တၢ်မၤလိ ၂၉
သးခုခီဖျိလၢ နမၤဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ
“ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ . . . အကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု ဘၣ်ဃးဒီး အနီၢ်ကစၢ်အဂ့ၢ် ဒီးတမ့ၢ်ခီဖျိလၢ အထိၣ်သတြီၤလီၤအသး ဒီးပှၤအဂၤတဂၤအဃိဘၣ်.” —ကလၤတံ ၆:၄.
တၢ်သးဝံၣ် ၃၄ လဲၤတၢ်လၢတၢ်တီတၢ်လိၤအပူၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ တထိၣ်သတြီၤပှၤဒီး ပှၤအဂၤဘၣ်လဲၣ်.
ယဟိဝၤယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်သ့ ခီဖျိလၢအတ့လီၤတၢ် အကလုာ်ကလုာ် ဒ်သိးဒီး တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လီၤ. ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ် ပလီၤဆီလိာ်သးလီၤ. အဃိ ယဟိဝၤယွၤတထိၣ်သတြီၤပှၤဒီးပှၤဂၤ နီတဘျီဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤထံၣ်လၢ ပမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ် ဒီးပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၁၆:၇) ယဟိဝၤယွၤသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်လၢပမၤသ့ဂ့ၤဂ့ၤ, တၢ်လၢပမၤအီၤတသ့ဘၣ် ဒီးပဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲတမုၢ်လၢ်တၢ်လၢ ပအိၣ်အါတလၢဘၣ်. ပကဘၣ်ကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤဒ်သိး ပကထံၣ်လီၤပသး ဒ်အဝဲထံၣ်ပှၤအသိးလီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢ “အကြၢးအဘၣ်” ဒီးပတဆိကမိၣ် ဒိၣ်လီၤပသးဒီး ပတဆိကမိၣ် ဆံးလီၤပသးစ့ၢ်ကီးဘၣ်.—ရိမ့ၤ ၁၂:၃.
၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကြၢးထိၣ်သတြီၤပသးဒီး ပှၤဂၤဘၣ်လဲၣ်.
၂ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဒိအတဲာ်သ့လီၤ. အဒိ, ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် သ့ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၇) ဒီးပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ် ဒ်သိးပကမၤဂ့ၤထီၣ် ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ အကျိၤအကျဲ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၃:၁၇) ဘၣ်ဆၣ် ပကွၢ်လိပှၤဂၤအဒိအတဲာ်ဒီး ပထိၣ်သတြီၤပသးဒီး ပှၤဂၤန့ၣ် အလီၤဆီဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤပသး ဒီးပှၤဂၤန့ၣ် ပကသူၣ်က့ၣ်သးကါပှၤဂၤ, ပသးကဟးဂီၤ ဒီးပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပလုၢ်ပပှ့ၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်. ဒီးတၢ်မၤလိလၢ အပူၤကွံာ်တခါန့ၣ် ပမၤလိဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါန့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. အဃိ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ “ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ မ်အသမံသမိးလီၤက့ၤ အနီၢ်ကစၢ် အတၢ်မၤတက့ၢ်. အဝဲမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် အကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု ဘၣ်ဃးဒီး အနီၢ်ကစၢ်အဂ့ၢ် ဒီးတမ့ၢ်ခီဖျိလၢ အထိၣ်သတြီၤလီၤအသး ဒီးပှၤအဂၤတဂၤအဃိဘၣ်.”—ကလၤတံ ၆:၄.
၃. ဒ်သိးနကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ တၢ်သးခုအပူၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ နကသးခု လၢနမၤအတၢ်မၤအဃိလီၤ. အဒိ, နဒိးဘျၢထံမ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် နကသးခုဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢနတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ နဖီတၢၣ်လံအဃိလီၤ. မ့ၢ်လၢနအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ တၢ်ဆၢတဲာ်အံၤ နမၤအီၤလၢ နနီၢ်ကစၢ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ်က့ၤ နတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. အဒိ, နဖးလံာ်စီဆှံဒီး မၤနီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ မုာ်ဒိၣ်ထီၣ်ဧါ. မ့ၢ်နတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် ဟဲထီၣ်လၢ နသးပူၤနီၢ်နီၢ်ဧါ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၁:၂) မ့ၢ်နတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် အိၣ်အါထီၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤဧါ ဒီးမ့ၢ်နသူတၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ် သ့ဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. နဟံၣ်ဖိဃီဖိမ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤနၤလၢ နကကဲထီၣ်ဝၤ, မါ မ့တမ့ၢ် မိၢ်ပၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်ဧါ. ဖဲနထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဆီတလဲတဖၣ်အခါ နကသးခုလီၤ.
၄. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ ဒ်သိးပှၤတဂၤကမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးခုပူၤအဂီၢ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်သ့လီၤ. ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး အသုတထိၣ်သတြီၤအသးဒီး ပှၤဂၤတဂ့ၤအဂီၢ် သ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ မိၢ်ပၢ်တဖၣ် မၤစၢၤအဖိ, နီၢ်ဒီမါဝၤတဂၤဒီးတဂၤမၤစၢၤလိာ်သး ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ဒီးပှၤဂၤတဖၣ် မၤစၢၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ ပကတဲသကိး လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ပမၤလၢပှဲၤထီၣ်အီၤန့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
မိၢ်ပၢ် ဒီးပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ် မၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်
မိၢ်ပၢ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ အဖိတဂၤစုာ်စုာ် အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၅-၆) *
၅. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၆:၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ မိပါတဖၣ် ကဘၣ်ပလီၢ်အသးဒ်သိး အသုတထိၣ်သတြီၤအဖိဒီးပှၤဂၤ ဒီးမုၢ်လၢ်တၢ်အါတလၢ လၢအဖိအဖီခိၣ်ဘၣ်. မိပါတဖၣ်မ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤအဖိန့ၣ် အဖိတဖၣ် သးကဟးဂီၤဝဲလီၤ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၆:၄ တက့ၢ်.) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအမံၤလၢ ဆၣ်ခၠံခိၤ * တဲဝဲလၢ “လၢကၠိန့ၣ် ယသရၣ်တဖၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ယကမၤလံာ်ဖၠဲးဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ယသကိးတဖၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယမိအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ယကဘၣ်မၤလံာ်ဖၠဲး ဒ်သိးယကကဲထီၣ် ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ယကၠိသရၣ် ဒီးယပါ လၢတမ့ၢ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ် အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ယမိအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ယဒိးစဲးကန့ၢ် အမျးကယၤ ၁၀၀ ပှဲၤပှဲၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယသ့ၣ်ညါလၢ ယမၤအီၤတထီၣ်ဘးဘၣ်. ယဖျိထီၣ်ကၠိဝံၤ ဖးယံာ်လံ သနာ်က့ တဘျီတခီၣ် ယဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်လၢယမၤလၢယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် လၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤတဘၣ်သးဝဲဒံးဘၣ်.”
၆. မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်တဖၣ် မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၁:၁, ၂ အပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၆ တၢ်မၤလိအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တခါလၢ မိၢ်ပၢ်တဖၣ် မၤလိန့ၢ်ဝဲသ့န့ၣ်အိၣ်လၢ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၁:၁, ၂ အပူၤလီၤ. (ဖးတက့ၢ်.) စီၤပၤဒၤဝံးတဲဝဲလၢ အ “တလဲၤဘၣ်လၢ တၢ်အဒိၣ်အပူၤ” မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်လၢ အကီတလၢ လၢအဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲဆီၣ်လီၤသး ဒီးအသးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤတဖၣ်လီၤ. မိၢ်ပၢ်တဖၣ်မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤဒၤဝံးအအိၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးမိၢ်ပၢ်တဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်မုၢ်လၢ်တၢ်အါတလၢ လၢအနီၢ်ကစၢ်အဖီခိၣ် ဒီးလၢအဖိတဖၣ်အဖီခိၣ်ဘၣ်. မိပါတဖၣ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဖိတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးမၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤအဖိလၢ ကပာ်လီၤဖီတၢၣ်တဖၣ် လၢမၤလၢပှဲၤဝဲကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မရံနၤ တဲဝဲလၢ “ယမိတထိၣ်သတြီၤယၤဒီး ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်ဘၣ် ဒီးတထိၣ်သတြီၤယၤဒီး ဖိသၣ်အဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. အဝဲသိၣ်လိယၤလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ် အအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် တဂၤတမံၤ ဒီးပဝဲဒၣ်တဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢယမိ သိၣ်လိယၤဒ်အံၤအဃိ ယတထိၣ်သတြီၤယသးဒီး ပှၤဂၤကြီကြီဘၣ်.”
၇-၈. ဝၤတဂၤ မၤလၤကပီၤ အမါကသ့ဒ်လဲၣ်.
၇ ဝၤလၢအမ့ၢ်ခရံာ်ဖိန့ၣ် ကဘၣ်မၤလၤကပီၤအမါလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၇) တၢ်မၤလၤကပီၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲ တၢ်ကဟုကယာ် လီၤလီၤဆီဆီ ဒီးတၢ်ပာ်ကဲလီၤ. အဒိ, ဝၤလၢအမၤလၤကပီၤအမါန့ၣ် အကပာ်ကဲအမါလီၤ. အတမုၢ်လၢ်တၢ်အါတလၢ လၢအမါအအိၣ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲတထိၣ်သတြီၤအမါ ဒီးပိာ်မုၣ်အဂၤဘၣ်. ဝၤလၢအထိၣ်သတြီၤအမါဒီး ပှၤဂၤန့ၣ် အမါကတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရိစၤ န့ၣ်အဝၤတမ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ် ဒီးအဝၤ ထိၣ်သတြီၤအီၤဒီးပိာ်မုၣ်အဂၤ တလီၢ်လီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ ခီဖျိလၢ အဝၤတဲတၢ်ဒီးအီၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤ အဃိ အတၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသး တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဲဝဲလၢ “ယဘၣ်တဲမုာ်ထီၣ်ယသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ယၤဒီး ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤယၤထီဘိလီၤ.” မ့မ့ၢ်ဝၤလၢအမ့ၢ်ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကမၤလၤကပီၤအမါလီၤ. ဝၤလၢအမၤလၤကပီၤအမါန့ၣ် မၤဂ့ၤထီၣ်အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအမါ ဒီးယဟိဝၤယွၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. *
၈ ဝၤလၢအမၤလၤကပီၤအမါန့ၣ် အကပတြၢၤအမါ, ပာ်ဖျါထီၣ်လၢအအဲၣ်အမါ ဒီးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအမါလီၤ. (ကတိၤဒိ ၃၁:၂၈) ဒ်တၢ်မၤလိလၢအပူၤကွံာ်တခါအသိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခဲၣ်ထရံနၤ အဝၤမၤစၢၤအီၤ ဖဲအတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤတၢ်တသ့ဒ်သိးဒီး ပှၤဂၤဘၣ်အခါလီၤ. ဖဲအနီၢ်ဆံးအခါ အမိတဲဆါအီၤ ဒီးထိၣ်သတြီၤအီၤဒီးပိာ်မုၣ်အဂၤ ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ်လီၤ. လၢခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခဲၣ်ထရံနၤ စးထီၣ်ထိၣ်သတြီၤအသးဒီးပှၤဂၤ ဒီးအန့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလံ သနာ်က့ အထိၣ်သတြီၤအသးဒီး ပှၤဂၤဒံးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝၤမၤစၢၤအီၤလၢ အကမၤနၢၤကွံာ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အတဂ့ၤဘၣ်အံၤ ဒီးတကတီၢ်ဃီန့ၣ် အဝဲမၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အဖီခိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ တဲဝဲလၢ “ယဝၤအဲၣ်ယၤ, တၢ်လၢယမၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲပတြၢၤယၤ ဒီးအဃ့ဘါထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ယဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဒုးသ့ၣ်နီၣ်ယၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်လီၤ. အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဂီၢ်ဒ်သိး ယတၢ်ထံၣ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ် တအိၣ်ထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ.”
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ် မၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်
၉-၁၀. ဒ်သိးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် တထိၣ်သတြီၤအသးဒီး ပှၤဂၤတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.
၉ ပှၤလၢအထိၣ်သတြီၤအသးဒီး ပှၤဂၤမုာ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဟးနူနံၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤလၢ အနီၢ်ဆံးခါန့ၣ် ပှၤတပတြၢၤအီၤကြီကြီဘၣ်. အတဲဝဲလၢ “ယမဲာ်ဆှဲးသ့ဒီး ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ဖိသၣ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် ဖၠဲးဒိၣ်န့ၢ်ဒံးယၤလီၤ. ဒီးလၢယနီၢ်ဆံးခါလံၤလံၤ ယထိၣ်သတြီၤယသးဒီး ပှၤဂၤလီၤ.” လၢခံ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ အဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလံ သနာ်က့ အဝဲဆဲး ထိၣ်သတြီၤအသးဒီး ပှၤဂၤဒံးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အလုၢ်အပှ့ၤတအိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤန့ၣ် အမၤပှၤလဲၤလၢညါ လၢတၢ်သးခုအပူၤလံ. တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤ လၢအကဆီတလဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလဲၣ်.
၁၀ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဟးနူနံၤ တဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤအီၤလီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် တဲဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အံၤ မ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးပတြၢၤအီၤလၢ အမ့ၢ်ပှၤ လၢအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဂၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဲဝဲလၢ “တဘျီတခီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မၢယဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဂၤတဖၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါအံၤ အဃိ ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤသူယၤသ့လီၤ. ယနီၣ်ဘၣ်က့ၤဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် စံးဘျုးစံးဖှိၣ်ယၤလၢ ယဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သးစၢ်တဖၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ်ဖးပၠးယၤ ၁ သ့းစၤလနံ ၁:၂, ၃ လီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်အံၤအဃိ ယသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ခီဖျိလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလၢ ယဖီခိၣ်အဃိ ခဲအံၤ ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ.”
၁၁. ဒ် ယၡါယၤ ၅၇:၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပမၤစၢၤပှၤလၢ “အသူၣ်ကၢ်အသးလီၤ ဒီးပှၤဆီၣ်လီၤအသး” တဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ဖး ယၡါယၤ ၅၇:၁၅ တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ပှၤလၢ “အသူၣ်ကၢ်အသးလီၤ ဒီးပှၤဆီၣ်လီၤအသး” တဖၣ်လီၤ. ပဝဲဒၣ်ခဲလၢာ် ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် သ့ဝဲလီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဂၤန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အမူဒါဘၣ်. ကျဲတဘိလၢ ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် အဝဲသ့ၣ်နီၢ်နီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ် အဝဲသ့ၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၉:၁၇) ပမၤစၢၤစ့ၢ်ကီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်သ့ ခီဖျိလၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးပတပတြၢၤလီၤပသးဘၣ်. ဒီးပတအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤဂၤကဆိကမိၣ်ဒိၣ်ပှၤ ဒီးကသးက့ၣ်ပှၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကသူပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါလၢ ပကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤလီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၄:၁၀, ၁၁.
ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဟဲလၢယ့ၣ်ၡူးအအိၣ် ခီဖျိလၢယ့ၣ်ၡူး တပာ်ထီၣ်ထီအသး နီတဘျီဘၣ်အဃိလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးရ့လိာ်အသးဒီး အတံၤသကိးတဖၣ် မုာ်မးလီၤ. (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၂)
၁၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးရ့ဒီးယ့ၣ်ၡူးလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢလံာ်ကုခိၣ်တက့ၢ်.)
၁၂ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးရ့ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါ ရ့ဒီးပှၤဂၤအါထီၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ပှၤအဒိၣ် ကတၢၢ်တဂၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအကျါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ယသးစူၤ ဒီးယဆီၣ်လီၤယသး” လီၤ. (မးသဲ ၁၁:၂၈-၃၀) ယ့ၣ်ၡူးတပတြၢၤလီၤအသး ဘၣ်ဃးဒီးအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒီးတၢ်လၢအသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ်ဘၣ်. ဖဲအသိၣ်လိပှၤဂၤအခါ အဝဲသူတၢ်အဒိယိယိဖိ ဒ်သိးပှၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိတဖၣ် ကနၢ်ပၢၢ်ဝဲအဂီၢ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၁၀:၂၁) ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် တလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ် လၢအပာ်ကဖၢလၢ အသးတဖၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးမၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢကစၢ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၆:၃၇) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးရ့ဒီး ပှၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိလၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ.
၁၃. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး အတၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ အိၣ်ဖျါထီၣ်ဖဲ အရ့ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အခါ ဒ်လဲၣ်.
၁၃ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး အတၢ်သူၣ်ဂ့ၤသးဝါ အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲဖဲ အရ့ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်အခါလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဒီး အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်လီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်ခဲလၢာ်တသ့ ဒ်သိးသိးဘၣ်. ဒီးလၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤပူၤစ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ် တအိၣ်ဒ်သိးသိးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အဝဲသ့ၣ်တဂၤစုာ်စုာ် အတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်တၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီး စ့တၤလၣ်လီၤ. လၢတၢ်အဒိအပူၤ တၢ်မၤအကစၢ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲအကုၢ် တဂၤစုာ်စုာ်တၢ်မၤ “ဒ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် အိၣ်ဝဲအသိး” လီၤ. ကုၢ်လၢအမၤတၢ်ဆူၣ်ခံဂၤန့ၣ် မၤအါထီၣ်အစ့အါန့ၢ်ဒံးပှၤဂၤလီၤ. ဒီးအကစၢ်ပတြၢၤအဝဲသ့ၣ် လၢတၢ်ကတိၤဒ်သိးသိး လၢ “ကုၢ်လၢအဂ့ၤ ဒီးအတီတဂၤဧၢ, နမၤတၢ်ဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.”—မးသဲ ၂၅:၁၄-၂၃.
၁၄. ယ့ၣ်ၡူးရ့ဒီးပှၤဂၤန့ၣ် ပကွၢ်လိမၤဒိးအီၤ ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၄ ယ့ၣ်ၡူးရ့ဒီးပှၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး တၢ်ကဟုကယာ်အပူၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါ ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒီးပတၢ်အိၣ်သးဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ဒီးပမ့ၢ်မၤတၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ပကဘၣ်ကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ပတအဲၣ်ဒိးထိၣ်သတြီၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဒီးပှၤအဂၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်လၢ အလုၢ်အပှ့ၤတအိၣ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ် ကမဲာ်ဆှး ခီဖျိအမၤတၢ်တသ့ဒ်သိးဒီး ပှၤဂၤအဃိဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကဃုန့ၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကပတြၢၤအဝဲသ့ၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်အဃိလီၤ.
ပာ်လီၤဖီတၢၣ်တဖၣ်လၢ နမၤအီၤန့ၢ်
ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ နမၤလၢပှဲၤအီၤသ့ဒီးနကသးခုလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅-၁၆) *
၁၅-၁၆. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ အမၤဝဲတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးအဃိ ကဲဘျုးလၢအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဖဲပပာ်လီၤဖီတၢၣ်တဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤပူၤအခါန့ၣ် ပတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီး အခီပညီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ပမၤအီၤတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးတဖၣ်လီၤ. ပတလိၣ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်ဒ် ပှၤဂၤပာ်လီၤဝဲအသိးဘၣ်. ပမ့ၢ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ပမၤအီၤတတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးတဖၣ်န့ၣ် ပသးကဟးဂီၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၁၄:၂၈) ပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မဲးဒိရံး လၢအမၤပှၤလဲၤလၢညါတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိလီၤ.
၁၆ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မဲးဒိရံး အပၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ်. ဒီးဖဲအနီၢ်ဆံးခါန့ၣ် အပၢ်ထိၣ်သတြီၤအီၤဒီး အပုၢ်ဒီးအတံၤသကိး လၢကၠိတဖၣ်လီၤ. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤတဲဝဲလၢ “အတူၢ်ဘၣ်လၢ အတကျၢတခီဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အခါန့ၣ် အတၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသး ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးအတဲဝဲလၢ “ယဖးလံာ်စီဆှံ ကိးနံၤဒဲး ဒ်သိးယကပာ်ယသးမုာ်မုာ် ဒီးယကတူၢ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ယၤလီၤ.” တကးဒံးဘၣ် အဝဲပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ အမၤဝဲတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးတဖၣ် ဒီးအဃ့ဘါထုကဖၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒ်သိးအမၤလၢပှဲၤဝဲ ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. အဃိ မၤစၢၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မဲးဒိရံး လၢအကသးခုလၢ အမၤဘၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ.
ဆဲးဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်
၁၇. ဒ်သိးပကဆီတလဲ ပတၢ်ဆိကမိၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ် ဒီးပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် အဘျုးကအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၇ တၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အတလီၤမၢ်ညီညီဖိဘၣ်. အဃိ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ခီဖျိတဲဝဲလၢ “သုကြၢး ဆီတလဲသုသးထီဘိ ဒ်သိးသုတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ကကဲထီၣ် တၢ်အသီအဂီၢ်လီၤ.” (အ့းဖ့းစူး ၄:၂၃, ၂၄) ဒ်သိးပကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်, မၤလိကစၢ်ယွၤကလုၢ်ကထါ ဒီးဆိကမိၣ်ထံအီၤလီၤ. အဃိ မၤထွဲတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဒီးဃ့ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိး ကဟ့ၣ်နၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါတက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤအသးစီဆှံ ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနတထိၣ်သတြီၤနသးဒီး ပှၤဂၤတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဒ်သိးနကသ့ၣ်ညါလီၤနသးလၢ မ့ၢ်နအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါဧါ မ့တမ့ၢ် တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးဧါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤနၤလီၤ. ဒီးနမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤ လၢနကဆီတလဲကွံာ်အီၤလီၤ.
၁၈. တၢ်ကတိၤဖဲ ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၆:၂၉, ၃၀ မၤမုာ်ထီၣ်ပသးသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၈ ဖး ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၆:၂၉, ၃၀ တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤသ့ၣ်ညါ တၢ်အိၣ်လၢပသးပူၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပအိၣ်ဒီးပနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ထံၣ် လၢအတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ် ဒိၣ်စိလၢပဖီခိၣ်လီၤ. ဖဲယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢပဂုာ်ကျဲးစၢး မၤနၢၤကွံာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအခါ အဝဲအဲၣ်ပှၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲလီၤ.
၁၉. ယဟိဝၤယွၤအတၢ်တူၢ်ဘၣ်အိၣ်လၢ ပဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၁၉ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ပှၤအဂီၢ် ပကွၢ်တၢ်အဒိဘၣ်ဃး ဒီးမိၢ်အတၢ်အဲၣ်လၢအဖိအဖီခိၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၄၉:၁၅) ပကကွၢ်သကိးမိလၢ အမံၤမ့ၢ် ရ့ခၠိၤအတၢ်လဲၤခီဖျိလီၤ. အတဲဝဲလၢ “ယဖိမုၣ် စတဲးဖၢၣ်နံၤ န့ၣ်အလါတဘၣ်ဒံးဘၣ်ဒီး အအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ဖဲအအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီသီန့ၣ် အနီၢ်ဆံးဒိၣ်မးဒီး အမၤတၢ်တသ့နီတမံၤဘၣ်. ဖဲယဖိမုၣ်အိၣ်လၢ စဲးဟၢဖိသၣ် အဆိကတၢၢ် တလါအခါ ကသံၣ်သရၣ် ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ယကစိာ်ဃာ်အီၤကိးနံၤဒဲးလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယၤဒီးယဖိမုၣ်န့ၣ် ပဘူးထီၣ်လိာ်သးဒိၣ်မးလီၤ. ခဲအံၤအဝဲအိၣ် ဃုနံၣ်လံ ဘၣ်ဆၣ် အနီၢ်ဆံးဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ဖိသၣ်အဂၤတဖၣ်လီၤ. ယအဲၣ်အီၤဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢအဝဲဘၣ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါသပှၢ်ပှၢ် ဒ်သိးဒီး အကအိၣ်မူဘၣ်အဂီၢ် ဒီးခီဖျိအီၤအဃိန့ၣ် ယတၢ်အိၣ်မူပှဲၤဒီး တၢ်သးခုလီၤ.” ဖဲယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲလၢ ပဂုာ်ကျဲးစၢး မၤအတၢ်မၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်အခါ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်လၢ ပဖီခိၣ်ဒ်မိၢ်တဂၤအံၤအသိးလီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်အံၤ အဃိ ပတသးခုဧါ.
၂၀. ဒ်ပမ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပသးခုလဲၣ်.
၂၀ ဒ်ပမ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဂၤအသိး ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါ ဒီးပလီၤဆီဒီးပှၤဂၤတဖၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢပဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤဂၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤမူၤဃီၤပှၤဆူအအိၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤမူၤဃီၤပှၤ မ့ၢ်လၢအကွၢ်တၢ်လၢပသးပူၤ ဒီးထံၣ်ဝဲလၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒီး ပသးအိၣ်ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်အဂ့ၢ် ဒီးမၤဂ့ၤထီၣ်ပတၢ်အိၣ်မူလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၉) ဖဲပမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်အခါ ပနာ်သ့လၢ အပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤလီၤ. ပအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲဒီး ပသးတီလၢအဖီခိၣ်သ့ဝဲလီၤ. ပတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲဒီးတၢ်သးတီန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢပအိၣ်ဒီး “တၢ်သးဘျၢ” လီၤ. (လူၤကၣ် ၈:၁၅) အဃိ ဆဲးမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ နသးဒီဖျၢၣ်တက့ၢ်. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကအိၣ်ဒီး “တၢ်သးခု ဘၣ်ဃးဒီး [န]နီၢ်ကစၢ်အဂ့ၢ်” လီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၃၈ ကစၢ်ကမၤဆူၣ်ထီၣ် နဂံၢ်ဘါ
^ လံာ်အဆၢ. 5 ယဟိဝၤယွၤ တထိၣ်သတြီၤပှၤ ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကထိၣ်သတြီၤ ဘၣ်ပသးဒီးပှၤဂၤ ဒီးလၢခံပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပတကဲဘျုးဘၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤပသးဒီး ပှၤဂၤန့ၣ် အလီၤဘၣ်ယိၣ်လဲၣ်. ဒီးပမၤစၢၤပဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး ပှၤလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ လၢကထံၣ်လီၤအသး ဒ်ယဟိဝၤယွၤထံၣ် အဝဲသ့ၣ်အသိး ကသ့ဒ်လဲၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 5 ပှၤမံၤတနီၤဘၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 7 တၢ်မၤလိအံၤ ပတဲသကိးဘၣ်ဃးဒီး ဝၤအသနၢၣ် သနာ်က့ မါသ့ၣ်တဖၣ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်သ့ဝဲလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 58 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ–ဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံအဆၢကတီၢ် မိၢ်ပၢ်ခံဂၤသးခုဒိၣ်မးလၢ အဖိတဂၤစုာ်စုာ် တ့ထီၣ်ဝဲ စီၤနိအၤကဘီလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 62 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ–မိၢ်လၢအဘၣ်ကွၢ်ဒိၣ်ထီၣ် အဖိဆံးထဲတဂၤဧိၤန့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤလီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကမၤပှၤလဲၤလၢညါ မၤစၢၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီးဖဲအမၤလၢပှဲၤအဖီတၢၣ်အခါ အသးခုဒိၣ်မးလီၤ.
