တၢ်မၤလိ ၁၂
တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သးဟ့
“တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ယမၤလိာ်သုဒ်သိး သုကအဲၣ်လိာ်သုသး တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်သးဟ့သုန့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ အသးဟ့ဆိယၤလၢ သုမဲာ်ညါန့ၣ် တက့ၢ်.”—ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၇, ၁၈.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၉ ပကဆဲးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤ တုၤလၢအကတၢၢ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ဒ် မးသဲ ၂၄:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲဟီၣ်ခိၣ်သးဟ့ပှၤအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကမၢကမၣ်ဘၣ်လဲၣ်.
ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤပှၤ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဲၣ်ပှၤဂၤ ဒီးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤဂၤအတၢ်အဲၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဃိ ဖဲပှၤသးဟ့ပှၤအခါ ပသးဘၣ်ဒိ ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပျံၤတၢ်လီၤ. အဒိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ကၠီၤကၠံၣ်နၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူရပၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ဖဲယအိၣ် ၁၄ နံၣ်အခါ ယမိသးဟ့ယၤဒိၣ်မး ခီဖျိလၢ ယမၤယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤအဃိလီၤ. ယသးအုးဒိၣ်မး ဒီးယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤ ဒီးယဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ မ့ၢ်ယလုၢ်ယပှ့ၤအိၣ်ဒံးစ့ၢ်ကီးဧါ.” * ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒဲၤနဲလိၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲပှၤသုးဖိတဖၣ် တီၢ်ယၤဒီးတဲပျံၤတဲဖုးယၤ ဒီးမၤအၢမၤသီယၤ ခီဖျိလၢ ယမ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤ ပှၤအုၣ်အသးတဂၤအခါ ယသးပျံၤတၢ်ဒိၣ်မး ဒီးယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယလုၢ်ယပှ့ၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်.” တၢ်သးဟ့ဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် အမၤသးအုးပှၤ ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤဆီလၢပဂီၢ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ပှၤကသးဟ့ပှၤလီၤ.—ဖး မးသဲ ၂၄:၉ တက့ၢ်.
၂-၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤသးဟ့ဝဲ ပှၤလၢအပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံတဖၣ်လဲၣ်.
၂ ဟီၣ်ခိၣ်သးဟ့ဝဲ ပှၤလၢအပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး ပ “တဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်.” (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၇-၁၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပပာ်ကဲဟီၣ်ခိၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ် ဒီးတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ပာ်ဒိၣ်ပာ်ကဲဝဲတဖၣ်န့ၣ် ပတမၤဘၣ်ထွဲလိာ်ပသးဘၣ်. မ့ၢ်လၢပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ထဲ ယဟိဝၤယွၤတဂၤဧိၤအဃိလီၤ. ပဆီၣ်ထွဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ပၢအခွဲး ဘၣ်ဆၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အ “ချံအသၣ်” တဖၣ်န့ၣ် ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ပၢလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၅, ၁၅) ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤလၢ ထဲယွၤအဘီအမုၢ်အံၤ ကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်တိာ်ပာ်ဒီး တယံာ်လၢၤဘၣ် ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤလၢအထီဒါအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄; လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၉-၂၁) တၢ်ကစီၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်သးခုလၢ ပှၤလၢအဆီၣ်လီၤသးတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်အဂီၢ် ကဲထီၣ်ဝဲတၢ်သးအုးကစီၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၁၀, ၁၁.
၃ ခီဖျိလၢ ပမၤထွဲယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ ပှၤသးဟ့ပှၤလီၤ. ကစၢ်ယွၤတဲဝဲ တၢ်လၢအဘၣ်ဒီးအကမၣ်န့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးဒိၣ်မးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဲဝဲ တၢ်လၢအဘၣ်ဒီးအကမၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤတူၢ်လိာ်ဝဲ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အလီၤရၢၢ်လီၤစၢၢ်တဖၣ်လီၤ. ဖဲစဒိၣ်ဒီးဂမိရၤအစိၤန့ၣ် ပှၤလၢအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အလီၤရၢၢ်လီၤစၢၢ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ယူဒၤ ၇) ခီဖျိလၢ ပအိၣ်မူမၤထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဃိ ပှၤအါဂၤဒုၣ်ဒွဲၣ်ပှၤ ဒီးတဲဝဲလၢပမ့ၢ်ပှၤခိၣ်ကိၤလီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၄:၃, ၄.
၄. ဖဲပှၤသးဟ့ပှၤအခါ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါမနုၤတဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၄ ဖဲပှၤသးဟ့ပှၤ ဒီးမၤအၢမၤနးပှၤအခါ တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲလဲၣ်. ပကဘၣ်နာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤပှၤလီၤ. ဒ်ကတီၤတဘ့ၣ်အသိး ပတၢ်နာ်န့ၣ် “မၤလီၤပံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ် အပျၢ်မ့ၣ်အူခဲလၢာ်” သ့ဝဲလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၆) ဘၣ်ဆၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်န့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် “တသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်ညီညီဘၣ်.” လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် လဲၤခီဖျိတၢ်ခဲလၢာ်ဒီး တူၢ်တၢ်န့ၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၄-၇, ၁၃) ခဲအံၤပကကွၢ်သကိး ဖဲပှၤသးဟ့ပှၤအခါ ပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ, ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒီးပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပလဲၤခီဖျိအီၤ ကန့ၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သးဟ့
၅. ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်အဲၣ်အပၢ်န့ၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.
၅ တချုးဖဲ ယ့ၣ်ၡူးအဒုၣ်အဒါ မၤသံအီၤဒံးဘၣ်တနၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢအသးတီတဖၣ်လၢ “ယအဲၣ်ပၢ် . . . ယမၤဒ်ပၢ်မၤလိာ်ယၤ အသိးန့ၣ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၄:၃၁) ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်သိး ကလဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်မၤကွၢ်လၢ အအိၣ်ခိးလီၤပာ်စၢၤလီၤ အခိၣ်တဖၣ်လီၤ. ပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤစ့ၢ်ကီး ကမၤစၢၤပှၤဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ.
၆. ဒ် ရိမ့ၤ ၅:၃-၅ ပာ်ဖျါထီၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် ဖဲဟီၣ်ခိၣ်သးဟ့ အဝဲသ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၆ ပမ့ၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကလဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်မၤအၢမၤနးတဖၣ်လီၤ. အဒိ, ဖဲပှၤယူဒၤဖိ ခိၣ်နၢ်တဖၣ်တြီဝဲ ပှၤတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ အသုတဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂ့ၤအခါ တၢ်မၢဖိတဖၣ် အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ လၢအဝဲသ့ၣ် “ကဒိကနၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအလီၢ်” အဝဲသ့ၣ် “ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်လီၤ.” (မၤတၢ် ၅:၂၉; ၁ ယိၤဟၣ် ၅:၃) ခီဖျိလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်လဲၤခီဖျိဝဲ ပဒိၣ်ပပှၢ်အတၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤန့ၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤလီၤ. ဖဲဟီၣ်ခိၣ်သးဟ့အဝဲသ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်အသးတလီၤစၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၢ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်သးခုဝဲလီၤ.—မၤတၢ် ၅:၄၁; ဖး ရိမ့ၤ ၅:၃-၅ တက့ၢ်.
၇. ဖဲပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ထီဒါပှၤအခါ ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
၇ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်မၤကွၢ်လၢအဒိၣ်ကတၢၢ်တခါန့ၣ် ကဟဲလၢ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါလီၤ. ဖဲပစးထီၣ်တူၢ်လိာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိတနီၤ ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပဘၣ်တၢ်လံၣ်န့ၢ်ပှၤလံ. အဂၤတနီၤနီၤ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပပျုၢ်လံ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး မၢ်ကူး ၃:၂၁ တက့ၢ်.) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကထီဒါပှၤ အၢအၢသီသီလီၤ. အဝဲသ့ၣ် တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ ပဂီၢ်လၢၤဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ “ပှၤတဂၤ အဒုၣ်အဒါကမ့ၢ် အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိဒၣ်ဝဲလီၤ.” (မးသဲ ၁၀:၃၆) ပဘူးပတံၢ်မ့ၢ်ထံၣ်ပှၤ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤနာ်က့ ပတထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိးဒီး ပဒုၣ်ပဒါဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤကဒိၣ်ထီၣ် ဒီးပတၢ်အဲၣ်ပှၤဂၤစ့ၢ်ကီး ကဟဲအါထီၣ်ဝဲလီၤ. (မးသဲ ၂၂:၃၇-၃၉) ဘၣ်ဆၣ် ပအဲၣ်ဒိးမၤသးခုပှၤဂၤအသး တုၤဒၣ်လဲာ် ပတဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်.
တဘျီတခီၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤကအိၣ်လၢ ပကပၤလၢ ကမၤမုာ်ထီၣ်ပသး ဒီးကဒုးဆူၣ်ထီၣ် ပဂံၢ်ပဘါထီဘိလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၈-၁၀)
၈-၉. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ဒ်သိးအလဲၤခီဖျိ တၢ်မၤကွၢ်နးနးကလဲာ်ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်.
၈ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ကၠီၤကၠံၣ်နၤ အမိထီဒါအီၤနးနးကလဲာ် သနာ်က့ အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤလီၤ. အတဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ယမိဒီးယၤန့ၣ် ပစးထီၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲဃုလါဝံၤအလီၢ်ခံ ယအဲၣ်ဒိးလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဘၣ်ဆၣ် ဖဲန့ၣ် ယမိစးထီၣ်ထီဒါယၤလီၤ. ယသ့ၣ်ညါလၢ ယမိရ့လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအထီဒါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ် ဒီးအဝဲတဲအါလိာ်သးတၢ်ဒီးယၤထီဘိလီၤ. အဝဲတဲဆါယၤ, ဖ့ၣ်ထုးယခိၣ်သူ, စံၢ်ယကိာ် ဒီးတၢၤကွံာ်ယလံာ်လဲၢ်တဖၣ်လီၤ. ဖဲယအိၣ် ၁၅ နံၣ်အခါ ယဒိးဘျၢထံ ဒီးယမိဂုာ်ကျဲးစၢးတြီယၤ ဒ်သိးယတမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲလဲၤပာ်ယၤလၢ ဟံၣ်လၢပှၤပာ်ပှၤသးစၢ်လၢ အနၢ်က့ၣ်တဖၣ် ဒီးဖဲန့ၣ်ယဘၣ်အိၣ်ဒီး ပှၤလၢအသူကသံၣ်မူၤဘှီး ဒီးပှၤလၢအမၤကမၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်အကျါလီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤလၢအအဲၣ်နၤ ဒီးကဟုကယာ်နၤတဂၤ မ့ၢ်ထီဒါနၤန့ၣ် ကီဒိၣ်မးလၢ နကလဲၤခီဖျိအီၤလီၤ.”
၉ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ကၠီၤကၠံၣ်နၤ လဲၤခီဖျိဝဲန့ၢ်ဒ်လဲၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “ဖဲယမိစးထီၣ်ထီဒါယၤတနံၤန့ၣ် ဘၣ်လၢယဖးလံာ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်ဝံၤဝဲလီၤ. ခဲအံၤယနာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယထံၣ်န့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလံ. ဒီးယသ့ၣ်ညါလၢ ယဘူးထီၣ်ဒီးယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မး, ယဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ထီဘိ ဒီးယဟိဝၤယွၤဒိကနၣ် ယတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. ဖဲယအိၣ်ဟံၣ်လၢ ပှၤပာ်ပှၤသးစၢ်လၢ အနၢ်က့ၣ်တဖၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ကွဲမုာ်ယၤလၢအဟံၣ် ဒီးပမၤလိသကိး လံာ်စီဆှံလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယကတူၢ်ဘၣ်လၢ ယမ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. ယသ့ၣ်ညါထီၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဂံၢ်ဆူၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤလၢအထီဒါပှၤတဖၣ်လီၤ.”
၁၀. ပနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀ တၢ်မၢဖိပီလူးကွဲးဝဲလၢ တၢ်လၢက “မၤလီၤဖးပှၤဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ် လၢအအိၣ်လၢ ပကစၢ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပူၤန့ၣ်” တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၈:၃၈, ၃၉) တဘျီတခီၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ နးနးကလဲာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကအိၣ်လၢပကပၤ, ကမၤမုာ်ထီၣ်ပသး ဒီးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလီၤ. ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ကၠီၤကၠံၣ်နၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိအသိး ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤပှၤ ခီဖျိလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လီၤ.
တၢ်အဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သးဟ့
၁၁. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၂, ၁၃ န့ၣ် မၤစၢၤအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်. ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၁၁ တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးသံဒံးဘၣ်တနၤန့ၣ် အဝဲတဲဘၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဘၣ်အဲၣ်လိာ်အသး တဂၤဒီးတဂၤလီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၂, ၁၃ တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်အဲၣ်လၢတကွၢ်လီၤထဲအသးန့ၣ် ကမၤစၢၤအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးအဂီၢ် ဒီးကမၤနၢၤကွံာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်သးဟ့လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတခါလၢ သ့းစၤလနံအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အိၣ်ထီၣ်အခါ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤ ဒီးအဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်အသးလီၤ. (၁ သ့းစၤလနံ ၁:၃, ၆, ၇) စီၤပီလူးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဆဲးပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ် “ဒ်အံၤ အါန့ၢ်အလီၢ် တက့ၢ်လီၤ.” (၁ သ့းစၤလနံ ၄:၉, ၁၀) တၢ်အဲၣ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤလၢအသးဟးဂီၤ ဒီးကဆီၣ်ထွဲပှၤလၢ အဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ်လီၤ. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၄) အဝဲသ့ၣ်မၤထွဲဝဲ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အလံာ်ပရၢအပူၤ ဒီးတနံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤပီလူးတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ “သုကိးဂၤဒဲး အတၢ်အဲၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ အါထီၣ်ဝဲ” လီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၁:၃-၅) အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကလဲၤခီဖျိဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်မၤအၢမၤနးတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.
ခရံာ်ဖိတၢ်အဲၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သးဟ့တဖၣ်လီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၂) *
၁၂. ဖဲတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်လၢ တဂၤဒီးတဂၤအဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒဲၤနဲလိၤ ဒီးအမါ အတၢ်လဲၤခီဖျိလီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အထံကီၢ်ပူၤ ဒီးတုၤလီၤလၢအသဝီအခါဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်ဆဲးထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒံးလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲ အတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒဲၤနဲလိၤ တဲဝဲလၢ ဘၣ်တနံၤ ပှၤသုးဖိတဖၣ်ဟဲဖီၣ်ယၤလီၤ. ဒီး “အဝဲသ့ၣ်မၢ ယညိကွံာ် ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ဒီးဖဲယဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်တီၢ်ယၤ ဒီးခးပျံၤခးဖုးယၤလၢကျိလီၤ. တချုးလၢအဝဲသ့ၣ် က့ၤဒံးဘၣ်န့ၣ် တဲပျံၤယၤလၢ အကဖီၣ်ဆူၣ်ယမါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ကရီဟဲမၤစၢၤပှၤ ဒီးတီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ လ့ၣ်မ့ၣ်အူအပူၤ ဒ်သိးကဆှၢတလၢပှၤလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤလီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် ပတသးပ့ၤနီၣ်အီၤ နီတဘျီဘၣ်. ဖဲပလဲၤတုၤလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤအခါ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါဖဲန့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ဒုးအီၣ်ပှၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီ, မၤစၢၤပှၤလၢပကဃုတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီးဟံၣ်ဃီအဂီၢ်လီၤ. လၢခံန့ၣ် ပမၤစၢၤဘၣ်က့ၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိလီၤ.” တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခရံာ်ဖိအတၢ်အဲၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့အဂီၢ်လီၤ.
တၢ်အဲၣ်ပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သးဟ့
၁၃. ခီဖျိလၢပမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဃိ ပှၤမ့ၢ်သးဟ့ပှၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲဒ်လဲၣ်.
၁၃ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် ပှၤလၢအပိာ်အခံတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်အဲၣ်အဒုၣ်အဒါလီၤ. (မးသဲ ၅:၄၄, ၄၅) ပကမၤဒ်အံၤအဂီၢ်ညီဝဲဧါ. တညီဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤအသးစီဆှံ မ့ၢ်မၤစၢၤပှၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပမၤအီၤကန့ၢ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ အသးစီဆှံအတၤသၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, တၢ်ဝံသးစူၤ, တၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ, တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးတၢ်ပၢၤသူၣ်ပၢၤသးလီၤ. (ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃) တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သးဟ့အဂီၢ်လီၤ. ပှၤလၢအထီဒါတၢ်အါဂၤ ဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူ ခီဖျိလၢ အဝၤ, အမါ, အဖိ ဒီးပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤအဃိလီၤ. ပှၤလၢအထီဒါတၢ်အါဂၤန့ၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ်ဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လီၤ. အဃိ မ့ၢ်ကီလၢ ပကအဲၣ်ပှၤလၢအသးဟ့ပှၤ ခီဖျိလၢပမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဃိန့ၣ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤအသးစီဆှံတက့ၢ်. (လူၤကၣ် ၁၁:၁၃) နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအကျဲန့ၣ် မ့ၢ်ကျဲလၢအဂ့ၤကတၢၢ်ထီဘိလီၤ.—ကတိၤဒိ ၃:၅-၇.
၁၄-၁၅. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ယဲးစမံ အဝၤထီဒါအီၤအခါ ရိမ့ၤ ၁၂:၁၇-၂၁ မၤစၢၤအီၤဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်လၢအဝၤအဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ခဲအံၤပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ယဲးစမံ လၢအအိၣ်လၢ မုၢ်ထီၣ်တၢ်ခၢၣ်သးလီၢ်ကဝီၤန့ၣ် အဒိအတဲာ်လီၤ. ဖဲအကဲထီၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအခါ အဝၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဘၣ်တၢ်လံၣ်န့ၢ်လီန့ၢ်အီၤလီၤ. ဒီးအဝၤဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး အဝဲကပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. အဝၤတဲဆါအီၤ, တဲဘၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဒီးတၢ်ဝံတၢ်နါသရၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကမၤပျံၤအီၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အမါန့ၣ်ကမၤလီၤဖးအဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝၤလဲၤကိးဃါဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်န့ၣ် အဝၤရ့အီၤအၢအၢသီသီအဃိ အမဲာ်ထံဘၣ်လီၤဝဲထီဘိလီၤ.
၁၅ ဖဲဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤမုာ်ထီၣ်အသး ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ ကမၤထွဲဝဲ တၢ်ကတိၤလၢ ရိမ့ၤ ၁၂:၁၇-၂၁ အပူၤလီၤ. (ဖးတက့ၢ်.) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ယဲးစမံ တဲဝဲလၢ “ကီဒိၣ်မး, ဘၣ်ဆၣ် ယဃ့ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၢစၢၤ ဒီးယဂုာ်ကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးယကမၤထွဲ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲတဖၣ်လီၤ. အဃိ ဖဲယဝၤတၢၤလီၤ တၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီလၢ ဖၣ်ကပူၤအခါ ယမၤကဆှီကွံာ်အီၤ ဒီးဖဲအဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢယၤအခါ ယက့ၤစံးဆၢက့ၤအီၤမုာ်မုာ်လီၤ. ဖဲအဝဲအိၣ်တဆူၣ်အခါန့ၣ် ယကဟုကယာ်အီၤလီၤ.”
ဖဲပှၤမၤအၢမၤနးပှၤအခါ ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆီတလဲ အတၢ်ပာ်သူၣ် ပာ်သးသ့ဝဲလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၆-၁၇) *
၁၆-၁၇. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ယဲးစမံ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် နမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၆ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ယဲးစမံ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်လၢ အဝၤအဖီခိၣ်အဃိ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲအဘျုးအဖှိၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယဝၤနာ်န့ၢ်ယၤအါထီၣ် ခီဖျိအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယကတဲအီၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ထီဘိအဃိလီၤ. ဖဲယတဲအီၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂ့ၢ်အခါ အဝဲဒိကနၣ်န့ၢ်ယၤ လၢတၢ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ. ဒီးအဝဲအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကမၤဃူမၤဖိးတၢ်လၢ ဟံၣ်ပူၤလီၤ. ခဲအံၤယဝၤတတြီယၤလၢ ယကလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢၤဘၣ်. ပဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ဂ့ၤထီၣ်ဝဲ, ပအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးလၢအဂ့ၤ ဒီးပဟံၣ်န့ၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်သးခုလီၤ. ယမုၢ်လၢ်လၢ ယဝၤကတူၢ်လိာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးကမၤသကိးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဒီးယၤလီၤ.”
၁၇ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ယဲးစမံ အတၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် လဲၤခီဖျိတၢ်ခဲလၢာ်, . . . မုၢ်လၢ်တၢ်ခဲလၢာ်ဒီး တူၢ်တၢ်ခဲလၢာ်လီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၄, ၇) တၢ်သးဟ့န့ၣ် အသဟီၣ်ဆူၣ် ဒီးမၤဆါပှၤသးဒိၣ်မး ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အဲၣ်န့ၣ် အသဟီၣ်ဆူၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်သးဟ့လီၤ. ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်လၢပှၤဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဆီတလဲ အတၢ်ထံၣ်လၢပဖီခိၣ် ဒီးတဆဲးထီဒါပှၤလၢၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်န့ၣ် ပကမၤသးခုဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအသး ဒီးဖဲပှၤသးဟ့ပှၤအခါဒၣ်လဲာ် ပကဆဲးသးခုလီၤ. ပကဆဲးသးခုလၢကျဲဒ်လဲၣ်.
ဖဲပှၤသးဟ့ပှၤအခါ သးခုတက့ၢ်
၁၈. ဖဲပှၤသးဟ့ပှၤအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပသးခုသ့လဲၣ်.
၁၈ ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ “ဖဲပှၤသးဟ့သု, . . . အခါ သုကသးခုလီၤ.” (လူၤကၣ် ၆:၂၂) ပှၤမ့ၢ်သးဟ့ပှၤန့ၣ် ပတူၢ်ဘၣ်တမုာ်ဘၣ် ဒီးပှၤမ့ၢ်မၤအၢမၤနးပှၤ ခီဖျိလၢ ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဃိန့ၣ် ပတသးခုစ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပှၤသးဟ့ပှၤအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်သးခုလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်သၢခါတက့ၢ်. တၢ, ဖဲပအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၄:၁၃, ၁၄) ခံ, ပတၢ်နာ်ဟဲဆူၣ်ထီၣ် ဒီးဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၁:၇) ဒီး သၢ, ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖး လၢအမ့ၢ်ဝဲ တၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၂:၆, ၇.
၁၉. ဖဲတၢ်မၢဖိတဖၣ် ပှၤဒိပှၤတီၢ်အဝဲသ့ၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်သးခုဒံးလဲၣ်.
၁၉ ဖဲယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၢဖိတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးခုလၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိတဖၣ် ပှၤဒိပှၤတီၢ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးပှၤတြီအဝဲသ့ၣ်လၢ တဘၣ်ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢၤတဂ့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်သးခုဒံးဝဲလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. “မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤလၢ ပှၤလၢအကြၢးတူၢ်ဘၣ် တၢ်မဲာ်ဆှးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအမံၤအဃိ” လီၤ. (မၤတၢ် ၅:၄၀-၄၂) အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဝဲ အသရၣ်ယ့ၣ်ၡူးဒိၣ်န့ၢ်ဒံး အပျံၤအဒုၣ်အဒါတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်ခီဖျိလၢ “တပတုာ်” ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်ဘၣ်. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်ဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢတၢ်သးတီအပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤတသးပ့ၤနီၣ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ ဒီးအဲၣ်အမံၤန့ၣ်ဘၣ်.—ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀.
၂၀. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၀ ဖဲမုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢတၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ကသးဟ့ပှၤလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉) ဘၣ်ဆၣ် ပတဘၣ်ပျံၤတၢ်ဘၣ်. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ “ကဒုးဆူၣ်ထီၣ် . . . ဒီးကဒီသဒၢ” အခ့အပှၤလၢ အသးတီတဖၣ်လီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၃:၃) အဃိ မ်ပဆဲးအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ, ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒီးပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်တက့ၢ်. ဖဲပမၤထွဲတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်အံၤအခါ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးပတၢ်နာ်ကဟဲဂၢၢ်ကျၢၤ ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤ ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ တၢ်အဲၣ်န့ၣ် အသဟီၣ်ဆူၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်သးဟ့လီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၀၆ မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ
^ လံာ်အဆၢ. 5 လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ် ဖဲဟီၣ်ခိၣ်သးဟ့ပှၤအခါ ပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ, ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒီးပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ဖဲပှၤသးဟ့ပှၤအခါ ပသးခုသ့ဝဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 1 ပှၤမံၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 58 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဖဲပှၤသုးဖိတဖၣ် ဟဲမၤပျံၤမၤဖုး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒဲၤနဲလိၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်မၤစၢၤအီၤဒီးအမါလၢ ကသုးတၢ်လီၢ်လၢအဂၤတတီၤလီၤ. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ် တူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢအဝဲသ့ၣ် ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 60 ကဘျံးပၤ ၂၄–ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ယဲးစမံ အဝၤထီဒါအီၤ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးအီၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ ဖဲအဝၤဆိက့အခါ အဝဲကဟုကယာ်အဝၤ ဒီးအမ့ၢ်မါလၢ အဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်တဂၤလီၤ.
