တၢ်မၤလိ ၂၄
နမၤလၢပှဲၤထီၣ် နနီၢ်သးဖီတၢၣ်သ့
“ပတဘၣ်တူၢ်ၡူပသးလၢ ပကဆဲးမၤတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်တဟ့ၣ်အၡူဘၣ်န့ၣ် အဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်ဒီး ပကကူးဘၣ်တၢ်.”—ကလၤတံ ၆:၉.
တၢ်သးဝံၣ် ၈၄ ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤအါထီၣ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် a
၁. ပဝဲအါဂၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤလဲၣ်.
နပာ်လီၤနီၢ်သးဖီတၢၣ် ဘၣ်ဆၣ် နဆိမိၣ်လၢ အကီလၢ နကမၤလၢပှဲၤအီၤန့ၣ် အိၣ်တဘျီဘျီဧါ. b နမ့ၢ်ဆိမိၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲနၤတဂၤဘၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဖံလံး ဘၣ်သးမၤဂ့ၤထီၣ် အတၢ်ဃ့ထုကဖၣ် ဒီးအဘၣ်သး ဃ့ထုကဖၣ်အါထီၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အကဃ့ထုကဖၣ်အဂီၢ် အတၢ်ဆၢကတီၢ် တအိၣ်အါအါဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲရံၤကၤန့ၣ် ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ကလဲၤထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲလဲၤစဲၤခံ ဘူးကအိၣ်ကိးဘျီဒဲးညါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထီမဲး ပာ်လီၤသးလၢ အကဖးလံာ်စီဆှံ တုၤအဝးဒီတဘ့ၣ်န့ၣ် တဘျုးဘျီညါ. ဘၣ်ဆၣ် အတဲဝဲလၢ “ယဖးလံာ်စီဆှံတမုာ်ဘၣ်. ယကျဲးစၢးဖးအီၤ သၢဘျီလံ သနာ်က့ ယဖးအီၤတုၤဖဲ သၢမိၤၡ့ဘျီ ယပတုာ်ဖဲန့ၣ်.”
၂. နမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ် မ့ၢ်တန့ၢ်ဒံးဘၣ်နာ်က့ ဘၣ်မနုၤအဃိ နတဘၣ်သးဟးဂီၤဘၣ်လဲၣ်.
၂ နပာ်လီၤဖီတၢၣ်လံ ဒီးနမၤလၢပှဲၤအီၤ မ့ၢ်တန့ၢ်ဒံးဘၣ်နာ်က့ တဘၣ်သးဟးဂီၤတဂ့ၤ. ပှၤတဂၤကမၤလၢပှဲၤ အဖီတၢၣ်ဆံးဆံးဖိတခါအဂီၢ် အကဘၣ်ဟံန့ၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးကျဲးစၢးဝဲဆူၣ်ဆူၣ်. ဒီးပသ့ၣ်ညါလၢ နဘၣ်သး မၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်ဒံးအဃိ နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးနဘၣ်သးဟ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်. အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ နတၢ်ကျဲးစၢး ဒီးတၢ်လၢနမၤတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် အတမၢနမၤဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၄; မံကၤ ၆:၈) ပဝဲတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ် ပတၢ်အိၣ်သး တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်အဃိ ပကဘၣ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ပမၤအီၤန့ၢ်. အဃိ ဒ်သိးပမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကတဲသကီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤ.
နကဘၣ်သးဆူၣ်လၢ နကမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဆူၣ်လဲၣ်.
၃ ပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်အဂီၢ် အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဆူၣ်. ပှၤလၢအသးဆူၣ်န့ၣ် အကကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤအဖီတၢၣ် ဒီးကသးအိၣ်မၤဝဲနီၢ်ကီၢ်. အဒိ တၢ်သးဆူၣ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ကလံၤလၢအဆီၣ်ဝဲကဘီယၢ် ဒ်သိးကဘီကလဲၤတုၤလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤတီၤ. ကလံၤမ့ၢ်ဆဲးအူတၢ်န့ၣ် ပှၤနီကဘီဖိ ကလဲၤတုၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢအကလဲၤဝဲ ဒီးကလံၤအူတၢ်မ့ၢ်ဆူၣ်န့ၣ် အလဲၤတုၤဝဲချ့. ဒ်န့ၣ်အသိး ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပတၢ်သးဆူၣ်မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့ဘ့း လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အဲစါဘၢၤဒီန့ၣ် တဲဝဲလၢ “နတၢ်သးဆူၣ်မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် နကကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ် ဒီးနတပျဲတၢ်အဂၤ မၤတံာ်တာ်နၤ နီတမံၤဘၣ်.” အဃိ ဒ်သိးပတၢ်သးဆူၣ် ကအိၣ်အါထီၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
၄. ပကဘၣ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကဟ့ၣ်အါထီၣ်ပှၤ မနုၤလဲၣ်. (ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၄ ဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကဟ့ၣ်အါထီၣ်နၤ တၢ်သးဆူၣ်. ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲအသးစီဆှံ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်. (ဖး ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃.) ပသ့ၣ်ညါလၢ ပမ့ၢ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်န့ၣ် ကကဲဘျုးလၢပဂီၢ်အဃိ ပပာ်လီၤဖီတၢၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပတကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤအီၤဘၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်နိၤရံနၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူၤကၣ်ဒၣ်န့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤဒ်န့ၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ အပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ အကန့ၢ်ဘၣ် ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဂၤ. သနာ်က့ အဆိမိၣ်လီၤသးလၢ အသိၣ်လိတၢ် တသ့ဘၣ်အဃိ အသးတဆူၣ်လၢ အကမၤလၢပှဲၤအဖီတၢၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်နိၤရံနၤ တဲဝဲလၢ “ဒ်သိးယကမၤလိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံအဂီၢ် ယဃ့ယဟိဝၤယွၤ ကိးနံၤဒဲးလၢ ကဟ့ၣ်အါထီၣ်ယၤ တၢ်သးဆူၣ်. တကးဒံးဘၣ် ယကျဲးစၢးမၤဂ့ၤထီၣ် ယတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ယကသိၣ်လိတၢ်အဂီၢ်. စှၤကိာ်လါဘျီ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယတၢ်သးဆူၣ်အိၣ်အါထီၣ်. ဒီးဖဲတၢ်တနံၣ်န့ၣ် ယပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ အိၣ်ခံဂၤ.”
၅. ဒ်သိး ပကသးဆူၣ်လၢ ပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်ဆိမိၣ်ထံ မနုၤလဲၣ်.
၅ ဆိမိၣ်ထံ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်လၢနဂီၢ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၃:၅) တၢ်မၢဖိပီလူး ဆိမိၣ်ထံဝဲ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် လၢအဖီခိၣ်အဃိ မၤစၢၤအီၤလၢ အကသးဆူၣ်လၢ အကမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၉, ၁၀; ၁ တံၤမသ့း ၁:၁၂-၁၄) နၤစ့ၢ်ကီး နမ့ၢ်ဆိမိၣ်ထံ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်လၢနဂီၢ်န့ၣ် နကသးဆူၣ်လၢ နကမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၆:၁၂) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ဟီၣ်ဒူရးန့ၣ် ဒ်သိးအကမၤ ပှၤလဲၤလၢညါအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် တဲဝဲလၢ “ယဆိမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အဲၣ်ယၤ ဒီးအမၤစၢၤယၤ ဒ်သိးဒီး ယကကဲထီၣ်ဘၣ် အပှၤဂီၢ်မုၢ်. အကွၢ်ထွဲယၤ ဒီးကဟုကယာ်ယၤ. ဒီးခီဖျိလၢ ယဆိမိၣ်ထံ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်လၢယဂီၢ်ဒ်အံၤအဃိ ယအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်ထီၣ် ဒီးယကျဲးစၢးအါထီၣ် ဒ်သိး ယကကဲထီၣ် ပှၤလဲၤလၢညါ.”
၆. ဒ်သိး ပကသးဆူၣ်လၢ ပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢ မနုၤလဲၣ်.
၆ သးစၢၢ်ဆၢတၢ်အဘျုး လၢနကန့ၢ်ဘၣ် ဖဲနဖီတၢၣ်လၢပှဲၤအခါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲရံၤကၤ လၢပတဲသကီးအဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအံၤအခီၣ်ထံးန့ၣ် အမၤလၢပှဲၤအဖီတၢၣ်လၢ ကလဲၤထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲရံၤကၤတဲဝဲ “လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် ယလဲၤလၢ တၢ်ထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သး လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ် စဲၤခံမၢ်မၢ်အဃိ ယတန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး အါအါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လၢခံန့ၣ် ယလဲၤထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးဆိဆိ. အဃိ ယတဲဘၣ်တၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒီးနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ကမုာ်ဒိၣ်ထီၣ် ဒီးမၤဂ့ၤထီၣ် ယတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ.” ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲရံၤကၤ သးစၢၢ်ဆၢဝဲတၢ်အဘျုး လၢအကန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ဒီးခီဖျိလၢ အပာ်ကဲအါထီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်အဃိ အမၤလၢပှဲၤအဖီတၢၣ်န့ၢ်ဝဲ. နၤမီၤ နသးစၢၢ်ဆၢတၢ်အဘျုး လၢကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်အဂီၢ် အိၣ်တခါခါဧါ. နမ့ၢ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ နကမၤဂ့ၤထီၣ် တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ ဒီးတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်န့ၣ် ဆိမိၣ်ထံလၢ နဖီတၢၣ်အံၤ ကမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤထဲလဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁၈, ၁၉) နမ့ၢ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ နကမၤဂ့ၤထီၣ် ခရံာ်ဖိ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါန့ၣ် ဆိမိၣ်ထံလၢ နဖီတၢၣ်အံၤ ကမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤဂၤဒ်လဲၣ်. (ကလီးစဲ ၃:၁၄) တကးဒံးဘၣ် ကွဲးလီၤတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်. ဒီးကွၢ်ကဒါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ နကွဲးလီၤတဖၣ်န့ၣ်ထီဘိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထီမဲး လၢပတဲသကီးအဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအံၤအခီၣ်ထံးန့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ယသ့ၣ်ညါလၢ ယမ့ၢ်မၤလၢပှဲၤယဖီတၢၣ်န့ၣ် ယကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးအါမးအဃိ အမၤစၢၤယၤလၢ ယတဟ့ၣ်အၡူညီညီဘၣ်.”
၇. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟူလံၤအိၤ ဒီးအမါ ကမၤလၢပှဲၤအဖီတၢၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၇ ရ့ဒီးပှၤလၢ အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနၤလၢ နကမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၃:၂၀) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟူလံၤအိၤ ဒီးအမါန့ၣ် ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ကမၤအါထီၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ. တၢ်မနုၤမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်လဲၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟူလံၤအိၤ တဲဝဲလၢ “ပရ့ဒီးပှၤလၢ အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ် ဒီးပတဲသကီး ပဖီတၢၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်. ပသကီးအါဂၤန့ၣ် မၤလၢပှဲၤဝဲ ဖီတၢၣ်ဒ်အံၤလံအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အကဲဘျုးသ့. တကးဒံးဘၣ် ပသကီးတဖၣ် ကၠးပှၤဘၣ်ဃးဒီး ပဖီတၢၣ်လဲၤသးကၠဲလဲၣ် ဒီးပမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ.”
ပတၢ်သးဆူၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်
၈. ဖဲပသးဆူၣ်အခါမၣ် ပမ့ၢ်မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်န့ၣ် တၢ်ကကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၈ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပတၢ်သးဆူၣ် တအိၣ်ဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အခါ မ့ၢ်ပမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ် တန့ၢ်လၢၤဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဒိ ကလံၤမ့ၢ်အူတၢ်န့ၣ် အကဆီၣ်ဝဲ ကဘီယၢ် ဒ်သိး ကဘီကလဲၤတုၤလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤတီၤ. သနာ်က့ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ကလံၤအူတၢ်ကဆူၣ်, ကလံၤအူတၢ်ကစၢ် ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် ကလံၤကဂၢၢ်ဝဲ. ဖဲကလံၤဂၢၢ်ဝဲအခါ မ့ၢ်ပှၤနီကဘီဖိ ဆဲးလဲၤတၢ် တသ့လၢၤဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ကဘီယၢ်တနီၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးစဲး ဒီးတနီၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးနီၣ်ဝၢ်. အဃိ ပှၤနီကဘီဖိ သူဝဲတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဒ်သိးကဆဲးလဲၤတၢ်သ့. ဒ်န့ၣ်အသိး ပတၢ်သးဆူၣ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီးကလံၤ. ဒီးတနံၤဒီးတနံၤန့ၣ် ပတၢ်သးဆူၣ် တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်. ဘၣ်တနံၤနံၤန့ၣ် ပတၢ်သးဆူၣ် ကအိၣ်အါ ဒီးဘၣ်တနံၤနံၤန့ၣ် ပတၢ်သးဆူၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ ပတဘၣ်သး မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်ဘၣ်. အဃိ ဖဲပသးဆူၣ်အခါမၣ် ပမ့ၢ်မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ် တန့ၢ်နီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးဒီး ပှၤနီကဘီဖိတဂၤ ဃုကျဲလၢ အကလဲၤတုၤလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤတီၤအဂီၢ် ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပတၢ်သးဆူၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်နာ်က့ ပကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်သ့ဒံး. ပကမၤဒ်အံၤအဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. သနာ်က့ ပမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ် မ့ၢ်န့ၢ်န့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ အဘျုးအါမး. ပမၤလၢပှဲၤ ပဖီတၢၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ခဲအံၤ ပကတဲသကီးဆိ တၢ်သံကွၢ်လၢအဂၤတဖျၢၣ်.
၉. ဖဲပတၢ်သးဆူၣ် တအိၣ်ဘၣ်အခါ ပမ့ၢ်မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်န့ၣ် အကမၣ်ဧါ.
၉ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲလၢ ပကမၤအတၢ်မၤလၢတၢ်သးခု ဒီးမၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးအိၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၀:၂; ၂ ကရံၣ်သူး ၉:၇) အဃိ ဖဲပတၢ်သးဆူၣ် တအိၣ်ဘၣ်အခါ ပမ့ၢ်မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်န့ၣ် အကမၣ်ဧါ. ပကကွၢ်သကီး စီၤပီလူး အတၢ်လဲၤခီဖျိ. စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ “ယဒိလီၤတီၢ်လီၤယနီၢ်ခိ ဒီးဒုးကဲထီၣ်အီၤလၢကုၢ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၉:၂၅-၂၇) ဖဲအံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤပီလူး ကမၤတၢ်လၢအဘၣ်အဂီၢ် အတၢ်သးဆူၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်နာ်က့ အမၢဆူၣ်လီၤအသးလၢ ကမၤတၢ်လၢအဘၣ်. အဃိ တၢ်လၢစီၤပီလူး မၤဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲဧါ. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲ. ဒီးခီဖျိလၢ စီၤပီလူး အတၢ်ကျဲးစၢးအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤက့ၤအီၤ.—၂ တံၤမသ့း ၄:၇, ၈.
၁၀. ပတၢ်သးဆူၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်နာ်က့ ပမ့ၢ်ကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤထီၣ်ပဖီတၢၣ်န့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးဒ်လဲၣ်.
၁၀ ပဝဲနာ်က့ ဖဲပတၢ်သးဆူၣ် တအိၣ်ဘၣ်အခါ ပမ့ၢ်ကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်သးဝဲစ့ၢ်ကီး. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပမၤတၢ်တခါခါ မ့ၢ်တမုာ်ဘၣ်နာ်က့ ခီဖျိလၢပအဲၣ်အီၤအဃိ ပမၤဒံး. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ စီၤပီလူးအဃိ ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤစ့ၢ်ကီး. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂၆:၅) ဒီးပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤပှၤန့ၣ် ပတၢ်သးဆူၣ် ကအိၣ်အါထီၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လူစံၤနၤ လၢအအိၣ်လၢ ဖိလဲန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်လီၤဘှံးန့ၣ် တဘျီတခီၣ် ယတဘၣ်သး လဲၤဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဘၣ်. သနာ်က့ ယဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် ယသးခုညါ ဒီးယထံၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအံၤ အကဲဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အဂ့ၤဒိၣ်မးတခါ.” အဃိ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပတၢ်သးဆူၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
၁၁. ပတၢ်ပၢၤသူၣ်ပၢၤသး ကအါထီၣ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကဟ့ၣ်နၤ တၢ်ပၢၤသူၣ်ပၢၤသး. တၢ်ပၢၤသူၣ်ပၢၤသးန့ၣ် ညီနုၢ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပပၢၤပသးဒ်သိး ပတမၤတၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ်. သနာ်က့ ဒ်သိးပကမၤတၢ်လၢအဂ့ၤ လီၤဆီဒၣ်တၢ် တၢ်လၢပကမၤတခါအံၤမ့ၢ်ကီ ဒီးပတၢ်သးဆူၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပၢၤသးစ့ၢ်ကီး. တၢ်ပၢၤသူၣ်ပၢၤသးန့ၣ် အမ့ၢ်ဝဲ သးစီဆှံ အတၤသၣ်တခါအဃိ ဃ့ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံလၢ အကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကမၤအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အရ့ဒိၣ်တခါအံၤ. (လူၤကၣ် ၁၁:၁၃; ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့ဘ့း လၢအတဲဖျါထီၣ်အတၢ်ထံၣ် လၢတၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးန့ၣ် အတဲဝဲလၢ တၢ်ထုကဖၣ် မၤစၢၤအီၤအါမး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအံၤ အဘၣ်သးမၤ နီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံထီဘိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့ဘ့း တဲဝဲလၢ “ယဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ အကမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယကအိၣ်ဒီး တၢ်ပၢၤသး. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤယၤအဃိ ယစးထီၣ်မၤ နီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးယဆဲးမၤအီၤမၢ်မၢ်.”
၁၂. စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၁:၄ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤလၢပှဲၤ ပနီၢ်သးဖီတၢၣ် ဒ်လဲၣ်.
၁၂ တဘၣ်အိၣ်ခိးတုၤလၢ တၢ်အိၣ်သးဂ့ၤမၣ်တဂ့ၤ. ပတၢ်အိၣ်သးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ကဂ့ၤမူာ်မူာ်နီၢ်နီၢ်ဒု တအိၣ်နီတဘျီဘၣ်. အဃိ ခဲအံၤ ပမ့ၢ်အိၣ်ခိးလၢ ပတၢ်အိၣ်သးကဂ့ၤဒု ပမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ် တန့ၢ်နီတဘျီဘၣ်. (ဖး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၁:၄.) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ့နဲ တဲဝဲလၢ “ပတၢ်အိၣ်သးလၢ အဂ့ၤဒုတအိၣ်ဘၣ်. အဃိ ပတဘၣ်အိၣ်ခီးတုၤလၢ တၢ်အိၣ်သးဂ့ၤမၣ် ပစးထီၣ် မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ပကဘၣ် စးထီၣ်ခဲအံၤလီၤ.” ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဘၣ် ထုးယံာ်ပသးဘၣ်လဲၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဖီ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူၤကၣ်ဒၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ပတၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်တဂ့ၤဘၣ်နာ်က့ ပမ့ၢ်စးထီၣ် မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤ.”—မၤလကံ ၃:၁၀.
၁၃. ပမ့ၢ်ပာ်လီၤဆိ ဖီတၢၣ်ဆံးဆံးဖိန့ၣ် ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်.
၁၃ ပာ်လီၤဆိ ဖီတၢၣ်ဆံးဆံးဖိ. ပမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ် မ့ၢ်တညီဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတၢ်သးဆူၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. အဃိ ပကဘၣ် ပာ်လီၤဆိ ဖီတၢၣ်ဆံးဆံးဖိ. အဒိ နမ့ၢ်ဘၣ်သး မၤဂ့ၤထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတခါခါန့ၣ် ပာ်လီၤဆိ ဖီတၢၣ်ဆံးဆံးဖိ လၢနမၤအီၤန့ၢ်. နမ့ၢ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ နကဖးလံာ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ပနီၣ်ဃာ် တၢ်ဆၢကတီၢ် တစဲးဖိလၢ နကဖးလံာ်စီဆှံအဂီၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထီမဲး လၢပတဲသကီးအဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအံၤအခီၣ်ထံးန့ၣ် အကဖး လံာ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ် လၢတနံၣ်အတီၢ်ပူၤအဂီၢ် တညီဘၣ်. အတဲဝဲလၢ “ယသ့ၣ်ညါလီၤသးလၢ ယပာ်လီၤဘၣ် ဖီတၢၣ်လၢ ယမၤလၢပှဲၤအီၤတန့ၢ်ဘၣ်. အဃိ ယပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ အသီတဘျီဒီး. တဘျီအံၤ ယရဲၣ်ကျဲၤလီၤလၢ ယကဖးလံာ်စီဆှံ စှၤကိာ်ဆၢ ကီးနံၤဒဲး ဒီးဆိမိၣ်ထံတၢ်လၢ ယဖးအီၤတဖၣ်. ယမၤဒ်န့ၣ်အဃိ ယဖးလံာ်စီဆှံမုာ်ထီၣ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထီမဲး ဖးလံာ်စီဆှံ မုာ်ထီၣ်အဃိ အဝဲဘၣ်သး ဖးအါထီၣ်လံာ်စီဆှံ. ဒီးလၢခံန့ၣ် အဖးလံာ်စီဆှံ ဝးဒီတဘ့ၣ်. c
တၢ်မၤတံာ်တာ် မ့ၢ်အိၣ်နာ်က့ တဘၣ်သးဟးဂီၤတဂ့ၤ
၁၄. ပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်အဂီၢ် ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်မၤတံာ်တာ် မနုၤလဲၣ်.
၁၄ ပတၢ်သးဆူၣ်အိၣ်လံ ဒီးပပၢၤပသးလံနာ်က့ တၢ်မၤတံာ်တာ်ဒု ကအိၣ်ဝဲဒံး. အဒိ ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီး “တၢ်ဘၣ်န့ၢ်အတီၤ” လၢကမၤလၢာ်ကွံာ် ပတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်အဂီၢ်. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၉:၁၁) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဘျီ ပသးဟးဂီၤ ဒီးပဂံၢ်ဘါတအိၣ်လၢၤဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၂၄:၁၀) ခီဖျိလၢ ပတလၢပှဲၤဘၣ် ဒီးပမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်အဃိ ကီလၢ ပကမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်. (ရိမ့ၤ ၇:၂၃) ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကလီၤဘှံး. (မးသဲ ၂၆:၄၃) ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤတံာ်တာ် ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၁၅. ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤတံာ်တာ်နာ်က့ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဆဲး မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်လဲၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁၄)
၁၅ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤတံာ်တာ်နာ်က့ ပကဘၣ်ဆဲး မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်ဒံး. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ တလီၢ်လီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤအဃိ ပမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်သ့ဒံး. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁၄.) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဖံလံး မၤလၢပှဲၤအဖီတၢၣ် န့ၢ်ဝဲထဲလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ဖဲယကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤယဖီတၢၣ်အခါ ယမၤအီၤတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် အိၣ်တဘျုးဘျီညါ သနာ်က့ ယတသးစၢၢ်ဆၢတၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ယသးစၢၢ်ဆၢက့ၤ တၢ်လၢယမၤန့ၢ်တဖၣ်ဟီ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ဒ့ဘ့းစ့ၢ်ကီး တဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤတံာ်တာ် ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢ အတဂ့ၤဘၣ်နာ်က့ ယတပာ်အီၤဒ် တၢ်နီးတၢ်ဘျးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယထံၣ်အီၤဒ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တခါလၢ ယကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒိၣ်ထဲလဲၣ်ဟီ.” ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲနာ်က့ ပကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်ဒံးအဃိ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပဘၣ်သးမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသး. ဖဲယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢ ပကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်အခါ အကသးခုနီၢ်ကီၢ်.
၁၆. ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤတံာ်တာ်န့ၣ် ပဟံန့ၢ်တၢ်မၤလိ သ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤတံာ်တာ်နာ်က့ ပဟံန့ၢ်တၢ်မၤလိသ့. ဆိမိၣ်ထီၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤလဲၣ် ဒီးသံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘လၢခံတဘျီ ဒ်သိးတၢ်တကဲထီၣ်သး ဒ်အံၤတဂ့ၤအဂီၢ် ယကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.’ (ကတိၤဒိ ၂၇:၁၂) တဘျီတခီၣ် ပမၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ် မ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဖီတၢၣ်အံၤ အတဘၣ်လိာ်သး ဒီးပတၢ်အိၣ်သးဘၣ်. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးနၤ ဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကဘၣ်ဆိမိၣ်ထံက့ၤလၢ မ့ၢ်ဖီတၢၣ်တခါအံၤ အကြၢးဒီးနၤဧါ. d တကးဒံးဘၣ် ပဖီတၢၣ်လၢ အတဘၣ်လိာ်သး ဒီးပတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ပမၤအီၤမ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်နာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲ ဒီးအနၢ်ပၢၢ်စၢၤပှၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၈:၁၂.
၁၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤ ဖီတၢၣ်လၢ ပမၤအီၤန့ၢ်တဖၣ်လဲၣ်.
၁၇ ဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤ ဖီတၢၣ်လၢ နမၤအီၤန့ၢ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ကစၢ်ယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤတီပှၤလိၤ . . . အဃိ အဝဲတသးပ့ၤနီၣ် သုတၢ်မၤ” ဘၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀) နၤစ့ၢ်ကီး နဘၣ်ဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤ ဖီတၢၣ်လၢ နမၤအီၤန့ၢ်လၢညါတဖၣ် ဒ်သိးဒီး နမၤအိၣ်ထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ, နတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးနကဒိးဘျၢထံစ့ၢ်ကီးလံ. အဃိ တၢ်လၢနမၤတ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်သးပ့ၤနီၣ်အီၤတဂ့ၤ. ဒ်နမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်လၢညါ န့ၢ်ဝဲအသိး ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး နဆဲးမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်ကန့ၢ်.—ဖံလံးပံၤ ၃:၁၆.
၁၈. ဖဲပကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤပဖီတၢၣ်အခါ ပကဘၣ် ဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၁၈ ဒ်ပှၤနီကဘီဖိတဂၤ လဲၤတုၤလၢ အတၢ်လီၢ် မူာ်မူာ်နီၢ်နီၢ်အသိး နၤစ့ၢ်ကီး ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ နမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်သ့. ပမ့ၢ်ကွၢ် ပှၤနီကဘီဖိအါဂၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်လၢကျဲအခါ အဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်မုာ်မး. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲနမၤလၢပှဲၤနဖီတၢၣ်အခါ နမ့ၢ်ဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤတ့ၢ်နၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် နကသးခုစ့ၢ်ကီး. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၇) အဃိ နမ့ၢ်တဟ့ၣ်အၡူဘၣ်န့ၣ် နကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမး.—ကလၤတံ ၆:၉.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၆ ဆိးသီ ဒီးတူၢ်ခီၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤ
a ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကကျဲးစၢး ဃုကျဲလၢ ပကမၤအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤ. ပပာ်လီၤဖီတၢၣ်လံနာ်က့ ပမၤလၢပှဲၤအီၤ မ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပမၤလၢပှဲၤ ပနီၢ်သးဖီတၢၣ်ကသ့အဂီၢ် တၢ်မၤလိတခါအံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အါမး လၢကမၤစၢၤပှၤ.
b တၢ်ကတိၤ အခီပညီ– နီၢ်သးဖီတၢၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မၤတမံၤမံၤလၢ နကျဲးစၢးမၤဂ့ၤထီၣ် မ့တမ့ၢ် နဘၣ်သးမၤအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒ်သိး နကမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသး. အဒိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကပာ်လီၤ နီၢ်သးဖီတၢၣ် လၢနကမၤဂ့ၤထီၣ် ခရံာ်ဖိအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ မ့တမ့ၢ် နကမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒ်သိးဒီး တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ, မၤနီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်.
d ဒ်သိးနကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အဂီၢ် ကွၢ်တၢ်မၤလိ “Cultivate Reasonable Expectations, and Be Joyful” in the July 15, 2008, issue of The Watchtower.