်. (၅ မိၤၡ့ ၇:၆) ဒီးပှၤယူဒၤဖိလၢ “အတကဆှီဘၣ်” တဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤလၢ အမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်ဂီၤ ဒီးအမၤတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် တက့ၤဘၣ်လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးဘၣ်. အဃိ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အက့ၤကဒါလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် ဒ်သိး ယဟိဝၤယွၤ ကတူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆီတလဲသးစ့ၢ်ကီး.
၇. ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဆီတလဲသးဒ်လဲၣ်. ဟ့ၣ်တၢ်အဒိ.
၇ ဒ်သိးပတဲသကီး လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိ အါတက့ၢ် အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်အါဂၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ် ဒ်သိးဒီး ပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိ ဒီးမၤထွဲဝဲ ပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိ အလုၢ်အလၢ်. ပူၤကွံာ် တဘျုးနံၣ် ဖဲပှၤယူဒၤဖိ အဆိကတၢၢ်တဒူၣ် က့ၤတုၤလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအခါ စီၤဧ့စြၤ သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤယူဒၤဖိတနီၤန့ၣ် ဖျီသးဒီးပိာ်မုၣ်လၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢအကမၣ်. (၂ မိၤၡ့ ၃၄:၁၅, ၁၆; ဧ့စြၤ ၉:၁, ၂) ဝံၤဒီးလၢခံန့ၣ် ပဒိၣ်စီၤနဃ့မယၤ သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဖိသၣ်လၢ အအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် တတဲပှၤယူဒၤဖိအကျိာ်ဘၣ်အဃိ စီၤနဃ့မယၤ ကမၢကမၣ်ညါ. (၅ မိၤၡ့ ၆:၆, ၇; နဃ့မယၤ ၁၃:၂၃, ၂၄) ဒီးလၢညါန့ၣ် ပှၤကွဲးဝဲ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်အဃိ ဖိသၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ် ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤလိယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ဧ့စြၤ ၁၀:၃, ၄၄) အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အံၤ ကဘၣ်ဆီတလဲသး ဖးအါညါ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လး ဖဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါစီဆှံ အိၣ်ဝဲအလီၢ်န့ၣ် ကညီလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဆီတလဲသး.—နဃ့မယၤ ၈:၈, ၉.
စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ပှၤအကကွဲၢ်တဖၣ် လၢအမ့ၢ် ပိာ်မုၣ်, ပိာ်ခွါ ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် လဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၈)
၈. တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢညါတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဆိမိၣ်ထံအဂ့ၢ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်.)
၈ ပှၤတနီၤ တဲဝဲလၢ ‘တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး ပှၤယူဒၤဖိလၢညါန့ၣ် လီၤဆိမိၣ်ကၠ့ၤဒၢး. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီးပှၤလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤကၠဲလဲၣ်.’ တၢ်ကဲထီၣ်သး လၢညါန့ၣ် အဘၣ်ဃးဒီးပှၤစ့ၢ်ကီး. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပဝဲစ့ၢ်ကီး လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပလဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤ. ဒီးပမ့မ့ၢ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, “သိလၢအဂၤတဖၣ်” မ့ၢ်ဂ့ၤ ပကဘၣ်ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၀:၁၆) ပမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ ကျဲစီဆှံအပူၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ခဲအံၤဒီးခါဆူညါ ဖဲယွၤအဘီအမုၢ် မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်အိၣ်သးအခါ. b ဒီးစးထီၣ်လၢ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ပှၤအကကွဲၢ်တဖၣ် လၢအမ့ၢ် ပိာ်မုၣ်, ပိာ်ခွါ ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ် လၢအမ့ၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် လဲၤက့ၤတၢ်လၢ ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိအံၤအပူၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နၤစ့ၢ်ကီး နလဲၤတၢ်လၢ ကျဲတဘိအံၤအပူၤလံ. ပူၤကွံာ်အနံၣ် ၁၀၀ န့ၣ်ပှၤအါဂၤ စးထီၣ်လဲၤတၢ်လၢ ကျဲတဘိအံၤ သနာ်က့ တချုးလၢ ပှၤလဲၤတၢ်လၢ ကျဲတဘိအံၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤအီၤ လၢအနံၣ်လၢအကယၤလံ.
ကတဲာ်ကတီၤကျဲ
၉. ယၡါယၤ ၅၇:၁၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤကတဲာ်ကတီၤ “ကျဲစီဆှံ” ဒ်လဲၣ်.
၉ လၢညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်သိး ပှၤကထုးကွံာ် တၢ်နီးတၢ်ဘျးလၢ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အက့ၤကဒါလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအဂီၢ်. (ဖး ယၡါယၤ ၅၇:၁၄.) မ့မ့ၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” လၢပစိၤခဲအံၤဟီမီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပူၤကွံာ်အနံၣ်လၢအကယၤ တချုးဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲပိာ်ခွါတဖၣ်လၢ အအဲၣ်အီၤပျံၤအီၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ယၡါယၤ ၄၀:၃.) ပှၤပိာ်ခွါတဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤသူဝဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤကျဲ ဒ်သိး ပှၤလၢအသးဘျၢတဖၣ် ကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်အပူၤ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤ တပူၤဃီဒီး ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်. အဝဲသ့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤကျဲ ဒ်လဲၣ်. ခဲအံၤပကကွၢ်သကီး တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲတနီၤ.
ပူၤကွံာ်အနံၣ်လၢအကယၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲပိာ်ခွါတဖၣ်လၢ အအဲၣ်အီၤပျံၤအီၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၀-၁၁)
၁၀-၁၁. ပှၤစဲကျံးထုးထီၣ် ဒီးကွဲးကျိာ်ထံ လံာ်စီဆှံန့ၣ် ကဲဘျုးလၢ ပှၤကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် လံာ်စီဆှံဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၁၀ ပှၤစဲကျံးထုးထီၣ်လံာ်. လၢညါလံာ်စီဆှံန့ၣ် ပှၤကွဲးကူဝဲလၢစု တုၤလီၤလၢ ၁၄၅၀ နံၣ်ညါ. ပှၤကွဲးကူဝဲလၢစုအဃိ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢာ်ဒီဒူၣ် ဒီးဖဲန့ၣ်အခါ လံာ်စီဆှံတအိၣ်အါအါဘၣ် ဒီးအပှ့ၤဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် လၢခံ စဲးစဲကျံးထုးထီၣ်လံာ် ဟဲအိၣ်ထီၣ်အဃိ ပှၤထုးထီၣ်ရၤလီၤလံာ်စီဆှံ န့ၢ်အါထီၣ်.
၁၁ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်. လံာ်စီဆှံန့ၣ် လၢညါပှၤကွဲးဝဲထဲ လးတ့ၣ်အကျိာ် ဒီးထဲပှၤလၢ အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ပတီၢ်ထီန့ၣ်နၢ်ပၢၢ်ဝဲ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ပှၤစဲကျံးထုးထီၣ်လံာ် န့ၢ်အါထီၣ်အဃိ ပှၤပိာ်ခွါတနီၤလၢ အအဲၣ်ယွၤပျံၤယွၤန့ၣ် ကျဲးစၢးကွဲးကျိာ်ထံက့ၤဝဲ လံာ်စီဆှံလၢ ကျိာ်လၢ ပှၤအါဂၤနၢ်ပၢၢ်ဝဲ. အဃိ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံသိၣ်လိဝဲ ဒီးတၢ်လၢတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ် သိၣ်လိဝဲန့ၣ် ပှၤလၢအဖးလံာ်စီဆှံတဖၣ် ထိၣ်သတြီၤက့ၤဝဲသ့.
ပိာ်ခွါတဖၣ်လၢ အအဲၣ်ယွၤပျံၤယွၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၂-၁၄) c
၁၂-၁၃. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် သိၣ်လိတၢ်ကမၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအမၤလိလံာ်စီဆှံတနီၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၂ တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအဂီၢ်. ပှၤလၢအမၤလိလံာ်စီဆှံတနီၤ ဃုသ့ၣ်ညါလံာ်စီဆှံ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိ အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါအါထီၣ် လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဲပၠးပှၤဂၤ. အဒိ ကဘၣ်ဖဲ ၁၈၃၅ နံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ထုးထီၣ်ရၤလီၤလံာ်ဖိလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢပှၤသိၣ်လိဝဲ လၢသရိာ်န့ၣ်ကမၣ်အဃိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် သးပှံၢ်ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မး.
၁၃ ကဘၣ်ဖဲ ၁၈၃၅ နံၣ်န့ၣ် ပိာ်ခွါတဂၤလၢ အမံၤမ့ၢ် ဟဲနရံၤ ကြူ လၢအကဲ ပှၤလၢအအဲၣ်ယွၤပျံၤယွၤန့ၣ် အထုးထီၣ်ဝဲ လံာ်ဖိတဘ့ၣ်လၢ အတဲဘၣ်ဃး ဖဲပှၤတဂၤသံအခါ အတၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်. ဖဲန့ၣ်အခါ လၢသရိာ်န့ၣ်အါတက့ၢ် ပှၤသိၣ်လိဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဃုာ်ဒီး သးလၢအသံတသ့ဘၣ်. သနာ်က့ လံာ်ဖိတဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးလံာ်စီဆှံအဆၢတနီၤလၢ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ဟ့ၣ် ပှၤတဂၤဂၤလၢ သးလၢအသံတသ့ဘၣ်မၣ် အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး သးလၢအသံတသ့ဘၣ်. ဒီးဖဲ ၁၈၃၇ နံၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် ကၠီၣ်စတီန့ၣ် ဖဲအဒိးလ့ၣ်မ့ၣ်အူအခါ အဖးဘၣ်ဝဲ လံာ်ဖိတဘ့ၣ်အံၤ. အဖးဝဲလံာ်တဘ့ၣ်အံၤဝံၤဘျီ အသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ အထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢအရ့ဒိၣ်တခါလံ. အဃိ အပာ်လီၤသးလၢ အကတဲဘၣ်က့ၤပှၤဂၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤ. ဒီးလၢခံဖဲ ၁၈၄၂ နံၣ်န့ၣ် အဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတခါလၢ ပှၤအါဂၤဘၣ်သးသ့ၣ်ညါဝဲ ဒီးအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “ပှၤအၢပှၤသီန့ၣ် မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး သးလၢအသံတသ့ဘၣ်ဧါ.” လံာ်တဘ့ၣ်လၢ ကၠီၣ်စတီ ကွဲးထုးထီၣ်ဝဲန့ၣ် လၢခံပှၤသးစၢ်တဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် ခၠါထ့ ရးစၢၤ ဖးဘၣ်ဝဲ ဒီးထုးန့ၢ်အသးဒိၣ်မး.
၁၄. ပှၤလၢညါတနီၤ ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤကျဲအဃိ ကဲဘျုးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရးစၢၤ ဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ် အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၁၄ ပှၤလၢညါတနီၤ ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤကျဲအဃိ ကဲဘျုးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရးစၢၤ ဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ် အဂီၢ်ဒိၣ်မး. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရးစၢၤ ဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ် ဃုသ့ၣ်ညါလံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ အဝဲသ့ၣ်သူဝဲလံာ်ခီယ့ၤ လၢအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ကတိၤလၢပျၢၤအခီပညီ ဒီးလံာ်စီဆှံ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ အဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး. တချုးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရးစၢၤ ဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ် စးထီၣ် အတၢ်မၤဒံးဘၣ်န့ၣ် လံာ်လဲၢ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်ပာ်စၢၤလံ. တကးဒံးဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဟဲနရံၤ ကြူ, ကၠီၣ်စတီ ဒီးပှၤအဂၤ ဃုသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. လၢခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရးစၢၤ ဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ် ထုးထီၣ်ရၤလီၤ လံာ်လဲၢ်အါမးလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်လိ အမ့ၢ်အတီအဃိ အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ကဲဝဲပှၤလၢ အကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤကျဲ.
၁၅. ဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သး ဒ်လဲၣ်.
၁၅ လၢညါန့ၣ် ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ် ဒိၣ်စိစ့ၢ်ကီးလၢ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အဖီခိၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် “ကုၢ်လၢအတီ ဒီးအကူၣ်တၢ်သ့” သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်လံလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤစၢၤ ပှၤလၢအသးဘျၢတဖၣ်လၢ ကလဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤ. (မးသဲ ၂၄:၄၅-၄၇) ခီဖျိလၢ ပှၤသးတီလၢညါတဖၣ် ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤကျဲအဃိ ပှၤအါဂၤစးထီၣ်လဲၤတၢ်လၢ ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိအံၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအတၢ်တိာ်ပာ်အဂ့ၢ်. (ကတိၤဒိ ၄:၁၈) တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူဒ်သိး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး. ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အခ့အပှၤတဖၣ် ဆီတလဲသးတဘျီဃီခဲလၢာ်တသ့ဘၣ်. အဃိ အဟ့ၣ်အခ့အပှၤတဖၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဆီတလဲထီၣ်သး ကယီကယီ. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “ ယဟိဝၤယွၤ မၤဂ့ၤထီၣ် အပှၤဂီၢ်မုၢ် ကယီကယီ.”) ဒီးပသ့ၣ်ညါလၢ ပမ့ၢ်မၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးလၢ တၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ပကသးခုဒိၣ်မး.—ကလီးစဲ ၁:၁၀.
“ကျဲစီဆှံ” တဘိ အိးထီၣ်သးဒံး
၁၆. စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ပှၤကွၢ်ထွဲ ဒီးမၤဂ့ၤထီၣ် “ကျဲစီဆှံ” တဘိအံၤဒ်လဲၣ်. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇; ၆၀:၁၇)
၁၆ ကျဲကိးဘိဒဲးန့ၣ် ပှၤဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ဒီးမၤဂ့ၤထီၣ်အီၤထီဘိ. စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ပှၤမၤဂ့ၤထီၣ်ဝဲ “ကျဲစီဆှံ” တဘိအံၤ ဒ်သိးပှၤအါဂၤ ကဆဲးဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ ဒီးလဲၤတၢ်လၢ ကျဲတဘိအံၤ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတနီၤန့ၣ် အကဲဝဲ ကုၢ်လၢအတီ ဒီးအကူၣ်တၢ်သ့ ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဲပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်. ဒီးဖဲ ၁၉၂၁ နံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထုးထီၣ်ဝဲ လံာ်တဘ့ၣ်လၢ ပှၤကမၤလိ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ်. လံာ်တဘ့ၣ်အံၤ အခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအတနၢ် (The Harp of God) ဒီးပှၤထုးထီၣ်ဝဲ ကအိၣ်လၢ အဘ့ၣ်ဃုကကွဲၢ် ဒီးလၢကျိာ် ၃၆ ကျိာ်ညါ. ဒီးခီဖျိလၢ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤအဃိ ပှၤအါဂၤ သ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. ဖဲတယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်လံာ်အသီတဘ့ၣ်လၢ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအဂီၢ် လၢအမ့ၢ်ဝဲ အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု. အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ စးထီၣ်လၢညါ တုၤလၢ စိၤခဲအံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ အတၢ်ကရၢကရိ လၢကဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲ နီၢ်သးတၢ်အီၣ် ဒ်သိးကမၤစၢၤဝဲ ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ ကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤ.—ဖး ယၡါယၤ ၄၈:၁၇; ၆၀:၁၇.
၁၇-၁၈. “ကျဲစီဆှံ” တဘိအံၤ ကဆှၢပှၤဖဲလဲၣ်.
၁၇ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံန့ၣ် အစးထီၣ်လဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤလံ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတနီၤန့ၣ် အလဲၤတၢ်လၢ ကျဲစီဆှံအပူၤတစိၢ်ဖိဝံၤဒီး အတဆဲးလဲၤဝဲလၢၤဘၣ် ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲ. မ့မ့ၢ် ပှၤအဂၤတနီၤဟီန့ၣ် ပာ်လီၤသးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ ကျဲတဘိအံၤ တုၤလၢအကတၢၢ်. ကျဲတဘိအံၤ အကတၢၢ်န့ၣ် ကဆှၢပှၤဖဲလဲၣ်.
၁၈ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ မူခိၣ်န့ၣ် “ကျဲစီဆှံ” တဘိအံၤ ကဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူ “ကစၢ်ယွၤ အပၤရဒံစူး” လၢမူခိၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၂:၇) မ့မ့ၢ် ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိအံၤ ကဆှၢအဝဲသ့ၣ်တုၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီ ဒီးဖဲယ့ၣ်ၡူးပၢတၢ် အနံၣ် ၁,၀၀၀ ဝံၤဝဲအခါ အဝဲသ့ၣ်ကကဲထီၣ် ပှၤလၢပှၤပှဲၤ. အဃိ ခဲအံၤ နမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိအံၤန့ၣ် တဘၣ်လီကီက့ၤ တၢ်လၢနပာ်တ့ၢ်ကွံာ်တဖၣ်တဂ့ၤ. ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ ကျဲတဘိအံၤ တုၤလၢ နနုာ်လီၤဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤဟီ. ဒီးပမုၢ်လၢ်လၢ နကလဲၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၂၄ လဲၤထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအကစၢၢ်
a ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိလၢ အအိၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ် ဒီးအလဲၤတုၤလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒိလီၤဝဲလၢ “ကျဲစီဆှံ.” ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ မၤဂ့ၤထီၣ်န့ၢ် အခ့အပှၤတဖၣ် အကျဲ ဒ်သိးလၢညါ စ့ၢ်ကီးဧါ. ယဟိဝၤယွၤ မၤဂ့ၤထီၣ်ဝဲ. အဒိ ပမ့ၢ်ကွၢ်စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် စးထီၣ်လဲၤတၢ်လၢ “ကျဲစီဆှံ” အပူၤလံ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပဝဲခဲလၢာ် ပကဘၣ်ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ ကျဲတဘိအံၤ တုၤလၢ ပလဲၤတုၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤ.
b ကွၢ် လံာ်လၢအမ့ၢ် Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind II, pp. 56-57.
c တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရးစၢၤ ဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ် သူဝဲတၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအဂီၢ် လၢပှၤလၢညါတဖၣ် ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤဝဲ.
