၁. ပမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်​ ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်.

 ပမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးန့ၣ်​ ပသးသမူပူၤဖျဲးသ့. အဒိ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး မ့ၢ်ကဲထီၣ်န့ၣ်​ ပှၤလၢအအိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးတဖၣ်​ ညီလၢအဝဲသ့ၣ်ကပူၤဖျဲး ဒီးကမၤစၢၤပှၤအဂၤ. ယူရပၤ တၢ်ကရၢကရိတဖုလၢ အမၤစၢၤပှၤဂၤန့ၣ်​ တဲဝဲလၢ “တၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်​ မၤပူၤဖျဲး ပှၤသးသမူသ့.”

၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်​ အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်လဲၣ်. (မးသဲ ၂၄:၄၄)

^၂ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” ကကဲထီၣ်အသး သတူၢ်ကလာ်. (မး ၂၄:၂၁) ဘၣ်ဆၣ်​ ပသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်ကဟဲဝဲ အဃိ အလီၤဆီဒီး န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဂၤတဖၣ်. လၢအပူၤကွံာ် ကအိၣ်လၢအနံၣ်​ ၂,၀၀၀ န့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ပလီၢ် အပျဲၢ်အဘီၣ်​ လၢမုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ်. (ဖး မးသဲ ၂၄:၄၄.) အဃိ ပမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ မုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ်​ ညီလၢပကလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးပမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ အလဲၤခီဖျိတၢ် ကန့ၢ်စ့ၢ်ကီး.—လူၤ ၂၁:၃၆.

၃. တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ, တၢ်သးကညီၤ ဒီးတၢ်အဲၣ်န့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၃ ဒ်သိး ပကအိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်​ မၤအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါသၢခါ. ပှၤမ့ၢ်မၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်​ ဒီးပှၤလၢအတစူၢ်တနာ်တၢ်တဖၣ်​ မ့ၢ်ထီဒါပှၤန့ၣ်​ ပကမၤဒ်လဲၣ်. (လီၣ်​ ၁၆:၂၁) ဒ်သိးပကဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဒီးနာ်လၢ အကဒီသဒၢပှၤ. အဒိ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ အဟံၣ်အဃီဒီးအတၢ်ဖိတၢ်လံၤ မ့ၢ်ဟးဂီၤကွံာ် တနီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ခဲလၢာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပကမၤဒ်လဲၣ်. (ဃဘး ၃:၁၇, ၁၈) ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤ ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်. ပှၤကလုာ်တဖၣ်​ လၢအပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး မ့ၢ်ဟဲထီဒါပှၤ ဒီးပမ့ၢ်ဘၣ်အိၣ်​ တပူၤဃီဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်​ ပကမၤဒ်လဲၣ်. (ဃ့း ၃၈:၁၀-၁၂) ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ကန့ၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤ.

၄. ပကဆဲးမၤအါထီၣ်​ တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ, တၢ်သးကညီၤ ဒီးတၢ်အဲၣ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဒ်လဲၣ်.

^၄ လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကဆဲးမၤအါထီၣ်​ တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ, တၢ်သးကညီၤ  ဒီးတၢ်အဲၣ်. လူၤကၣ်​ ၂၁:၁၉ တဲဝဲလၢ “ခီဖျိလၢ သုတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဃိ သုကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ သုသးသမူ.” ကလီးစဲ ၃:၁၂ တဲဝဲလၢ “ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤ.” ဒီး ၁ သ့းစၤလနံ ၄:၉, ၁၀ တဲဝဲလၢ “ကစၢ်ယွၤ သိၣ်လိသုလၢ သုကအဲၣ်လိာ်သုသး တဂၤဒီးတဂၤလံ. . . . ဘၣ်ဆၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ပဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်​ သုလၢ သုကမၤဒ်အံၤ အါန့ၢ်အလီၢ်.” လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အံၤ ပှၤကွဲးန့ၢ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်. ပမ့ၢ်ကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ, တၢ်သးကညီၤ ဒီးတၢ်အဲၣ်လံ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ကဘၣ်ဆဲးမၤအါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤဒံး. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်မၤ ဒ်သိးဒီးအဝဲသ့ၣ်. ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ တခါဘၣ်တခါဒ်လဲၣ်. ပကွၢ်လိ အဝဲသ့ၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်​ ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၅. ခရံာ်ဖိ ဖဲစီၤပီလူးအစိၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ နာ်က့ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲဒ်လဲၣ်.

^၅ ခရံာ်ဖိ ဖဲစီၤပီလူးအစိၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. (ဧ့ၤ ၁၀:၃၆) ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်ပှၤဂၤအသိး တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ခီဖျိလၢ အကဲခရံာ်ဖိအဃိစ့ၢ်ကီး. ပှၤယူဒၤဖိတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ် ဒီးပှၤရိမ့ၤဖိ ပဒိၣ်တဖၣ်​ မၤအၢမၤနးအဝဲသ့ၣ်​ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ထီဒါအဝဲသ့ၣ်. (မး ၁၀:၂၁) တကးဒံးဘၣ်​ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ်​ တဘျီတခီၣ်​ ပှၤတနီၤ ထီဒါက့ၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးကျဲးစၢးမၤလီၤဖး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်​ ကျဲးစၢးဟးဆှဲး ပှၤတဖၣ်န့ၣ်. (မၤတၢ် ၂၀:၂၉, ၃၀) ခရံာ်ဖိတဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်သးဒ်န့ၣ်​ နာ်က့ အဝဲသ့ၣ်ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲဒ်လဲၣ်. (လီၣ်​ ၂:၃) အဝဲသ့ၣ်​ ဆိမိၣ်ထံဝဲ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ အဒိအတဲာ် လၢအအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ ဒ်သိးဒီး စီၤယိၤဘး. (ယၤ ၅:၁၀, ၁၁) အဝဲသ့ၣ်​ ဃ့ထုကဖၣ်​ ဒ်သိးကအိၣ်ဒီး တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ. (မၤတၢ် ၄:၂၉-၃၁) တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ခိၣ်ဖး.—မၤတၢ် ၅:၄၁.

၆. လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မၢၤရံထၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်​ နန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.

^၆ လၢလံာ်စီဆှံ ဒီးပတၢ်ကရၢကရိ လံာ်လဲၢ်အပူၤန့ၣ်​ ပဖးဘၣ်​ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ အဂ့ၢ်အါမး. အဃိ ပမ့ၢ်မၤလိ ဒီးဆိမိၣ်ထံ အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်မၢ်မၢ်န့ၣ်​ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲစ့ၢ်ကီး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မၢၤရံထၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အဲလဘ့နံယါန့ၣ်​ အမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ ဖဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ထီဒါအီၤ ဒီးမၤအၢမၤနးအီၤအခါ အအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မၢၤရံထၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲယမၤလိ စီၤယိၤဘးအဂ့ၢ်ခါန့ၣ်​ ယန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ အါမး. စီၤယိၤဘးန့ၣ်​ အဘၣ်တူၢ်တၢ်နးမး ဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢ အထံၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်​ မတဂၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲလဲၣ်န့ၣ်​ အတသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. သနာ်က့ အတဲဝဲလၢ ‘တုၤလၢယသံဒၣ်လဲာ် ယတမၤဟးဂီၤ ယတၢ်သးတီဘၣ်.’ (ဘး ၂၇:၅) ယဆိမိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ယထံၣ်ဘၣ်န့ၣ်​ အမၣ်တနးထဲသိးဒီး စီၤယိၤဘး ထံၣ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ မတဂၤဒုးအိၣ်ထီၣ်​ ယတၢ်ကီတၢ်ခဲလဲၣ်န့ၣ်​ ယသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီး. မ့မ့ၢ်စီၤယိၤဘးန့ၣ်​ အမၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်.”

၇. ခဲအံၤန့ၣ်​ ပမ့ၢ်တထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲနးနးဘၣ်​ သနာ်က့ ပမၤလိဘၣ်လၢ ပကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ်.

^၇ ပမၤအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး ပတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲသ့ခီဖျိ ပဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ မၢ်မၢ် ဒီးတဲဘၣ်အီၤလၢ ပတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤခဲလၢာ်. (ဖံလံး ၄:၆; ၁ သ့း ၅:၁၇) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ခဲအံၤန့ၣ်​ နတထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲနးနးဘၣ်. သနာ်က့ ဖဲနသးတမုာ်ဘၣ်, နခိၣ်နူာ်ဘံဘူ ဒီးနတသ့ၣ်ညါလၢ နကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်အခါ နဃ့ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤဧါ. တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ နထံၣ်ဘၣ်ခဲအံၤန့ၣ်​ အမ့ၢ်ကဲ တၢ်ယိယိဖိနာ်က့ နမ့ၢ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ထီဘိန့ၣ်​ ခါဆူညါ ဖဲနထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲနးနးအခါ နကဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢအအိၣ်​ တဘျီဃီ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ နကနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်မၤစၢၤနၤ လၢအဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်​ ဒီးအကဘၣ်မၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ အသ့ၣ်ညါဝဲ အဂ့ၤကတၢၢ်.—စံး ၂၇:၁, ၃.

၈. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မံရၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ လၢဆၢကတီၢ် ခဲအံၤန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ခါဆူညါအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. (ယၤကိာ် ၁:၂-၄) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၈ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဖဲပထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပမ့ၢ်တီဒီး  ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ခါဆူညါ ဖဲပထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အခါ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. (ရိ ၅:၃) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ တဲဝဲလၢ ဖဲအဝဲသ့ၣ်​ လဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၢ် တဘျီဘျီအခါ အမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး အကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢခံတဘျီ. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအဃိ အဝဲသ့ၣ်​ နာ်ဝဲသပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဆဲးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒံး. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအဃိ ဖဲအထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်မၤကွၢ် လၢခံတဘျီအခါ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. (ဖး ယၤကိာ် ၁:၂-၄.) အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မံရၤ လၢအကဲပှၤလဲၤလၢညါ လၢကီၢ်အဲလဘ့နံယါန့ၣ်​ သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အလဲၤခီဖျိဘၣ်ဝဲလၢညါန့ၣ်​ မၤစၢၤအီၤလၢ အကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. အတဲဝဲလၢ တဘျီတခီၣ်န့ၣ်​ အဆိမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီဒူၣ်​ ဒ်သိးအီၤန့ၣ်​ တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ အနီၣ်ဘၣ်က့ၤလၢ ပူၤကွံာ်အနံၣ်​ ၂၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအီၤထီဘိ. အဃိ အတဲလီၤအသးလၢ ‘ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤနၤလၢနကလဲၤခီဖျိ နတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီဒူၣ်လံအဃိ ဆဲးတီဒီးအီၤ ဒီးဆဲးမၤအတၢ်မၤထီဘိ.’ နၤစ့ၢ်ကီး နကဘၣ်ဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤတ့ၢ်နၤလၢညါတဖၣ်. ဒီးနကဘၣ်နာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ဖဲနလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲ တဘျီဂ့ၤတဘျီဂ့ၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲ ဒီးအကဟ့ၣ်နၤခိၣ်ဖး. (မး ၅:၁၀-၁၂) ဒီးလၢခံ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အိၣ်ထီၣ်အခါ နကသ့ၣ်ညါလၢ နကဘၣ်လဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်လဲၣ်​ ဒီးနကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ.

၉. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်အၣ်တံၤအီာ် လၢကီၢ်စူၤရံန့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤဒ်လဲၣ်.

^၉ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်အၣ်တံၤအီာ် လၢကီၢ်စူၤရံ နၢ်ဟူဝဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢ ယူဒၤအဟီၣ်ကဝီၤ ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိဖးဒိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်သးကညီၤဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ်​ သပှၢ်တၢၢ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ “ပာ်လီၤအသးလၢ ဒ်အဝဲသ့ၣ်​ တဂၤစုာ်စုာ် မၤဝဲန့ၢ်အသိး အဝဲသ့ၣ်ကဆှၢလီၤဝဲ တၢ်မၤစၢၤလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ယူဒၤအဟီၣ်ကဝီၤ.” (မၤတၢ် ၁၁:၂၇-၃၀) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိန့ၣ်​ အအိၣ်ယံၤဒီး ဝ့ၢ်အၣ်တံၤအီာ် ဖးယံၤနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ ဝ့ၢ်အၣ်တံၤအီာ်န့ၣ်​ ပာ်လီၤသးလၢ ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်.—၁ ယိၤ ၃:၁၇, ၁၈.

၁၀. ဖဲပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဒီး န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအခါ ပပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၀ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ဖဲပနၢ်ဟူဘၣ်​ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဒီး န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအခါ ပပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤသ့. ပဘၣ်သးမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်​ တဘျီဃီအဃိ ပတဲဘၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ ပဘၣ်သးလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကဲထီၣ်အလီၢ်. မ့တမ့ၢ် ပဟ့ၣ်လီၤတၢ်မၤဘူၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​ ဒီးပဃ့ထုကဖၣ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အထံၣ်ဘၣ်ဒီး န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဂီၢ်. b (ကတိၤ ၁၇:၁၇) အဒိဖဲ ၂၀၂၀ န့ၣ်​ န့ဆၢၣ်အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကမံးတံာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ဝဲ ၉၅၀ ဘျဲၣ်လၢကမၤစၢၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဖဲခိၤရိၤနၤတၢ်ဆါ ရၤလီၤသးအခါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကမံးတံာ်အကျါန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤအဃိ ပစံးဘျုးအဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မး. အဝဲသ့ၣ်​ မၤစၢၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢ နီၢ်ခိတကပၤ ဒီးမၤစၢၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ ကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ်. တကးဒံးဘၣ်​ လၢတၢ်လီၢ်တနီၤနီၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တ့ထီၣ်န့ၢ်က့ၤ မ့တမ့ၢ် ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဟံၣ်​ ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၢ်.—ထိၣ်သတြီၤဒီး ၂ ကရံၣ်သူး ၈:၁-၄.

၁၁. ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ်​ ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ဖဲန့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး အိၣ်ထီၣ်အခါ ပပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အဖီခိၣ်အဃိ ပှၤဂၤတဖၣ်ထံၣ်ဝဲ တၢ်လၢပမၤ. အဒိဖဲ ၂၀၁၉ န့ၣ်ကလံၤမုၢ်ဖးဒိၣ်​ ဒိၤရ့ လီၤဘၣ်လၢ ဘဟါမါ အဃိ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်​ ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲတဖျၢၣ်. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်​ တ့ထီၣ်က့ၤ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်သံကွၢ် ပှၤလၢအတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ် လၢအတကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ်တဂၤလၢ ဒ်သိး ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖျၢၣ်​ ကကဲထီၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ  ကလၢာ်ထဲလဲၣ်. ပှၤတဂၤန့ၣ်​ တဲက့ၤအဝဲသ့ၣ်လၢ “ယဘၣ်သး ဒုးသူကလီသုလၢ . . . တၢ်ပီးတၢ်လီ ဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢ သုလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်​ . . . လၢသုတၢ်ကရၢကရိအဂီၢ်. ယထံၣ်လၢ သုအဲၣ်သုသကိးဒိၣ်မးအဃိ ဘၣ်ယသးမုာ်ညါ.” ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ်​ တသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်လၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်​ မၤဝဲ. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်သး သ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ လၢအကဲပှၤလၢအ “အိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤအါမး” အဃိ ပသးခုဒိၣ်မး—အ့း ၂:၄.

၁၂. ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အခါ ဒ်လဲၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၆, ၁၇)

^၁၂ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤလဲၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအတဆီၣ်ထွဲ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ကထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢခဲအံၤ ဒီးလၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အဆၢကတီၢ်. (ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၆, ၁၇.) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ကလိၣ်ဘၣ်ပတၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအဂီၢ်. ဖဲပစီၤပၤ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ဟဲစံၣ်ညီၣ်တၢ်အခါ ပဘၣ်သးလၢ အထံၣ်ဝဲလၢ ပပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤပှၤဂၤ ဒီးကတဲပှၤလၢ “ဟဲန့ၢ်သါဘၣ်​ ဘီမုၢ်.”—မး ၂၅:၃၄-၄၀.

၁၃. ရိမ့ၤ ၁၅:၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်​ မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ပှၤကိးဂၤဒဲး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်လိာ်သး. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်လိာ်သးန့ၣ်​ ညီဝဲဧါ. အဒိ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ လၢဝ့ၢ်ရိမ့ၤန့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ ကဲဝဲပှၤယူဒၤဖိလၢ အမၤထွဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးတနီၤန့ၣ်​ ကဲဝဲ ပှၤကလုာ်အဂၤတဖၣ်​ လၢအအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်လၢအလီၤဆီ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ်​ ကဲကုၢ် ဒီးတနီၤန့ၣ်​ ကဲပှၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိ ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ်​ ကဲဝဲကုၢ်ကစၢ်. ခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤ လီၤဆီလိာ်သးနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤဒ်လဲၣ်. တၢ်မၢဖိပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ်​ “တူၢ်လိာ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ.” (ဖး ရိမ့ၤ ၁၅:၇.) စီၤပီလူး ဘၣ်သးတဲဝဲ ဒ်လဲၣ်. တၢ်ကတိၤ “တူၢ်လိာ်” အခီပညီန့ၣ်​ တူၢ်လိာ်ပှၤတဂၤဂ့ၤဂ့ၤ, သးအိၣ်တူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢ ပှၤဂၤ, ကွဲမုာ်ပှၤဂၤလၢနဟံၣ်​ မ့တမ့ၢ် ရ့ဒီးပှၤဂၤလၢ နသကိးတဖၣ်အကျါ. အဒိ စီၤဖံၤလ့မိၣ်​ အကုၢ်စီၤအီးန့ၤစံမူး ဟးသဒၣ်ကွံာ်အီၤ သနာ်က့ စီၤပီလူးတဲဘၣ်​ စီၤဖံၤလ့မိၣ်လၢ “တူၢ်လိာ်က့ၤအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ.” (ဖံၤ ၁၇) စီၤအပီးလိၤန့ၣ်​ အတသ့ၣ်ညါ ခရံာ်ဖိအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်​ အဃိ နီၢ်ပြံစကံးလၤ ဒီးစီၤအကူလၤ “က့ၤကိးအီၤ” ဒီးမၤစၢၤအီၤ. (မၤတၢ် ၁၈:၂၆) ခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ်​ တၢ်အိၣ်သး တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်​ နာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ ရ့လိာ်သးဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး.

၁၄. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲနၤဒီးအဝၤန့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ခီဖျိ ပရ့လိာ်သးဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ဒီးကဲထီၣ်အသကိး. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်နာ်က့ ကပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ တၢ်အဲၣ်လၢပဖီခိၣ်စ့ၢ်ကီး. (၂ ကရံၣ်​ ၆:၁၁-၁၃) ပကတဲသကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲနၤဒီးအဝၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. အဝဲသ့ၣ်လီၤဘၣ်​ မံၤၡၢၤနရံၤလၢ အၤဖြံၤကၤ မုၢ်နုာ်တခီ. အဝဲသ့ၣ်လဲၤတုၤဖဲန့ၣ်​ တယံာ်ဘၣ်ဘျီ ခိၤရိၤနၤတၢ်ဆါ ရၤလီၤအသး. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်​ လဲၤတုၤသီသီဒံးလီၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အနီၢ်ကစၢ်ဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ တဲသကိးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်ဂီၤမူပူၤ ဒီးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ အဘၣ်သး သ့ၣ်ညါအါထီၣ်အဝဲသ့ၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်အဲၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲနၤဒီးအဝၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ဆှၢန့ၢ်လံာ် လၢလီတဲစိ ဒီးကိးဆိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲနၤဒီးအဝၤ မၢ်မၢ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲနၤဒီးအဝၤ ကျဲးစၢးဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲနၤ တဲဝဲလၢ “လၢညါ ဖဲပတၢ်အိၣ်သး ဂ့ၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တဂ့ၤဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်လၢ ယၤဒီးယဟံၣ်ဖိဃီဖိ အဖီခိၣ်န့ၣ်​ ယတသးပ့ၤနီၣ်​ နီတဘျီဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ အဒိအတဲာ်န့ၣ်​ မၤစၢၤယၤလၢ ယကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်ပှၤဂၤ.”

၁၅. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဘၢၤနဲစၤ အဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ခဲလၢာ်အဃိ ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ အအိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၅ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ်​ ပထံၣ်ဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်လီၤဆီလိာ်သး ဒီးအဝဲသ့ၣ်တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး စ့ၢ်ကီး လီၤဆီလိာ်သး. ပမ့ၢ်သးစၢၢ်ဆၢအဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါန့ၣ်​ ပအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်ကဒိၣ်ထီၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဘၢၤနဲစၤ လၢအအိၣ်လၢ နယူစံလဲၣ်န့ၣ်​ တဲဝဲလၢ အကရ့ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ်​ ကီလၢအဂီၢ်ဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲဆဲးရ့ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ ဒီးတဟးဆှဲးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မးလဲၣ်န့ၣ်​ ဖဲအရ့ဘၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤအခါ အသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ တဲဝဲလၢ “လၢခံန့ၣ်​ ယဝၤကဲထီၣ်​ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ် ဒီးပဘၣ်ရ့ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အတၢ်ပာ်သး အိၣ်အကလုာ်ကလုာ် ဘၣ်ဆၣ်​ လၢယဂီၢ်န့ၣ်​ တကီတခဲလၢၤဘၣ်. အဃိ အခဲအံၤ ယရ့ဘၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်​ အကလုာ်ကလုာ်ဒ်အံၤအဃိ ယရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ်မုာ်မး. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ မူၤဃီၤအဝဲသ့ၣ်​ လၢအအိၣ်.” ပမ့ၢ်ထံၣ်ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒ်ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်​ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်.—၂ ကရံၣ်​ ၈:၂၄.

၁၆. ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်အဲၣ်​ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၆ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အဆၢကတီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်​ ဒိၣ်မး. ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ စးထီၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ ကဒီသဒၢပှၤ. အဒိ ဖဲဘၤဘူၤလိၣ်အသုးမုၢ် ဟဲထီၣ်ဒုးတၢ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ “ယပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်ဧၢ, လဲၤနုာ်လီၤလၢ သုဒၢးဖိတဖၣ်အပူၤ ဒီးကးပံးသုတြဲၤတက့ၢ်. အိၣ်ခူသူၣ်​ တစိၢ်ဖိ တုၤလၢ တၢ်သးဒိၣ်ထီၣ်​ လဲၤတလၢကွံာ်တက့ၢ်.” (ၡါ ၂၆:၂၀) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဒ်အံၤ. တၢ်ကတိၤလၢ “ဒၢးဖိတဖၣ်အပူၤ” န့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်. ဒီးဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အဆၢကတီၢ် ပမ့ၢ်ဆဲးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤလၢ အကဒီသဒၢပှၤ. အဃိ ဒ်သိးပကပူၤဖျဲးအဂီၢ် ခဲအံၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်ကျဲးစၢးမၤအါထီၣ်​ ပတၢ်အဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒီးနၢ်ပၢၢ်စၢၤအဝဲသ့ၣ်.

၁၇. ပမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ အခဲအံၤန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အဆၢကတီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ ဖဲ “ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤဖးဒိၣ်” ဟဲဝဲအခါ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ် ကထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်. (ဖါ ၁:၁၄, ၁၅) ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်စ့ၢ်ကီး ကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ အခဲအံၤန့ၣ်​ ပကပာ်ပသးမုာ်မုာ် ဒီးပမၤစၢၤပှၤဂၤကသ့. ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. ဖဲပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်​ ခီဖျိပပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤ ဒီးဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်. ဒီးဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပမ့ၢ်အဲၣ်ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ်​ လၢခါဆူညါစ့ၢ်ကီး ပကအဲၣ်​ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဒိၣ်ထီၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤ ဒီးဖဲန့ၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​ တအိၣ်ဘၣ်.—ၡါ ၆၅:၁၇.